1

JAARREDE 2020 – Deltalinqs jaardiner 20 januari 2020

Gesproken woord geldt

Dames en Heren,

Gasten van Deltalinqs en leden: allen welkom

Als bijzondere gasten begroet ik vanavond Jan Valkier, de net

benoemde Havenman van 2019 en onze keynote speaker minister

van Milieu & Wonen, mevrouw Stientje van Veldhoven. Tevens een

extra welkom voor de commissaris van de Koning en de leden van

Gedeputeerde Staten als ook de Burgemeester en Wethouders van

Rotterdam en van de omliggende gemeentes van de Mainport.

Deze avond is om een aantal redenen bijzonder:

De 20e keer van het Deltalinqs Jaardiner valt op 20 januari 2020

Voor mij persoonlijk : na 7 jaar voorzitterschap draag ik deze

avond mijn rol officieel over aan Atzo Nicolai ; Atzo ook jij

speciaal welkom.

Het is ook het jaar van het 50-jarig bestaan van het DeltaPORT

Donatiefonds: het samenwerkingsverband van bedrijfsleven en

Havenbedrijf om kleinschalige initiatieven in de omgeving

mogelijk te maken. Als jouw bedrijf nog geen lid is: lid worden!!

Het afgelopen jaar is er door Bas Janssen en zijn team hard gewerkt

aan een nieuw strategisch vijfjarenplan voor Deltalinqs. Met input

van onze leden, de stuurgroepen en het Bestuur én met input van

2

externe stakeholder is dit het afgelopen halfjaar afgerond. Daarmee

is de basis voor de komende jaren gelegd.

Dames en Heren,

Wij waren er niet fysiek bij op het Malieveld met onze schepen,

offshore installaties, fabrieken en terminals. Maar ook wij hebben

dezelfde zorgen en pleiten voor oplossingen op onze manier. Zoals

tijdens dit diner, door deze speech.

Dames en Heren,

Ik wil mij vanavond richten op twee thema’s:

1. De waarde van ondernemingen voor Nederland , nu en in de

toekomst : daarbij zoom ik specifiek in op de ondernemingen in de

Mainport Rotterdam én

2. De mens centraal; ‘human capital’ is uiteindelijk de grootste

waarde voor ondernemingen.

I. De waarde van de ondernemingen in de Mainport

I.I Waar zit die waarde?

De productie, logistieke en dienstverlenende activiteiten van

onze bedrijven zorgen voor een grote bijdrage aan de

economie en welvaart. Het afgelopen jaar werd ca. €350

mio geïnvesteerd door het Havenbedrijf en ca €1.5 miljard

door het bedrijfsleven in onze Mainport . De Mainport staat

voor 6.2% BNP bijdrage.

Onze bedrijven zorgen voor werk, ontwikkeling en inkomen

van een kleine 400.000 werknemers en hun gezinnen: totaal

1 miljoen Nederlanders.

3

De waarde die wij creëren levert mede het geld op voor de

welzijnstaken die bij de overheid belegd zijn, zoals zorg,

politie, onderwijs en defensie.

Op landelijk niveau betalen wij vennootschapsbelasting,

dividendbelasting , inkomstenbelasting en afdrachten voor

sociale verzekeringen.

Op lokaal niveau zorgen onze bedrijven voor €650 mio

inkomsten voor het HbR, voor €60 mio jaarlijks dividend

voor Rotterdam en het Rijk en nog eens €90 mio aan OZB,

Bouwleges, Precariorechten en die teruggekeerde irritante

reclamebelasting.

Ondernemingen nemen hun maatschappelijke taak

bijzonder serieus m.b.t. de veiligheid, milieu, hun omgeving

en hun medewerkers. Ik zie dat weerspiegeld in de

resultaten van het meest recente Havenbedrijf onderzoek,

dat aangeeft dat onze omwonenden, maar ook

Nederlanders in het algemeen positief oordelen over de

activiteiten in de Mainport. Kernpunt voor ons is de ‘license

to operate’: die wordt ons gegund!

Zonder klanten geen bedrijvigheid, zonder bedrijvigheid

geen welvaart en zonder welvaart geen welzijn!

I.II En juist nu is kennis van de waarde van onze bedrijven

extra nodig !

Wij staan in een turbulente wereld voor grote

veranderingen. Economisch (energie- en

grondstoffentransities, circulaire economie ontwikkeling,

digitalisering) en sociaal (vergrijzing, nieuwe vaardigheden

vereist voor de economische transities en

4

aanpassingsvermogen van mensen aan steeds snellere

wijzigingen).

Die nieuwe wereld biedt veel kansen en mogelijkheden,

maar vraagt ook om stabiliteit en een goed klimaat voor

ondernemingen. Ik herhaal wat ik in eerdere jaren ook heb

gezegd: geen toekomst zonder de inzet en

investeringskracht van bestaande ondernemingen.

Cruciaal voor die toekomst is langdurig duidelijk en stabiel

overheidsbeleid en een optimaal concurrerend

ondernemersklimaat. En die staan beide enorm onder

druk.

Het effect zien we nu al in de meest recente statistiek die

DCMR bijhoudt over de aanvraag van vergunningen: een

duidelijk dalende trend mn. bij de grotere investeringen.

Ik noem een aantal voorbeelden van in mijn ogen slechte

ontwikkelingen die ons ondernemingsklimaat in de

Mainport aantasten:

* Op rijksniveau: de afwijkende en onnodig strenge uitleg

van regels door Nederland ten aanzien van reparatie- /

ombouwprojecten voor cruiseschepen en de offshore-

eenheden: hierdoor is deze tak van sport in Rotterdam

uitgerangeerd.

* Op alle overheidsniveaus: de beschamende aanpak van de

stikstof, PFAS en ZZS en potentieel ZZS dossiers.

Beschamend, omdat de overheid bij de aanpak van deze

dossiers onvoldoende vooruitziend is geweest en vereiste

minimumstandaards voor regelgeving uit het oog is

verloren.

Wat zijn die minimum standaards?

5

Geen regelgeving

> zonder beeld van de effecten voor de bedrijven, voor de

werkgelegenheid en voor de economie als geheel.

Geen regelgeving

> zonder onderzoek naar bestaande internationale

standaarden en handhaving i.v.m. het level playing field

Geen regelgeving

> door de rechterlijke macht: politieke keuzes horen in de

politieke arena thuis met een integrale afweging

I.III En de Mainport is klaar voor de verandering; als

bedrijfsleven staan we in de startblokken. Juist in deze

regio kan Nederland op de meest kost efficiënte wijze

de CO2 uitstoot terugdringen. Juist in deze regio kunnen

bedrijven en overheid samen het verschil maken.

In dit gebied staan de projecten klaar en is de afgelopen jaren samen

met het Havenbedrijf en de betrokken regionale overheden een

drietrap programma uitgewerkt.

De volgende stap naar implementatie door het bedrijfsleven vereist

o.a. helderheid van de Regering ten aanzien van de SDE+ regeling,

participatie in de infrastructuur en toekenning van ETS credits aan de

investerende bedrijven.

Dan kan het CCS project Porthos van start

Dan kunnen de warmteprojecten gaan draaien

Dan komt er vanuit hoofdkantoren groen licht voor

grootschalige elektrificatie in de chemie en voor de blauwe

en groene Waterstof initiatieven .

Vanuit het Deltalinqs Climate Program wordt hier door onze

bedrijven onder leiding van Alice Krekt voortvarend aan

gewerkt in goed overleg met Gemeente, Havenbedrijf,

6

Provincie en DCMR. In het kader van het door wethouder

Bonte geïnitieerde lokale klimaatprogramma is hier een

versnellingshuis aan toegevoegd.

Kortom: als de randvoorwaarden helder zijn kunnen de

bedrijven en het Havenbedrijf aan de gang! Daarmee

behouden wij het momentum richting de doelen van Parijs.

Daarmee kunnen wij de industriële kracht in de Mainport

behouden.

Mevrouw de Minister, bestuurders en topambtenaren

Om snel voortgang te boeken verwachten wij als bedrijven

helderheid op het gebied van de randvoorwaarde voor onze inzet die

voldoende rekening houden met de economische positie van ons

land en de realiteit van bestaande bedrijven die zich willen aanpassen

Ook op het gebied van de modal shift staat het bedrijfsleven klaar

om de sprong voorwaarts te maken die én klimaatdoelen én

logistieke efficiency bevordert;

Mevrouw de Minister,

dankzij uw persoonlijke inzet is de LNG stimuleringsregeling -als

voorstap naar bio-LNG -gecontinueerd. Ik wil U daar namens ons LNG

platform persoonlijk voor danken. Ook is onder U door het ministerie

van I&W het maatregelenpakket voor spoorgoederenvervoer tot

stand gebracht. Dat zijn goede voorbeelden.

Voor wat betreft de binnenvaart willen wij tot een vergelijkbare

gebundelde aanpak komen met alle betrokkenen. Dan kan de modal

shift aanpak met rijkssteun echt van start gaan. Ik weet zeker dat U

daar positief tegenover staat.

7

Voor alle transport modaliteiten geldt dat het onderhoud van de

basis infrastructuur en de versterking van de Nederlandse corridors

een kernvoorwaarde blijft voor succes van de Mainport en al haar

logistieke dienstverleners.

II De Mens centraal : Wat betekent dat?

Bedrijven zijn verantwoordelijk voor

Veiligheid van de medewerkers werkzaam in de bedrijven én de

omgeving [de bewoners en buurbedrijven] Daarbij is het streven

altijd naar nul incidenten en nul ongelukken . En in het algemeen

verbetert het veiligheidsbeeld.

Maar helaas waren er toch het afgelopen jaar een vier dodelijke

ongevallen op de bedrijfsterreinen en op het water te betreuren ;

dit dwingt ons allemaal het veiligheids-denken in de opleidingen en

elke dag op het werk constant verder aan te scherpen.

Uit de beschikbare rapportages over de Mainport als geheel was

2020 een jaar zonder grootschalige incidenten .

Als zich incidenten en of ongevallen voordeden, waren de externe

hulpverleners en ter zake geschoolde medewerkers van de bedrijven

in staat om zodanig in te grijpen dat erger voorkomen werd. Hier

past een speciaal woord van dank aan de Gezamenlijke Brandweer,

de VRR, de Dienst Havenmeester, de ambulancemedewerkers, DCMR

en de Politie.

Wij zetten ons als Deltalinqs voor veiligheid in door o.a.

standaardisatie van eisen & opleidingen en de inzet van de

community Training Plant op de RDM site; speerpunt komend jaar is

het onderling tussen bedrijven erkennen van elkaars

opleidingskaders, de equivalentie aanpak.

8

Van de overheid verwachten wij – nu staatssecretaris Van Ark de

eerste stap heeft gezet – dat het dossier ‘Alcohol Drugs Medicijnen

controle van medewerkers’ ten behoeve van de veiligheid op het

werk snel wordt afgerond. Z.s.m. voor BRZO-bedrijven, maar ook

voor andere marktsegmenten (logistiek-bouw-haventerminals).

Bedrijven zijn verantwoordelijk voor de security op hun terrein en

zijn een medespeler in het bestrijden van criminaliteit

Ondanks de niet aflatende gecombineerde inzet van Douane, Politie,

OM, de Gemeente Rotterdam, Havenbedrijf en het gezamenlijke

bedrijfsleven, zal dit de komende jaren nog meer vergen. Ik heb niet

de illusie dat – gezien de winstgevendheid voor de wereldwijde

misdaadnetwerken – op korte termijn onze haven geheel wordt

gevrijwaard voor de doorvoer, import én export van drugs,

cybercrime-aanvallen of illegale immigratiestromen. Maar het moet

mogelijk zijn door gerichtere data de financiële stromen van de

misdaad beter in kaart te krijgen en de netwerken meer te

ontwrichten. Ook vanuit het bedrijfsleven verdient de publiek-private

inzet op dit terrein alle steun.

Ook voor de fysieke en digitale bewaking en beveiliging van de

toegang van de terreinen blijft er werk aan de winkel voor ons

bedrijfsleven. Enerzijds om te zorgen dat onze eigen mensen

onbedreigd kunnen werken, maar ook om in publiek-private

afstemming criminaliteit als maatschappelijk kwaad tegen te gaan.

De activiteiten van FERM, het gezamenlijk Cameraproject en de inzet

van Secure Logistics als community onderneming van Deltalinqs,

spelen daarbij hun rol in de preventie en toezicht. Van de overheid

verwachten wij ook inzet om kernfunctionarissen bij de bedrijven te

screenen á la Schiphol: dit is een noodzakelijk instrument in

criminaliteitsbeheersing.

9

Én Bedrijven zijn mede verantwoordelijk voor de arbeidsmarkt van

de toekomst en de ontwikkeling van hun eigen medewerkers.

Heel NL worstelt met tekorten op de arbeidsmarkt, ook onze regio.

Maar in onze regio zit nog veel verborgen arbeidspotentieel. Ook

daar ligt een opgave voor publiek private samenwerking.

Wat kunnen wij als bedrijven hierin concreet doen?

De opleidingen in de regio meer steunen met kennis,

toekomstverwachtingen, stageplaatsen en praktijkkennis ter

beschikking stellen aan de scholen. Ik noem het initiatief van

Hogeschool Rotterdam en STC met betrekking tot hun toekomst

verkenning en ik noem het initiatief van de ICT campus dat door Ron

Kooren van het Albeda wordt getrokken.

Als bedrijven kunnen wij via de leerwerkakkoorden – gestart door

wethouder Moti – werkzoekenden in de regio meer aan de bak

helpen.

Als bedrijven moeten wij onze bedrijfsmedewerkers bewust maken

van de noodzaak van eigen ontwikkelingspotentieel en kansen

daartoe bieden.

Ook dit is een bouwsteen voor onze toekomst.

Dames en Heren

De afgelopen 7 jaar heb ik voor de jaarlijkse toespraken gekozen voor

een aantal thema’s die zich kort gezegd laten vatten in de volgende

steekwoorden .

Centraal staat altijd het besef dat wij als bedrijfsleven onze eigen

taak en verantwoordelijkheid hebben, dat de overheid haar eigen

zaak op orde moet brengen en dat het Havenbedrijf haar kerntaken

en haar klanten niet mag veronachtzamen. Elk van ons moet de

juiste focus houden en samen maken wij het verschil.

10

Ik veroorloof mij hier als scheidend voorzitter van Deltalinqs een

speciaal woord richting het Havenbedrijf.

Ik prijs de tomeloze inzet van het Havenbedrijf op

acquisitiegebied, in de klimaatdiscussie en investeringen t.b.v. de

Mainport

In veel trekken wij als Deltalinqs goed en gezamenlijk op met het

Havenbedrijf die soms als Havenbeheerder, soms als

Havenmeester en soms als ondernemende actor en aanjager

diverse rollen moet combineren.

Ik benadruk nogmaals – evenals vorig jaar – dat het bedrijfsleven

content is met de keuze uit het verleden om het Havenbedrijf een

zelfstandige positie te geven met betrokkenheid van het Rijk. Dit

bevordert een lange termijn horizon die politici niet altijd gegund

of gegeven is. Toch blijven er aandachtspunten voor een speler

met zoveel petten.

Ten eerste

De noodzaak voor constante tijdige en serieuze dialoog met

het bedrijfsleven over de rol en diepgang als ondernemende

actor en aanjager. Dit speelt zeker niet alleen zoals nu bij de

digitaliseringstransformatie, maar speelde al 20 jaar geleden

bij de multicore- en pijpleidingen aanpak.

Ten tweede

Op het gebied van de grondprijzenpolitiek: als Deltalinqs zijn

wij van mening dat indexatie van grondprijs niet

gecombineerd mag worden met periodieke

prijsherzieningen. Als Deltalinqs willen wij, dat het

Havenbedrijf meer rekening houdt met het prijsbeleid bij

onze belangrijkste concurrenten. Ook het voeren van

arbitrage tussen een havenbeheerder en klanten blijft

ongewenst.

11

Kortom wij blijven pleiten voor extreme behoedzaamheid met

betrekking tot prijsbeleid op de vitale functie van grondbeleid zeker

voor bestaande bedrijfsterreinen.

Persoonlijk

Voor mij zelf staan 3 waardes centraal in mijn werk:

1. Je komt altijd je afspraken na (het reders motto “My word is my

Bond”)

2. De mens staat centraal én

3. Bedrijven hebben ook maatschappelijk taken en plichten.

Het is altijd goed om over je eigen waardes en veranderingen in de

tijd na te denken. Als persoonlijk afscheidscadeau ontvangt U daarom

straks bij het weggaan een boek. Ik geef altijd boeken omdat ik nu

eenmaal erfelijk belast ben met uitgeversbloed.

Dit boek over Jacques Schoufour is afgelopen zaterdag ten doop

gehouden. Het beschrijft het zakelijk en maatschappelijk leven van

één mijn voorgangers. Jacques Schoufour was in de 70’er jaren

voorzitter SVZ, één van de rechtsvoorgangers van Deltalinqs. Hij

smeedde de SVZ om tot een hechte belangenorganisatie.

Om hem te duiden citeer ik uit het voorwoord, dat geschreven is

door onze burgemeester.

‘Uit de Rotterdamse geschiedenis komt een bonte lijst naar voren van

bankiers, cargadoors, stuwadoors, bestuurders en ondernemers die

niet alleen dachten aan de toekomst van hun eigen (familie)bedrijf,

maar ook aan de toekomst van de stad. Zij dachten na over

ruimtelijke ordening en infrastructuur, over huizen, scholen, cultuur

12

en groen. Zo iemand was Jacques Schoufour, de hoofdpersoon van

dit boek.’

Voor mij is hij altijd een van de voorbeelden geweest in mijn werk in

de Haven. Een oprecht mens die ondernemingszin combineerde met

maatschappelijke inzet. Een voorbeeld hoe het kan.

Dames en Heren

Mijn speech was gericht op twee thema’s:

De waarde van de ondernemingen voor Nederland nu en in de

toekomst, toegespitst op de Mainport.

De mens centraal en de taak en rol van de bedrijven daarbij.

Ik hoop dat U die gedachtes meeneemt.

Ik dank U allen zeer voor de samenwerking met Deltalinqs maar

zeker ook met mij persoonlijk de afgelopen 7 jaar : stakeholders,

overheden en onze leden. Ik kijk er met plezier en dankbaarheid op

terug.

Ik wens mijn opvolger Atzo Nicolai – die nu opstaat en de komende

tijd met velen van U kennis zal maken - succes en onze Mainport en

haar bedrijven een goed 2020 en een prachtig decennium. Ik geloof

in de kracht van onze ondernemingen en ons land: Nederland.

Mevrouw de Minister: ik kijk uit naar Uw keynote.

Ik wens U allen een goede voortzetting van deze avond.