Jaarverslag 2007 SERV STV VHC MORA€¦ · Jaarverslag 2008 SERV – STV – VHC - MORA 2 Colofon...

Jaarverslag 2008 Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen

STV-Innovatie & Arbeid

Vlaamse Havencommissie

Mobiliteitsraad van Vlaanderen

Jaarverslag 2008

SERV – STV – VHC - MORA

2

Colofon

Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen

Wetstraat 34-36

1040 Brussel

Tel.: 02/20.90.111

Fax: 02/21.77.008

E-mail: [email protected]

http://www.serv.be

Redactie

Christine Jacobs

Verantwoordelijke uitgever

Pieter Kerremans

Wetstraat 34-36

1040 Brussel

WD/2009/4665/5

Jaarverslag 2008


3

Jaarverslag 2008


4

Voorwoord

Voor u ligt het jaarverslag 2008 van de SERV, STV-Innovatie & Arbeid, de Vlaamse Haven-

commissie, de Mobiliteitsraad van Vlaanderen en de andere commissies ondergebracht bij de

SERV.

Voor zijn Sociaal-Economisch Rapport Vlaanderen 2008 onderzocht de SERV de krapte op de

arbeidsmarkt. Hieruit bleek de noodzaak om het arbeidspotentieel van de 50-plussers maar

ook van vrouwen, allochtonen en personen met een handicap beter te benutten.

Het studiewerk voor dit rapport gaf de sociale partners een stevige basis voor het VESOC-

akkoord Samen op de bres voor 50+ dat ze op 23 oktober 2008 afsloten met de Vlaamse Re-

gering. Dit akkoord vertrekt vanuit het recht op begeleiding voor 50-plussers die aan de slag

gaan of blijven. De individuele begeleiding voor zowel werkzoekenden als werkenden staat

daarbij centraal. Het akkoord richt zich zowel op de werkzoekenden, de werkenden als de

werkgevers. Ook in het Sociaal-Economisch Rapport Vlaanderen 2008 nam de SERV het

Vlaamse risicokapitaalinstrumentarium en de relatie met ondernemerschap en innovatie onder

de loep.

De SERV bracht in 2008 90 adviezen en aanbevelingen uit. U vindt een overzicht van alle

adviezen in deel 1 van dit jaarverslag.

Deel 2 presenteert de werking van STV-Innovatie & Arbeid. De projectprogrammatie van STV-

Innovatie & Arbeid is opgebouwd rond twee onderzoeksassen.

Ten eerste is er de driejaarlijkse TOA-enquête (Technologie, Organisatie, Arbeid) die eind

2007 plaatsvond. De enquête peilt naar de mate waarin organisaties nieuwe innovatieve pro-

cessen, organisatie- of managementconcepten toepassen. Voor het eerst werden de onder-

nemingen met minder dan 10 werknemers in dezelfde steekproef opgenomen. STV-Innovatie

& Arbeid publiceerde in 2008 de eerste rapporten over dit grootschalige onderzoek.

Het tweede terugkerende project is de Werkbaarheidsmonitor, een schriftelijke bevraging van

20.000 loontrekkende Vlamingen. Het is een instrument om de kwaliteit van arbeid of de werk-

baarheid in Vlaanderen te meten en op te volgen. In 2007 vond de eerste werkbaarheidsme-

ting bij zelfstandige ondernemers plaats. In 2007 publiceerde STV-Innovatie & Arbeid de glo-

bale resultaten voor de Vlaamse arbeidsmarkt. In 2008 volgden verdere analyses. Hierbij

kwamen onder meer de thematiek van het arbeidsethos en de arbeidsoriëntaties aan bod.

Voor veertien sectoren werd een sectorprofiel samengesteld.

Voor de Mobiliteitsraad van Vlaanderen was 2008 het eerste volledige werkjaar. In dit jaar

ging veel aandacht naar het verzamelen van data en indicatoren voor het vijfjaarlijks mobil i-

teitsrapport. De Mobiliteitsraad formuleerde dit eerste jaar ook al acht adviezen.

Jaarverslag 2008


5

Tot slot wil ik een blik vooruit werpen op 2009.

In 2009 verwachten we de nieuwe strategische adviesraad voor het Vlaamse Welzijns-, Ge-

zondsheids-, en Gezinsbeleid. Minister Veerle Heeren heeft zich geëngageerd om de raad

vóór Pasen op te starten.

STV-Innovatie & Arbeid bestaat in 2009 vijfentwintig jaar. Om haar vernieuwde opdracht en

focus te benadrukken, heet STV-Innovatie & Arbeid voortaan Stichting Innovatie & Arbeid. De

Stichting groeide uit tot expert in het onderzoek naar de invoering van sociale innovati es en

naar de kwaliteit van arbeid. Een unicum in Vlaanderen.

Ook de SERV kent een nieuwe start. Sinds 1 januari 2009 is het nieuwe SERV-decreet van

kracht. Het bevestigt de rol van de SERV als hét orgaan waarbinnen het sociaaleconomische

overleg plaatsvindt tussen de Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties. Vanuit deze

overlegopdracht is het logisch dat de SERV functioneert als strategische adviesraad voor

Werk en Sociale Economie, voor Economie en voor Energie en voor de Diensten voor het

Algemeen Regeringsbeleid. Daarnaast bevestigt dit nieuwe decreet de rol van en de relatie

met de diverse commissies die bij de SERV zijn gehuisvest.

Ik hoop dat voor alle SERV-medewerkers deze nieuwe start mag leiden tot veel vernieuwend

enthousiasme voor een geslaagd 2009.

Ann Vermorgen

SERV-voorzitter 2009

Jaarverslag 2008


6

Inhoud

Colofon ......................................................................................................................................2

Voorwoord .................................................................................................................................4

Inhoud ........................................................................................................................................6

Deel 1 Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen .............. 14

Hoofdstuk 1 De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen ............. 15

1. Werking ......................................................................................................................... 15

2. Taken SERV .................................................................................................................. 16

3. Werkgroepen................................................................................................................. 16

4. Nieuw decreet in werking in 2009 ............................................................................... 17

Hoofdstuk 2 VESOC ............................................................................... 18

1. Vergaderingen in 2008 ................................................................................................. 18

Hoofdstuk 3 De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen: 24-ste werkjaar.............................................................................. 20

1. Werking ......................................................................................................................... 20

2. Vergaderingen in 2008 ................................................................................................. 22

Hoofdstuk 4 Sociaal-Economisch Rapport Vlaanderen 2008 .............. 27

Hoofdstuk 5 Milieu.................................................................................. 29

1. Vlarem en uniek loket .................................................................................................. 29

2. Milieuhandhaving ......................................................................................................... 30

3. Natuur: instandhoudingsdoelstellingen ..................................................................... 31

4. Afval: samenwerkingsakkoord verpakkingsafval ...................................................... 31

5. Water: prijzen en regulering ........................................................................................ 32

Hoofdstuk 6 Energie ............................................................................... 33

1. VESOC-akkoord energiekosten ................................................................................... 33

Jaarverslag 2008


7

2. Energiepremies ............................................................................................................ 34

3. Energieprestatieregelgeving ....................................................................................... 36

4. Andere energiedecreten en -besluiten ....................................................................... 37

Hoofdstuk 7 Begroting en fiscaliteit ..................................................... 39

1. Evaluatierapport ........................................................................................................... 39

2. Themarapport: impact van de vergrijzing op de Vlaamse begroting ....................... 40

3. Begrotingsadvies juli 2008 .......................................................................................... 40

Hoofdstuk 8 Arbeid en diversiteit ......................................................... 42

Hoofdstuk 9 Onderwijs........................................................................... 46

Hoofdstuk 10 Ruimtelijke ordening ....................................................... 48

1. Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen ......................................................................... 48

2. Aanpassing en aanvulling van het ruimtelijke plannings-, vergunningen- en

handhavingsbeleid ....................................................................................................... 48

3. Grond- en pandenbeleid .............................................................................................. 49

4. Milieueffectrapportage over ruimtelijke uitvoeringsplannen ................................... 49

5. Vlaams stedelijk gebied rond Brussel ........................................................................ 50

6. Andere ........................................................................................................................... 51

Hoofdstuk 11 Regionaal economisch beleid ........................................ 52

1. Studie en aanbeveling over de werking van het sociaaleconomisch

streekoverleg ................................................................................................................ 52

Hoofdstuk 12 Welzijn ............................................................................. 54

Hoofdstuk 13 Economie en innovatie ................................................... 55

1. Adviezen en aanbevelingen ......................................................................................... 55

2. Andere activiteiten ....................................................................................................... 56

Hoofdstuk 14 Media ................................................................................ 57

Hoofdstuk 15 Profielenwerking beroepen en competenties ............... 58

Jaarverslag 2008


8

1. Beroepscompetentieprofielen in 2008 ........................................................................ 58

2. Advies over de tweede lijst van beroepen en titels van beroepsbekwaamheid

(ervaringsbewijzen) 2007 ............................................................................................. 59

3. Advies over de eerst lijst van beroepen en titels van beroepsbekwaamheid

2008 ............................................................................................................................... 60

4. Standaarden voor competentiebeoordeling voor een ervaringsbewijs ................... 61

5. Het decreet Vlaamse Kwalificatiestructuur ................................................................ 62

6. Workshop met testcentra ............................................................................................ 62

7. De verdere concretisering van Competent ................................................................ 62

Hoofdstuk 16 Begeleidingscommissie van het Pendelfonds .............. 64

Hoofdstuk 17 Internationale werking .................................................... 66

1. SADC - Economische Unie Zuidelijk Afrika ............................................................... 66

2. Samenwerkingsproject in Kroatië ............................................................................... 67

3. ViA-atelier Internationalisering ................................................................................... 67

4. Bezoek van de Franstalige Afrikaanse landen ........................................................... 68

Hoofdstuk 18 Sectorconvenants ........................................................... 69

Hoofdstuk 19 Sectorcommissies .......................................................... 72

1. Sectorcommissie Goederenvervoer ........................................................................... 72

2. Sectorcommissie Hout en Bouw ................................................................................. 72

3. Sectorcommissie Metaal- en Technologische Industrie ........................................... 73

4. Sectorcommissie Textiel en Confectie ....................................................................... 74

5. Sectorcommissie Welzijns- en Gezondheidszorg ..................................................... 74

6. Sectorcommissie Toerisme ......................................................................................... 75

Hoofdstuk 20 Adviescommissie Private Arbeidsbemiddeling ............ 76

1. Adviescommissie ......................................................................................................... 76

2. Activiteiten in 2008 ....................................................................................................... 77

Hoofdstuk 21 Begeleidingscommissie Herplaatsingsfonds ............... 79

Jaarverslag 2008


9

1. Herplaatsingsfonds ...................................................................................................... 79

2. Activiteiten in 2008 ....................................................................................................... 80

Hoofdstuk 22 Commissie Diversiteit ..................................................... 83

1. Overzicht adviezen uitgebracht in 2008 ..................................................................... 83

2. Overzicht activiteiten 2008 .......................................................................................... 84

Hoofdstuk 23 Vlaamse Luchthavencommissie .................................... 87

1. Vlaamse Luchthavencommissie verankerd in SERV-decreet ................................... 87

2. Meer en beter werk met het luchthavenactieplan ...................................................... 87

3. Beheershervorming regionale luchthavens ............................................................... 88

4. De vliegticketbelasting… een voetnoot?.................................................................... 89

Deel 2 STV-Innovatie & Arbeid ................................................ 90

Hoofdstuk 1 Inleiding ............................................................................. 91

Hoofdstuk 2 Onderzoeksas Technologie – Organisatie - Arbeid ........ 93

1. TOA 4 (2007) enquête ................................................................................................... 93

2. ICT en human capital ................................................................................................... 97

3. Prestatiebeloning ....................................................................................................... 101

4. Temporele flexibiliteit ................................................................................................ 105

5. Competentiebeleid: cases uit de 101 goede praktijkvoorbeelden ......................... 106

Hoofdstuk 3 Onderzoeksas werkbaar werk ........................................ 109

1. Werkbaarheidsmonitor werknemers 2007 ................................................................ 109

2. Werkbaarheidsmonitor zelfstandige ondernemers 2007 ........................................ 111

3. Goederentransport: nieuwe rij- en rusttijden .......................................................... 114

4. Het vervullingsbeleid van vacatures Werkgeversbevraging over de

arbeidsmarkt ............................................................................................................... 118

5. Retentie- en verzuimbeleid in callcenters ................................................................ 119

Hoofdstuk 4 Vorming en dienstverlening 2008 .................................. 122

1. STV-Innovatie & Arbeid Vormingsaanbod................................................................ 122

Jaarverslag 2008


10

2. Ondersteuning van vormingsinitiatieven ................................................................. 123

3. Zelf aan de slag .......................................................................................................... 124

4. Doelgroep van vormingsinitiatieven ......................................................................... 125

5. Vormingspakketten .................................................................................................... 125

6. Simulatiespelen .......................................................................................................... 127

Deel 3 Vlaamse Havencommissie ......................................... 131

Hoofdstuk 1 Vlaamse Havencommissie.............................................. 132

1. Taakomschrijving ....................................................................................................... 132

Hoofdstuk 2 Werking Vlaamse Havencommissie 2008 ...................... 134

1. Commissievergaderingen 2008 ................................................................................. 134

2. Dagelijks bestuur ....................................................................................................... 136

3. Werkgroepen............................................................................................................... 137

4. Schriftelijke procedures ............................................................................................ 138

5. Studienamiddag met de Nationale Bank van België ............................................... 139

6. Wegwijzer – editie 2009 ............................................................................................. 139

Deel 4 Mobiliteitsraad van Vlaanderen ................................. 141

Hoofdstuk 1 Mobiliteitsraad van Vlaaderen ........................................ 142

1. Inleiding ...................................................................................................................... 142

2. Invulling van de adviesopdracht ............................................................................... 144

3. Aanbevelingen van de Mobiliteitsraad van Vlaanderen .......................................... 147

4. Het vijfjaarlijks mobiliteitsrapport ............................................................................ 148

Hoofdstuk 2 Werkzaamheden van de bijzondere MORA-commissies149

1. Personenvervoer ........................................................................................................ 149

2. Goederenvervoer ........................................................................................................ 150

Deel 5 Praktische informatie ................................................. 152

Hoofdstuk 1 Wetgeving ........................................................................ 153

Jaarverslag 2008


11

1. Decreet op de SERV: gecoördineerde tekst ............................................................. 153

2. Vlaamse Havencommissie ......................................................................................... 160

Hoofdstuk 2 Samenstellingen.............................................................. 167

Hoofdstuk 3 Samenstellingen.............................................................. 168

1. Raad............................................................................................................................. 168

2. VESOC ......................................................................................................................... 170

3. Sectorcommissie Goederenvervoer ......................................................................... 172

4. Sectorcommissie Hout en Bouw ............................................................................... 174

5. Sectorcommissie Metaal- en technologische industrie .......................................... 176

6. Sectorcommissie Textiel en Confectie ..................................................................... 178

7. Sectorcommissie Welzijns- en Gezondheidszorg ................................................... 179

8. Sectorcommissie Toerisme ....................................................................................... 181

9. Adviescommissie voor Private Arbeidsbemiddeling in het Vlaams Gewest......... 183

10. Overlegplatform Vlaamse Arbeidsbemiddelingsbureaus ....................................... 185

11. Begeleidingscommissie Herplaatsingsfonds .......................................................... 187

12. Commissie Diversiteit ................................................................................................ 189


14. Vlaamse Luchthavencommissie ............................................................................... 195

15. Mobiliteitsraad van Vlaanderen ................................................................................. 199

Hoofdstuk 4 SERV-secretariaat ........................................................... 203

1. Secretariaat-generaal ................................................................................................. 203

2. Personeels- en financiële dienst ............................................................................... 203

3. Studiedienst: SERV-domeinen .................................................................................. 203

4. SERV–commissies ..................................................................................................... 204

5. SERV–projecten.......................................................................................................... 205

6. Informaticadienst ....................................................................................................... 206

7. Communicatie ............................................................................................................. 206

8. Documentatiecentrum ................................................................................................ 206

Jaarverslag 2008


12

9. STV-medewerkers ...................................................................................................... 206

10. Ondersteunende diensten ......................................................................................... 207

Hoofdstuk 5 Externe communicatie .................................................... 208

1. SERV-bericht .............................................................................................................. 208

2. Elektronische nieuwsbrieven .................................................................................... 208

3. Adviezen, aanbevelingen en standpunten ............................................................... 208

4. STV-brochures en -informatiedossiers .................................................................... 209

5. Persmededelingen en –conferenties ........................................................................ 209

6. Website........................................................................................................................ 209

7. De Vrije Markt ............................................................................................................. 210

8. Sociaal – economisch jargon .................................................................................... 217

9. Documentatiecentrum ................................................................................................ 217

10. Openbaarheid van bestuur ........................................................................................ 219

11. Klachtenbehandeling ................................................................................................. 219

Hoofdstuk 6 Publicatielijst ................................................................... 220

1. SERV............................................................................................................................ 220

2. STV-Innovatie & Arbeid.............................................................................................. 226


4. Vlaamse Luchthavencommissie ............................................................................... 228

5. Mobiliteitsraad van Vlaanderen ................................................................................. 229

Jaarverslag 2008


13

Jaarverslag 2008


14

Deel 1

Sociaal-Economische Raad

van Vlaanderen

Jaarverslag 2008


15

Hoofdstuk 1

De Sociaal-Economische Raad van

Vlaanderen

1. Werking

De SERV is het overleg- en adviesorgaan van de Vlaamse sociale partners. In de raad zetelen

tien vertegenwoordigers van de representatieve Vlaamse werkgeversorganisat ies

(Boerenbond, UNIZO, Verso en Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen) en tien

vertegenwoordigers van de representatieve Vlaamse werknemersorganisaties (ABVV, ACLVB,

ACV). De raad is het hoogste orgaan binnen de SERV. In de adviezen en aanbevelingen

streeft de raad naar consensus.

De Vlaamse Regering benoemt de leden op voordracht van de sociale partners. Hun mandaat

duurt vier jaar en is verlengbaar.

Het uitgebreid dagelijks bestuur van de SERV bestaat uit telkens één vertegenwoordiger van

de SERV-partners (ABVV, ACLVB, ACV, Boerenbond, UNIZO, en Voka-Vlaams Netwerk van

Ondernemingen) en, met raadgevende stem, uit de administrateur-generaal en adjunct-

administrateur-generaal van de SERV. Het voorzitterschap wisselt jaarlijks. Elk jaar levert een

andere partner, volgens een toerbeurt, respectievelijk voorzitter en ondervoorzitter aan het

dagelijks bestuur. De voorzitter en ondervoorzitter komen nooit tegelijk uit de werkgevers- of

de werknemersgroep.

In 2008 was Karel Van Eetvelt (UNIZO) voorzitter. Ilse Dielen werd in de loop van 2008 als

ondervoorzitter opgevolgd door Ann Vermorgen. De dagelijkse leiding over het secretariaat

berust bij de administrateur-generaal en de adjunct-administrateur-generaal.

Jaarverslag 2008


16

2. Taken SERV

Vereenvoudigd kunnen we de bevoegdheden van de SERV bundelen onder twee krachtlijnen:

studie, aanbeveling en advies,

overleg.

Advies

De SERV adviseert over alle belangrijke sociale en economische aangelegenheden waarvoor

de Vlaamse Gemeenschap of het Vlaams Gewest bevoegd zijn, of waarbij ze worden

betrokken. Dat doet de SERV op eigen initiatief of op verzoek van het Vlaams Parlement, de

Vlaamse Regering of een Vlaams Minister. De Vlaamse Regering moet het advies van de

SERV inwinnen over elk voorontwerp van decreet met een sociaaleconomische inslag. Ook

brengt de SERV elk jaar verplicht advies uit over het Vlaamse begrotingsbeleid. Daarnaast

formuleert de raad aanbevelingen en standpunten over sociaaleconomische thema‟s, maakt

studies en verzorgt publicaties.

In 1995 heeft de SERV een aanpassing van het reglement van orde goedgekeurd. Het begrip

sociale en economische aangelegenheden wordt strikter ingevuld. De raad bepaalt, op

voorstel van het dagelijks bestuur, of een adviesvraag betrekking heeft op zijn

aandachtspunten. Dit zijn onderwerpen met een duidelijk sociaaleconomische inslag. Indien dit

niet het geval is, deelt de SERV aan de adviesvrager onmiddellijk en gemotiveerd mee dat hij

m.b.t. deze adviesvraag geen opmerkingen formuleert.

Overleg

Naast deze adviesopdracht vervult de SERV een overlegfunctie. Aan de ene kant houdt dit de

voorbereiding in van het drieledige overleg met de Vlaamse Regering binnen het Vlaams

Economisch Sociaal Overlegcomité (VESOC). De SERV verzorgt hiervoor het secretariaat.

Aan de andere kant omvat dit het overleg tussen de sociale partners onderling.

Het decreet betekent ook de decretale verankering voor de extra opdrachten (bijv. onderzoek

door STV-Innovatie & Arbeid en beroepsprofielen) die aan de SERV werden toebedeeld. Het

decreet verduidelijkt ook de rol van secretariaat die de SERV opneemt voor de diverse

autonome commissies

3. Werkgroepen

Voor het onderzoek van bijzondere vraagstukken kan de SERV een beroep doen op

deskundigen en permanente of tijdelijke werkgroepen oprichten. De SERV-organisaties kiezen

Jaarverslag 2008


17

de leden. Ook kan de raad beslissen andere deskundigen aan de werkzaamheden van de

werkgroepen te laten deelnemen.

4. Nieuw decreet in werking in 2009

Sinds 1 januari 2009 is het nieuwe SERV-decreet van kracht. Het vervangt het oprichtingsde-

creet van de SERV. De werking voor dit jaarverslag 2008 vond nog plaats binnen het kader

van het oude decreet.

Een nieuw decreet was nodig omdat de context fundamenteel gewijzigd is sinds de oprichting

van de SERV. De SERV kreeg in de loop der jaren belangrijke nieuwe taken. Daarnaast heeft

het advieslandschap een belangrijke evolutie ondergaan met de oprichting van strateg ische

adviesraden voor de verschillende beleidsdomeinen.

Het nieuwe decreet bevestigt de rol van de SERV als hét orgaan waarbinnen het sociaalec o-

nomische overleg plaatsvindt tussen de Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties. Dit

is de kernopdracht van de SERV volgens het nieuwe decreet.

Vanuit deze overlegopdracht is het logisch dat de SERV functioneert als strategische advies-

raad (SAR) voor materies die nauw verband houden met dit sociaaleconomisch overleg. Zo is

de SERV de strategische adviesraad voor het beleidsdomein Werk en Sociale Economie, voor

Economie (binnen het beleidsdomein Economie, wetenschappen en Innovatie) en voor Ener-

gie (binnen het beleidsveld Leefmilieu, Natuur en Energie; het gaat om een gedeelde be-

voegdheid met de Minaraad). Tenslotte is de raad ook strategische adviesraad voor het be-

leidsdomein Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid.

Door deze opdracht als strategische adviesraad heeft de adviesbevoegdheid van de SERV

een scherpere focus gekregen.

Jaarverslag 2008


18

Hoofdstuk 2

VESOC

Het Vlaams Economisch Sociaal Overlegcomité (VESOC), in 1983 opgericht, is het drieledige

overlegorgaan tussen de Vlaamse Regering, de Vlaamse werkgevers- en de Vlaamse

werknemersorganisaties. Deze drie groepen hebben onderling een protocol afgesloten dat

door de huidige Vlaamse Regering werd hernieuwd op 13 oktober 2004. Indien binnen het

VESOC een consensus wordt bereikt, verbindt de regering zich ertoe deze consensus uit te

voeren. De sociale partners zullen hem bij hun leden verdedigen en aan de uitvoering

meewerken.

Het overleg handelt over alle beleidsaangelegenheden met een sociaaleconomische dimensie

die ofwel behoren tot de bevoegdheid van de Vlaamse Gemeenschap of het Vlaams Gewest,

ofwel het akkoord, advies of de betrokkenheid van de Vlaamse Regering vereisen. Ook andere

punten mogen op de agenda komen.

De Minister-president van de Vlaamse Regering zit het VESOC voor. Het bestaat uit een vaste

delegatie van de Vlaamse Regering, die wordt aangevuld met de overige leden van de

Vlaamse Regering naargelang de dagorde, uit acht leden die de werkgevers

vertegenwoordigen en uit acht leden die de werknemers vertegenwoordigen. Sinds 1 oktober

1990 staat de SERV in voor het secretariaat van het VESOC.

1. Vergaderingen in 2008

Het VESOC kwam in 2008 twee keer samen, namelijk op 18 januari en 23 oktober 2008. Deze

laatste samenkomst stond in het teken van het 50+ akkoord Op de bres voor 50+.

Op de bres voor 50+

Het akkoord „Samen op de bres voor 50+‟, gesloten door de Vlaamse Regering en de Vlaam-se sociale partners, vertrekt vanuit het recht op specifieke begeleiding van mensen die na hun 50ste aan de slag gaan of blijven. Kenmerkend aan het akkoord is de grote aandacht voor individuele begeleiding van zowel werkzoekenden als werkenden. Het akkoord richt zich zowel op werkzoekenden, werknemers als werkgevers en omvat volgende vier grote lijnen: • 50-plussers aan het werk houden • Vraag en aanbod beter op elkaar afstemmen • Werkgevers aanzetten om 50-plussers aan te werven • Verbeterde aanpak werkloze 50-plussers

Op de samenkomst van 23 oktober bereikten de Vlaamse Regering en de Vlaamse sociale

partners ook een akkoord over de monitoring en benchmarking van de energiekosten.

Jaarverslag 2008


19

Tenslotte namen de VESOC-partners op 23 oktober 2009 ook akte van het principeakkoord

beschutte en sociale werkplaatsen en keurden ze er de uitgangspunten en principes van goed.

Andere thema‟s die in 2008 in de VESOC-werkgroep onderwerp vormden van het overleg

tussen de Vlaamse Regering, de werkgevers- en werknemersorganisatie zijn:

Inclusief beleid personen met een arbeidshandicap

Herstructureringsbeleid

Samenwerkingsakkoord over begeleiding en actieve opvolging werkzoekenden

Omzetting dienstenrichtlijn – screening van de reglementering

Interregionale mobiliteit

Het VESOC-actieplan diversiteit 2008

Opvolging uitrol Competentieagenda 2010

Relanceplan: herstel het vertrouwen

De Lissabonstrategie

Addenda sectorconvenanten

Ronde Tafels Industrieel Beleid

Sociale economie

Jaarverslag 2008


20

Hoofdstuk 3

De Sociaal-Economische Raad van

Vlaanderen: 24-ste werkjaar

1. Werking

Naar jaarlijkse gewoonte volgt een overzicht van de adviezen en aanbevelingen die de SERV

in 2008 heeft uitgebracht. Er werden 90 adviezen en aanbevelingen uitgebracht en op de

website gepubliceerd. Rond twee adviesvragen kwam geen consensus tot stand en werden de

standpunten van de organisaties in de raad aan de bevoegde Minister overgemaakt. Voor acht

adviezen werkte de SERV samen met de Minaraad. In 2008 bracht de SERV onder een

nieuwe formule het Sociaal-Economisch Rapport Vlaanderen uit. De SERV presenteerde ook

een rapport over de integrale waterprijzen dat op ruime belangstelling kon rekenen.

Domeinen Aantal adviezen arbeidsmarkt 8 begroting 4 bestuurlijk beleid 2 diversiteit 2 economie 4 energie 9 Europees beleid 2 fiscaliteit 2 landbouw 1 media 1 milieu 24 mobiliteit 1 onderwijs 11 regionaal beleid 1 regulering 3 ruimtelijke ordening 6 welzijn en gezondheid 9 90

Onterecht schrijven beleidsmakers het lange regelgevingsproces dikwijls toe aan de verplichte

adviesvragen aan adviesraden. Voor decreten waarvoor de volledige procedure werd

afgerond, blijkt echter dat de SERV slechts verantwoordelijk is voor gemiddeld 12% van de

looptijd tussen de eerste principiële goedkeuring en de afkondiging na de parlementaire

goedkeuring. Voor besluiten bedraagt de tijd die de SERV nodig heeft voor advies 32% van de

procedure tot definitieve goedkeuring door de Vlaamse Regering. De looptijd voorafgaand aan

de eerste principiële goedkeuring, met ambtelijke voorbereiding, interne overheidsadviezen,

Jaarverslag 2008


21

interkabinettenoverleg,… werd dan nog niet meegerekend. De oorzaak van lange

doorlooptijden ligt dus elders.

Tabel 1 Aandeel van het SERV-advies in de looptijd van een dossier, gemeten vanaf

de 1e principiële goedkeuring door de VR (enkel regelgeving)

Tabel 2 Adviestermijnen per minister

Aantal dossiers advies termijn in dagen (2008)

adviesvrager 5 of minder

10 > 10 < 30

30 meer dan 30

geen termijn

totaal % hoogdrin-gend

Minister Vandenbroucke 12 12 0%

Minister Peeters 1 5 6 17%

Minister Vanackere 7 7 0%

Minister Van Mechelen 4 3 7 57%

Minister Ceyssens 1 4 2 7 14%

Minister Keulen 1 2 3 0%

Minister Leterme

Minister Bourgeois 1 1 0%

Minister Van Brempt 3 3 0%

Minister Anciaux

Minister Crevits 1 18 2 21 0%

Eindtotaal 6 2 54 5 67 9%

2005 2006 2007 2008

aard Aandeel advies in

looptijd tot def goedk VR

Aandeel advies in

looptijd tot def goedk

Parl

Aandeel advies in


Aandeel advies in


Parl

Aandeel advies in


Aandeel advies in


Parl

Aandeel advies in


VR

Aandeel advies in


Parl

besluiten 40% - 25% - 32% 32%

decreten 27% 12% 28% 14% 28% 14% 24% 12%

Eindtotaal 29% 12% 27% 14% 29% 14% 25% 12%

Jaarverslag 2008


22

2. Vergaderingen in 2008

16 januari

Bekrachtiging advies gelijke kansen & diversiteit – plan 2008

Bekrachtiging advies instemming avenant samenwerkingsovereenkomst tussen Federale staat – Vlaams – Waals – Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Duitstalige Gemeenschap be-treffende de meerwaardeneconomie

Bekrachtiging advies overeenkomst deelname Bulgarije en Roemenië aan de Europese Economische Ruimte

Bekrachtiging advies instemming raamakkoord België – Frankrijk betreffende grensover-schrijdende samenwerking inzake gezondheidszorg

Bekrachtiging advies Hoger Beroepsonderwijs en reactie op samenwerkingsprotocol on-derwijs – sociale partners

Bekrachtiging advies Minaraad-SERV samenwerkingsovereenkomst Vlaams Gewest – Gemeenten/provincies/NGO‟s

Bekrachtiging advies wijziging decreet betreffende het inwerkingsbeleid

Bekrachtiging advies Minaraad-SERV decreet duurzame ontwikkeling

Bekrachtiging advies voorontwerp decreet betreffende het elektronische bestuurlijke gege-vensverkeer

Bekrachtiging advies instemming protocol inzake ontplofbare oorlogsresten

Bekrachtiging advies ontwerpdecreet kwalitatieve verbetering en digitalisering van de Vlaamse formulieren

Bekrachtiging standaard sociaal tolk

Bekrachtiging standaard bestuurder hydraulische graafmachine

Goedkeuring advies instemming verdrag inzake afval in de Rijn- en binnenvaart

Goedkeuring advies instemming internationaal verdrag betreffende de controle van schade-lijke aangroeiwerende systemen op schepen

Goedkeuring advies over de tweede lijst van beroepen en titels van beroepsbekwaamheid 2007

Goedkeuring evaluatierapport begroting 2008 en themarapport Vlaamse begroting op lange termijn in het licht van de vergrijzing

Goedkeuring standaard patronenmaakster

12 maart

Bekrachtiging advies consultatie Europese meerjarenbegroting

Bekrachtiging advies SERV-Minaraad wijzigingsbesluit afvalwatersanering: zoneringsplan-nen: aanpassing Vlarem I & II

Bekrachtiging advies SERV-Minaraad wijzigingsbesluit omzetting zwemwaterrichtlijn: aan-passing Vlarem I & II

Bekrachtiging advies SERV-Minaraad voorontwerp besluit betreffende het integratiespoor voor de milieueffectrapportage over een ruimtelijk uitvoeringsplan

Jaarverslag 2008


23

Bekrachtiging advies wijzigingsbesluit vaststelling van de eisen op het vlak van de energie-prestaties en het binnenklimaat van gebouwen

Bekrachtiging advies besluit toekenning van premies voor het uitvoeren van energiebespa-rende investeringen in woningen

Bekrachtiging advies besluit tot vaststelling van de nadere regels voor de toekenning en verrekening van de gratis elektriciteit voor huishoudelijke afnemers

Bekrachtiging advies milieubeleidsovereenkomst betreffende de selectieve inzameling van oude en vervallen geneesmiddelen

Bekrachtiging advies milieubeleidsovereenkomst betreffende de aanvaardingsplicht voor afgewerkte olie

Bekrachtiging advies kaderdecreet BB inzake beheersovereenkomsten, interne controle en interne audit

Bekrachtiging advies Onderwijs XVIII

Bekrachtiging advies decreet betreffende de werkingsbudgetten in het basisonderwijs en de werkingsmiddelen in het secundair onderwijs

Bekrachtiging advies over beroepsprofielen voor het ontwikkelen van nieuwe HBO-opleidingen

Geen consensus voorontwerp decreet houdende bepalingen tot begeleiding van de aan-passing van de begroting 2008

Bekrachtiging advies wijziging decreet betreffende de armoedebestrijding

Bekrachtiging advies principiële goedkeuring ontwerpdecreet instemming met het Verdrag van Lissabon tot wijziging Verdrag EU en Verdrag tot oprichting Europese Gemeenschap

Bekrachtiging advies SERV-Minaraad voorontwerpbesluit aanpassing Vlarem – reglemente-ring (Vlarem-actualiseringstrein)

Bekrachtiging standaard groepsfitnessbegeleiders

Goedkeuring advies decreet betreffende de organisatie van de openbare centra voor maat-schappelijk welzijn

Goedkeuring advies actualisatie Vlaams actieplan armoedebestrijding 2005-2009

Goedkeuring advies aanvullend advies over de beroepscompetentieprofielen voor het pi-lootproject hoger beroepsonderwijs

Goedkeuring SERV Jaarverslag 2007

Goedkeuring Financieel Jaarverslag SERV 2007

14 mei

Kennisname advies van de commissie Diversiteit over hooggeschoolde allochtonen en de Vlaamse arbeidsmarkt

Kennisname advies van de commissie Diversiteit over professionele integratie personen met een handicap

Kennisname beroepscompetentieprofiel ploegbaas schilder- en decoratiewerken

Bekrachtiging advies decreet stelsel van leren en werken in de Vlaamse Gemeenschap

Bekrachtiging advies milieubeleidsovereenkomsten reclamedrukwerk en persdrukwerk

Bekrachtiging advies decreet organisatie zorgverzekering

Jaarverslag 2008


24

Goedkeuring advies decreet verlaging tarief registratierecht op aankopen door beroepsper-sonen

Bekrachtiging advies decreet diverse bepalingen inzake energie, leefmilieu, openbare wer-ken, landbouw en visserij

Goedkeuring advies decreet betreffende de indeling in zorgregio‟s en samenwerking en programmatie van gezondheids- & welzijnsvoorzieningen

Goedkeuring aanbeveling herziening Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen

Goedkeuring aanbeveling over EVC in Vlaanderen

Goedkeuring standaarden stoomstrijkster, fitnessbegeleider, personal trainer, onderhouds-technicus liften en installateur liften

11 juni

Kennisname adviezen van de commissie Diversiteit

over de VESOC-krachtlijnennota evenredige arbeidsdeelname

over het statistisch etniciteitscriterium

Bekrachtiging advies besluit betreffende werkervaring

Bekrachtiging advies SERV-Minaraad samenwerkingsakkoord betreffende preventie en beheer van verpakkingsafval

Bekrachtiging advies decreet tot aanpassing en aanvulling ruimtelijke plannings-, vergun-ningen- & handhavingsbeleid

Bekrachtiging advies decreet betreffende het grond- & pandenbeleid

Bekrachtiging standaarden voor ervaringsbewijs mecanicien, residentieel elektronisch in-stallateur, dispatcher, pijpfitter en hulpboekhouder

Goedkeuring rapport integrale waterprijzen

Goedkeuring advies wijzigingsdecreet verdrag van Aarhus

Mandaat tot finalisering van het Sociaal-Economisch Rapport Vlaanderen 2008

9 juli

Kennisname Sociaal-Economisch Rapport Vlaanderen 2008

Kennisname advies van de commissie Diversiteit inzake werkbaar werk voor personen met een arbeidshandicap

Kennisname advies van de commissie Diversiteit betreffende de tewerkstelling van perso-nen met een arbeidshandicap bij de lokale en provinciale besturen

Bekrachtiging advies Interregionale Banenconferentie

Bekrachtiging advies ontwerpbesluit betreffende erkenning en subsidiëring van initiatieven conciërges sociale huisvesting in het kader van lokale diensteneconomie

Bekrachtiging advies (a) decreet betreffende afstemming van de aanvraagprocedure van de stedenbouwkundige vergunning en de milieuvergunning en (b) decreet eisen en handha-vingsmaatregelen op vlak van energieprestatie en het binnenklimaat

Bekrachtiging advies decreet instemming met wijziging Verdrag van Helsinki inzake be-scherming en gebruik van grensoverschrijdende waterlopen en internationale meren

Jaarverslag 2008


25

Bekrachtiging advies ontwerpdecreet houdende bepalingen van de begeleiding van de tweede aanpassing van de begroting 2008

Bekrachtiging beroepscompetentieprofiel operationeel manager retail

Bekrachtiging standaard voor ervaringsbewijs helpdesk operator

Goedkeuring advies decreet betreffende de sectorconvenants

Goedkeuring advies over de eerste lijst van beroepen en titels van beroepsbekwaamheid 2008

Goedkeuring advies decreet tot invoering van een verhoogd abattement bij hypotheekvesti-ging op de enige woning

Goedkeuring advies Nationaal Strategisch Plan voor de Visserij

Goedkeuring advies ontwerp decreetswijziging m.b.t. het decreet van 7 mei 2004 inzake de SERV en het decreet van 5 april 1995 inzake milieubeleid

Goedkeuring begrotingsadvies 2008

10 september

Bekrachtiging advies River Information Services

Bekrachtiging advies milieubeleidsovereenkomst aanvaardingsplicht afgedankte elektrische en elektronische apparatuur

Bekrachtiging advies evaluatie natuur- en bosbeleid

Bekrachtiging advies decreet avenant aan samenwerkingsakkoord meerwaardeneconomie

Bekrachtiging advies decreet vaststelling van een kader voor de gebruikerscompensatie

Bekrachtiging advies decreet Hogere Zeevaartschool

Goedkeuring advies decreet betreffende onderwijsgebonden sport

Goedkeuring advies decreet radio-omroep en televisie

Goedkeuring advies voorontwerp besluit invoering van het energieprestatiecertificaat voor niet-residentiële gebouwen bij verkoop/verhuur

Goedkeuring advies toekenning subsidies aan sociale verhuurkantoren voor uitvoeren van energiebesparende investeringen in woongebouwen

Goedkeuring advies toekenning subsidie voor plaatsing micro-warmtekrachtinstallaties en warmtepompen door niet-commerciële instellingen en publieke rechtspersonen

Goedkeuring advies SERV-Minaraad decreet algemene bepalingen betreffende het ener-giebeleid

Goedkeuring advies voorontwerp besluit tot invoering titel XVI van het decreet algemene bepalingen inzake milieubeleid

Goedkeuring advies decreet Geografische Data-Infrastructuur

Geen consensus adviesvraag voorontwerp woonzorgdecreet

12 november

Kennisname advies Mobiliteitsraad van Vlaanderen over het ontwerp van decreet betreffen-de het mobiliteitsbeleid

Jaarverslag 2008


26

Bekrachtiging aanvullend advies decreet algemene bepalingen betreffende het energiebe-leid

Bekrachtiging advies voorontwerp besluit toekenning steun aan kleine en middelgrote on-dernemingen voor ondernemerschapsbevorderende diensten

Bekrachtiging advies voorontwerp besluit toekenning steun aan ondernemingen voor ecolo-gie-investeringen in het Vlaams Gewest

Bekrachtiging advies voorontwerp decreet betreffende waarborgregeling voor kleine en middelgrote ondernemingen

Bekrachtiging advies voorontwerp decreet tot wijziging van het gemeentedecreet

Bekrachtiging advies decreet betreffende het georganiseerde vrijwilligerswerk in het be-leidsdomein Welzijn

Bekrachtiging advies decreet betreffende het algemeen welzijnswerk

Bekrachtiging advies decreet diverse bepalingen betreffende het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid & Gezin

Bekrachtiging advies decreet betreffend het hoger beroepsonderwijs

Bekrachtiging advies decreet betreffende de kwaliteit in het onderwijs

Bekrachtiging advies decreet betreffende de kwalificatiestructuur

Bekrachtiging advies ontwerp eindrapport over de afbakening van het Vlaams stedelijk gebied rond Brussel

Bekrachtiging advies decreet houdende bepalingen van de begeleiding van de begroting 2009

Bekrachtiging beroepscompetentieprofiel technisch commercieel medewerker binnendienst grafimedia

Goedkeuring advies besluit toekenning van een rentetoelage voor ondernemingen bij hinder door wegenwerken

Goedkeuring advies decreet betreffende het centraal referentieadressenbestand

Goedkeuring aanbeveling over de werking van het sociaaleconomisch streekoverleg

Goedkeuring SERV-begroting 2009

Jaarverslag 2008


27

Hoofdstuk 4

Sociaal-Economisch Rapport Vlaanderen

2008

In 2008 publiceerde de SERV een nieuwe editie van het Sociaal-Economisch Rapport Vlaan-

deren volgens een andere formule dan de voorgaande edities. Het rapport is veel dunner en

focust op de agendering van de sociaaleconomische prioriteiten voor Vlaanderen. Het wil

gangmaker zijn voor het overleg met de Vlaamse Regering over de aanpak van de krapte op

de arbeidsmarkt en de verbetering van het investeringsklimaat door een gestroomlijnd risico-

kapitaalinstrumentarium.

Ondanks de financiële en economische crisis blijven de aanbevelingen voor een betere benut-

ting van het potentieel op de Vlaamse arbeidsmarkt, meer interregionale mobiliteit en tot slot

een duidelijker kader voor arbeidsmigratie overeind. Immers de demografische evolutie zet

zich door. Acties voor een betere benutting van het arbeidspotentieel bij 50-plussers, vrou-

wen, allochtonen en personen met een handicap blijven noodzakelijk.

Krapte op de arbeidsmarkt in Vlaanderen en Nederland

De SER van Vlaanderen en de SER in Nederland organiseren elke twee jaar een studiedag waarin actuele beleidsvraagstukken worden bestudeerd en vooral vergeleken. Op 7 oktober 2008 was het centrale thema Krapte op de arbeidsmarkt

Jaarverslag 2008


28

Dit onderwerp sluit aan bij discussies en debatten die in beide landen worden gevoerd over de dreigende tekorten aan werknemers, in aantal maar ook in ervarings- en opleidingsniveau. De Vlaamse en Nederlandse ministers op het terrein van de arbeidsmarkt, Frank Vanden-broucke en Piet Hein Donner, leidden de bijeenkomst in met plenaire lezingen over de actue-le situatie op de arbeidsmarkt en het arbeidspotentieel. Vervolgens presenteerde het Netwerk Toekomstverkenningen vier scenario‟s over arbeid in de toekomst. In de namiddag kwamen drie deelaspecten van de arbeidsmarkt aan bod. De studiedag sloot af met visies van Vlaamse en Nederlandse sociale partners op de krapte op de arbeidsmarkt.

In het tweede deel neemt de SERV het Vlaamse risicokapitaalinstrumentarium en de relatie

met ondernemerschap en innovatie onder de loep. Op basis van analyses en onderzoek van

de Belgische/Vlaamse risicokapitaalmarkt en het Vlaamse beleidsinstrumentarium werden een

aantal aandachtspunten voor het beleid geformuleerd. Eén van die aandachtspunten betrof

het voornemen van de SERV om na te gaan of en in welke mate het risicokapitaalinstrumenta-

rium in staat is Vlaamse activiteiten in de economie te verankeren.

Om het debat over verankering te stofferen organiseerde de SERV op 5 december 2008 een

informatienamiddag waarop een aantal gereputeerde gastsprekers (Herman Daems, Prof. Leo

Sleuwaegen) en getuigen uit de bedrijfswereld (John Dejaegher, Christian Dumolin, Peter

Pelgrims, Luc Gysemberg) hun visie weergaven.

Op onze website www.serv.be kan u het Sociaal-Economisch Rapport Vlaanderen 2008 slechts inkijken. Het Sociaal-Economisch Rapport Vlaanderen 2008 kost 15 euro en kunt u bestellen bij de Wetenschappelijke Uitgeverij Academia Press, tel. 09.233.80.88, fax 09.233.14.09, www.academiapress.be

http://www.serv.be/

Jaarverslag 2008


29

Hoofdstuk 5

Milieu

In 2008 formuleerde de SERV acht adviezen over leefmilieu. Op twee na gaat het om gez a-

menlijke, unanieme adviezen met de Minaraad. Voor een aantal milieuadviesvragen besliste

de raad geen advies uit te brengen. De SERV publiceerde in 2008 ook een rapport over wa-

terprijzen.

1. Vlarem en uniek loket

De SERV bracht samen met de Minaraad drie adviezen uit over aanpassingen van Vlarem, de

milieuvergunningsreglementering. Verder adviseerde de SERV alleen over de invoering van

een uniek loket voor de bouwen milieuvergunning.

Het belangrijkste advies betreft de zgn. Vlarem-actualisatietrein. In hun advies toonden

SERV en Minaraad zich tevreden met een reeks langverwachte aanpassingen en vereenvou-

digingen aan Vlarem. Niettemin zijn er een aantal aspecten waarover de raden minder tevre-

den zijn. Zo vinden de raden de aanpassing van de drempels van drijfkracht qua principe pos i-

tief, maar is de impact ervan te weinig cijfermatig onderbouwd. Ze vragen om te onderzoeken

of er geen andere hinderparameters als indelingscriterium gebruikt kunnen worden. De raden

merken op dat de facto een nieuwe tussenklasse (2A) wordt ingebouwd en zien dit als ove r-

gangsmaatregel. Verder vragen de raden ook meer maatwerk voor de milieucoördinatorplicht.

De actualisering voorziet in de mogelijkheid tot het opleggen van bijzondere voorwaarden aan

derde klasse inrichtingen. Volgens SERV en Minaraad kan dit alleen maar na nadere afweging

en onder restrictieve voorwaarden. Tot slot is er volgens de raden nood aan een verdere ver-

eenvoudiging van de formulieren en moet ervoor gezorgd worden dat deze digitaal ingediend

kunnen worden.

Volgens SERV en Minaraad voert het besluit inzake zoneringsplannen een omslachtige en

dubbele regeling in. Gemeenten die al over een zoneringsplan beschikken moeten de n ieuwe

lozingsvoorwaarden hanteren terwijl gemeenten die nog niet beschikken over een goedge-

keurd zoneringsplan terugvallen op de oude indeling en voorwaarden. De raden erkennen dat

de aanpassing aan de nieuwe zoneringsplannen noodzakelijk is, maar stellen vast dat het

besluit verder gaat. In het buitengebied mogen enkel nog gescheiden rioleringen aangelegd

worden. Het is onduidelijk in welke gevallen hiervan kan worden afgeweken of in welke vol g-

orde van prioriteit de herbestemming van het opgevangen hemelwater moet gebeuren.

Jaarverslag 2008


30

SERV en Minaraad merken op dat de omzetting van de zwemwaterrichtlijn naar de Vlaamse

regelgeving inhoudelijk weinig afwijkt van de richtlijn. De raden missen wel concrete bepali n-

gen over de actieplannen die de Europese lidstaten moeten opstellen. De raden wijzen erop

dat het halen van de nieuwe, strengere normen inspanningen zal vergen omdat in een aantal

Vlaamse zwemwateren de minder strenge norm van de vorige richtlijn nog altijd wordt over-

schreden.

De SERV is al lang pleitbezorger voor een uniek loket op gemeentelijk niveau. Het vooront-

werp van decreet dat de SERV adviseerde zet een nieuwe stap in de realisatie daarvan. De

raad vraagt om de datum van inwerkingtreding in het decreet zelf op te nemen en niet over te

laten aan de Vlaamse Regering. De raad vindt de vooropgestelde evaluatie in 2013 te laat en

dringt aan op een goed voorbereide evaluatie twee jaar na de inwerkingtreding. Verder vraagt

de raad ook afstemming met het eMil-vergunningenloket. De raad heeft vragen bij de verlen-

ging van de vergunningsprocedure van 75 naar 105 dagen. De exploitant moet volgens de

SERV ook altijd de keuze behouden om beide vergunningsaanvragen samen dan wel apart in

te dienen.

2. Milieuhandhaving

SERV en Minaraad hebben gezamenlijk een advies uitgebracht over een ontwerp van besluit

op het milieuhandhavingsdecreet van 21 december 2007. Bij de aanwijzing van de toezich t-

houders op gemeentelijk vlak moet volgens de raden zoveel mogelijk rekening gehouden wor-

den met het aantal en de soort van de inrichtingen op het grondgebied. Wat de toezichtsop-

drachten betreft opteren de raden voor het behoud van de huidige taakverdeling tussen de

lokale besturen en de gewestelijke afdeling Milieu-inspectie. Het begrip „hoog toezicht‟ is te

vaag en moet verder uitgeklaard worden. De raden pleiten voor een efficiënte informatiedoor-

stroming inzake milieu-inbreuken en –misdrijven bijv. via een internetdatabank. De raden vra-

gen dat de lijst van milieu-inbreuken periodiek zou geëvalueerd worden. Tot slot stellen de

raden vast dat de kosten voor de invoering van de nieuwe regeling substantieel zijn. SERV en

Minaraad vragen een voortdurende aandacht voor kosteneffectiviteit van de instrumenten en

van de voorgestelde instellingen en door hen te volgen procedures.

Verder brachten SERV en Minaraad een gezamenlijk advies uit over een voorontwerp van

decreet betreffende handhavingsbepalingen voor het milieubeheersrecht . De raden appre-

ciëren daarin de politieke wil om werk te maken van de handhaving van het milieurecht in het

algemeen en van het milieubeheersrecht in het bijzonder. Ze vinden de verruiming van de titel

Handhaving van het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid tot milieube-

heersrecht, het oppervlaktedelfstoffendecreet en het mestdecreet in zijn geheel genomen

positief. Het geeft een duidelijk signaal aan de samenleving dat de overheid de handhaving

Jaarverslag 2008


31

van de regels voor natuur en bos opwaardeert. De raden waarderen het dat de administratie

meer instrumenten krijgt voor de handhaving van het milieubeheersrecht zoals bijv. de veral-

gemeende mogelijkheid om bestuurlijke maatregelen en geldboeten op te leggen. De moge-

lijkheid om mondeling bestuurlijke maatregelen op te leggen en de optie die de strafrechter

krijgt om het herstel te bevelen van de schade die het gevolg is van een milieumisdrijf, vinden

de raden een goede aanpassing van de eerder uitgewerkte algemene regeling inzake handha-

ving van het milieurecht. SERV en Minaraad stonden positief tegenover de beslissing dat g e-

westelijk personeel het statuut van officier van gerechtelijke politie kan krijgen en belast kan

worden met opsporingstaken rond milieuverontreiniging. Het is niet duidelijk waarom daar

werd op teruggekomen.

3. Natuur: instandhoudingsdoelste l l ingen

SERV en Minaraad formuleerden samen een briefadvies over het besluit over de instand-

houdingsdoelstellingen. Hoewel voor de implementatie van de Habitatrichtlijn op basis van

het Natuurdecreet strikt genomen geen apart uitvoeringsbesluit nodig was, zien de raden een

duidelijke meerwaarde in een besluit dat voor meer duidelijkheid en transparantie kan zorgen,

inclusief over de financiële bepalingen. De raden vinden het ook positief dat bij de voorbere i-

ding van dit besluit ruim overleg werd gepleegd met betrokken doelgroepen. De raden dringen

erop aan om zo snel mogelijk gewestelijke instandhoudingsdoelstellingen en instandhoudings-

doelstellingen per gebied vast te leggen die kunnen dienen als toetsingskader voor elke pas-

sende beoordeling. De raden stellen voor om hiervoor zo spoedig mogelijk een handleiding op

te stellen.

4. Afval: samenwerkingsakkoord verpakkingsa fval

SERV en Minaraad vinden het positief dat een groot aantal van de huidige uitgangspunten en

principes bewaard blijven in het nieuwe intergewestelijk samenwerkingsakkoord rond ver-

pakkingsafval. Ze vinden het belangrijk dat er een beleid wordt gevoerd om het aantal vrijbu i-

ters te verminderen. Het nieuwe samenwerkingsakkoord zet daartoe stappen in de goede

richting, op voorwaarde dat controle op parallelle import sluitend gebeurt. Een belangrijke

wijziging is de invoering van een nieuwe heffing om een deel van de kosten die nog bij de

gemeenschap berusten te vergoeden. De raden formuleren bemerkingen bij de modaliteiten

van deze heffing. De raden dringen aan op het uitklaren van de discussiepunten die nog be-

staan over de vergoedingen van de lokale besturen voor recyclage en nuttige toepassing.

Jaarverslag 2008


32

5. Water: pr i jzen en regulering

Het verzameldecreet leefmilieu en energie bevatte een aantal belangrijke wijzigingen aan

het drinkwaterdecreet ondermeer betreffende de operationalisering van de reguleringsinstantie

voor de watersector. Er wordt geopteerd om geen aparte instantie op te richten zoals aanvan-

kelijk voorzien, maar deze te integreren binnen de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). De

raad ziet duidelijk een aantal synergieën zowel inhoudelijk als budgettair, maar wijst erop dat

er nog andere pistes zijn die soortgelijke synergieën kunnen opleveren. Hij dringt er op aan

om andere pistes te onderzoeken en pas een definitieve keuze te maken na afweging van de

voor- en de nadelen van de verschillende opties. De SERV kan niet akkoord gaan met de

beperkte invulling van het takenpakket van de reguleringsinstantie. De raad dringt aan op de

volledige invulling van het decretaal voorziene takenpakket.

De prijs van water 2008: analyse en aanbevelingen

In 2008 publiceerde de SERV een rapport over waterprijzen. Dit rapport toont de evolutie van de waterprijs in Vlaanderen tussen 2006 en 2008 en dit zowel voor gezinnen als voor bedri j-ven. Het bevat ook de beleidsaanbevelingen die de SERV koppelt aan zijn analyse. Tussen 2006 en 2008 zijn de waterprijzen sterk toegenomen. Voor gezinnen steeg de water-prijs gemiddeld met 30 %. Alle componenten van de integrale waterfactuur zijn toegenomen, maar het zijn vooral de bijdragen voor waterzuivering en riolering die duurder werden. Achter die globale stijging gaan zeer grote verschillen schuil tussen de gemeenten onderling. Voor bedrijven is het veel moeilijker om een eenduidig beeld te schetsen. Alleen al voor de ge-meentelijke saneringsbijdrage worden verschillende berekeningsmethoden naast elkaar ge-bruikt afhankelijk van de gemeente en het drinkwaterbedrijf. De stijgende prijzen zijn een gevolg van Europese verplichtingen voor afvalwaterzuivering en de doorrekening van de kosten ervan. Maar het verband tussen bijvoorbeeld de rioleringsbij-drage die de gemeenten aanrekenen en de kosten die een gemeente maakt, is niet duidelijk. Welke kosten worden doorgerekend evenmin. Ook de redenen voor de zeer uiteenlopende tariefstructuren en modaliteiten zijn niet transparant. Door de complexe regelgeving en de soms ondoorzichtige facturen zijn de aangerekende bedragen, kortingen en terugbetalingen nauwelijks te controleren. Gelet op deze vaststellingen is er volgens de SERV dringend nood aan een overheidsvisie op de financiering van het waterbeleid en de kostenterugwinning van waterdiensten. Bovendien moet er dringend werk gemaakt worden van een performante regulator voor de watersector.

Jaarverslag 2008


33

Hoofdstuk 6

Energie

In 2008 werd in VESOC een akkoord afgesloten over energiekosten. De SERV bracht in 2008

elf adviezen uit over energie. Twee adviezen bespreken het voorstel tot codificatie van de

energieregelgeving. Daarnaast formuleerde de SERV ook een advies over het verzamelde-

creet dat heel wat wijzigingen inzake energie bevat en over rapportage van energiegegevens.

Drie adviezen hebben betrekking op de energieprestatieregelgeving. Vier adviezen handelen

over wijzigingen of invoering van energiepremies. De SERV organiseerde verder ook overleg,

o.a. met de vzw Samenlevingsopbouw rond de problematiek van energiearmoede.

1. VESOC-akkoord energiekosten

Op 23 oktober 2008 werd in VESOC een akkoord over energiekosten afgesloten tussen de

Vlaamse Regering en de sociale partners. In de Ondernemingsconferentie van 2003 enga-

geerde de Vlaamse Regering zich om een benchmarking van de energiekosten uit te voeren

met de omringende landen. In 2008 kwamen vertegenwoordigers van de Vlaamse Regering en

de sociale partners opnieuw samen om te bekijken welke initiatieven zinvol zijn in het licht van

de nieuwe ontwikkelingen.

In het kader van VESOC maken zij nu afspraken om enerzijds de opvolging van de energie-

kosten concreet vorm te geven en anderzijds initiatieven te nemen voor de beheersing van de

energiekosten.

VESOC-akkoord energiekosten

Structurele monitoring van elektriciteitskosten

De VREG wordt belast met de opdracht te bestuderen onder welke voorwaarden en omstan-digheden een monitoring van de totale elektriciteitskosten (en de componenten ervan) voor de gebruikers kan uitgevoerd worden. De VREG zal de sociale partners betrekken bij deze studie. Ook zullen de sociale partners via periodieke informatievergaderingen op de hoogte gehouden worden van de resultaten van de monitoring. De focus van de monitoring zal ver-schillend liggen voor de diverse types van afnemers die gemonitored worden. De sociale partners engageren zich om mee te werken aan de samenstelling van een eventueel gebrui-kerspanel, dat ingezet kan worden voor de gegevensverzameling.

Toetsing van nieuwe energieregelgeving

Gezien het belang van de energiekosten voor de koopkracht van de gezinnen en voor de competitiviteit van de bedrijven, engageert de Vlaamse Regering zich om in reguleringsim-pactanalyses (RIA‟s) of in nota‟s aan de Vlaamse Regering terdege rekening te houden met het effect van wijzigingen aan de regelgeving op de energieprijzen. Verder engageert de Vlaamse Regering zich om, gezien het sociaaleconomisch belang van energiegerelateerde

Jaarverslag 2008


34

regelgeving, alle terzake relevante voorontwerpen van decreet of van besluit ter advies voor te leggen aan de SERV.

Efficiënte inzet van openbare dienstverplichtingen

Volgens de Vlaamse Regering en de sociale partners zijn openbare dienstverplichtingen noodzakelijk in een geliberaliseerde energiemarkt. Wel moet ernaar gestreefd worden om, ze zo effectief en efficiënt mogelijk te organiseren. De sociale partners engageren zich om in het kader van de SERV de bestaande sociale en ecologische openbaredienstverplichtingen op hun effectiviteit en efficiëntie door te lichten. De sociale partners kunnen bij hun doorlichting gebruik maken van relevante informatie en onderzoeksresultaten verzameld door of in op-dracht van de Vlaamse Overheid. De Vlaamse Regering en de sociale partners zullen de analyse en de aanbevelingen van de SERV over de openbaredienstverplichtingen in het ka-der van VESOC bespreken.

Garanties voor marktwerking

Door betere marktwerking kan de basisprijs voor energie verlagen. De sociale partners plan-nen om in de SERV te werken aan een toets voor marktwerking en om die toe te passen op de bestaande energiewet- en regelgeving. Verder zullen de sociale partners in de SERV een analyse maken van de taken en werking van de VREG. Het akkoord heeft verder aandacht voor mechanismen om de dienstverlening en de efficiëntie van het netbeheer te verbeteren, om de transparantie en de vergelijkbaarheid van de geafficheerde en de gefactureerde tarie-ven te verhogen en voor de nodige sensibilisering om een leverancierskeuze te vergemakke-lijken.

Gunstige randvoorwaarden voor capaciteitsuitbreiding

De Vlaamse Regering en de sociale partners engageren zich om samen te werken aan de creatie van randvoorwaarden die gunstig zijn voor uitbreiding van de productiecapaciteit. Zij zullen onderzoeken en aanbevelingen formuleren over hoe de toelatingsprocedures voor nieuwe productiecapaciteit versneld en vereenvoudigd kunnen worden. Zij zullen samen na-denken over de noodzaak en de gevolgen van netaanpassingen, uitgaande van de nieuwste inzichten wat de inpassing van decentrale energieproductie (smart grids) en intelligente me-ters (smart metering) betreft.

Bijkomende elementen van regionale regelgeving en overleg met het federale niveau

De Vlaamse Regering engageert zich om te bekijken wat binnen de Vlaamse energieregelge-ving kan gebeuren om invulling te geven aan enkele bekommernissen, of om die in haar overleg met het federale niveau onder de aandacht te brengen. Het betreft het toezicht op de doorrekening van kosten, nettarieven en heffingen aan de eindafnemers die zijn aangesloten op het distributienet, de duiding van de regionale verschillen inzake distributienettarieven, het functioneren van de aardgasmarkt en de wijze waarop de overdracht van de tariefbevoegd-heid voor het distributienet naar de gewesten zal verlopen.

2. Energiepremies

Micro-warmtekrachtinstallaties en warmtepompen

De SERV vindt het een goede zaak om voor energiebesparing micro-WKK‟s en warmtepom-

pen extra te ondersteunen. De subsidieregeling voor niet-commerciële instellingen en publiek-

rechtelijke rechtspersonen die de Vlaamse Regering voorstelt, is volgens de SERV eerder een

Jaarverslag 2008


35

beperkt initiatief. Om de impact van de voorgestelde regeling te doen stijgen, adv iseert de

raad om te zorgen voor demonstratie- en leereffecten van de geselecteerde projecten.

Sociale verhuurkantoren

De SERV vindt dat specifieke REG-inspanningen voor verhuurde woningen dringend zijn,

zeker in de laagste segmenten van de private huurmarkt. De raad waardeert dan ook dat de

Vlaamse Regering een regeling heeft uitgewerkt voor energiebesparende investeringen door

sociale verhuurkantoren. Aan de andere kant bereikt de voorgestelde regeling slechts een

zeer klein segment van de private huurmarkt (1,2%). De SERV vindt dan ook dat de vraag

expliciet moet worden gesteld of het wenselijk is om nu voor sociale verhuurkantoren een

afzonderlijke regeling goed te keuren waarvan de inpasbaarheid in een meer generieke rege-

ling voor de hele private huurmarkt niet is onderzocht. In elk geval meent de SERV dat de

modaliteiten van de voorgestelde subsidieregeling op meerdere punten moet worden herbeke-

ken.

Niet-belastingbetalers

De SERV heeft heel wat bedenkingen bij de nieuwe Vlaamse premieregeling voor mensen die

niet of niet volledig kunnen genieten van de federale belastingvermindering voor energieb e-

sparende uitgaven omdat ze geen of onvoldoende belastingen betalen. Deze regeling zal de

lage inkomensgroepen onvoldoende bereiken en gaat gepaard met aanzienlijke administratie-

ve formaliteiten. Ook denkt de SERV dat de regeling veel implementatieproblemen zal veroor-

zaken en te fraudegevoelig is. Tot slot maakt de regeling de complexe wereld van energiesub-

sidies nog ingewikkelder. De SERV suggereert een andere aanpak gericht op de lage

inkomensgroepen. Met de federale overheid moet overlegd worden over een belastingkrediet

of over een korting rechtstreeks op de factuur als alternatief voor de voorgestelde regeling.

Daarnaast is overleg met de federale overheid nodig over de belastingsvermindering voor

energiebesparende investeringen. Op Vlaams niveau zijn slimme financieringsopties mogelijk

zoals een isolatiecheque, speciale kredietformules (renteloze leningen, interestsubsidies…).

Meer algemeen pleit de SERV voor een totaalvisie op het gebruik van energiepremies.

Dakisolatie

De SERV staat achter de doelstelling van de Vlaamse Regering om het plaatsen van dakisola-

tie te stimuleren. Maar hij vindt de voorgestelde nieuwe premie een dure maatregel voor we i-

nig energiebesparing. De SERV betwijfelt immers of die veel extra energiebesparing oplevert.

Onderzoek leert dat de nieuwe premie voor een groot deel dreigt terecht te komen bij gezin-

nen die ook zonder die extra premie hun dak zouden isoleren. Er is ook het probleem van

overcompensatie en fraudegevoeligheid. De SERV vindt de maatregel bovendien te weinig

sociaal en te weinig gericht. De premie zal onvoldoende de gezinnen bereiken die de onder-

steuning het hardst nodig hebben. De raad suggereert dan ook alternatieven. Onderzoek in

opdracht van het Vlaams Energie Agentschap leert dat voor de meeste gezinnen de bestaa n-

Jaarverslag 2008


36

de premies volstaan om de stap te zetten naar dakisolatie, als die beter bekend en bereikbaar

zijn en anders georganiseerd worden. Daarvoor moeten de huidige woon- en energiepremies

veel beter op mekaar inspelen en moet de bevolking intensiever en meer doelgericht worden

geïnformeerd over de bestaande premies en hun financieel rendement. Daarnaast kan het

zeer effectief zijn om aan de bevolking het signaal te geven dat de bestaande energiesubs i-

dies tijdelijk zijn, en bijvoorbeeld over tien jaar worden stopgezet. Specifiek voor sociaal zwak-

kere bevolkingsgroepen moeten maatregelen zich richten op het probleem van de prefinancie-

ring en op persoonlijke begeleiding in de (te vereenvoudigen) administratieve procedures.

3. Energieprestatieregelgeving

Verstrenging energieprestatie-eisen zorgt voor problemen

De SERV heeft - in aanvulling op de VEA-evaluatie – een eigen evaluatie gemaakt van de

EPB-regelgeving en – praktijk anno 2008. Bij deze evaluatie heeft de raad ook architecten en

vertegenwoordigers uit de bouwsector betrokken.

SERV evalueert energieprestatieregels voor gebouwen

De Vlaamse Regering wil de energieprestatie-eisen voor nieuwbouwwoningen vanaf 2010 verstrengen van E100 naar E80. De SERV vindt een periodieke aanscherping van de ener-gieprestatie-eisen zeker nodig. Maar de voorgestelde verstrenging is niet voor alle types ge-bouwen haalbaar. Bovendien zijn er nog heel wat onopgeloste problemen met de bestaande EPB-regeling. Die problemen moeten dringend aangepakt worden. De meeste van die pro-blemen zullen immers vergroten als de eisen verstrengen. Dat blijkt uit een evaluatie die de SERV heeft gemaakt van de energieprestatieregelgeving en –praktijk.

Verstrenging E-peil niet in alle gevallen haalbaar

Europa verplicht de lidstaten om energieprestatie-eisen (een E-peil) vast te leggen waaraan gebouwen moeten voldoen. Een periodieke aanscherping van die energieprestatie-eisen is volgens de SERV zeker nodig. Maar het voorstel van de Vlaamse Regering om de energie-prestatie-eisen voor nieuwbouwwoningen vanaf 2010 te verstrengen van E100 naar E80, is niet voor alle types gebouwen haalbaar. De raad verwacht met name problemen voor inge-sloten appartementen en voor sommige kleine vrijstaande woningen. Verder meent de SERV dat een verstrenging niet los mag staan van maatregelen om een aantal dringende proble-men met de bestaande EPB-regeling op te lossen. De meeste van die problemen zullen ver-groten als de eisen verstrengen.

EPB-berekening vóór de start van werken nodig

Op dit moment kunnen de bouwwerken starten zonder dat men weet of het gebouw de EPB-eisen zal halen. Dat is een risico voor de bouwheer, die een boete krijgt als het gebouw niet aan de eisen voldoet of hoge kosten moet maken om in een laat stadium het gebouw alsnog aan de eisen te laten voldoen. Als de eisen strenger worden, wordt het belangrijker dat de EPB-berekeningen vroeger gebeuren. De SERV stelt daarom voor om de berekeningen te verplichten vóór de start van de werken.

Jaarverslag 2008


37

Betere afbakening van verantwoordelijkheden

De huidige regelgeving bakent niet duidelijk af wie verantwoordelijk is voor welk deel van de naleving van de EPB-regelgeving. De verantwoordelijkheden van bouwheer, architect, aan-nemer, installateur en verslaggever zijn vaak onduidelijk of lopen door elkaar. De SERV vraagt een betere afbakening van verantwoordelijkheden om onnodige en dure rechtszaken te vermijden.

Aangepaste methodiek en software

Er zijn meerdere problemen met de bestaande EPB-methodiek en EPB-software waarmee de berekeningen worden uitgevoerd. Zo bevoordeelt de methodiek ongewild (dure) installaties in vergelijking met maatregelen zoals compactheid, oriëntatie en schikking van de ruimtes in een gebouw. De SERV vraagt ook een meer gebruiksvriendelijke EPB-software en een een-voudigere aanpak voor (kleine) verbouwingen.

Energieprestatieregelgeving moet eenvoudiger

De SERV vraagt dat de Vlaamse Regering werk maakt van een vereenvoudiging van de wet-

geving inzake energieprestatiecertificaten zodat fragmentering van de regelgeving en versnip-

pering van de markt voor energiedeskundigen worden vermeden. De raad formuleerde deze

vraag naar aanleiding van zijn advies over het voorontwerp van besluit houdende de invoering

van het energieprestatiecertificaat niet-residentiële gebouwen bij verkoop en verhuur. Dit be-

sluit is het laatste in de rij binnen de omzetting van de Europese richtlijn 2002/91/EG.

Nood aan rechtszekerheid bij vrijstellingen en afwijkingen EPB-eisen

De SERV vindt het positief dat de Vlaamse Regering gebruikt maakt van de mogelijkheden om

vrijstellingen en afwijkingen op de energieprestatie-eisen (EPB) voor bepaalde gebouwen toe

te staan. Wel vraagt de raad om de gevallen waarbij vrijstellingen en afwijkingen afhankelijk

zijn van een beoordeling zoveel mogelijk te beperken. Voor de gevallen waar toch een beoor-

deling nodig blijft, moeten er garanties komen voor rechtszekerheid en rechtsgelijkheid. De

raad vraagt ook om de afwijkings- en vrijstellingsprocedures zo snel mogelijk vast te leggen,

zodat betrokkenen er effectief van kunnen genieten. Op termijn verwacht de raad dat voor

bepaalde gevallen alternatieve pisten worden onderzocht om de energieprestaties te verbete-

ren en dat de regelgevingen inzake EPB en ruimtelijke ordening coherenter worden.

4. Andere energiedecreten en -besluiten

Codificatie energiedecreten voldoet niet

De SERV verwelkomt de codificatie door de Vlaamse Regering van vijf afzonderlijke energie-

decreten. Maar met het voorontwerp waarover de SERV om advies werd gevraagd, realiseert

de beoogde doelstellingen om de energiewetgeving te vereenvoudigen en de samenhang en

transparantie te verbeteren niet. De codificatie is te beperkt ingevuld. Er werden naar het oor-

deel van de raad onvoldoende inspanningen gedaan om de coherentie en transparantie van

de energieregelgeving te verbeteren, om de inhoud van de procedures beter te integreren, op

Jaarverslag 2008


38

elkaar af te stemmen of te vereenvoudigen, om een goede structuur te zoeken. Ook op jur i-

disch-technisch vlak bevat het voorontwerp nog talrijke fouten en tekortkomingen zoals incon-

sistenties in de gebruikte terminologie en definities, overbodige bepalingen die zijn blijven

staan en verkeerde verwijzingen. De raad vraagt daarom dat zo snel mogelijk een nieuwe en

betere codificatie wordt uitgewerkt.

Het voorontwerp bevat in tegenstelling tot wat de nota aan de Vlaamse Regering vermeldt

bovendien heel wat inhoudelijke wijzingen. De SERV maakte hierover een aanvullend advies.

Het gaat om bepalingen waarover ten gronde weinig discussie bestaat, maar waarvoor de

toelichting of de juridisch-technische uitwerking tekort schiet.

Verzameldecreet

Het voorontwerp van verzameldecreet bevat een uitgebreid hoofdstuk over energie. Zo worden

wijzigingen voorgesteld voor gratis elektriciteit, openbare dienstverplichtingen inzake dienst-

verlening, groene stroomcertificaten, de bevoegdheden van de VREG, de aansluitbaa rheid

van het gasnet, energierapportage, energie-advisering en EPB-regelgeving.

De SERV begrijpt dat een wijziging van de regelgeving inzake gratis elektriciteit zich opdringt.

De voorgestelde wijziging gaat voorbij aan de fundamentele knelpunten met de regeling van

de gratis elektriciteit. Het statuut van de nieuwe openbare dienstverplichtingen inzake diens t-

verlening moet verduidelijkt worden en uitgebreid worden met dienstverlening bij geplande en

niet-geplande onderbrekingen. Er moet onderzocht worden hoe de schadeloosstelling door de

netbeheerders best wordt georganiseerd. Inzake groenestroomcertificaten formuleert de SERV

een aantal aanbevelingen voor de bepaling van de quota. De raad dringt aan op meer transpa-

rantie van de groenestroomcertificatenmarkt.

Rapporteren van afname- en productiegegevens

De SERV bracht advies uit over een voorontwerp van besluit dat het rapporteren van afname -

en productiegegevens regelt door de beheerders van de aardgas- en elektriciteitsnetten, de

brandstofleveranciers, de exploitanten van warmtekracht-, hernieuwbare-energie- en zelfop-

wekkingsinstallaties. In zijn advies vraagt de raad vooral aandacht voor het vermijden van

dubbele gegevensopvraging en van onnodige administratieve lasten. Daarnaast wijst de raad

op enkele onvolkomenheden en onduidelijkheden in het voorontwerp.

Jaarverslag 2008


39

Hoofdstuk 7

Begroting en fiscaliteit

De werkzaamheden van de SERV in verband met begroting spitsen zich toe op een evaluati e-

rapport in januari, waarin de goedgekeurde begroting wordt geanalyseerd, en een advies in juli

waarbij de SERV zijn decretaal verplicht advies geeft over het begrotingsbeleid voor de ko-

mende jaren.

In 2008 werd daarnaast ook in januari een themarapport gepubliceerd over de Vlaamse begro-

ting op lange termijn in het licht van de vergrijzing.

1. Evaluatierapport

Het evaluatierapport analyseert enerzijds de goedgekeurde begroting 2008 en bevat ander-

zijds een eerste analyse van de uitvoering van de begroting 2007.

Opvallend voor de begroting 2008 is dat het gaat om een expansieve begroting. De beleids-

mogelijkheden liggen € 1,2 mld hoger dan in 2007. Deze sterke toename heeft deels te maken

met een sterke ontvangstendynamiek, maar ook doordat het vereiste saldo met € 310 mln

lager is dan in 2007. Dit laat toe dat de uitgaven reëel met 2,8% kunnen stijgen, wat duidelijk

hoger is dan de economische groei die vooropgesteld werd.

Deze sterke dynamiek wordt voornamelijk gevoed door nieuwe initiatieven. De aanpassing

van de uitgaven aan de inflatie en andere parameters heeft slechts een zeer beperkte impact.

De nadruk op nieuwe initiatieven in de begroting heeft naast een sterke uitgavendynamiek ook

tot gevolg dat de kloof tussen verbintenissen en effectieve betalingen weer groter zal worden

in 2008.

Een tweede luik in het evaluatierapport betreft een eerste analyse van de uitvoe ring 2007.

Aanleiding hiervoor is de vaststelling dat eind 2007 beslist werd om in het kader van het lokaal

pact een aanzienlijke schuldovername ten voordele van de gemeenten te doen. In het ka-

der van een begrotingsevaluatie stelt zich dan onmiddellijk de vraag hoe dit gefinancierd kon

worden. Een belangrijk element hierin is dat het overschot op de begroting 2007 voor meer

dan € 400 mln hoger ligt dan voorzien bij de definitieve begroting. Hoewel een voorzichtig

begrotingsbeleid een goede zaak is, is het ook belangrijk dat de kredieten die ingeschreven

worden in de begroting in de mate van het mogelijke worden aangewend. Het sys tematisch

realiseren van grote begrotingsoverschotten doet bij de SERV alvast vragen rijzen over de

prioriteit die wordt gegeven aan bepaalde kredieten en de administratieve mogelijkheid om ze

uit te voeren. In dat kader voert de SERV ook een pleidooi om het debat over Vlaamse reser-

veringen in een meer globaal perspectief te plaatsen.

Jaarverslag 2008


40

2. Themarapport: impact van de vergri jzing op de

Vlaamse begroting

Naast het gebruikelijke evaluatierapport heeft de SERV ook opnieuw een themarapport goed-

gekeurd. Daarin wordt een eerste analyse gepresenteerd van de budgettaire uitdagingen voor

de Vlaamse begroting op lange termijn in het licht van de vergrijzing. Met dit rapport willen de

sociale partners een bijdrage doen in het debat dat over deze problematiek ook op Vlaams

niveau gevoerd moet worden.

Een eerste vaststelling in het rapport is dat, wanneer men uitgaat van de vereiste van een

evenwichtsbegroting vanaf 2010, de niet-vergrijzingsuitgaven iets sneller kunnen groeien dan

de economie. Anders gezegd, de druk van de vergrijzingsuitgaven heeft op Vlaams niveau niet

tot gevolg dat de andere uitgaven gefnuikt worden in hun dynamiek.

Aangezien de vergrijzingsuitgaven in België een aanzienlijke impact zullen hebben op de

evolutie van de overheidsuitgaven de komende decennia, betekent dit wel dat het zwaartepunt

van de bijkomende inspanningen op federaal niveau zal liggen. Zoals de federale overheids-

financiën er nu uitzien is het echter niet vanzelfsprekend dat ze deze bijkomende last kunnen

dragen. Vandaar dat het themarapport ook nagaat wat het gevolg zou zijn van een gedeelteli j-

ke overheveling van vergrijzingsuitgaven van het federale niveau naar de gemeenschappen en

gewesten. De marge die Vlaanderen heeft op budgettair vlak blijkt uit deze analyse in ieder

geval niet groot genoeg om bijvoorbeeld de lasten van de pensioenen voor de statutaire amb-

tenaren en het onderwijzend personeel van de Vlaamse Gemeenschap voor zijn rekening te

nemen zonder minstens een gedeeltelijke compensatie met extra middelen vanuit het federale

niveau.

3. Begrotingsadvies ju l i 2008

Het begrotingsadvies van juli bevat een eerste analyse van de beleidsmogelijkheden voor de

volgende legislatuur. Hierbij bouwt de SERV verder op de vaststellingen die naar voren komen

uit het vergrijzingsrapport. Indien de bevoegdheden en het financieringsmechanisme niet ver-

anderen, kan Vlaanderen een evenwichtsbegroting aanhouden waarbij de uitgaven evolueren

op het niveau van de economische groei. De vraag is echter of het realistisch is om te vero n-

derstellen dat Vlaanderen in de nabije toekomst geen bijkomende inspanningen zal moeten

doen. De SERV is in elk geval van oordeel dat het niet uit te sluiten valt dat de toenemende

druk van de vergrijzingskosten die nu op de federale overheid weegt, gedeeltelijk zal herve r-

deeld worden naar de gemeenschappen en gewesten. Bij wijze van voorbeeld heeft de SERV

doorgerekend wat het gevolg zou zijn wanneer de gemeenschappen en gewesten vanaf 2015

de overheidspensioenen, met inbegrip van het onderwijzend personeel, geheel of gedeeltelijk

zouden overnemen. Indien hierop niet zou worden geanticipeerd in de komende legislatuur,

zouden de groeimogelijkheden vanaf 2015 aanzienlijk lager liggen dan ervoor. Dit strookt niet

Jaarverslag 2008


41

met de doelstelling van de SERV dat de groei op lange termijn zo gelijkmatig mogelijk moet

zijn. Deze kloof kan enkel beperkt worden door de inspanningen te spreiden en de uitgaven-

dynamiek in de volgende legislatuur te beperken door extra reserves aan te leggen. Deze

beperking van de uitgavendynamiek zou toch nog toelaten om n ieuwe beleidsinitiatieven te

nemen in de komende legislatuur ten belope van € 1,8 mld dan wel € 2,6 mld, afhankelijk van

het gekozen scenario.

Aangezien deze keuze zou impliceren dat er in eerste instantie overschotten worden aange-

legd met het oog op toekomstige tekorten, dient dit ook vastgelegd te worden in een eigen

Vlaams stabiliteitsprogramma. Het Vlaams begrotingstraject mag daarbij niet opgeofferd wo r-

den door ad hoc aanpassingen van de bijdragen van gewesten en gemeenschappen zoals het

geval was in de afgelopen jaren.

Bij de opmaak van dit advies konden we nog geen rekening houden met de gevolgen van de

financieel-economische crisis. Bij het begrotingsadvies van 2009 is het de bedoeling om hier-

mee rekening te houden en op basis hiervan de beleidsruimte voor de volgende legislatuur te

actualiseren.

Jaarverslag 2008


42

Hoofdstuk 8

Arbeid en diversiteit

Advies voorontwerp van decreet tot wijziging van het decreet van 4 juni 2003

betreffende het inwerkingsbeleid

De SERV en de commissie Diversiteit gaven aan, in de lijn van eerder advies, geen fundamen-

tele bedenkingen te hebben bij de voorgestelde aanpassingen omwille van het veranderende

federale kader. De SERV en de commissie Diversiteit hielden er echter wel aan te pleiten voor

betere afstemming met het voorontwerp van aanpassingen aan het inburgeringsdecreet. Ver-

der werd erop gewezen dat het voorontwerp een overbodige, uitdrukkelijke uitsluiting van a f-

gewezen asielzoekers bevatte.

Advies betreffende de erkenning en subsidiëring van initiatieven conciërges so-

ciale huisvesting i.h.k.v. lokale diensteneconomie

In dit advies gaf de SERV aan ten gronde te kunnen instemmen met het ontwerp van besluit.

De SERV uitte hierbij wel de nood aan aangepaste omkadering, begeleiding en opleiding van

de doelgroepwerknemers, zeker gezien de veelzijdige invulling van de functie van conciërge

binnen de wooncomplexen en –buurten van sociale huisvesting.

Advies avenant 2008 samenwerkingsakkoord meerwaardeneconomie

Op 22 juli 2008 ontving de SERV een vraag tot advies betreffende het ontwerp van decreet

houdende de avenant 2008 aan het samenwerkingsakkoord meerwaardeneconomie van 30

mei 2005. De avenant legt de budgettaire inspanningen voor het begrotingsjaar 2008 vast. De

SERV had geen opmerkingen.

Advies Interregionale mobiliteit

In het kader van de voorbereiding van de Interministeriële Tewerkstellingsconferentie formu-

leerde de SERV op 9 juli 2008 een gezamenlijk advies met de CESRW en de ESRBHG. In het

advies geven de drie raden enkele uitgangspunten weer voor interregionale mobiliteit van

werknemers en formuleerden ze bedenkingen bij de voorbereidende teksten van de Interminis-

teriële Conferentie en dit zowel voor het luik arbeidsmarktbeleid als voor het luik fysieke mobi-

liteit. In dit advies namen de sociale partners zelf ook meerdere engagementen.

Jaarverslag 2008


43

In opvolging van de gezamenlijke werkzaamheden, beslisten de SERV, de CESRW en de

ESRBHG om in de toekomst op regelmatige basis overleg te hebben.

Uitrol Competentieagenda

Op 14 mei 2007 onderschreven de Vlaamse Regering en de Vlaamse sociale partners de

Competentie Agenda 2010. Hiermee gaan de Vlaamse Regering en de Vlaamse sociale part-

ners de uitdaging aan om een Competentieagenda voor Vlaanderen uit te voeren, met nieuwe

initiatieven en duidelijke engagementen. In het kader van de uit rol van de Competentieagenda

2010 ontplooide de SERV in 2008 volgende initiatieven.

Het verzamelen van 101 goede voorbeelden competentieontwikkeling en competentiema-nagement. Begin 2008 deed de SERV een oproep naar bedrijven en organisaties om inspi-rerende voorbeelden in te sturen. Om weerhouden te worden diende het voorbeeld van competentieontwikkeling en -management tot stand te zijn gekomen in dialoog met de werknemers en inspirerend te werken voor andere bedrijven en organisaties. Op 16 mei ging het Vlaanderen In Actie – atelier Talent door. Daar presenteerde de SERV, in één van de vier workshops, een eerste reeks van 54 goede voorbeelden. Medio 2009 loopt deze ac-tie ten einde.

Op het niveau van de sectoren werden ook meerdere initiatieven genomen (zie ook Sector-convenants). Er was de sectorconferentie Samen talent in goede banen leiden van 8 de-cember, waar de SERV nauw betrokken was bij de organisatie en het project Werk voor durvers, gerealiseerd in de schoot van de netwerken voor sectorconsulenten in het kader van een beter geïnformeerde studie- en beroepskeuze (Actie 1 CA 2010).

Jaarverslag 2008


44

Nog in het kader van de uitrol van de Competentieagenda 2010 bereidden de SERV-partners in de tweede helft van 2008 een analyse voor van de stimuli voor opleidingen in bedrijven en opleidingen van werknemers. Deze werkzaamheden, waarvoor het Steunpunt WSE een starttekst leverde, zullen in 2009 gefinaliseerd worden.

Samen op de bres voor 50+

Sociale partners bereidden, op vraag van de Vlaamse Minister van Werk, een akkoord voor

betreffende de arbeidsmarktpositie van de 50-plussers. Deze voorbereidende werkzaamheden

resulteerden in het akkoord Samen op de bres voor 50+ dat op VESOC-niveau werd afgeslo-

ten.

Relanceplan: Herstel het vertrouwen

Met de bedoeling een antwoord te formuleren op de opkomende economische crisis, kwamen

de Vlaamse Regering en de Vlaamse sociale partners tot een Relanceplan. Dit plan bevatte

ook meerdere arbeidsmarktaspecten zoals het opzetten van addenda aan de sectorconvena n-

ten, het verder ontwikkelen van het herstructureringsbeleid en het uitbreiden van de Vlaamse

50+premie. De uitwerkingsmodaliteiten van deze maatregelen werden mee voorbereid en

vorm gegeven in de werkgroep arbeidsmarktbeleid van de SERV.

Europees Sociaal Fonds (ESF)

In 2007 ving voor ESF een nieuwe programmaperiode aan. Het programma, dat loopt tot 2013

en werd opgesteld in overleg met de sociale partners op VESOC-niveau, kent vijf prioriteiten.

De SERV neemt in het nieuwe programma de rol van piloot op. Piloten garanderen voor hun

beleidsfocus in ESF de betrokkenheid en continue opvolging van de beleidsoriëntaties die

diverse beleidsdomeinen kunnen overstijgen. De SERV is piloot voor de thema‟s aanpassing

van de arbeidsorganisatie, opleiding werkenden en (in samenwerking met het departement

WSE) loopbaanontwikkeling.

In het werkjaar 2008 trad de SERV onder meer voor volgende oproepen als lezer op: activ e-

rende arbeidsorganisatie, geletterdheid, lerende netwerken competentiemanagement, gen-

dermainstreaming in bedrijven, leeftijdsbewust personeelsbeleid, opleiding voor werkenden,

coaching en opleiding op de werkvloer in de sociale economie, sociale inclusie, activerende

arbeidsmarkt, competentiebeleid sectoren en sectorale (opleidings)fondsen II, loopbaan-

dienstverlening 2008, alternerend leren voor BuSO en deeltijds lerenden, brug en voortrajec-

ten voor deeltijds lerend, maatschappelijk verantwoord ondernemen, werkervaring …

ESF-project: Voor meer MVO in Vlaanderen

Op vraag van de Vlaamse Minister van Sociale Economie startte de SERV in 2007 met een werking over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en dit onder de vorm van een ESF-project. De uitgebreide communicatiecampagne en de conferentie Maarschappelijk Verant-woord Ondermenen van 2007 kregen in 2008 een vervolg. Dit maal opteerden de SERV-partners voor gerichte acties. Sociale partners hebben immers de overtuiging dat deze ge-

Jaarverslag 2008


45

richte acties de in 2007 geleverde inspanningen kunnen versterken. Het project voor meer MVO DNA omvatte volgende doelstellingen:

Ondersteunen van de ESF-oproep voor projecten MVO in KMO‟s. De oproep heeft als doelstelling MVO op duurzame basis in de bedrijfsvoering te implementeren of dieper te verankeren. De SERV-partners zijn van mening dat de verdere concrete uitbouw van MVO op bedrijfsniveau cruciaal is en wensten de oproep te ondersteu-nen.

Ondersteunen van de sociale partners en het bedrijfseconomisch werkveld. Sensi-biliseren en informeren van enerzijds werkgevers en werknemers en anderzijds hun vertegenwoordigers op alle niveaus (interprofessioneel, sectoraal, bedrijfsniveau), zijn essentiële succesfactoren van MVO.

Deze doelstellingen werden geconcretiseerd in vier actielijnen die in 2009 zullen worden af-gerond:

Redactionele ondersteuning: doel is de MVO-inspanningen te ondersteunen met een reeks van inhoudelijke media-artikelen die betrekking hebben op de verschei-dene aspecten van het maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Een promomodule voor events: Het is belangrijk om het thema MVO on top of mind te krijgen van zowel de werkgevers als de werknemers. Dit kan gebeuren door in te breken op events waar MVO niet de focus vormt. Daarvoor zal een promotiefilm MVO worden ontwikkeld.

Inhoudelijke ondersteuning: Er is nog altijd een grote nood aan inhoudelijke duiding van MVO. De doelstelling is de basisvragen te overstijgen en aan de hand van een tiental Q&A verder te bouwen aan de inhoudelijke duiding van MVO.

Ondersteunen van de sociale partners: actielijn vier wenst de rol te exploreren die sociale partners, hun leden en hun geledingen kunnen opnemen in het bevorderen van maatschappelijk verantwoord ondernemen in Vlaanderen. De uitkomst zal meegenomen worden bij het opstellen van een globaal infopakket.

Jaarverslag 2008


46

Hoofdstuk 9

Onderwijs

In 2008 kregen ook voor de sociale partners belangrijke onderwijsdossiers bijna hun beslag:

leren & werken, leerzorg, hoger beroepsonderwijs en de Vlaamse Kwalificatiestructuur. De

SERV bracht ook advies uit over de werkingsbudgetten in het basisonderwijs en de werkings-

middelen in het secundair onderwijs. De sociale partners vroegen in een brief van 15 oktober

aan de bevoegde Minister zich te mogen uitspreken over het op te richten Kwaliteit s-

zorgagentschap. Deze vraag werd niet gehonoreerd.

De sociale partners spraken hun steun uit voor de voorziene hervorming van het leren en wer-

ken in Vlaanderen. In het advies van 14 mei noemden zij het voorontwerp van decreet een

sterke eerste aanzet tot het open herwaarderen van het alternerend stelsel als een volwaar-

dige leerweg. Dit omwille van de getrapte aanpak (persoonlijke ontwikkelingstrajecten, voortr a-

jecten, brugprojecten en werkervaring), het voltijds engagement, de (aanzet tot) neutrale

screening en de studiebekrachtiging. Bijkomend vroeg de raad, onder andere, dat de veralge-

meende modularisering optimaal kan worden ingevoerd door het realiseren van de noodzake-

lijke randvoorwaarden daartoe, dat de stages een sluitend juridisch kader zouden krijgen als-

ook een structurele betrokkenheid van (sectorale) sociale partners bij de regionale

overlegplatformen die moeten waken over het voltijds engagement.

Een ander dossier met een verregaande impact is dat van de Vlaamse Kwalificatiestructuur,

waarover de SERV advies uitbracht op 15 oktober. De raad ziet een positieve evolutie in de

validiteit van de beroepskwalificaties: ze worden voortaan ontwikkeld op basis van door de

sociale partners gevalideerde ijkpunten, namelijk de beroepscompetentieprofielen van de

SERV. In het advies gaf de raad enkele essentiële voorstellen mee ter aanpassing van het

voorontwerp van decreet: de evenwaardigheid tussen beroeps- en onderwijskwalificaties wor-

den gewaarborgd; standaarden voor ervaringsbewijzen worden automatisch ingeschaald op

basis van de beroepskwalificatie waarvan ze zijn afgeleid; er worden onderwijskwalificaties

van niveau een bepaald; het DBSO en bepaalde vormen van het BUSO krijgen een plaats in

de kwalificatiestructuur, de samenstelling van de inschalingscommissies wordt verduidelijkt

zodat pariteit en de aanwezigheid van alle relevante actoren gewaarborgd is en tot slot wordt

monitoring, evaluatie en bijsturing van het voorontwerp van decreet voorzien.

Over het hoger beroepsonderwijs bracht de SERV een eerste advies uit op 16 januari bij de

discussienota Treden naar succes, werken en leren. Het Hoger Beroepsonderwijs in het

Vlaamse onderwijs, dit werd al besproken in het jaarverslag van 2007. In het voorontwerp van

decreet Hoger Beroepsonderwijs, uitgebracht op 15 oktober 2008, formuleerden de sociale

Jaarverslag 2008


47

partners kritiek op het ontbreken van een afdoende EVC–beleid, de onvoldoende operationali-

sering van werkplekleren en het invoeren van twee niveaus HBO, nl. HBO 4 en 5 wat tot ver-

warring zou kunnen leiden. De raad zag ook een grotere rol weggelegd voor het volwassene n-

onderwijs, en voor Syntra en de VDAB, omwille van de flexibiliteit van de organisatiestru ctuur

en de ervaring met werkende lerenden. Ten slotte miste het voorontwerp realiteitszin voor de

financiering; er zijn ook middelen nodig ter ondersteuning van trajectbegeleiding en werkple-

kleren maar deze worden niet voorzien. Begin 2009 legde de Minister een nieuw voorontwerp

van decreet, Secundair na Secundair en Hoger Beroepsonderwijs, aan het parlement voor.

Hierover bracht de SERV een advies op eigen initiatief uit.

Eind 2008 werd gestart met de voorbereiding van het advies over het voorontwerp van decreet

voor leerzorg. Met het decreet wordt het zorgaanbod van het gewoon en buitengewoon on-

derwijs onder één referentiekader gebracht. Dit vertrekt vanuit een andere visie op handicap

en onderwijsbehoeften nl. vanuit het afstemmingsprobleem tussen de onderwijsomgeving en

de specifieke behoefte van de leerling. De sociale partners noemden het de ve rdienste van de

bevoegde Minister dat hij dit debat is aangegaan en over de krachtlijnen van dit gevoelig do s-

sier een consensus heeft kunnen bereiken. Toch meende de raad dat er eerst nog barrières,

zoals bijv. de nood aan extra competentieontwikkeling van leerkrachten, dienden te worden

weggewerkt vooraleer deze onderwijsvernieuwing volledig kon worden ingevoerd. Ook de

onduidelijkheid over financiering en de nood aan een verdere verfijning van het referentieka-

der maakten dat de SERV een leerzorg basisdecreet verdedigde dat in een volgende legisla-

tuur verder ingevuld kan worden.

Jaarverslag 2008


48

Hoofdstuk 10

Ruimtel ijke ordening

1. Ruimtel i jk Structuurplan Vlaanderen

De SERV bracht op 14 mei 2008 een aanbeveling uit over het Ruimtelijk Structuurplan Vlaan-

deren. De SERV stelt vast dat de planhorizon van het huidige Ruimtelijk Structuurplan Vlaan-

deren voorbij is. Dit betekent dat een actualisering en gedeeltelijke herziening van het Ruim-

telijk Structuurplan Vlaanderen noodzakelijk is.

Enerzijds moet het de ambitie zijn om de uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaande-

ren te voltooien. Anderzijds dient, binnen de krijtlijnen van het huidige structuurplan, een actu -

alisering te gebeuren voor de ruimtebehoevende thema‟s.

In deze aanbeveling gaat de raad achtereenvolgens in op het belang van de realisatie van het

huidige Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Vervolgens formuleert de raad aandachtspunten

bij de actualisatie voor wonen, werken en landbouw, bos en natuur. Daarna wordt stilgestaan

bij het lange termijn spoor en worden ook hiervoor een aantal thema‟s aangekaart. Het gaat

ondermeer over de evaluatie van het huidige Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen en de stru c-

tuurplanning en de detectie van nieuwe ontwikkelingen met impact op het ruimtegebruik.

De vaststelling kan gemaakt worden dat als alles vlot verloopt pas in de tweede helft van 2009

een geactualiseerde versie van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen zal bestaan. Dit bete-

kent dat aangepaste selecties en nieuwe taakstellingen pas dan van kracht worden en ver-

moedelijk – zeker voor de taakstellingen– via uitvoeringsplannen nadien gerealiseerd moeten

worden.

De raad dringt er op aan dat het spoor van de actualisering en bijstelling binnen de huidige

legislatuur wordt afgerond. Daarnaast ondersteunt de raad de ontwikkeling van het lange te r-

mijn spoor Ontwerpend Vlaanderen 2020-2050, zonder dat hierdoor een planhiaat ontstaat

tussen 2012 en 2020.

2. Aanpassing en aanvull ing van het ru imte l i jke

plannings-, vergunningen - en handhavingsb e-

le id

De raad dringt in zijn advies van 23 mei 2008 over het voorontwerp van decreet tot aanpas-

sing en aanvulling van het ruimtelijke plannings-, vergunningen- en handhavingsbeleid aan op

Jaarverslag 2008


49

een wetgevende stabiliteit in de komende periode. Dat komt ook ten goede aan de besturen

die met de nieuwe decretale basis worden geconfronteerd.

Voorts meent de raad dat het decreet ruimtelijke ordening ook de aanknopingspunten moet

bevatten om de doelstellingen met ruimtelijke implicaties van andere sectoren te realiseren.

Het is belangrijk dat sectorale doelstellingen met ruimtelijke gevolgen door een eigen sectorale

decretale basis worden verzekerd, waardoor ook de relatie met de wetgeving ruimtelijke orde-

ning duidelijk wordt.

3. Grond- en pandenbele id

Met het decreet over het grond- en pandenbeleid wordt sterk ingezet op de terechte doelstel-

ling van menswaardig, behoorlijk en betaalbaar wonen.

Naar aanleiding hiervan vraagt de raad in zijn advies van 4 juni 2008 dat nieuwe decreten die

instrumenten introduceren met een belangrijke maatschappelijke impact vooraf worden ge-

toetst op hun effectiviteit.

Verder wordt vastgesteld dat voor de realisatie van deze doelstelling enkel wordt ingezet op

een grondactiveringsbeleid en dat het pandenbeleid, dat een belangrijke rol kan spelen, niet

wordt ontwikkeld. Dit kan overigens het effect hebben dat de doelstelling van het Ruimtelijk

Structuurplan Vlaanderen, Vlaanderen Open en Stedelijk, onder druk komt te staan. Overigens

is het merendeel van de bouwprojecten renovatie of vernieuwbouw in al bestaande concentra-

ties in steden of kernen in het buitengebied. Met een pandenbeleid zou men dus in de sociale

huisvesting en het stedelijk verdichtingsbeleid heel wat kunnen bereiken.

In het advies wordt verder ingegaan op de randvoorwaarden die volgens de raad moeten ver-

vuld worden om de maatschappelijke doelstellingen achter dit decreet ook daadwerkelijk te

realiseren.

4. Milieueffectrapportage over ruimtel i jke ui tvo e-

ringsplannen

Het gezamelijke SERV-Minaraad advies van 29 januari 2008 over de milieueffectrapportage

over ruimtelijke uitvoeringsplannen (integratiespoor) gaat in op de omzetting in het Vlaamse

recht van de Europese plan-MER-richtlijn.

Op basis van een theoretische vergelijking van de voor- en nadelen van het generieke spoor

en het integratiespoor menen Minaraad en SERV dat het integratiespoor intrinsiek de meeste

mogelijkheden biedt om efficiënt de doelstellingen van de milieueffectrapportage te bereiken.

Maar om het integratiespoor waar te maken moet van bij het begin van het planningsproces

Jaarverslag 2008


50

voldoende milieuexpertise betrokken worden bij de planningswerkzaamheden en moet er vo l-

doende openheid zijn binnen het planningsproces zodat de milieuexpertise daadwerkelijk ge-

valoriseerd wordt.

Minaraad en SERV staan positief tegenover het concept achter het ontwerpbesluit. Het besluit

biedt een juridische basis voor de experimenten die op het terrein plaatsvinden en geeft zo de

kans om meer ervaring op te doen. Maar SERV en Minaraad vragen met aandrang da t – na

een leerperiode - werk wordt gemaakt van een volwaardige integratie van het instrument plan-

MER - en van de bepalingen van de plan-MER-richtlijn - in de regelgeving ruimtelijke ordening.

Een belangrijke vraag is of ook de structuurplannen onderworpen moeten worden aan plan-

MER. SERV en Minaraad vragen dat de overheid dit verder uitzoekt.

5. Vlaams stedeli jk gebied rond Brussel

Het ontwerp eindrapport voor het overlegproces over het Vlaams stedelijk gebied rond Brussel

formuleert een voorstelling van afbakening. De SERV stelt in zijn advies van 15 oktober 2008

ondermeer vast dat de uitgangspunten zeer behoudend zijn en dat de uitdagingen voor het

economisch kerngebied van Vlaanderen onvoldoende worden benoemd. De raad meent dat

een actieve en expliciete strategie ontwikkeld moet worden die een antwoord geeft op die

uitdagingen. Dit gebeurt niet, waardoor het document al bij de uitgangspunten onevenwichtig

is. Een evenwichtige benadering impliceert dat men naast behoudende uitgangspunten over

open ruimte ook ambitieuze doelstellingen formuleert voor de stedelijke functies van het

VSGB.

Vanuit een ruimtelijk-economische invalshoek is verder de vraag of de keuze van het plange-

bied en het uiteindelijk voorstel van afbakeningslijn voor het VSGB wel voldoende re levantie

en meerwaarde heeft.

Bij het voorstel van de task force Vlaamse Rand voor het flankerend beleid, meent de raad dat

het voorstel zoals het nu is opgemaakt onvoldoende scherp is geformuleerd. Het is een herha-

ling van de flankerende opties die geformuleerd werden in het ontwerprapport.

De in het ontwerprapport genomen opties veronderstellen een veelheid van acties, instrumen-

ten en middelen om ze te realiseren. Het ware nuttig geweest dat de taskforce een oplijsting

maakte van de noodzakelijke maatregelen, de middelen en de besturen die gevat worden.

Hieruit kan dan mogelijk een concretisering en een prioretisering afgeleid worden.

Deze concretisering en prioretisering is noodzakelijk als men een RUP wil maken dat de voor -

genomen opties ook effectief kan realiseren. Daarom vraagt de raad dat het bestuurlijke coör-

dinatieplatform snel wordt geïnstalleerd, waarbij de eerste opdracht erin bestaat alsnog deze

budgettering en prioretisering op te maken.

Jaarverslag 2008


51

6. Andere

6 .1 . Ge o gra f is c he Da t a - I n f ra s t ruc t u ur V la a nde re n

In zijn advies over het voorontwerp van decreet betreffende de Geografische Data-

Infrastructuur Vlaanderen van 10 september 2008 ondersteunt de SERV de actualisering van

de decretale onderbouw die enerzijds rekening houdt met de door de Europese INSPIRE rich t-

lijn beoogde uitgangspunten. Anderzijds ondersteunt de raad de met dit nieuwe decreet b e-

oogde doelstellingen.

De uitbreiding van de deelnemers alsook de introductie van het principe van subsidiariteit bij

productie van authentieke geografische informatie is een belangrijk principe. Het is hierbij

echter wel belangrijk dat alle relevante publieke en private partijen als deelnemer gedefinieerd

kunnen worden. Ook dient een transparante kostprijstoerekening te worden gehanteerd. Nu

wordt de toegang voor de deelnemers aan GDI-Vlaanderen kosteloos voor alle vormen van

publieke taken.

Jaarverslag 2008


52

Hoofdstuk 11

Regionaal economisch beleid

1. Studie en aanbeveling over de werking van het

sociaaleconomisch streekoverleg

De SERV hecht veel belang aan een goed functionerend sociaaleconomisch streekoverleg. In

2008 werden daarom de leden van de SERR bevraagd. Er werd hierbij gepeild naar de wijze

waarop de sociale partners in de streek de werking van de SERR en RESOC ervaren.

Het sociaaleconomisch streekoverleg mobiliseert, naast de betrokken besturen, heel wat men-

sen uit het sociaaleconomisch middenveld. Het bi- en tripartiete streekoverleg wordt hierbij als

een absolute meerwaarde beschouwd.

De studie resulteerde op 12 november 2008 in een aanbeveling, waarin vier kernideeën cen-

traal staan.

Vooreest pleit de raadt voor een duurzaam systeem van sociaaleconomisch streekoverleg en

stabiliteit in structuren. Tegelijkertijd dient de bottom-up filosofie, die mee aan de basis lag van

het streekoverleg, te worden gerespecteerd, waardoor bestaande loka le dynamieken zich

verder kunnen ontwikkelen.

Ten tweede roept de raad de partijen in het streekoverleg op werk te maken van de ont-

wikkeling van het opgezette cogovernance systeem, met ook de ontwikkeling van te-

rugkoppelingsmechanismen zodat het democratisch gehalte en maatschappelijk draagvlak

verzekerd is.

Ook het Vlaamse niveau is hierbij betrokken via het Platform Socio-Economisch Streekontwik-

kelingsbeleid. Dit platform vervult zijn voorziene rol, zowel naar samenstelling als naar inhoud,

niet. De raad vraagt om dit te herbekijken.

Ten derde vraagt de raad een krachtig ondersteunend signaal van de Vlaamse Overheid. De

raad heeft zich altijd verzet tegen een radicale toepassing van het afstoten van de streekont-

wikkeling door het Vlaamse bestuursniveau. Het streekbeleid belangt ook het Vlaamse niveau

aan. Het is nodig dat de Vlaamse Overheid de resultaten van het sociaaleconomisch streek-

overleg naar waarde schat. Dit impliceert ondermeer respect voor de advisering van de ar-

beidsmarktdossiers en de betere ontwikkeling van de economische invalshoek. Dit betekent

verder dat het Vlaams niveau strategische referentiekaders moet ontwikkelen zowel voor ec o-

Jaarverslag 2008


53

nomie als voor arbeidsmarkt en dat adviesvragen worden gesteld aan de RESOC over (ruim-

telijk-) economische thema‟s.

Ten vierde vraagt de raad dat het streekpact wordt geconcretiseerd in een streekcontract met

verbintenissen van alle betrokken partijen. De huidige engagementen zijn immers niet sterk

genoeg.

Het streekcontract moet top-down met Vlaamse accenten en bottom-up met streekspecifieke

accenten worden ingevuld. Het bevat ook de concrete engagementen van de actoren zodat

ook duidelijk is wie de uitvoerder is, welke middelen aangewend worden en binnen welk tijds-

kader. Dit streekcontract moet periodiek worden hernieuwd.

Voor projecten die zich situeren op Vlaams niveau impliceert dat overleg in een voorafgaande

fase, zodat ze ondermeer via de reguliere departementale programma‟s gerealiseerd kunnen

worden. Voor projecten waar cofinanciering met Europese middelen nodig is, dient de garantie

te bestaan dat de geselecteerde projecten bij prioriteit geselecteerd en gerealiseerd worden.

De raad vraagt verder dat voor de overige relevante streekprojecten in de streekpacten een

jaarlijks callsysteem wordt ontwikkeld, waarop de betrokken actoren in de streek kunnen inte-

kenen.

De raad vraagt een agendering van dit dossier op VESOC.

Jaarverslag 2008


54

Hoofdstuk 12

Welzijn

De SERV heeft zich in 2008 ten gronde aangesloten bij een aantal voorstellen van regelingen

die hem door de Vlaamse Regering werden voorgelegd.

Het betreft ondermeer:

Het voorontwerp van decreet betreffende de organisatie van de openbare centra voor maat-schappelijk welzijn

Het voorontwerp van decreet tot wijziging van het decreet houdende organisatie van de zorgverzekering

Het ontwerpbesluit van de Vlaamse Regering betreffende de erkenning en subsidiëring van initiatieven conciërges sociale huisvesting in het kader van de lokale diensteneconomie

Het voorontwerp van decreet betreffende het algemeen welzijnswerk

Het voorontwerp van decreet betreffende het georganiseerde vrijwilligerswerk in het be-leidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin

Het voorontwerp van decreet houdende diverse bepalingen betreffende het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin

In zijn advies over het voorontwerp van decreet tot wijziging van het decreet betreffende de

armoedebestrijding heeft de SERV gevraagd dat het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding en

de jaarlijkse actualisatie ervan, zou worden overlegd binnen het VESOC. Consequent heeft de

SERV de adviesvraag over de actualisatie 2008 van het Vlaams Actieplan niet behandeld en

aanbevolen als een VESOC-thema.

In het advies over het voorontwerp van decreet tot wijziging van het decreet betreffende de

indeling in zorgregio‟s dringt de SERV erop aan om, waar relevant, de mogelijkheid open te

houden om een gedifferentieerde regio-indeling vast te leggen in functie van de subsector. Dit

in samenspraak met de actoren binnen de welzijns- en gezondheidssector.

In afwachting van de installatie van de Strategische Adviesraad voor het Vlaamse Welzijns-,

Gezondheids- en Gezinsbeleid werd het secretariaat van deze adviesraad in de loop van 2008

ingebed bij de SERV.

Jaarverslag 2008


55

Hoofdstuk 13

Economie en innovatie

1. Adviezen en aanbevelingen

De SERV gaf advies over het voorontwerp van besluit tot wijziging van het besluit van 16 mei

2007 tot toekenning van steun aan ondernemingen voor ecologie-investeringen in het

Vlaams Gewest. De raad ondersteunt in zijn advies van 17 september 2008 de duidelijke be-

leidskeuze voor de ondersteuning van milieuvriendelijke en/of energiebesparende maatrege-

len. Wel dient de effectieve realisatie van het vooropgestelde slaagpercentage (82 %) van

nabij opgevolgd te worden.

Verder werd de SERV op 25 juli 2008 om advies gevraagd over het voorontwerp van besluit

tot toekenning van steun aan KMO’s voor ondernemerschapsbevorderende diensten. In

zijn advies van 19 september 2008 bestempelt de raad dit initiatief als een positieve maatregel

ter ondersteuning van de KMO‟s, maar dringt aan op een rechtszeker en stabiel kader. Positief

is alleszins de stroomlijning van het KMO-instrumentarium, het feit dat de steunintensiteit en

de steunplafonds worden opgetrokken en de inkorting van de tweejarige cyclus tot een jaar.

Daarnaast vestigt de raad de aandacht op een aantal concrete aspecten van de nieuwe rege-

ling.

Op 25 juli 2008 werd de raad ook om advies gevraagd over het voorontwerp van decreet tot

wijziging van het decreet van 6 februari 2004 betreffende een waarborgregeling voor KMO‟s.

De raad geeft in zijn advies van 17 september 2008 te kennen alvast positief te staan tegen-

over het wetgevend initiatief. Een van de cruciale kernpunten van de bijsturing betreft de mo-

gelijkheid om een specifiek waarborgbeleid te voeren voor bepaalde doelgroepen van KMO‟s.

De raad ondersteunt deze optie, maar is omwille van budgettaire efficiëntie van mening dat

een dergelijke differentiatie telkens goed onderbouwd moet worden en niet ten koste mag

gaan van andere KMO‟s.

De SERV gaf advies over de toekenning van een rentetoelage voor ondernemingen die lijden

onder de verstoorde bereikbaarheid tengevolge van openbare werken . De raad kan zich

achter de bijsturingen en beoogde doelstellingen van het besluit scharen, zeker wat de actu a-

lisering van het maximale jaarlijks steunpercentage betreft. In het licht van de huidige financi-

eel-economische crisis kan het van doorslaggevend belang zijn om kredieten bij de banken los

te weken. Algemeen is de raad van oordeel dat de mogelijkheid moet worden voorzien om het

Jaarverslag 2008


56

maximale jaarlijkse steunpercentage aan de courante marktvoorwaarden aan te passen in

functie van substantieel gewijzigde financieeleconomische omstandigheden.

Ten slotte gaf de SERV advies over de prioriteiten van het Belgisch EU-voorzitterschap

tijdens de tweede jaarhelft van 2010. In zijn advies van 15 december 2008 heeft de SERV zich

niet louter beperkt tot de afbakening van de voor Vlaanderen prioritaire beleidsthema‟s voor

het EU-voorzitterschap. De raad gaat in een eerste deel dieper in op de betrokkenheid van

Vlaanderen in de Belgische standpuntbepaling en het Europese besluitvormingsproces ener-

zijds en op de betrokkenheid van de Vlaamse sociale partners hierin anderzijds. In een tweede

deel komen de prioritaire thema‟s aan bod die volgens de raad zowel voor Vlaanderen als voor

Europa belangrijk zijn: de (post)Lissabonstrategie en de hervorming van de Europese Struc-

tuurfondsen, de implementatie van de vrijmaking van de interne dienstenmarkt, het Gemee n-

schapsoctrooi en ICT-toepassingen, het proefproject verlaagde BTW-tarieven voor arbeidsin-

tensieve diensten, en het energie- en klimaatbeleid.

2. Andere activ ite iten

De SERV is al enige tijd actief rond de Europese dienstenrichtlijn. Dat was al het geval ten

tijde van de voorbereiding van de richtlijn, de zogenaamde Bolkestein-richtlijn, waarover de

SERV een aanbeveling heeft uitgebracht die aan de basis lag van het standpunt van de

Vlaamse Regering destijds. Thans draait in België en Vlaanderen het omzettingsproces op

volle toeren. Omdat de behoefte werd aangevoeld om meer duiding te geven over de context

waarbinnen de resultaten van de (pre)screeningen van de interne regelgeving moeten beoor-

deeld worden, werd op 17 oktober 2008 door de SERV een vormingssessie georganiseerd.

Steve Fritz, policy advisor bij de Europese Commissie, Prof. Jules Stuyck K.U.Leuven en Prof.

Lode Vereeck van de Universiteit Hasselt gaven de nodige reflecties bij de omzettingsprakti j-

ken van de dienstenrichtlijn in Europa en Vlaanderen.

De huidige financieel-economische crisis weegt op het vertrouwen van de ondernemingen,

werknemers en burgers. Tijdens de VESOC-bijeenkomst van 23 oktober 2008 deed de Vlaam-

se Regering een oproep aan de Vlaamse sociale partners om een gezamenlijk actieplan op te

stellen om het vertrouwen te herstellen. De SERV nam zijn verantwoordelijkheid en op 5 no-

vember 2008 stellen de Vlaamse sociale partners een actieplan van prioritaire beleidsmaatr e-

gelen voor ter bestrijding van de impact van de financiële crisis op de economie. Dit actieplan

heeft mede aan de basis gelegen van het Relanceplan Herstel het vertrouwen van de Vlaam-

se Regering dat op 14 november 2008 wordt gepresenteerd.

Jaarverslag 2008


57

Hoofdstuk 14

Media

De SERV bracht in 2008 advies uit over het nieuw voorontwerp van decreet betreffende de

radio-omroep en de televisie dat de bestaande decreten actualiseert en hervormt tot één

nieuw decreet. De reden voor de hervorming berust in de Omzetting van de Europese Richt-

lijn Audiovisuele Mediadiensten (Richtlijn 2007/65/EG). Tegelijk wordt de gelegenheid benut

om te komen tot een meer eenduidige, coherente en toekomstgerichte mediaregelgeving.

De SERV onderschrijft de argumentatie om de decreten voor de radio-omroep nu aan te pas-

sen en te hervormen tot één nieuw decreet. De tijdige omzetting van de Europese Richtlijn

Audiovisuele Mediadiensten vormt daarbij een belangrijk argument.

De SERV vraagt bijzondere aandacht voor de regeling van het sociaaleconomische televi-

sieprogramma in samenwerking met de SERV-partners. Op 12 juli 2007 werd tussen de VRT

en de Vlaamse sociale partners hieromtrent een overeenkomst afgesloten. De hoeksteen van

deze overeenkomst bestaat erin dat het betrokken televisieprogramma en begeleidend radi o-

programma wordt gerealiseerd door de VRT-nieuwsdienst. De SERV heeft erop aangedrongen

dit decretaal te verankeren.

Daarnaast kan de SERV de mogelijke afwijkingen van het principieel verbod op productplaat-

sing slechts onderschrijven voor zover de VRM de gestelde toepassingsvoorwaarden daad-

werkelijk van nabij en strikt bewaakt. A fortiori in geval van samengaan in één programma van

sponsoring en productplaatsing met betrekking tot eenzelfde goed of dienst. De SERV vraagt

ook te voorzien in een regeling voor de omroepdiensten in hun rol als mediapartner. Achterli g-

gend is de bekommernis naar het verwezenlijken van verscheidenheid (sector, omvang) in de

evenementen waaromtrent tot ruilcontracten wordt gekomen.

Jaarverslag 2008


58

Hoofdstuk 15

Profielenwerking beroepen en

competenties

1. Beroepscompetentieprofie len in 2008

In 2008 heeft de SERV 19 beroepscompetentieprofielen gepubliceerd, nl.:

Tandartsassistent

Waterklerk

Mangelstrijkster/bediener tunnelfinisher

Zelfstandit gespecialiseerd voetverzorger

Ploegbaas schilder- en decoratiewerken

Onderhoudstechnicus liften

Installateur liften

Podiumtechnicus beeld

Podiumtechnicus geluid

Podiumtechnicus licht

Dentaaltechnicus

Operationeel manager retail

Hoeknaadlasser

Pijplasser

Plaatlasser

Technisch commercieel medewerker binnendienst grafimedia

Onderhoudstechnicus lasautomaten automotive

Sorteerder

Tuinbouwarbeider

Jaarverslag 2008


59

2. Advies over de tweede l i js t van beroepen en t i -

te ls van beroepsbekwaamheid (ervarings bewij-

zen) 2007

In januari 2008 bracht de SERV advies uit over de tweede lijst van beroepen waarvoor een

titel van beroepsbekwaamheid (ervaringsbewijs) kan worden gecreëerd. De oproep hiervoor

werd door de SERV in juni 2007 gelanceerd via de interprofessionele partners. Volgende crite-

ria werden gehanteerd bij het bepalen van prioriteiten in de voorstellen: het voorstel moet

paritair gesteund zijn, het effect of de meerwaarde van een ervaringsbewijs moet aangetoond

zijn, er is bij voorkeur al een SERV-beroepsprofiel of een door de SERV gelegitimeerd be-

roepsprofiel. Wanneer er geen beroepsprofiel bestaat, wordt met de betrokken sectoren afg e-

sproken of een beroepscompetentieprofiel in het nieuwe SERV-format wordt opgesteld. De

SERV heeft nog een aantal bijkomende selectiecriteria gehanteerd, nl. beroepen waarvoor

competentietekorten bestaan die via het ervaringsbewijs kunnen worden aangevuld, nieuwe

beroepen waarvoor via het ervaringsbewijs instroom kan worden gecreëerd, snelgroeiende

segmenten of snelle evoluties waardoor de vraag naar (nieuwe) competenties groot is en het

ervaringsbewijs een oplossing kan geven, knelpuntberoepen die via het ervaringsbewijs snel-

ler kunnen worden ingevuld, beroepen waarin kansengroepen zitten en voor wie het erva-

ringsbewijs dus een valorisering zou zijn, beroepen waarin kansengroepen kunnen instromen

via een ervaringsbewijs, en beroepen waarvoor het ervaringsbewijs positieve effecten zou

hebben voor vrouwen.

Zoals altijd organiseerde de SERV telkens nog een bijkomende consultatie ronde over trans-

versale of transsectorale ervaringsbewijzen. Daarbij is aan sectoren die niet de originele in-

dieners waren van het voorstel voor dergelijk ervaringsbewijs, gevraagd of ze zich wilden aan-

sluiten bij het ontwikkelwerk en/of de legitimering in de SERV. Zo heeft de SERV bereikt dat

een aantal ervaringsbewijzen door meer dan de initiële aanvragers zijn gelegitimeerd, wat het

draagvlak vergroot van die ervaringsbewijzen.

Op de tweede lijst van 2007 kwamen volgende beroepen te staan:

07/21 veldoperator continuproductie (naam is gewijzigd in: allround operator proceschemie)

07/22 schermoperator continuproductie (naam is gewijzigd in: basisoperator proceschemie)

07/23 residentieel elektrotechnisch installateur

07/24 bandenmonteur

07/25 ruitenplaatser

07/26 sorteerder

Jaarverslag 2008


60

07/27 helpdesk - operator

07/28 uitvoerend CAD-tekenaar bouwkunde

07/29 dispatcher

07/30 hulpboekhouder

3. Advies over de eerst l i js t van beroepen en t i -

te ls van beroepsbekwaamheid 2008

De eerste lijst voor beroepen en ervaringsbewijzen 2008 werd ook samengesteld op basis

van de voorstellen voor ervaringsbewijzen die door de sociale partners werden ingediend in

antwoord op de oproep die de SERV lanceerde in juni 2007 via de interprofessionele partners.

Gezien de tweede lijst van 2007 was beperkt tot tien beroepen, werd met de betreffende sec-

toren een fasering afgesproken naar 2008. Met andere woorden, de eerste lijst 2008 is geba-

seerd op voorstellen die niet op de tweede lijst 2007 zijn gekomen.

Een uitzondering op deze werkwijze is het ervaringsbewijs arbeidsconsulent. De SERV ontving

een vraag van de VDAB om het ervaringsbewijs arbeidsconsulent op te nemen op de lijst van

beroepen en ervaringsbewijzen. Deze vraag is met dit advies aanvaard door de interprofess i-

onele sociale partners.

Uiteraard golden voor de eerste lijst 2008 dezelfde selectiecriteria als voor de tweede lijst

2007 en werd ook nu een bijkomende consultatieronde georganiseerd over transversale of

transsectorale ervaringsbewijzen.

De beroepen op de eerste lijst 2008 zijn:

08/01 administratief commercieel medewerker binnendienst

08/02 arbeidsconsulent

08/03 autoverkoper

08/04 industrieel elektrotechnisch installateur

08/05 internetontwikkelaar

08/06 koetswerkopbouwer

08/07 magazijnier

08/08 machineregelaar kunststofverwerking

08/09 operator verpakking in de farmaceutische industrie

Jaarverslag 2008


61

08/10 PC- en netwerktechnicus

08/11 plaatwerker

08/12 productiemedewerker kunststofverwerking

08/13 receptionist/telefonist

08/14 spuiter

08/15 tertiair elektrotechnisch installateur

08/16 voorbereider plaatwerker

08/17 voorbereider spuiter

08/18 webdesigner

4. Standaarden voor competentiebeoordeling voor

een ervaringsbewijs

Nadat de lijsten met beroepen die de SERV heeft voorgesteld, zijn bekrachtigd door de

Vlaamse Regering, kan gestart worden met het ontwikkelwerk voor de standaarden voor be-

oordeling van kandidaten voor een ervaringsbewijs. De SERV ontwikkelt die standaarden in

samenwerking met de betrokken sectoren en door hen aangeduide experten.

In 2008 ontwikkelde de SERV de 15 volgende standaarden die ook door de betrokken sociale

partners zijn gevalideerd:

Bestuurder hydraulische graafmachine

Dispatcher

Fitnessbegeleider

Groepsfitnessbegeleider

Help desk operator

Hulpboekhouder

Installateur liften

Mecanicien

Onderhoudstechnicus liften

Patronenmaakster

Personal trainer

Jaarverslag 2008


62

Pijpfitter

Residentieel elektrotechnisch installateur

Sociaal tolk

Stoomstrijkster

Sinds het ontwikkelwerk begon in 2005 heeft de SERV 51 standaarden gemaakt, dus in princ i-

pe zou er voor 51 beroepen een assessment mogelijk zijn. In de praktijk moeten hiervoor test-

centra worden erkend. Momenteel zijn er voor 39 beroepen testcentra erkend door de Vlaam-

se Minister van Onderwijs, Vorming en Werk en dus actief. De testcentra organiseren de

begeleiding en beoordeling (of assessment) voor de beroepen waarvoor iemand een erva-

ringsbewijs kan krijgen. Einde 2008 hadden ongeveer 650 personen al een ervaringsbewijs.

5. Het decreet Vlaamse Kwalif icatiestructuur

Twee, voor de profielenwerking, belangrijke ontwerpdecreten zagen het licht in 2008. Het eer-

ste was dat van de Vlaamse Kwalificatiestructuur. In principe zullen de beroepscompetentie-

profielen en competentieprofielen die de SERV maakt i.s.m. de sectoren en andere belangrijke

stakeholders, de basis vormen voor de beroepskwalificaties. De beroepscompetentieprofielen

zullen worden ingeschaald in een van de acht niveaus van de Vlaamse kwalificatiestructuur en

worden dan beroepskwalificaties. In de toekomst zullen onderwijs en andere, reguliere ople i-

dingsverstrekkers zich moeten verankeren met hun opleidingen op de kwalificaties die in de

kwalificatiestructuur staan.

6. Workshop met testcentra

Op 18 april organiseerde de SERV een workshop met de erkende testcentra voor de erva-

ringsbewijzen. Daarop kwam vooral de interpretatie van de standaarden aan bod. De testcen-

tra hadden vragen over onder meer de voorwaarden voor slagen, over de identieke moeilijk-

heidsgraad van de proeven, over de formulering en keuze van de testcentra, over de

differentiatie tussen goede en minder goede beroepsbeoefenaars en over de voorgeschreven

beoordelingstechnieken. De SERV heeft een aantal acties ondernomen naar aanleiding van

die workshop. Zo werden de standaarden gescreend en aangepast aan een aantal opmerkin-

gen met betrekking tot de richtlijnen voor beoordeling.

7. De verdere concretisering van Competent

Sinds begin 2007 is de SERV een partnerschap aangegaan met de VDAB om een competen-

tiemanagementsysteem uit te bouwen voor de Vlaamse arbeidsmarkt. Dit project werd onder

Jaarverslag 2008


63

de naam Competent erkend door ESF onder Doelstelling 3, Zwaartepunt 4 en Hefboomkrediet.

Het project liep oorspronkelijk van 1 januari 2007 tot 30 juni 2008, maar heeft een verlenging

gekregen tot 30 juni 2009.

De doelstellingen van Competent zijn kort samengevat: het creëren van een competentiema-

nagementsysteem dat gevalideerd is door de sociale partners, toegankelijk is voor individuele

eindgebruikers, maximaal inzetbaar is voor allerlei vormen van ICT-based dienstverlening

(bijvoorbeeld vacature matching, competentiematching) en dat de samenwerking met partners

actief ondersteunt, zowel op Vlaams niveau als op nationaal en Europees niveau. In 2008 is

de technische ontwikkeling gestart voor de ondersteuning van zowel de werkprocessen in

Competent als de inhoud.

Jaarverslag 2008


64

Hoofdstuk 16

Begeleidingscommissie van het Pende l-

fonds

In uitvoering van het Vlaamse pendelplan werd begin 2007 door de Vlaamse Regering een

pendelfonds opgericht. Het opzet van dit fonds is het ondersteunen van concrete acties in

bedrijven met het oog op de realisatie van de doelstellingen van het pendelplan: een duurza-

mer woon-werkverkeer. Bedrijven en instellingen kunnen voor een maximale looptijd van vier

jaar een project gesubsidieerd krijgen door het pendelfonds. Openbare besturen kunnen daar-

in ook participeren, maar dan telkens in samenwerking met bedrijven. Het pendelfonds komt

tussen voor een maximum van 50 % van de subsidiabele kosten. Voor de goedkeuring en

opvolging van de projecten doet de bevoegde Minister van Mobiliteit een beroep op het advies

van een begeleidingscommissie. In deze begeleidingscommissie nemen de vertegenwoordi-

gers van de sociale partners een toonaangevende plaats in. Het lag dan ook voor de hand dat

deze begeleidingscommissie zou functioneren binnen de SERV. Naast zes vertegenwoord i-

gers van de sociale partners – aangeduid door de organisaties van de SERV - zetelen ook nog

twee vertegenwoordigers van de regering en een vertegenwoordiger van de Vlaamse admin i-

stratie. De commissie wordt voorgezeten door een externe voorzitter. Enkel de sociale par t-

ners zijn stemgerechtigd. De social profit heeft een waarnemend lid in de commissie. Het se-

cretariaat van de SERV verzorgt het secretariaat en de logistieke ondersteuning van de

commissie. De regelgeving schrijft voor dat de Minister in principe twee oproepen lanceert per

jaar, waarbinnen de bedrijven hun projecten kunnen indienen bij de begeleidingscommissie.

De oproepen lopen telkens over een periode van vier maanden. Tot nu toe zijn er al vier o p-

roepen gelanceerd: twee in 2007 (waarvan de eerste oproep door de begeleidingscommissie

werd geadviseerd in de loop van 2007) en twee in 2008 (waarvan de tweede oproep pas afge-

sloten werd eind januari 2009). De Minister beslist over de toekenning van de subsidie op

basis van het advies van de begeleidingscommissie. Tot nu toe heeft de Minister de begelei-

dingscommissie telkens gevolgd in haar advies.

In 2008 heeft de begeleidingscommissie zo moeten adviseren over twee oproepen. De tweede

oproep van 2007 kende minder succes dan de eerste: minder ingediende projecten en ook

minder positief geadviseerde projecten. In tegenstelling met de projecten uit de eerste oproep

werden slechts vijf projecten aangehouden voor subsidiëring (in plaats van 11 in de eerste

oproep). Vanaf 2008 is het pendelfonds in een stroomversnelling gekomen: over geheel 2008

genomen werden maar liefst 51 projecten ingediend: 26 in de eerste oproep van 2008 en

nog eens 25 in de oproep die werd afgesloten in de loop van januari 2009. Eind 2008 heeft de

begeleidingscommissie geadviseerd over de 26 projecten die werden ingediend tussen 1 juni

Jaarverslag 2008


65

en 30 september 2008. Daarvan hebben 20 projecten een positief advies gekregen (in een

aantal gevallen werden de ingediende projecten niet volledig weerhouden door de commissie

en door de Minister). Daarmee zijn op dit ogenblik in totaal 36 projecten in uitvoering (of is

de start op korte termijn voorzien). De totale door de Minister toegekende subsidie voor deze

projecten bedraagt iets minder dan 11 mln euro.

Operationele projecten moeten ook jaarlijks een evaluatierapport indienen op basis waarvan

de Minister kan beslissen over het verder zetten van de projecten of eventueel bijsturen ervan.

Ook daarover moet de begeleidingscommissie de Minister adviseren. In de loop van 2008 –

begin 2009 werden in uitvoering daarvan al adviezen gegeven over acht projecten. De bege-

leidingscommissie heeft op vraag van de Minister ook een advies uitgebracht over de voort-

gang van een project dat al operationeel was voor de oprichting van het pendelfonds, met

name het Max Mobiel – project in Gent. Meer informatie over het pendelfonds is beschikbaar

op de site van het pendelfonds zelf, www.mobielvlaanderen.be/pendelfonds.

Jaarverslag 2008


66

Hoofdstuk 17

Internationale werking

2008 was weer een druk jaar voor de internationale werking van de SERV. Er waren twee

internationale projecten operationeel en er was de medewerking aan het atelier Internationali-

sering van Vlaanderen in Actie. Verder was er ook de tweejaarlijkse studiedag die de SERV en

de Nederlandse SER samen organiseren en die dit jaar in het teken stond van krapte op de

arbeidsmarkt.

1. SADC - Economische Unie Zuideli jk Afrika

Het IAO-project Versterking van de sociale dialoog in de Zuidelijk Afrikaanse Ontwikkelings-

gemeenschap ging in 2008 definitief van start. Dit trainingsproject wordt geleid door het IAO

Trainingscentrum van Turijn en het IAO-kantoor van Harare waarbij de SERV en de Neder-

landse SER met hun respectieve sociale partners optreden als technische partners uit het

noorden. Doel van het project is het aanreiken van voorbeelden van sociaal overleg over de

sociaaleconomische topprioriteiten van de regeringen zoals de sociaaleconomische raden van

Nederland en Vlaanderen aanbieden.

In februari 2008 had een uitgebreide vormingssessie in Turijn plaats en later op het jaar was

er een workshop in Botswana. Bij de cursus in Turijn waren lesgevers van de beide sociaal-

economische raden van Nederland en Vlaanderen betrokken.

In Botswana focuste de workshop op het sociaal overleg in de diamantsector. Vlaamse lesge-

vers stelden aan een publiek van sociale partners en ministeries van Botswana, Namibië en

Zuid-Afrika het overlegmodel in de diamantsector voor. De workshop besteedde uiteraard ook

aandacht aan het Kimberley-proces en aan de organisatie van de diamanthandel en nijver-

heid.

Jaarverslag 2008


67

2. Samenwerkingsproject in Kroatië

Het bilateraal samenwerkingsproject van de SERV met de Kroatische Sociaal-Economische

Raad dat focuste op de versterking van het sociaal–economisch overleg en de partners in de

regio‟s van Kroatië werd afgesloten in februari 2008 op een grote slotconferentie. Op deze

conferentie was een delegatie van de SERV aanwezig, inclusief de SERV-voorzitter die het

project plechtig mocht afsluiten.

Slotconferentie Zagreb februari 2008

3. ViA-ate l ier Internationalisering

De SERV liet een video-opname maken over het innovatiemodel van Finland. Het dagelijks

bestuur van de SERV ging samen met de voorzitter van het Vlaams Parlement op studiereis

naar ditzelfde land en had er contacten met de hoofdspelers van het Finse innovatiebeleid.

Jaarverslag 2008


68

4. Bezoek van de Franstal ige Afrikaanse landen

In november kwam een grote delegatie van de Franstalige Afrikaanse landen op bezoek in

België. De SERV stond in voor een dagje Vlaanderen en focuste op de organisatie van de

overheid en op het beter bestuurlijk beleid.

De groep werd ontvangen op de SERV, bij het kabinet van de Minister-president en bij de

Vlaamse administratie, afdeling personeelszaken. Ambtenaren van de afdeling bestuurlijk

beleid informeerden de Afrikanen over het statuut van de ambtenaar en de organisatie van de

overheid in Vlaanderen.

Jaarverslag 2008


69

Hoofdstuk 18

Sectorconvenants

Een sectorconvenant is een samenwerkingsprotocol, met een looptijd van twee jaar, tussen de

Vlaamse Overheid en een sector. De convenant bevat engagementen op drie domeinen: een

betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidmarkt, het bevorderen van leven lang leren

van werknemers en werkzoekenden en de implementatie van een geïntegreerd competentie-

beleid in bedrijven en organisaties en, als rode draad, het stimuleren van diversiteit. Eind

2008 zijn er 28 sectoren met een convenant.

110 sectorconsulenten staan in voor het realiseren van de engagementen, zij worden betoe-

laagd door de Vlaamse Overheid (budget van 5,6 miljoen euro). De sectorconvenants zijn

terug te vinden op werk.be. De opvolging (onderhandeling en evaluatie) van de convenants is

in handen van het Departement Werk en Sociale Economie. Eind november 2008 werd door

de Vlaamse Regering een begin gemaakt van de decretale verankering van de convenantwer-

king met het voorontwerp van decreet betreffende de sectorconvenants in het raam van h et

Vlaams werkgelegenheidsbeleid. De SERV bracht hierover een overwegend positief advies uit

op 9 juni 2008. De goedkeuring door het Vlaams Parlement wordt verwacht begin 2009.

Het voorbije werkjaar waren er geen structurele wijzigingen in het modelconvenant. De voor-

naamste acties blijven: samenwerking met scholen, stimuleren van een geïnformeerde studie-

en beroepskeuze, opwaarderen van het beroeps- en technisch onderwijs, ondersteunen van

werkplekleren (leren en werken, stages voor leerlingen en leerkrachten), opmaak van be-

roepscompetentieprofielen, bevorderen van basiscompetenties zoals Nederlands en ICT, rea-

liseren van instroom van werkzoekenden in de sector, uitbouwen van strategisch competenti e-

beleid in bedrijven, enzovoort.

Diversiteit komt aan bod via het opstellen en verspreiden van een sectorale non-

discriminatiecode, het initiëren van diversiteitsplannen en, bij wijze van mainstreaming, door er

voor te zorgen dat kansengroepen aan bod komen in alle acties.

Voor het nakomen van deze engagementen moeten partnerschappen worden aangegaan en

moet er een samenwerking worden uitgebouwd met partners zoals VDAB, Syntra, de onder-

wijskoepels, SERV, Regionale Technologiecentra, zelforganisaties van de kansengroepen,

RESOC‟s en andere.

Jaarverslag 2008


70

De SERV coördineert thematische netwerken van

sectorconsulenten. Elk netwerk komt vier maal per jaar

bijeen en staat in het teken van ervaringsuitwisseling,

het doorgeven van (beleids)informatie, het opbouwen

van expertise en het opzetten van sectoroverschrij-

dende samenwerking. Dit laatste vertaalde zich in

meerdere gezamenlijke initiatieven van sectoren; in

2008 werkten 21 sectoren intens samen aan een stu-

die- en beroepenkeuzetool Werk voor durvers, een

CD–rom en website (durvers.be). Nog in 2008 ging

ook de nodige tijd in de voorbereiding van de SID in‟s

2009 in Oost–Vlaanderen, Limburg en Vlaams–

Brabant.

De verdere uitrol en opvolging van de Competentieagenda 2010 leidde wel tot een inhoudeli j-

ke verschuiving in de werking van de sectorconsulenten. Heel wat sectoren tekenden in op de

ESF oproep Competentiebeleid en sectoren of zijn partner in de ESF oproep Lerende netwer-

ken. Acties in de eerstgenoemde oproep zijn, in een eerste fase, het maken van een sectorfo-

to over de stand van zaken van competentiebeleid in de sector en het ontwikkelen van een

sectorvisie daarop en, in een tweede fase, het ontwikkelen van acties naar de doelgroepen

leerlingen, werkenden en werkzoekenden.

Op 14 november 2008 keurde de Vlaamse Regering het impulsplan Herstel het vertrouwen

goed. Er wordt daarin een belangrijke rol weggelegd voor de sectoren om enerzijds mensen

die getroffen zijn door herstructurering nieuwe kansen te bieden en anderzijds de compete n-

ties van zittende werknemers op peil te houden. Begin 2009 zullen onderhandelingen worden

gevoerd over een addendum bij het sectorconvenant; sectoren die rond deze beleidslijnen

extra en/of nieuwe engagementen opnemen, zullen financieel ondersteund worden.

Op de sectorconferentie van 8 december 2008 Samen talent in goede banen leiden werd de

VIONA-studie De dynamische kracht van sectorconvenants voorgesteld. De conclusie van het

HIVA-onderzoek is dat de sectorconvenant wel degelijk dynamiek teweeg brengt op vlak van

de uitbreiding van thema‟s die sectoren opnemen, het draagvlak voor competentiebeleid, de

kwaliteit van acties, de sterkte van samenwerkingsverbanden, …. De diverse stakeholders

vinden de sectorconvenant een meerwaarde en een strategisch instrument.

28 sectorconvenants

ANPCB Bedienden (Cevora), Audiovisuele sector (Mediarte – Sociaal Fonds Audiovisuele sector), Autosector en aanverwanten (Educam), Beheer van gebouwen (SF Beheer Gebou-wen), Bouw (FVB), Binnenscheepvaart (Fonds Rijn- en Binnenvaart), Elektriciens (Vormelek),

Jaarverslag 2008


71

Grafische sector (Grafoc), Groene sectoren (Eduplus), Horeca (Horeca Vorming Vlaanderen), Hout (OCH), Internationale Handel (Logos), Kappers, Fitness en Schoonheidszorgen (Fede-ratie Belgische Kappers – Belgische Beroepsvereniging Fitness en Wellnessindustrie), Kle-ding en Confectie (IVOC), Lokale besturen, Metaal en Technologische Industrie Arbeiders (INOM Arbeiders – FTML - Tofam Oost- en West-Vlaanderen –- FTMA – RTM Vlaams-Brabant en Brussel), Metaal en Technologische Industrie Bedienden (INOM Bedienden – VIBAM – OBMB – Vormetal - LIMOB), Montage (Montage vzw), Personenvervoer (SF Bus en Car), Podiumkunsten (Sociaal Fonds Podiumkunsten), Scheikundige Nijverheid (Fondsen Vorming SN - SIRA - Acta), Social profit (VIVO), Textiel (Cobot), Textielverzorging (IVOC), Transport en Logistiek (SFTL), Uitzendsector (Vooruitzenden), Verhuissector (SF Verhuizin-gen – Ambassador vzw), Voeding (IPV)

Jaarverslag 2008


72

Hoofdstuk 19

Sectorcommissies

Elke sectorcommissie bestaat uit twintig vertegenwoordigers van de representatieve Vlaamse

sociale partners uit de betrokken sector. Tien leden vertegenwoordigen de Vlaamse

werkgeversorganisaties. Tien leden vertegenwoordigen de Vlaamse werknemersorganisaties.

Het voorzitterschap en het dagelijks bestuur volgen dezelfde methode als bij de SERV.

Jaarlijks wordt de vertegenwoordiger van een andere organisatie respectievelijk voorzitter of

ondervoorzitter van de sectorcommissie en van het dagelijks bestuur. De voorzitter en

ondervoorzitter mogen nooit tegelijk uit de werkgevers- of werknemershoek komen.

1. Sectorcommissie Goederenvervoer

De sectorcommissie Goederenvervoer werd opgericht op 29 april 1991. Binnen deze

commissie gebeurt het sociaal overleg over alles wat verband houdt met het goederenvervoer

in Vlaanderen: het goederenvervoer over de weg, per spoor, via de binnenscheepvaart, de

luchtvaart en het maritiem vervoer.

1 .1 . Bi je e nk o ms t e n

De sectorcommissie Goederenvervoer kwam in 2008 niet bijeen.

2. Sectorcommissie Hout en Bouw

De sectorcommissie Hout en Bouw werd opgericht op 26 maart 1997. Deze commissie

formuleert aanbevelingen en adviezen van de bouwen houtsector.

2 .1 . Ac t iv i t e i t e n

De werkgroep bouw heeft in 2008 het actieplan in uitvoering van de Vlaamse sectorconvenant

van zeer nabij opgevolgd (aansturing sectorconsulenten, gedetailleerde arbeidsmarktanalyses,

evaluaties,..). Daarnaast werd geïnvesteerd in een samenwerking met de VDAB (ondermeer

dossier kwaliteit instroom vanuit onderwijs in de bouwsector), alsook met de SERV

(ondermeer studiekeuzetool, betrokkenheid bij SERV-dossiers).

De werkgroep heeft het beroepscompetentieprofiel ploegbaas schilder en decoratiewerken

gelegitimeerd en de ontwikkeling van het beroepscompetentieprofiel isolateur aanbevolen.

Jaarverslag 2008


73

De werkgroep heeft de bijeenkomst van het Vlaams Bouw Overlegcomité (VBOC) van 10

februari 2009 voorbereid.


De sectorcommissie Hout en Bouw kwam in 2008 niet samen.

De werkgroep Bouw van de sectorcommissie Hout en Bouw heeft in 2008 vergaderd op:

10 januari

12 februari

17 maart

8 april

1 juli

30 september

2 december

3. Sectorcommissie Metaal - en Technologische

Industrie

De sectorcommissie Metaalverwerking is opgericht op 29 april 1991.

In de loop van 2000-2001 heeft de sectorcommissie een dossier voorbereid om de titulatuur

en bevoegdheidsomschrijving te wijzigen. Dit initiatief werd geïnspireerd vanuit de vaststelling

dat de geldende titel en bevoegdheidsomschrijving niet langer de lading dekten van de sector,

zowel organisatorisch als ratione materiae.

Dit initiatief mondde uit in een besluit van de Vlaamse Regering van 14 december 2001 (B. S.

1 februari 2002) waarbij de artikelen 1 en 2 van het besluit van de Vlaamse Regering van 19

september 1990 tot uitvoering van artikel 7bis van het decreet van 27 juni 1985 op de SERV,

worden gewijzigd.

Sindsdien gaat de sectorcommissie door het leven onder de benaming sectorcommissie

Metaal- en Technologische Industrie. Binnen deze commissie gebeurt het sociaal overleg over

alles wat verband houdt met volgende domeinen: metalen en materialen, de eerste

metaalverwerking, de ijzer- en staalproductie, de metaalproducten, de metaalbouw inclusief

montageactiviteiten, de machinebouw, de productie van defensie- en veiligheidsmateriaal, van

elektrotechniek en elektronica, van informatie- en communicatietechnologie, de vervaardiging

Jaarverslag 2008


74

van automobiel-, lucht- en ruimtevaartuigen evenals van ander transportmateriaal, de

kunststofverwerking inclusief de nieuwe materialen.


De sectorcommissie Metaal- en Technologische Industrie kwam in 2008 niet bijeen.

4. Sectorcommissie Textie l en Confectie

De sectorcommissie Textiel en Confectie werd opgericht op 29 april 1991. Binnen deze

commissie gebeurt het sociaal overleg over alles wat verband houdt met textiel en confectie in

Vlaanderen: de bewerking of verwerking van textielstoffen in de diverse stadia van het

omvormings- of veredelingsproces, de productie van textielvezels voor scheikundige

procedés, het roten en zwingelen van vlas, de confectie en maatwerk van alle artikelen in

textielstoffen en de fabricage, de confectie of de omvorming van bestanddelen of van

kledingtoebehoren inclusief het verven of reinigen ervan.


De sectorcommissie Textiel en Confectie kwam in 2008 niet bijeen.

5. Sectorcommissie Welzi jns - en Gezondheidszorg

De sectorcommissie Welzijns- en Gezondheidszorg werd opgericht op 21 april 1994. Binnen

deze commissie gebeurt het sociaal overleg over alles wat verband houdt met de welzijns- en

gezondheidszorg in Vlaanderen: onderdelen van het gezondheidsbeleid, de bijstand aan

personen, het onthaal en de integratie van inwijkelingen, het bejaardenbeleid en de

jeugdbescherming.


De sectorcommissie Welzijns- en Gezondheidszorg kwam in 2008 niet samen.

Het dagelijks bestuur van de sectorcommissie Welzijns- en Gezondheidszorg werd betrokken

bij een aantal dossiers binnen het welzijns- en gezondheidsdomein die op het niveau van de

SERV werden ingeleid.

Jaarverslag 2008


75

6. Sectorcommissie Toerisme

De sectorcommissie Toerisme werd opgericht op 31 oktober 2001. Deze commissie heeft als

opdracht het sociaal overleg binnen de sector Toerisme op gang brengen. De bedrijfstakken

binnen dit sociaal overleg zijn erg verscheiden: de logiesverstrekkende bedrijven, de

restaurants en cafés, de vermaak- en recreatiebedrijven, de kantoren die organiseren,

verkopen en/of bemiddelen (reisbureaus, touroperators, …) en het personenvervoer.


De sectorcommissie Toerisme kwam in 2008 niet bijeen.

Jaarverslag 2008


76

Hoofdstuk 20

Adviescommissie

Private Arbeidsbemidd eling

1. Adviescommissie

Eind 2008 waren er 1.137 bureaus erkend om arbeidsbemiddelingsactiviteiten in Vlaanderen

uit te oefenen.

Het gaat hierbij om uitzendbureaus, wervings- en selectiebureaus, outplacementbureaus,

sportmakelaars en bemiddelaars van schouwspelartiesten.

Heel wat bureaus zijn erkend voor meerdere vormen van arbeidsbemiddeling. Aan de 1.137

erkende bureaus werden 1.633 erkenningen toegestaan.

De private ondernemingen die arbeidsbemiddelingsactiviteiten in Vlaanderen willen

uitoefenen, moeten hiertoe vooraf worden erkend door de Vlaamse Minister die bevoegd is

voor het werkgelegenheidsbeleid.

In de praktijk neemt het Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie een

beslissing namens de bevoegde Vlaamse Minister.

De erkenning wordt al dan niet toegestaan op voorstel van de Adviescommissie die al sinds

1991 werkzaam is in de schoot van de SERV.

Van bureaus die de regelgeving niet naleven, kan - indien het om ernstige en/of herhaalde

overtredingen gaat - op voorstel van de Adviescommissie de erkenningsduur beperkt worden

tot zes maanden of de erkenning zelfs ingetrokken worden.

Ook in Wallonië en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is er een erkenningsregeling.

De bureaus worden in beginsel voor onbepaalde duur erkend. Indien er echter bij het

onderzoek van de erkenningsaanvraag van een bureau in de Adviescommissie enige twijfel

bestaat rond het voldoen aan bepaalde aspecten van de regelgeving, kan de Adviescommissie

een erkenning van bepaalde duur - in de praktijk altijd een jaar - voorstellen.

Zo heeft de Adviescommissie in 2008 voor drie bureaus (waarvan een uitzendbureau) een

erkenning voor een jaar geadviseerd. Na verloop van dit jaar kan - als blijkt dat het betrokken

bureau de regelgeving correct naleeft - deze erkenning voor een jaar overgaan in een

erkenning van onbepaalde duur.

Eind 2008 beschikten 1.035 bureaus over een algemene erkenning als bureau voor private

arbeidsbemiddeling. Met deze erkenning kan aan werving en selectie voor gewone, vaste jobs

worden gedaan.

Jaarverslag 2008


77

Sinds het Decreet van 13 april 1999 worden bureaus die een aanvraag doen voor een

bemiddelingsactiviteit waarvoor een aparte erkenning vereist is, automatisch ook erkend als

bureau voor private arbeidsbemiddeling.

Dit impliceert echter niet dat al deze bureaus in de feiten ook aan werving en selectie voor

gewone, vaste jobs doen.

Eind 2008 waren er 133 bureaus erkend om (algemene) uitzendactiviteiten in Vlaanderen te

verrichten en 17 bureaus voor het verrichten van uitzendactiviteiten in de bouw.

Sinds 2002 is ook in de bouwsector uitzendarbeid toegelaten. Een bureau mag

uitzendactiviteiten in de bouw echter niet combineren met uitzendactiviteiten in andere

sectoren.

Voor uitzendactiviteiten in de bouw zijn er, naast deze die gelden voor algemene

uitzendactiviteiten, een aantal specifieke erkenningsvoorwaarden onder meer voor de

opleiding van uitzendkrachten.

Ook voor uitzendactiviteiten in de artistieke sector werd in 2003 een afzonderlijke erkenning

voorzien. Hiervoor waren er eind 2008 16 bureaus erkend.

Er waren eind 2008 153 bureaus erkend om outplacementactiviteiten te verrichten; 127 om

aan arbeidsbemiddeling van betaalde sportbeoefenaars te doen en 253 om

schouwspelartiesten te bemiddelen.

2. Activ ite iten in 2008

Tijdens de tien bijeenkomsten in 2008 werden door de Adviescommissie 176 adviezen

uitgebracht.

Er werden in 2008 33 hoorzittingen gehouden met de vertegenwoordiger(s) van bureaus,

waarvan 16 bij het indienen van een nieuwe erkenningsaanvraag.

De meeste hoorzittingen vonden plaats met vertegenwoordigers van uitzendbureaus, die

systematisch worden uitgenodigd bij nieuwe erkenningsaanvragen.

Dit laatste is overigens een uiting van de meer algemene vaststelling dat de werking van de

Adviescommissie vooral is toegespitst op het uitzendgebeuren.

Er mag van uitgegaan worden dat de Vlaamse erkenningsregeling voor private

arbeidsbemiddeling zoals ze nu bestaat, vanaf 2010 nog enkel zal gelden voor

uitzendactiviteiten en dit als gevolg van het van kracht worden van de Europese

Dienstenrichtlijn.

Op grond van deze richtlijn zal voor het verrichten van arbeidsbemiddelingsdiensten - met

uitzondering dan van uitzendactiviteiten - aan buitenlandse bureaus uit landen van de

Europese Gemeenschap, geen voorafgaande erkenning meer kunnen opgelegd worden.

Jaarverslag 2008


78

In 2008 werden door de Adviescommissie 164 nieuwe erkenningsaanvragen geadviseerd.

Verder waren er zeven bureaus die naast de bemiddelingsactiviteiten waarvoor ze al erkend

waren, nog bijkomende erkenningen hebben gevraagd, vooral om ook

outplacementactiviteiten te kunnen verrichten.

Van de bureaus die in 2008 een nieuwe erkenning hebben gevraagd, waren er 16 die een

erkenning voor (algemene) uitzendactiviteiten hebben gevraagd.

Door 20 bureaus werd een erkenning gevraagd voor het verrichten van

outplacementactiviteiten.

Door 43 vennootschappen of natuurlijke personen werd een erkenning gevraagd om

schouwspelartiesten te bemiddelen en verder waren er 15 sportmakelaars die een erkenning

hebben gevraagd.

Er waren in 2008 geen nieuwe erkenningsaanvragen om uitzendactiviteiten in de bouw of

uitzendactiviteiten in de artistieke sector te verrichten.

In 2008 heeft de Adviescommissie de intrekking voorgesteld van de erkenning van twee

uitzendbureaus omdat niet langer werd voldaan aan de erkenningsvoorwaarden. Deze

adviezen werden gevolgd door het Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale

Economie.

Als gevolg van deze beslissingen moesten deze twee uitzendbureaus hun activiteiten in

Vlaanderen stop zetten.

Door de Adviescommissie werd ook een negatief advies uitgebracht over drie

erkenningsaanvragen (waarvan twee uitzendbureaus) omdat niet voldaan was aan de

erkenningsvoorwaarden.

Ook deze adviezen werden gevolgd door het Vlaams Subsidieagentschap.

Er werden door de Adviescommissie ook twee verdeelde (werknemers-werkgevers) adviezen

uitgebracht die beide betrekking hadden op de erkenningsaanvraag van een uitzendbureau

(cf. voorstel tot erkenning versus niet-erkenning).

Het Vlaams Subsidieagentschap besliste om beide uitzendbureaus voor een periode van een

jaar te erkennen.

Alle overige adviezen die de Adviescommissie in 2008 heeft geformuleerd, werden bij

eenparigheid uitgebracht en werden overigens ook allemaal gevolgd door het Vlaams

Subsidieagentschap.

In 2008 werden verder zes erkenningsaanvragen zonder voorwerp bevonden. Het ging om vijf

aanvragen van vzw's waarvan gebleken is dat ze niet de intentie hadden om in Vlaanderen

aan betalende arbeidsbemiddeling te doen en een aanvraag van een uitzendbureau.

In 2008 werden door het Vlaams Subsidieagentschap de erkenningen geschrapt van 27

bureaus wegens stopzetting van de arbeidsbemiddelingsactiviteiten in Vlaanderen.

Jaarverslag 2008


79

Hoofdstuk 21

Begeleidingscommissie

Herplaatsingsfonds

1. Herplaats ingsfonds

Het Herplaatsingsfonds – opgericht bij Decreet van 18 mei 1999 – heeft als doel om vanuit

Vlaamse overheidsmiddelen outplacementbegeleiding te financieren voor werknemers die

werkloos geworden zijn in een onderneming of vzw die zelf niet meer over de financiële mid-

delen beschikt om deze begeleiding te betalen.

Aanvankelijk was het toepassingsgebied beperkt tot werknemers die werkloos geworden zijn

als gevolg van het faillissement van een onderneming of van de gerechtelijke ontbinding van

een vzw wegens kennelijke staat van onvermogen.

In 2003 werd dit toepassingsgebied - mede op voorstel van de SERV - uitgebreid tot de ex-

werknemers van ondernemingen waaraan een gerechtelijk akkoord is toegestaan en de ex-

werknemers van ondernemingen in moeilijkheden. Voor deze laatste ondernemingen, moet he t

bewijs geleverd worden dat ze onvoldoende financiële middelen hebben om zelf de outplace-

mentbegeleiding te financieren.

Bij Besluit van de Vlaamse Regering van 15 september 2006 werden een aantal toepassings-

modaliteiten aangepast met de bedoeling onder meer de administratieve procedure te versnel-

len en vooral het Herplaatsingsfonds ook als sociaal vangnet te laten fungeren voor ontslagen

werknemers van kleinere ondernemingen.

De tegemoetkoming vanuit het Herplaatsingsfonds bedraagt € 2.289,64 per ex-werknemer die

wordt begeleid.

Deze tegemoetkoming kan worden aangevuld met een extra tegemoetkoming van € 572,41

voor ex-werknemers die opleiding nodig hebben om terug op de arbeidsmarkt ingeschakeld te

worden.

De begeleidingscommissie van het Herplaatsingsfonds geeft de Vlaamse Minister bevoegd

voor werkgelegenheid advies over de aanvragen tot tegemoetkoming vanuit het Herplaatsing s-

fonds.

Enkel voor dossiers die betrekking hebben op meer dan 20 ex-werknemers, wordt door de

Begeleidingscommissie een individueel advies over de aanvraag tot tegemoetkoming uitge-

bracht.

Kleinere dossiers worden door het Herplaatsingsfonds getoetst aan een globaal advies dat de

Begeleidingscommissie in oktober 2006 heeft geformuleerd.

Jaarverslag 2008


80

Een stuurgroep binnen de betrokken onderneming of vzw duidt de ex-werknemers aan die –

binnen de toegekende enveloppe – in aanmerking komen voor de outplacementbegeleiding.

Kleinere dossiers (tot maximum 50 ex-werknemers) kunnen behandeld worden door een per-

manente stuurgroep opgericht in de schoot van de Sociaal-Economische Raad van de Regio.

Uit het Jaarverslag 2007 van het Herplaatsingsfonds blijkt dat sinds het operationeel worden

van het Herplaatsingsfonds in 2000 en eind 2007 514 aanvragen tot tegemoetkoming werden

ingediend, veelal van gefailleerde ondernemingen.

Voor 454 van deze aanvragen werd door de bevoegde Vlaamse Minister – op voorstel van de

Begeleidingscommissie - een positieve beslissing genomen.

Tot eind 2007 waren er 8.399 effectief opgestarte outplacementbegeleidingen waarvoor door

de Vlaamse Overheid ongeveer € 23,1 mln aan premies werden toegekend.

Eind 2008 heeft de Vlaamse Regering - na overleg hierover met de Vlaamse sociale partners -

beslist de opdrachten van het Herplaatsingsfonds over te dragen aan de VDAB. De bedoeling

is de opdrachten van het Herplaatsingsfonds maximaal af te stemmen op de werking van de

Tewerkstellingscellen en van de sociale interventieadviseurs die werken in de schoot van de

VDAB. Dit moet leiden tot een meer efficiënte werking en een aanzienlijke administratieve

vereenvoudiging.

In het Vlaams decreet houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 2009 werd een

bepaling opgenomen die voorziet in het opheffen van het Decreet van 18 mei 1999 en van het

Besluit van de Vlaamse Regering van 15 september 2006. Als gevolg hiervan houdt de wer-

king van de begeleidingscommissie Herplaatsingsfonds in de schoot van de SERV op.

2. Activ ite iten in 2008

De Begeleidingscommissie heeft in 2008 43 aanvragen voor tegemoetkoming individueel ge-

adviseerd, tegenover 31 aanvragen in 2007.

In 2008 waren er 199 dossiers waarin een tegemoetkoming werd gevraagd voor maximum 20

werknemers en die dus onder het globaal advies van de Begeleidingscommissie vallen, te-

genover 181 dossiers in 2007.

Voor alle ingediende aanvraagdossiers werd door de Begeleidingscommissie voorgesteld om

de gevraagde tegemoetkoming toe te staan.

Er werd in 2008 voor 3.835 ex-werknemers een aanvraag tot tegemoetkoming ingediend

(3.067 in 2007).

Jaarverslag 2008


81

De hiernavolgende tabel geeft een overzicht – enkel voor de dossiers die door de Begelei-

dingscommissie individueel werden geadviseerd – van het aantal gevraagde en door de Bege-

leidingscommissie goedgekeurde tegemoetkomingen:

Dossier nr. Firmanaam

Aantal

tegemoetkomingen Sector

VG.HF.506 NV ACOM FLEXIBLES 33 Overige drukkerijen

VG.HF.508 NV VAN PELT LUMMEN 120 Vervaardiging van meubelen

VG.HF.511 NV SAUCAS DISPLAY 25 Vervaardiging artikelen van papier en karton

VG.HF.515 LIEFMANS BROUWERIJ GROEP 72 Brouwerijen

VG.HF.519 GROEP FIROSA 46 Bloementeelt

VG.HF.522 NV PLAATSLAGERIJ VANDERBORGHT 34 Algemene metaalbewerking

VG.HF.524 NV FRICON 26 Vervaard. van hijs-, hef- en transportwerktuigen

VG.HF.528 NV R&F FOLDING BOXES 89 Vervaardiging golfkarton en verpakkingsmateriaal

VG.HF.553 NV LIGHT MANUFACTORY 31 Vervaardiging verlichtingsapparaten

VG.HF.567 NV CURELCO 55 Callcenters

VG.HF.585 NV COSMO COMPUTER SERVICES & MORE 41 Groothandel kantoorbenodigdheden

VG.HF.593

GROEP ARB WONINGBOUW 38 Bouwsector

VG.HF.597 BVBA CLEAN HOUSE 195 Personeelsselectie en plaatsing

VG.HF.602 BVBA J&M 56 Verwerking en verwijdering van ongevaarlijk afval

VG.HF.607 NV L.S. VERHOEVEN TRANSPORT 29 Goederenvervoer over de weg

VG.HF.620 BVBA EVOLUTION IN MACHINING 28 Vervaardiging van gereedschap

VG.HF.622 BVBA DECOMAX INTERIEUR 25 Schrijnwerk

VG.HF.627 BVBA GENT SERVICE CENTER 23 Reparatie van consumentenelektronica

VG.HF.629 NV GARAGE HOSTE 25 Alg. Onderhoud en reparatie van auto's

VG.HF.639 NV GEMIDIS 24 Groothandel elektrisch materiaal

VG.HF.642 NV WILAN 22 Stukadoorswerk

VG.HF.652 VZW DE LOODS 23 Maatschappelijke dienstverlening

VG.HF.656 NV MAXIMA 51 Detailhandel computers en software

VG.HF.646 GROEP TELCO CONSULTANTS 96 Accountants en belastingsconsulenten

VG.HF.661 NV KDM 45 Schrijn- en timmerwerk

VG.HF.671 NV RALOS 237 Vervaardiging van vloerkleden en tapijt

VG.HF.672 GROEP WEST-KONSTRUKT 31 Bouwsector

VG.HF.688 PGE ADENCO 34 Oppervlaktebehandeling van metalen

VG.HF.691 NV 'T SPOOKHUYS 28 Eetgelegenheden met volledige bediening

VG.HF.703 NV REMBO STYLING 25 Groothandel in kleding

VG.HF.710 GROEP SPIN 322 Textiel

VG.HF.712 NV MOENS ARTHUR ONDERNEMINGEN 121 Bouw van autowegen en andere wegen

Jaarverslag 2008


82

VG.HF.713 NV SWINKELS / THIJS DE BEER 70 Textielveredeling

VG.HF.714 GROEP OP SINJOREN DISTRIBUTIE 22 Reclamebureaus

VG.HF.715 NV ETABLISSEMENTEN VAUTERIN 26 Vervaardiging andere bovenkleding

VG.HF.716 NV LUHNS DETERGENTS 60 Vervaardiging zeep en wasmiddelen

VG.HF.726 GROEP BENE EN DITS 52 Groothandel in vlees en vleeswaren

VG.HF.730 BVBA GOBEL & PARTNER 40 Overige technische testen en analyses

VG.HF.738 NV JEMASTYL 29 Vervaardiging andere bovenkleding

VG.HF.742 NV GASCO EUROPE 26 Groothandel in chemische producten

VG.HF.750 GROEP HANS TEXTIEL & DIKADO 86 Textiel

VG.HF.756 NV ILLOCHROMA 97 Vervaardiging van artikelen van papier of karton

VG.HF.758 NV ALGEMENE AANNEMINGEN MERCKX 52 Bouwsector

Totaal aantal gevraagde tegemoetkomingen

in 2008 2.610

Daarnaast waren er in 2008 nog 199 aanvragen voor ondernemingen met maximum 20

werknemers die dus werden getoetst aan het globaal advies van de Begeleidingscommissie.

Hierbij werd voor 1.225 ex-werknemers een tegemoetkoming gevraagd.

Uit het gegeven dat in 2008 voor 3.835 ex-werknemers een tegemoetkoming van het

Herplaatsingsfonds werd gevraagd, mag niet afgeleid worden dat dit aantal ex-werknemers

inderdaad ook een outplacementbegeleiding heeft gevolgd. In de praktijk volgt altijd maar een

gedeelte van de ex-werknemers waarvoor een tegemoetkoming wordt gevraagd, de

outplacementbegeleiding. In 2007 bedroeg de verhouding tussen initieel gevraagde

tegemoetkomingen en effectief gestarte begeleidingen ca. 30%. Uiteraard wordt de

tegemoetkoming maar betaald voor de ex-werknemers die de begeleiding volgen.

Alle adviezen van de Begeleidingscommissie werden door de bevoegde Vlaamse Minister

gevolgd.

Zoals vorige jaren moet vastgesteld worden dat ondanks de uitbreiding van het

toepassingsgebied in 2003 (cf. supra), ook in 2008 het merendeel van de aanvragen uitgaat

van ondernemingen in faling. Slechts één aanvraag ging uit van een onderneming in

moeilijkheden (groep Hans Textiel & Dikado). Eén aanvraag was niet ontvankelijk omdat het

ging om een vrijwillige vereffening van een vzw en niet om een gerechtelijke ontbinding (vzw

De Loods). Alle overige aanvragen voor tegemoetkoming gingen uit van ondernemingen in

faling.

Jaarverslag 2008


83

Hoofdstuk 22

Commissie Diversiteit

De commissie Diversiteit, bestaande uit de SERV-partners en vertegenwoordigers van de

kansengroep allochtonen en de kansengroep personen met arbeidshandicap, heeft als

opdracht om het beleid te adviseren over de evenredige arbeidsdeelname van kansengroepen

en diversiteit. De commissie Diversiteit bestaat uit twee werkgroepen (personen met een

arbeidshandicap en allochtonen), een dagelijks bestuur en een commissie Diversiteit. De

werking van de commissie Diversiteit vindt onder meer haar basis in de twee

gemeenschappelijke platformteksten over evenredige arbeidsdeelname en diversiteit, namelijk

die voor allochtonen (3 december 2002) en die voor personen met een arbeidshandicap (2

december 2003). Eind 2008 werd een ontwerp van decreet betreffende de SERV goedgekeurd

waarin de commissie Diversiteit als een autonoom orgaan bij de SERV wordt verankerd met

haar drieledige structuur (vakbonden, werkgeversorganisaties, kansengroepen).

1. Overzicht adviezen uitgebracht in 2008

Advies aan minister Frank Vandenbroucke over het voorontwerp van decreet tot wijziging van het decreet van 4 juni 2003 betreffende het inwerkingsbeleid (09/01/2008)

Advies betreffende de beleidsacties ten aanzien van de professionele integratie van perso-nen met een arbeidshandicap (23/04/2008)

Advies over hooggeschoolde allochtonen en de Vlaamse arbeidsmarkt (13/05/2008)

Advies betreffende het statistisch etniciteitscriterium van de VDAB (14/05/2008)

Advies over het ontwerp van de VESOC-krachtlijnnota evenredige arbeidsdeelname 2008 (15/05/2008)

Advies aan minister Frank Vandenbroucke over werkbaar werk voor personen met een arbeidshandicap (09/07/2008)

Advies betreffende de tewerkstelling van personen met een arbeidshandicap bij de lokale en provinciale besturen (09/07/2008)

Advies over het Gelijke kansen en diversiteit– plan 2009. Naar een evenredige vertegen-woordiging van kansengroepen bij de Vlaamse Overheid‟ (28/11/2008)

Advies betreffende het statistisch etniciteitscriterium van de VDAB (28/11/2008)

Alle adviezen van de commissie Diversiteit staan op de website www.serv.be.

Jaarverslag 2008


84

2. Overzicht activ i te iten 2008

2 .1 . Dis c us s ie hoo gge s c h oo lde n v a n a l loc ht one a f k o ms t

Op woensdag 22 oktober 2008 hield de werkgroep personen van allochtone afkomst van de

commissie Diversiteit een discussie met een aantal beleidsverantwoordelijken. Aanleiding was

het advies van 13 mei 2008 over hooggeschoolden van allochtone afkomst en de Vlaamse

arbeidsmarkt. Daniël De Schrijver, coördinator van NARIC-Vlaanderen, en Rita Dunon,

vertegenwoordiger van de Minister van Onderwijs, stonden onder meer stil bij de erkenning

van diploma‟s en bij EVC-trajecten (Elders of Eerder Verworven competenties) op het niveau

van het hoger onderwijs. Fons Leroy, gedelegeerd bestuurder van de Vlaamse Dienst voor

Arbeidsbemiddeling, en Marleen Heysse, directeur van het Vlaams Minderhedencentrum,

gaven aan welke inspanningen hun diensten kunnen leveren om de arbeidsmarktpositie van

hooggeschoolden met een allochtone achtergrond te verbeteren.

2 .2 . On de rh ou d me t m in is t e r Ke u le n ov e r lok a le be s t ure n e n

k a ns e ngr oe pe n

Op woensdag 19 november 2008 bracht een delegatie van de commissie Diversiteit een

bezoek aan minister Keulen. De delegatie bestond uit de voorzitter en ondervoorzitter van de

SERV/commissie Diversiteit, vertegenwoordigers van het Minderhedenforum, het

Gebruikersoverleg Handicap en Arbeid, de administrateur-generaal, adjunct-administrateur-

generaal van de SERV en de stafmedewerker van de commissie Diversiteit.

De Minister van Binnenlands Bestuur wilde het met de commissie hebben over de

tewerkstelling van personen met een arbeidshandicap en personen van allochtone afkomst bij

de lokale besturen. De concrete aanleiding voor het gesprek was het advies van de commissie

Diversiteit van 9 juli 2008 over de tewerkstelling van personen met een arbeidshandicap. De

thema‟s die aan bod kwamen waren streefcijfers en registratie, erkenning van competenties en

diplomavereisten en de nieuwe ondersteunende maatregelen voor personen met een

arbeidshandicap.

Karel Van Eetvelt (voorzitter SERV/commissie Diversiteit) schetste het doel en de werking van

de commissie Diversiteit.

Jaarverslag 2008


85

2 .3 . S t ud ie na m id da g D iv e rs in ov e r le g

Op vrijdag 12 december 2008 hield de commissie Diversiteit een studienamiddag Divers in

overleg over de betrokkenheid van kansengroepenorganisaties bij het Vlaamse

werkgelegenheidsbeleid. Dit evenement vond plaats naar aanleiding van het vijfjarige bestaan

van de commissie.

Tijdens de studienamiddag stonden de ruim 100 aanwezigen stil bij de lessen uit vijf jaar

praktijk en bij de elementen die belangrijk zijn voor een succesvol overleg tussen sociale

partners en kansengroepen. Dit zowel in als buiten de commissie Diversiteit .

Aan het debat participeerden Ann Vermorgen (namens de werknemersorganisaties), Philippe

Muyters (namens de werkgeversorganisaties), Johan Vermeiren (Gebruikersoverleg Handicap

en Arbeid), Naïma Charkaoui (Minderhedenforum), Fons Leroy (VDAB) en Anne Coetsier

(Serr/Resoc Gent en Rondom Gent). Karel Van Eetvelt (voorzitter SERV/commissie

Diversiteit) schetste het doel en de werking van de commissie Diversiteit. Saïda Sakali

(Koning Boudewijnstichting) en minister van werk Frank Vandenbroucke zetten hun visie over

de dialoog met kansengroepen uiteen.

Jaarverslag 2008


86

2 .4 . In t e r ne e v a lua t ie c om m is s ie D iv e rs i t e i t

In oktober 2008 vond een interne evaluatie van de commissie Diversiteit plaats. De leden van

de werkgroepen werden bevraagd over het doel en de werking van de commissie. In totaal

vulden achttien personen de vragenlijst in. De resultaten werden besproken in de werkgroep.

In december 2008 werd aan het dagelijks bestuur van de commissie Diversiteit een nota

bezorgd met een samenvatting van de conclusies. Deze nota kon dienen als reflectiemateriaal

voor de studienamiddag Divers in overleg. Ook werden begin 2009 op basis van de interne

evaluatie verbetervoorstellen geformuleerd.

2 .5 . S a me nk o ms t e n c o m mis s ie D iv e rs i t e i t i n 2 0 0 8

De commissie Diversiteit wordt gevormd door de leden van de SERV en de door de Minister

aangeduide vertegenwoordigers van de kansengroep allochtonen en kansengroep personen

met een arbeidshandicap. In 2008 kwam de commissie Diversiteit niet samen. Ook vond er

geen dagelijks bestuur van de commissie plaats. De werkgroepen kwamen elf maal bijeen.

Jaarverslag 2008


87

Hoofdstuk 23

Vlaamse Luchthavencommissie

1. Vlaamse Luchthavencommissie verankerd in

SERV-decreet

U hebt in deel 1 van dit jaarverslag kunnen lezen dat vanaf 1 januari 2009 het gewijzigd SERV

decreet in voege treedt. Concreet betekent dit dat zo de Vlaamse Luchthavencommissie een

decretale basis krijgt:

“Onderafdeling 3 Vlaamse Luchthavencommissie

Art. 18. §1. Bij de Raad is een commissie opgericht die de Vlaamse Regering adviseert bij de

voorbereiding van het luchthavenbeleid, hierna te noemen de Vlaamse Luchthavencommissie.

§ 2. De Vlaamse Luchthavencommissie hanteert een geïntegreerde benadering van het luch t-

vaart- en luchthavenbeleid, waarbij sociaaleconomische, ruimtelijke, mobiliteits - en milieu-

effecten tegelijkertijd worden afgewogen.

§ 3. De Vlaamse Luchthavencommissie kan op eigen initiatief of op vraag van de Vlaamse

Regering studies en aanbevelingen richten aan de Vlaamse Regering.

§ 4. De Vlaamse Regering bepaalt nadere regels met betrekking de bevoegdheid, de samen-

stelling en de werking van de Vlaamse Luchthavencommissie.”

De Vlaamse Luchthavencommissie had hiertoe in de aanbeveling van 8 januari 2008 opgeroe-

pen en is dan ook verheugd dat de Vlaamse Regering hieraan gevolg heeft gegeven. Het is

een motivatie om verder mee te bouwen aan een Vlaams luchthavenbeleid op hoog niveau.

2. Meer en beter werk met het luchthavenactieplan

Begin juli 2008 heeft de Vlaamse Luchthavencommissie (VLC) samen met de minister van

Werk, Vorming en Opleiding Frank Vandenbroucke een plan voor duurzame werkgelegenheid

op en rond Brussels Airport uitgewerkt. Dit plan kwam er na een studie over de arbeidsmarkt

in de luchthavenregio en op aanbeveling van de VLC. Daaruit blijkt dat de arbeidsmarkt in de

luchthavenregio met zeer specifieke uitdagingen geconfronteerd wordt voor het invullen van

arbeidsplaatsen. De vereiste talenkennis, problemen bij de arbeidsorganisatie en de bereik-

baarheid van de luchthaven zouden de instroom van nieuwe arbeidskrachten bemoeilijken.

Rekening houdend met deze uitdagingen, besloot minister Vandenbroucke naar oplossingen

te zoeken. Met het plan creatie van een duurzame werkgelegenheid op en rond Brussels Air-

port wenst de Minister positief in te spelen op een groeiperspectief voor de luchthaven. De

oplossingen voor deze uitdagingen zijn in overleg met de Vlaamse Luchthavencommissie

Jaarverslag 2008


88

uitgewerkt. Bij het overleg zijn ook vertegenwoordigers betrokken van de Vlaamse minister

van Mobiliteit Kathleen Van Brempt, de Brusselse minister van Mobiliteit Pascal Smet en de

Brusselse minister van Tewerkstelling Benoit Cerexhe.

De oplossingen bevinden zich op een drietal gebieden:

bemiddeling en opleiding & onderwijs (en toeleiding vanuit het Brussels Hoofdstedelijk Ge-west)

Onder dit hoofdstuk wordt er werk gemaakt van de taal- en de vacaturescan, jobdatings en de

aanleg van een arbeidsmarktreserve voor potentiële kandidaten. VDAB i.s.m. Actiris en met de

steun van VOKA moedigen bedrijven aan om deel te nemen.

mobiliteit

De mobiliteit van de werknemers en vooral de nachtmobiliteit tussen 23 en 5 uur blijft een

probleem vormen in de luchthavenregio. Om na te gaan welke mogel ijkheden er bestaan,

werden er twee studies opgestart. Naast een beeld van de huidige vervoerswijze van de werk-

nemers worden nieuwe concepten onderzocht voor de nachtelijke verplaatsingen. De resulta-

ten worden in maart 2009 opgeleverd.

arbeidsorganisatie

De vereiste flexibiliteit inzake arbeidsregime, werktijden en de keuze voor interim-arbeid als

gevolg van de fluctuerende vraag, zijn belangrijke knelpunten in het aantrekken en behouden

van arbeidskrachten. De Vlaamse Luchthavencommissie roept in haar aanbeveling op dat

bedrijven samen met hun werknemers op zoek gaan naar creatieve en innovatieve oplossin-

gen. In navolging hiervan werd op 5 december 2008 het permanent tewerkstellingsforum op-

gericht. Het forum wil informeel overleg voeren over de afstemming van vraag en aanbod op

de arbeidsmarkt.

3. Beheershervorming regionale luchthavens

In 2008 zijn verdere stappen gezet in de verzelfstandiging van de regiona le luchthavens. De

voorgestelde LOM-LEM structuur werd met het decreet van 10 juli 2008 formeel verankerd. De

Commissie merkt hierbij op dat het ontwerpdecreet op het vlak van de personeelsrechten voor

de medewerkers van de luchthavens na overleg met het Sectorcomité aangepast werd. Dit

was een uitdrukkelijke vraag van de Vlaamse Luchthavencommissie (advies 8 november

2007).

De uitvoering van het decreet vormt de opdracht van de nieuwe administratie afdeling luchtha-

venbeleid. In 2009 zal de zoektocht naar geïnteresseerde private partners voor de beide

LEM‟en aangevat worden. De start van de nieuwe beheersvorm is voorzien voor 2010.

Jaarverslag 2008


89

4. De v l iegticketbelasting… een voetnoot?

De regering Leterme nam zich bij de opmaak van de begroting 2009 voor om een vliegtuig tic-

kettaks in te voeren.

De Vlaamse Regering vroeg hierover advies (27 oktober 2008) aan de Vlaamse Luchthaven-

commissie. Dit advies moest de Regering toelaten om gedocumenteerd aan de onderhande-

lingen met de federale regering deel te nemen. Gelet op de dr ingendheid werd in eerste in-

stantie een informatiedossier opgemaakt. De Vlaamse Luchthavencommissie formuleerde

hierbij enkele belangrijke overwegingen bij het nut en het effect van de invoering van een

vliegtickettaks. Ten eerste is een coherent beleid op en tussen de verschillende beleidsni-

veaus voor de luchtvaart en de luchthavens nodig. De invoering van een ticketbelasting in

België zou ook voor een directe verzwakking van de concurrentiepositie zorgen. Ten slotte

versterkt elke bijkomende kostenverhogende factor, op het moment van economische en fi-

nanciële crisis, deze negatieve trend en bemoeilijkt daardoor het herstel.

Op basis van het overleg tussen de gewesten en de federale regering werd op vrijdag 7 no-

vember 2008 beslist om geen vliegticketbelasting in te voeren.

Op 9 september trok een uitgebreide delegatie van de Vlaamse Luchthavencommissie op studiereis

naar de Waalse regionale luchthavens.

Jaarverslag 2008


90

Deel 2

STV-Innovatie & Arbeid

Jaarverslag 2008


91

Hoofdstuk 1

Inleiding

STV-Innovatie & Arbeid werd opgericht in 1983 en is sinds 1984 operationeel binnen de

Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen, SERV. STV-Innovatie is de enige paritair

beheerde onderzoeksinstelling in Vlaanderen en is uitgegroeid tot hét kenniscentrum voor de

Vlaamse sociale partners rond de thematiek van de samenhang tussen technologische en

organisatorische innovatie en de inzet van arbeid.

Alle onderzoeksprojecten worden aangebracht door de sociale partners, in consensus. Er

wordt veel aandacht geschonken aan het valoriseren van de onderzoeksresultaten naar de

verschillende doelgroepen van de sociale partners en dit op verschillende niveaus. Resultaten

worden gebruikt ter ondersteuning van SERV-adviezen of –aanbevelingen, of worden

toegankelijk gemaakt voor een breed publiek van human resources verantwoordelijken tot

vakbondsdélégés. Ook internationaal wordt de werking van STV-Innovatie & Arbeid

gevaloriseerd, bijvoorbeeld binnen het Europese netwerk WORK-in-NET.

De ruggengraat van het onderzoeksprogramma zijn twee grootschalige enquêtes die

driejaarlijks worden afgenomen.

Sinds 1989 wordt de Technologie-Organisatie-Arbeid (TOA) screening georganiseerd (1998,

2001, 2004, 2007,…). Het is een telefonische bevraging bij een representatieve steekproef

van een 2.000-tal bedrijfs- of personeelsverantwoordelijken. De bevraging peilt naar de kennis

over en het toepassen van vernieuwende managementconcepten en diverse vormen van

innovatief ondernemings- of organisatiebeleid.

De tweede enquête, de Vlaamse Werkbaarheidsmonitor, is een schriftelijke bevraging van

20.000 werknemers en van 6.000 zelfstandige ondernemers. De bevraging past in de

afspraken die de sociale partners en de Vlaamse Regering maakten in het kader van het Pact

van Vilvoorde (2001). Eén van de doelstellingen van dit pact is om tot een hogere

werkzaamheidsgraad te komen, onder meer via een betere kwaliteit van de werkplek, via een

hogere werkbaarheid dus. De metingen voor werknemers gebeurden in 2004 en 2007, die

voor zelfstandige ondernemers werd opgestart in 2007. Beide metingen worden driejaarli jks

herhaald.

Dit jaarverslag geeft een overzicht van alle activiteiten die STV-Innovatie & Arbeid in 2008

organiseerde.

Jaarverslag 2008


92

Figuur 1 Overzicht projectuitvoering 2008

Onderzoeksas TOA

• Analyse TOA-data (continu doorlopend project)

• ICT en Human Capital in KMO‟s (afgewerkt)

• Prestatiebeloning (afgewerkt)

• Temporele flexibiliteit (in uitvoering)

• Competentiebeleid in de praktijk (in uitvoering)

Onderzoeksas Werkbaar Werk

• Analyse Werkbaarheidsmonitor loontrekkenden (continu doorlopend project)

• Analyse Werkbaarheidsmonitor zelfstandige ondernemers (continu doorlopend project)

• Nieuwe rij- en rusttijden in het goederenvervoer over de weg (afgewerkt)

• Werkgeversbevraging over rekruteringsstrategieën (in uitvoering)

• Retentiebeleid bij callcenteroperators (in uitvoering)

In het hoofdstuk over valorisatie worden meer in detail de vormings- en valorisatie-initiatieven

besproken. In 2008 publiceerde STV-Innovatie & Arbeid vier brochures, zeven informatiedos-

siers, twee technische nota‟s en zeventien sectorprofielen.

Er werd meegewerkt aan diverse vormingsinitiatieven.

Jaarverslag 2008


93

Hoofdstuk 2

Onderzoeksas Technologie – Organisatie -

Arbeid

1. TOA 4 (2007) enquête

1 .1 . Wa a rov e r ga a t he t p ro je c t ?

Sinds 1998 wordt de TOA-enquête (Technologie, Organisatie, Arbeid) naar de toepassing van

(nieuwe) vormen van arbeidsorganisatie driejaarlijks uitgevoerd. De bedoeling is om in een

beknopte, representatieve enquête een aantal basiselementen van de bedrijfsorganisatie op te

vragen om de grote trends te volgen. De vergelijkbaarheid tussen de verschillende edities

wordt zo groot mogelijk gehouden.

1 .2 . P ro je c t a a npa k

Tussen midden november en eind december 2007 werd de vragenlijst afgenomen bij perso-

neelsverantwoordelijken en zaakvoerders. Nieuw aan deze editie is dat voor het eerst on der-

nemingen met minder dan tien werknemers in dezelfde steekproef worden opgenomen. 2200

respondenten hebben een volledige vragenlijst beantwoord. De netto respons lag op 68%

1 .3 . Be la n gr i jk s t e re s u l t a t e n e n v a l or is a t i e

Op basis van de gegevens van de TOA-enquête worden twee doelstellingen van het Pact van

Vilvoorde opgevolgd: het competentiegericht ondernemen en het innovatiecijfer.

Competentiegericht ondernemen

In het Pact van Vilvoorde formuleerden de sociale partners en de Vlaamse Regering het toe-

nemen van vernieuwende vormen van arbeidsorganisatie en personeelsbeleid gericht op de

ontwikkeling en benutting van competenties als een belangrijke doelstelling. Om na te gaan in

welke mate competentieontwikkeling onderwerp is van het organisatiebeleid werkte STV-

Innovatie & Arbeid de Indicator van Competentiegerichte Ondernemingen (ICO) uit. Via de

ICO worden de ondernemingen getoetst op dertien criteria. Elk van deze criteria staat voor

een bepaald aspect van competentiegericht ondernemen. Het gaat over klassieke competen-

tiebevorderende maatregelen, het benutten van competenties, externe netwerkvorming gericht

op competentiebevordering en op arbeidsorganisatorische maatregelen die competentieont-

Jaarverslag 2008


94

wikkeling en –benutting faciliteren. Het uiteindelijke ICO-cijfer is het percentage ondernemin-

gen dat op minstens zeven van de dertien criteria scoort. In 2007 bedraagt de ICO 42%.

Product- of dienstinnovatie

De sociale partners en de Vlaamse Regering hebben in het Pact van Vilvoorde een toename

van de product- of dienstinnovatie als een belangrijke doelstelling geformuleerd (doelstelling

9). Zij beogen dat in 2010 25% van de totale omzet van de Vlaamse economie op basis van

nieuwe of verbeterde producten wordt gerealiseerd. In 2007 wordt 17% van de omzet op

basis van nieuwe of verbeterde producten gerealiseerd. Dit percentage is sinds 2001 niet

gewijzigd.

Algemene trends

In de periode 2001–2007 zijn in het algemeen voor de ondernemingen met minstens tien

werknemers volgende trends op te tekenen (de richting van het driehoekje geeft de richting

van de trend aan, een gelijkheidsteken betekent een status-quo):

Toegenomen Afgenomen Gelijk gebleven =

Technologie Automatisering Beeldschermafhankelijk personeel E-commerce

Informatica-investeringen

Innovatie Vaak gebruik van bron-nen van innovatie

Omzet op basis van nieuwe of verbeterde producten

Flexibiliteit Uitzendarbeid Telewerk

Polyvalentie Variabele uurroosters Tijdelijke contracten Weekendwerk Tijdelijke werkloosheid Nachtwerk

Overuren

Werkorganisatie Bevoegdheden van teams Business units Teams op tijdelijke basis

Teams Gedelegeerde verantwoordelijkheid Uitbesteding

Interne communicatie Percentage personeel be-trokken bij werkoverleg

Werkoverleg Suggestiesystemen

Beleid gericht op com-petentiebevordering

Opleiding voorzien Opleidingsplan

Percentage perso-neel dat opleiding volgt Competentiegericht ondernemen

Beoordelings- en beloningsbeleid

Beoordelings- en/of functionerinsgsgesprek Beloningsgrondslagen bij variabele beloning bij niet-leidinggevenden

Percentage personeel dat deel-neemt aan gesprek-ken Variabele beloning

Jaarverslag 2008


95

Technologie: automatisering neemt toe; almaar meer personeel is voor zijn of haar werk af-

hankelijk van een beeldscherm; E-commerce zit in de lift; bestellingen gebeuren meer en meer

elektronisch; Informatieaanvragen en formaliteiten worden almaar meer via e-mail of internet

afgehandeld.

Innovatie: de omzet op basis van nieuwe of verbeterde producten blijft constant en het str e-

ven naar een vlakkere hiërarchie door het delegeren van verantwoordelijkheden of het ver-

minderen van het aantal leidinggevenden is stilgevallen.

Organisatiestructuur: het aantal teamgeorganiseerde ondernemingen en organisaties blijft

constant, maar deze teams krijgen meer bevoegdheden en er werken almaar minder onder-

nemingen en organisaties met tijdelijke teams.

Uitbesteding neemt niet toe. Voor de bestudeerde activiteiten is er ofwel een terugloop ofwel

een status-quo wat het volledig uitbesteden betreft.

Globaal maken iets minder ondernemingen en organisaties gebruik van de verschillende vor-

men van flexibiliteit, dit geldt echter niet voor uitzendarbeid en telewerk.

Almaar minder ondernemingen zijn als een business unit georganiseerd.

De inzet van arbeid: meer ondernemingen en organisaties houden een beoordelings- of func-

tioneringsgesprek met hun medewerkers, het aantal personeelsleden dat hierbij betrokken is,

blijft wel stabiel. Er zit weinig beweging in de toepassing van suggestiesystemen en werkove r-

leg maar hier is er wel meer personeel bij betrokken.

Of er meer aandacht is voor competenties valt moeilijk te zeggen. Enerzijds voorzien meer

ondernemingen en organisaties in opleiding. Ook het aantal ondernemingen en organisaties

met een opleidingsplan neemt toe. Anderzijds blijft het percentage personeel dat opleiding

volgt constant. De Indicator voor Competentiegerichte Ondernemingen (ICO) doet vermoeden

dat competentiegericht ondernemen stabiliseert.

Het aantal ondernemingen en organisaties met variabele beloning neemt niet toe.

Motieven en hindernissen: Organisatieverandering wordt gedreven door een streven naar

meer kwaliteit alsook door personeelsgebonden motieven, namelijk het beter motiveren van

het personeel en het beter benutten van hun competenties.

Ondernemingen en organisaties worden bij hun organisatieverandering vooral gehinderd door

wettelijke beperkingen, weerstand bij het personeel en moeilijkheden in verband met informa-

tica of techniek.

Jaarverslag 2008


96

Periode 2004–2007

In de periode 2004–2007 zijn dit de belangrijkste trends en resultaten voor de ondernemingen

met minder dan tien werknemers.

Technologie: automatisering neemt toe; minder micro-ondernemingen investeren in informati-

ca; E-commerce zit in de lift. Bestellingen gebeuren meer en meer elektronisch.

Innovatie: de omzet op basis van nieuwe of verbeterde producten is toegenomen; meer mi-

cro-ondernemingen doen inspanningen om de werkplanning en het voorraadbeheer te verbe-

teren. Het aantal micro-ondernemingen met een ISO-certificaat is gestegen. Almaar meer

micro-ondernemingen hebben een beleidsnota of bedrijfsplan. Klanten, leveranciers en werk-

nemers blijven de belangrijkste bronnen van innovatie. Voor een stijgend aantal micro-

ondernemingen is de samenwerking met consultants en bedrijfsadviseurs of met onderwijs- en

onderzoeksinstellingen een belangrijke bron van innovatie.

Organisatiestructuur: minder micro-ondernemingen hebben een vast samenwerkingsverband

met een of meerdere leveranciers. Het delegeren van verantwoordelijkheden is toegenomen in

de micro-ondernemingen. Meer personeel is zelf verantwoordelijk voor de timing of de werk-

methode. De verwachting is dat uitbesteding toeneemt maar dit is niet het geval. De resultaten

geven eerder een gemengd beeld waarbij er een verschuiving is van volledig naar gedeeltelijk

uitbesteden van een aantal activiteiten.

Polyvalentie blijft onveranderd de belangrijkste vorm van flexibiliteit, weekendwerk en tijdeli j-

ke werkloosheid komen minder voor. Het gebruik van tijdelijke contracten is toegenomen in

micro-ondernemingen. Telewerk is veel belangrijker geworden. Het inzetten van externe ar-

beidskrachten, namelijk zelfstandigen/freelancers of uitzendkrachten, blijft constant.

De inzet van arbeid: meer micro-ondernemingen houden een beoordelings- en/of functione-

ringsgesprek met hun medewerkers. Er zit weinig beweging in de toepassing van werkoverleg.

Meer micro-ondernemingen voorzien in opleiding. Het gebruik van opleidingsplannen is ver-

dubbeld.

Het aantal micro-ondernemingen met variabele beloning is niet toegenomen. Men beloont

meestal zowel leidinggevenden als niet-leidinggevenden variabel.

Motieven en hindernissen: organisatieverandering wordt gedreven door een streven naar

meer kwaliteit en kostenbesparingen, maar ook door personeelsgebonden motieven, namelijk

het beter motiveren van het personeel en het beter benutten van hun competenties. Micro-

ondernemingen worden bij hun organisatieverandering vooral gehinderd door wettelijke beper-

kingen. Weerstand bij het personeel speelt het minst vaak mee.

Jaarverslag 2008


97

1 .4 . V a lor is a t ie

Op basis van dit onderzoek werden drie publicaties afgewerkt:

Hellings, S. en Delagrange, H. (2008). Nieuwe vormen van werkorganisatie: Trends 2001-2004- 2007. Brochure. SERV/STV-Innovatie & Arbeid: Brussel

Hellings, S. en Delagrange, H. (2008) Nieuwe vormen van werkorganisatie: Trends 2001-2004- 2007 bij ondernemingen met minder dan tien werknemers. Brochure: SERV/STV In-novatie & Arbeid: Brussel

Delagrange, H. (2008) TOA 2007. Indicatoren voor het Pact van Vilvoorde: ICO en product- of dienstinnovatiecijfer. Informatiedossier: SERV/STV-Innovatie & Arbeid: Brussel

Een methodologisch dossier dat alle edities overspant en een aantal thematische analyses zijn

in voorbereiding en worden voorzien in het voorjaar van 2009.

Contactpersoon

Hendrik Delagrange, 02.20.90.167 [email protected] Sandra Hellings, 02.20.90.166 [email protected]

2. ICT en human capita l

2 .1 . Wa a rov e r ga a t he t p ro je c t

Centraal in het project staat het ontwerp van een checklist ICT & Human Capital voor KMO‟s.

Die geeft gestructureerd inzage in het beleid en de organisatorische aspecten in een KMO

voor Informatie- en CommunicatieTechnologie, kortweg ICT.

Daarnaast wordt in het project nagegaan welke ICT in bedrijven aanwezig is en welke hiervan

de invloed is op de organisatie van het werk en de taken van de werknemers. ICT omvat alle

infrastructuur die zorgt voor dataopslag en dataverkeer.

mailto:[email protected]

Jaarverslag 2008


98


Op basis van gesprekken met bedrijfsleiders van KMO‟s en bevoorrechte getuigen uit de ICT -

sector zijn tien aandachtpunten opgespoord bij de implementatie van ICT. Deze zijn niet direc-

tief maar ondersteunend om een betere beslissing te nemen op maat van het bedrijf.

Over de invoering van ICT-toepassingen binnen een KMO bestaat er weinig cijfermateriaal.

Wel beschikken we over twee bestaande enquêtes uit 2006. Enerzi jds een enquête naar het

gebruik van ICT in ondernemingen, een jaarlijkse enquête door de federale overheid in op-

dracht van Eurostat. Anderzijds een ICT-enquête op vraag van het Europees Parlement, in

België geïntegreerd in de Enquête ArbeidsKrachtentelling (EAK). De Studiedienst van de

Vlaamse Regering verwerkt sinds kort deze gegevens op jaarlijkse basis.

2 .3 . Be la n gr i jk s t e re s u l t a t e n

De checklist behandelt tien aandachtspunten bij invoering van ICT in KMO‟s. Zo is het belang-

rijk om een goed beeld te hebben van de bedrijfsactiviteiten en van de gewenste ontwikkelin-

gen. Op basis daarvan kan nagegaan worden hoe ICT het bedrijfsbeleid kan ondersteunen of

sturen en welke infrastructuur daarvoor nodig is. Budgettaire beperkingen zullen mee besli s-

sen over volgende keuzes. Waar wordt de ICT beheerd? Kan het bedrijf een eigen ICT-

afdeling of een ICT-specialist opbrengen? Allemaal vragen waarbij heel wat informatie moet

worden verzameld, intern en extern het bedrijf. De eerste vijf aandachtspunten helpen hierbij.

U vindt ze in de rechter pijl van volgende figuur. Bij een aantal aandachtspunten wordt verwe-

zen naar een module [M] in de checklist waar u meer uitleg vindt.

Figuur 2 Het ICT-project als stappenplan

Bron: Checklist ICT & Human Capital in KMO blz. 24

Welke

bedrijfsactiviteiten en

ICT zijn er? [M1]Welke

veranderingen

zijn gewenst? [M1 & M2]

Hoe kan ICT de

veranderingen

ondersteunen? [M2 & M9]

Wat is nodig aan

ICT infrastructuur?

[M3 & M4]

Wat is het ICT

budget? (aankoop en

onderhoud)Wie of waar

wordt ICT beheerd,

onderhouden, update

gemaakt? [M5]

IN

F

O

R

M

A

TI

E

Hoe de efficiëntie

evalueren?

(productiviteit,

kwaliteit, …)

Wat zijn de gevolgen

voor het

personeelsbeleid?

[M8]


voor de competenties

van de werknemers?

[M7]

Wat is de impact op de

arbeidsorganisatie?

[M6]

CO

M

M

U

N

I

CA

TI

E

Aandachtpunten

ICT project

Welke

bedrijfsactiviteiten en

ICT zijn er? [M1]Welke

veranderingen

zijn gewenst? [M1 & M2]

Hoe kan ICT de

veranderingen

ondersteunen? [M2 & M9]

Wat is nodig aan

ICT infrastructuur?

[M3 & M4]

Wat is het ICT

budget? (aankoop en

onderhoud)Wie of waar

wordt ICT beheerd,

onderhouden, update

gemaakt? [M5]

IN

F

O

R

M

A

TI

E

Hoe de efficiëntie

evalueren?

(productiviteit,

kwaliteit, …)


voor het

personeelsbeleid?

[M8]


voor de competenties

van de werknemers?

[M7]

Wat is de impact op de

arbeidsorganisatie?

[M6]

CO

M

M

U

N

I

CA

TI

E

Aandachtpunten

ICT project

Jaarverslag 2008


99

De meer technische beslissingen zijn maar één kant van het verhaal. De arbeidsorganisatie en

de inzet van de mensen de andere kant. De keuzes bij ICT-projecten kunnen een belangrijke

impact hebben op de arbeidsorganisatie, de competenties van de medewerkers en het perso-

neelsbeleid. Communicatie met de werknemers die met de ICT zullen werken en met de inte r-

ne ICT-specialist(en) omvat niet alleen technische, maar ook sociale aspecten. Veranderingen

kunnen bij werknemers onzekerheid te weeg brengen: kan ik mijn job houden? Hoe krijg ik die

nieuwe vaardigheden onder de knie? Biedt de ICT loopbaanperspectieven? Wat zit erin voor

mij? Hiermee is de cirkel rond, maar de pijlen geven meteen symbolisch weer dat het om een

continu proces gaat.

In het SERV jaarverslag 2007 zijn uit dit onderzoek de belangrijkste gegevens voor ICT-bezit

en –gebruik bij zelfstandigen opgenomen. In dit jaarverslag nemen we enkele gegevens op

over IT-toepassingen en -koppelingen in ondernemingen. IT-toepassingen voor orderbeheer

zijn vaker aanwezig in grotere dan in kleinere Vlaamse ondernemingen met een computer. Bij

de Vlaamse ondernemingen met IT-toepassingen voor orderbeheer is er ook een significant

verschil naar de bedrijfsgrootte voor de koppeling aan alle andere activiteiten. Hoe groter het

bedrijf hoe meer kans op een koppeling aan de facturatie en het betalingssysteem; aan het

beheren van de productie, dienstverlening of logistiek; aan het intern systeem voor (her -) be-

stelling van vervangingsvoorraden; aan het bedrijfssysteem van de leverancier (voor leveran-

ciers buiten de ondernemingsgroep) en aan het bedrijfssysteem van klanten (voor klanten

buiten de ondernemingsgroep).

Tabel 3 Informatisering van orderbeheer en koppeling met andere processen

Bedrijfsgrootte

(aantal werknemers) 5-9 10-49 50-249 250+ Gemiddeld

Orderbeheer 32,1% 47,2% 73,1%. 85,8% 42,9%

Waarvan het orderbeheer ook gekoppeld is met

Intern Facturatie en betalingssysteem 83,2% 82,6% 90,9% 91,1% 84,2%

Productie, dienstverlening of logistiek 53,2% 62,9% 81,4% 87,5% 62,9%

Herbestelling voorraden 40,5% 44,1% 56,4% 74,9% 45,5%

Extern Bedrijfssysteem van uw leverancier 25,9% 19,8% 22,3% 33,6% 22,6%

Bedrijfssysteem van uw klanten 16,9% 14,5% 24,8% 33,9% 17,3%

Bron: ICT gebruik in ondernemingen, blz. 16

Samengevat kunnen we stellen dat kleine Vlaamse ondernemingen minder dan grote Vlaamse

ondernemingen beschikken over IT-toepassingen voor orderbeheer. Bij kleine Vlaamse onder-

nemingen met IT-toepassingen voor orderbeheer komt het minder vaak dan in grote Vlaamse

ondernemingen voor dat deze gekoppeld wordt aan andere bedrijfsprocessen of aan externen.

Jaarverslag 2008


100

Naarmate het orderbeheer aan meerdere andere bedrijfsactiviteiten gekoppeld is, spreekt men

van een geïntegreerde informatisering van activiteiten. Bij een bedrijfsbrede informatisering

spreekt men over ERP of Enterprise Resource Planning-systemen. ERP‟s zijn computerpro-

gramma's waarmee de middelen - zoals geld, voorraden, mensen en machines - van een or-

ganisatie beheerd kunnen worden.

Figuur 3 Aantal koppelingen van orderbeheer (implementatie van ERP)

Bron: ICT gebruik in ondernemingen, blz. 17

ERP‟s zijn de backbone omdat het de ruggengraat van de bedrijfsactiviteiten vormt. Bij een

koppeling van het orderbeheer aan twee of drie andere activiteiten kunnen we spreken van

een semi-ERP.

Gemiddeld genomen hebben 55,9% van de Vlaamse ondernemingen een semi-ERP informati-

sering. Bij 14,9% van de Vlaamse ondernemingen kunnen we spreken van een ERP of be-

drijfsbrede informatisering. Ook uit deze resultaten blijkt dat de kans op een bedrijfsbrede

informatisering stijgt naarmate de onderneming meer werknemers heeft.


Er zijn drie publicaties beschikbaar:

Verdonck, G. en Moreas, M. (26/02/2008) ICT gebruik bij zelfstandige ondernemers Een selectie uit de ICT-enquête in de enquête arbeidskrachten EAK 2006. Informatiedossier: SERV/STV Innovatie & Arbeid: Brussel

Verdonck, G. (26/02/2008) ICT in ondernemingen Infrastructuur, ICT-gebruik en menselijke inzet. Informatiedossier: SERV/STV Innovatie & Arbeid: Brussel

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

250+

50-249

10 tot 49

5 tot 9

11,0%

15,8%

32,1%

32,0%

51,5%

62,2%

55,0%

55,2%

37,6%

22,0%

13,0%

12,8%

Max. één koppeling Semi- ERP ERP

Jaarverslag 2008


101

Verdonck, G. (26/02/2008) ICT en human capital in KMO ICT en Algemeen Managers. Checklist: SERV/STV Innovatie & Arbeid: Brussel

Er zijn verschillende presentaties van de resultaten gegeven, oa:

ICT studiedag: ICT, brug naar betere dienstverlening. Dinsdag, 26 februari, 2008.

Verso algemene vergadering: Informatieve sessie over technologische innovatie en ICT-gebruik. Verso 21 mei 2008.

Deelname aan de stakeholdersmeeting van het Agentschap Ondernemen KMO ifv ICT stimuleringsprojecten.

Contactpersoon

Gert Verdonck, 02.20.90.165 [email protected]

3. Prestatiebeloning


Het basisprincipe van prestatiebeloning is eenvoudig: „loon naar werken‟. Hierbij houdt de

financiële beloning verband met het werkresultaat of met het werkgedrag dat in een welo m-

schreven periode plaats vindt. Dit lijkt een zeer gemakkelijke definitie maar STV-Innovatie &

Arbeid stelde vast dat er in praktijk verschillende concrete vormen van prestatiebeloning be-

staan. Het eerste doel van dit project was dan ook om meer klaarheid te scheppen in de def i-

nitie van prestatiebeloning. Ook leverde dit onderzoek informatie op over de verspreiding van

prestatiebeloning. Tot slot kreeg STV-Innovatie & Arbeid via dit project inzicht in de praktijk

van prestatiebeloning in Vlaamse ondernemingen en social profi torganisaties.


De eerste fase van dit onderzoek bestond uit een uitgebreid literatuuronderzoek. Deze infor-

matie werd aangevuld met interviews met experts over beoordelen en belonen. Op basis van

deze informatie werd het theoretisch kader van het onderzoek uitgetekend. Vervo lgens werd

geput uit drie informatiebronnen: een telefonische enquête bij bedrijven, een webenquête bij

werknemers en casestudies.

STV-Innovatie & Arbeid voert driejaarlijks een telefonische enquête uit bij Vlaamse bedrijven

en organisaties. In deze enquêtes wordt er gepeild naar technologie, organisatie en arbeid. In

de laatste editie, deze van 2007, kwamen voor het eerst vragen over prestatiebeloning aan

bod. Deze TOA-enquête had een respons van 68%.

Jaarverslag 2008


102

In november 2006 heeft STV-Innovatie & Arbeid een onderzoek uitgevoerd naar beoordelings-

en functioneringsgesprekken. Het gaat over een webenquête bij een bestaand internetpanel

van Vlaamse werknemers. Ook in deze enquête werden vragen over prestatiebeloning g e-

steld. De enquête haalde een respons van 52%.

In 17 ondernemingen en social profitorganisaties uit een waaier van sectoren werden ge-

valstudies uitgevoerd. Er werden gesprekken gevoerd met HR-managers, Compensation &

Benefits managers, medewerkers van de personeelsdienst en in een aantal organisaties ook

met werknemersvertegenwoordigers.


Prestatiebeloning gedefinieerd

We kunnen een onderscheid maken tussen vaste en variabele, tussen directe en indirecte en

tussen individuele en collectieve systemen van prestatiebeloning.

Dit onderzoek spitste zich toe op indirecte prestatiebeloning. Bij zulke beloningssystemen

wordt de verdienste, de prestatie of het resultaat van de werknemer in een voorgaande perio-

de, beoordeeld en beloond. Er zijn dus altijd één of meerdere (tussen)personen betrokken

(vaak de direct leidinggevende). Zowel individuele als collectieve prestatiebeloning kwamen

aan bod. Bij individuele systemen wordt de hoogte van de beloning op basis van het individue-

le gedrag of de individuele resultaten bepaald. Bij collectieve beloningsvormen vormt het co l-

lectieve gedrag of zijn de collectieve prestaties de beloningsgrondslag (bijv. een teambelo-

ning). Verder bestudeerden we niet enkel variabele prestatiebeloning waarbij de beloning

telkens opnieuw moet worden verdiend (zoals bij éénmalige premies, bonussen, incentives),

maar hadden we ook aandacht voor vaste prestatiebeloningssystemen waarbij (goede) presta-

ties worden vertaald in een onomkeerbare sprong op de salarisschaal (zoals bij loonsverho-

gingen).

De verspreiding van prestatiebeloning

Van de Vlaamse werknemers werkt 27% in een systeem van indirecte prestatiebeloning. Dit

wil zeggen dat deze werknemers na een beoordelings- en/of functioneringsgesprek een extra

financiële beloning kunnen krijgen. Prestatiebeloning komt vooral voor bij professionals en

kaderleden. 46% van hen kan een extra beloning krijgen. Bovendien is een bonus een typisch

beloningsinstrument voor kaderleden. 34% van de kaderleden werkt in een bonussysteem.

Van de Vlaamse werknemers heeft 19% in 2006 ook effectief een extra beloning gekregen:

8% van de werknemers kreeg een loonsverhoging, 6% een bonus en 5% een bonus en een

loonsverhoging. Dit betekent dat 8% van de werknemers wel extra kan worden beloond op

Jaarverslag 2008


103

basis van zijn of haar prestaties maar in het afgelopen jaar niets extra heeft gekregen. De

redenen kunnen uiteenlopend zijn: minder goede beoordeling, budgettai re overwegingen…

Verder stelde STV-Innovatie & Arbeid vast dat 30% van de organisaties en bedrijven een sys-

teem van indirecte prestatiebeloning heeft. In deze organisaties wordt het krijgen van een

extra financiële beloning gekoppeld aan een formeel beoordelings- en/of functioneringsge-

sprek. Prestatiebeloning komt iets meer voor in de dienstensector en in grote ondernemingen.

De motieven voor prestatiebeloning

Het motief bij uitstek voor prestatiebeloning is het beïnvloeden van de prestaties van werkn e-

mers, individueel of collectief. Wie goed presteert, ziet dat verzilverd in een loonsverhoging of

een extra bonus. Zo wil men het rendement van de organisatie maximaliseren. De gevalsstu-

dies leerden dat nog andere motieven aan de basis kunnen liggen voor de invoering van pres-

tatiebeloning. Zo kan men via prestatiebeloning (schaarse) medewerkers aantrekken en (goe-

de) medewerkers binden aan de onderneming. Prestatiebeloning wordt ook ingezet om

gewenst arbeidsgedrag aan te leren en blijvend aan te moedigen. Sommige bedrijven stellen

het beheersen van de loonkosten als doel om variabele prestatiebeloning in te voeren. Als het

bedrijf in goede jaren extra vast loon toekent voor goede individuele prestaties dan blijft dit

structureel hangen in moeilijke tijden. Ook proberen een aantal bedrijven via prestatiebeloning

het specifieke karakter, het eigen beleid en de eigen cultuur van de organisatie te benadru k-

ken. Verder voeren een aantal bedrijven prestatiebeloning in als gevolg van een veranderende

marktsituatie. Sommige bedrijven ondergingen in het verleden een fusie en willen een uniform

en meer prestatiegericht beloningsbeleid voor de verschillende entiteiten.

Beoordelen en belonen

Het welslagen van prestatiebeloning hangt in de praktijk af van de invulling van een aantal

randvoorwaarden. Zo staat of valt het systeem van prestatiebeloning met de kwaliteit van de

beoordeling die eraan ten grondslag ligt. Negatieve gevolgen van prestatiebeloning hebben

vaak te maken met knelpunten in het opvolgings- en beoordelingssysteem.

Ten eerste moeten de objectieven of beoordelingscriteria specifiek, meetbaar, acceptabel,

realistisch … zijn. In sommige bedrijven en organisaties zijn deze vaag en/of onvoldoende

afgeleid uit het werk dat moet worden gedaan. Dit staat een objectieve beoordeling in de weg.

Ten tweede hangt het welslagen van prestatiebeloning af van de duidelijkheid van de relatie

tussen inspanning, beoordeling en beloning. Zo mag er niet te veel tijd zijn tussen de inspa n-

ning, de beoordeling en de beloning. In praktijk hebben slechts twee op tien werknemers met

prestatiebeloning meer dan één keer per jaar een formeel beoordelings- en/of functionerings-

gesprek. Bovendien spelen bij de beoordeling soms factoren mee waarop de medewerker

geen vat heeft. Sommige bedrijven houden rekening met het bedrijfsresultaat bij het bepalen

van de bonussen. In dit geval krimpt de impact van de werknemer op de indiv iduele bonus. Is

Jaarverslag 2008


104

men, zoals bij teamwerk, erg afhankelijk van elkaar om de gestelde doelste llingen te behalen,

dan zijn collectieve vormen van prestatiebeloning aangewezen. In sommige bedrijven werkt

men ook in zulke situatie met een individuele bonus.

De direct leidinggevende krijgt als voornaamste beoordelaar een centrale rol toegemeten in

het prestatiebeloningsverhaal. Ongeveer één op tien werknemers met prestatiebeloning

plaatst vraagtekens bij zijn/haar beoordelaar. Het is belangrijk dat binnen een bedrijf alle b e-

oordelaars dezelfde prestatienormen hanteren zodat een bepaalde prestatie tot een bepaalde

beoordelingsscore (en beloning) leidt ongeacht de beoordelaar. In praktijk is dit niet altijd zo.

Sommige direct leidinggevenden hebben het moeilijk met het differentiëren van hun medewe r-

kers. Het liefst willen ze alle medewerkers positief beoordelen en belonen of laten ze hun me-

dewerkers om beurt de beste zijn. Hier ontbreekt een duidelijk link tussen prestaties en belo-

ning. Verder is er nood aan ondersteuning vanuit de HR-afdeling, anders verwatert het

beoordelingssysteem.

Andere aandachtspunten bij prestatiebeloning

Naast de randvoorwaarden in verband met het systeem van beoordelen en de rol van de be-

oordelaar tekende STV-Innovatie & Arbeid tot slot nog enkele meer algemene aandachtspun-

ten op.

Ten eerste is aanvaarding van prestatiegericht belonen door de werknemers een be langrijke

voorwaarde voor het welslagen van dit systeem. Dit vergt duidelijke communicatie vanuit de

organisatie in een klimaat van wederzijds vertrouwen en openheid. Daarbij aansluitend is het

belangrijk om de werknemers/de syndicale afvaardiging bij het invoeren van prestatiebeloning

te betrekken. Dit kan zowel bij de conceptuele uitwerking van het beloningsbeleid als bij het

implementatieproces zelfs. Slechts in een beperkt aantal bedrijven gebeurt dit ook effectief.

Ten tweede mag het beoordelen niet beperkt blijven tot het jaarlijkse formele gesprek. Er is

nood aan permanente informele coaching. Ten derde is er nood aan een voldoende transp a-

rant beloningsbeleid. Werknemers moeten weten hoe het systeem werkt, waarop ze worden

beoordeeld en waarom ze wel of niet een beloning krijgen. Ten vierde is het belangrijk dat het

beloningsbeleid is ingebed in een globaal HR-beleid, waarbij er een nauwe samenhang is

tussen financiële en niet-financiële beloningsvormen (bijv. erkenning, opleiding).


Hellings, S., Roelandt, P., Bamps, H., (2008) Prestatiebeloning in Vlaanderen, STV-Informatiedossier: Brussel

Hellings, S., (2008) Voor wat hoort wat? Prestatiebeloning in Vlaanderen, STV-Brochure: Brussel

Jaarverslag 2008


105

SERV-Studiedag Beoordelen en Belonen, 25 april 2008

HRMagazine-Studiedag Belonen, 13 november 2008

Artikels in: De Standaard, HR Square, HRMagazine, Managers online.nl, 6 minutes, Trends

Contactpersonen

Patrick Roelandt, 02.20.90.176 [email protected] Sandra Hellings, 02.20.90.166 [email protected]

4. Temporele f lexibi l i te i t


In dit project wordt op zoek gegaan naar concrete voorbeelden van flexibele werktijden op

vraag van de werknemers. Daarbij moet ook het bedrijf, door op de vraag in te gaan, zelf een

voordeel hebben. Het gaat om win-winsituaties waarbij een betere werk-privé balans voor de

werknemer samengaat met voordelen voor de werkgever. De werk-privé balans kan gaan om

een betere afstemming tussen werk en gezins- en zorgtaken, of om meer tijd voor persoonlijke

interesses. De temporele flexibiliteit kan kwantitatief of kwalitatief zijn. Het gaat dan respecti e-

velijk om meer vrije tijd of om meer keuze om de vrije tijd naar eigen behoeften op te nemen.

De voordelen voor de werkgever kunnen direct of indirect zijn. Directe voordelen zijn producti-

viteitswinst of een grotere omzet. Indirecte voordelen kunnen daar ook toe leiden, maar doen

dit via bijvoorbeeld een grotere motivatie of tevredenheid van de werknemers. Andere indirec-

te voordelen kunnen liggen in een daling van het verloop en absenteïsme van de werknemers.

En in een grotere keuze van de werkgever bij rekrutering omwille van het positieve imago van

het bedrijf.


Het gaat om een kwalitatief onderzoek en is hoofdzakelijk explorerend. In interviews en case-

studies wordt nagegaan hoe win-winsituaties tot stand komen als gevolg van vragen naar

meer temporele flexibiliteit.

In een literatuurverkenning en gesprekken met deskundigen, wordt nagegaan in welke Vlaam-

se bedrijven voorbeelden van win-winsituaties bij temporele flexibiliteit te vinden zijn.


Jaarverslag 2008


106

Een eerste voorbereidende fase van de casestudies bestaat uit interviews met managers over

de vragen naar temporele flexibiliteit van hun werknemers. In welke mate krijgen zij vragen?

Zijn er win-winsituaties gerealiseerd? Hoe is het overlegproces verlopen? Welke zijn de be-

staande maatregelen om de werk-privé balans te verbeteren? In 23 bedrijven worden ge-

sprekken gevoerd van één uur.

In een tweede fase worden een eerste reeks casestudies uitgevoerd. De keuze wordt gemaakt

door de deskundigen die dit project begeleiden, met aandacht voor bedrijfsgrootte en activite i-

ten. In een tiental bedrijven worden gesprekken gevoerd met werknemers en werknemersver-

tegenwoordigers over de vragen naar temporele flexibiliteit en een betere werk-privé balans.

De items uit de eerste fase, worden hier uitgediept. Afhankelijk van de resultaten, wordt al dan

niet een tweede reeks casestudies georganiseerd.

In een derde en laatste fase worden de casestudies gebundeld in een informatiedossier.

Contactpersoon

Gert Verdonck, 02.20.90.165 [email protected]

5. Competentiebele id: cases uit de 101 goede

prakti jkvoorbeelden


In de Competentieagenda 2010 hebben de Vlaamse Regering en de sociale partners afge-

sproken om het competentiebeleid in bedrijven en organisaties te stimuleren (prioriteit 6). Om

deze doelstelling te bereiken werden een aantal actielijnen geformuleerd, waaronder het ve r-

zamelen van 101 goede praktijkvoorbeelden van competentiebeleid door de SERV. Onder

goede praktijkvoorbeelden wordt begrepen: bedrijven of organisaties die werk maken van

competentieontwikkeling en dit doen op basis van sociale dialoog met hun werknemers. In mei

2008 presenteerde de SERV de eerste 54 goede voorbeelden op het ViA-atelier Talent. Begin

oktober 2008 deed de SERV een tweede oproep die loopt tot maart 2009. Het doel is in totaal

101 goede praktijkvoorbeelden te verzamelen.

De SERV-werkgroep Arbeidsmarktbeleid beoordeelt de ingezonden dossiers op basis van drie

criteria:

1. Het moet gaan over competentieontwikkeling/management,

2. doorheen een moderne sociale dialoog tussen werkgevers en werknemers,

3. en het moet inspirerend/vernieuwend zijn.

Jaarverslag 2008


107

Er is niet één goede vorm van competentieontwikkeling. Een kwaliteitsvol competentiebeleid

betekent immers maatwerk. Het wordt uitgewerkt volgens de specifieke noden en context van

een bedrijf of organisatie. Opdat ook andere organisaties en bedrijven zouden kunnen leren uit

de goede praktijkvoorbeelden die door de SERV-werkgroep Arbeidsmarktbeleid werden ver-

zameld, bestudeert STV-Innovatie & Arbeid een aantal goede voorbeelden in casestudies. Het

doel is om enerzijds het competentiebeleid in deze bedrijven en organisaties te beschri jven en

anderzijds om waardevolle pistes aan te geven voor andere organisaties en bedrijven in de

uitbouw van hun competentiebeleid.


Uit de dossiers die door de SERV-werkgroep Arbeidsmarktbeleid werden goedgekeurd, selec-

teerden we acht bedrijven of organisaties als cases. De selectie van deze cases gebeurde

opnieuw in samenspraak met de SERV-werkgroep Arbeidsmarktbeleid. Het was niet de be-

doeling om de acht beste praktijkvoorbeelden te selecteren. Wel om een brede waaier van

verschillende vormen van competentiebeleid aan bod te laten komen en dit in een mix van

bedrijven of organisaties qua sector en grootte.

Figuur 4 Verdeling van de acht cases naar grootte en sector

Grootte (aantal werknemers)

Sector 1-9 10-99 100-499 500 of meer

Bouw X

Hout (bouw) X

Lokale besturen X

Metaal X X

Social profit X X

Voeding X

Op basis van de informatie in de ingediende dossiers en interviews met de bedrijfsleiding,

personeelsmanagers en werknemersvertegenwoordigers krijgen we een beeld van het compe-

tentiebeleid binnen de geselecteerde bedrijven en organisaties: wat was de aanleiding om met

competentie te gaan werken? Hoe is het competentiebeleid tot stand gekomen? Hoe verliep

de communicatie over het competentiebeleid met de personeelsleden? Hoe werden de vak-

bonden geïnformeerd en/of mede betrokken? Wat waren de succesfactoren en wat waren de

moeilijkheden? Enzovoort.

Jaarverslag 2008


108


De resultaten van de cases worden in het voorjaar 2009 gerapporteerd in een gezamenlijke

publicatie van SERV en STV-Innovatie & Arbeid. In deze publicatie wordt het competentiebe-

leid in elk van de 101 goede praktijkvoorbeelden kort toegelicht. Het competentiebeleid uit de

acht bedrijfscases wordt uitgebreid beschreven. Daarnaast worden over het geheel van deze

bedrijven en organisaties die elementen belicht die succesfactoren zijn en/of inspirerend ku n-

nen zijn voor andere bedrijven en organisaties. De publicatie en de resultaten van het onder-

zoek worden voorgesteld tijdens een ontmoetingsmoment tussen bedrijfsleiders, personeels-

verantwoordelijken en sociale partners in het kader van de Lerende Netwerken op vrijdag 3

april 2009.

Contactpersoon

Liselotte Hedebouw, 02.20.90.175 [email protected]

Jaarverslag 2008


109

Hoofdstuk 3

Onderzoeksas werkbaar werk

1. Werkbaarheidsmonitor werknemers 2007

1 .1 . Wa a ro v e r ga a t he t p ro je c t ?

De Vlaamse Werkbaarheidsmonitor is een instrument om de kwaliteit van arbeid of de wer k-

baarheid in Vlaanderen te meten en op te volgen. De monitor werd door de STV-Innovatie &

Arbeid ontwikkeld naar aanleiding van het engagement van de sociale partners en de Vlaamse

Regering om stappen te zetten die tegen 2010 leiden tot een hogere werkbaarheidsgraad.

Vier facetten van werkbaar werk worden door de monitor in beeld gebracht: psychische ver-

moeidheid, welbevinden in het werk, leermogelijkheden en de werk-privé-balans. Om zicht te

krijgen op oorzaken en achtergronden van werkbaarheidsknelpunten zoomt de monitor ook in

op een reeks potentiële risicofactoren in de arbeidssituatie: werkdruk, emotionele belasting,

belastende arbeidsomstandigheden, gebrek aan autonomie of taakvariatie en een deficit op

het vlak van ondersteuning door de directe leiding.


De werkbaarheidsmonitor voor werknemers is gebaseerd op een schriftelijke bevraging van

een representatief staal van 20.000 werknemers. In 2004 werd een nulmeting uitgevoerd (res-

pons 60,6%) en in 2007 een tussenmeting (respons 53,3%). Een volgende meting is gepland

in 2010. Deze aanpak maakt het mogelijk om de evoluties op het vlak van werkbaar werk in de

tijd te volgen.


In 2007 werden de globale resultaten voor de Vlaamse arbeidsmarkt gepubliceerd. In 2008

werden verdere analyses uitgevoerd. Hierbij werden onder meer de thematiek van het ar-

beidsethos en de arbeidsoriëntaties behandeld en werd een sectorprofiel voor veertien secto-

ren samengesteld.

In 2004 waren het openbaar bestuur (59,1%), gevolgd door de onderwijssector (57,2%) en de

gezondheids- en welzijnszorg (56,1%) de sectoren met het grootste aandeel werknemers die

een werkbare job hebben. In 2007 zijn dat de financiële sector (60,7%), gevolgd door het

openbaar bestuur (60,3%) en de onderwijssector (59,7%).

Jaarverslag 2008


110

De sectoren met de laagste werkbaarheidsgraad waren in 2004 textiel en confectie (43%),

horeca (43,4%) en de zakelijke diensten (44,6%). In 2007 zijn dat de transportsector (43,2%),

post- en telecommunicatie (44,5%) en textiel en confectie (44,7%).

In 2004 waren er vier sectoren die een hogere werkbaarheidsgraad hadden dan het cijfer voor

Vlaanderen, met name: de chemische industrie, het openbaar bestuur, de gezondheids- en

welzijnssector en de onderwijssector. In 2007 zijn daar twee sectoren bijgekomen, de bouw-

sector en de financiële sector.

Als we de verschuivingen overlopen tussen 2004 en 2007 dan kunnen we vaststellen dat voor

drie sectoren een betekenisvol (statistisch significant) verschil opgetekend wordt. Dat is het

geval voor de bouwsector (van 51,1% naar 57,9%), de groot- en kleinhandel (van 45,6% naar

50,9%) en de financiële sector (van 51,4% naar 60,7%).

Tabel 4 Werkbaarheidsindicatoren bouwsector, groot- en kleinhandel, financiële

sector 2004 – 2007

Leeswijzer: gele inkleuring wijst op een significante (Pearson) chi² (p ≤0,05) en dus een statistisch

betekenisvol verschil tussen 2004 en 2007.

De werkbaarheidsgraad is een samengesteld cijfer dat aangeeft welk percentage van de

werknemers een job heeft die voldoende leermogelijkheden biedt, goed te combiner en is met

het privéleven en geen aanleiding geeft tot werkstress en motivatieproblemen.

Uit tabel 1 kunnen we afleiden dat de verbetering van de werkbaarheidsgraad in de bouwsec-

tor vooral toe te schrijven is aan het feit dat minder werknemers werkstressproblemen hebben

en/of een job die weinig leermogelijkheden biedt. In de groot- en kleinhandel en de financiële

sector zijn er voor de vier deelaspecten van werkbaar werk geen significante verschillen maar

is de verbetering eerder het gevolg van een gecombineerde vooruitgang op de deelaspecten.

Voor de financiële sector gaat het om een verbetering op elk van de vier deelaspecten, voor

de groot- en kleinhandel enkel om een verbetering op het vlak van motivatie, leermogelijkhe-

den en werk-privé-balans.

2004 2007 2004 2007 2004 2007

werkstress 31,4 24,1 29,4 30,4 34,1 28,8

motivatieproblemen 20,6 17,9 21,4 19,7 21 15,8

onvoldoende leermogelijkheden 20,5 14,3 30,8 27,3 14,9 10,3

problemen werk-privé-balans 12,2 9,4 12,8 11,9 13,9 12,1

bouw groot/kleinhandel financiële sector

Jaarverslag 2008


111


Bourdeaud‟hui, R. en Vanderhaeghe, S. (2008), sectorprofiel 2004-2007 voor 14 sectoren (www.serv.be/werkbaarwerk)

Bourdeaud‟hui, R. en Vanderhaeghe, S. (2008), Arbeidsethos en arbeidsoriëntaties op de Vlaamse arbeidsmarkt. (loontrekkenden en zelfstandige ondernemers), SERV/STV-Innovatie & Arbeid: Brussel.

Focus op werkbaar werk:

Arbeidsethos in Vlaanderen. Wat is de houding van de werkende Vlaming ten op-zichte van betaalde arbeid?

Werk-privé-balans en verplaatsingstijden. Maken lange verplaatsingstijden het moei-lijk om het werk in evenwicht te houden met het privé-leven? (+ technische nota)

Werkbaar werk voor personen met een handicap of ernstige gezondheidsproblemen (+ technische nota)

Werkbaar werk voor werknemers 2004 – 2007. Sectoren onder de loep.

Contact

www.serv.be/werkbaarwerk Bourdeaud‟hui Ria, 02.20.90.168 [email protected], Vanderhaeghe Stephan, 02.20.90.172 [email protected]

2. Werkbaarheidsmonitor ze l fstandige ondern e-

mers 2007


De Vlaamse Werkbaarheidsmonitor is een instrument om de kwaliteit van arbeid of de werk-

baarheid in Vlaanderen te meten en op te volgen. De monitor werd door STV – Innovatie &

Arbeid ontwikkeld naar aanleiding van het engagement van de sociale partners en de Vlaamse

Regering om stappen te zetten die tegen 2010 leiden tot een hogere werkbaarheidsgraad.

Vier facetten van werkbaar werk worden door de monitor in beeld gebracht: psychische ver-

moeidheid, welbevinden in het werk, leermogelijkheden en de werk-privé-balans. Om zicht te

krijgen op oorzaken en achtergronden van werkbaarheidsknelpunten zoomt de monitor ook in

op een reeks potentiële risicofactoren in de arbeidssituatie van de zelfstandige ondernemers:

werkdruk, emotionele belasting, taakvariatie en belastende arbeidsomstandigheden.

Jaarverslag 2008


112


De werkbaarheidsmonitor voor zelfstandige ondernemers is gebaseerd op een schriftelijke

bevraging van een representatief staal van 6.000 zelfstandige ondernemers in Vlaanderen. De

nulmeting 2007 werd afgesloten met een respons van bijna 40%. Een volgende meting is ge-

pland in 2010. Deze aanpak maakt het mogelijk om de evoluties voor werkbaar werk in de tijd

te volgen.


Het werkbaarheidsprofiel van zelfstandige ondernemers in de bouwsector, handel en vrije

beroepen spoort vrij goed met het gemiddelde van de Vlaamse zelfstandige ondernemers.

Enerzijds zien we dat heel veel (meer dan negen op 10) ondernemers gemotiveerd aan de

slag zijn en leermogelijkheden uit hun job putten. Anderzijds stellen we vast dat velen (meer

dan drie op tien) het moeilijk hebben om werk en privé in balans te houden en geconfronteerd

worden met werkstress. Bij de vrije beroepen zijn de cijfers op alle vlakken iets gunstiger dan

in de andere sectoren.

Tabel 5 Werkbaarheidsindicatoren zelfstandige ondernemers, Vlaanderen 2007

We kunnen de vier werkbaarheidsaspecten ook gezamenlijk bekijken. We spreken over werk-

baar werk wanneer aan vier voorwaarden voldaan wordt: het werk is motiverend, biedt vo l-

doende leermogelijkheden, blijft in balans met het gezins- en sociaal leven en men wordt er

niet overspannen (werkstress) door. Als we deze voorwaarden toepassen voor de zelfstandige

ondernemers dat kunnen we berekenen dat 47,7% van de Vlaamse zelfstandige ondernemers

38,6

2,6

7,8

41

32,4

7,9

9,9

35,6

31,9

1,7

4,9

34,2

34,5

5,6

8,2

36,7

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

problemen werk-privé-balans

onvoldoende leermogelijkheden

motivatieproblemen

werkstress

Vlaanderen

vrije beroepen

handel

bouw

Jaarverslag 2008


113

in 2007 werkbaar werk heeft. Bij zelfstandige ondernemers in de bouwsector is dat 44,5%, in

de handel 48% en bij de vrije beroepen 51,1%.

Werkdruk, emotionele belasting, taakvariatie en (fysieke) arbeidsomstandighe-

den

Werkbaar werk krijgt vorm in een context waarin verschillende factoren een rol spelen. De

werkbaarheidsenquête neemt er vier onder de loep: de werkdruk, de emotionele belasting, de

afwisseling in het werk (taakvariatie) en de (fysieke) arbeidsomstandigheden.

Het risico waar het grootste deel van de zelfstandige ondernemers mee geconfronteerd wordt

is de hoge werkdruk. Routinewerk daarentegen treffen we slechts bij een kleine minderheid.

Opvallend voor de vrije beroepen is dat een grote groep (47,1%) emotioneel belastend werk

heeft en bij zelfstandige ondernemers uit de bouwsector zien we dat er veel meer dan gemid-

deld (40,2% versus 17,2%) onder belastende arbeidsomstandigheden gewerkt wordt.


Bourdeaud‟hui, R. en Vanderhaeghe, S. (2008), sectorprofiel voor vrije beroepen, zelfstan-dige ondernemers in de bouwsector en handel (www.serv.be/werkbaarwerk)

Bourdeaud‟hui, R. en Vanderhaeghe, S. (2008), Arbeidsethos en arbeidsoriëntaties op de Vlaamse arbeidsmarkt. (loontrekkenden en zelfstandige ondernemers), SERV/STV-Innovatie & Arbeid: Brussel.

Focus op werkbaar werk: Werkbaar werk bij zelfstandige ondernemers in de handel, bouw en vrije beroepen?

Contact

www.serv.be/werkbaarwerk Bourdeaud‟hui Ria, 02.20.90.168 [email protected], Vanderhaeghe Stephan, 02.20.90.172 [email protected]

Jaarverslag 2008


114

3. Goederentransport: n ieuwe ri j - en rustt i jden


In Europa mogen chauffeurs noch in het personenvervoer, noch in het goederenvervoer onb e-

perkt rijden. Ze moeten regelmatig een rustpauze inlassen. De regels over hoe dit moet ge-

beuren, zijn vastgelegd in de Europese verordening 561/2006 inzake rij- en rusttijden. De

nieuwe verordening is sinds 11 april 2007 van kracht en kwam in de plaats van verordening

3820/85, die volledig werd ingetrokken.

De verordening heeft tot doel de verkeersveiligheid te verhogen, de arbeidsomstandigheden

van de chauffeurs te verbeteren, bij te dragen aan de eerlijke concurrentie tussen transportbe-

drijven en te leiden tot betere controles van de rij- en rusttijden.

De nieuwe verordening wijzigt een aantal regels in verband met de rij- en rusttijden. Maar ze

zorgt ook voor de invoering van de digitale tachograaf en uitgebreide controlemogelijkheden.

Dit maakt dat de nieuwe verordening een belangrijke impact heeft op de sector. Het project

had tot doel na te gaan of de verordening in de praktijk ook de doelstellingen behaalt die voor-

op werden gesteld.


Het project focust enkel op het goederenvervoer voor derden, ook wel het beroepsgoedere n-

vervoer genoemd. In deze sector gelden de regels inzake rij - en rusttijden voor het besturen

van alle voertuigen met een maximum toegelaten massa van meer dan 3,5 ton.

Een eerste fase van het onderzoek bestond uit het grondig analyseren van de nieuwe veror-

dening voor rij- en rusttijden en het voeren van gesprekken hierover met deskundigen op het

terrein. In een tweede fase werden bedrijfscases uitgevoerd. Er werden zeventien bedrijven in

Vlaanderen gekozen op voorstel van de sociale partners. De bedrijven verschillen qua grootte,

bestemming (nationaal, internationaal, cabotage), type vervoer (algemeen vervoer, groepage,

distributie, …) en type goederen (tank, vaste bulk, container, stukgoederen/pallets, …). In

deze bedrijven werden gesprekken gevoerd met de bedrijfsleiding, transportplanners, chau f-

feurs en werknemersvertegenwoordigers. Ten slotte werden ook gesprekken gevoerd met

controleurs van de drie belangrijkste bevoegde controlediensten voor de rij- en rusttijden: FOD

Mobiliteit en Vervoer, Federale Politie en FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg.


De interviews leveren een rijk beeld op van de knelpunten van de verordening voor rij- en

rusttijden in de praktijk. We beperken ons hier tot een kort, algemeen overzicht.

Jaarverslag 2008


115

Wijzigingen

De nieuwe verordening voor rij- en rusttijden wijzigt een aantal regels, vooral op het vlak van

rusttijden. Maar de grootste wijzigingen vinden we bij de controlemogelijkheden, die sterk

uitgebreid zijn. Bij controles langs de weg moeten chauffeurs nu meer gegevens voorleggen:

de geregistreerde rij- en rusttijden van de afgelopen 28 dagen. Voordien was dit slechts enke-

le dagen, later 15 dagen. De nieuwe rij- en rusttijden gaan ook gepaard met een nieuw contro-

leapparaat: de digitale tachograaf. Dit toestel registreert de rij- en rusttijden per minuut. Dit

maakt ook controle tot op de minuut mogelijk. Bovendien kunnen met behulp van specifieke

software meer gegevens sneller en preciezer worden gecontroleerd. Deze bijkomende wijz i-

gingen zorgen ervoor dat chauffeurs en bedrijven de verordening inzake rij - en rusttijden beter

naleven. Daardoor is ook de duur en het tijdstip van elke rijtijd en elke rusttijd van groter be-

lang geworden.

Bijdragen aan eerlijke concurrentie tussen transportbedrijven

Eerlijke concurrentie betekent dat alle bedrijven aan dezelfde regels gebonden zijn en ze ook

toepassen. De verordening inzake rij- en rusttijden geldt uniform in alle Europese lidstaten.

Toch wijzen de geïnterviewden op een aantal knelpunten. Zo registreert de digitale tachograaf

de rij- en rusttijden tot op de minuut. Elke minuut waarin minstens vijf seconden wordt gere-

den, telt daarbij als één minuut rijtijd. Hierdoor registreert de digitale tachograaf meer rijtijd

dan de analoge tachograaf. Het verschil in rijtijd loopt op naarmate chauffeurs frequenter mo e-

ten stoppen. In de overgangsfase van de analoge naar de digitale tachograaf biedt het werken

met een analoge tachograaf dan ook een economisch voordeel. Daarom heeft de Europese

Commissie een richtsnoer (nr. 4) opgesteld waardoor controleurs voor transporten met een

digitale tachograaf én frequente stops een tolerantie van 15 minuten per rijtijd van 4 uur en 30

minuten kunnen toepassen. In de praktijk is het richtsnoer echter weinig bekend bij controleurs

en niet afdwingbaar.

Bij het besturen van lichte voertuigen (maximum toegelaten massa van niet meer dan 3,5 ton)

hoeven chauffeurs zich niet aan de rij- en rusttijden te houden. Dit geldt onder bepaalde voor-

waarden ook voor landbouwvoertuigen. Deze voertuigen worden almaar vaker ingezet om de

rij- en rusttijden te omzeilen. Denk bijvoorbeeld aan bestelwagens in de distributie.

Hoewel er geen concrete en betrouwbare cijfers voorhanden zijn, blijkt uit de interviews dat de

pakkans bij het overtreden van de verordening inzake rij- en rusttijden klein is. Gokken op

geen controle kan daardoor een belangrijk economisch voordeel opleveren.

Verbeteren arbeidsvoorwaarden van de chauffeurs

Chauffeurs en bedrijven proberen de rij- en rusttijden beter na te leven. Chauffeurs nemen

effectief meer rustpauzes, maar dit betekent niet altijd meer kwaliteitsvolle rust. Zo kan de

extra rust niet altijd thuis worden doorgebracht. Door onvoorziene omstandigheden, zoals

Jaarverslag 2008


116

onverwachte files of lange wachttijden, hebben chauffeurs aan het eind van de dag of week

onvoldoende rijtijd over om thuis te raken voor hun dagelijkse of wekelijkse rust.

De werktijd van de chauffeurs die internationale transporten over lange afstand uitvoeren be-

staat hoofdzakelijk uit rijtijd en haast geen andere werktijd. Het behalen van de maximale d a-

gelijkse rijtijd van 9 uren (twee keer per week tien uren) staat voor deze chauffeurs meestal

gelijk aan het einde van de werkdag. Het systematisch, correct toepassen van de verordening

inzake rij- en rusttijden betekent voor deze chauffeurs afwisselend overdag en ‟s nachts rijden.

Dit kan de normale nachtrust verstoren. Een goede oplossing voor dit type vervoersactiviteiten

ligt niet voor de hand.

Een goede rustplaats vinden is voor chauffeurs niet evident. Er is niet alleen een tekort aan

parkings maar ook het comfort op de parkings is vaak beperkt: veel lawaai, beperkte sanitaire

voorzieningen, geen (betaalbare en kwaliteitsvolle) eetgelegenheden, gevaar voor overvallen

en diefstallen, …

Verhogen van de verkeersveiligheid

Zowel de chauffeurs als de bedrijven proberen de rij- en rusttijden beter na te leven. Chauf-

feurs beseffen almaar meer dat tijdig en voldoende rust nemen belangrijk is voor hun eigen

veiligheid en die van de andere weggebruikers. Chauffeurs merken op dat de bedrijven vaker

expliciet vragen om de rij- en rusttijden zo goed mogelijk te respecteren. En transportplanners

houden bij het opmaken van de rittenplanning meer rekening met de rij - en rusttijden van de

chauffeurs. Toch is het nog altijd zo dat bij dringende transporten de rij- en rusttijden moeten

wijken voor het tijdig uitvoeren van een transport. Ook zou een kleine kern van bedrijven sys-

tematisch de rij- en rusttijden negeren.

Het wettelijk correct respecteren van de rij- en rusttijden is echter niet voldoende. Het belang-

rijkste is hoe chauffeurs hun rusttijd invullen. Dat is een verantwoordelijkheid van de chauffeur,

maar wordt ook door externe factoren beïnvloed, zoals voldoende en kwaliteitsvolle parkings.

Wanneer in de planning is voorzien om op een bepaalde parking te stoppen en deze parking

volzet blijkt te zijn, heeft de chauffeur de keuze. De chauffeur kan verder rijden naar de vo l-

gende parking maar daardoor een inbreuk begaan op de verordening voor rij- en rusttijden. Of

de chauffeur kan toch stoppen, maar dat betekent dan vaak dat de chauffeur moet parkeren

op onveilige plaatsen, zoals de pechstrook van de open afritten van de parking. Omwille van

het tekort aan parkings, mogen chauffeurs bij een volle parking verder rijden om een geschikte

rustplaats te vinden (richtsnoer 1). In de praktijk is de toepassing van dit richtsnoer echter

onzeker. Controleurs gaan er vaak van uit dat het volzet zijn van een bepaalde parking in de

planning kan worden voorzien, terwijl bedrijven aan hun chauffeurs vragen om hun max imale

rijtijd te benutten.

Jaarverslag 2008


117

Beter controleren van de rij- en rusttijden

De rij- en rusttijden zelf worden in Europa geregeld op basis van een Europese verordening

waardoor de regels uniform gelden in alle Europese lidstaten. De controles op de rij - en rust-

tijden en de sancties bij het overtreden van de rij- en rusttijden zijn echter veel minder uniform.

De controles en sancties worden geregeld op basis van Europese richtlijnen die worden o m-

gezet in nationale wetten. Dit maakt dat er in de praktijk verschillen zijn tussen lidstaten in wat

en hoe streng er wordt gecontroleerd en welke boetes er bij inbreuken worden opgelegd. Maar

ook binnen België zijn er verschillen tussen controlediensten en individuele controleurs. Ty-

pisch voor de transportsector is de grote flexibiliteit die van de chauffeurs en de bedrijven

wordt verwacht. Die flexibiliteit zal ook altijd terug te vinden zijn in de geregistreerde rij- en

rusttijden: geen enkele chauffeur kan de verordening inzake rij - en rusttijden 100% naleven.

Sommige controleurs houden hier rekening mee, andere controleurs houden zich zeer strikt

aan de letter van de wet. Elke inbreuk, hoe klein ook wordt dan gesanctioneerd.

Deze verschillen geven geen eenduidig signaal aan de bedrijven en chauffeurs over het be-

lang van de verordening voor rij- en rusttijden.


De resultaten werden gepubliceerd in een brochure en een informatiedossier:

Hedebouw, L. (2008). Wie rijdt, moet ook rusten. Brochure: SERV/STV-Innovatie & Arbeid, Brussel

Hedebouw, L. (2008). Nieuwe rij- en rusttijden in het beroepsgoederenvervoer over de weg. Informatiedossier: SERV/STV-Innovatie & Arbeid, Brussel

Tijdens een paritaire studiedag Wie rijdt, moet ook rusten op 26 januari 2009 presenteerden

we de resultaten van het onderzoek. Tijdens deze studiedag werd over deze resultaten ook

gedebatteerd met de sociale partners, de controlediensten en beleidsmakers.

De resultaten van het onderzoek werden besproken in een artikel Meer rust, maar niet altijd

beter uitgerust in het tijdschrift De verkeersspecialist (februari 2009).

Contactpersoon

Liselotte Hedebouw, 02.20.90.175 [email protected]

Jaarverslag 2008


118

4. Het vervull ingsbele id van vacatures Werkg e-

versbevraging over de arbeidsmarkt


Dit project wil zich toespitsen op één facet, met name: hoe slagen bedrijven er (niet) in om het

geschikte personeel te vinden? Met dit onderzoek wenst SERV/STV-Innovatie & Arbeid na te

gaan naar welke oplossingen bedrijven in 2008 hebben gezocht om de krapte op de arbeid s-

markt te pareren en hun vacatures toch ingevuld te krijgen.

Deze vraagstelling sluit aan bij verschillende engagementen die door de Vlaamse sociale

partners en de Vlaamse Regering gemaakt voor de Vlaamse Competentieagenda 2010. Het is

de bedoeling van dit project om relevante en nieuwe informatie ter beschikking te stellen va n

de sociale partners die de verdere invulling en concretisering van enkele aspecten van de

Competentieagenda kunnen ondersteunen.

De arbeidsmarkt is een complexe markt die voortdurend in beweging is. Telkens opnieuw

treden nieuwe problemen en vraagstukken op. In de loop van het jaar 2008 kondigde zich een

economische achteruitgang aan. We kunnen uiteraard niet blind blijven voor de golf van her-

structureringen in tal van sectoren. Maar ondanks de economische malaise blijft dit onderwerp

actueel. Het aantal ontvangen vacatures bij de VDAB blijven vooralsnog op een hoog peil

liggen. Tal van knelpuntpuntvacatures hebben vooral structurele en geen conjuncturele oorza-

ken.


In de loop van 2009 organiseert STV-Innovatie en Arbeid een webenquête bij een representa-

tief staal van werkgevers waarbij zal worden nagegaan welke strategieën ze hebben ontwi k-

keld om hun vacatures in te vullen.

De invalshoek van de enquête is hun laatste aanwerving in 2008.

Hierbij worden volgende onderzoeksvragen gesteld:

Ontwikkelen bedrijven een specifieke strategie om hun vacatures optimaal ingevuld te krij-gen?

Welke (combinaties van) verschillende kanalen gebruiken ondernemingen om hun vacatu-res op de meest gepaste wijze in te vullen?

Jaarverslag 2008


119

Bestaat er een verschil in de benutte kanalen naargelang het functietype (arbeiders, uitvoe-rende bedienden, professional/hogere bediende/kaderlid)?

Welke zijn de redenen waarom bepaalde functietypes sneller of trager worden ingevuld?

Zoekt men doelgericht binnen de kansengroepen?

Heeft men bij de laatste aanwerving bewust gebruik gemaakt van een tewerkstellingsmaat-regel?


De resultaten worden verwacht in de loop van 2009.


Een eerste valorisatie bestaat in een terugkoppeling van de projectresultaten naar de concrete

doelstellingen van de Competentieagenda. Meer specifiek de prioriteiten Stimuleren van com-

petentiebeleid, in al zijn facetten, in bedrijven en organisaties (prioriteit 6) en oudere werkne-

mers (prioriteit 7).

Via een ronde tafel van sociale partners en externe deskundigen, waar de projectresultaten

worden toegelicht en bediscussieerd, kan de link met de Competentieagenda geconcretiseerd

worden.

Daarnaast zullen de klassieke valorisatie-instrumenten ingezet worden: informatiedossier,

brochure, perscontact, vormingsaanbod, publicatie in tijdschriften.

Contactpersoon

Patrick Roelandt, tel. 02.20.90.176 [email protected]

5. Retentie - en verzuimbeleid in cal lcenters


Verloop en verzuim van callcenteroperators

In 2008 verrichtte STV-Innovatie & Arbeid op vraag van de Vlaamse sociale partners een on-

derzoek naar praktijkvoorbeelden van de invulling van het knelpuntberoep van callcenterope-

rator en de knelpunten van het relatief groot verloop en verzuim van callcenteroperators.

Callcenters of contactcenters horen tot de snelst groeiende ICT-dienstverlening in Vlaanderen.

De werkgelegenheid in de inhousecenters, geïntegreerd in een onderneming, en de externe

Jaarverslag 2008


120

zelfstandige third party of facilitaire centers wordt op ongeveer 60.000 eenheden geschat.

Tussen 2004 en 2007 zou het aantal werknemers betrokken bij callcenteractiviteiten zijn ver-

dubbeld.

Toch kampt de sector met een aantal problemen. De job van callcentermedewerker is een

knelpuntberoep in Vlaanderen. In vergelijking met andere beroepen raken de vacatures vol-

gens de VDAB moeilijk ingevuld hoewel zelden ervaring of een diploma wordt gevraagd. Een

aantal specifieke kenmerken van het beroep – stress, avondwerk, deeltijds werk – en de lage

verloning zorgen er volgens de VDAB voor dat de arbeidsvoorwaarden minder aantrekkelijk

zijn en werkzoekenden minder gemakkelijk kiezen voor dit beroep. Callcenters hebben het ook

moeilijk om personeel te behouden. Verloopcijfers tot 40% op jaarbasis zijn niet uitzonderlijk,

vooral in de autonome callcentra. Callcentermedewerkers kennen ook een hoog ziektever-

zuim, namelijk 5,45% tegenover 2,25% voor alle Belgische werknemers voor kortstondig ziek-

teverzuim (minder dan een maand). De problemen namen afgelopen jaren ook toe door de

stijgende krapte op de arbeidsmarkt. Sinds eind 2008 is het niet helemaal duidelijk welk effect

de crisis op de callcenters en de mogelijke retentie- en verzuimproblemen heeft.

Werkwijze

Onderzoek van het verloop- en verzuimbeleid in twaalf callcenters

STV-Innovatie & Arbeid verrichtte onderzoek naar deze problemen en mogelijke oplossingen

op basis van literatuurstudie, kwalitatief verkennend onderzoek bij een twaalftal callcenters in

Vlaanderen en een ronde tafel met de betrokken bedrijven en de sociale partners uit de sec-

tor. Er werd bekeken hoe inhouse en facilitaire callcenters oplossingen zoeken in hun eigen

personeels- en organisatiebeleid om de verloop- en verzuimproblemen aan te pakken.


Bijsturen van personeels- en organisatiebeleid

De callcenters kunnen hun personeels- en organisatiebeleid op verschillende terreinen, al dan

niet tegelijk, bijsturen. Het is daarbij niet altijd duidelijk of de gekozen strategie een direct gu n-

stige invloed op het verloop en het verzuim van callcenteroperators heeft, maar de callcenters

hopen dit wel te bereiken.

Voor de bijsturing van werkorganisatie en technologie mikken de callcenters op: een nauwere

band met de opdrachtgever en aldus opwaardering van het callcenter; meer langlopende op-

drachten; meer klemtoon op dienstverlening dan op verkoop; meer aandacht voor kwaliteit

naast de aandacht voor productiviteit; verzachting van de strakke taakkenmerken door jobva-

riatie en ondersteuning door kennismanagementsystemen; teams die een zekere identificatie

met de taak of opdrachtgever toelaten; meer ondersteuning van de hiërarchie; minder strakke

scripting voor het beantwoorden van oproepen; inspraak in de opgevolgde kwalitatieve par a-

meters van gesprekken en afspraken rond monitoring.

Jaarverslag 2008


121

Voor de bijsturing van toeleiding en opleiding van callcenteroperators zetten de callcenters de

volgende elementen in de verf: klemtoon op competenties en niet op diplomavereisten; ruimte

voor kansengroepen en groepen met specifieke kwalificaties die een troef zijn in het callcenter

(bijvoorbeeld met een bepaalde talenkennis); toeleiden van kandidaten waarvan men hoopt

dat ze het bedrijf niet snel zullen verlaten; meer professionele methoden van werving en sele c-

tie; niet-vaste contracten zoals uitzendcontracten en stageplaatsen als selectie- en instroom-

kanalen; kortere en meer modulaire basisopleiding en live coaching en niet-klassikale metho-

den voor bijkomende opleiding zoals workshops en e-learning.

Inzake bijsturing van arbeidsomstandigheden, arbeidsvoorwaarden en arbeidsverhoudingen ,

treden de volgende elementen op de voorgrond: aandacht voor ergonomie en faciliteiten voor

het personeel; flexibiliteit met afwijkende werktijden en deeltijdse contracten ondersteund met

planningssystemen en inspraak van het personeel; voorzichtige verbetering van de loonvoor-

waarden door het toekennen van extra‟s; doorgroeimogelijkheden in skills naast de beperkte

verticale doorgroeimogelijkheden; systemen voor de opvolging van verloop en verzuim en voor

de beloning van aanwezigheid; toename van de betrokkenheid van medewerkers door mee-

tings, enquêtes en medewerking aan kennissystemen en ontwikkeling van het regulier overleg.

Hogere jobvereisten en opwaardering profiel?

Samengevat zien we bij de callcenters zaken bewegen waarvan men kan verwachten dat ze

een gunstig effect hebben op de motivatie van medewerkers en op het verloop en verzuim.

Daar tegenover staat dat deze evoluties op een intensifiëring van callcenteractiviteiten en

callcenterjobs lijken te wijzen. De grotere klantgerichtheid gaat gepaard met een grotere ver-

antwoordelijkheid en het meer doordacht en intensief inzetten van middelen en mensen. Het

ziet er ook naar uit dat dit de jobvereisten voor callcentermedewerkers zou kunnen verhogen

en hun profiel zou kunnen opwaarderen. Misschien ontstaan dan weer andere problemen die

tot een verloop- en verzuimpatroon aanleiding geven.

Naargelang de klemtonen die de callcenters in hun bedrijfs- en werkorganisatie en hun perso-

neelsbeleid leggen, zal er wellicht een nog grotere variatie in het landschap van de callcenters

en callcenterjobs ontstaan


De gegevens van het STV-onderzoek worden gepubliceerd in het informatiedossier: Baisier , L.

(2009). Retentie- en verzuimbeleid in callcenters. Praktijkvoorbeelden van de invulling van het

knelpuntberoep van callcenteroperator. SERV, Brussel

Contactpersoon

Leen Baisier, 02.209.01.69, [email protected]


Jaarverslag 2008


122

Hoofdstuk 4

Vorming en dienstverlening 2008

De eerste opdracht van STV-Innovatie & Arbeid bestaat erin onderzoek uit te voeren rond de

innovaties die zich in het bedrijfsleven voordoen en die de inzet van arbeid beïnvloeden. Een

belangrijke graadmeter voor het nut van het STV-onderzoek is wat met de resultaten ervan

tijdens of na het onderzoeksproject gedaan wordt. De verspreiding van STV-publicaties, de

aandacht in de pers of de publicaties van de sociale partners, de mate waarin de

onderzoeksresultaten tijdens studiedagen of vormingactiviteiten aan bod komen, zijn

valorisatie-initiatieven die onderzoeksresultaten bij een ruim publiek bekend maken.

1. STV-Innovatie & Arbeid Vormingsaanbod

In 2008 werkten we mee aan 106 vormingsinitiatieven. In dit taartdiagram krijgt u een

overzicht van de thema‟s die aan bod kwamen.

Werkstress of de werkbaarheids-monitor (WBM), of kwaliteit van de arbeid blijft een veel

gevraagd thema. Het gaat om vormingsactiviteiten voor de vakbonden waar de cijfers van de

WBM worden toegespitst op een sector (bijv. industrie, diensten, financiële sector, …), of de

kortere presentaties over de WBM voor een publiek van werkgevers, arbeidsgeneesheren en

preventieadviseurs. Voor het ACLVB hebben we een vormingssessie ontwikkeld waarin de

nadruk ligt op de werkbaarheidsindicator werk-privé balans met als titel Combinatie arbeid en

gezin.

Jaarverslag 2008


123

Competentiebeleid en –ontwikkeling bevat tien sessies met het simulatiespel Ruimte voor

competenties. Het spel werd in een organisatie gebruikt om de direct leidinggevenden inzicht

te geven in wat competenties zijn en hoe ze inzetbaar zijn in het ontwikkelen van

medewerkers. De leidinggevenden formuleerden zelf kerncompetenties voor hun bedrijf,

afdeling en eigen functie.

Binnen verschillende UNIZO-projecten (peterschapsproject, CONNECT, regionale vorming,

studieclubs, OVO, FVIB en NIVVT) werden voor verschillende beroepsgroepen vormingen

rond samenwerken in associaties opgezet. Soms betrof het een seminarie, op andere

momenten werd er interactief met de deelnemers gewerkt.

TOA staat voor Technologie – Organisatie – Arbeid. STV-Innovatie & Arbeid gaat na in welke

mate deze elementen het bedrijfs- en personeelsbeleid beïnvloeden. Op basis van deze

gegevens werden verschillende opleidingsscenario‟s uitgewerkt die op een bepaald aspect

van dit ruime onderzoek focussen.

In de Hogeschool Antwerpen werkt STV-Innovatie & Arbeid mee aan de cursus

onderzoekstechnieken. Verschillende medewerkers hebben hun onderzoekstechniek aan de

studenten uitgelegd. Op basis van deze informatie hebben de studenten zelf een

leeronderzoek gedaan rond ziekteverzuim in sociale werkplaatsen. Op een paritaire studiedag

op 27 oktober 2008 werden de resultaten voor de hele sector toegelicht en werd er met de

sector bekeken hoe het ziekteverzuimbeleid kan worden vorm gegeven.

Een volledig overzicht van thema‟s waarrond wij vorming geven of instrumenten hebben

ontwikkeld vindt u in de vormingsbrochure.

2. Ondersteuning van vormingsinit ia t ieven

Organisaties (bedrijven, vakbonden, beroepsfederaties, onderwijsinstellingen enz.) kunnen

een beroep doen op STV-Innovatie & Arbeid ter ondersteuning van vormingssessies,

cursussen, studiedagen, infovergaderingen, seminaries enzovoort. Die ondersteuning kan

verschillende vormen aannemen. Louter informatie verstrekken via het documentatiecentrum.

Of onderzoekers laten meewerken aan een vormingsprogramma (zeer actueel

onderzoeksmateriaal ter beschikking stellen, inhoudelijk bijwerken van vormingswerkers en/of

kaders). Of het geven van een lezing, een uiteenzetting over een onderzoek of de resultaten.

STV-Innovatie & Arbeid organiseert workshop op de sectorconferentie ‘Samen talent in

goede banen leiden’

Meer dan 400 mensen uit sectororganisaties, bedrijven, vakbonden, onderwijs, enz. schreven in voor deze conferentie. De focus van de conferentie ligt op de thematische workshops. In elke workshop staan good practices centraal die de discussie tussen (inter)sectorale sociale partners, beleidsmakers en onderwijspartners zullen voeden rond hefbomen en knelpunten bij de uitvoering van de en-gagementen van de Competentieagenda.

Jaarverslag 2008


124

Inzetten op vernieuwing van de arbeidsorganisatie is het sluitstuk van een coherent compe-tentiebeleid. Investeringen in opleiding en competentieontwikkeling renderen enkel maar als de opgedane kennis en kunde kan ingezet worden in de dagelijkse werkpraktijk (bijvoorbeeld via polyvalentie in de werkverdeling, het benutten van de creativiteit van medewerkers via systematisch werkoverleg, het werk maken van zelfsturende teams, enz.). In deze workshop kwamen aan de hand van concrete cases vragen aan bod zoals: vinden de sectorale partners het wenselijk en haalbaar om nieuwe werken organisatievormen als bijkomend aandachts-punt in hun werkagenda in te schrijven? Zijn sectorale expertisecentra en sectorconsulenten al voldoende geplaatst en gewapend om sociale innovatieprojecten deskundig te ondersteu-nen? Zeven organisaties (Virga Jesseziekenhuis, Philips Innovative Applications, TTL Camerlynck, BnS Engeering NV, Brouwerij Martens, Ruimtelijke Ordening en Erfgoed Vlaams-Brabant, de Kringwinkel Midden West-Vlaanderen) waren bereid om hun bedrijfsverhaal voor te leggen aan de deelnemers. Via een discussiebord werd aan zeven discussietafels de bedrijfspraktijk besproken.

3. Zelf aan de s lag

Om vormingswerkers, opleidingsverantwoordelijken, docenten, die op zoek zijn naar duidelijke

informatie voor een opleiding/cursus, al een aardig eind op weg te helpen werkt STV-Innovatie

& Arbeid vormingspakketten uit. Deze pakketten zijn modulair samengesteld zowel voor de

inhoud als de werkvormen. Dit betekent dat iedere organisator of samensteller van een cursu s

zelf een selectie kan maken uit het pakket dat het best aansluit bij de eigen doelstellingen en

het doelpubliek van de cursus.

Wie een complex thema wil behandelen waarin allerlei factoren een rol spelen, waar het

eerder gaat om evoluties en mechanismen dan om exacte informatie en wie vooral

deelnemers hierin een inzicht wil geven kan gebruik maken van een simulatiespel.

Jaarverslag 2008


125

Bonus voor beter werk. Prestatiebeloning doorgelicht.

Seminarie van HRMagazine, 13 november 2008

STV-Innovatie & Arbeid werkte mee aan een seminarie van HRMagazine rond prestatiebelo-ning. Na een uiteenzetting over eigen onderzoek de pro‟s en contra‟s van prestatiebeloning en twee praktijkgetuigenissen (Colruyt en Aluro) namen de 80 deelnemers plaats aan de speltafels om het spel „Wie verdient het?‟ te spelen. Omdat het spel nooit met zoveel mensen werd gespeeld werden we ondersteund door de professionele spelbegeleiders van het Cen-trum Informatieve Spelen. Aan elke tafel werden de deelnemers volgens een bepaald sys-teem beloond: gewoon vast loon zonder bonussen of premies, loon aangevuld met een bonus op basis van de groepsprestatie en individuele prestatie, loon aangevuld met een bonus op basis van gekende criteria voor eigen en groepspresta-

ties, loon aangevuld met een bonus op basis van gekende criteria voor de prestaties van de

groep. Aan elke tafel gaf dit aanleiding tot geanimeerde discussies over het systeem, loon naar wer-ken, samenwerken, problemen oplossen, afspraken maken, elkaar ondersteunen, evaluatie-gesprekken, transparantie van het loonbeleid, met je collega‟s over je loon spreken, enzo-voort. Voor meer informatie: www.serv.be/stichting/vorming

4. Doelgroep van vormingsinit ia t ieven

In 2008 bereikten we ongeveer 6.500 personen. Dat is een 1.000 minder dan vorig jaar omdat

we ook minder vormingsactiviteiten hadden. De groepen per activiteit zijn wel groter. De

verhouding blijft constant, de helft zijn mensen uit de vakbond, 30% uit bedrijven, 4%

studenten en 5% wordt gevormd door een paritair publiek. Anderen (11%) zijn

sectorconsulenten, onderwijsverstrekkers, preventieadviseurs, arbeidsgeneesheren, e.d.

5. Vormingspakketten

Om vormingswerkers, opleidingsverantwoordelijken, docenten, die op zoek zijn naar duidelijke

informatie voor een opleiding/cursus, al een aardig eind op weg te he lpen werkt STV-Innovatie

& Arbeid vormingspakketten uit. Deze pakketten zijn modulair samengesteld zowel voor de

inhoud als de werkvormen. Dit betekent dat iedere organisator of samensteller van een cursus

zelf een selectie kan maken uit het pakket dat het best aansluit bij de eigen doelstellingen en

het doelpubliek van de cursus.

Werkstress: achtergronden en aanpak

Op basis van onderzoek rond werkstress in het onderwijs, de textielsector, ziekenhuizen en

grootwarenhuizen publiceerde STV-Innovatie & Arbeid een algemene brochure Gejaagd door

het werk. Arbeid en stress in veranderende bedrijven, die de grondslag vormt van dit

vormingspakket. Dit vormingspakket wil vooral basisinformatie en discussiestof aanreiken die

van nut kan zijn bij het uittekenen van een preventiebeleid op ondernemingsvlak. Het pakket

gaat in op de achtergronden van werkstress, wat is werkstress en hoe herkent men

Jaarverslag 2008


126

stressbronnen in de werkomgeving. Het bevat werkvormen om een robotfoto te maken van

risicovolle werksituaties. Het geeft aan hoe nieuwe trends voor management en

personeelsinzet geanalyseerd kunnen worden vanuit de vraag of een toename van werkstress

onontkoombaar is. Het vormingspakket bespreekt de belangrijkste elementen uit een

stresspreventieplan en geeft een overzicht van de desbetreffende regelgeving.

Andere tijden, andere bedrijven?

Bedrijven waar zelden of nooit termen zoals human resources, integrale kwaliteitszorg, lean

production, teamwerk, total quality, outsourcing, organisatieverandering, … worden gebruikt

zijn vandaag de dag uiterst zeldzaam. Het management is constant op zoek naar middelen om

de concurrentie een stapje voor te zijn. Men hoort niet zelden voortdurend veranderen is de

enige kans op overleven in deze moordende concurrentieslag.

Deze veranderingen gaan ook aan de werknemers en hun vertegenwoordigers niet

onopgemerkt voorbij. Werknemers worden medewerkers, zij krijgen een nieuw profiel

aangemeten, men spreekt van taakverruiming, verantwoordelijkheid, samenwerking,

teamspirit, enzovoort.

Dit pakket biedt de mogelijkheid om allerlei bedrijfsveranderingen in een ruimer kader te

plaatsen. Welke invloed heeft de omgeving op het bedrijfsbeleid? Hoe reageren bedrijven op

nieuwe uitdagingen van de markt? Heeft dit invloed op het personeelsbeleid? Samen met de

deelnemers kan u de veranderingen in hun eigen bedrijf in kaart brengen en verduidelijken. Op

basis van de gegevens die de deelnemers verstrekken via de bedrijventest kan u niet alleen

werken rond de situaties in de bedrijven zelf, maar ook rond de gemeenschappelijke

kenmerken en de uitgesproken verschillen.

De klok rond. Een vormingspakket over gezondheidsrisico’s en sociaal leven in

ploegenarbeid

In Vlaanderen werken iets meer dan 200.000 mensen in ploegen. Zij werken op andere uren of

momenten van de dag: ‟s ochtends, ‟s middags, ‟s avonds, ‟s nachts, tijdens het weekend. Een

kwart draait ploegen in een volcontinu systeem, 24u op 24, zeven dagen op 7.

Werken in een volcontinu ploegensysteem houdt risico‟s in voor de gezondheid en het sociale

leven. De onregelmatige uren waarop ploegenarbeiders werken kunnen slaap- en

spijsverteringsproblemen veroorzaken door opgebouwde vermoeidheid, onregelmatig te eten

en/of verkeerde eetgewoonten. Toch zijn er ook werknemers die al jaren in ploegen

meedraaien en geen klachten hebben.

Gezondheidsproblemen en sociale problemen bij mensen die in ploegen werken ontstaan

meestal door:

slecht roosterontwerp;

Jaarverslag 2008


127

moeilijke combinatie arbeid – gezin, arbeid – sociale leven;

problemen op het werk (ontoereikende supervisie, slechte organisatie van het werk, weinig overleg, …);

verschillen in individuele tolerantie ten opzichte van ploegenwerk.

Het beste ploegenstelsel bestaat niet. Elk stelsel heeft zijn sterke en zwakke punten. Maar ook

elke ploegenarbeider zal andere accenten leggen. Wat voor de ene een probleem is, is voor

de andere een voordeel.

Varianten in ploegenstelsel komen er niet zomaar. Ze zijn het gevolg van keuzes die een on-

derneming maakt in haar bedrijfs- en arbeidsorganisatie. Met dit vormingspakket willen we

aangeven dat binnen bepaalde marges verbeteringen mogelijk zijn aan bestaande ploegen-

systemen. In dit pakket vindt u inspiratie om wie betrokken is bij ploegenarbeid (werknemers,

managers, lijnverantwoordelijken, preventieadviseurs, bedrijfsgeneeskundige diensten, perso-

neelsverantwoordelijken, vakbondsafgevaardigden, trainingsverantwoordelijken, sectorveran t-

woordelijken, …) inzicht te geven in ploegenstelsels en de mogelijke gezondheidsrisico‟s en

sociale risico‟s. Het pakket stelt werkwijzen voor om tijdens vormingssessies ploegenstelsels

te analyseren en mogelijke verbeteringen bespreekbaar te maken.

Met dit pakket willen we niet in de plaats treden van diegenen die betrokken zijn bij het vorm

geven van ploegenstelsels. Een ploegenstelsel invullen of verbeteren is een

ondernemingsgebonden aangelegenheid met een eigen rol voor de verschillende partijen. Wij

hopen wel dat het pakket een inspiratiebron of ondersteuning kan zijn in dit vaak ingewikkelde

besluitvormingsproces.

6. Simulatiespelen

Wie een complex thema wil behandelen waarin allerlei factoren een rol spelen, waar het

eerder gaat om evoluties en mechanismen dan om exacte informatie en wie vooral

deelnemers hierin een inzicht wil geven kan gebruik maken van een simulatiespel.

Het toeleveringsspel

In dit simulatiespel worden de deelnemers geconfronteerd met de realiteit van een

toeleveringsnetwerk en met just-in-time. De spelers moeten oplossingen zoeken voor

problemen zoals transportproblemen, kwaliteitsproblemen, organisatieproblemen, stockbeheer

problemen enzovoort. De deelnemers krijgen een inzicht in de grote afhankelijkheid tussen de

bedrijven en de gevolgen hiervan op de inzet van machines en mensen.

Jaarverslag 2008


128

Het netwerkspel

In dit spel staat de make-or-buy beslissing centraal. De spelers worden geconfronteerd met de

beslissing om activiteiten van een bedrijf al dan niet uit te besteden. Door het spel krijgen zij

inzicht in de motivatie om uit te besteden, het verloop van een dergelijke uitbesteding en de

gevolgen ervan, de relaties en communicatiestromen tussen de bedrijven.

Het teamspel

Het teamspel wil teamwerk niet promoten. Het wil wel het inzicht in het veranderingsproces

vergroten. Wat verandert er? Welke problemen duiken op? Hoe worden problemen

aangepakt? Zo worden hardnekkige mythes de wereld uitgeholpen.

Het teamspel verduidelijkt hoe teamwerk functioneert en geeft de bedrijfseconomische

noodzaak ervan aan. Het spel gaat in op de belangrijkste problemen (samenwerken in een

team, het takenpakket van het lagere kader, het invoeringsproces) en maakt die

bespreekbaar. Het biedt ook de mogelijkheid om organisatorische veranderingen zoals JIT,

integrale kwaliteitszorg en andere te kaderen binnen teamwerk.

Het Teamspel beantwoordt duidelijk aan een vraag van de bedrijven. In de grote bedrijven

wordt het op grote schaal gebruikt. Het spel werd aangekocht door Volvo Cars, IVOC (Instituut

voor Vorming en Opleiding in de Confectie), Bayer Antwerpen NV, CIS (Centrum Informatieve

Spelen), Philips Matsushita Battery Corporation, Fabrimetal/Delphi, Fabrimetal/CKZ

Antwerpen, BACOB, Volkswagen, Teamconsult, Interface Consult, CM (Christelijke

mutualiteiten) en ACLVB.

Wie verdient het?

In het voorjaar slaat de evaluatiekoorts weer toe in bedrijven en organisaties. Dat zorgt vaak

voor de nodige commotie zowel bij medewerkers als leidinggevenden. Toch vinden

medewerkers het belangrijk om één keer per jaar met hun direct leidinggevende een gesprek

te hebben over het eigen functioneren en dat van hun afdeling. Wat het beloningsaspect

betreft gaan zowel leidinggevenden als medewerkers principieel akkoord met de koppeling van

beloning aan een prestatiebeoordeling. Maar ondanks deze principiële goedkeuring, bestaat er

zowel bij leidinggevenden als bij medewerkers heel wat kritiek op het (eigen) systeem.

Jaarverslag 2008


129

STV-Innovatie & Arbeid ontwikkelde in samenwerking met het Centrum Informatieve Spelen

een spelvorm om in organisaties de discussie over het beoordelings- en beloningssysteem op

verschillende niveaus mogelijk te maken. Maar niet alleen de systemen zijn onderwerp van

gesprek, ook elementen als loon naar werk, samenwerken, problemen oplossen, afspraken

maken, elkaar ondersteunen, evaluatiegesprekken houden, … komen aan bod.

Ruimte voor competenties

In 2002 vroeg STV-Innovatie & Arbeid aan 1..581 personeelsverantwoordelijken of zij

vertrouwd zijn met het begrip competentiemanagement. Voor een grote meerderheid van

ondernemingen (60%) was het antwoord negatief. Toch zegt 33% van de ondernemingen het

geheel of gedeeltelijk toe te passen. Dit is een opmerkelijk hoge score. Het concept word t

hoofdzakelijk in grote bedrijven toegepast en is meer doorgedrongen in de non-profit.

Bedrijfsstrategen zien competenties als de unieke combinatie van resources waarmee een

organisatie een strategisch voordeel kan opbouwen. HRM-specialisten zien er een kans in om

een geïntegreerd personeelsbeleid te voeren en via competentiemanagement bij te dragen tot

het succes van de organisatie. Voor de medewerkers vormt het een versterking van hun

positie op de interne en externe arbeidsmarkt.

Toch staat de sociale dialoog rond competenties in Vlaanderen nog in zijn kinderschoenen.

Dat niet alle partijen rond de tafel evenveel kennis hebben van het gebruikte jargon is een van

de belangrijke oorzaken van een stroeve dialoog. Uit onderzoek blijkt dat een goed werkend

systeem van competentiemanagement alleen mogelijk is als er een draagvlak voor bestaat.

Dat kan er enkel komen als er daadwerkelijk overleg gepleegd wordt met de werknemers en

hun afgevaardigden.

Daarom werd met de steun van de Vlaamse Overheid, over de vakbondsgrenzen heen, een

project gestart rond de sociale dialoog over competenties. Het resultaat is een

simulatieoefening om deelnemers wegwijs te maken in competentiemanagement: Wat houdt

het begrip precies in? Hoe moet u er in uw organisatie mee omgaan? En wat betekent dat

uiteindelijk voor de medewerkers? Wat zijn de kansen en valkuilen van

competentiemanagement?

Het antwoord krijgt u als u Ruimte voor Competenties speelt.

Het competentiespel werd ontwikkeld met de (zeer heterogene) doelgroep van

vakbondsafgevaardigden in het achterhoofd, dat zowel bruikbaar is voor de groep van

uitvoerenden (arbeiders, lagere bedienden) als voor kaderleden en hoger geschoolden.

Ondanks deze uitdrukkelijke keuze is het competentiespel niet enkel bruikbaar binnen

vakbondsmiddens maar voor iedereen die ten gronde rond competenties,

competentiemanagement en competentieontwikkeling wil werken. Het was een bewuste keuze

van de initiatiefnemers om in het spel geen dogmatische vakbondshouding te verwerken t.a.v.

Jaarverslag 2008


130

competenties. Wel om er een uitnodiging van te maken om met kennis van zaken en vanuit

een constructief kritische houding een visie te ontwikkelen rond het thema.

Ruimte voor competenties is een simulatiespel. De deelnemers kruipen in de rol van een

werknemer uit het bedrijf TEKAR 6 (tekar is gewoon een omkering van het woord raket) . Deze

onderneming heeft zich gespecialiseerd in het ontwikkelen van spaceshuttles met als

eindbestemming het ISS (Internationaal ruimtestation). De spelers (het spel is gemaakt voor

groepen van 6 tot 30 deelnemers) hebben als initiële opdracht een degelijke spaceshuttle op

het lanceerplatform te brengen en die te voorzien van een competente bemanning.

Het spelen van Ruimte voor competenties neemt idealiter een dag in beslag (twee

spelrondes), nabespreking inbegrepen.

Voor de uitvoering van het spel tekende het Centrum Informatieve Spelen, STV-Innovatie &

Arbeid was bij het project betrokken als expert (onderzoek competentiemanagement en

expertise in de ontwikkeling van simulatiespelen).

Jaarverslag 2008


131

Deel 3


Jaarverslag 2008


132

Hoofdstuk 1


1. Taakomschri jv ing

Voor de Vlaamse en Belgische economie zijn de vier Vlaamse havens, Antwerpen, Gent, Zee-

brugge en Oostende van zeer groot belang. De havens kennen een enorme rechtstreekse en

onrechtstreekse bedrijvigheid: vervoer, overslag en opslag, logistiek, distributie, handel, dien-

sten, industrie, enz. Deze activiteiten zorgen voor een tewerkstelling van tienduizenden pers o-

nen en voor een toegevoegde waarde van meerdere miljarden euro per jaar. Bijgevolg hecht

Vlaanderen een groot belang aan haar havens en aan een gedegen havenbeleid.

Omdat de havens zo belangrijk zijn voor de Vlaamse economie heeft de Vlaamse Regering in

1989 de Vlaamse Havencommissie (VHC) opgericht, met als opdracht het leveren van een

bijdrage tot de voorbereiding van het havenbeleid. Deze opdracht bestaat uit enerzijds een

advies- en aanbevelingsopdracht en anderzijds een informatie- en studieopdracht.

1 .1 . De a dv ie s - e n a a n be v e l in gs op dra c ht

Zowel het Vlaams Parlement, de Vlaamse Regering, de bevoegde minister als de SERV kun-

nen de Vlaamse Havencommissie om advies vragen. Bovendien kan de Vlaamse Havencom-

missie op eigen initiatief een aanbeveling doen.

De algemene adviezen en aanbevelingen hebben betrekking op algemene beleidsobjectieven

voor de infrastructuur en exploitatie van de havens, algemene voorstellen over de concurren-

tievoorwaarden tussen havens (financiering, subsidiëring, samenwerkingsverbanden), de be-

vordering van de coördinatie tussen het beleid van de havens, overleg en een verste rkte sa-

menwerking tussen de havens. De Vlaamse Havencommissie kan ook aanbevelingen

formuleren over alle hinterlandverbindingen van de havens en het interregionaal en internatio-

naal overleg over het zeehavenbeleid. De algemene beleidsobjectieven moeten wor den om-

gezet in concrete infrastructuurplannen en projecten voor het geheel van de havens.

De Havencommissie ontvangt ook adviesvragen over ontwerpen van decreet, ontwerpbeslu i-

ten en beleidsnota‟s die relevant zijn voor het havenbeleid. De regering vraagt advies voor ze

een beslissing neemt.

Jaarverslag 2008


133

Analoog adviseert de Havencommissie over havenprojecten waarvoor de Vlaamse Overheid

subsidie verleent of (mede-)investeerder is. De Minister moet aan de commissie advies vragen

over de projecten met een overheidsinvestering van ten minste tien miljoen euro. Tot enkele

jaren geleden lag de nadruk in de adviezen van de Vlaamse Havencommissie vooral op de

haalbaarheid en de wenselijkheid van investeringsprojecten in de havens. Belangrijke voor-

beelden van dergelijke investeringsprojecten zijn de Flanders Container Terminal (Zeebrugge),

het Verrebroekdok (Antwerpen), het Kluizendok (Gent), de renovatie van de haven van Oos t-

ende, de Containerkade Noord en de Containerkade West (Antwerpen). Ondertussen is de

nadruk in de adviezen en aanbevelingen verschoven naar meer algemene beleidsmatige on-

derwerpen, zoals Europese aangelegenheden (Europees havenbeleid), Strategische plannen,

het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen, havenbestuurlijke bevoegdheden, financiering van

havens, enz.).

1 .2 . De i n f o rma t ie - e n s t ud ie o pd ra c ht

Het secretariaat van de Havencommissie vervult autonoom de algemene informatieopdracht

van de Vlaamse Havencommissie. Jaarlijks publiceert de Vlaamse Havencommissie een Jaar-

overzicht Vlaamse havens, een statistisch en sociaaleconomisch overzicht van de vier Vlaam-

se havens gedurende het voorbije jaar. Binnen haar informatie- en studieopdracht kan de

Vlaamse Havencommissie ook opdrachten geven aan externen, bijvoorbeeld studiebureaus,

om één of meerdere aspecten van een havenrelevant probleem te onderzoeken. Begin 2004

publiceerde de Vlaamse Havencommissie de Wegwijzer in Europese haven- en vervoerdos-

siers. Voor een hele reeks Europese dossiers werd hierin bondig maar duidelijk uitgelegd waar

het over gaat en wat de actuele stand van zaken is van het dossier. In 2005 en 2008 ver-

scheen een nieuwe editie. De editie 2008 is een grondig herwerkte Wegwijzer, waarin heel wat

nieuwe onderwerpen aan bod komen. De uitgave 2008 kwam tot stand in samenwerking met

de Nationale Havenraad van Nederland. De tekst en de bijhorende documenten van de Weg-

wijzer worden op de website van de Havencommissie actueel gehouden. (zie

www.serv.be/vhc)

De jaarverslagen, jaaroverzichten, rapporten en studies zijn verkrijgbaar bij het secretariaat

van de Vlaamse Havencommissie of via de bestelmodule van de SERV-website.

(www.serv.be)

http://www.serv.be/vhc

http://www.serv.be/

Jaarverslag 2008


134

Hoofdstuk 2

Werking Vlaamse Havencommissie 2008

1. Commissievergaderingen 2008

In 2008 vergaderde de plenaire Vlaamse Havencommissie twee maal, op 24 juni en op 27

november. Hierna volgt een overzicht van de belangrijkste agendapunten van deze twee ve r-

gaderingen.

24 juni 2008

Tijdens de vergadering van de Vlaamse Havencommissie van 24 juni 2008 kwamen vier

agendapunten aan bod: het verlenen van vergunningen in Vlaamse zeehavens, verslaggeving

over Flanders Port Area, de stand van zaken van het Europees havenbeleid en de wenselij k-

heid om een studie te maken over de ontwikkeling van containertrafieken in Vlaanderen en de

Hamburg-Le Havre range. Ten slotte kreeg de vergadering een overzicht van de werkzaamhe-

den van de diverse werkgroepen.

Het eerste punt van de agenda betrof het verlenen van vergunningen in Vlaamse zeehavens.

De werkgroep Vergunningen werkte in twee vergaderingen aan een ontwerptekst over vergun-

ningverlening (milieuvergunning en stedenbouwkundige vergunning) in zeehavens. De Vlaam-

se Havencommissie bereikte hierover geen consensus. Beslist werd dit punt verder te bespre-

ken op de volgende vergadering van het dagelijks bestuur.

Een tweede agendapunt betrof een verslaggeving over Flanders Port Area. In de Task Force

van Flanders Port Area is de heer Jean-Pierre Merckx, secretaris van de Vlaamse Haven-

commissie, de trekker van het actiepunt Communicatie en draagvlak. De vijf actiepunten wa-

ren op 24 juni 2008 de conceptfase voorbij: ze waren voltooid of in uitvoering. Er werd altijd

gerapporteerd aan de Task Force Flanders Port Area. De Vlaamse Havencommissie wordt op

de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. Binnen het actiepunt Communicatie en draagvlak

werden vijf punten verder uitgewerkt:

Actiepunt 1: Opstelling communicatieplan

Actiepunt 2: Organisatie Vlaamse Havendag op zaterdag, 5 juli 2008

Actiepunt 3: Opleidings- en kennismakingsdagen voor ambtenaren

Actiepunt 4: Opstelling Basistekst Flanders Port Area

Actiepunt 5: Website Flanders Port Area

De Havencommissie kreeg de vraag na te gaan waar ze een belangrijkere rol kan spelen in

het actiepunt Opleidingen en Arbeidsmarkt van Flanders Port Area.

Jaarverslag 2008


135

Op de vergadering van 24 juni 2008 werd een van de stand van zaken gegeven van het Euro-

pees havenbeleid. De plenaire vergadering van de Vlaamse Havencommissie van 19 decem-

ber 2007 besliste om geen formeel standpunt te formuleren over de mededelingen van de

Europese Commissie inzake een Europees havenbeleid en inzake een geïntegreerd maritiem

beleid voor de Europese Unie. De werkgroep Europees havenbeleid volgde de vervolgacties

verder op.

De Europese Commissie plande de organisatie van drie nieuwe workshops. In de werkgroep

Europees havenbeleid werd gevraagd om een onderhoud te organiseren met de mensen van

DGTREN die zich bezighouden met de organisatie van de workshops en de voorbereiding van

de inhoud van die workshops, om te weten te komen wat er nog te verwachten valt in de ko-

mende maanden. Dit gesprek heeft plaatsgevonden op 23 april 2008.

De plenaire vergadering van de Vlaamse Havencommissie van 24 juni besliste om een studie

te maken over de ontwikkeling van containertrafieken in Vlaanderen en de Hamburg-Le Havre

range. Het havenbestuur van Zeebrugge stelde in de plenaire vergadering van 19 december

2007 voor om de ontwikkeling van de containertrafieken in de Hamburg-Le Havre range, en de

rol die Vlaanderen daarin speelt, nader te bekijken en hierover een discussie te voeren. De

vergadering vertrouwde de studie toe aan het secretariaat van de Havencommissie.

Ten slotte kreeg de plenaire vergadering een overzicht van de werkzaamheden van de wer k-

groepen, Maatschappelijk draagvlak, Europees havenbeleid, Strategisch Plan haven Antwer-

pen en Vergunningen.

27 november 2008

Op de vergadering van de Vlaamse Havencommissie van 27 november 2008 kwamen vier

belangrijke agendapunten aan bod: de heer Toon Colpaert gaf een uiteenzetting en een stand

van zaken over het actiepunt van Flanders Port Area Opleidingen en arbeidsmarkt, het ont-

werpadvies over het Strategisch Plan van de haven van Antwerpen werd behandeld, de derde

editie van de Wegwijzer in Europese haven- en vervoersdossiers en het RIS (River Informati-

on Services op de binnenwateren) kregen een toelichting.

Eerst gaf de heer Toon Colpaert een uiteenzetting en stand van zaken over het actiepunt Op-

leidingen en arbeidsmarkt van Flanders Port Area. Op de plenaire vergadering van de Vlaam-

se Havencommissie van 24 juni werd opgemerkt dat de Vlaamse Havencommissie nauwer

betrokken moet zijn bij het thema Opleidingen en arbeidsmarkt. Dit thema, waarvoor Toon

Colpaert de trekker is, is een van de tien thema‟s die onder Flanders Port Area vallen. Het

dagelijks bestuur besliste in zijn vergadering van 24 september 2008 om de heer Toon Col-

paert uit te nodigen. Tijdens de plenaire vergadering van 27 november 2008 gaf de heer Co l-

Jaarverslag 2008


136

paert een uiteenzetting aan de hand van zijn presentatie Werkt de haven? Flanders Port Area.

De activering van de havengebonden arbeidsmarkt. Na de uiteenzetting werd beslist om in

een werkgroep te onderzoeken hoe de Havencommissie kan meewerken aan dat project.

Het tweede punt betrof het ontwerpadvies van de Havencommissie over het Strategisch Plan

van de haven van Antwerpen. Het Advies van de Vlaamse Havencommissie over het Strate-

gisch Plan haven van Antwerpen werd besproken en unaniem goedgekeurd.

Het “Advies van de Vlaamse Havencommissie over het Strategisch Plan haven van Antwer-pen” kan u raadplegen of downloaden van de website: www.serv.be/vhc (zie publicaties).

Ten derde werd aangekondigd dat het secretariaat een nieuwe Wegwijzer Europese haven- en

vervoerdossiers heeft opgemaakt. Deze publicatie uit 2004 en 2005 werd geactualiseerd sa-

men met de Nationale Havenraad Nederland. Via de website van de Havencommissie (zie

www.serv.be/vhc) en de Nationale Havenraad is het mogelijk om altijd over de geactualiseerde

informatie te beschikken en PDF-documenten te downloaden. Het document is sinds 11 de-

cember 2008 beschikbaar. Tijdens de viering van 40 jaar Nationale Havenraad Nederland in

Den Haag werd het boekje officieel voorgesteld.

De plenaire vergadering van de Havencommissie besprak ook het RIS (River Information Ser-

vices op de binnenwateren). Dit onderwerp kwam al aan bod in het dagelijks bestuur van 24

september 2008 bij de adviesvraag over dit dossier. Op die vergadering gaven drie deskund i-

gen van het Departement MOW een toelichting. Op de plenaire Havencommissie werd verslag

uitgebracht en werd melding gemaakt van de brief die de voorzitter aan minister Crevits heeft

gestuurd.

De plenaire vergadering besliste een memorandum op te stellen tegen de verkiezingen van

zeven juni 2009. Een werkgroep bereidt dit memorandum voor.

Ten slotte kreeg de plenaire vergadering een overzicht van de werkzaamheden in de werk-

groepen.

2. Dageli jks bestuur

Het dagelijks bestuur van de Vlaamse Havencommissie is verantwoordelijk voor de algemene

werking en formuleert de opdrachten aan de werkgroepen en het secretariaat. Op basis van

de voorstellen van het secretariaat en de werkgroepen werkt het dagelijks bestuur de ont-

werpaanbevelingen en/of ontwerpadviezen af voor de Vlaamse Havencommissie.



Jaarverslag 2008


137

In 2008 vergaderde het dagelijks bestuur twee maal, namelijk op 24 september en op 20 no-

vember 2008. Hierna volgt een overzicht van de belangrijkste agendapunten van deze verga-

deringen.

24 september 2008

Tijdens de vergadering van het dagelijks bestuur van 24 september 2008 kwamen vier

agendapunten aan bod: de verlening van vergunningen in zeehavengebieden, de nauwere

betrokkenheid van de Havencommissie bij het uitwerken van het actiepunt Opleidingen en

arbeidsmarkt binnen het initiatief Flanders Port Area, het RIS (River Information Services op

de binnenwateren) en de aanpak van de studie over de invloed van de ontwikkelingen van de

containerbusiness op de Vlaamse havens.

20 november 2008

Op de vergadering van het dagelijks bestuur van 20 november 2008 kwamen drie agendapun-

ten aan bod: Etienne Poelvoorde van de SERV gaf een toelichting over de overheidsuitgaven

voor de havens en de begroting, de stand van zaken betreffende het RIS (River Information

Services op de binnenwateren) werd besproken en het ontwerpadvies over het Strategisch

Plan voor de haven van Antwerpen werd behandeld.

3. Werkgroepen

De dossiers voor het dagelijks bestuur en de Havencommissie worden voorbereid in werk-

groepen.

De werkgroepen zijn verantwoordelijk voor de voorbereiding van het grootste deel van de

adviezen en aanbevelingen. Ze zijn samengesteld uit vertegenwoordigers van de werknemers,

werkgevers en havenbesturen. Afhankelijk van het onderwerp worden soms ook vertegen-

woordigers van de transportmodi wegvervoer, spoorwegen en binnenvaart ui tgenodigd. Het

secretariaat kan ook deskundigen van de administratie MOW (Mobiliteit en Openbare Wer-

ken), afdeling Haven- en Waterbeleid uitnodigen, indien dat nodig is.

In 2008 vergaderden de werkgroepen van de Vlaamse Havencommissie zeven maal. In 2008

vergaderde de werkgroep Europees havenbeleid één maal en de werkgroep Maatschappelijk

draagvlak, Vergunningen en Strategisch Plan haven Antwerpen vergaderde telkens twee keer.

Hierna volgt een overzicht van de werkzaamheden in 2008 in de werkgroepen van de Vlaamse

Havencommissie.

De werkgroep Maatschappelijk draagvlak heeft van eind 2006 tot mei 2007 gewerkt aan de

aanbeveling over het maatschappelijk draagvlak van de Vlaamse havens. De Aanbeveling van

de Vlaamse Havencommissie over de vergroting van het maatschappelijk draagvlak van de

Jaarverslag 2008


138

Vlaamse havens werd op de plenaire vergadering van de Vlaam-

se Havencommissie van 23 mei 2007 goedgekeurd. In de periode

daarna is de werkgroep ingeschakeld voor de uitwerking van het

actiepunt Communicatie en Maatschappelijk Draagvlak in het

kader van Flanders Port Area. De werkgroep vergaderde daar-

voor op 28 februari en op 14 april 2008, en droeg in belangrijke

mate bij tot de organisatie van de eerste Vlaamse havendag op

zaterdag 5 juli 2008. De werkgroep en het secretariaat hebben

bovendien meegewerkt aan de voorbereiding van de opleidings-

en kennismakingsdagen voor ambtenaren, aan de opstelling van

de basisnota Flanders Port Area en aan de uitwerking van de

nieuwe website van Flanders Port Area. Op dit ogenblik volgt de werkgroep de opmaak op van

een communicatieplan voor de vergroting van het maatschappelijk draagvlak van de havens.

De Werkgroep Europees Havenbeleid volgt de initiatieven van de Europese Commissie rond

de ontwikkeling van een Europees havenbeleid en het maritiem beleid nauwgezet op. In 2008

kwam de werkgroep slechts één maal bijeen. Deze werkgroep heeft begin mei 2008 een non-

paper over de workshop Europese Commissie Port-related environmental issues opgesteld in

functie van de workshop die de Europese Commissie over havens en milieu organiseerde op 6

mei 2008 in Venetië. Daarnaast plande de Europese Commissie in 2008 nog twee workshops

(één over de sociale dialoog in de havens en één over staatssteun aan de havens), maar uit-

eindelijk vonden deze twee workshops niet plaats. Hierdoor verviel ook de noodzaak om die

twee workshops voor te bereiden in de werkgroep van de Vlaamse Havencommissie. De

werkgroep volgt deze materie verder op en doet, indien nodig, voorstellen aan het dagelijks

bestuur.

De werkgroep Strategisch Plan Antwerpen bereidde het ontwerpadvies over het Strategisch

Plan Antwerpen voor. De werkgroep heeft in 2008 twee maal vergaderd (29 januari en 24

oktober 2008).

De werkgroep Vergunningen heeft in twee werkgroepvergaderingen (25 april en 10 juni 2008)

gewerkt aan een ontwerptekst over vergunningverlening (milieuvergunning en stedenbouw-

kundige vergunning) in zeehavens.

4. Schrifte l i jke procedures

De gewone procedure voor een adviesvraag of een aanbeveling is de volgende: de werkgroep

bereidt het advies of de aanbeveling voor, waarna het dagelijks bestuur het ontwerp beoor-

deelt. Uiteindelijk moet het ontwerpadvies of de ontwerpaanbeveling in de plenaire vergad e-

Jaarverslag 2008


139

ring van de Vlaamse Havencommissie worden besproken en goedgekeurd. Soms gebeurt het

echter dat, wegens het dringend karakter van sommige adviesvragen, de gewone procedure

niet kan worden gevolgd. In dat geval gebeurt het overleg over de ontwerptekst schriftelijk. De

schriftelijke goedkeuring door het dagelijks bestuur wordt achteraf door de plenaire Vlaamse

Havencommissie bevestigd. In 2008 was dit voor geen enkel dossier het geval.

5. Studienamiddag met de Nationale Bank van

België

Op 26 juni 2008 werd, tijdens een studienamiddag bij de Nationale Bank van België (NBB), het

Jaaroverzicht Vlaamse havens 2007 voorgesteld aan de havensector. Dit gebeurde in samen-

werking met de dienst micro-economische informatie van de Nationale Bank. De heer George

van Gastel lichtte het rapport van de NBB, Economisch belang van de Belgische havens:

Vlaamse zeehavens, Luiks havencomplex en haven van Brussel toe. Prof. Em. Dr. Willy Win-

kelmans, voorzitter van de Havencommissie, gaf een voordracht met als titel Meten is weten,

waarin hij inging op het belang van informatie en statistiek, in functie van de voorstell ing van

het Jaaroverzicht Vlaamse havens 2007. Sinds jaren publiceert de Nationale Bank van België

havenstudies. De studies van de Vlaamse Havencommissie en die van de Nationale Bank van

België zijn complementair. Beide organisaties werken samen bij de redactie maar leggen wel

hun eigen accenten. Mede daardoor werden beide studies voor het eerst publiek gemaakt op

een gezamenlijke studienamiddag op 26 juni 2008 in de Nationale Bank in Brussel.

Op deze studienamiddag gaf Prof. Dr. Alain Verbeke een overzicht van de wijze waarop het

belang van zeehavens voor hun omgeving wordt gemeten in ons land, in Frankrijk en in het

Verenigd Koninkrijk (Innovatie in de economische impactmeting van zeehavens: een vergeli j-

king van impactanalyses in België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk).

De studienamiddag werd afgesloten met een toespraak van minister-president Kris Peeters,

uitgesproken door de heer Koen Geens, kabinetchef, over het economisch belang van Flan-

ders Port Area.

6. Wegwijzer – edit ie 2009

De Europese Commissie lanceert met grote regelmaat nieuwe voorstellen die een impact heb-

ben op de havens. De complexiteit van de procedures en de diversiteit van de behandelde

materies maken het niet eenvoudig om alle havenrelevante dossiers op te volgen. Begin 2004

publiceerde de Vlaamse Havencommissie voor het eerst een Wegwijzer die de lezer op het

goede pad zet. In 2005 kwam er een tweede, herziene editie en in 2008 werkten de secretari a-

Jaarverslag 2008


140

ten van de Vlaamse Havencommissie en de Nationale Havenraad (Nederland) aan een volle-

dig herziene en fors uitgebreide derde versie.

De havensector is vrij lang gevrijwaard gebleven van Europese regelgeving die rechtstreeks

impact heeft op het beheer en de ontwikkeling van zeehavens en op de wijze waarop in h a-

vens diensten aan scheepvaart en lading worden verleend, vergunningen worden uitgereikt en

arbeid wordt verricht. Weliswaar waren er al lang belangrijke richtlijnen in voege die, zoals

later zou blijken, een grote impact op de havens hebben (bijvoorbeeld de Vogel- en de Habita-

trichtlijn), maar de grote bewustwording over het belang van het Europese beleid voor de h a-

vensector kwam pas tot stand bij de lancering van het zogenoemde Port Package, het pakket

waarin onder meer de controversiële Havenrichtlijn zat. Sindsdien is niets nog hetzelfde. De

behoefte aan informatie over de Europese vervoer- en havendossiers groeit.

De Europese Unie doet nu zeer regelmatig nieuwe voorstellen van richtlijnen die van belang

kunnen zijn voor de havens. Deze voorstellen doorlopen een complexe procedure, waarbij in

elke stap van de procedure nieuwe verslagen, documenten of adviezen worden geproduceerd.

Het volgen van één of meerdere dossiers is daarom niet eenvoudig.

Het boekje van de Vlaamse Havencommissie en

de Nationale Havenraad Wegwijzer in Europese

haven- en vervoerdossiers probeert hieraan tege-

moet te komen voor iedereen die op één of andere

manier met havens te maken heeft en die wil we-

ten waar de Europese Unie mee bezig is. Het is

uitdrukkelijk géén allesomvattend encyclopedisch

naslagwerk. De Wegwijzer schetst voor een selec-

tie van 44 onderwerpen (de belangrijkste havenre-

levante onderwerpen) in één of enkele bladzijden

waar het over gaat, hoe de procedure tot nu toe is

verlopen en wat de actuele stand van zaken is.

Ook wordt verwezen naar de meest relevante

documenten in het dossier. Enkele belangrijke

begrippen worden uitgelegd, inclusief de belang-

rijkste beslissingsprocedures.

De nieuwe editie van de Wegwijzer werd op 11 december 2008 publiek gemaakt tijdens de

feestelijke viering van veertig jaar zeehavenoverleg in Nederland, in de Ridderzaal in Den

Haag.

Jaarverslag 2008


141

Deel 4

Mobiliteitsraad van

Vlaanderen

Jaarverslag 2008


142

Hoofdstuk 1

Mobiliteitsraad van Vlaaderen

1. In le id ing

De Mobiliteitsraad van Vlaanderen (MORA) is de strategische adviesraad voor het beleidsdo-

mein Mobiliteit en Openbare Werken en adviseert de Vlaamse Regering en het Vlaams Parle-

ment over de hoofdlijnen van het beleid, over voorontwerpen van decreet en over strategische

besluiten met betrekking tot mobiliteit. Bovendien heeft de Mobiliteitsraad de opdracht om een

vijfjaarlijks mobiliteitsrapport op te stellen.

2008 is het eerste volledige werkjaar van de Mobiliteitsraad, na zijn oprichting in september

2007. In 2008 vergaderde de Mobiliteitsraad van Vlaanderen 11 maal onder het voorzitter-

schap van de heer Daan Schalck. De bijzondere MORA-commissies goederenvervoer en per-

sonenvervoer kwamen in 2008 respectievelijk zeven en acht maal bijeen en voor de voorbe-

reiding van diverse adviezen werden bovendien acht maal een werkgroep ad hoc

bijeengeroepen.

Samenstelling van de Mobiliteitsraad van Vlaanderen

Aangevuld met de voorzitter telt de Mobiliteitsraad 28 leden.

De SERV–partners zetelen met 12 leden in de Mobiliteitsraad. Binnen deze delegatie zetelen

naast de vertegenwoordigers van de koepelorganisaties ook vertegenwoordigers van de sec-

torale organisaties die de private vervoersaanbieders vertegenwoordigen.

Het mobiliteitsmiddenveld wordt vertegenwoordigd door de Komimo, de Fietsersbond, de

Voetgangersbeweging en de Bond voor Trein Tram en Busgebruikers.

Naast de lokale overheden vertegenwoordigd door de VVSG en VVP, zetelen de milieuvereni-

gingen vertegenwoordigd in de Minaraad en de vertegenwoordigers van de openbare ver-

voermaatschappijen en van de mobiliteitsverenigingen De Lijn en NMBS.

Om de Mobiliteitsraad bij te staan met de nodige academische kennis werden door de Vlaam-

se Regering ook drie deskundigen aangesteld.

Het MORA-secretariaat bestaat uit zes medewerkers en werd ondergebracht bij de SERV.

Het eerste volledige werkjaar

De Mobiliteitsraad van Vlaanderen heeft in 2008 gestadig gewerkt om zijn plaats als strategi-

sche adviesraad voor mobiliteit en openbare werken in te vullen en heeft nu al al aangetoond

dat hij zijn opdracht als hét overlegplatform voor verkeer en vervoer in Vlaanderen kan waar-

maken.

Jaarverslag 2008


143

Bij de aanvang van 2008 werden de decretaal voorziene MORA-commissies personenvervoer

en goederenvervoer gestart, onder het respectievelijke voorzitterschap van Mark Keppens

(Voetgangersbeweging) en Lode Verkinderen (SAV).

Met een uitgebreid besproken werkprogramma is getracht aan te geven hoe er naast de for-

mele decretale opdracht kan worden gewerkt aan kennisopbouw in de expertisevelden, mobil i-

teit, openbare werken, verkeersveiligheid. De Mobiliteitsraad wil door een vertegenwoordiging

van de Mobiliteitsraad in stuurgroepen, de deelname aan workshops of de samenwerking met

andere instanties zoals de steunpunten, anticiperen op de inhoudelijke kennis nodig voor a d-

viezen, aanbevelingen en het Mobiliteitsrapport.

In januari heeft de Mobiliteitsraad op uitnodiging van Febiac een raad georganiseerd op het

Autosalon met als thema Op weg naar morgen. In de raad werd een debat gehouden over de

milieu-impact van wagens en over de nieuwe technologische mogelijkheden.

In april was de Mobiliteitsraad te gast bij De Lijn voor een toelichting en discussie over zijn

strategisch plan.

In februari werd de Mobiliteitsraad door Satellic Traffic Management, de technische organisa-

toren van het Duitse Mautsysteem voor vrachtwagens, uitgenodigd voor een demonstratie van

het systeem van slimme kilometerheffing zoals van toepassing in Duitsland. Deze demonstra-

tie toonde overtuigend de impact en de mogelijkheden van een gevariabiliseerde kilometerhef-

fing aan, en de mogelijkheden om te werken met verschillende zonale tarieven.

In juni werd het indicatorenboek Goederenvervoer 2007 toegelicht door de heer Thierry Va-

nelslander, coördinator van het steunpunt goederenstromen.

Het indicatorenboek is een eerste stap om alle relevant cijfermateriaal toegespitst op het

Vlaamse goederenvervoer samen te brengen.

Op dezelfde vergadering werden de lange termijn vooruitzichten m.b.t. de Belgische mobiliteit

van het Federaal Planbureau toegelicht door mevrouw Inge Mayeres en de heer Olivier Mar-

chal. Het PLANET-model maakt voorspellingen voor de mobiliteit tot het jaar 2030. De voor-

spellingen leveren zowel socio-economische gegevens op als gegevens over vervoersstromen

en de impact op het leefmilieu die daarmee verband houdt.

De heer Alex Van Breedam van het Vlaams Instituut voor de Logistiek (VIL) kwam het concept

Extended Gateways voorstellen en de uitwerking ervan in de Vlaamse Provincies.

Vlaanderen heeft door zijn ligging in Europa en zijn poorten een grote goederenstroom te

verwerken. Om de logistiek duurzaam te kunnen afhandelen heeft het VIL de strategie van de

Extended Gateways ontwikkeld. Dit concept probeert de totale logistieke kost en de totale

maatschappelijke kost door de juiste lokalisatie van bedrijven te minimaliseren en dit door

clustering en bundeling.

Jaarverslag 2008


144

2. Invull ing van de adviesopdracht

De belangrijkste taken van de Mobiliteitsraad van Vlaanderen zijn uiteraard de rechtstreekse

adviesvragen van de Vlaamse Regering of het Vlaams Parlement. Deze hebben betrekking op

de strategische beleidsvraagstukken, de hoofdlijnen van het te voeren beleid, het begrot ings-

beleid inzake mobiliteit of de voorontwerpen van decreet of besluit.

In 2008 werd de Mobiliteitsraad vijfmaal om advies gevraagd door de Minister van Mobiliteit en

telkens eenmaal door respectievelijk de Minister van Openbare Werken, de Minister van Ar-

beid en de Minister-president.

Advies over hoofdstuk XIV ‘Aslasten’ van het ontwerp van decreet houdende

diverse bepalingen inzake energie, leefmilieu, openbare werken, landbouw en

visserij (23.04.2008)

De Mobiliteitsraad van Vlaanderen gaf advies over het aslastendecreet. De Mobiliteitsraad kan

zich aansluiten bij de intenties van de Vlaamse Regering om beschadiging van het wegdek

zoveel mogelijk te vermijden en uit te sluiten. De Mobiliteitsraad kan zich dan ook grotendeels

vinden in de inhoud van het voorliggende ontwerpdecreet, maar formuleert nog een aantal

bedenkingen en bekommernissen. Zo voorziet het aslastendecreet nog geen medeveran t-

woordelijkheid van de verlader. In het decreet zouden hiervoor de nodige bepalingen moeten

worden opgenomen. Omwille van de complexiteit van het uitzonderlijk vervoer en de bijzonde-

re omstandigheden waarin dit vervoer moet worden verricht, wordt in het advies ook gepleit

voor de invoering van een tolerantiemarge voor aslastafwijkingen in het uitzonderlijk vervoer.

Belangrijk is ook dubbele inning van de boetes te vermijden.

Advies over het voorontwerp van decreet tot wijziging van het decreet van 13

februari 2004 tot vaststelling van de algemene regels inzake de erkenning en

basissubsidiëring van mobiliteitsverenigingen en koepels van verenigingen en

de subsidiëring van mobiliteitsprojecten (21.05.2008)

De Mobiliteitsraad vindt de aanpassingen van de voorwaarden voor de erkenning en subsidië-

ring logisch omdat ze inspelen op ervaringen en noden van de praktijk. In het voor liggende

decreet worden meer realistische herkenningsvoorwaarden en betere opvolgingsafspraken

geformuleerd.

De Mobiliteitsraad pleitte in zijn advies voor meer betrokkenheid bij de mobiliteitscampagnes.

De betrokkenheid van de Mobiliteitsraad in het proces van de mobiliteitscampagnes moet

leiden tot een breder draagvlak en engagement voor de mobiliteitscampagnes. De Vlaamse

Regering is hier bij de opmaak van het besluit op ingegaan.

Jaarverslag 2008


145

Advies over de voorstellen ter verbetering van de fysieke interregionale mobili-

teit van werknemers en werkzoekenden (04.07.2008)

In een advies over de verbetering van de fysieke interregionale mobiliteit van werknemers en

werkzoekenden vraagt de Mobiliteitsraad het belang en de impact van pilootprojecten voor het

interregionaal woon-werkverkeer te evalueren en de sociale partners daarbij te betrekken en

ook projecten met collectief vervoer uit te werken. De Mobiliteitsraad vraagt vervoersaanbod

en -vraag op elkaar af te stemmen. Ten slotte wijst de Mobiliteitsraad op het belang van be-

drijfsvervoersplanning en van het opnemen van het thema mobiliteit in het sociaal overleg.

Advies over het ontwerp van decreet betreffende het mobiliteitsbeleid

(24.10.2008)

Lange tijd ontbak het in Vlaanderen aan een juridisch kader voor het mobili teitsbeleid dat de

planning en de opvolging van het beleid regelt. Dit in tegenstelling tot het ruimtelijk- en het

milieubeleid. De Minister van mobiliteit opteerde in haar beleidsbrief om deze lacune weg te

werken. Om voldoende draagvlak te creëren voor deze beleidskeuze heeft de Minister al in

maart van het jaar haar greenpaper mobilteitsdecreet aan de Mobiliteitsraad voorgelegd.

Het eigenlijke voorontwerp van Mobiliteitsdecreet werd vervolgens in september aan de Mobili-

teitsraad voorgelegd.

Het mobiliteitsdecreet voorzag in het verplicht opmaken van het Mobiliteitsplan Vlaanderen als

strategisch, richtinggevend plan voor de Vlaamse Regering. De opmaak van gemeentelijke

mobiliteitsplannen blijft, zoals momenteel is uitgewerkt in de mobiliteitsconvenants, niet ver-

plicht. Op tussenliggend niveau kunnen de provincies thematische actieplannen ontwikkelen

op basis van een charter tussen de provincie en Vlaamse Regering. Ook op tussenliggend

niveau kan voor een vervoersregio van De Lijn een mobiliteitsplan opgemaakt worden.

Mobiliteitsmonitoring wordt opgenomen als essentieel onderdeel van het mobiliteitsbeleid en

hiervoor wordt een centrale, geïntegreerde gegevensdatabank opgericht. Daarnaast gelden

duurzame mobiliteit, vroegtijdige participatie en het STOP-principe als basisbeginsels voor het

mobiliteitsbeleid.

De Mobiliteitsraad is ervan overtuigd dat voorliggend decreet meer rechtszekerheid, continu ï-

teit en consistentie aan het mobiliteitsbeleid zal geven. Het regelt bovendien de belangrijke

afstemming van mobiliteitsbeleid op verschillende beleidsniveaus en met andere beleidsdo-

meinen. Volgens de raad is het decreet dan ook een stap vooruit en wordt mobiliteit eindelijk

een volwaardig beleidsdomein.

Niettemin formuleerde de Mobiliteitsraad in zijn advies belangrijke bekommernissen.

Zo wil de Mobiliteitsraad ondermeer:

Een duidelijkere taakstelling voor de uitwerking van gebiedsgerichte en thematische actie-plannen door de provincie conform de afspraken in het kerntakendebat.

Jaarverslag 2008


146

De opname van het begrip comodaliteit als basisprincipe voor zowel goederen als perso-nenvervoer.

Meer garantie voor de complementariteit tussen planning, toetsing en monitoring, die niet wordt gegarandeerd door het decreet, gezien enkel planning en monitoring een decretale basis krijgen.

De Vlaamse Regering heeft in oktober ook de principiële beslissing genomen om mobiliteits-

toetsing te integreren in bestaande instrumenten op de domeinen van milieu en ruimtelijke

ordening.

Voor de Mobiliteitsraad zijn de kwalitatieve aspecten van de mobiliteitstoets en de mate

waarmee deze zullen leiden tot milderende maatregelen dan wel bijsturing van projecten en

plannen van cruciaal belang.

Een goede werking van het mobiliteitsdecreet kan er pas komen als er engagement en sa-

menwerking is van alle betrokken actoren om via de voorgenomen plannen en instrumenten

tot de gewenste duurzame mobiliteit te komen.

Dit wordt dan ook de uitdaging voor het toekomstige Vlaamse mobiliteitsbeleid.

Advies over het ontwerp van besluit tot wijziging van het besluit van 14 mei 2004

betreffende de exploitatie en de tarieven van de VVM (19.11.2008)

Naar aanleiding van deze adviesvraag benadrukte de Mobiliteitsraad dat geweld tegen con-

ducteurs, buschauffeurs of reizigers op het openbaar vervoer, uiteindelijk moet kunnen leiden

tot een algemeen openbaar vervoersverbod. De Mobiliteitsraad toonde begrip voor het feit dat

onvoldoende medewerking vanuit de Federale overheid kan leiden tot frustratie bij de region a-

le overheid, de openbaar vervoersmaatschappijen, bestuurders en reiz igers. Maar eerder dan

op zoek te gaan naar een derde partij om dit openbaar vervoersverbod uit te spreken, is het

volgens de leden van de Mobiliteitsraad aangewezen om samen met de federale en regionale

ministers van Mobiliteit de rechterlijke macht en meer bepaald het college van procureurs-

generaal te sensibiliseren om een snelle en effectieve procedure uit te werken tot het gerech-

telijk vorderen van een openbaar vervoersverbod.

Advies over het voorontwerp van besluit betreffende de aanvullende reglementen

en de plaatsing en bekostiging van verkeerstekens (12.12.2008)

Het decreet voorziet een verregaande autonomie voor de lokale besturen. Voor de inwerkin g-

treding van het decreet moest worden gewacht op het uitvoeringsbesluit waarin ondermeer de

aanvangsdatum van het decreet wordt bepaald. De Vlaamse Minister van Mobiliteit, Sociale

Economie en Gelijke Kansen heeft op 21 november 2008 de Mobiliteitsraad Vlaanderen om

advies gevraagd over het voorontwerp van uitvoeringsbesluit (betreffende de aanvullende

reglementen en de plaatsing en bekostiging van verkeerstekens).

Jaarverslag 2008


147

De Mobiliteitsraad vindt het positief dat aan de gemeenten ruime bevoegdheden worden to e-

gekend waardoor hun autonomie danig wordt versterkt. Toch wordt vastgesteld dat de Vlaam-

se Regering noch in het decreet noch in het voorontwerp van besluit ingaat op diverse beden-

kingen en aanbevelingen zoals geformuleerd in het advies van de Mobiliteitsraad van 19

december 2007.

Advies over de prioriteiten van de Mobiliteitsraad voor het Belgisch EU-

Voorzitterschap 2010 (12.12.2008)

De Mobiliteitsraad werd net als de andere strategische adviesraden door de Vlaamse Minister-

president gevraagd naar de raad prioritaire aandachtspunten en thema‟s voor het Belg ische

voorzitterschap. De Mobiliteitsraad heeft na een uitgebreide consultatie, met ondermeer een

gedachtewisseling met de Vlaamse EU-parlementsleden en medewerkers van de commissie

TREN, volgende aanbevelingen gedaan:

In zijn advies stelde de Mobiliteitsraad de verkeersveiligheid duidelijk prioritair, met het con-

crete voorstel om als Vlaanderen de organisatie van de jaarlijkse actiedag road safety action

day naar zich toe te trekken.

Gezien het belang van de logistieke sector voor Vlaanderen moet het Belgisch voorzitterschap

er op toezien dat de herziening van het Witboek leidt tot concrete acties.

Vlaanderen is bij uitstek één van de meest verstedelijkte regio‟s in Europa. Daarom vindt de

Mobiliteitsraad dat de Vlaamse Regering dit Europese initiatief, tot het zoeken van oplossin-

gen voor deze stedelijke problematiek, mee moet ondersteunen.

3. Aanbevelingen van de Mobil i te i tsraad van

Vlaanderen

Het decreet voorziet ook dat de Mobiliteitsraad zijn activiteiten niet enkel ontwikkelt als res-

pons op concrete adviesvragen. In ruime mate wordt aangegeven dat de Mobiliteitsraad vanuit

een proactieve houding zelf aanbevelingen uitbrengt over alle mobiliteitsthema‟s.

De Mobiliteitsraad formuleerde dan ook de ambitie om in een aantal mobiliteitsdossiers een

visie te formuleren in een fase waarin een Minister nog geen volledige duidelijkheid heeft over

een problematiek, of wanneer het beleid nog in een ontwikkelingsfase verkeert. De Mobiliteits-

raad is in die zin door de Minister van Mobiliteit om advies gevraagd over de Greenpaper Mo-

biliteitsdecreet. De Mobiliteitsraad kreeg zo de mogelijkheid zich uit te spreken over de krijtli j-

nen van een decretale onderbouwing van een duurzaam mobiliteitsbeleid.

Voor een goed werkende Mobiliteitsraad is een goede opvolging van Europese, federale en

regionale regelgeving en van de werking van de respectievelijke parlementen, de Europese

commissie en de federale regering noodzakelijk. Voor de opvolging van Europese dossiers

Jaarverslag 2008


148

heeft de Mobiliteitsraad in 2008 een beroep kunnen doen op de permanente vertegenwoordi-

ging en VLEVA.

De effecten van beslissingen op andere beleidsniveaus moeten door de Mobiliteitsraad im-

mers correct worden geschat om zowel in de adviesverlening als in de beleidsondersteuning

te worden meegenomen.

Ook geeft het decreet uitdrukkelijk aan dat de Mobiliteitsraad reflecties aanlevert over de bij

het Vlaams Parlement ingediende beleidsnota‟s.

Aangezien de start van de Mobiliteitsraad in het midden van de legislatuur viel, leidde een

eerste bespreking van de beleidsbrieven in het begin van 2008 tot een intern informatiedocu-

ment.

Op het einde van het jaar werd in een brief aan beide voogdijministers de standpunten me e-

gedeeld over de beleidsbrieven 2008-2009. Vanaf de volgende verkiezingen zullen op de be-

leidsnota‟s en brieven de volledige screening, bespreking en adviesprocedure volgen.

4. Het v i j f jaarl i jks mobil i te itsrapport

De Mobiliteitsraad is ook decretaal verplicht om een vijfjaarlijks mobiliteitsrapport op te stellen

dat een analyse van en gedragen aanbevelingen over de mobiliteitsproblematiek bevat.

Om tot een goede strategische visie op het mobiliteitsbeleid te komen is een geïntegreerde

benadering van de mobiliteitsproblematiek absoluut vereist. Belangrijk hierbij is na te gaan

waar de noodzakelijke knowhow en data aanwezig zijn om het mobiliteitsrapport te onderbou-

wen. Het vijfjaarlijks mobiliteitsrapport moet daarbij inzicht verschaffen in het gecombineerd

effect van de marktontwikkelingen en de beleidsinitiatieven. Het mobiliteitsrapport moet de

richting aanduiden voor de beleidsverantwoordelijken in Vlaanderen. De Mobiliteitsraad moet

ook aandacht hebben voor de doelmatigheid van investeringen en overheidsinterventie bij de

stijgende vraag naar kwaliteitsvolle mobiliteit, de realisatie van een duurzame modal shift, het

prijsbeleid dat gevoerd moet worden om de schade aan het milieu te verminderen en de rol

van technologie. In 2008 werd in de Mobiliteitsraad de structuur van het rapport in deze zin

vastgelegd.

Jaarverslag 2008


149

Hoofdstuk 2

Werkzaamheden van de bi jzondere MORA-

commissies

1. Personenvervoer

De bijzondere MORA-commissie Personenvervoer vergaderde acht maal onder het voorzitter-

schap van de heer Marc Keppens. In dit eerste werkjaar werd veel aandacht besteed aan het

verzamelen van data en indicatoren voor het vijfjaarlijks mobiliteitsrapport. Het accent werd

hierbij gelegd op de kernthema‟s die het lopende werkjaar op de commissie behandeld wer-

den, het woon-werkverkeer, verkeersveiligheid, klimaat en fijn stof.

In het kader van de commissiewerkzaamheden werden regelmatig externe gasten uitgenodigd

om de belangrijkste invalshoeken van het debat toe te lichten.

Zo werd de driejaarlijkse diagnostiek woon-werkverkeer toegelicht door de heer Jean-Paul

Gailly, directeur-generaal van de FOD Mobiliteit. De commissie besteedde in dit debat vooral

aandacht aan de kwaliteit van de gegevens, de geschiktheid van de diagnostiek voor mobili-

teitsmanagement en het aspect overleg in de onderneming. De commissie vindt het een uitda-

ging om na te gaan hoe de gegevens optimaal op een tussenliggend regionaal niveau kunnen

worden aangewend. Niet enkel door de Vlaamse Regering maar ook door de Sociaal-

Economische Raden van de Regio of door de Regionaal Economische en Sociale Overlegco-

mités.

Ook de Lijn heeft op regelmatige basis de commissie van toelichting en informatie voorzien.

Zo werd ondermeer een toelichting gegeven over het rapporteringbesluit als evaluatieopdracht

in het kader van de beheersovereenkomst. Ook over zijn kwaliteitsbarometer heeft De Lijn

uitgebreid gerapporteerd.

De Vlaamse fietsmanager, de heer Jan Pelckmans, gaf voor de commissie een voorstelling

over de functie fietsmanager, over het ontwerp Vlaams Totaalplan Fiets, het bovenlokaal func-

tioneel fietsroutenetwerk en het fietsbeleid voor het woon-werkverkeer.

Mevrouw Anita Rombauts van de NMBS gaf een overzicht van de bij de NMBS beschikbare

gegevens over het woon-werkverkeer.

Jaarverslag 2008


150

De heer Jean-Pierre Vijverman van het Vlaams Verkeerscentrum beschreef de taken Traffic

Control Center, Traffic Information Center en Kenniscentrum die het Vlaams Verkeerscentrum

op zich neemt. Ook de verkeersmodellen die bij de Vlaamse Overheid worden gebruikt werden

toegelicht. De heer Steven Logghe van Be-Mobile gaf een uiteenzetting over de wijze waarop

Be-Mobile verkeersstromen in kaart brengt en vervolgens verkeersinformatie genereert.

Ook het steunpunt Verkeersveiligheid heeft een zeer grote bijdrage geleverd aan de inhoude-

lijke werking van de MORA-commissie Personenvervoer. Zo werden door mevrouw Katrien

Ramaekers de studies m.b.t. Company Cars Analysis (COCA) Professional Mobility and Car

Ownership (PROMOCO) toegelicht, en gaven de heer Tom Brijs en mevrouw Elke Hermans

een toelichting over prestatie-indicatoren voor verkeersveiligheid.

2. Goederenvervoer

De MORA-commissie Goederenvervoer vergaderde in 2008 zeven maal onder het voorzitter-

schap van de heer Lode Verkinderen. Ook hier werd aandacht besteed aan het verzamelen

van data en indicatoren voor het mobiliteitsrapport. De kernthema‟s die het lopende werkjaar

op de commissie behandeld worden zijn het infrastructuurbeleid en de comodaliteit versus

modal shift.

Het project Flanders Logistics, dat werd gestart binnen Vlaanderen in Actie (ViA), bestond er

uit na te gaan in welke mate er op Vlaams niveau bijgedragen kan worden aan een verdere

stroomlijning van de regelgeving in de logistieke sector. De Mobiliteitsraad stond in voor de

organisatie van de bevraging en de bundeling van de resultaten. Er werd een inventaris ge-

maakt van administratieve procedures, regelgeving alsook de uitvoering van regelgeving, die

als hinderlijk worden ervaren door diverse partijen in de logistieke sector. Deze inventaris was

het resultaat van onderzoek van bronnen, gekoppeld aan een bevraging van een zo ruim mo-

gelijk pallet van sectororganisaties. Samen met de resultaten van de bespreking in de MORA-

commissie Goederenvervoer werd dit in een rapport overgemaakt aan de het departement

Mobiliteit en Openbare Werken.

In de MORA-commissie Goederenvervoer is een uitgebreide presentatie gegeven over het

Strategisch plan van de haven van Antwerpen. Enerzijds om de leden te informeren over het

lopende proces en de procedure voor de opmaak van het Strategisch Plan van de Haven van

Antwerpen. Anderzijds boog de commissie zich over de vraag of, en zo ja, welke rol de Mobili-

teitsraad moet spelen in dit dossier.

Na deze bespreking was er consensus dat de Mobiliteitsraad geen rol wenst te spelen in deze

formele fase van de besluitvorming. In de eerste plaats gaat het Strategisch Plan over de

Jaarverslag 2008


151

ruimtelijke afbakening van de grenzen van het havengebied en worden er geen concrete keu-

zes of specifieke scenario‟s naar voren geschoven.

De beslissingen echter, die uit de opmaak van de strategische plannen van de havens voor t-

vloeien, zullen een belangrijke weerslag hebben op de mobiliteit. De Mobiliteitsraad was er wel

van overtuigd dat de consequenties van de geplande havenontwikkelingen van strategisch

belang zijn voor het beleidsdomein Mobiliteit en Openbare Werken op het niveau van het

Vlaams Gewest. Daarom werd aan de Minister-president voorgesteld om in overleg na te gaan

hoe de strategische adviesraad voor het beleidsdomein Mobiliteit en Openbare Werken be-

trokken kan worden bij de mobiliteitsimpact van de verdere havenontwikkelingen.

De MORA-commissie Goederenvervoer besteedde uitvoerig aandacht aan het streven van de

Vlaamse Regering naar een modale verschuiving van de weg naar alternatieve modi. Na de

evaluatie van het Europese Witboek Transport in 2006 wordt echter niet meer modal shift als

principe naar voren geschoven maar comodaliteit. Sindsdien worden de begrippen modal shift

en comodaliteit voortdurend door elkaar gebruikt. De MORA-commissie heeft willen nagaan

wat de impact zou zijn op het Vlaamse beleid indien wordt gekozen voor comodaliteit en of

hiervoor een draagvlak is bij de MORA-leden. Het debat werd geïnspireerd door een discus-

sievoormiddag met de heer Marc Vanderhaegen (Europese Commissie – DG TREN), de heer

Dirk Sterckx (Europees Parlement, Commissie Vervoer en Toerisme), professor Cathy Macha-

ris (VUB) en professor Frank Witlox (UGent en UA).

De MORA-commissie Goederenvervoer vertrok vanuit de vaststelling dat bij de voorspelde

evolutie van transportgroei een bijkomende shift van wegvervoer naar de alternatieve modi

nodig zal zijn. Daarom pleit de Commissie voor comodaliteit waarbij elke modus wordt ingezet

voor de goederenstroom waarvoor hij het meest geschikt is. Deze comodaliteit moet ook de

negatieve effecten die transport veroorzaakt, beheersen en doen dalen.

Bovendien zijn er maatregelen nodig om comodaliteit te ondersteunen, zoals ruimtelijke ord e-

ning (ruimtelijk clusteren van bedrijven), lokalisatie van inter-modale terminals, kader schep-

pen voor samenwerking tussen bedrijven, rekening houden met kwaliteitsvoorwaarden.

De MORA-commissie wil ook een goed inzicht krijgen in het Vlaamse Infrastructuurbeleid.

Ondermeer de stand van zaken van de belangrijkste infrastructuurprojecten zowel voor wegin-

frastructuur, spoorwegen en binnenvaart. Belangrijker is echter inzicht krijgen in het beleids-

proces van beslissing tot uitvoering van infrastructuurprojecten en het onderhoud van de infr a-

structuur. Het succes van een doelgericht en accuraat mobiliteitsbeleid hangt immers mee af

de besluitvorming. Daarom wordt nagegaan hoe de besluitvorming voor infrastructuurpr ojecten

tot stand komt en welke stadia moeten worden doorlopen en stappen moeten worden geno-

men om te komen van een vastgestelde behoefte tot de effectieve realisatie en monitoring van

infrastructuurprojecten. Na een debat moet dit leiden tot een aanbeveling in het Mobiliteitsrap-

port.

Jaarverslag 2008


152

Deel 5

Praktische informatie

Jaarverslag 2008


153

Hoofdstuk 1

Wetgeving

Op 7 mei 2004 werd een nieuw decreet voor de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen

(B.S. 25.08.2004) goedgekeurd. Op 26 februari 2009 verscheen in het Belgisch Staatsblad het

Decreet van 19 december 2008 tot wijziging van het decreet van 7 mei 2004 inzake de

Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen, van het decreet van 5 april 1995 houdende

algemene bepalingen inzake milieubeleid en van het decreet van 30 april 2004 betreffende het

verwerven van een titel van beroepsbekwaamheid. Op 17 februari 2009 verscheen het Besluit

van 23 januari 2009 van de Vlaamse Regering tot bepaling van de datum van inwerkingtreding

van twee decreten inzake de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen. Hiermee treedt het

nieuwe SERV-decreet in werking op 1 januari 2009.

In 2008 was dus nog altijd het onderstaande decreet van 1985 van toepassing.

1. Decreet op de SERV: gecoördineerde tekst 1

27 juni 1985 - Decreet op de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (Belgisch Staatsblad - 03.09.1985)

4 april 1990 - Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 1985 op de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (Belgisch Staatsblad - 23.06.1990)

14 mei 1996 - Decreet houdende wijziging van het decreet van 27 juni 1985 op de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (Belgisch Staatsblad - 06.06.1996)2

7 juli 2006 - Decreet houdende de oprichting van de Mobiliteitsraad van Vlaanderen (Belgisch Staatsblad – 05.09.2006)

7 december 2007 - Decreet houdende de oprichting van de Strategische Adviesraad voor het Vlaamse Welzijns-, Gezondheids- en Gezinsbeleid en van een Adviescommissie voor Voorzieningen van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (Belgisch Staatsblad – 21.12.2007)3

De Vlaamse Raad heeft aangenomen en Wij, Vlaamse Regering, bekrachtigen hetgeen volgt:

1 In deze gecoördineerde tekst werd de nummering van de artikels van de grondwet overgenomen, zoals die

n.a.v. de goedkeuring werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Ter informatie hebben we daarnaast en indien nodig - tussen haakjes en cursief - de nieuwe nummering van de grondwet vermeld.

2 Door deze wijziging werd de bepaling dat de SERV toegevoegde leden telt (artikel 3, § 1, tweede lid), opgehe-ven.

3 Nog niet in werking. Datum te bepalen door de Vlaamse Regering

Jaarverslag 2008


154

Artikel 1. Dit decreet regelt aangelegenheden bedoeld in ar tikelen 39, 127, 128 en 129 4 van

de Grondwet.

Art. 2. De Gewestelijke Economische Raad voor Vlaanderen, ingesteld door de kaderwet van

15 juli 1970 houdende organisatie van de planning en economische decentralisatie, heet

voortaan Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen, in afkorting SERV, hierna te noemen de

Raad.

Art. 3 § 1. De Raad is samengesteld uit tien leden voorgedragen door de representatieve

organisaties van de werkgevers, de middenstand en de landbouw en uit tien leden

voorgedragen door de representatieve organisaties van de werknemers. Deze twintig leden

worden door de Vlaamse Regering benoemd op dubbele lijsten voorgedragen door die

organisaties.

§ 2. Overeenkomstig de bij § 1 bepaalde procedure benoemt de Vlaamse Regering voor ieder

lid een plaatsvervanger.

§ 3. De duur van het mandaat van de leden bedraagt vier jaar. Het mandaat is hernieuwbaar.

Het lid dat voortijdig ophoudt zijn mandaat uit te oefenen, wordt vervangen door zijn

plaatsvervanger welke diens mandaat voltooit.

§ 4. De Raad kan, voor het onderzoek van bijzondere vraagstukken, een beroep doen op

deskundigen, permanente of tijdelijke werkgroepen, onder de voorwaarden bepaald in het

reglement van orde.

Art. 4 § 1. De Raad verkiest onder zijn leden een voorzitter en stelt uit zijn leden het dagelijks

bestuur samen.

Het dagelijks bestuur is samengesteld uit een gelijk aantal leden voorgedragen door de

organisaties van de werkgevers, de middenstand en de landbouw enerzijds en door de

organisaties van de werknemers anderzijds, de voorzitter van de Raad die het dagelijks

bestuur voorzit, meegerekend.

§ 2. De Raad stelt zijn reglement van orde op dat verplicht voorziet in:

1° de bevoegdheden van de voorzitter;

2° de bevoegdheden en de werkwijze van het dagelijks bestuur;

3° de wijze van bijeenroeping en beraadslaging;

4° de periodiciteit van de vergaderingen;

5° de bekendmaking van de handelingen;

6° de regeling inzake het personeel;

4 Dit is al de nieuwe nummering van de grondwet.

Jaarverslag 2008


155

7° de voorwaarden waaronder de Raad een beroep kan doen op deskundigen,

permanente of tijdelijke werkgroepen, overeenkomstig artikel 3, § 4;

8° de organisatie van de administratieve en materiële opvang en het verzekeren van

het secretariaat van de in de artikel 7bis, 7ter en 7quater bedoelde commissies;

9° de organisatie van de administratieve en materiële opvang en het verzekeren van

het secretariaat van het overleg in het Vlaams Economisch Sociaal Overlegcomité.

Dit reglement is onderworpen aan de goedkeuring van de Vlaamse Regering.

§ 3. De voorzitter vertegenwoordigt de Raad in gerechtelijke en buitengerechtelijke

handelingen. De rechtsgedingen waarbij de Raad betrokken is, hetzij als eiser hetzij als

verweerder, worden ten verzoeke van de voorzitter uit naam van het dagelijks bestuur

ingesteld. De voorzitter stelt de vorderingen in kortgeding en de eis to t inbezitstelling in; hij

verricht alle daden van bewaring of alle handelingen tot sluiting van verjaring en van verval.

Art. 5 § 1. De Raad heeft een algemene bevoegdheid tot studie, aanbeveling en advies, op

eigen initiatief, over alle aangelegenheden bedoeld in artikel 107quater (artikel 39) van de

Grondwet, die een sociaaleconomische dimensie hebben of waaromtrent het akkoord, de

betrokkenheid of het advies van het Vlaams Gewest voorzien is. De studies, adviezen en

aanbevelingen worden gericht aan de Vlaamse Raad en aan de Vlaamse Regering.

§ 2. De Vlaamse Regering wint het advies in van de Raad over

a) alle voorontwerpen van decreet die een sociaaleconomische dimensie hebben en die

algemene aangelegenheden regelen bedoeld in artikel 107quater (artikel 39) van de Grondwet

uitgezonderd het voorontwerp van decreet houdende de begroting van de Vlaamse

Gemeenschap;

b) alle voorontwerpen van decreet houdende oprichting, afschaffing of verandering van

bevoegdheden van instellingen waarvan de opdracht een sociaaleconomische dimensie heeft

en die onder de bevoegdheid van het Vlaams Gewest ressorteren;

c) alle ontwerpen van wet of van koninklijk besluit die een sociaaleconomische dimensie

hebben en waarvoor in toepassing van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming

der instellingen het akkoord van de Vlaamse Regering vereist is.

Art. 6 § 1. De Raad heeft een algemene bevoegdheid tot studie, aanbeveling en advies, op

eigen initiatief, over alle aangelegenheden bedoeld in artikel 59bis (artikels 127, 128 en 129)

van de Grondwet, die een sociaaleconomische dimensie hebben. De studies, adviezen en

aanbevelingen worden gericht aan de Vlaamse Raad en aan de Vlaamse Regering.

§ 2. De Vlaamse Regering wint het advies van de Raad in over

Jaarverslag 2008


156

a) alle voorontwerpen van decreet die een sociaaleconomische dimensie hebben en die

algemene aangelegenheden regelen bedoeld in artikel 59bis, § 2 (artikel 127 § 1) en § 2bis

(artikel 128 § 1) wat betreft de beroepsomscholing en -bijscholing, de vorming, het onderwijs

en de persoonsgebonden aangelegenheden, uitgezonderd het voorontwerp van decreet

houdende de begroting van de Vlaamse Gemeenschap;

b) alle voorontwerpen van decreet houdende oprichting, afschaffing of verandering van

bevoegdheden van instellingen waarvan de opdracht een sociaaleconomische dimensie heeft

en die onder de bevoegdheid van de Vlaamse Gemeenschap ressorteren.

Art. 7. In de schoot van de Raad is er een Stichting Technologie Vlaanderen. Deze heeft tot

taak om op het gebied van de maatschappelijke implicaties van de invoering en het gebruik

van nieuwe technologieën:

a) informatie en documentatie bijeen te brengen;

b) lopende onderzoeksprojecten te coördineren;

c) initiatieven te nemen tot de uitvoering van maatschappelijk onderzoek;

d) de onderzoeksresultaten te verspreiden;

e) adviezen te formuleren aan de Vlaamse Regering;

f) op hun verzoek de afgevaardigden van de organisaties genoemd in artikel 3 § 1 te

begeleiden door middel van adviezen en informatie, wanneer zij betrokken zijn bij de invoering

en het gebruik van nieuwe technologieën.

Art. 7bis § 1. Na advies of op verzoek van de Raad kan de Vlaamse Regering voor iedere

bedrijfstak die zij omschrijft, bij de Raad sectoriële commissies oprichten.

§ 2. Iedere sectoriële commissie is samengesteld uit een gelijk aantal stemgerechtigde leden

die de representatieve werknemers- en werkgeversorganisaties van de betrokken bedrijfstak

vertegenwoordigen. Zij worden door de Vlaamse Regering benoemd op dubbele lijsten,

voorgedragen door de Raad.

Iedere sectoriële commissie kiest onder zijn leden een voorzitter en een ondervoorzitter. Er

bestaat een wisselend voorzitter- en ondervoorzitterschap tussen de leden van de

werkgevers- en werknemersorganisaties. Voorzitter en ondervoorzitter kunnen nooit tot

dezelfde groep van leden die de werkgevers- of werknemersorganisaties vertegenwoordigen,

behoren.

De Vlaamse Regering bepaalt het aantal leden zonder dat dit aantal twintig leden mag

overschrijden.

Het mandaat van de leden duurt vier jaar. Het kan worden hernieuwd. De leden blijven in

functie totdat hun opvolgers zijn aangesteld. Het lid dat voortijdig ophoudt zijn mandaat uit te

oefenen wordt vervangen door zijn plaatsvervanger welke diens mandaat voltooit.

Jaarverslag 2008


157

§ 3. Overeenkomstig de bij § 2 bepaalde procedure wordt voor ieder lid een plaatsvervangend

lid benoemd. De sectoriële commissies kunnen voor het onderzoek van bijzondere

vraagstukken een beroep doen op deskundigen.

§ 4. Iedere sectoriële commissie stelt zijn reglement van orde op. Dit reglement van orde is

onderworpen aan de goedkeuring van de Raad en van de Vlaamse Regering.

§ 5. De sectoriële commissies hebben een algemene bevoegdheid van studie, aanbeveling en

advies inzake de aangelegenheden bedoeld in artikelen 59bis (artikels 127, 128 en 129) en

107quater (artikel 39) van de Grondwet die een sociaaleconomische dimensie hebben en tot

de materies van de bedrijfstak behoren. Zij kunnen op eigen initiatief of op verzoek studies,

adviezen en aanbevelingen richten aan de Vlaamse Raad, de Vlaamse Regering, het lid van

de Vlaamse Regering dat terzake bevoegd is en aan de Raad.

Art. 7ter § 1. Onder de benaming “Vlaamse Overlegcommissie Vrouwen” wordt bij de Raad

een commissie tot bevordering van de situatie van de vrouw opgericht.

§ 2. De Vlaamse Overlegcommissie Vrouwen bestaat uit tien leden, die de representatieve

organisaties van werknemers, die zitting hebben in de Raad, vertegenwoordigen en tien leden,

die de representatieve organisaties van de werkgevers, de middenstand en de landbouw, die

zitting hebben in de Raad, vertegenwoordigen. Deze leden worden door de Raad benoemd.

Aan de in het voorgaande lid bedoelde leden worden zeven leden toegevoegd die de

vrouwenorganisaties vertegenwoordigen. Zij worden aangeduid door de Vlaamse Regering. Zij

oefenen geen politiek mandaat uit. Deze mandaten worden evenredig verdeeld over de

politieke fracties waaruit de Vlaamse Raad is samengesteld.

Alle leden hebben stemrecht.

De Vlaamse Overlegcommissie Vrouwen verkiest onder zijn leden benoemd door de Raad een

voorzitter en een ondervoorzitter. Er bestaat een wisselend voorzitter- en ondervoorzitterschap

tussen de leden van de werkgevers- en werknemersorganisaties.

Voorzitter en ondervoorzitter kunnen nooit tot dezelfde groep van leden die de werkgevers- of

werknemersorganisatie vertegenwoordigen, behoren.

Het mandaat van de leden duurt vier jaar. Het kan worden hernieuwd. De leden blijven in

functie tot hun opvolgers zijn aangesteld. Het lid dat voortijdig ophoudt zijn mandaat uit te

oefenen wordt vervangen door zijn plaatsvervanger welke diens mandaat voltooit.

§ 3. De bepalingen van artikel 7bis, §§ 3 en 4 zijn mede van toepassing voor de Vlaamse

Overlegcommissie Vrouwen.

Jaarverslag 2008


158

§ 4. De Vlaamse Overlegcommissie Vrouwen heeft een algemene bevoegdheid van

informatie, studie, aanbeveling en advies inzake de aangelegenheden bedoeld in artikelen

59bis (artikels 127, 128 en 129) en 107quater (artikel 39) van de Grondwet, die een

sociaaleconomische dimensie hebben en die inzonderheid op de situatie van de vrouw

betrekking hebben. Zij kan op eigen initiatief of op verzoek adviezen, studies en

aanbevelingen richten aan de Vlaamse Raad, de Vlaamse Regering, het lid van de Vlaamse

Regering dat ter zake bevoegd is en aan de Raad. De wijze waarop de commissie tot haar

adviezen en aanbevelingen zal komen wordt bepaald in het reglement van orde.

Art. 7quater. Bij de Raad wordt een commissie tot voorbereiding van het havenbeleid, hierna

genoemd de Vlaamse Havencommissie, opgericht. De Vlaamse Regering bepaalt de

bevoegdheid, de samenstelling en de werking van de Vlaamse Havencommissie.

Art. 7quinquies. De Raad staat in voor het verstrekken van de nodige administratieve en

materiële opvang en het verzekeren van het secretariaat van de in artikelen 7bis, 7ter en

7quater bedoelde commissies.

Art. 7sexies. De Raad staat in voor het verstrekken van de nodige administratieve en

materiële opvang en het verzekeren van het secretariaat van het overleg tussen de Vlaamse

Regering en de sociale gesprekspartners in het Vlaams Economisch Sociaal Overlegcomité.

Art. 7septies. Met het oog op coördinatie van de werking van de Raad en die van de

commissies opgericht krachtens artikel 7bis wordt een coördinerend bestuur opgericht dat

bestaat uit de voorzitter en het dagelijks bestuur van de Raad en de Voorzitters en

Ondervoorzitters van de sectoriële commissies.

De werking van dit coördinerend bestuur wordt bepaald door de Vlaamse Regering, na

voorafgaandelijk advies van de Raad.

Art. 7octies. Bij de Raad wordt een Mobiliteitsraad van Vlaanderen opgericht. Het decreet van

7 juli 2006 houdende de oprichting van de Mobiliteitsraad van Vlaanderen bepaalt de

samenstelling, de taken en bevoegdheden, de werking en de werkingsmiddelen van de

Mobiliteitsraad van Vlaanderen.

Artikel 7novies.

Dit artikel is nog niet in werking. Hieronder vindt u de "toekomstige versie".

Binnen de Raad is de Strategische Adviesraad voor het Vlaamse Welzijns -, Gezondheids- en

Gezinsbeleid opgericht. Deze strategische adviesraad wordt geregeld door het decreet van 28

november 2007 houdende de oprichting van de Strategische Adviesraad voor het Vlaamse

Welzijns-, Gezondheids- en Gezinsbeleid en van een Adviescommissie voor Voorzieningen

van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin.

Jaarverslag 2008


159

Art. 8. Voor 10 september van elk jaar brengt de Raad een met redenen omkleed advies uit

over het te voeren begrotingsbeleid. Het advies wordt toegezonden aan de Vlaamse Regering.

Indien het advies niet tijdig is verstrekt, moet erop niet worden gewacht.

Art. 9. De adviezen bedoeld in artikel 5, § 2 en artikel 6, § 2 worden verstrekt een maand te

rekenen vanaf de aanvraag.

Ingeval van spoed, die met redenen wordt omkleed, kan de Vlaamse Regering de termijn

inkorten zonder dat hij minder dan vijf werkdagen mag bedragen.

Indien het advies niet tijdig is verstrekt, moet erop niet worden gewacht.

Art. 10. De Vlaamse Raad, de Vlaamse Regering of het lid van de Vlaamse Regering dat

terzake bevoegd is, kan de Raad, de sectoriële commissies, de Vlaamse Overlegcommissie

Vrouwen en de Vlaamse Havencommissie om adviezen en studies vragen. De Raad kan de

sectoriële commissies, de Vlaamse Overlegcommissie Vrouwen en de Vlaamse

Havencommissie om adviezen en studies vragen.

De in het eerste en tweede lid bedoelde adviezen en studies worden uitgebracht binnen de

termijn, opgelegd in de adviesaanvraag, die minstens 5 werkdagen moet omvatten.

Art. 11. De Raad beschikt voor het uitvoeren van zijn opdrachten, over een dotatie die jaarlijks

ingeschreven wordt in de begroting van de Vlaamse Gemeenschap. De dotatie ten laste van

de begroting van de Vlaamse Gemeenschap omvat:

1° een vast gedeelte, dat bepaald wordt in functie van de algemene werkingskosten;

2° een variërend gedeelte, dat bepaald wordt in functie van de opdrachten waarmee

de Vlaamse Regering de Raad belast.

De Raad moet aan de Gemeenschapsminister, die de Raad tot zijn bevoegdheid

heeft, jaarlijks de begroting overmaken opgesplitst in functie van de verschillende

commissies die bij dit decreet zijn ingesteld.

In de begroting van de Vlaamse Gemeenschap wordt bovendien voorzien in een

bijzondere dotatie voor de uitgaven van de Stichting Technologie Vlaanderen

bedoeld in artikel 7.

Art. 12. Wat de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaams Gewest betreft worden opgeheven:

artikel 11, § 1, artikel 12, artikel 13, met uitzondering van punt 2, 2°, a) en e) en van punt 3, en

artikel 14 van de wet van 15 juli 1970 houdende organisatie van de planning en economische

decentralisatie.

Jaarverslag 2008


160

2. Vlaamse Havencommissie

Voor de Vlaamse Havencommissie zijn de volgende juridische teksten van belang:

1. Het decreet op de SERV (zie hierboven). Artikel 7quater, art. 7quinquies en art. 10.

2. Het oprichtingsbesluit van de Vlaamse Havencommissie: Besluit van de Vlaamse Executieve tot oprichting en samenstelling van een Vlaamse Havencommissie (B.S. - 17.02.1990). Deze tekst wordt echter volledig vervangen door een nieuw besluit van 12 januari 2001 (B.S. 15 maart 2001), met uitzondering van artikel 1 (waarin de Vlaamse Havencommissie werd opgericht). In vorige jaarverslagen werd deze tekst integraal afgedrukt.

3. Het Havendecreet. In het Havendecreet wordt de functie van de Vlaamse Havencommissie herbevestigd in artikel 24: (…) Art. 24. De Vlaamse Havencommissie adviseert de Vlaamse Regering over het Vlaamse havenbeleid. De Vlaamse Regering kan te allen tijde de bevoegdheid, de samenstelling en de werking ervan nader bepalen. De Vlaamse Havencommissie brengt adviezen uit en voert studies uit, hetzij op eigen initiatief, hetzij op verzoek van de Vlaamse Regering of het Vlaams Parlement. (...) De tekst van het Havendecreet vindt u op de website (www.serv.be/vhc, kies wetgeving).

4. Het nieuwe uitvoeringsbesluit over de Vlaamse Havencommissie. Op 12 januari 2001 heeft de Vlaamse Regering het Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de bevoegdheid, de samenstelling en de werking van de Vlaamse Havencommissie goedgekeurd (BS 15 maart 2001). De geconsolideerde tekst wordt hieronder weergegeven (en vindt u ook op de website van de Vlaamse Havencommissie, www.serv.be/vhc).

12 JANUARI 2001 - Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de bevoegdheid, de samenstelling en de werking van de Vlaamse Havencommissie (Belgisch Staatsblad – 15.03.2001)

DE VLAAMSE REGERING

Gelet op het decreet van 27 juni 1985 op de Sociaal - Economische Raad van Vlaanderen,

inzonderheid op artikel 7quater, ingevoegd bij het decreet van 4 april 1990;

Gelet op het decreet van 2 maart 1999 houdende het beleid en het beheer van de zeehavens,

inzonderheid op artikel 24;

Gelet op het besluit van de Vlaamse Regering van 15 november 1989 tot oprichting en

samenstelling van een Vlaamse havencommissie;

Jaarverslag 2008


161

Gelet op het advies van de Inspectie van Financiën, gegeven op 22 juni 2000;

Gelet op het akkoord van de Vlaamse Minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 17 juli

2000;

Gelet op de beraadslaging op 17 juli 2000 van de Vlaamse Regering en haar aanvraag van 27

juli 2000 tot advies bij de Raad van State binnen een maand;

Gelet op het advies 30.529/3 van de Raad van State, gegeven op 31 oktober 2000, met

toepassing van artikel 84, eerste lid,1° van de gecoördineerde wetten op de Raad van State;

Op voorstel van de Vlaamse Minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie;

Na beraadslaging,

BESLUIT:

HOOFDSTUK I. Bevoegdheid van de Vlaamse Havencommissie

Art. 1. § 1. De Vlaamse Havencommissie, hierna de Commissie te noemen, heeft als opdracht

een algemene bijdrage te leveren aan de voorbereiding van het havenbeleid.

Deze bijdrage houdt onder meer in:

1° het uitwerken van algemene beleidsdoelstellingen voor de infrastructuur en exploitatie

van de havens. Het uitwerken van algemene voorstellen voor concurrentievoorwaarden tussen

de havens (financiering, subsidiëring, samenwerkingsverbanden);

2° het uitwerken van algemene voorstellen voor concurrentievoorwaarden tussen de

havens (financiering, subsidiëring, samenwerkingsverbanden);

3° het uitwerken van voorstellen met betrekking tot alle hinterlandverbindingen van de

havens;

4° het voorbereiden van interregionaal en internationaal overleg met betrekking tot het

zeehavenbeleid;

5° het uitwerken van de algemene beleidsdoelstellingen in concrete

infrastructuurplannen en projecten voor het geheel van de havens.

Jaarverslag 2008


162

§ 2. Meer in het bijzonder heeft de Commissie tot opdracht:

1° het stimuleren en opzetten van een wetenschappelijk, beleidsvoorbereidend

instrumentarium dat de economische aspecten van het zeehavenbeleid moet ondersteunen,

onverminderd de eigen opdracht van de diensten van de Vlaamse Regering ter zake,

behelst deze opdracht meer in het bijzonder de prognoses van goederenstromen op

middellange en lange termijn, het onderzoek naar de concurrentiepositie van de Vlaamse

havens, de studie over de capaciteit en de capaciteitsbenutting, de sectorale analyses voor

specifieke goederencategorieën, het onderzoek naar het meest wenselijke evaluatie -

instrumentarium voor havenprojecten en de studies over de sociale en economische bijdrage

van de havens, onder meer voor de werkgelegenheid;

2° het organiseren van overleg tussen de in de Commissie aanwezige partijen

aangaande alle knelpunten bij de uitvoering van het havenbeleid, en het bevorderen van de

samenwerking tussen de havens;

§ 3. Voor 1 juli van elk jaar brengt de Commissie een met redenen omkleed advies uit over

een meerjarenplan voor de havenuitbouw, met aanduiding van de budgettaire gevolgen voor

de begroting van het Vlaams Gewest.

§ 4. De Commissie zal bovendien op basis van het vigerende besluit van de Vlaamse

Regering betreffende de voorwaarden voor en de procedures tot toekenning, wijziging en

intrekking van projectgebonden subsidies en medefinanciering, alsmede betreffende de

subsidie- en medefinancieringspercentages, adviezen verstrekken over de voorgelegde

sociaaleconomische studie van nieuwe projecten, die door de havenbedrijven, worden

ingediend bij de Vlaamse Regering en waarvan de totale investeringskost over de

verschillende begrotingsjaren heen meer bedraagt dan het bedrag, bedoeld in artikel 30, § 3,

van dit decreet.

§ 5. De Commissie verstrekt, op vraag van de Vlaamse Minister, bevoegd voor de openbare

werken, een advies over alle investeringsdossiers, bedoeld in artikel 29, van het voornoemd

decreet van 2 maart 1999, voorzover de totale investeringskost over de verschillende

begrotingsjaren heen, meer bedraagt dan het bedrag bedoeld in artikel 30, §3, van dit decreet.

De Vlaamse Minister richt zijn vraag aan de Commissie voorafgaand aan de beraadslaging

binnen de Vlaamse Regering. Hij kan de termijn vaststellen waarbinnen dit advies uitgebracht

moet worden.

De Vlaamse Minister, bevoegd voor de openbare werken, stelt de Commissie in kennis van

alle investeringsdossiers, bedoeld in artikel 29 van het voornoemde decreet van 2 maart 1999,

Jaarverslag 2008


163

voorzover de totale investeringskost over de verschillende begrotingsjaren heen, lager ligt dan

het bedrag, bedoeld in het artikel 30, §3, van dit decreet.

§ 6. De Commissie stelt jaarlijks voor 1 april een programma op van de in opdracht van de

Commissie uit te voeren onderzoeken.

Dit programma moet door de Vlaamse Minister, bevoegd voor de openbare werken, worden

goedgekeurd, die er de nodige kredieten voor aanwijst. De uitvoering ervan gebeurt onder de

verantwoordelijkheid van de administratie Waterwegen en Zeewezen van het ministerie van de

Vlaamse Gemeenschap, in samenwerking met het secretariaat van de Commissie. De

Commissie stelt een begeleidingscommissie aan voor dit onderzoeksprogramma. De

onderzoeksrapporten worden steeds aangevuld met de conclusies van de Commissie.

Art. 2. De Commissie brengt een jaarlijks verslag uit over haar werkzaamheden.

HOOFDSTUK II Samenstelling en werking

Art. 3. § 1. De Commissie bestaat uit een voorzitter en 30 leden. De Vlaamse Minister,

bevoegd voor de openbare werken, wordt gemachtigd de voorzitter en de effectieve leden van

de Vlaamse Havencommissie te benoemen. Hij krijgt tevens de bevoegdheid over te gaan tot

de wijziging van de samenstelling van de Commissie.

§ 2. Acht effectieve leden vertegenwoordigen de werknemers en worden benoemd op

voordracht van hun representatieve organisatie in de Sociaal-Economische Raad van

Vlaanderen.

§ 3. Acht effectieve leden vertegenwoordigen de werkgevers en worden benoemd op

voordracht van hun representatieve organisaties in de Sociaal-Economische Raad van

Vlaanderen.

§ 4. Elf effectieve leden worden benoemd op voordracht van de havenbedrijven in de

hiernavolgende verhouding:

havenbedrijf van Antwerpen: 5 vertegenwoordigers;

havenbedrijf van Zeebrugge: twee vertegenwoordigers;

havenbedrijf van Gent: twee vertegenwoordigers;

havenbedrijf van Oostende: twee vertegenwoordigers.

§ 5. Drie effectieve leden vertegenwoordigen erkende instellingen voor respectievelijk het

spoorvervoer; een vertegenwoordiger van de NMBS, het wegvervoer; een vertegenwoordiger

Jaarverslag 2008


164

van de SAV (Koninklijke beroepsvereniging goederenvervoerders Vlaams Gewest en Brussel

hoofdstedelijk Gewest) en de binnenscheepvaart; een vertegenwoordiger van het Algemeen

Actiecomité der Belgische Binnenscheepvaartorganisaties.

§ 6. De voorzitter is niet stemgerechtigd.

§ 7. De voorzitter en de effectieve leden worden benoemd voor een termijn van vier jaar. Het

mandaat is hernieuwbaar.

§ 8. De kandidaten – voor de effectieve leden, bedoeld in § 2, § 3, § 4 en § 5 – worden

voorgedragen op dubbele kandidatenlijsten.

§ 9. De Vlaamse Minister, bevoegd voor de openbare werken, benoemt een plaatsvervanger

voor ieder effectief lid, op voordracht van de in de §§ 2 tot 5 bedoelde organisaties,

havenbedrijven en instellingen. De §§ 7 en 8 zijn op hen van toepassing.

§10. De plaatsvervangende leden voltooien het mandaat van het effectieve lid dat ze

vervangen.

Art. 4. De Vlaamse Minister, bevoegd voor de openbare werken, kan op eigen initiatief, of op

uitnodiging van de Commissie, de vergaderingen bijwonen. De administratie Waterwegen en

Zeewezen van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap kan een ambtenaar afvaardigen

voor het bijwonen van de vergaderingen van de Commissie.

Art. 5. § 1. De adviezen en aanbevelingen van de Commissie worden uitgebracht ten aanzien

van de Vlaamse Regering, de Vlaamse Minister, bevoegd voor de openbare werken, of het

Vlaams Parlement. De goedkeuring geschiedt bij gewone meerderheid van de aanwezige

effectieve leden. Bij adviezen ter uitvoering van artikel 1, § 4, neemt het havenbedrijf, dat een

project ter advies voorlegt, geen deel aan de stemming.

§ 2. Van een eenparig advies van de Commissie kan de Vlaamse Minister, bevoegd voor de

openbare werken, slechts afwijken mits een motivering.

§ 3. Bij in artikel 1, §6, bedoelde adviezen van de Commissie vermelden in voorkomende

geval de afwijkende standpunten van de leden.

Art. 6. De leden van de Commissie kunnen een beroep doen op de medewerking van externe

deskundigen, die geen deel uitmaken van de Commissie, alsmede op de diensten van de

Vlaamse Regering via de functioneel bevoegde Minister.

Jaarverslag 2008


165

Art. 7. In de Commissie kunnen werkgroepen worden opgericht, die bijzondere punten aan een

voorbereidend onderzoek onderwerpen.

Art. 8. De Commissie stelt een huishoudelijk reglement op, dat onder meer voorziet in:

1° de wijze van bijeenroeping en beraadslaging van de Commissie;

2° de manier waarop voorstellen op de agenda van de Commissie geplaatst worden;

3° de voorwaarde waaronder de leden beroep kunnen doen op externe deskundigen en

op de diensten van de Vlaamse Regering, via de functioneel bevoegde Minister;

4° de bevoegdheden van de voorzitter;

5° de samenstelling, de wijze van bijeenroeping en beraadslaging en de bevoegdheden

van het dagelijks bestuur, voor zover de oprichting ervan opportuun geacht wordt;

6° de bekendmaking van de handelingen;

7° de opdracht en de rol van het secretariaat.

Art. 9. § 1. Het secretariaatswerk van de Commissie gebeurt door de administratie van de

Sociaal- Economische Raad van Vlaanderen.

§ 2. Het secretariaat heeft meer in het bijzonder als taak:

1° de administratieve ondersteuning van de Commissie;

2° de redactie van ontwerpadviezen;

3° ontwerponderzoeksprogramma's en ontwerpverslagen op te ste llen;

4° de toevertrouwde opdrachten uit te voeren en de uitbestede onderzoeksopdrachten,

alsmede van de werking van de begeleidingscommissies en werkgroepen te coördineren.

Art. 10. De bepalingen van het besluit van de Vlaamse Regering van 27 januari 1988

houdende sommige maatregelen tot harmonisatie van de toelagen en presentiegelden aan

commissarissen, gemachtigden van financiën, afgevaardigden van de Vlaamse Regering,

voorzitters en leden van niet-adviserende bijzondere commissies of van raden van bestuur van

Jaarverslag 2008


166

instellingen en ondernemingen die bij de Vlaamse Regering behoren, zijn van toepassing op

de voorzitter, voor toelagen.

Voor de toepassing van voormelde bepalingen is de Commissie ingedeeld bij categorie III,

zoals vermeld in het genoemd besluit, en heeft de voorzitter de hoedanigheid van de

personen, vermeld in artikel 1, 3°, van het voormeld besluit.

Een aanvullend representatiebudget ten behoeve van de voorzitter wordt bepaald ten bedrage

van € 2.231 per jaar.

HOOFDSTUK III slotbepalingen

Art. 11. Vanaf datum van inwerkingtreding van dit besluit tot en met 31 december 2001 geldt in

plaats van het bedrag van € 2.231, vermeldt in artikel 10, het bedrag van 90.000 BEF.

Art. 12. Het besluit van de Vlaamse Regering van 15 november 1989 tot oprichting en

samenstelling van een Vlaamse Havencommissie wordt opgeheven met uitzondering van

artikel 1.

Art. 13. Dit besluit treedt in werking op datum van de publicatie ervan in het Belgisch

Staatsblad.

Jaarverslag 2008


167

Hoofdstuk 2

Samenstell ingen

Jaarverslag 2008


168

Hoofdstuk 3

Samenstell ingen

1. Raad

In dit jaarverslag vindt u de samenstelling zoals ze werd opgenomen in het Belgisch

Staatsblad geactualiseerd tot 31.12.2008. De publicatie in het Staatsblad loopt achter op de

samenstelling in de realiteit.

Leden

Vertegenwoordigers van de werknemers

Algemeen Belgisch Vakverbond

Clauwaert Alain (voorzitter algemene centrale ABVV)

Copers Caroline (algemeen secretaris Vlaams ABVV)

Debaene Jean-Marie (directeur studiedienst Vlaams ABVV)

Algemeen Christelijk Vakverbond van België

Callaert Jan (nationaal secretaris ACV-TEXTURA)

Callens Piet (verbondssecretaris ACV Dender en Waas)

Cnop Walter (algemeen secretaris ACV-metaal)

Dielen Ilse (nationaal secretaris ACV)

Van Elsen Kris (verbondssecretaris ACV-Kempen)

Vercammen Sandra (medewerker bewegingsploeg ACV)

Algemene Centrale van Liberale Vakverbonden van België

Vercamst Jan (gewestsecretaris ACLVB)

Vertegenwoordigers van de werkgevers

Boerenbond

Beyers Alfons (hoofd studiedienst Boerenbond)

De Becker Sonja (algemeen secretaris Boerenbond)

Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen

De Pril Wilson (directeur-generaal Agoria Vlaanderen)

Dillen Marc (secretaris-generaal Vlaamse Confederatie Bouw)

Mariën Katleen (adviseur kenniscentrum Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)

Muyters Philippe (gedelegeerd bestuurder Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)

Jaarverslag 2008


169

Teughels Sonja (adviseur kenniscentrum Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)

Vereniging voor Social Profit Ondernemingen

Aerts Bruno (directeur Verso)

UNIZO, Unie van Zelfstandige Ondernemers

Van Eetvelt Karel (gedelegeerd bestuurder UNIZO)

Van Havere Katleen (adviseur studiedienst UNIZO)

Plaatsvervangende leden



Bostyn Peter (adviseur Vlaams ABVV)

De Batselier Georges (ondervoorzitter ABVV-Metaal)

Reniers Chris (algemeen secretaris ACOD)


De Cleir Jan (adviseur studiedienst ACV)

Jonckheere Fernand (verbondssecretaris ACV Oostende-Westhoek)

Persoone Marijke (adjunct algemeen secretaris LBC-NVK)

Roskams Jeroen (adviseur studiedienst ACV)

Verjans Mathieu (voorzitter ACV-verbond Limburg)

Verwimp Katrien (politiek secretaris ACV-Transcom)


Engelen Hugo (adjunct-gewestsecretaris ACLVB)


Boerenbond

Gotzen Rudi (adviseur politiek Boerenbond)


Bosch Claire (directeur Milieuzaken-Voedingsindustrie Vlaanderen)

Daelemans Anneliese (adviseur kenniscentrum Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)

Dieryck Frans (gedelegeerd bestuurder Essenscia Vlaanderen)

Muyldermans Herwig (directeur FEDERGON)

Rossie Jos (secretaris generaal FEBELGRA Vlaanderen)

Van den Bosch Marc (adviseur kenniscentrum Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)

Jaarverslag 2008


170


Bode Agnes (algemeen directeur Familiehulp)


Bortier Johan (directeur studiedienst UNIZO)

Penne Katrien (adviseur studiedienst UNIZO)

Dagelijks bestuur

Voorzitter


Ondervoorzitter

Dielens Ilse (nationaal secretaris ACV)

Leden



Wonen de vergaderingen bij met raadgevende stem

Kerremans Pieter (administrateur-generaal SERV)

Deman Esther (adjunct-administrateur-generaal SERV)

2. VESOC

(op 31.12.2008)

Leden




De Baene Jean-Marie (directeur studiedienst Vlaams ABVV)

Polenus Carlos (vice-voorzitter BBTK)


Callaert Jan (algemeen secretaris ACV Textura)

Persoone Marijke (adjunct-algemeen secretaris LBC-NVK)


Vermorgen Ann (nationaal secretaris ACV)

Jaarverslag 2008


171


Engelen Hugo (gewestsecretaris Vlaamse Regionale ACLVB)


Boerenbond


Devisch Noël (voorzitter Boerenbond)




Vandeurzen Urbain (voorzitter Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)

Vermeylen Eric (directeur studiedienst Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)






Leden van de Vlaamse Regering (vaste delegatie)

Peeters Kris (minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van institutionele

hervormingen, bestuurszaken, buitenlands beleid, media, toerisme, havens, landbouw,

zeevisserij en plattelandsbeleid)

Vandenbroucke Frank (vice-minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van

werk, onderwijs en vorming)

Van Mechelen Dirk (vice-minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van

financiën, begroting en ruimtelijke ordening)

Voorzitter

Peeters Kris (minister-president van de Vlaamse Regering)

Wonen de vergadering bij met raadgevende stem

Stroobants Eric (wnd. secretaris-generaal departement diensten voor het algemeen

regeringsbeleid)

Vanderpoorten Dirk (secretaris-generaal departement voor werk en sociale economie)



Jaarverslag 2008


172

3. Sectorcommissie Goederenve rvoer

(31.12.2008 Staatsblad)

Leden



Baete Bob (national secretaris haven BTB)

De Clercq Werner (federaal secretaris BTB)

De Deyn Erwin (nationaal secretaris BBTK)

Van Den Rijse Angeline (economisch adviseur studiedienst ABVV)


Naveau Vic (nationaal verantwoordelijke LBC/NVK)


Verwimp Katrien (politiek secretaris ACV-Transcom)

Vliebergh Ria (secretaresse ACV-Transcom)

Wouters Raf (algemene sectorverantwoordelijke belangengroep vervoer over de weg ACV-

Transcom)


Quisthoudt Erik (bestendig secretaris ACLVB)



Charon Olivier (adviseur kenniscentrum Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)

De Maegt Isabelle (hoofd externe relaties FEBETRA)

Liebaert Jean-Pierre (directeur-zaakvoerder confederatie bouw)

Otten Eric (trade director Ahlers Bridge nv)

Restiau Robert (directeur Vlaamse Havenvereniging)

Smeulders Annie (directeur-expediteur APK Logistics bvba)

Vienne Erna (manager Belgium P&O North Sea Ferries LTD)


Vandorpe Gilles (economisch adviseur studiedienst UNIZO)

Van Lancker Christiaan (afgevaardigde UNIZO, Bond van Eigenschippers vzw)

Verkinderen Lode (secretaris-generaal SAV)

Jaarverslag 2008


173




Gestels Marjan (gewestelijk voorzitter ABVV-BBTK)

Loridan Marc (secretaris vakgroep Haven ABVV-BTB)

Opdelocht Roger (secretaris Koopvaardij & Binnenvaart ABVV-BTB Antwerpen)

Van Hove Roger (algemeen secretaris ACOD spoor)


Chaffart Myriam (algemeen sectorverantwoordelijke-water ACV-Transcom)

De Bie Inge (stafmedewerker studiedienst ACV-metaal)

De Smedt Christine (secretaris ACV-Transcom)

François Jan (algemeen sectorverantwoordelijke verkeer ACV-Transcom)

Van Laethem Marc (voorzitter ACV-Transcom)


Van Hertbruggen Ellen (adviseur studiedienst Vlaams Regionaal ACLVB)



Claessens Evrard (hoogleraar Universiteit Antwerpen, faculteit TEW)

De Wilde Ranell (afgevaardig-bestuurder CMBT Investments CMB Transport)

Degraef Philippe (verantwoordelijke externe relaties Febetra)

Paelinck Honoré (afgevaardigd - bestuurder Port- en Transport Consulting nv)

Schram-De Cort Rita (personeelsverantwoordelijke Brabo cvba)

Van De Veire Bart (risk & quality manager Antwerp Combined Terminals nv)

Van de Vel An (manager scientific relations Umicore nv)


Buyl Florent (bedrijfsleider - zaakvoerder Transport Buyl)

Clyncke Jan (manager legal environment Van Gansewinkel Benelux)

Van Wauwe Erna (gedelegeerd bestuurder Transportbedrijf Roosens nv)



Milo Nico (attaché SERV)

Jaarverslag 2008


174

4. Sectorcommissie Hout en Bouw


Leden



De Deyn Erwin (nationaal secretaris BBTK)

Desmet Rik (federaal secretaris algemene centrale)

Henckaerts Bart (adjunct-provinciaal secretaris algemene centrale Limburg)

Jaenen Gaby (secretaris algemene centrale ABVV)


Daerden Justine (nationaal verantwoordelijke ACV-bouw en industrie)

Daneels Piet (secretaris ACV-bouw en industrie)

Heireman Frieda (medewerker studiedienst ACV-bouw en industrie)

Meersman Sofie (ACV-bouw en industrie)

Van Reeth Rik (secretaris LBC-NVK)

Vanthourenhout Stefaan (nationaal verantwoordelijke ACV-bouw en industrie)


Börner Peter (nationaal secretaris verantwoordelijke bouw ACLVB)



Bekker Ria (sociaal juridisch adviseur Febelhout)

Byvoet Brigitte (adjunct-directeur confederatie Bouw Limburg)

Cordeel Dirk (ondervoorzitter Vlaamse Confederatie Bouw)


Lenaers Rob (gedelegeerd bestuurder - voorzitter Vanhout nv)

Vaessen Leon (gedelegeerd bestuurder Vaessen nv)

Van Steertegem Guy (directeur-generaal Febelhout Vlaanderen)


De Roock Chris (economisch adviseur Febelhout Vlaanderen)

Hoedemakers Robert (gedelegeerd bestuurder Bouwbedrijf Hoedemakers)

Masschelein Hilde (secretaris-generaal Bouwunie)

Jaarverslag 2008


175




Clauwaert Alain (algemeen secretaris ABVV-algemene centrale)

Soetaert Jan (adviseur algemene centrale)

Verheye Erwin (propagandist ABVV-algemene centrale)

Vermeersch Hendrik (secretaris BBTK Brussel)


Borloo Deef (medewerker studiedienst ACV-bouw en industrie)

Crevits Enid (vormingsdienst ACV-bouw en industrie)

Cuyvers Thieu (secretaris ACV-bouw en industrie)

Vandereeckt Marc (secretaris ACV-bouw en industrie regio Brussel-Halle-Vilvoorde)

Verhelst Ann (secretaris ACV-bouw en industrie)


Van Hertbruggen Ellen (adviseur studiedienst Vlaamse Regionale ACLVB)



De Goignies Gerrit (adviseur Vlaamse Confederatie Bouw)

De Wandeleer Pascal (adviseur Febelhout Vlaanderen)

Dhondt Jan (adjunct-adviseur Vlaamse Confederatie Bouw)

De Witte Inge (bestuurder Covadak)

Potteau Paul (Potteau Labo)

Sprengers Karen (innovatie-adviseur Febelhout Vlaanderen)



Larik Anja (economisch adviseur UNIZO)

Ramaekers Geert (adviseur Bouwunie)

Van Hoe Marnix (directeur FEMA)



Dethée Michel (opdrachthouder SERV)

Jaarverslag 2008


176

5. Sectorcommissie Metaal - en technologische

industrie


Leden




De Witte Cindy (adviseur ABVV-Metaal)

Jonckheere Karel (algemeen secretaris CMB-Antwerpen)

Polenus Carlos (vice-voorzitter BBTK)


De Bie Inge (stafmedewerker studiedienst ACV-metaal)

De Decker Eddy (provinciaal secretaris ACV-metaal)

De Wilde Marc (algemeen secretaris ACV-metaal)

Plessers Annemie (secretaris LBC-NVK)

Van Woensel Tinne (stafmedewerker vormingsdienst ACV-metaal)


Roelandt Johan (nationaal verantwoordelijke metaal ACLVB)




Joris Anne-Marie (personeelsdirecteur - bestuurder Etap Yachting)

Schools Jozef (assistent algemene directie Van Hool nv)

Snaet Willy (algemeen secretaris - lid directiecomité Bekaert nv)

Van den Boer Jos (manager personeelsrelaties Ford Genk)

Van den Houte Jan (personeelsdirecteur Robert Bosch Productie)

Vermeulen Veerle (adviseur kenniscentrum Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)


Locquet Willy (bestuurder Locquet nv)

Vanpeteghem Hilde (bestuurder Vanpeteghem A&G bvba)

Verdonck Kristien (secretaris VLAMEF-VEGRAB)

Jaarverslag 2008


177




Debrouwere John (provinciaal secretaris PMB West-Vlaanderen)

Jorissen Herwig (voorzitter CMB)

Merckx Kristien (secretaris BBTK-Antwerpen)

Moerman Albert (provinciaal secretaris PMB Oost-Vlaanderen)


Diesbecq Nathalie (stafmedewerker ACV-metaal)

Nelissen Guido (stafmedewerker ACV-Metaal)

Sebreghts Wim (provinciaal secretaris Oost-Vlaanderen)

Van den Heede Eric (nationaal secretaris LBC-NVK)

Vranken Jean (gewestelijk secretaris ACV-chemie)


Lefevre Martine (sectorieel verantwoordelijke financiële sector Vlaamse reg ionale ACLVB)



Helskens André (personeelsdirecteur Samsonite Europe nv)

Hufkens Goedele (adviseur Agoria Antwerpen-Limburg)

Simoens Bernard (directeur Agoria Oost- en West-Vlaanderen)

Van de Vel An (manager scientific relations Umicore nv)

Vanhaverbeke Stephan (adviseur Agoria Brabant)

Verheyen Cecile (personeelsmanager Volvo Europe Truck nv)

Vervoort Karel (afgevaardigd beheerder FLAG)


Larik Anja (economisch adviseur UNIZO)

Leenders Luc (algemeen directeur Leenders nv)

Van Hecke Frank (bvba SVVH)



Knaepen Wim (attaché SERV)

Jaarverslag 2008


178

6. Sectorcommissie Textie l en Confectie


Leden



Colpaert John (politiek secretaris ABVV-textiel, kleding, diamant)

Lancksweerdt Nicole (medewerker nationaal secretaris ABVV-textiel, kleding, diamant)

Verbanck Rita (gewestelijk secretaris ABVV-textiel, kleding, diamant)

Wittevrongel Donald (voorzitter ABVV-textiel, kleding, diamant)


Callaert Jan (nationaal secretaris ACV-Textura)

De Geyter Maurice (hoofd studiedienst ACV-Textura)

De Tremerie Rein (nationaal secretaris ACV-Textura)

Schaut Dirk (secretaris LBC-NVK)

Uyttenhove Dirk (voorzitter ACV-Textura)


Cassier Etienne (nationaal verantwoordelijke textiel ACLVB)



Blomme Marc (adviseur Febeltex Textielfederatie)

Groeninck Sylvie (economisch adviseur Febeltex)

Linsen Kelly (adviseur studiedienst Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)

Magnus Erik (directeur-generaal Creamoda)

Quix Jean-Francois (directeur-generaal Febeltex)

Santens Jean-Baptiste (gedelegeerd bestuurder Santens nv)

Staels Ann (afgevaardigd beheerder Staels R&G Confectie nv)


Ardies Luc (nationaal secretaris Verbond)

Declerck Jan (afgevaardigd bestuurder Decotex nv)

Samyn Roos (algemeen directeur Samyn bvba)

Jaarverslag 2008


179




Decroubele Yrida (ABVV-textiel, kleding, diamant Turnhout en Mechelen)

Meyfroot Dominique (secretaris ABVV-textiel, kleding, diamant)

Misplon Filip (medewerker nationale studiedienst ABVV-textiel, kleding, diamant)

Willems Hilde (ABVV-textiel, kleding, diamant)


De Norre Vera (vormingsdienst ACV-Textura)

Gheysens Christian (secretaris ACV-Textura)

Vannieuwenhuyse Raf (provinciaal verantwoordelijke ACV-Textura)

Weyns Luc (secretaris ACV-Textura)


Baeckelandt Dirk (bestendig secretaris ACLVB)



Bekaert Michel (president and chief executieve officer Bekaert Textiles nv)

Jonnaert Karin (sociaal adviseur Febeltex)

Platteau Luc (directeur-generaal Centexbel)

Siau Bernard (gedelegeerd bestuurder Alsico)

Staels Marc (algemeen-directeur Staels-Borco nv)

Vandewalle Griet (sociaal adviseur Febeltex Noord & Oost)

Van Gramberen Annemie (economisch adviseur Creamoda)


De Backker Luc (gedelegeerd bestuurder Kleding De Backker nv)


Wellens Evar (NULL)



7. Sectorcommissie Welzi jns - en Gezondheidszorg


Jaarverslag 2008


180

Leden



Langenus André (nationaal secretaris ABVV)

Luyten Mil (federaal secretaris ACOD-lokale en regionale besturen)

Merckx Kristien (secretaris ABVV-BBTK Antwerpen)

Van Heetvelde Werner (federaal secretaris ABVV-Algemene Centrale)


Dahmani Fatiha (vakbondssecretaris LBC-NVK)

De Francesco Paolo (adviseur studiedienst ACV)

Leroy Marc (secretaris ACV-voeding en diensten)

Pieters Benigne (secretaris ACV-openbare diensten)

Selleslach Marc (vakbondssecretaris LBC-NVK)


Van Hove Chantal (bestendig secretaris ACLVB)


Aerts Bruno (directeur VERSO)


Cuyt Frank (directeur VWV)

Jaminé Luc (coördinator Verbond Sociale Ondernemingen)

Mahieu Saskia (stafmedewerker ouderenzorg VVI)

Meulemans Bert (adviseur gezins- en welzijnsbeleid Boerenbond)

Rabau Paul (voorzitter Nationale Raad kinisitherapie)

Stabel Kurt (beheerder Federatie Onafhankelijke seniorenzorg)

Theunis Klaartje (stafmedewerker VVI)

Van Esch Wim (directeur Pluralistisch Overleg jeugdzorg)




Govers Dimitri (consulent social profit BBTK)

Puype Dominiek (adjunct-gewestelijk secretaris ABVV-algemene centrale)

Schillemans Leen (adviseur studiedienst Vlaams ABVV)

Stuer Luk (secretaris BBTK-Mechelen)

Jaarverslag 2008


181


De Bruyne Michel (adviseur studiedienst ACW)

Dirix Frans (nationaal secretaris ACV-voeding, diensten)

Tommissen Jean-Paul (secretaris lokale besturen ACV-openbare diensten)

Van De Wal Jacinta (secretaris LBC-NVK)

Van Mierlo Werner (secretaris LBC-NVK)


Van Hees Gert (regionaal verantwoordelijke social profit)


Lievens Jos (directeur FDGG)

Moens Isabel (stafmedewerker VVI)

Pals Griet (stafmedewerker Vlaams Welzijnsverbond)


Reynaert Jan (stafmedewerker VLAB)

Serneels Diane (stafmedewerker VVJG)

Sterckx Jos (coördinator Pluralistisch Platform gehandicaptenzorg)

Swinnen Monique (directrice KVLV)

Van der Stock Lieven (directeur SPIT vzw)

Van Roye Luc (directeur Nederlandstalige Kamer VOV)



Dethée Michel (opdrachthouder SERV)

Mathot Axel (attaché SERV)

8. Sectorcommissie Toerisme


Leden



Clauwaert Alain (algemeen secretaris ABVV-algemene centrale)

Houbrechts Edith (medewerker voedingscentrale ABVV)

Quackelbeen Freddy (gewestelijk secretaris Voeding-Horeca-Tuinbouw ABVV)

Van Hoorick Paul (directeur Linx+)

Jaarverslag 2008


182


Beeckmans Thomas (secretaris LBC-NVK)

Dendooven Jan (gewestelijk secretaries ACV openbare diensten)

Stalpaert Pia (ACV-voeding en diensten)

Van Bever Christiaan (secretaris ACV-voeding en diensten)

Vandendriessche Michel (algemeen secretaris vzw Vakantiegenoegens)

Witters Dorien (medewerker ACV-Transcom)




Boerenbond

Vleeschouwers Bart (innovatieconsulent Boerenbond)


De Boeck Veerle (algemeen secretaris ABTO)

Denaux Veerle (bestuurder FCM travel solutions)

Glorieux Luc (bestuurder-directeur FBAA, Ere-Voorzitter FTI)

Jassogne Jan (afgevaardigd bestuurder CIB)

Van De Velde Geert (bedrijfsjurist Thomas Cook Belgium)

Van Eysendeyk Rudy (algemeen directeur Koninklijke Maatschappij Dierkunde van

Antwerpen)

Unie van Zelfstandige Ondernemers

De Bauw Luc (secretaris-generaal HO.RE.CA Vlaanderen)

Metsu Dirk (algemeen secretaris CKVB)

Nowak Nathalie (ondervoorzitter VLARA)




Craeye Annemie (medewerker wegvervoer ABVV-BTB Antwerpen)

De Weghe Jan (federaal secretaris ABVV-BBTK)

Moreels Frank (federaal secretaris ABVV)

Van Heetvelde Werner (federaal secretaris ABVV-Algemene Centrale)


De Groot Jasmine (secretaris luchtvervoer ACV-openbare diensten)

Jaarverslag 2008


183

Giets Yves (medewerker studiedienst ACV-voeding en diensten)

Van Bever Christiaan (gewestelijk secretaris ACV-voeding en diensten)

Vandervurst Jean-Paul (algemeen sectorverantwoordelijke ACV-Transcom Cultuur)

Verhaegen Magali (nationaal verantwoordelijke LBC-NVK)


Decoo Erik (nationaal verantwoordelijke ACLVB)



Daelemans Anneliese (adviseur kenniscentrum Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)

Langeraet Peter (regiocoördinator Toerisme Antwerpse Kempen)

Mees Nina (adviseur kenniscentrum Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)

Reijmers Peter (algemeen directeur Center Parcs België)

Van Roy Dirk (financieel directeur Plopsaland)

Van Sevenant Bart (directeur Kamer van Koophandel West-Vlaanderen)


Tandt Linda (voorzitter vzw gezinsvakanties - familiatours)

Vercammen Frederik (coördinator vorming en ontwikkeling Centrum voor Jeugdtoerisme)

Unie van Zelfstandige Ondernemers

Moers Chantal (hoteluitbaatster)

Monsieur Philippe (voorzitter Nautiv)



Poelvoorde Etienne (opdrachthouder SERV)

9. Adviescommissie voor Private

Arbeidsbemiddeling in het Vlaams Gewest

(op 31.12.2008)

Leden



Desmet Pia (federaal secretaris BBTK)

Diepvents Philippe (adviseur arbeidsmarktbeleid en sociale economie ABVV)

Jaarverslag 2008


184

Wirken Pascale (adviseur algemene centrale ABVV)


Diesbecq Nathalie (stafmedewerker ACV-metaal)

Leroy Marc (secretaris ACV-Voeding en Diensten)

Le Compte Servaas (bijzonder medewerker ACV-Transcom)

Leurs André (juridisch adviseur ACV-studiedienst)


Truyens Gert (adjunct-gewestsecretaris ACLVB)

Vertegenwoordigers van de werkgevers:


Brodsky Rob (bestuurder secretaris-generaal BEXSA)

Cattelain Ann (adviseur juridische dienst FEDERGON)

Duvillier Gianni(adviseur kenniscentrum Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)

Kerckhofs Goele (attaché Vlaamse Confederatie Bouw)




Cuyt Bjorn (adviseur studiedienst UNIZO)

Van Assche Danny (adviseur sociale zaken studiedienst UNIZO)





Jaenen Gaby (secretaris algemene centrale ABVV Limburg)

Muylaert Laurette (nationaal secretaris ACOD-cultuur)


Daerden Justin (nationaal verantwoordelijke ACV-bouw en industrie)


Demoor Ann (juridisch adviseur ACV)

Lambert Erika (nationaal verantwoordelijke uitzendarbeid LBC-NVK)

Algemene Centrale van Liberale Vakverbonden van België:

Heirwegh Veerle (diensthoofd werklozen- werkzoekendenwerking ACLVB)

Jaarverslag 2008


185


Boerenbond (BB)

Kusters Ben (adviseur bedrijfsverzorging Boerenbond)

Vanoirbeek Luc (sociaal adviseur Boerenbond)


Desmet Lieven (adviseur kenniscentrum Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)

Magerman Koenraad (directeur juridisch studiecentrum SD-Workx)

Platteau Ilse (juridisch adviseur FEDERGON)

Renson Sandrine (medewerker FEDERGON)

Verschueren Paul (directeur economische dienst FEDERGON)


Sap Jan (directeur-generaal UNIZO)

Vertegenwoordigers van het departement werk en sociale economie

Barbé Jos (celhoofd Vlaams subsidieagentschap werk en sociale economie)

Nottebaert Martine (adjunct van de directeur Vlaams subsidieagentschap voor werk en sociale

economie)

Deskundigen

De Witte Karel (prof. Arbeids- en organisatiepsychologie KULeuven)

Plets Isabel (deskundige Lydian Lawyers)

Voorzitter

Vanachter Othmar (prof. fac. Rechtsgeleerdheid KULeuven)


Van Vlem Dirk (opdrachthouder SERV)

Maes Anja (administratief medewerker adviescommissie)

Beerens Annick (administratief medewerker adviescommissie)

10. Overlegplatform Vlaamse

Arbeidsbemiddelingsbureaus

(op 31.12.2008)

Jaarverslag 2008


186

Leden

Vertegenwoordigers van de beroepsfederaties van private arbeidsbemiddelingsbureaus

Cattelain Ann (FEDERGON)

Muyldermans Herwig (FEDERGON)

Verschueren Paul (FEDERGON)

Vertegenwoordigers van de publieke arbeidsbemiddeling

Vercammen Eddy (VDAB)

Vertegenwoordigster van de sector van de kosteloze arbeidsbemiddeling

Velleman Marleen (SLN)

Vertegenwoordigers van de meest representatieve werkgeversorganisaties binnen de SERV

Cuyt Bjorn (UNIZO)

Kusters Ben (Boerenbond)

Teughels Sonja (Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)

Vertegenwoordigers van de meest representatieve werknemersorganisaties binnen de SERV

De Francesco Paolo (ACV)

Diepvents Philippe (ABVV)

Truyens Gert (ACLVB)

Vertegenwoordigers van de bevoegde Vlaamse administratie

Nottebaert Tine (Vlaams subsidieagentschap voor werk en sociale economie)

Vandevoorde Michiel (departement voor werk en sociale economie)


Vertegenwoordigers van de beroepsfederaties van private arbeidsbemiddelingsbureaus

Smekens Marleen (FEDERGON)

Van Vyve François (FEDERGON)

Velghe Christophe (FEDERGON)

Vertegenwoordigers van de publieke arbeidsbemiddeling

Nolmans Yvan (VDAB)

Vertegenwoordiger van de sector van de kosteloze arbeidsbemiddeling

Vancoillie Joeri (SLN)

Jaarverslag 2008


187

Vertegenwoordigers van de meest representatieve werkgeversorganisaties binnen de SERV

Duvillier Giani (Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen

Boelens Kurt (UNIZO)

Penninckx Iris (Boerenbond)

Vertegenwoordigers van de meest representatieve werknemersorganisaties binnen de SERV

De Baene Jean-Marie (ABVV)

Leurs André (ACV)


Voorzitter

Van Gramberen Mieke (kabinetschef van de Vlaamse Minister van werk, vorming en

onderwijs)

Secretariaat


Maes Anja (administratief medewerker)

11. Begeleidingscommissie Herplaats ingsfonds

(op 31.12.2008)

Leden



Diepvents Philippe (adviseur studiedienst Vlaams ABVV)


Van Der Hallen Peter (adviseur studiedienst ACV)




Boerenbond

Botterman Chris (adjunct-algemeen secretaris Boerenbond)

Jaarverslag 2008


188




Cuyt Bjorn (adviseur studiedienst UNIZO)

Vertegenwoordigers van het Vlaams subsidieagentschap voor werk en sociale economie

Storms Pascal (coördinator Herplaatsingsfonds Vlaams subisidieagentschap voor werk en

sociale economie)

Vernaillen Eric (administrateur-generaal Vlaams subsidieagentschap voor werk en sociale

economie)

Gekozen door de Vlaamse Regering

Vrijens Marion (raadgever economie van het kabinet van de minister-president van de

Vlaamse Regering Kris Peeters)




Vermeersch Françoise (adviseur studiedienst Vlaams ABVV)






Boerenbond

Penninckx Iris (adviseur milieubeleid Boerenbond)


Duvillier Gianni (adviseur kenniscentrum Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)


Sap Jan (adviseur studiedienst UNIZO)

Voorzitter

Van Gramberen Mieke (kabinetschef Vlaams Minister van werk, onderwijs en vorming)

Jaarverslag 2008


189



Maes Anja (administratief medewerker adviescommissie)

Beerens Annick (administratief medewerker adviescommissie)

12. Commissie Diversite it

(op 31.12.2008)

Leden



Clauwaert Alain (voorzitter algemene centrale ABVV)

Clauwaert Annick (directeur Vorming en Ondersteuning Vlaams ABVV)



Callaert Jan (nationaal secretaris ACV-Textura)

Chaffart Myriam (algemeen sectorverantwoordelijke water ACV-Transcom)

Cnop Walter (algemeen secretaris ACV-metaal)


Jonckheere Fernand (verbondssecretaris ACV Oostende-Westhoek)





Boerenbond

Beyers Alfons (adviseur structuurbeleid studiedienst Boerenbond)




Desmet Lieven (adviseur kenniscentrum Voka-Vlaams Netwek van Ondernemingen)



Teughels Sonja (adviseur kenniscentrum Voka-Vlaams Netwek van Ondernemingen)

Jaarverslag 2008


190






Vertegenwoordigers van de representatieve kansengroepen

Chakkar Mohamed (coördinator Federatie Marokkaanse Verenigingen)

Dariyeri Bilal (stafmedewerker Unie van Turkse Verenigingen)

Debbaut Peter (stafmedewerker Vlaamse Federatie Gehandicapten)

Luyts François (vrijwilliger Vlaamse Federatie Gehandicapten)

Marzo Fernando (voorzitter werkgroep tewerkstelling Forum van Etnisch-Culturele

Minderheden)

Pieters Didier (medewerker Werkbank vzw Jong-Katholieke Vereniging Gehandicapten)

Vermeiren Johan (vrijwillig medewerker GRIP)

Vertegenwoordiger afdeling werkgelegenheidsbeleid departement werk en sociale economie

Van den Cruyce Ann (afdelingshoofd Werkgelegenheidsbeleid)




De Baene Jean-Marie (hoofd studiedienst Vlaams ABVV)




Coolbrandt Jan (nationaal secretaris CCOD – sector vervoer)

Rosvelds Sandra (medewerker studiedienst ACV)

Van Sevenant Siska (gewestelijk secretaris ACV Leuven)

Vercammen Sandra (bewegingsploeg ACV)

Verjans Mathieu (voorzitter ACV verbond Limburg)


Ellen Van Hertbruggen (studiedienst ACLVB, Vlaamse Regionale)

Jaarverslag 2008


191


Boerenbond

Gotzen Rudi (adviseur politiek Boerenbond)


Bosch Claire (directeur milieuzaken – voedingsindustrie Vlaanderen)

Dieryck Frans (gedelegeerd bestuurder Essenscia Vlaanderen)



De Brabanter Jan (secretaris-generaal Febelgra Vlaanderen)

Duvillier Gianni (adviseur kenniscentrum Voka-Vlaams Netwek van Ondernemingen)

Vereniging voor Social Profit ondernemingen





Vertegenwoordigers van de representatieve kansengroepen

Belkiran Selamet (coördinator Unie van Turkse Verenigingen)

Caballero Juan (toeleider Federatie Marokkaanse Verenigingen)

Charkaoui Naima (coördinator Forum van Etnisch-culturele Minderheden vzw)

Frederickx Jan (arbeidsbegeleider Katholieke Vereniging Gehandicapten)

Weeghams Ilse (coördinator Vlaamse patiëntenforum GRIP)

Vertegenwoordiger afdeling werkgelegenheidsbeleid departement werk en sociale economie

Vandevoorde Michiel (coördinatorcel evenredige arbeidsdeelname en diversiteit)

Dagelijks bestuur

Voorzitter


Leden






Jaarverslag 2008


192



(op 31.12.2008)

Leden




Loridan Marc (secretaris vakgroep Haven)



Claes Michel (algemeen sectorverantwoordelijke water ACV Transcom)

Dielen Ilse (natioaal secretaris ACV)

Van Den Eynde Jan (interprofessioneel regionale vakbondsverantwoordelijke ACV)

Verschingel Lode (secretaris LBC-NVK)


Quisthoudt Erik (bestendig secretaris ACLVB)



Degryse Patrick (financieel en administratief directeur NHM nv – voorzitter Oostendse

Havengemeenschap)

De Meyer Rudi (directeur Vlaamse Havenvereniging)

Stoop John, (voorzitter Voka-Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland)

Van Severen Peter (directeur Gentse Havengemeenschap)

Vermeylen Eric (directeur kenniscentrum Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)

Vienne Erna (manager Belgium P&O North Sea Ferries LTD)

UNIZO, de Unie van Zelfstandige Ondernemers

Larik Anja (economisch adviseur Bouwunie)

Van De Voorde Eddy (hoogleraar UFSIA-RUCA - faculteit TEW)

Jaarverslag 2008


193

Vertegenwoordigers van de havens

Het Gemeentelijk Havenbedrijf van Antwerpen

Bernaers Greet (directeur infrastructuur Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen)

Bruyninckx Eddy (afgevaardigd bestuurder Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen)

De Block Christiaan (chief operational officer Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen)

Janssens Patrick (burgemeester van de stad Antwerpen)

Van Peel Marc (schepen van de haven van de stad Antwerpen)

De Maatschappij van de Brugse Zeevaartinrichtingen (MBZ)

Coens Joachim (voorzitter MBZ)

Kerckaert Pierre (administrateur-generaal MBZ)

Het Gemeentelijke Havenbedrijf van Gent

Bernard Katty (financieel en administratief directeur Havenbedrijf Gent GAB)

van Rouveroij Sas (schepen van de haven van de stad Gent)

Het Gemeentelijke Havenbedrijf van Oostende

Gerard Paul (gedelegeerd bestuurder AG Haven Oostende)

Vens Vanessa (bestuurder AG Haven Oostende)

Vertegenwoordigers van de transportmodi

Het wegvervoer

Fonteyn Freija (hoofd juridische dienst SAV)

Het spoorvervoer

Migom Alex (general manager BE Netwerk NMBS)

De binnenscheepvaart

De Somere Petra (marktprospector promotie Binnenvaart Vlaanderen)




Stessens Karel (voorzitter ACOD)

Van Den Rijse Angeline (adviseur ABVV)

Verbeeck Monique (medewerker BTB)


Buysse Marc (secretaris ACV Gent-Eeklo)

Jaarverslag 2008


194

de Smedt Christine (secretaris Haven ACV-Transcom)

François Jan (algemeen sectorverantwoordelijke verkeer CVCC)

Van Poucke Eric (verbondssecretaris)





Bollen Hilde (coördinator promotie binnenvaart Vlaanderen)

Depauw Guy (secretaris-generaal APZI vzw)

Devogele Marc (directeur Sita Recycling Service nv)

Dubois Mireille (commercieel directeur SEA-Invest)

Rondelez Henk (directeur CEWO vzw)

Van Meenen Maria (gedelegeerde bestuurder Dissaco)

UNIZO, de Unie van Zelfstandige Ondernemers

Laureys Cindy (fiscaal adviseur studiedienst UNIZO)


Vertegenwoordigers van de havens

Het Gemeentelijke Havenbedrijf van Antwerpen

Blomme Jan (adviseur Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen)

Van Vaerenberg Christien (juridisch adviseur Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen)

Verbist Jan (commandant Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen)

Waterschoot Kristof (adviseur van de voorzitter)

Wittemans Ann (communicatiemanager Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen)

De Maatschappij van de Brugse Zeevaartinrichtingen (MBZ)

Maertens Luc (directeur MBZ)

Van Cauwenberghe Patrick (adjunct van de directeur MBZ)

Het Gemeentelijke Havenbedrijf van Gent

Mortier Peter (adjunct-directeur-generaal Havenbedrijf Gent GAB)

Van Craeyvelt Eugeen (directeur-generaal Havenbedrijf Gent GAB)

Het Gemeentelijke Havenbedrijf van Oostende

Allaert Georges (bestuurder AG Haven Oostende)

Pannecoucke Eddy (bestuurder AG Haven Oostende)

Jaarverslag 2008


195

Vertegenwoordigers van de transportmodi

Het wegvervoer


Het spoorvervoer

Kerckaert Koen (wnd. dienstchef coördinatie en security NMBS)

De binnenscheepvaart

Lambrechts Paul (marktprospector promotie binnenvaart Vlaanderen)



Merckx Jean-Pierre (secretaris Vlaamse Havencommissie)

Dagelijks bestuur

Voorzitter

Winkelmans Willy (gewoon hoogleraar UFSIA-RUCA - faculteit TEW)

Leden

Coens Joachim (voorzitter MBZ)


De Meyer Rudi (directeur Vlaamse Havenvereniging)


Gerard Paul (gedelegeerd bestuurder AG Haven Oostende)

Van De Voorde Eddy (hoogleraar UFSIA-RUCA - faculteit TEW)

Van Peel Marc (schepen van de haven van de stad Antwerpen)

van Rouveroij Sas (schepen van de haven van de stad Gent)



Merckx Jean-Pierre (secretaris Vlaamse Havencommissie)

14. Vlaamse Luchthavencommissie

(op 31.12.2008)

Jaarverslag 2008


196

Leden



Marchand Steven (provinciaal secretaris ABVV Vlaams-Brabant)


Van den Rijse Angeline (economisch adviseur ABVV)


Callaerts Kurt (secretaris ACV-Transcom)

Coolbrandt Jan (nationaal secretaris sector vervoer ACV openbare diensten)


Tordeur Guy (verbondssecretaris ACV-Brussel)


Vuchelen Thierry (bestendig secretaris ACLVB zone Halle-Vilvoorde)


Boerenbond

Mees Paul (provinciaal secretaris BB)


Marien Katleen (adviseur kenniscentrum Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)

Peeters Eric (equity partner Cushman & Wakefield)

Van Den Driessche Johan (managing partner KPMG Tax Advisers)

Vanneste Johan (managing director VLM Airlines)

Vermeylen Eric (directeur kenniscentrum Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)


Van De Voorde Eddy (professor Universiteit Antwerpen stadscampus)

Van Espen Nancy (regiosecretaris UNIZO Vlaams-Brabant en Brussel)

Vertegenwoordigers van de luchthavenuitbaters

Cleirbaut Eddy (luchthavencommandant Luchthaven Antwerpen)

Lefevere Tru (head of communications Brussels Airport Company)

Paridaens Paul (ere-commandant luchthaven Antwerpen)

Van den Bossche Luc (voorzitter Brussels Airport Company)

Van Dyck Paul (head of environment Brussels Airport Company)

Van Eeckhoutte Stefaan (directeur WIV)

Vanspauwen Gino (algemeen directeur Internationale Luchthaven Oostende-Brugge)

Jaarverslag 2008


197

Deskundigen

De Somere Petra (marktprospector Promotie Binnenvaart Vlaanderen)

Grietens Erik (beleidsmedewerker Bond Beter Leefmilieu)

Kerckaert Koen (dienstchef NMBS Groep)

Peeters Francy (directeur entiteit Vlaams-Brabant De Lijn)

Symens Peter (beleidsmedewerker Natuurpunt)

Verschueren Raoul (directeur-generaal Belgocontrol)

Vertegenwoordigers Vlaamse Overheid zonder stemrecht

Cattrysse Paul (afdelingshoofd luchthavenbeleid departement mobiliteit en openbare werken)

Goudeseune Willy (ingenieur departement mobiliteit en openbare werken, Infrastructuur,

wegen West-Vlaanderen)

Mertens Geert (adjunct van de directeur departement ruimtelijke ordening, woonbeleid en

onroerend erfgoed, ruimtelijke planning)

Stevens David (adjunct van de directeur departement leefmilieu, natuur en energie, entiteit

gebiedsgericht beleid)

Vermoesen Koen (teamverantwoordelijke agentschap economie, entiteit ruimtelijke economie)




De Deyn Erwin (voorzitter BBTK)

Meyers Stefaan (secretaris Algemene centrale ABVV)



Francois Jan (algemeen sectorverantwoordelijke mobiliteit ACV-Transcom)


Swaans Tim (regiopropagandist ACV)

Verschingel Lode (secretaris LBC-NVK)


Van Hertbuggen Ellen (adviseur studiedienst Vlaams regionale ACLVB)


Boerenbond

Vleugels Hugo (consulent landelijke gilden)

Jaarverslag 2008


198


De Witte Freek (expert overheidsrelaties Voka-Vlaams Netwerk van Ondernemingen)

Putman Guy (general manager Barco View Avionics)


Van Milders Bernard (gedelegeerd bestuurder Flying Service)


Thijssens Kristof (secretaris GTL Taxi-Nat. Groep taxiondernemingen)

Van Craeynest Ingrid (adviseur SAV)

Vandorpe Gilles (economisch adviseur UNIZO)

Vertegenwoordigers van de luchthavenuitbaters

De Winne Kristoff (aviation strategy & development manger Brussels Airport Company)

Douchy Peter (voorzitter WIV)

Monsieur Jacinte (project manager aviation strategy & development Brussels Airport

Company)

Stroobants Jos (director aviation development Brussels Airport Company)

Vanpraet Ann (salles & marketing manager/financieel Internationale Luchthaven Oostende -

Brugge)

Velders Sophie (ingenieur Luchthaven Antwerpen)

Verbist Wim (adjunct-commandant Luchthaven Antwerpen)

Deskundigen

Bollen Hilde (coördinator promotie binnenvaart Vlaanderen)

De Decker Catharina (Belgocontrol)

Dewulf Dirk (afdelingschef NMBS)

Jacobs Philippe (afdelingshoofd De Lijn)

Kochuyt Valérie (beleidsmedewerker Natuurpunt vzw)

Vertegenwoordiger Vlaamse Overheid zonder stemrecht

Maes Jo (adjunct van de directeur afdeling luchthavenbeleid departement mobiliteit en

openbare werken)

Dagelijks bestuur

Waarnemend voorzitter

Cabus Peter (prof. Dr. KULeuven, opdrachthouder SERV)

Leden

Cleirbaut Eddy (luchthavencommandant Luchthaven Antwerpen)

Marchand Steven (provinciaal secretaris ABVV Vlaams-Brabant)


Jaarverslag 2008


199

Van de Voorde Eddy (prof. Faculteit TEW UA)

Van den Bossche Luc (voorzitter Brussels Airport Company)

Van Eeckhoutte Stefaan (directeur WIV)

Vanspauwen Gino (algemeen directeur Internationale Luchthaven Oostende-Brugge)

Vermorgen Ann (nationaal secretaris ABVV)

Secretariaat

Deschamps Pieter (attaché SERV)

15. Mobil i te its raad van Vlaanderen

(op 31.12.2008)

Leden




Stessens Karel (voorzitter ACOD)


Coolbrandt Jan (nationaal secretaris sector vervoer ACV openbare diensten)


Wouters Raf (algemeen sectorverantwoordelijke belangengroep vervoer over de weg)


Engelen Hugo (Vlaams gewestsecretaris Vlaamse regionale ACLVB)


Boerenbond

Van Der Velden Marleen (stafmedewerker GIS Boerenbond)


De Maegt Isabelle (hoofd externe relaties FEBETRA)


Vanfraechem Stephan (research consultant Alfaport Antwerpen vzw)




Jaarverslag 2008


200

Vertegenwoordiger van de VVSG

Brouwers Karin (schepen ruimtelijke ordening en jeugd stad Leuven)

Vertegenwoordiger van de VVP

Van Snick Els (vervoerseconoom Provinciaal administratief centrum “Het Zuid”)

Vertegenwoordigers van de milieuverenigingen, zetelend in de Minaraad

Grietens Erik (beleidsmedewerker Bond Beter Leefmilieu)

Van Laer Liesbet (beleidsmedewerker Natuurpunt)

Vertegenwoordigers van de openbare vervoeraanbieders

Kesteloot Roger (directeur onderzoek De Lijn centrale diensten)

Kerckaert Koen (wnd. Dienstchef coördinatie en security NMBS groep)

Vertegenwoordigers van de mobiliteitsverenigingen

D‟Haese Patrick (algemeen directeur Fietsersbond vzw)

Denhaen Moniek (coördinator cel Recht op mobiliteit Touring)

Keppens Marc (bestuurslid Voetgangersbeweging vzw)

Marechal Pieter (beleidsmedewerker Komimo vzw)

Popelier Geert (manager juridische dienst VAB)

Vanseveren Jan (adviesmedewerker BTTB vzw)

Deskundigen

Meersman Hilde (professor departement TPR Universiteit Antwerpen)

Vereeck Lode (hoofddocent departement Economie-Rechten Universiteit Antwerpen)

Verhetsel Ann (professor departement Transport en Ruimtelijke Economie Universiteit

Antwerpen)







François Jan(algemeen sectorverantwoordelijke mobiliteit ACV-Transcom)

Piens Luc (algemeen sectorverantwoordelijke spoorwegen ACV-Transcom)




Jaarverslag 2008


201


Boerenbond

Meulemans Bert (adviseur gezins- en welzijnsbeleid studiedienst Boerenbond)


De Belder Joris (adviseur belangenbehartiging, ruimtelijke ordening en mobiliteit Voka-Vlaams

Netwerk van Ondernemingen)

De Kimpe Frederiek (attaché Vlaamse Confederatie Bouw)

Van Severen Peter (directeur Gentse Havengemeenschap)


Bergers Carine (juridisch adviseur FBAA)

Steenbergen Pierre (secretaris GTL-Taxi)

Vertegenwoordiger van de VVSG

Vansevenant Peter (directeur mobiliteit Stad Gent)

Vertegenwoordiger van de VVP

Vanhee Marc (industrieel ingenieur Provinciehuis Antwerpen)

Vertegenwoordigers van de milieuverenigingen, zetelen in de Minaraad

Claeys Bram (beleidsmedewerker Bond Beter Leefmilieu)

Gysels Jos (diensthoofd beleid Natuurpunt)

Vertegenwoordigers van de openbare vervoeraanbieders

Christiaens Sofie (adviseur H-CS, 112 B-Mobility)

Meynaerts Anneliese (analist directie onderzoek De Lijn centrale diensten)

Vertegenwoordigers van de mobiliteitsverenigingen

De Mol Johan (UGent-CDO

De Coster Anuschka (educatief medewerker Fietsersbond vzw)

Dhollander Karen (wetenschappelijk onderzoeker Voetgangersbeweging vzw)

Fannes Ilse (projectcoördinator Komimo vzw)

Van Coillie Karel (hoofd juridische dienst cel Recht op mobiliteit, Touring)

Van der Borst Maya (medewerker VTB-VAB)

Dagelijks bestuur

Voorzitter

Schalck Daan

Jaarverslag 2008


202

Leden



Marechal Pieter (beleidsmedewerker Komimo vzw)

Popelier Geert (manager juridische dienst VTB-VAB)



Van Thillo Frank (secretaris Mobiliteitsraad)

Jaarverslag 2008


203

Hoofdstuk 4

SERV-secretariaat

1. Secretariaat -generaal

Administrateur-generaal Pieter KERREMANS

Directiesecretariaat Ingrid TAELEMANS

Adjunct–administrateur –generaal Esther DEMAN

Directiesecretariaat Kathleen VERMEIRE

2. Personeels - en f inancië le d ienst

Hoofd personeels- en financiële dienst Anne REYNIERS

Medewerker Katia COOLS

Attaché Bart MOUTON

Secretariaat Martine JANSSENS

3. Studiedienst: SERV -domeinen

Wetgeving en regulering Peter VAN HUMBEECK

Wim KNAEPEN

Buitenlands Beleid en Internationale samenwerking Ria VAN PEER

Ingrid TAELEMANS

Financiën en begroting Etienne POELVOORDE

Axel MATHOT

Onderwijs en vorming

Onderwijs algemeen Mieke VALCKE

Onderwijs – arbeidsmarkt Mieke VALCKE

Wetenschappelijk onderzoek Leen VANAERSCHOT

Permanente vorming Leen VANAERSCHOT

Welzijn, volksgezondheid en cultuur Michel DETHEE

Axel MATHOT

Economie, werkgelegenheid en toerisme

Economie - algemeen Michel DETHEE

Jaarverslag 2008


204

Wim KNAEPEN

Ingrid SCHURMANS

Erwin EYSACKERS

Natuurlijke rijkdommen en energie Peter VAN HUMBEECK

Annemie BOLLEN

Werkgelegenheid Dirk VAN VLEM

Francis DEVISCH

Katrijn VANDERWEYDEN

Rien VAN MEENSEL

Sociaaleconomische regionale ontwikkeling Wim KNAEPEN

Peter CABUS

Innovatie en telecommunicatie Wim KNAEPEN

Toerisme Etienne POELVOORDE

Landbouw Wim KNAEPEN

Michel DETHEE

Leefmilieu en Natuurbehoud Peter VAN HUMBEECK

Annemie BOLLEN

Annick LAMOTE

Mobiliteit Etienne POELVOORDE

Netwerken Mieke VALCKE

Ruimtelijke Ordening, huisvesting, monumenten en landschappen Peter CABUS

Wetenschappen en technologisch innovatiebeleid Wim KNAEPEN

Bestuurszaken

Binnenlandse aangelegenheden Peter CABUS

Wim KNAEPEN

Staatshervorming Axel MATHOT

Cultuur, sport en media Michel DETHEE

Axel MATHOT

4. SERV–commissies

Sectorcommissies

Metaal- en technologische industrie Wim KNAEPEN

Textiel en Confectie Nico MILO

Goederenvervoer Nico MILO

Welzijn- en gezondheidszorg Michel DETHEE

Axel MATHOT

Hout en bouw Michel DETHEE

Toerisme Etienne POELVOORDE

Jaarverslag 2008


205

Vlaamse Havencommissie Jean-Pierre MERCKX

Dirk NEYTS

Adviescommissie Private Arbeidsbemiddeling Dirk VAN VLEM

Anja MAES

Annick BEERENS

Begeleidingscommissie Herplaatsingsfonds Dirk VAN VLEM

Anja MAES

Annick BEERENS

Overlegplatform Vlaamse arbeidsbemiddelingsbureaus Dirk VAN VLEM

Anja MAES

Commissie Diversiteit Francis DEVISCH

Rien VAN MEENSEL

Katrijn VANDERWEYDEN

Vlaamse Luchthavencommissie Peter CABUS

Pieter DESCHAMPS

Mobiliteitsraad van Vlaanderen Frank VAN THILLO

Hans TINDEMANS

Ann WUYTS

Nico MILO

Greet VAN CAUWENBERGE

Nathalie SELLEKAERTS

Strategische Adviesraad voor het Vlaamse Welzijns-, Gezondheids- en Gezinsbeleid

Gunter NAETS

Barbara KREKELS

Bilal BENYAICH

5. SERV–projecten

Beroepsprofielenproject Leen VANAERSCHOT

Veerle DE KEERSMAECKER

Marthe DEBROUWERE

Anne ROOSE

Jaarverslag 2008


206

Ann OLBRECHTS

Barbara KREKELS

Sharon DUVERGER

Katleen HAVET

Wim LEFEBVRE

Leen VERACHTERT

Saskia VANDE VELDE

David WILLEMS

Riky DE BIEVRE

6. Informaticadienst

Hoofd dienst informatica Guibert JORIS

Medewerker Tom VERZELE

7. Communicatie

Communicatieverantwoordelijke Christine JACOBS

Medewerker Martine MUYLLE

8. Documentatiecentrum

Bibliothecarissen Claudine HUYGHE

Marc VAN DEN BERGH

Webmaster Claudine HUYGHE

9. STV-medewerkers

Directeur Paul BERCKMANS

Stafmedewerkers Paul DE HONDT

Frank JANSSENS

Jos COENEN

Patrick VERBRUGGEN

Vormingsverantwoordelijke Brigitte LAUWERS

Wetenschappelijk medewerkers Leen BAISIER

Hadewych BAMPS

Jaarverslag 2008


207

Ria BOURDEAUD‟HUI

Hendrik DELAGRANGE

Liselotte HEDEBOUW

Sandra HELLINGS

Patrick ROELANDT

Stephan VANDERHAEGHE

Gert VERDONCK

10. Ondersteunende diensten

Secretariaat Dorina PYNAERT

Rita VAN BELLE

Lieve VAN DEN HEUVEL

Suzanne VAN DER CAMMEN

Huguette VAN DER WILDT

Verzendingsdienst Patrick BAEYENS

Monique DE MEYER

Onthaal Barbara FAELENS

Logistiek Rita COECKELBERGHS

Pascal LEFEVRE

Chantal DE COKERE

Jaarverslag 2008


208

Hoofdstuk 5

Externe communicatie

1. SERV-bericht

Het SERV-bericht verschijnt driemaandelijks. Het SERV-bericht

gaat dieper in op de adviezen en de thema‟s waar de SERV rond

werkt. Regelmatig brengen we een interview. In ieder nummer

vindt u ook een overzicht van de adviezen van de raad. Verder

besteden we aandacht aan het verklaren van jargon. SERV-

bericht is gratis en heeft ongeveer 5.000 abonnees.

Sinds 2007 worden de STV-berichten als een rubriek binnen het

SERV-bericht gepubliceerd.

2. Elektronische nieuwsbrie ven

Kort na elke raad verschijnt een elektronische nieuwsbrief. Zo bent u snel op de hoogte van

onze adviezen. De informatie in de nieuwsbrief is bewust beknopt. Wie de volledige tekst wil

lezen kan rechtstreeks naar het juiste advies (in pdf) klikken op de website www.serv.be. U

kunt zich op de nieuwsbrief abonneren door een mail te sturen, bij voorkeur met uw

adresgegevens, naar [email protected].

De Focus op Innovatie & Arbeid is een periodieke nieuwsbrief, die door STV-Innovatie &

Arbeid via e-mail wordt verspreid. Zowel de onderzoeken rond Werkbaar Werk als de andere

STV-onderzoeken komen hierin aan bod.

Ook de Vlaamse Havencommissie heeft een elektronische nieuwsbrief. Hierop kunt u

abonneren door een mail te sturen naar [email protected].

3. Adviezen, aanbevelingen en stan dpunten

De belangrijkste adviezen, standpunten, aanbevelingen en stud ies van de SERV worden

gepubliceerd en zijn verkrijgbaar bij de SERV. U vindt alle adviezen, standpunten en

aanbevelingen ook terug op de website www.serv.be onder de rubriek publicaties.



Jaarverslag 2008


209

4. STV-brochures en - informatiedossiers

De resultaten van de STV-onderzoeken worden gepubliceerd. In de brochures vindt iedere

geïnteresseerde een beknopte en vlot leesbare weergave. De informatiedossiers zijn

uitgebreidere rapporten en richten zich op studiediensten, deskundigen, onderzoekers,

beleidsmakers en bedrijven.

5. Persmededelingen en –conferenties

In 2008 publiceerden de SERV, STV-Innovatie & Arbeid, de commissie Diversiteit en de

Vlaamse Luchthavencommissie 20 persberichten. De SERV organiseerde ook vier

persconferenties en drie interviews. Deze acties waren rechtstreeks en onrechtstreeks

aanleiding voor 139 artikels in de dagbladpers. Vaak komen persberichten ook terecht op vak -

en nieuwswebsites. Af en toe haalden we ook het televisie- en radionieuws. De toppers qua

media-aandacht waren: de waterprijs, de begrotingsrapporten en de studie over

prestatiebeloning. Verder kregen de arbeidsmarkt- en energiedossiers veel aandacht. Alle

persberichten vindt u terug op de website www.serv.be onder de rubriek nieuws -

persberichten.

6. Website

De SERV-website is een belangrijk informatiekanaal van de SERV en is een volwaardig

publicatiemiddel naast de alsmaar minder gedrukte SERV-publicaties.

Op de website vindt u:

Algemene informatie over de SERV, VESOC, STV-Innovatie & Arbeid, de sectorcommis-sies; de Vlaamse Havencommissie(VHC), De Vlaamse Luchthavencommissie(VLC) en de Mobiliteitsraad van Vlaanderen (MORA)

Actualiteit en informatie: de persberichten, agenda van de raad, de maandelijkse e-nieuwsbrieven;

Publicaties: de volledige tekst van alle SERV- VHC-, VLC- en MORA- adviezen en aanbe-velingen het SERV-bericht, de STV-brochures en informatiedossiers (vanaf 2003) en Focus op werkbaar werk.

De informatiebank beroepen: hier vindt u informatie over meer dan 100 beroepen en hun bijhorende competenties en standaarden. Ook voor informatie over sectoren kan u er te-recht. Zoekingangen op beroep en sector wijzen de weg. Ten slotte vindt u er ook de volle-dige tekst van de beroeps(competentie)profielen en de standaarden terug.

Nieuw in 2008

SERV

Diverse werkterreinen: Sociaal-Economisch Rapport Vlaanderen 2008

Jaarverslag 2008


210

Oproep 101 goede voorbeelden: Ondern. zkt. ondern. (kl/gr, pr/s pr) met goede praktijk ontwikkeling/beheer competenties

Krapte op de arbeidsmarkt: SER-SERV-studiedag 7 oktober 2008

Pact 2020

Mobiliteitsraad van Vlaanderen (MORA)

Adviezen over aanvullende reglementen en de plaatsing en bekostiging van ver-keerstekens, het Belgisch EU-voorzitterschap, het ontwerp mobiliteitsdecreet, voor-stellen ter verbetering van de fysieke interregionale mobiliteit van werknemers en werkzoekenden

Verkeersspecialist 150: vijftien jaar kritische berichtgeving over de mobiliteit in Vlaanderen met medewerking van de meeste MORA-leden

Website in de kijker: wekelijks

STV-Innovatie & Arbeid:

werkterrein Werkbaar werk met de presentatie van de resultaten van de meting 2007 bij zelfstandige werknemers en ondernemers zijn gebundeld in informatiedossiers, sectorprofielen en de reeks Focus op werkbaar werk

Nieuwe rij- en rusttijden in het beroepsgoederenvervoer over de weg: brochure en in-formatiedossier

Resultaten TOA 2007: TOA 2007 Indicatoren Pact van Vilvoorde ICO en producten dienstinnovatiecijfer

Nieuwe vormen van werkorganisatie: trends 2001-2004-2007

Informatiedossier ICT gebruik bij zelfstandigeondernemers. Een selectie uit de ICT-enquete in de enquete arbeidskrachten EAK 2006

Informatiedossier arbeidsethos en arbeidsoriëntaties op de Vlaamse arbeidsmarkt loontrekkenden en zelfstandige ondernemers

Vlaamse Havencommissie:

steekkaarten Vlaamse havens

presentaties studiedag Vlaamse zeehavens 26 juni 2008

Vlaamse Luchthavencommissie;

groeicijfers Vlaamse regionale luchthavens

luchtvaartstatistieken

7. De Vri je Markt

Op zaterdag 7 september kwam de eerste uitzending van het nieuwe, wekelijkse

sociaaleconomische programma De Vrije Markt op TV Eén op het scherm.

De Vrije Markt wordt sinds 7 september 2007 iedere zaterdag uitgezonden van 12u45 tot 13u.

In 15 minuten worden drie thema‟s uit de sociaaleconomische weekactualiteit belicht in een

gesprek/discussie waarbij een VRT-journalist (een)werkgever(s) of werknemer(s) of (een)

Vlaamse sociale partner(s) interviewt over de sociaaleconomische actualiteit. Tussen het

gesprek kunnen beeldfragmenten zitten die de actualiteit illustreren. VRT-journalist Guy

Janssens is eindredacteur.

De radioprogramma‟s door de erkende sociaaleconomische verenigingen, zijn vanaf

september vervangen door een wekelijkse uitzending van minimaal vier minuten op radio 1 op

Jaarverslag 2008


211

vrijdagavond tussen 18u30 en 19u. De sociaaleconomische cel van de VRT-nieuwsdienst

verzorgt de radio- en TV-uitzending. Het radioprogramma kondigt De Vrije Markt van de

volgende dag aan en gaat in op de thema‟s die aan bod komen.

Het sociaaleconomisch programma wordt aangekondigd via een trailer, uitgezonden op

vrijdagavond op TV Eén tussen 18u58 en 23u15.

7 .1 . Ov e r z ic h t u i t ze nd in ge n De V r i je Ma rk t

20 december 2008

2008 was een bewogen economisch en financieel jaar. De Vrije Markt blikt er zaterdag op

terug met drie zwaargewichten: Jan Huyghebaert, voorzitter van de raad van bestuur van de

KBC-groep, Julien De Wilde, voorzitter van het geplaagde Agfa Gevaert, en Luc Cortebeeck,

voorzitter van ACV.

13 december 2008

De Vrije Markt blikt terug op het bewogen economische en financiële jaar, in het gezelschap

van Luc Coene, vice-gouverneur van de Nationale Bank, Geert Noels van vermogensbeheer-

der Petercam en Jean-Luc Dehaene, voormalig premier en bestuurder bij bedrijven als Inbev

en Dexia.

6 december 2008

Iedereen heeft al wel eens horen spreken over sociale economie, maar wat is het precies? De

Vrije Markt legt de vraag voor aan Bea Cantillon, directeur van het Centrum voor Sociaal Be-

leid Herman Deleeck en aan Greet Casterman, directeur van het Vlaams Overleg Sociale

Economie.

29 november 2008

Spruitjeslucht

De Vrije Markt gaat de boer op en gaat kijken hoe de spruitjesoogst verloopt bij Pinguin, de

grootste producent van diepvriesgroenten in ons land.

Melksnorren

Over enkele jaren zal Europa definitief komaf maken met de beruchte melkquota. De ove r-

schotten uit de jaren 60 en 70 zijn in de voorbije decennia allemaal weggewerkt en dus k an er

nu echt plaats gemaakt worden voor de vrije markt.

De gasten zijn Piet Vanthemsche, voorzitter van de Boerenbond, en Dirk De Coster, voorzitter

van het Verbond van Groentenverwerkende Bedrijven.

Jaarverslag 2008


212

22 november 2008

Career Launch

De Vrije Markt gaat we na of de Vlaamse bedrijven nog wel mensen aanwerven in deze be-

narde economische tijden en gaat een kijkje nemen op de jobbeurs 'career launch' in Leuven

waar heel wat bedriiven aanwezig zijn. Maar werven ze wel aan of staan ze er alleen maar om

reclame te maken voor zichzelf?

Allochtonen en jobs

En wat de aanwerving van allochtonen betreft loopt het in Vlaanderen helemaal mis, als we

een recent OESO-rapport mogen geloven. Allochtonen, zelfs van de tweede en de derde ge-

neratie hebben het bij ons aanzienlijk moeilijker dan in onze buurlanden om een baan te vin-

den. We praten erover met Fons Leroy van de VDAB en Ann Vermorgen, de nieuwe topvrouw

van het Vlaamse ACV.

15 november 2008

Van Miert en Dehaene over de wereldwijde crisis

De vrije markt laat Karel Van Miert en Jean-Luc Dehaene aan het woord. Beide (ex)-politici

staan nog altijd met hun beide voeten in de wereld van de echte economie. Beiden zijn b e-

stuurders van grote bedrijven. Van Miert onder meer van Philips, Agfa-Gevaert en de Pers-

groep.

Dehaene is dan weer bestuurder bij Inbev en voorzitter van de Raad van bestuur van Dexia.

De geknipte mensen om een boom op te zetten over de wereldwijde economische en financië-

le crisis en de aanpak ervan.

8 november 2008

Rudy De Leeuw (ABVV) en VBO-leider Pieter Timmermans worden geconfronteerd met het

rapport van de Centrale Raad van het Bedrijfsleven: moeten de werknemers de volgende twee

jaar hun buikriem aanhalen om de bedrijven beter te laten concurreren met het buitenland en

zo banen te redden?

25 oktober 2008

Hoe staan bedrijfsleiders tegenover de financiële crisis? De vrije markt was op het VOKA -

congres in Leuven en sprak met o.a. Paul Buysse, Christl Joris en Hugo Vandamme. In de

studio wordt het onderwerp verder uitgebeend met Luc Coene (Nationale Bank) en Herman

Daems.

18 oktober 2008

Alle commentatoren waren het erover eens: de regeringsverklaring van premier Leterme is

niet meteen een bevlogen werkstuk. Maar tussen de vele wollige passages staan toch een

Jaarverslag 2008


213

paar opvallende dingen. Zo is er ondermeer het pleidooi om ratingagentschappen beter in de

gaten te houden. Het zijn de excessen die ons nu in een zware financieel-economische crisis

hebben gedompeld. Over de beleidsverklaring, de noodzaak aan Europese samenwerking om

de crisis te bedwingen en het sociaal overleg praat Guy Janssens met Marc Leemans, natio-

naal secretaris ACV en Karel Vinck, voorzitter van Umicore.

10 oktober 2008

De vrije markt trok naar Den Haag, niet om Wouter Bos te gaan kapittelen voor zijn grote

bankroof, maar voor een gezamenlijke studiedag van de Vlaamse SERV en zijn Nederlandse

tegenhanger, de SER. Gespreksthema daar was het arbeidsmarktbeleid en de problematiek

van de knelpuntberoepen. Heel wat jobs raken om één of andere reden niet ingevuld, maar

misschien verandert dat in de nabije toekomst. Is er nog wel sprake van een krapte op de

arbeidsmarkt, nu er een economische crisis of zelfs een recessie op de loer ligt? En wordt

staken dan niet onverantwoord? Of is het net de gewone man/vrouw die het gelag dreigt te

moeten betalen? Gasten zijn Karel Van Eetvelt (UNIZO) en Caroline Copers (ABVV).

3 oktober 2008

Zijn onze banken definitief gered nu de regering Dexia en Fortis te hulp is geschoten? Kunnen

spaarders en beleggers weer op twee oren slapen? En hoe zwaar zal de actiedag van de vak-

bonden (6 oktober) wegen op de economie? Jan Renders (ACW) en Thomas Leysen (VBO)

zijn te gast.

27 september 2008

Spaarders worden hoe langer hoe ongeruster: niet alleen de aandelenportefeuille ging zwaar

onderuit, maar ook bij beleggingsformules die tot nu toe als absoluut veilig golden worden

vraagtekens geplaatst. Ivan Van de Cloot van denktank Itinera en Stefan Pintjens van Budget

Week zijn te gast.

20 september 2008

Karel Van Eetvelt van UNIZO en Luc Cortebeeck van het ACV zijn te gast.

De toon wordt nijdiger tussen de organisaties van werkgevers en werknemers, naarmate de

onderhandelingen over een nieuw interprofessioneel akkoord dichterbij komen. Unizo zegt dat

er geen sprake kan zijn van een verhoging van de brutolonen, bovenop de index.

ABVV stelde niet zo lang geleden een vierdaagse werkweek voor. Een zesdagenweek ziet

UNIZO dan wel zitten.

13 september 2008:

Geert Noels van Petercam en publicist Paul Huybrechts (Vlaamse beleggersclubs) wisselen

van gedachten over de toestand en de toekomst van de financiële instellingen in de Sta tes, nu

http://www.deredactie.be/cm/de.redactie/programmas/VrijeMarkt_inhoud






Jaarverslag 2008


214

twee grote spelers - Fannie Mae en Freddie Mac - in feite zijn genationaliseerd. En dat in het

paradijs van de vrijhandel.

27 juni 2008

De Vlaamse werkgevers vrezen dat de krapte op de arbeidsmarkt nog gaat toenemen met de

vergrijzing. En tegelijk pleiten ze ervoor het aantal ambtenaren met 70.000 te verminderen.

Sonja Teugels van VOKA verdedigt die standpunten tegen Jean-Marie Debaene van het

Vlaams ABVV.

21 juni 2008

Welke gevolgen ondervindt de scheepvaart van de dure olie? En welke rol speelt dat allemaal

in de ontwikkeling van de haven van Antwerpen? De gasten in De Vrije markt weten er alles

van. Eddy Bruyninckx is de directeur van de haven en Nicolas Saverys is CEO van de rederij

Exmar.

14 juni 2008

Kunnen de vakbondsacties van de voorbije week de koopkracht redden? En zou de dure olie

ons niet een beetje kunnen helpen in de concurrentiestrijd met de lagelonenlanden? We vr a-

gen het aan Karel Van Eetvelt van UNIZO en Marc Leemans van het ACV.

7 juni 2008

Het leven wordt duurder, dat zien we aan de inflatiecijfers. En die stijgen omdat de olieprijzen

alles meesleuren in hun niet aflatende klim. Maar wanneer stopt die eens? Als alle olie op is?

Of weten Rudi Thomaes van het VBO en Gaëtan van de Werve van de Petroleumfederatie

beter?

31 mei 2008

Waarom durft modehuis Fred & Ginger in deze woelige financiële tijden een beursintroductie

aan? En worden risico en winst altijd eerlijk verdeeld tussen franchisegever en franchisen e-

mer? In De Vrije Markt bekijken we de twee kanten van de medaille. Zowel die van de franchi-

segever als die van de franchisenemer. En dat doen we met Dieter Penninckx, zaakvoerder

van Fred & Ginger en met Johan Bortier van UNIZO.

25 mei 2008

Hoe ziet de toekomst van het medialandschap eruit? Telecomoperatoren en internetbedrijven

denken aan eigen televisiekanalen. Om nog niet te spreken van You-tube, waarop iedereen

zijn eigen televisie kan maken. Maar wie kijkt daar naar? En is dat economisch leefbaar?

Guy Janssens praat in deze aflevering met Rik De Nolf, gedelegeerd bestuurder van Roularta

en Gabriël Fehervari, CEO van Alfacam.

Jaarverslag 2008


215

17 mei 2008

We zijn met teveel en er is niet genoeg eten voor iedereen. Gevolg: het beschikbare voedsel

wordt duurder. Of is er ook speculatie in het spel? En moeten we dan onze gewassen wel

omzetten in brandstof of eerder onze toevlucht zoeken tot genetische manipulatie?

Guy Janssens praat met Piet Vantemsche, de nieuwe voorzitter van de Boerenbond en Luc

Ardies van UNIZO

10 mei 2008

Waar zitten de ondernemers in Vlaanderen? Of zijn de risico's te groot geworden? En zou het

geen slecht idee zijn om Flanders Technology uit de jaren 80 nieuw leven in te blazen. Luc De

Bruyckere van vleeswaren Ter Beke en Hans Crijns van de Vlerickhogeschool zijn onze gas-

ten.

3 mei 2008

1 Mei en Rerum Novarum vallen dit jaar samen. Tijd voor de vakbonden dus om wat meer

naar elkaar te kijken. Misschien delen ze wel dezelfde mening over het banenplan van de

Vlaamse Regering. We vragen het aan Caroline Copers van het ABVV en Ilse Dielen van

ACV.

26 april 2008

De Vlaamse economie stelt het nog goed, dank u. De werkloosheid staat op het laagste peil in

jaren. Maar de kwaliteit van de jobs laat vaak te wensen over, vooral voor hooggeschoolden.

En bij wie werk heeft, komt een op de vijf amper rond met zijn of haar loon. Met o.m. Jan De-

nys van Randstad.

19 april 2008

Bijna 1,4 miljoen werknemers kiezen binnenkort hun vertegenwoordigers in de Ondernemings-

raad of in het Comité voor Preventie en Bescherming op het werk. Over het belang van de

sociale verkiezingen praten we met Rudy De Leeuw van het ABVV en Luc Cortebeeck van

ACV.

12 april 2008

Loonmatiging is het nieuwe modewoord. Maar hoe? Door de index af te schaffen, zoals nu

wordt geopperd. Maar wat dan met die extreem hoge toplonen? Moeten we daar niet mee

beginnen. We vragen het aan hoogleraar Lutgart Van den Berghe en Jan Vercamst, nationaal

voorzitter van het ACLVB.

Jaarverslag 2008


216

15 maart 2008

De werkgevers reiken oplossingen aan met hun solidariteitspact en Voka-voorzitter Urbain

Vandeurzen komt uitleggen waarom. Luc Cortebeek van het ACV mag hem het antwoord van

de vakbond geven. En dan is er nog de internationale financiële crisis. Hoe raken we daar uit?

22 maart 2008

De financiële wereld stond van de week op instorten. Een forse ingreep van de Amerikaanse

Centrale bank heeft het ergste vermeden. Maar de storm is nog niet over. Intussen is Yves

Leterme wel in veiliger vaarwater terecht gekomen. Of is dat maar schijn? met Luc Coene,

vice-gouverneur Nationale Bank van België en Geert Noels, beurshuis Petercam

8 maart 2008

De grens overtrekken om te sparen is niet meer nodig. De fiscus ziet u ook daar. En wie zijn

geld in aandelen belegt, mag binnenkort weer een extraatje verwachten. De vrije markt praat

met Luc Voets van het ABVV en Marina De Moerlooze van de banksector.

1 maart 2008

Agfa-Gevaert kreunt onder de rode cijfers. Anne Vleminckx komt uitleggen wat er fout gaat in

het bedrijf en waarom een 200-tal mensen moeten afvloeien. Ferre Wyckmans van LBC neemt

het op voor de bedienden en kaderleden die binnenkort hun ontslagbrief mogen verwachten.

23 februari 2008

In de chemie werken de luxepaardjes van de industrie. Maar de sector heeft ook zijn verzuch-

tingen. Wouter De Geest van BASF kent ze trouwens goed. Maar Luc Cortebeeck van het

ACV heeft ongetwijfeld een andere mening. U hoort ze zaterdag in De vrije markt.

16 februari 2008

All-in-akkoorden in het oog van de storm.

„All in' - akkoorden zijn arbeidsovereenkomsten waarbij de verwachte indexaanpassing en de

reële loonsverhoging in één pakket worden onderhandeld. De werkgevers juichen dat systeem

toe: ze staan niet voor onaangename verrassingen als de inflatie en dus de index onverwacht

stijgen. Maar in tijden van hoge inflatie, zoals nu, wordt de reële loonstijging 'gekannibaliseerd'

door de indexstijging. De vakbonden staan dus op zijn minst huiver ig tegenover het systeem.

Een stevige boterham voor het interprofessioneel overleg voor eind dit jaar.

Notionele intrestaftrek: dure snoepjes voor bedrijven.

Belastingverlaging is een liberaal stokpaardje en met deze stelling verklappen we beslist geen

staatsgeheimen. De tweede regering Verhofstadt voerde daarom de notionele intrestaftrek in.

Een systeem waarbij bedrijven het eigen kapitaal dat ze in hun bedrijf inversteren fiscaal mo-

Jaarverslag 2008


217

gen aftrekken. Maar het systeem dreigt ten onder te gaan aan zijn eigen succes: uitkijken dus

of het systeem het komende begrotingsconclaaf overleeft.

ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw en VBO-directeur-generaal Pieter Timmermans kruisen de

degens.

2 februari 2008

De index beschermt de koopkracht. Voor veel mensen geen overbodige luxe om hun levens-

standaard op peil te houden. Een lening kan helpen, maar het krediet wordt (te) duur. Ivo Me-

chels van Test Aankoop en Karel Van Eetvelt zoeken mee naar oplossingen.

26 januari 2008

Komt het nog wel goed met de beurzen en zo ja, wanneer? En hebben de stakingsacties rond

Ford Genk een kettingreactie in gang gezet? De Vrije Markt vraagt het aan Marc Coucke van

Omega Pharma en Gilbert De Swert, kabinetschef van de Minister van Werk.

19 januari 2008

Op de beurs is het vandaag speuren naar positief nieuws, maar de koersen blijven zakken.

Om ons op te monteren zoeken we wat glamour op het autosalon. Of is dat ook maar een

façade? Vragen voor beursanalist Geert Noels en ex-Volvobaas Peter Leyman.

12 januari 2008

Guy Verhofstadt is een man van vele ideeën, maar ze vallen niet altijd bij iedereen in goede

aarde. De sociale partners zijn kritisch voor zijn sociale voorstellen. Rudy De Leeuw, voorzitter

van het ABVV en Philippe Muyters, gedelegeerd bestuurder van Voka –Vlaams Netwerk van

ondernemingen komen uitleggen waarom.

8. Sociaal – economisch jargon

De sociaaleconomische jargon- en letterwoordenlijst vindt u op de website terug:

www.serv.be/jargon en www.serv.be/letterwoorden.

Deze lijsten krijgen regelmatig een update. Nieuwe jargonwoorden zoals loonbonus, notionele

intrestaftrek, OMNIO-statuut en comodaliteit worden in een toegankelijke taal omschreven.

Letterwoorden zoals VLABEST, VOP, VIPA, OOOC, VOP en DAMB worden met hun

omschrijving opgenomen.

9. Documentatiecentrum

Het SERV-documentatiecentrum gebruikt voor de ontsluiting van de documentatie het

Libisnetwerk.

http://www.serv.be/jargon

http://www.serv.be/letterwoorden

Jaarverslag 2008


218

De SERV-catalogus is toegankelijk via www.serv.be/documentatiecentrum.

Daarnaast maakt het SERV-documentatiecentrum deel uit van Felnet – oorspronkelijk

Flanders Environmental Library Network – een samenwerkingsverband van de voornaamste

milieudocumentatiecentra in Vlaanderen en Brussel. Felnet is raadpleegbaar op

www.felnet.eu. Deze site (ook bereikbaar via de SERV-website) is de grootste virtuele

milieudatabank in Vlaanderen en omvat onder meer de SERV-collectie over milieu, vervoer en

ruimtelijke ordening.

Het SERV-documentatiecentrum is een actieve partner binnen het overleg Vlaamse

overheidsbibliotheken en de professionele belangenorganisaties Belgische Vereniging voor

Documentatie (ABD-BVD) en Vlaamse vereniging voor Bibliotheek-, Archief- en

Documentatiewezen (VVBAD).

9 .1 . Col le c t ie

Eind 2008 bevatte het SERV-documentatiecentrum:

ongeveer 9.500 monografieën, overheidspublicaties en rapporten waarvan een 400-tal in digitale vorm;

een 300-tal lopende tijdschriftabonnementen waarvan een 15-tal in elektronische vorm;

jaarverslagen van regionale, federale en supranationale instellingen en van beroepsfedera-ties en bedrijven;

een serie Cd-rom‟s zoals Bel-first, Balanscentrale Nationale Bank, Trends Top 100.000;

een ruime reeks video‟s met onder meer alle uitzendingen van Vlaanderen NV, Het Vermo-gen en De Late Shift;

daarnaast beschikt het SERV-documentatiecentrum over uitgebreide statistische data: on-der meer gedetailleerde arbeidsmarktgegevens, demografische en financiële data. Deze zijn hoofdzakelijk elektronisch beschikbaar en deels in boekvorm.

9 .2 . 2 0 0 8

In 2008 werd(en) onder meer:

de collectie jaarverslagen toegespitst op de core business van de SERV-familie;

de eigen SERV-publicaties verder elektronisch toegankelijk gemaakt via de Libis-website met een link naar het resp. pdf-document;

een aantal praktische instrumenten voor de SERV-medewerkers eenvoudiger ter beschik-king gesteld;

Jaarverslag 2008


219

het documentatiecentrum heringericht met een betere bezoekersruimte en zoekmogelijkhe-den.

9 .3 . Fa c i l i t e i t e n

Een ruim publiek (sociale partners, onderzoekscentra, bedrijven, particulieren, studenten)

vindt de weg naar het SERV-documentatiecentrum.

Raadpleging ter plaatse is mogelijk op woensdag- en vrijdagnamiddag na afspraak.

De faciliteiten op een rijtje:

Raadpleging van internet en eigen catalogus;

een beperkte mogelijkheid tot fotokopiëren (tegen betaling);

raadpleging van de catalogus, van Cd-rom‟s en Internet;

het bekijken van de video‟s.

Vragen van gebruikers worden opgevolgd of verder doorverwezen.

10. Openbaarheid van bestuur

De SERV volgt de bepalingen over de openbaarheid van bestuursdocumenten in de diensten

en instellingen van de Vlaamse Regering. Aangezien in principe alle beslissingen van de

SERV gepubliceerd worden, zijn ze openbaar. Iedereen kan ze opvragen (eventueel na

betaling). De openbaarheid geldt niet zolang over een aangelegenheid geen eindbeslissing is

genomen. Onvoltooide documenten of interne mededelingen zijn niet automatisch openbaar.

In 2007 ontving de SERV geen vragen tot inzage van documenten.

11. Klachtenbehandeling

De SERV ontving in de loop van 2008 één klacht. De klacht handelde over de beschadiging

van een vest door het gebruik van een textielklever tijdens het bijwonen van een SERV-

studiedag. De klager kreeg binnen de gestelde termijn antwoord en werd financieel vergoed

voor de schade. Er wordt ook voor gezorgd dat gelijkaardige problemen in de toekomst

vermeden worden.

Jaarverslag 2008


220

Hoofdstuk 6

Publicatielijst

1. SERV

1 .1 . Adv ie ze n , a a n be v e l in ge n e n s t a nd pun t e n

De adviezen, aanbevelingen en standpunten kunnen gratis gedownload worden van de

website. Een kopie kost € 8,68.

Arbeid en werkgelegenheid

Advies over de tweede lijst van beroepen en titels van beroepsbekwaamheid 2007. (16/01/2008)

Advies instemming avenant samenwerkingsovereenkomst tussen Federale staat – Vlaams – Waals – Brussels Hoofdstedelijk Gewesten en de Duitstalige Gemeenschap betreffende meerwaardeneconomie. (16/01/2008)

Advies besluit betreffende werkervaring. (11/06/2008)

Advies interregionale Banenconferentie. (09/07/2008)

Advies decreet betreffende de sectorconvenants. (09/07/2008)

Advies over de eerste lijst van beroepen en titels van beroepsbekwaamheid 2008 (09/07/2008)

Advies ontwerpbesluit betreffende erkenning en subsidiëring van initiatieven conciërges sociale huisvesting in het kader van lokale diensteneconomie. (09/07/2008)

Advies decreet avenant aan samenwerkingsakkoord meerwaardeneconomie. (10/09/2008)

Begroting

Advies Consultatie Europese meerjarenbegroting. (12/03/2008)

Advies ontwerpdecreet houdende bepalingen van de begeleiding van de tweede aanpassing van de begroting 2008. (09/07/2008)

Begrotingsadvies 2008. (09/07/2008)

Advies decreet houdende bepalingen van de begeleiding van de begroting 2009. (12/11/2008)

Bestuurlijk Beleid

Advies voorontwerp decreet tot wijziging van het gemeentedecreet. (12/11/2008)

Advies decreet betreffende het centraal referentieadressenbestand. (12/11/2008)

Jaarverslag 2008


221

Diversiteit

Advies Gelijke kansen & diversiteit – plan 2008. (16/01/2008)

Advies wijziging decreet betreffende het inwerkingsbeleid. (16/01/2008)

Economie

Advies voorontwerp van besluit toekenning steun aan kleine en middelgrote ondernemingen voor ondernemerschapsbevorderende diensten. (12/11/2008)

Advies voorontwerp van besluit toekenning steun aan ondernemingen voor ecologie-investeringen in het Vlaams Gewest. (12/11/2008)

Advies voorontwerp van decreet betreffende waarborgregeling voor kleine en middelgrote ondernemingen. (12/11/2008)

Advies besluit van toekenning van een rentetoelage voor ondernemingen bij hinder door wegenwerken. (12/11/2008)

Energie

Advies wijzigingsbesluit vaststelling van de eisen op het vlak van de energieprestaties en het binnenklimaat van gebouwen. (12/03/2008)

Advies besluit toekenning van premies voor het uitvoeren van energiebesparende investeringen in woningen. (12/03/2008)

Advies besluit tot vaststelling van de nadere regels voor de toekenning en verrekening van de gratis elektriciteit voor huishoudelijke afnemers. (12/03/2008)

Advies (a) decreet betreffende afstemming van de aanvraagprocedure van de stedenbouwkundige vergunning en de milieuvergunning en (b) decreet eisen en handhavingsmaatregelen op vlak van energieprestatie en het binnenklimaat . (09/07/2008)

Advies voorontwerp besluit invoering van het energieprestatiecertificaat voor niet-residentiële gebouwen bij verkoop/verhuur. (10/09/2008)

Advies toekenning subsidies aan sociale verhuurkantoren voor uitvoeren van energiebesparende investeringen in woongebouwen. (10/09/2008)

Advies toekenning subsidie voor plaatsing micro-warmtekrachtinstallaties en warmtepompen door niet-commerciële instellingen en publieke rechtspersonen. (10/09/2008)

Advies SERV-Minaraad decreet algemene bepalingen betreffende het energiebeleid (10/09/2008)

Aanvullende advies decreet algemene bepalingen betreffende het energiebeleid. (12/11/2008)

Europees Beleid

Advies overeenkomst deelname Bulgarije en Roemenië aan de Europese Economische Ruimte. (16/01/2008)

Advies principiële goedkeuring ontwerpdecreet instemming met het Verdrag van Lissabon tot wijziging Verdrag EU en Verdrag tot oprichting Europese Gemeenschap. (12/03/2008)

Jaarverslag 2008


222

Fiscaal

Advies decreet verlaging tarief registratierecht op aankopen door beroepspersonen. (14/05/2008)

Advies decreet tot invoering van een verhoogd abattement bij hypotheekvestiging op de enige woning. (09/07/2008)

Landbouw

Advies Nationaal Strategisch Plan voor de Visserij. (09/07/2008)

Media

Advies decreet radio-omroep en televisie. (10/09/2008)

Milieu

Advies Minaraad-SERV samenwerkingsovereenkomst Vlaams Gewest/ Gemeen-ten/provincies/NGO‟s . (16/01/2008)

Advies Minaraad-SERV decreet duurzame ontwikkeling. (16/01/2008)

Advies instemming protocol inzake ontplofbare oorlogsresten. (16/01/2008)

Advies instemming verdrag inzake afval in de Rijn- en binnenvaart. (16/01/2008)

Advies instemming internationaal verdrag betreffende de controle van schadelijke aan-groeiwerende systemen op schepen. (16/01/2008)

Advies SERV-Minaraad wijzigingsbesluit afvalwatersanering, zoneringsplannen, aanpassing Vlarem I & II. (12/03/2008)

Advies wijzigingsbesluit omzetting zwemwaterrichtlijn, aanpassing Vlarem I & II. (12/03/2008)

Advies milieubeleidsovereenkomst betreffende de selectieve inzameling van oude en ver-vallen geneesmiddelen. (12/03/2008)

Advies milieubeleidsovereenkomst betreffende de aanvaardingsplicht voor afgewerkte olie. (12/03/2008)

Advies SERV-Minaraad voorontwerpbesluit aanpassing Vlarem-reglementering (Vlarem-actualiseringstrein). (12/03/2009)

Advies SERV-Minaraad milieueffectrapportage over ruimtelijke uitvoeringsplannen (integra-tiespoor) (12/03/2008)

Advies over het voorontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot toekenning van pre-mies voor het uitvoeren van energiebesparende investeringen in woningen (12/03/2008)

Advies milieubeleidsovereenkomsten reclamedrukwerk en persdrukwerk. (14/05/2008)

Jaarverslag 2008


223

Advies decreet diverse bepalingen inzake energie, leefmilieu, openbare werken, landbouw en visserij. (14/05/2008)

Advies SERV-Minaraad samenwerkingsakkoord betreffende preventie en beheer van ver-pakkingsafval. (11/06/2008)

Advies wijzigingsdecreet verdrag van Aarhus. (11/06/2008)

Advies decreet instemming met wijziging Verdrag van Helsinki inzake bescherming en ge-bruik van grensoverschrijdende waterlopen en internationale meren. (09/07/2008)

Advies ontwerp decreetswijziging m.b.t het decreet van 7 mei 2004 inzake de SERV en het decreet van 5 april 1995 inzake milieubeleid. (09/07/2008)

Advies milieubeleidsovereenkomst aanvaardingsplicht afgedankte elektrische en elektroni-sche apparatuur. (10/09/2008)

Advies evaluatie natuur- en bosbeleid. (10/09/2008)

Advies voorontwerp besluit tot invoering titel XVI van het decreet algemene bepalingen inzake milieubeleid. (10/09/2008)

Mobiliteit

Advies River Information Services. (10/09/2008)

Onderwijs

Advies hoger beroepsonderwijs en reactie op het samenwerkingsprotocol onderwijs – sociale partners. (1601/2008)

Advies Onderwijs XVII. (12/03/2008)

Advies decreet betreffende de werkingsbudgetten in het basisonderwijs en de werkingsmiddelen in het secundair onderwijs. (12/03/2008)

Advies over beroepsprofielen voor het ontwikkelen van nieuwe HBO-opleidingen. (12/03/2008)

Advies decreet stelstel van leren en werken in de Vlaamse Gemeenschap. (14/05/2008)

Aanbeveling over EVC in Vlaanderen. (14/05/2008)

Advies decreet Hogere Zeevaartschool. (10/09/2008)

Advies decreet betreffende onderwijsgebonden sport. (10/09/2008)

Advies decreet betreffende het hoger beroepsonderwijs. (12/11/2008)

Advies decreet betreffende de kwaliteit in het onderwijs. (12/11/2008)

Advies decreet betreffende de kwalificatiestructuur. (12/11/2008)

Regionaal Beleid

Aanbeveling werking van het sociaaleconomisch streekoverleg. (12/11/2008)

Jaarverslag 2008


224

Regulering

Advies ontwerpdecreet kwalitatieve verbetering en digitalisering van de Vlaamse formulieren. (16/01/2008)

Advies voorontwerp decreet betreffende het elektronische bestuurlijke gegevensverkeer. (16/01/2008)

Advies kaderdecreet BB inzake beheersovereenkomsten, interne controle en interne audit. (12/03/2008)

Ruimtelijke Ordening

Aanbeveling herziening Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. (14/05/2008)

Advies decreet tot aanpassing en aanvulling ruimtelijke plannings-vergunningen- & handhavingsbeleid. (11/06/2008)

Advies decreet betreffende het grond- & pandenbeleid. (11/06/2008)

Advies decreet vaststelling van een kader voor de gebruikerscompensatie. (10/09/2008)

Advies decreet geografische data-infrastructuur. (10/09/2008)

Advies ontwerp eindrapport over de afbakening van het Vlaams Stedelijk Gebied rond Brussel. (12/11/2008)

Welzijn- en Gezondheidszorg

Advies instemming raamakkoord België – Frankrijk betreffende grensoverschrijdende samenwerking inzake gezondheidszorg. (16/01/2008)

Advies decreet betreffende de organisatie van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn. (12/03/2008)

Advies actualisatie Vlaams Actieplan Armoedebestrijding 2005-2009. (12/03/2008)

Advies wijziging decreet betreffende de armoedebestrijding. (12/03/2008)

Advies decreet organisatie zorgverzekering. (14/05/2008)

Advies decreet betreffende de indeling in zorgregio‟s en samenwerking en programmatie van gezondheids- & welzijnsvoorzieningen. (14/05/2008)

Advies decreet betreffende het georganiseerde vrijwilligerswerk in het beleidsdomein welzijn. (12/11/2008)

Advies decreet betreffende het algemeen welzijnswerk. (12/11/2008)

Advies decreet diverse bepalingen betreffende het beleidsdomein Welzijn, Volkgezondheid & Gezin. (12/11/2008)

1 .2 . Be roe ps pr o f ie le n

De beroepsprofielen kunnen gratis gedownload worden van de webs ite. Een kopie kost € 5,00.

Beroepscompetentieprofiel sociaal tolk (december 2007) (herwerkte versie)

Beroepscompetentieprofiel stoomstrijkster (december 2007) (herwerkte versie)

Beroepscompetentieprofiel tandartsassistent (januari 2008)

Jaarverslag 2008


225

Beroepscompetentieprofiel waterklerk (januari 2008)

Beroepscompetentieprofiel mangelstrijkster / bediener tunnelfinisher (maart 2008)

Beroepscompetentieprofiel zelfstandig gespecialiseerd voetverzorger (april 2008)

Beroepscompetentieprofiel ploegbaas schilder- en decoratiewerken (maart 2008)

Beroepscompetentieprofiel onderhoudstechnicus liften (mei 2008)

Beroepscompetentieprofiel installateur liften (mei 2008)

Beroepscompetentieprofiel podiumtechnicus beeld (juni 2008)

Beroepscompetentieprofiel podiumtechnicus geluid (juni 2008)

Beroepscompetentieprofiel podiumtechnicus licht (juni 2008)

Beroepscompetentieprofiel dentaaltechnicus (juni 2008)

Beroepscompetentieprofiel operationeel manager retail (juli 2008)

Beroepscompetentieprofiel hoeknaadlasser (juli 2008)

Beroepscompetentieprofiel pijplasser(juli 2008)

Beroepscompetentieprofiel plaatlasser (juli 2008)

Beroepscompetentieprofiel technisch commercieel medewerker binnendienst grafimedia (oktober 2008)

Beroepscompetentieprofiel onderhoudstechnicus lasautomaten automotive (oktober 2008)

Beroepscompetentieprofiel sorteerder (november 2008)

Beroepscompetentieprofiel tuinbouwarbeider (december 2008)

1 .3 . Ra ppo r t e n

Evaluatierapport begroting 2008 en themarapport Vlaamse begroting op lange termijn in het licht van de vergrijzing. (16/01/2008)

Rapport integrale waterprijzen. (11/06/2008)

Sociaal-Economisch Rapport Vlaanderen 2008 (11/06/2008)

1 .4 . J a a rv e rs la g

Vanaf dit jaar wordt het jaarverslag niet meer gedrukt. U kunt het gratis downloaden van de

webstite

Jaarverslag 2008 Sociaal – Economische Raad van Vlaanderen, STV-Innovatie & Arbeid, Vlaamse Havencommissie, Mobiliteitsraad van Vlaanderen.

1 .5 . Ti jds c h r i f t

Het SERV-bericht kan gratis gedownload worden van de website.

SERV-bericht vier nummers per jaar (gratis)

Jaarverslag 2008


226

2. STV-Innovatie & Arbeid

2 .1 . Broc hure s

Alle brochures kunnen gratis gedownload worden van de website. Een gedrukte versie kost

€ 5,00 tenzij anders vermeld.

Beoordelings- en functioneringsgesprekken. Een enquête bij werknemers in Vlaanderen. L. Hedebouw (31.07.2007)

Voor wat hoort wat? Prestatiebeloning in Vlaanderen. S. Hellings (25.04.2008)

Nieuwe vormen van werkorganisatie. Trends 2001-2004-2007. S.Hellings en H.Delagrange (08.09.2008)

Wie rijdt, moet ook rusten. Nieuwe rij- en rusttijden in het beroepsgoederenvervoer. L.Hedebouw (30.11.2008)

2 .2 . In f o r ma t ie dos s ie rs

Alle informatiedossiers kunnen gratis gedownload worden van de website. Een gedrukte versie

kost € 7,50 tenzij anders vermeld.

Externe Arbeidsmobiliteit in Vlaanderen: stand van zaken. H. Delagrange (30.03.2007)

Vlaamse werkbaarheidsmonitor loontrekkenden 2007. Indicatoren voor de kwaliteit van de arbeid op de Vlaamse arbeidsmarkt, evolutie 2004-2007. R. Bourdeaud‟hui en S. Vanderhaeghe (30.06.2007) € 10,00

Beoordelings- en functioneringsgesprekken. Een enquête bij werknemers in Vlaanderen. L. Hedebouw (31.07.2007)

Organisatievernieuwing in praktijk. Voorbeelden uit Finland, Nederland, Ierland, Duitsland en België. L. Baisier (26.11.2007)

Vlaamse werkbaarheidsmonitor zelfstandige ondernemers 2007. Indicatoren voor de kwaliteit van de arbeid op de Vlaamse arbeidsmarkt, 2007. R. Bourdeaud‟hui en S. Vanderhaeghe (29.11.2007) € 10,00

Arbeidsethos en arbeidsoriëntaties op de Vlaamse arbeidsmarkt: loontrekkenden en zelfstandige ondernemers. R.Bourdeaud‟hui en S.Vanderhaeghe (29.01.2008) € 10,00

Checklist ICT & Human Capital in KMO. Checklist bestemd voor ICT- en Algemeen managers. G.Verdonck + bijlage (25.02.2008)

ICT in ondernemingen. Infrastructuur, ICT gebruik en menselijke inzet. F.Verschaeren (M.A. Moreas) en G.Verdonck (27.02.2008)

ICT gebruik bij zelfstandige ondernemers. Een selectie uit de ICT enquête in de enquête arbeidskrachten EAK 2006. F.Verschaeren (M.A Moreas) en G.Verdonck (25.02.2008)

Prestatiebeloning. H.Bamps, S.Hellings en P.Roelandt (29.04.2008)

TOA 2007: Indicatoren voor het Pact van Vilvoorde. ICO en product- of dienstinnovatiecijfer. H.Delagrange (31.08.2008)

Jaarverslag 2008


227

Nieuwe rij- en rusttijden in het beroepsgoederenvervoer over de weg. L.Hedebouw (30.11.2008)

2 .3 . Te c hn is c he not a ’s

Alle technische nota‟s kosten € 7,50 per stuk, tenzij anders vermeld.

Werkbaar werk bij deeltijders. R. Bourdeaud‟hui, S. Vanderhaeghe (11.2005) enkel op de website beschikbaar

Werkstress bij werknemers in ploegen- of nachtdienst. R. Bourdeaud‟hui, S. Vanderhaeghe (08.2005) enkel op de website beschikbaar

Werk en privéleven in balans? (Werkbaar werk en overwerk). R. Bourdeaud‟hui, S. Vanderhaeghe (02.2006) enkel op de website beschikbaar

Toelichting bij de focus „Karasek‟. R. Bourdeaud‟hui, S. Vanderhaeghe (07.2006) enkel op de website beschikbaar

Technische nota Is er een verband tussen de verplaatsingstijd van en naar het werk en de werk-privé balans en werkstress van werknemers? R. Bourdeaud‟hui, S. Vanderhaeghe (04.2008) enkel op de website beschikbaar

Technische nota Werkbaar werk bij de werknemers die tijdens hun dagdagelijkse bezigheden hinder ervaren door een handicap, een langdurige lichamelijke aandoening of een langdurige lichamelijke ziekte. R. Bourdeaud‟hui, S. Vanderhaeghe (05.2008) enkel op de website beschikbaar

2 .4 . V orm in gs ma t e r ia a l

Werkstress. Achtergronden en aanpak B. Lauwers (februari 2000) (€ 24,79)

De klok rond… Gezondheid en sociaal leven in ploegenarbeid. B. Lauwers (september 2004) (€ 12,50)

2 .5 . Fe e s t pub l ic a t ie S TV - I nn ov a t ie & Ar be id 1 5 ja a r

Vernieuwing aan het werk. Portretten van functies in verandering. (13.12.1999) (€ 5)


3 .1 . Adv ie ze n e n a a nbe v e l i nge n 2 0 0 7

Advies van de Vlaamse Havencommissie over het Besluit van de Vlaamse Regering over de voorwaarden voor en de procedures tot toekenning, wijziging en intrekking van projectgebonden subsidies en medefinanciering aan de havenbedrijven. (18/01/2007)

Advies van de Vlaamse Havencommissie over het Groenboek naar een toekomstig maritiem beleid voor de Unie: Een Europese visie op de oceanen en zeeën. (18/01/2007)

Jaarverslag 2008


228

Advies van de Vlaamse Havencommissie over vier uitvoeringsbesluiten en 2 ministeriële besluiten bij het Scheepvaarbegeleidingsdecreet. (23/05/2007)

Aanbeveling van de Vlaamse Havencommissie over de vergroting van het maatschappelijk draagvlak van de Vlaamse havens. (23/05/2007)

Aanbeveling van de Vlaamse Havencommissie over het in voorbereiding zijnde Europese havenbeleid. (05/07/2007)

Advies van de Vlaamse Havencommissie over de omzendbrief met betrekking tot de modaliteiten voor socio-economische evaluatie van grote infrastructuurwerken in de Vlaamse zeehavens. (24/09/2007)


Advies van de Vlaamse Havencommissie over het strategisch plan haven van Antwerpen. (27/11/2008)

3 .3 . Ra ppo r t e n 2 0 0 8

Jaaroverzicht Vlaamse havens 2007. (26/06/2008)

Wegwijzer in Europese haven- en vervoerdossiers (2009) derde herziene uitgave (31/12/2008)

4. Vlaamse Luchthavencommissie


Aanbeveling van de Vlaamse Luchthavencommissie over de evaluatie richtlijn 2002 30 EU. (15/05/2007)

Advies over het voorontwerp van decreet over het beheer en de uitbating van de regionale luchthavens Oostende-Brugge en Kortrijk-Wevelgem LOM LEM. (08/11/2007)


Aanbeveling Creatie van duurzame werkgelegenheid op en rond Brussels Airport. (08/05/08)

Aanbeveling Bestuurlijke verankering van de Vlaamse Luchthavencommissie. (10/04/2008)

4 .3 . Te c hn is c he not a

Creatie van een duurzame werkgelegenheid op en rond Brussels Airport. (08/07/2008)

Jaarverslag 2008


229

5. Mobil i te its raad van Vlaanderen

5 .1 . Adv ie ze n e n a a nbe v e l i nge n2 0 0 7

Advies over het voorontwerp van decreet over de aanvullende reglementen op het wegverkeer en de plaatsing en bekostiging van verkeerstekens. (19/12/2007)

Aanbeveling Groenboek, een nieuwe stedelijke mobiliteitscultuur. (19/12/2007)

Advies verkeersveiligheidsplan Vlaanderen. (09/11/2007)

5 .2 . Adv ie ze n

Advies van de Mobiliteitsraad van Vlaanderen voor het Belgisch EU-Voorzitterschap 2010. (12/12/2008)

Advies over het voorontwerp van besluit betreffende de aanvullende reglementen en de plaatsing en bekostiging van verkeerstekens. (12/12/2008)

Advies over het ontwerp van besluit tot wijziging van het besluit van 14 mei 2004 betreffende de exploitatie en de tarieven van de VVM. (19/11/2008)

Advies over het ontwerp mobiliteitsdecreet. (24/10/2008)

Advies over de voorstellen ter verbetering van de fysieke interregionale mobiliteit van werknemers en werkzoekenden. (04/07/08)

Advies over het voorontwerp van decreet tot wijziging van het decreet van 13 februari 2004 tot vaststelling van de algemene regels inzake de erkenning en basissubsidiëring van mobiliteitsverenigingen en koepels van verenigingen en de subsidiëring van mobiliteitsprojecten. (21/05/2008)

Advies over hoofdstuk XIV 'Aslasten' van het ontwerp van decreet houdende diverse bepalingen inzake energie leefmilieu openbare werken landbouw en visserij. (23/04/2008)

Advies greenpaper mobiliteitsdecreet. (19/03/2008)

5 .3 . Ra ppo r t e n

Stroomlijning van regelgeving in de logistieke sector. Inventarisatie van knelpunten. (18.06.2008)

Jaarverslag 2007 SERV STV VHC MORA€¦ · Jaarverslag 2008 SERV – STV – VHC - MORA 2 Colofon...

Documents

Transcript of Jaarverslag 2007 SERV STV VHC MORA€¦ · Jaarverslag 2008 SERV – STV – VHC - MORA 2 Colofon...