2016JAAROVERZICHT

2016JAAROVERZICHT

2

01 HET JAAR IN CIJFERS

03 KWALITEIT ZICHTBAAR MAKEN

04 WARME

ZORG

Inhoud

p. 22

p. 30

02 INNOVATIE & WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK

p. 6

p. 10

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

3

09 BESTUUR

06 ZORG VOOR DE MEDEWERKERS

p. 62

05 KLANTVRIENDELIJK

ZIEKENHUIS

08 IN DE PRIJZEN

p. 46

07 KENNIS EN EXPERTISE DELEN

p. 52

p. 60

p. 38

“DE ACCREDITERING IS DE VERDIENSTE

VAN ALLE 6000 MEDEWERKERS.

5

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

Voorwoord

Prof. dr. Eric MortierAfgevaardigd bestuurder

2016 was een sleuteljaar voor het UZ Gent: ons permanente kwaliteitsstreven werd beloond met het NIAZ-label voor kwaliteitsvolle zorg. De kroon op vier jaar hard werken aan een kwaliteitscultuur die in heel het ziekenhuis wordt gedragen. De uitstekende score die we behaald hebben, is de verdienste van ál onze medewerkers, en ik dank hen daarvoor van harte. Met de accreditering geven we onze patiënten en verwijzers een duidelijke boodschap: ons ziekenhuis is een veilige en goed georganiseerde instelling.

Nieuwe technologieën en digitale geneeskunde veranderen de gezondheidszorg in sneltempo. Ons ziekenhuis blijft toonaangevend in medische innovatie. Met het Platform voor medische innovatie en het Innovatiefonds ondersteunen we artsen en onderzoekers om van een innovatief idee een bruikbare toepassing te maken. Zo evolueren we naar nog geavanceerdere en gepersonaliseerde zorg.

De zorgsector staat onder druk en het zorglandschap wordt hertekend. Ook daarin neemt ons ziekenhuis zijn verantwoordelijkheid: we bouwen verder aan een duurzaam netwerk en tekenen nieuwe samenwerkingsmodellen uit.

Ondanks de besparingen in de gezondheidszorg deden we ook in 2016 heel wat inspanningen om de patiënten de best mogelijk omkadering te bieden. Onze oudste poliklinieken werden in hun vroegere glorie hersteld en bieden nu alle comfort.

De budgettaire krapte treft ook onze medewerkers. Dat weerhield er hen niet van om dagelijks dezelfde warme en betrokken zorg te verstrekken, en optimaal in te spelen op de noden van onze patiënten. Om ervoor te zorgen dat ze dat in de beste omstandigheden kunnen blijven doen, investeren we graag in hun welzijn, gezondheid en vorming.

Niet alleen een gemeenschappelijke missie drijft ons, ook positieve kernwaarden die ons verbinden. Samen met de strategische doelstellingen vormen ze de pijlers waarop ons ziekenhuis rust. Die fundamenten belichten we graag in dit jaaroverzicht.

6

01 Het jaar in cijfers

CONSULTATIES

474.000

VERBLIJFDAGEN

283.900

OPNAMES

• Meerdaagse 36.600• Dagopnames 52.600 • In het Chirurgisch dagziekenhuis 9100

• Ambulante spoedopnames 21.900• Meerdaagse spoedopnames 11.900

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

7

GEMIDDELDE LIGDUUR

8 dagen

CHIRURGISCHE INGREPEN

30.900

• In het Chirurgisch dagziekenhuis 9780

• Robotgeassisteerde ingrepen:

• Urologie 285• Vrouwenkliniek 31

• Thoracale en vasculaire heelkunde 40• Hepatobiliaire heelkunde 2

8

TRANSPLANTATIES

158

• Lever 45

• Nieren 99

(waarvan 3 van levende donor)

(waarvan 11 van levende donor)

• Hart 11

• Pancreas 3

STAMCELTRANSPLANTATIES

87• Autologe 45 • Volwassenen 39 • Kinderen 6

• Allogene 41 • Volwassenen 26 (waarvan 9 familiale donor)

• Kinderen 15 (waarvan 7 familiale donor)

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

9

MEDEWERKERS UZ GENT

VORMING VOOR HET PERSONEEL

• Uren vorming 121.216,1• Aanbod interne opleidingen 4853• Inschrijvingen interne opleidingen 23.290• Inschrijvingen externe opleidingen 5437• Aantal medewerkers dat minstens

1 uur opleiding volgde 5420• Aantal vormingsuren voor jaaropleidingen 13.189,15

FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN

PARTNERZIEKENHUIZEN

Vrou

wen

Man

nen

Arts

en

Verp

leeg

kund

igen

Para

med

ici

Ande

re

med

ewer

kers

Adm

inist

ratie

f

med

ewer

kers

Nie

uwe

m

edew

erke

rs

4519 1570 449 1185 2583 592 912 817

17• Aantal studenten 8137 (academiejaar 2015-2016)

• A1-publicaties 809

• Doctoraten 86

10

02

Innovatie & wetenschappelijk onderzoek

Toonaangevend

blijven in medische

innovatie

Nieuwe technologieën en digitale geneeskunde brengen de innovatie in

de gezondheidszorg in een stroom­versnelling. Het UZ Gent heeft

de ambitie om in die omgeving toonaangevend te blijven.

D e medische technologie wordt alsmaar geavanceerder. ICT-toepassingen genereren een constante stroom aan medische informatie. Via gezond-

heidsapps en the internet of things kan de patiënt zichzelf monitoren. Robotica, 3D-printing, nanotechnologie, big data, artificiële intelligentie en virtual reality zorgen op allerlei domeinen voor omwentelingen. Hoofdarts prof. dr. Renaat Peleman: ‘Een ziekenhuis zoals het UZ Gent evolueert naar een expertise-centrum voor geavanceerde zorg, waar patiënten innovatieve en gepersonali-seerde behandelingen kunnen krijgen. Met ziekenhuizen om ons heen bouwen we dan aan een geïntegreerd zorgcontinuüm, waarin preventie, chronische en acute zorg op elkaar worden afgestemd. In dat continuüm zorgt een universitair ziekenhuis voor verwetenschappelijking en geavanceerde expertise.’

Nieuwe trends detecteren

Dat betekent dat het UZ Gent medische innovaties op de voet moet volgen, trends moet detecteren en moet inzetten op wat relevant is en echt het verschil maakt voor de patiënt. ‘Dat gebeurt nu al’, zegt prof. dr. Johan Decruyenaere. ‘Onze artsen volgen de ontwikkelingen in hun eigen discipline. Dat zorgt voor permanente medische innovatie. Daarnaast werken we nauw samen met andere actoren zoals de UGent, het VIB, imec en de bedrijfswereld. In het UZ Gent werd een aantal jaar geleden al het Institute for Training and Clinical Innovative Technologies opgericht (ITCIT). Dat fungeert als een ‘skills lab’ waarin artsen complexe chirurgische vaardigheden kunnen trainen en onderzoekt daarnaast zelf ook innovatieve chirurgische technieken. Zo gebruiken de vaatchirurgen een ‘virtual reality’-simulatie-omgeving op basis van patiëntspecifieke CT-beelden. De ingreep op de aorta kan zo door het chirurgisch team eerst worden geoefend en geoptimaliseerd, vlak voordat hij bij de patiënt wordt uitgevoerd.

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

11

“HET PLATFORM VOOR MEDISCHE INNOVATIE WIL ARTSEN EN

ONDERZOEKERS VOORAL HELPEN OM VAN EEN IDEE EEN BRUIKBARE

TOEPASSING TE MAKEN.

12

van het microbioom, de populatie van bacteriën en micro-organismen in het lichaam. Financiële steun ging ook naar NucleUZ, een initiatief van het Centrum voor medische gene-tica dat naast genoom- en exoomanalyse ook liquid biopsies zal aanbieden, een niet-invasief alternatief voor weefselbiop-ten: op basis van RNA in bloed of urine kunnen tumoren wor-den gedetecteerd.’

Een deel van het innovatiefonds reserveert het Platform voor bottom-up innovatieprojecten vanuit het ziekenhuis. ‘Daarmee willen we vooral projecten aanmoedigen die vernieuwende oplossingen bieden voor een concreet zorgprobleem. Veel artsen en onderzoekers hebben immers vernieuwende ideeën, maar op het traject naar een prototype of een product kunnen ze een duwtje in de rug gebruiken.’

Ook op het gebied van e-health is het UZ Gent baanbrekend: zo werd het CoZo-platform uitgerold waarmee tientallen zorg-instellingen en honderden artsen kunnen communiceren. Daarin is ook het Digi-Onco-Platform (DOP) geïntegreerd, een portaal om elektronisch met kankerpatiënten te commu-niceren en hun klinische parameters te monitoren. Ook heeft het UZ Gent zopas geïnvesteerd in een nieuw state-of-the-art en high-end elektronisch patiëntendossier. Dat creëert heel wat nieuwe mogelijkheden voor beslissingsondersteuning en gepersonaliseerde geneeskunde en dus ook voor realtime-ondersteuning van de kwaliteit van zorg.

Platform voor medische innovatie

Om de innovatie in het UZ Gent nog een extra ‘boost’ te geven, werd eind 2015 het Platform voor medische innovatie opgericht, waarvan prof. dr. Decruyenaere voorzitter is. Het Platform wil artsen en onderzoekers vooral helpen om van een idee een bruikbare toepassing te maken.

‘Aan het Platform is ook een innovatiefonds gekoppeld’, zegt prof. dr. Decruyenaere. ‘Daarmee ondersteunen we onder meer een nieuwe “germ free mouse facility”: een speciale ste-riele omgeving waarin muizen aanvankelijk volledig bacterievrij blijven, zodat onderzoekers de invloed kunnen bestuderen

“HET UZ GENT EVOLUEERT NAAR EEN EXPERTISECENTRUM VOOR

GEAVANCEERDE ZORG, WAAR PATIËNTEN INNOVATIEVE

EN GEPERSONALISEERDE BEHANDELINGEN KUNNEN KRIJGEN.

13

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

Cancer Research Institute

Ghent (CRIG) stimuleert

kankeronderzoek

Op 25 oktober 2016 werd het Cancer Research Institute Ghent (CRIG) boven de doopvont gehouden. Het CRIG is

een gezamenlijk initiatief van het UZ Gent, de UGent en het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB). Als virtueel

onderzoeksinstituut brengt het meer dan 350 onderzoekers samen in de strijd tegen kanker. Het gaat om medici,

maar ook om wiskundigen, scheikundigen, biologen en informatici. Ze delen kennis, technologische platformen

en middelen en werken multidisciplinair samen.

Zowel het UZ Gent als de UGent en het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) hebben een sterke traditie in kanker-onderzoek. Tot voor kort bleven hun expertise en activiteiten versnipperd over verschillende campussen. Het Cancer Research Institute Ghent (CRIG) brengt daar verandering in en combineert toponderzoek met ervaringen uit de klinische prak-tijk en de industrie. Dat moet het fundamenteel, translationeel en klinisch kankeronderzoek stimuleren en versnellen.

De website www.crig.ugent.be brengt de expertise binnen het CRIG overzichtelijk samen, zodat onderzoekers elkaar sneller kunnen vinden en hun kennis en ervaringen kunnen uitwisselen op een digitaal platform. Het CRIG fungeert ook als uniek aanspreekpunt voor de overheid en andere stakeholders, voor binnen- en buitenlandse onderzoeksgroepen en voor de industrie.

14

Glycomics: nieuwe

diagnostische merkers

voor leverziekten

Een vruchtbare onderzoekslijn in het UZ Gent speurt naar diagnostische merkers voor leverziekten, op basis van

glycomics of glycobiologie. Die discipline bestudeert het glycoom – het geheel van suikerstructuren (glycanen) in

een organisme.

Eenvoudige bloedtest meet risico op leverkanker

Bij 1 op de 3 patiënten leidt levercirrose tot een hepatocellulair carcinoom (HCC). Als die tumor tijdig wordt opgemerkt en chirurgisch kan worden verwijderd, zijn de overlevingskansen zeer goed. Daarom krijgen patiënten met levercirrose elke zes maanden een echografie.

In het UZ Gent werd nu ontdekt dat de GlycoCirrhoTest ook een biomerker is voor het risico op HCC. De test analyseert het glycoom van bloed en werd in 2004 ontwikkeld als bloedtest voor levercirrose, door prof. dr. Hans Van Vlier-berghe (UZ Gent) en prof. dr. Nico Callewaert (VIB). De Gly-coCirrhoTest werd toegepast op bloedserumstalen van 132 patiënten met levercirrose. Zij werden gemiddeld 6 jaar lang medisch opgevolgd. Bij de patiënten die een levertumor ont-wikkelden, was de testwaarde bij aanvang significant verhoogd. De test kan dus hoogrisicopatiënten opsporen en opvolging op maat mogelijk maken.

Voorspellen of lever standhoudt

Door het relatieve tekort aan donoren voor levertransplantatie moeten ook minder geschikte donorlevers worden gebruikt. Dat verhoogt het risico dat het nieuwe orgaan na de ingreep onvoldoende functioneert (primary non function, PNF). Gly-coomanalyse van perfusievloeistof kan dat PNF-risico nog voor de transplantatie voorspellen. In het onderzoek werden 66 levertransplantaties bestudeerd. In de perfusievloeistof van de 3 patiënten die na de transplantatie PNF ontwikkelden,

bleek voor de transplantatie één glycaan significant verhoogd voor te komen. Dr. Xavier Verhelst (dienst Maag-, darm- en leverziekten): ‘Met deze test konden die PNF-patiënten 100 procent nauwkeurig worden geïdentificeerd. Hij zou ons dus in staat kunnen stellen om hoogrisicodonorlevers uit de “donorpool” te halen.’

Prognose kans op falen donorlever na transplantatie

Na een levertransplantatie bestaat het risico dat de nieuwe lever niet functioneert (graft failure). Betrouwbare biomerkers om patiënten met zo’n graft failure te voorspellen zijn er niet. In het UZ Gent werd onderzocht of analyse van het glycoom in het bloed uitkomst bood. Daartoe werden glycoomprofie-len geanalyseerd bij 127 transplantatiepatiënten, zowel voor als na de transplantatie. Twee glycanen (NA3 en NG1A2F) bleken sterk geassocieerd te zijn met het verlies van de transplantlever en het overlijden van de patiënt. Dr. Verhelst: ‘Als we die GlycoTransplantTest op dag 7 na de transplanta-tie uitvoeren, kunnen we met grote zekerheid voorspellen of de patiënt en het transplantaat het eerste jaar na de trans-plantatie zullen overleven.’

15

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

Next Generation Sequencing in

de hemato-oncologie

Voor de behandeling van patiënten met acute myeloïde leukemie (AML) kan de arts een breed therapiearsenaal

inzetten. Om de optimale behandeling te kunnen kiezen, heeft het UZ Gent in 2016 Next Generation Sequencing

(NGS) geïntroduceerd. Deze techniek is in staat om in één analyse een overzicht te leveren van alle gendefecten in de tumorcellen van een specifieke patiënt. Dat betekent

een forse stap vooruit: vroeger moest immers voor elk gen een aparte analyse worden uitgevoerd. Omdat som­

mige gendefecten veel prognostische waarde hebben, stelt NGS de arts in staat om voor elke individuele patiënt de meest geschikte therapie te bepalen. Bij patiënten met

een hoog hervalrisico zal bijvoorbeeld worden gekozen voor stamceltransplantatie. Andere genafwijkingen kun­

nen worden gebruikt om de patiënt op te volgen met moleculaire tests of kunnen het doelwit worden van spe­

cifieke therapieën.

Om gendefecten in tumoren op te sporen werd het Platform moleculaire diagnostiek UZ Gent opgericht (MDG). Daarin bundelen het Laboratorium voor medische microbiologie, het Laboratorium voor klinische chemie-hematologie, de dienst Pathologische anatomie en het Centrum voor medische genetica hun expertise.

In 2016 werden voor de diagnostiek van diverse hemato-oncologische aandoeningen (leukemie en andere hematologi-sche tumoren) al twee analyses in gebruik genomen. Andere zijn in ontwikkeling. De gebruikte methode bouwt voort op de jarenlange ervaring met een NGS-analyse die het UZ Gent zelf heeft ontwikkeld. Zo kunnen we snel inspelen op nieuwe inzichten in deze aandoeningen. Op die manier krijgt de arts een kwalitatief hoogstaand en kostenefficiënt resultaat. De validatie van deze NGS-panels heeft veel tijd gekost, maar het UZ Gent kan nu wel – als enige centrum in België – een volledige en betrouwbare analyse aanbieden van genen die voor AML van cruciaal belang zijn.

16

Nucleaire

geneeskunde :

Nieuwe onderzoeken

in het arsenaal

Na een ingrijpende verhuis­ en renovatie­operatie biedt de dienst Nucleaire

geneeskunde stilaan weer alle conven­tionele nucleaire beeldvormingsonder­

zoeken aan. Alle activiteiten worden geconcentreerd in gebouw P8, waar

zich in de kelderverdieping al het cyclotron van het UZ Gent bevindt.

Daar worden de lichtradioactieve speurstoffen (“tracers”) aangemaakt

voor SPECT/PET­beeldvorming.

SPECT/CT-scanner

Op de nieuwe locatie beschikt de dienst Nucleaire geneeskunde over een SPECT/CT-scanner. Dat hybride toestel combineert in één onderzoek de voor-delen van twee beeldvormingstechnieken: de functionele informatie die SPECT biedt, wordt verenigd met de anatomische informatie van CT. Dat levert een diagnostisch erg krachtige synergie op. Voor de patiënt zorgt die combinatie voor tijdswinst en vermindert ze de belasting. Doordat de positionering van de patiënt voor beide scans precies dezelfde blijft, kunnen de beelden ook heel goed worden vergeleken, zodat het maximum aan informatie uit beide onder-zoeken wordt gehaald.

“ÉÉN ONDERZOEK BIEDT DE VOORDELEN VAN TWEE BEELDVORMINGSTECHNIEKEN,

EN LEVERT ZO EEN BETERE DIAGNOSESTELLING, TIJDSWINST

EN VERMINDERDE BELASTING VOOR DE PATIËNT OP.

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

17

Radium-223

Het UZ Gent biedt patiënten voortaan ook een radiothera-peutische behandeling met Radium-223 (merknaam Xofigo™) aan. Die behandeling is vooral geschikt voor botuit-zaaiingen op verschillende plaatsen in het lichaam: Radium-223, een partikel met alfastraling, hecht zich namelijk aan de zones in de botten waar zich botmetastasen ontwik-kelen en zorgt zo voor een krachtige en zeer effectieve bestraling van die uitzaaiingen. De stof moet dan wel heel snel op de juiste plaats worden gebracht. Daarom wordt Radium-223 intraveneus toegediend. Doordat de stof een zeer kort werkingsbereik heeft, blijft de schade aan het omringende gezonde weefsel beperkt.

Deze behandeling komt in het bestaande therapiearsenaal voor botmetastasen naast hormonale therapie, externe radiotherapie en chemotherapie. Overigens kunnen die behandelingen ook worden gecombineerd. Zo onderzoekt het UZ Gent momenteel in een multicentrische studie of de combinatie van Radium-223 met hormonale therapie effec-tiever is dan hormonale therapie alleen.

Krachtige PET-MR-scanner

In het UZ Leuven werd een snelle en simultane PET-MR-scanner in gebruik genomen. Het toestel werd mee gefinan-cierd door de Vlaamse Herculesstichting voor wetenschap-pelijk onderzoek. Dankzij de interuniversitaire samenwerking kunnen ook artsen en onderzoekers van het UZ Gent en UZ Antwerpen de scanner gebruiken. De hybride scanner biedt een meerwaarde voor de diagnose en opvolging van tumor-vorming, zoals bij patiënten met darm-, borst- en prostaat-kanker. Het toestel zal ook worden gebruikt om het ontstaan en de gevolgen van ziekten in het hart, de hersenen en andere organen te onderzoeken.

“BOTMETASTASEN BEHANDELEN WE NU OOK RADIOTHERAPEUTISCH

MET RADIUM-223.

18

Het SAMMSON-gen is in meer dan 90 pro-cent van de melanoomcellen aanwezig. Melanoomcellen bleken erg afhankelijk te zijn van dit gen. Verminderden de onder-zoekers de aanwezigheid van SAMMSON, dan stierven de kankercellen snel en mas-saal af. De hypothese is dat SAMMSON een belangrijke rol speelt in de biogenese van de mitochondriën, die in de cel verant-woordelijk zijn voor de energieproductie. Kankercellen hebben voor hun snelle groei meer energie nodig. Door SAMMSON uit te schakelen, wordt meteen ook de energieproductie in de kankercel stilgelegd, zodat hij afsterft.

De ontdekking – in maart 2016 gepubliceerd in Nature – opent perspectieven voor de diagnose en behandeling van melanomen en belicht tegelijk een veelbelovend nieuw onderzoeksveld. Met de lange niet-code-rende RNA-genen krijgt het kankeronder-zoek er tienduizenden nieuwe puzzelstukjes bij, en evenzovele potentiële aangrijpings-punten voor diagnose en therapie.

Medische genetica

Link ontdekt tussen melanoom en

niet-coderend RNA

De onderzoeksgroep van prof. dr. Pieter Mestdagh (Centrum voor medische genetica) heeft samen met collega’s van VIB­KU Leuven een opmerkelijke link blootgelegd tussen melanoom, de meest agressieve

vorm van huidkanker, en het gen SAMMSON. De link is opmerkelijk omdat SAMMSON deel uitmaakt van het niet­coderende RNA. Tot voor kort werd

aangenomen dat dit zogenaamde ‘rommel­DNA’ niet bijdraagt aan de opbouw van het organisme. Uit recente studies blijkt dat het toch een

belangrijke rol speelt bij biologische processen en ziekten, zoals kanker.

“DOOR HET RNA-GEN SAMMSON UIT

TE SCHAKELEN, WORDT DE

ENERGIEPRODUCTIE IN DE KANKERCEL

STILGELEGD, ZODAT HIJ AFSTERFT.

19

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

Moleculaire diagnostiek:

sneller bij de patiënt

Moleculaire diagnostiek maakt gebruik van DNA­ en RNA­sequenties om ziekteverwekkers in het lichaams­

materiaal van de patiënt op te sporen. Zo kan bij infectie­ziekten een virus of een bacterie geïdentificeerd worden

of kunnen tumorspecifieke DNA­ en RNA­sequenties opgespoord worden. Moleculaire diagnostiek wordt niet

alleen gebruikt om diagnoses te stellen, maar ook om de behandeling te sturen en op te volgen. Dankzij nieuwe

inzichten en technieken neemt ze een steeds belangrij­kere plaats in, met name in de microbiologie.

Het Laboratorium voor medische microbiologie van het UZ Gent biedt meer, snellere en complexere moleculaire diagnos-tische tests aan, ook al worden die niet altijd terugbetaald. De kosten van de tests worden afgewogen tegen de medische voordelen die ze opleveren. Een groot voordeel van molecu-laire diagnostiek is de snelheid: de arts krijgt snel antwoord op vragen die doorslaggevend zijn voor het verdere behandel-traject. Een snellere diagnose betekent ook een snellere behandeling, zodat de patiënt minder lang in het ziekenhuis

hoeft te blijven. Bij aandoeningen zoals influenza of RSV kan al op de Spoedgevallendienst worden bepaald of de patiënt al dan niet geïnfecteerd is. Bij zulke infectieziekten kan de patiënt dan weer sneller worden geïsoleerd, wat het risico op overdracht verkleint.

In het UZ Gent maakt het Laboratorium voor medische micro-biologie gebruik van commercieel ontwikkelde detectiemetho-den. Het ontwikkelt en valideert zulke tests ook zelf. De dienst zet ook in op complexere diagnostiek, bijvoorbeeld om micro-biomen (mengsels van bacteriën) te analyseren. Daarvoor worden nieuwe technieken zoals Next Generation Sequencing aangewend. Dat gebeurt in het kader van het Platform mole-culaire diagnostiek UZ Gent, waarvan het Laboratorium voor medische microbiologie, het Laboratorium voor klinische che-mie-hematologie, de dienst Pathologische anatomie en het Centrum voor medische genetica deel uitmaken.

20

Zebravissen als

modelorganisme

De zebravisfaciliteit in het Centrum voor medische genetica van het UZ Gent

biedt onderdak aan zo’n 6000 zebravis­sen. De zebravis (Danio rerio) wordt gebruikt als modelorganisme voor

onderzoek naar erfelijke ziekten zoals kanker, cardiovasculaire afwijkingen,

mentale retardatie en osteoporose. Begin 2017 organiseerde het UZ Gent

een internationaal symposium over kan­kermodellering bij zebravissen en over de recentste onderzoeksresultaten bij

neuroblastomen, pediatrische leukemie en melanomen.

21

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

Robot assisteert bij

niertransplantatie met

levende donor

Het UZ Gent voerde in de zomer van 2016 de eerste robotgeassisteerde nier­

transplantatie in België uit. De robot werd gebruikt om de nier te verwijderen

bij een levende donor en om dezelfde nier in te planten bij een patiënt met

ernstig nierfalen. Het team van dr. Decaestecker (uroloog) en

dr. Desender (thoracovasculair chirurg), realiseerde de operatie in nauwe

samenwerking met de dienst Nefrologie van het UZ Gent.

KOF-beurzen stimuleren

klinisch onderzoek

Een van de kerntaken van het UZ Gent is het klinisch wetenschappelijk onderzoek. Om dat te bevorderen, werd in 2008 het Klinisch Onderzoeks­fonds (KOF) opgericht. Het geeft beloftevolle jonge stafleden van het UZ Gent de kans om vier jaar lang klinisch onderzoek te doen dat moet uit­monden in een doctoraat.

In 2016 kregen vier onderzoekers een beurs van het Klinisch Onderzoeksfonds. Zij verrichten onderzoek naar de cardiovasculaire en metabole gezondheids-impact van slaapapneu, zorgreflectie als kompas voor zorg op maat van de geriatrische patiënt, de dosering van antibiotica bij kinderen en de impact van het obstetrisch plexus brachialis letsel op de handfunctie.

22

03Kwaliteit zichtbaar maken

De kwaliteitsdynamiek

levend houden

In juli 2016 behaalde het UZ Gent het NIAZ­label voor kwaliteitsvolle zorg –

meteen een mijlpaal voor het kwaliteits­ en veiligheidsbeleid van het ziekenhuis. De accreditering maakte heel wat dyna­

miek los. Daarop wordt voortgebouwd om nieuwe uitdagingen aan te gaan.

I n de voorbereidingsfase voor de internationale accreditering heeft het UZ Gent grondig werk gemaakt van een solide kwaliteitsstructuur,

met interne audits en veiligheidsrondes. Het doel: de zorg nog beter organiseren en de kwaliteit ervan zichtbaar maken.

Nieuwe uitdagingen

‘We hebben ook sterk ingezet op communicatie, sensibilisering en opleiding’, zeggen prof. dr. Kristof Eeckloo (directeur Strategische beleidscel) en Kathleen Bogaert (coördinator Integrale kwaliteit). ‘Afdelingen en diensten werden ondersteund om aan concrete verbeteringen te werken. Zo hebben we in de volledige organisatie een dynamiek op gang kunnen trekken – waar de auditoren overigens erg lovend over waren. Die dynamiek willen we nu aanwenden om enkele resterende aandachtspunten in het vizier te nemen.’

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

23

De aandachtspunten vormen meteen de 9 uitdagingen voor kwaliteit en veiligheid waarop het UZ Gent in de periode 2016-2019 inzet:

1 Het kwaliteitssysteem van het UZ Gent borgen, onder meer door het elektronisch documentenbeheer-systeem met de procedures up-to-date te houden en door outcome-indicatoren te registreren en internationaal te benchmarken.

2 Kwaliteit extern zichtbaar maken, onder meer door wetenschappelijk onderzoek en communicatie.

3 Het beleid rond patiëntenparticipatie verder uitbouwen: zorgverleners sensibiliseren om volop rekening te houden met de wensen van de patiënt en werk maken van patiëntvriendelijke basisattitudes.

4 Het medicatiebeleid: inzetten op medicatieverificatie bij opname, transfer en ontslag.

5 De transmurale zorg: in alle netwerken waar het UZ Gent deel van uitmaakt willen we het kwaliteitsbeleid naar een hoger niveau tillen, door procedures uit te wisselen en door contracten te screenen: zijn de kwaliteitscriteria helder beschreven en doen we ook wat er staat?

6 Vormingsbeleid en functioneringsgesprekken: onder meer opleidingen organiseren over agressie, noodsituaties, infuuspompen enz.

7 Patiëntgebonden communicatie: om snel, efficiënt en gestructureerd patiëntgebonden informatie door te geven, gebruiken zorgverleners de ISBARR-methode (Identification, Situation, Background, Assessment, Recommendation en Readback). Vanaf 2018 wordt ingezet op de kwaliteit van schriftelijke communicatie, onder meer via opleidingen en specifieke acties.

8 Kwaliteit van het patiëntendossier: de kwaliteit van ontslagbrieven optimaliseren en essentiële patiënten-gegevens zoals allergieën registreren.

9 Veilige zorg: aandacht blijven besteden aan o.a. patiëntenidentificatie, infectiepreventie, valpreventie, ‘safe surgery’ en traceerbaarheid.

Nog wat hoger tillen

‘Wat nu al goed loopt, willen we onderhouden’, zegt prof. dr. Eeckloo. ‘Tegelijk zullen we bijspijkeren waar dat nodig is. We willen het kwaliteitsstreven levend houden en het nog wat hoger tillen, bijvoorbeeld door nog meer met indicatoren te werken. Indicatoren zijn bij uitstek geschikt om kwaliteit zicht-baar te maken en ze zijn onontbeerlijk voor een zorgvuldig kwaliteitsmanagement.’

“INDICATOREN ZIJN BIJ UITSTEK GESCHIKT OM KWALITEIT

ZICHTBAAR TE MAKEN EN ZE ZIJN ONONTBEERLIJK VOOR

EEN ZORGVULDIG KWALITEITSMANAGEMENT.

24

UZ Gent behaalt kwaliteitslabel

NIAZ-Qmentum

Met vlag en wimpel heeft het UZ Gent in 2016 het NIAZ­label voor kwaliteitsvolle zorg behaald. Meteen werd de

kroon gezet op vier jaar hard werken aan een ziekenhuis­brede kwaliteitscultuur. Het kwaliteitslabel geeft patiënten

en verwijzers een krachtig signaal: het UZ Gent is een veilige en goed georganiseerde zorginstelling.

Het UZ Gent had in 2012 besloten om zich vrijwillig te laten accrediteren door een onafhankelijke accreditatie-instelling, het Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg (NIAZ). In 2013 besloot het NIAZ te gaan werken met het internatio-nale accreditatieprogramma Qmentum. Daaruit vloeide een nieuwe norm voort: NIAZ 3.0 Qmentum.

In mei 2016 kwamen externe auditoren naar het UZ Gent om er de kwaliteit van de zorg te toetsen aan meer dan 2300 normen. Ze gaven het UZ Gent een uitstekend rapport. Op de normen-sets waaraan het ziekenhuis moest voldoen om de accreditering te behalen – domeinen zoals infectiepreventie of oncologische zorg – scoorde het UZ Gent gemiddeld 98 procent, terwijl 81 procent was vereist. Negatieve uitschieters waren er niet.

‘Dit is geen loos verhaal van abstracte normen’, zegt hoofd-arts prof. dr. Renaat Peleman. ‘Alle 6000 medewerkers van het UZ Gent hebben de normen opgepakt en verinnerlijkt. Erg verheugend was dat ook de artsen in het hele accreditatie-verhaal zijn meegegaan en dat het kwaliteitsstreven ook enorm blijkt te leven bij de bedrijfsondersteunende diensten. Het enthousiasme van alle medewerkers om hun kwaliteitsvol werk te tonen bewijst dat ons motto “Kwaliteit zichtbaar maken” werkelijk ziekenhuisbreed wordt gedragen.’

Leren uit klachten

Kwaliteitsvolle en patiëntgerichte zorg staat in het UZ Gent voorop. Toch kan het altijd gebeuren dat patiënten niet tevreden zijn. In 2016 registreerde

de Ombudsdienst 801 meldingen, een sterke daling in vergelijking met 2015 (1201 meldingen). Vanuit

het klachtenmanagement wordt aan de aanmelders gevraagd om de klacht eerst te bespreken met de

zorgverleners zelf. Als een oplossing moeilijk blijkt, kan de Ombudsdienst vervolgens bemiddelen.

Zorgvuldige aandacht voor vragen, klachten en bezorgdheden maakt deel uit van de ziekenhuiscultuur. De Ombudsdienst sensibiliseert medewerkers én patiënten door regelmatig info-sessies te organiseren over patiëntenrechten. Patiënten hebben het recht op kwaliteitsvolle dienstverlening en moeten de zorg-verlener vrij kunnen kiezen. Ze hebben recht op informatie en toestemming in verband met de behandeling, en op een zorg-vuldig bijgehouden en veilig bewaard patiënten dossier. Onder bepaalde voorwaarden kunnen ze dat dossier ook raadplegen en er een afschrift van krijgen. Ze hebben ook recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer en op klachten-bemiddeling door de Ombudsdienst.

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

25

De Ombudsdienst bemiddelt niet alleen bij klachten, maar maakt ook werk van klachtenpreventie. Door aanbevelingen

te formuleren probeert de dienst te voorkomen dat een klacht zich herhaalt. Die aanbevelingen zijn bedoeld om de kwaliteit van zorg te verbeteren en zo een hogere patiëntentevreden-

heid te realiseren. Een klacht is immers een leermoment: hij kan worden benut om het eigen functioneren en de organi-satie tegen het licht te houden en zo nodig bij te sturen, en op

die manier de zorg te blijven verbeteren.

Master Specialistische

Geneeskunde (MSG) maakte

‘kwantumsprong’

De externe visitatiecommissie was in 2016 erg lovend over de kwaliteitssprong die de Master Specialistische

Geneeskunde aan de UGent heeft gemaakt.

De master in de specialistische geneeskunde (MSG) moet bekwame arts-specialisten vormen en combineert een acade-mische vorming met leren op de werkplek. Tijdens de vorige onderwijsvisitatie in 2012 had de Onderwijscommissie enkele aspecten van de MSG-opleiding negatief beoordeeld en ver-betersuggesties geformuleerd. Daarop hadden stakeholders van de UGent en het UZ Gent een grondig herstelplan uitgewerkt.

In december 2016 kwam een externe commissie de opleiding opnieuw visiteren. Ze had felicitaties voor de verwezenlijkte ‘kwantumsprong en cultuuromslag’ en stelde vast dat maar liefst 90 procent van het herstelplan al werd gerealiseerd. Ook was ze erg te spreken over enkele goede praktijken die de MSG-opleiding de voorbije jaren heeft ingevoerd: onder meer de ‘train the trainer’-opleiding, de integratie van theoretische en praktische opleiding, Medbook, een gebruiksvriendelijk elektro-nisch portfolio dat de voortgang van de specialistenopleiding registreert, en het Charter van de opleiding, dat duidelijk maakt wat de diverse partijen van elkaar kunnen verwachten.

‘Voor iedereen die bij de MSG betrokken is en aan het herstel-plan heeft meegewerkt, is deze positieve terugkoppeling natuurlijk erg motiverend om door te zetten’, zegt prof. dr. Martine De Vos, voorzitter van de opleidingscommissie.

26

‘Samen hebben we ruim drie jaar aan de tekst gewerkt’, zegt prof. dr. Rietzschel. ‘Mijn bijdrage was het lifecourse-concept als leidraad om de aanbevelingen aan vast te maken. Als je die leidraad hanteert, spreekt het vanzelf dat je inzet op preventie en gezondheidspromotie, van kinds af aan, om mensen zo lang mogelijk gezond te houden. Onvermijdelijk zal een aantal mensen toch hoge bloeddruk ontwikkelen. Voor doeltreffende diagnose en behandeling is dan een efficiënte structuur nodig.’

De visietekst mondt uit in 10 aanbevelingen, met doelen en prioritaire acties om ze te realiseren. Het gaat onder meer om preventie en veranderingen in de omgeving, betere diagnose van hoge bloeddruk, betere farmaceutische preventie en opvolging en het versterken van het gezondheidssysteem. ‘Voor Vlaanderen relevant is dat we van gezondheidseducatie een prioriteit maken, zodat ons onderwijs “gezondheidsgeletterde” volwassenen aflevert. Voor de huisarts zouden we een gestandaardiseerde en bevattelijke richtlijn willen ontwikkelen. En met het eHealth-platform willen we een structuur opzetten om gegevens te verzamelen over de langetermijneffecten van medicatie.’

Een brede,

globale aanpak

voor hypertensie

Ontwikkel een visie om hypertensie globaal te voorkomen, op te sporen en

te genezen: die opdracht kregen 20 experts uit alle hoeken van de wereld

van het gerenommeerde medische vakblad The Lancet. Als enige Belg werd ook prof. dr. Ernst Rietzschel

(dienst Cardiologie) van het UZ Gent uitgenodigd. In september 2016 stelde

de Lancet Commission on Hypertension haar visie voor. De Commissie probeerde

twee perspectieven te verenigen: de klinische invalshoek, die op

de behandeling van de individuele patiënt mikt, en het perspectief

van public health, dat maatregelen op populatieniveau ontwikkelt.

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

27

Bouwen aan ziekenhuisbrede

traceerbaarheid

Steeds meer ziekenhuizen zetten in op de traceer­baarheid van medische hulpmiddelen. Dat verhoogt

immers de patiëntveiligheid en de zorgkwaliteit en stelt ziekenhuizen in staat efficiënter te werken. Bovendien

schuiven accredidatie­instellingen traceerbaarheid als aandachtspunt naar voren. Dat geldt ook voor

het accreditatieprogramma NIAZ­Qmentum, waarmee het UZ Gent samenwerkt.

Binnen het departement ICT van het UZ Gent werd daarom een architectuur ontwikkeld om een ziekenhuisbreed traceer-baarheidsplatform te realiseren. Die architectuur steunt op twee pijlers. In de eerste plaats moeten de gebruikte barcodes en RFID-tags gebaseerd zijn op gangbare standaarden. Daarom werd gekozen voor GS1, een internationale stan-daard om gegevens te identificeren, te registreren en te delen. Die GS1-codes worden dan weer gekoppeld aan EPCIS

(Electronic Product Code Information Services), een standaard om producten en productgerelateerde items door de hele keten heen te traceren.

Daarnaast werd beslist om procesgestuurd te werken: van alle medisch-logistieke processen in het ziekenhuis worden de verschillende stappen in kaart gebracht om de workflows te optimaliseren. Dat gebeurt met een BPM-engine (Business Process Model): een kader waarin processen gemakkelijk gedefinieerd, beheerd, uitgevoerd en gemonitord kunnen worden.

Als ‘proof of concept’ voor het traceerbaarheidsplatform werd het toedienen van bloedproducten op de Spoedgevallen-dienst gekozen – een complexe keten die onder zware tijds-druk staat en waar heel wat mensen en actoren bij betrokken zijn. Daarvoor werd een consultancy-opdracht gegund aan twee bedrijven. In oktober 2016 werd het project succesvol afgerond. Het UZ Gent wil nu een traceerbaarheidsplatform aankopen om daar stapsgewijs alle traceerbare processen in onder te brengen.

28

UZ Gent trekt

OPAT-proefproject

Patiënten die langdurige intraveneuze antimicrobiële therapieën nodig hebben,

krijgen die meestal in het ziekenhuis. Toch kan die behandeling vaak veilig

worden voortgezet bij de patiënt thuis: Outpatient Parenteral Antimicrobial

Therapy (OPAT). Dat heeft veel voordelen: patiëntencomfort,

preventie van ziekenhuisinfecties, kostenbesparingen, een optimaler

gebruik van ziekenhuisbedden enz.

Fysische Geneeskunde en

Revalidatie

Ex-revalidanten scoren op

Paralympische Spelen

Drie paralympiërs die na een zwaar ongeval hebben gerevalideerd in het UZ Gent behaalden mooie resultaten op de Paralympische Spelen in Rio. Wheeler Peter Genyn

behaalde twee keer goud, handbiker Jonas Van de Steene behaalde brons in de teamrelay en wielrenner Diederick

Schelfhout werd 9de in de individuele achtervolging op de piste.

In België is het UZ Gent al 15 jaar pionier op het gebied van OPAT, vooral bij prothese-infecties en chronische osteomyelitis. Het protocol voor het OPAT- programma werd gestandaardiseerd en geoptimaliseerd. De patiënt krijgt de eerste dosis in het ziekenhuis. Daarna staat de thuisverpleegkundige in voor de toediening. De ziekenhuisapotheek en de dienst Patiëntenbegeleiding onder-steunen de patiënten en de zorgverleners, onder meer bij de aflevering van antibiotica en de nodige materialen, de terugbetaling en de opvolging.

Steeds meer andere ziekenhuizen tonen interesse in OPAT. Om de uitrol te faciliteren, heeft het UZ Gent een consortium opgericht met een aantal andere ziekenhuizen – AZ Delta in Roeselare, AZ Groeninge in Kortrijk, Sint-Andries-ziekenhuis in Tielt, Sint-Jozefskliniek in Izegem, Jan Yperman in Ieper, Imelda in Bonheiden, Heilig-Hart in Lier en AZ St-Lucas, AZ Maria Middelares en AZ Jan Palfijn in Gent. Toen de FOD Volksgezondheid een oproep lanceerde voor proefprojecten om de verblijfsduur in het ziekenhuis te verminderen, heeft het consortium OPAT als voorstel ingediend. Begin 2017 werd het door de FOD Volksgezondheid geselecteerd. In het proefproject zullen de ziekenhuizen in het consortium samen een kwaliteitshandboek opmaken en onderzoek doen naar het potentieel van OPAT, de klinische resultaten, de veiligheid, de patiënten-tevredenheid en de kosteneffectiviteit.

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

29

Zes weken lang nemen 8 studenten verpleging een halve afdeling over, 24 uur per dag en 7 dagen per week. Ze schrijven een motivatiebrief en maken na een selectiegesprek grondig kennis met de afdeling. Daarna krijgen ze een roulerend uur-rooster. Elke week wordt een intervisiemoment ingelast en nemen ze deel aan het multidisciplinaire teamoverleg.

Het proefproject is gegroeid vanuit het besef dat werkplekleren heel wat voordelen biedt: in een levensechte leeromgeving vertrekt de student vanuit de praktijk: de theorie wordt verweven met de gaandeweg verworven praktijkervaring. Kennis, inzicht en vaardigheden worden zo optimaal geïntegreerd.

Vanzelfsprekend is werkplekleren niet op elke afdeling een optie. De afdeling moet genoeg personeel en patiënten tellen en de continuïteit van zorg en begeleiding moet gewaarborgd blijven. Een belangrijke randvoorwaarde is ook dat de studenten zelf en hun school genoeg engagement kunnen opbrengen. De school zorgt ter voorbereiding voor een aangepaste theoretische opleiding. De stagebegeleider fungeert als coach voor student en verpleegkundigen en is aanwezig op de afdeling.

Hoog bezoek op congres

Spina Bifida

In oktober 2016 organiseerde UZ Gent mee een driedaags internationaal congres over spina bifida en hydrocephalus. Op

de eerste dag van het congres bracht Prinses Astrid een bezoek aan het UZ Gent. Ze gaf er het startsein van een

internationale bewustmakingscampagne en zette zorg-verleners in de bloemetjes. Het UZ Gent beschikt over een multidisciplinair Spina bifida referentiecentrum (SBRC), dat

gespecialiseerde medische diagnostiek en behandeling biedt.

Proefproject werkplekleren

Op de verpleegafdeling Revalidatie en Geriatrie loopt een proefproject werkplekleren voor studenten verpleegkunde.

Opmerkelijk daarin is dat de studenten verantwoordelijk worden voor alle werkprocessen. Uiteraard krijgen ze daarbij individuele coaching van een verpleegkundige, die de eind-

verantwoordelijke blijft.

30

Warme en

patiëntgerichte zorg

De patiënten warme en betrokken zorg bieden zodat ze zich veilig omringd voe­len, actief naar hen luisteren en optimaal

inspelen op hun vragen en behoeften: die visie op warme en patiëntgerichte

zorg draagt het UZ Gent hoog in het vaandel.

04 Warme zorg

H et UZ Gent benadert patiënten holistisch: ze worden niet gereduceerd tot hun pathologie, maar worden behandeld als personen met wensen

en behoeften, die ze niet achter zich laten als ze het ziekenhuis binnenkomen.

Comfort verhogen

‘Die visie hanteren we als leidraad tijdens het hele ziekenhuisverblijf, van de intake tot het ontslag’, zegt prof. dr. Rik Verhaeghe, directeur Verpleging. ‘Ze inspireert ook de acties die we ondernemen om onze zorg nog patiëntgerichter te maken. Zo hebben we het openingsuur van het onthaal vervroegd van 7 naar 6 uur, zodat de medewerkers meer tijd voor de patiënt kunnen uittrekken. Dat is comfortabeler voor de patiënten en zorgt er meteen voor dat ze behoorlijk geïnformeerd naar de afdeling kunnen.’

Op de afdeling zelf moet de zorgvuldige en volledige registratie van alle nuttige gegevens borg staan voor de patiëntgerichte zorg. Prof. dr. Verhaeghe: ‘Alles wat in het patiëntendossier geregistreerd staat, kunnen we als aandachtspunt meenemen in de zorgverlening: eventuele slaapproblemen, voedingswensen, de psychosociale context enzovoort. Natuurlijk maken we ook werk van correcte en veilige patiëntenidentificatie.’

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

31

“OM MAXIMAAL IN TE SPELEN

OP WAT DE PATIËNT VERWACHT, WORDEN

ZIEKENHUISBREED ALLE DIENSTEN

GESENSIBILISEERD VOOR PATIËNTENPARTICIPATIE.

32

Beter communiceren

Alles kan altijd beter. Om maximaal in te spelen op wat de patiënt verwacht, worden ziekenhuisbreed alle diensten gesensibiliseerd voor patiëntenparticipatie: aandacht en respect voor patiëntenrechten, behoorlijke informatie voor patiënten en hun naasten, luisterbereidheid, informed consent enz. Ook werd ‘bedside shift reporting’ ingevoerd: de shift-wissels van de verpleegkundige equipes vinden plaats aan het bed van de patiënt, zodat die de kans krijgt om vragen te stellen en problemen te signaleren. En voor hun onderlinge communicatie gebruiken zorgverleners standaard de ISBARR-methode - Identification, Situation, Background, Assessment, Recommendation en Readback. Zo wordt vermeden dat bijvoorbeeld bij patiëntenoverdracht belangrijke informatie verloren gaat.

Het opnameprofiel van de patiënt bevat ook belangrijke informatie voor de dienst Patiëntenbegeleiding. Prof. dr. Verhaeghe: ‘Ze kunnen daarmee anticiperen op een vlot ontslag en op de extramurale opvolging. Omdat het verblijf in het ziekenhuis alsmaar korter wordt, begint de voorbereiding op het ontslag meestal al op de eerste dag.’

Naar een Verpleegkundig Expertise Centrum (VEC)

In de warme en patiëntgerichte zorg die het UZ Gent aan-biedt, spelen verpleegkundigen een sleutelrol. Om hen nog verder te professionaliseren, richt het UZ Gent – samen met het Universitair Centrum voor Verpleegkunde en Vroedkunde van de UGent – een Verpleegkundig Expertise Centrum op. Dat zal inzetten op verpleegkundig onderzoek en zal de verpleegkundige expertfuncties verder professionaliseren – verpleegkundig consulent, verpleegkundig specialist en referentieverpleegkundige. Prof. dr. Rik Verhaeghe: ‘Het is de bedoeling om voor die functies uniforme profielen uit te werken, zodat ziekenhuisartsen weten wat ze kunnen verwachten – de samenwerking tussen artsen en verpleegkundigen vinden wij in het UZ Gent heel belangrijk.’

De beslissing om een VEC op te richten werd eind 2016 genomen. Het Verpleegkundig Expertise Centrum zal nu – ook in samenwerking met andere universitaire ziekenhuizen – verder gestalte krijgen.

“IN DE WARME EN PATIËNTGERICHTE ZORG

DIE HET UZ GENT AANBIEDT, SPELEN VERPLEEGKUNDIGEN

EEN SLEUTELROL.

33

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

Oncologisch centrum

Optimale psychosociale zorg

voor AYA’s

Kanker is voor elke patiënt een zware diagnose, maar voor adolescenten en jonge volwassenen brengt ze specifieke uitdagingen met zich mee op domeinen zoals

studies, carrière, vrienden, relaties, seksualiteit enz. Daarom hebben deze AYA’s – Adolescents and Young

Adults with Cancer – leeftijdsspecifieke zorg op maat nodig.

Het UZ Gent heeft daarvoor diverse initiatieven opgezet. Zo werd op de dienst Medische oncologie een gezellige jongeren-ruimte ingericht. Daarnaast werd een jongerenbox ontwikkeld, met werkinstrumenten om de communicatie te vergemak-kelijken – tussen de jongeren en hun netwerk, maar ook tussen de zorgverlener en de AYA. In de box zit onder meer een ‘belevingsbrochure’, waarin ervaringen van lotgenoten met de ziekte en de behandeling aan bod komen. Die jongerenbox werd intussen al in heel wat Vlaamse ziekenhuizen verspreid.

In de periode 2016-2017 krijgt het UZ Gent financiële steun van de Stichting tegen Kanker om het CARE-4-AYA project verder uit te werken. Het is de bedoeling om de bestaande interventies te optimaliseren en nieuwe psycho-educatieve initiatieven op te zetten. Zo worden van de jongerenbox een Franstalige versie en een app gemaakt. Daarnaast ontwikkelt het UZ Gent een ervaringsgerichte brochure voor ouders. Er komen psycho-educatieve trainingen waarin zorgverleners leren hoe ze de jongerenbox en de ouderbrochure kunnen hanteren. Ten slotte worden ook psycho-educatieve sessies georganiseerd voor AYA’s en ouders.

Wellness voor

oncologische patiënten

Dankzij de steun van de Stichting tegen Kanker beschikt het Oncologisch centrum over een relaxatieruimte. Die wordt onder meer gebruikt om patiënten gratis wellnessbehandelingen te bieden.

Veel kankerpatiënten krijgen door de behandeling een grauwe teint, verliezen haren en wenkbrauwen en ogen vermoeid. De gelaatsverzorging die het Oncologisch centrum samen met de Stichting tegen Kanker organiseert, kan wonderen doen. Daarnaast verzorgen vrijwilligers van vzw ’n Witte Roos aan-gepaste oncomassages voor patiënten die in behandeling zijn, ofwel aan bed van de patiënt, ofwel in de relaxatieruimte. En met de steun van Kom op tegen kanker worden regel-matig groepssessies georganiseerd, Look good - feel better, om make-up- en huidverzorgingstechnieken aan te leren.

34

Zorgmap voor patiënten

met kanker

Veel patiënten raken ontredderd als ze de diagnose kanker te horen krijgen. Om hen houvast te geven, biedt het Oncolo-

gisch centrum patiënten een zorgmap aan. Ze vinden er onder meer informatie over de ziekte, de diverse behandelin-

gen, voeding en medicatie. Ze kunnen er ook afspraken in noteren en voorschriften voor medicatie in opbergen. De

zorgmap – die intussen stevig is ingeburgerd – werd opgefrist en in een nieuw kleedje gestopt, met de steun van de Stich-

ting tegen Kanker en OIGO (Opgeven Is Geen Optie), een vzw die het comfort voor kankerpatiënten wil helpen verbeteren.

Wachtruimte

wordt lounge

De patiënten van de dagkliniek Medische oncologie krijgen hun chemotherapie voortaan in een huiselijk aandoende ruimte toegediend. De klassieke wachtruimte werd omgetoverd in een aangename en gezellige loungeplek met sofa en zeteltjes, waar de ziekenhuissfeer ver te zoeken is. Patiënten kunnen er lotgenoten treffen, iets drinken, werken op de laptop, gewoon rustig vertoeven – en even vergeten dat ze in een ziekenhuis zijn.

“DE KLASSIEKE WACHTRUIMTE WERD OMGETOVERD IN

EEN AANGENAME EN GEZELLIGE LOUNGEPLEK MET SOFA

EN ZETELTJES.

35

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

Project zorgreflectie

Echt luisteren naar

de oudere patiënt

Goede zorg begint bij goed luisteren. Zeker bij kwetsbare en zorgafhankelijke oudere patiënten is dat niet altijd gemakkelijk. Het project Zorgreflectie van het UZ Gent zet zorgverleners aan om onbevooroordeeld te luisteren naar het verhaal van de oudere patiënt en zijn familie, om er zo voor te zorgen dat hun bekommernissen worden meegenomen in het zorgplan. Voor het project kreeg het UZ Gent de Gert Noëlprijs van de Koning Boudewijnstichting.

Het hele project omvat formele vormingsmomenten, maar is eigenlijk een continu proces: door de zorgreflectie te integreren in het overleg en de dagelijkse praktijk wordt een

cultuurverandering gerealiseerd. Het zorgpersoneel krijgt opleidingen om actief te leren luisteren en om dat in te bedden in de dagelijkse praktijk en in het wekelijkse multidisciplinaire overleg over de patiënt. Dat overleg was vroeger vooral medisch georiënteerd, maar maakt nu ook ruimte voor reflectie over de zorg.

Het project werd opgestart in de dienst Geriatrie en wordt momenteel uitgerold in andere afdelingen waar oudere patiën-ten worden opgenomen.

“HET PROJECT ZORGREFLECTIE ZET ZORGVERLENERS AAN OM ONBEVOOROORDEELD

TE LUISTEREN NAAR HET VERHAAL VAN DE PATIËNT.

36

Ziekenhuisschool wordt 60 jaar

In 2016 vierde de Ziekenhuisschool Stad Gent haar 60-jarig jubileum. De festiviteiten werden ingeleid met een heus kinder-feest, en daarna vond zestig dagen lang elke dag een studie-dag of een andere activiteit plaats, tot de afsluitende acade-

mische zitting in het Gentse Stadhuis op 24 november.

In 1956 werd in het UZ Gent begonnen met een school voor basisonderwijs. In 1987 werd de secundaire afdeling opgericht.

Intussen biedt de school ook onderwijs aan in PC Caritas Melle, AZ Sint-Lucas Gent en RKJ De Sleutel Eeklo, zowel in

het basis- als in het secundair onderwijs. In samenspraak met de thuisschool van de patiënten zorgen de leerkrachten voor

onderwijscontinuïteit, om zodoende leerachterstand maximaal te voorkomen.

K3 op bezoek in

het Kinderziekenhuis

Op 15 november kregen de patiëntjes van het Kinderzieken-huis Prinses Elisabeth K3 op bezoek. Een hele verrassing voor de kinderen, die met volle teugen genoten – net zoals de medewerkers en de K3-zangeressen zelf. ‘Een kinderzieken-huis is geen vrolijke plek, maar we hebben die kindjes wel kunnen doen glimlachen – en dat is veel waard’, vertelde K3-zangeres Hanne.

38

Op weg naar

een klantgericht

ziekenhuis

Klantgericht en vraaggestuurd werken en oplossingsgericht met de patiënt

meedenken: dat is de rode draad in de acties die het UZ Gent opzet om patiën­

ten gastvrij te onthalen en optimaal te informeren.

05Klantvriendelijk ziekenhuis

‘W ij lossen het voor u op’ – met dat motto hoog in het vaandel zette het UZ Gent initiatieven in de stijgers om door te groeien naar een

klantgericht ziekenhuis. Een grote automatiseringsgolf maakt digitale innovaties mogelijk en een attitudeswitch stimuleert medewerkers om oplossingsgericht te leren denken. Chantal Haeck, directeur Bedrijfsondersteunende Sector (BOS): ‘Van onze medewerkers verwachten we creativiteit en innoverend vermogen – ze moeten met de patiënten kunnen meedenken, zich inleven in hun verwach-tingen en problemen én er creatieve oplossingen voor bedenken.’

Bouwen aan een omnichannel

De voorbije jaren werd sterk ingezet op het fysieke onthaal, met aanmeldzuilen, infopunten en patiëntinformatiebureaus waar patiënten kunnen aankloppen met vragen over facturen en betalingen. Patiënten krijgen er heldere informatie en een gedetailleerde kostenraming, nog voor de eerste zorg wordt verstrekt.

In de volgende fase wordt het telefonische onthaal geoptimaliseerd. Chantal Haeck: ‘Vroeger verbonden de medewerkers van het callcenter bellers vooral door. Stapsgewijs willen we van het callcenter een echt ‘contact center’ maken. De medewerkers pakken aan de telefoon al meteen aan wat ze zelf kunnen doen: een afspraak verplaatsen of annuleren, veelgestelde informatievragen beantwoorden enzovoort.’ Huisartsen en andere verwijzers krijgen een eigen contactnummer. Als de arts die ze nodig hebben niet beschikbaar is, kunnen ze een terugbelafspraak maken of meteen een arts van wacht aan de lijn krijgen.

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

39

“DE DIGITALISERING BIEDT HEEL WAT MOGELIJKHEDEN

VOOR HET ONTHAAL EN DE PATIËNTENBEGELEIDING.

40

Het is de bedoeling om het fysieke onthaal en het callcenter aan te vullen met een digitaal onthaal, dat bijvoorbeeld een chatfunctie zal krijgen. Chantal Haeck: ‘Zo bouwen we aan een geïntegreerd omnichannel, waarin medewerkers kunnen roteren en van elkaar leren.’ Voor interne klanten komt er een expertisecentrum dat alle bestaande helpdesks – bijvoorbeeld voor facturatiesystemen – zal overkoepelen.

Digitale patiëntenbegeleiding

De digitale revolutie biedt heel wat nieuwe mogelijkheden om het onthaal en de patiëntenbegeleiding in het UZ Gent op een

nieuwe leest te schoeien. Proefprojecten met afspraken per mail en per sms worden stapsgewijs uitgerold. Patiënten kun-nen hun afspraakbevestiging per e-mail krijgen. Ze worden ook geïnformeerd over wijzigingen en krijgen voor de afspraak een herinnering per sms.

‘Onze ambitie is om die mail- en sms-informatie nog te ver-rijken, bijvoorbeeld met informatie over files en wegwerk-zaamheden of over het aanbod in de cafetaria. We denken ook aan wayfinding-apps en willen een ziekenhuisbreed patiëntenbegeleidingsysteem opzetten om patiënten vlot naar hun afspraak te loodsen.’

De papierberg verkleinen

In 2016 werd ook een grootschalige operatie administratieve vereenvoudiging ingezet. ‘Verpleegkundigen besteden een derde van hun tijd aan administratie’, zegt Chantal Haeck. ‘Daarom willen we de administratieve processen stroomlijnen. Medewerkers in drie projectgroepen – hospitalisatie, poliklinie-ken en bedrijfsondersteuning – hielden alle procedures tegen het licht en droegen ideeën aan om ze op te schonen en te vereenvoudigen. Direct en indirect wordt ook de patiënt daar beter van. Zo willen we de telefonische bereikbaarheid en de openingstijden van de diverse poliklinieken beter op elkaar afstemmen, zodat de patiënten vlotter meerdere afspraken kunnen maken.’

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

41

Centrale infopunten

Bij twee centrale locaties waar aanmeldzuilen staan, vinden patiënten en bezoekers een centraal infopunt InkomInfo+.

Ze kunnen er terecht met vragen of verzoeken: de campus-taxi oproepen, een route navragen, hulp bij aanmelden

of inschrijven, info over openbaar vervoer. Kortom, ze krijgen er alle info om hun bezoek aan het UZ Gent zo vlot mogelijk

te laten verlopen. Patiënten uit bijzondere doelgroepen – rolstoel gebruikers, anderstaligen, sociaal kwetsbare

patiënten, …- wijst het infopunt vlot de weg naar sociale dienstverlening of interculturele bemiddeling.

Met vragen over de kostenbehandeling of facturatie kunnen patiënten terecht in een van de twee patienteninformatie-

bureaus. Patiënten kunnen er langsgaan voor een kosten-raming of informatie over hun factuur, om betalingen te laten

nazien, voor toelichting bij debiteurencodes of voor een afbetalingsplan.

Vlot aanmelden en inschrijven

Patiënten kunnen zich eenvoudig, snel en correct inschrijven met hun elektronische identiteitskaart aan een van de 11 aanmeldzuilen. Die staan borg voor een correcte en klantvriendelijke verwerking van admini stratieve gegevens. Als patiënten hulp nodig hebben, kunnen ze een onthaalmedewerker in de arm nemen of worden ze automatisch naar het juiste kennispunt verwezen.

In 2016 hoefde slecht 1 op de 4 patiënten nog langs het onthaal. De andere patiënten konden met hun ticket uit de aanmeldzuil de aangegeven route volgen, rechtstreeks naar de medische dienst of afdeling.

Afspraakherinnering

per sms en mail

Patiënten van de polikliniek en het dagziekenhuis Medische oncologie kregen als eerste hun afsprakenbrieven ook per mail. Andere diensten volgden. Patiënten die hun mailadres opgeven, ontvangen een afspraakbevestiging met een overzicht van alle geplande afspraken. Vier dagen voor hun afspraak krijgen patiënten van wie het mobiele nummer gekend is ook een sms-herinnering. In 2016 werd zo voor 1 op de 2 geplande afspraken een herinnering per sms uitgestuurd.

Binnenkort kunnen patiënten die dat willen ook een e-mail-herinnering ontvangen. Daarnaast wordt de toepassing om online afspraken te boeken, te verplaatsen en te annuleren geoptimaliseerd en verder uitgerold. Zo wil het UZ Gent het afsprakenbeheer klantvriendelijker én efficiënter maken, en het aantal afspraken waaraan geen gehoor wordt gegeven verder terugdringen.

42

Tram 4 tot in het hart

van de campus

Op 13 maart 2016 reed tram 4 voor het eerst de campus op. De tram verbindt

het station Gent­Sint­Pieters met het ziekenhuis en rijdt op weekdagen om

de 7,5 minuten. De eindhalte bevindt zich aan het centrale parkeer gebouw.

Daar vertrekt een wandelpad dat patiënten en bezoekers naar hun

bestemming leidt.

Routenummers

wijzen de weg

Het nieuwe routesysteem met ingang­ en routenummers is bijna volledig

uitgerold. Elk gebouw heeft een eigen ingangnummer. Bij inschrijving aan

de aanmeldzuilen krijgen de patiënten een ticket met het routenummer van

de dienst of de afdeling waar ze verwacht worden. Het systeem is

eenvoudig en gebruiksvriendelijk en helpt patiënten om zich te oriënteren op

de 40 hectare grote UZ­campus.

43

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

Wachtzaalbeheer efficiënter

Het UZ Gent nam in 2016 ook het wachtzaalbeheer onder de loep. Als pilootproject kregen de poliklinieken in P5­P6 twee wachtzaalbeheerders. Zij zien op een tablet wanneer

een arts aangeeft dat een patiënt vanuit de wachtzaal in het atrium naar de decentrale wachtzaal mag komen.

Op het scherm verschijnen de naam en geboortedatum van de patiënt en waar hij of zij precies wordt verwacht.

De patiënt wordt dan door de wachtzaalbeheerder opgehaald en tot bij de arts gebracht. Zo winnen de artsen

en de wachtende patiënten aan tijd én comfort.

De webgebaseerde toepassing die de arts en de wachtzaal-beheerder met elkaar verbindt, werd in eigen huis ontwikkeld. Het inzetten van wachtzaal beheerders is de eerste stap naar een geoptimaliseerd ziekenhuisbreed patiëntenbegeleiding-systeem. Daarbij zal het wachtzaalbeheer geautomatiseerd worden voor diensten die daarbij gebaat zijn, en zullen de patiënten in de wachtzaal op schermen kunnen volgen hoeveel wachtenden er zijn, wat de geschatte wachttijd is en welke route ze moeten volgen tot bij de arts.

44

Poliklinieken in

het nieuw

Na bijna tien jaar breken, bouwen en renoveren zijn de werken aan de oudste

poliklinieken van het UZ Gent, poli­klinieken P1 tot P6, volledig afgerond. De gebouwen van architect Henry Van

de Velde werden in hun vroegere glorie hersteld en beantwoorden nu aan de

eisen van deze tijd. Tussen de gebouwen zijn drie glazen constructies opgetrokken die dienstdoen als centrale ontvangstruimten voor de patiënten. Verwante medische disciplines werden samengebracht: dat bevordert de samenwerking en het overleg tussen de zorgverleners en komt de patiëntenzorg ten goede.

In mei 2016 namen de diensten Radiologie, Mammografie, MR, Algemene inwendige ziekten, Hoofd-, hals- en maxillofaciale heelkunde, Neus-, keel- en oorheelkunde, Oogheelkunde, Bloedafname en het Allergienetwerk hun intrek in de vernieuwde gebouwen P1 en P2. In september en oktober 2016 opende de nieuwe polikliniek Bewegingsstelsel – een samenwerking tussen de diensten Traumatologie, Fysische geneeskunde en Revalidatie, Reumatologie en Pijn-kliniek en Kinderorthopedie – in gebouw P5-P6.

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

45

Revalideren in alle comfort en privacy

De polikliniek Bewegingsstelsel heeft gloednieuwe oefenruimtes waar patiënten onder begeleiding van ervaren kinesisten revalideren. Elke dag komen er tussen de 50 en 70 patiënten over de vloer, individueel of in groep. Rugpatiënten, longpatiënten, kankerpatiënten en obesitaspatiënten kunnen er deelnemen aan een bewegingsprogramma en gebruiken de toestellen voor kracht- en cardiotraining. De oefenruimtes zijn dubbel zo groot als voordien en baden in het licht. Bij de inrichting van de zalen, de behandelkamers, het sanitair en de kleedkamers ging veel aandacht naar het comfort en de privacy van de patiënten.  

CoZo zet opmars voort

Via het Collaboratief Zorgplatform (CoZo) wisselen patiënten, ziekenhuizen en (huis)artsen medische

gegevens en informatie uit – snel, veilig en met respect voor de privacy. CoZo maakt deel uit van het federale

eHealth­metahubproject en is de grootste hub in Vlaanderen. En CoZo groeit snel: gemiddeld werden in de laatste maanden van 2016 maandelijks 200.000 resultaten

opgevraagd via CoZo. Eind 2016 waren 110 instellingen aangesloten op het zorgplatform – waaronder een toe­

nemend aantal extramurale labs en privéradiologie­praktijken – en maakten ruim 5000 artsen gebruik

van CoZo.

CoZo biedt nu ook de mogelijkheid om patiëntresultaten te bespreken via videoconferencing. Ook de patiënt kan daar-voor uitgenodigd worden, net als een zorgverlener die geen behandelrelatie heeft met de patiënt in het kader van een tweede opinie.

Het Digi-Onco-Platform (DOP) – het eHealth-platform binnen CoZo dat kankerpatiënten en hun omgeving ondersteunt via telecounseling en telemonitoring – werd bekroond met de Agoria eHealth-award. Binnenkort maakt CoZo ook voor andere patiënten komaf met lijvige classeurs vol vragenlijsten en behandelinfo: gebruikers zullen online zorgpaden kunnen uittekenen en er dagboeken aan koppelen. De patiënt krijgt dan een overzicht van zijn zorgpaden, behandelteam, dag-boeken en vragenlijsten, en kan online informatie doorgeven over bv. bijwerkingen. De zorgverstrekker krijgt daar vervolgens een melding van. En met CoZo Mobile krijgen patiënten die ondersteuning binnenkort ook op mobiele toestellen.

46

06Zorg voor de medewerkers

Tevreden en gezonde

medewerkers

De medewerkers zijn het belangrijkste kapitaal van het UZ Gent.

Daarom investeert het ziekenhuis in de gezondheid en het welzijn van elk van hen en maakt het werk van

lifelong employment.

‘H et UZ Gent heeft erg bekwame en toegewijde medewerkers, en dat willen we graag zo houden’, zegt Chantal Haeck, directeur Bedrijfs-

ondersteunende Sector (BOS). ‘Competente en tevreden medewerkers zijn gelukkig en voelen zich nauw betrokken bij hun patiënten. Het UZ Gent wil een warme werkgever voor hen zijn. Wij dragen zorg voor een goede werk- privébalans, bieden talloze opleidingsmogelijkheden en bouwen aan een positieve bedrijfscultuur, die wordt gedragen door gemeenschappelijke waarden.’

Waarden levend houden

Medewerkers van het UZ Gent gedragen zich respectvol, integer en verant-woordelijk. Het UZ is ook duurzaam en innovatief, en de medewerkers zijn zorgzaam voor de patiënt, familie en verwijzers, ze zijn collegiaal en betrokken. Die gemeenschappelijke kernwaarden werden door een ziekenhuisbrede werkgroep vastgelegd en moeten de pijlers worden van de bedrijfscultuur in het UZ Gent. Chantal Haeck: ‘Het komt er nu natuurlijk op aan om die abstracte waarden handen en voeten te geven, zodat iedereen ze op de werkvloer waar kan maken. Eind 2016 kregen alle medewerkers alvast een “waardenboekje” mee. Dat moet hen stimuleren om aan die waarden een eigen betekenis te geven. En we zetten voor alle medewerkers seminaries, infosessies en andere evenementen op, die moeten uitmonden in een actieplan.’

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

47

“COMPETENTE EN TEVREDEN MEDEWERKERS ZIJN GELUKKIG EN

VOELEN ZICH NAUW BETROKKEN BIJ HUN PATIËNTEN. HET UZ GENT WIL

EEN WARME WERKGEVER VOOR HEN ZIJN.

48

Gezondheid en preventie

Al jaren maakt het UZ Gent werk van een geïntegreerd gezondheids- en welzijns beleid. ‘Dat beleid is gegroeid vanuit de aanpak van ziekteverzuim, maar gaat intussen veel bre-der’, zegt Chantal Haeck. ‘We stimuleren medewerkers om gezond te leven.’ Als het ziekteverzuim werk gerelateerde oor-zaken heeft, van fysieke of psychische aard, dan probeert het team Welzijn die discreet aan te pakken. Zo nodig worden structurele oplossingen uitgewerkt. Bovendien lopen er permanent campagnes om bijvoorbeeld rugproblemen en prikincidenten te voorkomen.

Lifelong employment

Het UZ Gent stippelt een leeftijdsbewust loopbaanbeleid uit om ervoor te zorgen dat medewerkers zich in elke fase van hun carrière goed in hun vel voelen. Chantal Haeck: ‘We rekrute-ren talentvolle starters en geven hen de kans om door te groeien. Daar hebben we een breed arsenaal aan opleidingen voor ontwikkeld. Als medewerkers de ambitie hebben om lei-ding te geven, kunnen ze bijvoorbeeld een management development program volgen.’

Voor wie door fysieke of psychische problemen niet meer in staat is zijn of haar job te doen, is er een herplaatsingsbeleid. Chantal Haeck: ‘Zo kunnen we hen een andere functie geven waarin ze zich toch nog maximaal kunnen inzetten. Dat loopt erg goed, maar het is natuurlijk bedoeld als ultiem redmiddel, voor wie echt niet meer verder kan. Daarnaast willen we nadenken over landingsbanen, voor oudere medewerkers die hun job wel nog aankunnen, maar hem toch wat te zwaar vin-den. Zij hebben een schat aan kennis en ervaring die we opti-maal willen blijven benutten, maar misschien kunnen ze wel in een ander tempo werken of zich bijvoorbeeld inzetten om jonge verpleegkundigen te begeleiden. Momenteel denken we na over oplossingen die voor zowel de medewerker als het ziekenhuis een win-winsituatie opleveren.’

49

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

Gezond en tevreden

aan het werk

Een preventief gezondheids­ en welzijnsbeleid vormt de sleutel tot een groter welbevinden op de werkvloer.

De inspanningen die het ziekenhuis daarvoor levert, werden tijdens ‘De week van de gezondheid’ in april 2016

in de verf gezet. Allerlei activiteiten promootten een gezonde levensstijl, sport en beweging, gezonde voeding

en een goede werk­privébalans. Het gezondheids­ en welzijnsbeleid van het UZ oogst ook buiten de zieken­huismuren lof en krijgt navolging in de bedrijfswereld.

Nu maakt het UZ verder werk van een goed psychosociaal welzijnsbeleid dat onder meer burn-out, overmatige stress, en belastende gebeurtenissen zoals conflicten (of agressie) moet voorkomen en aanpakken. De psychosociale risico’s binnen de organisatie worden in kaart gebracht om tijdig te kunnen bijsturen. Er zijn vormingssessies over veerkracht, burn-out

Risico’s beperken

In het UZ Gent bouwen 182 veiligheidscontactpersonen mee aan een veilige en gezonde werkomgeving voor het

UZ-personeel. Ze zijn de ogen en oren op de afdelingen en rapporteren risico’s aan de Interne dienst voor preventie

en bescherming op het werk (IDPBW). De veiligheids-contactpersonen informeren collega’s over (brand) preventie

en arbeidsongevallen, ze voeren mee veiligheidsrondes en plaatsbezoeken uit en ze formuleren verbetersuggesties

aan IDPBW.

Lasten tillen of personen verplaatsen, behoort tot het taken-pakket van heel wat UZ-medewerkers. Om te voorkomen

dat de fysieke belasting leidt tot klachten van het bewegings-stelsel of tot arbeidsongevallen, leren de consulenten manu-tentie hen til- en verplaatsingstechnieken aan. Ze tonen hen

ook hoe ze hulpmiddelen efficiënt gebruiken. De consulenten manutentie geven hun collega’s informatie en advies en bieden ondersteuning – indien nodig ook aan patiënten en hun familie.

voorkomen en omgaan met agressie. Welzijnsgerelateerde problemen worden nu beter gerapporteerd en aangepakt. In 2017 wordt verder scherpgesteld op het psychosociaal welzijn onder de medewerkers om zo een arbeidsklimaat te scheppen waarin iedereen zich goed voelt én blijft voelen.

50

UZ’ers gaan veggie

Dagen zonder Vlees – de  bewustwordingscampagne over de impact van onze voedingsgewoontes op het milieu – viel niet in dovemansoren in het UZ Gent: het ziekenhuis won in de categorie ‘overheidsinstellingen’ en bespaarde met 201 deel-nemers in totaal 59.553 m2 op zijn ecologische voetafdruk. Dat is evenveel water als 43.553 baden of evenveel broeikas-gassen als 83.755 km autorijden.

Investeren in elke medewerker

Een excellente zorg- en dienstverlening vraagt om zorgzame medewerkers die goed opgeleid zijn. Het UZ investeert daarom graag in de loopbaan van elke medewerker met een ruim vormingsaanbod. Zo stimuleert het ziekenhuis individuele ontwikkeling en groei, en schept het duurzame loopbaan-kansen. En daar maken almaar meer medewerkers gebruik van, want het aantal van hen dat zich intern én extern bijschoolt, neemt jaarlijks toe.

Behalve de noodzakelijke vorming voor het uitoefenen van de dagelijkse taken – waarbij patiëntveiligheid, -tevredenheid en kwaliteitsvolle zorg centraal staan – zijn heel wat opleidingen gericht op het uitbouwen van een levenslange loopbaan in het UZ. In het vormingsaanbod gaat ook veel aandacht naar het bevorderen van het welbevinden op de werkvloer.

Zeven keer Top Employer

Ook in 2016 mocht het UZ Gent het certificaat van Top Employer dragen. En dat voor het zevende jaar op rij. Een onafhankelijke audit toonde aan dat het UZ Gent zijn mede-werkers zeer goede opleidings- en carrièremogelijkheden biedt en een goede werk-privébalans.

Duurzaam naar het werk

Het UZ stimuleert zijn medewerkers om de auto in te ruilen voor een duurzaam alternatief. Heel wat UZ’ers

vragen bijgevolg een abonnement voor het openbaar vervoer of een fietsvergoeding aan.

Om de campus fietsvriendelijker te maken, zijn in 2016 nieuwe, veilige fietsroutes aangelegd en bijkomende fiets-stallingen geplaatst, waaronder drie beveiligde voor mede-werkers die plaats bieden aan 377 tweewielers. En omdat niet elke medewerker op een boogscheut van het UZ woont, organiseerde het ziekenhuis een groepsaankoop van elektrische fietsen voor het personeel.

• 495 UZ-medewerkers met een NMBS-abonnement

• 129 met een abonnement van De Lijn

• 1877 medewerkers krijgen een fietsvergoeding

51

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

Kwaliteitsvol leiderschap

stimuleren

Wie leidinggevende talenten of ambities heeft, zit goed in het UZ Gent. Het ziekenhuis biedt medewerkers

een begeleidings­ en opleidingsprogramma aan waarbij zelfontplooiing en talentontwikkeling centraal staan.

Zo krijgen ze alle ondersteuning om als leidinggevende sterk te starten en door te groeien.

Een introductieprogramma helpt startende leidinggevenden op weg. Voor wie al langer leiding geeft en coaching wil, zijn er trajecten voor leiderschapsontwikkeling uitgewerkt. Mede-werkers die willen ontdekken of leidinggeven iets voor hen is, kunnen het Aspirant Management Development Programma (AMDP) volgen. Het programma brengt hun capaciteiten en persoonlijkheidskenmerken aan de oppervlakte en geeft een blik op hun functioneren als leider van een team.

Door in te zetten op leiderschapsontwikkeling wil het UZ waarden gedreven leiderschap stimuleren.

Studenten op de campus

Studenten opleiden behoort tot de kerntaken van het UZ Gent. Artsen­specialisten en tandartsen in

opleiding krijgen in het ziekenhuis een hoogstaande en sterk praktijkgerichte opleiding. Ook de studenten van de

faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen krijgen hun opleiding geheel of gedeeltelijk op

de UZ­campus, in verschillende basisrichtingen.

• 7899 studenten

• Tien basisrichtingen: geneeskunde,

tandheelkunde, logopedie en audiologie, bio-

medische wetenschappen, lichamelijke opvoeding

en bewegingswetenschappen, revalidatie-

wetenschappen en kinesitherapie, verpleeg-

en vroedkunde, management en beleid van

de gezondheidszorg, gezondheidsvoorlichting en

-bevordering en ergotherapeutische wetenschap.

• Master-na-masteropleidingen: huisartsgeneeskunde, specialistische genees-

kunde, arbeidsgeneeskunde, jeugdgezondheids-

zorg, ziekenhuishygiëne, verzekeringsgeneeskunde

en medische exertise, advanced dentistry

• Postgraduaatsopleidingen en permanente vormingen

• Doctoraatsopleidingen

• 102 artsen en 15 tandartsen

behaalden in het academiejaar 2015-2016

hun erkenning tot specialist.

52

07Kennis en expertise delen

Netwerk verder

uitbouwen

Het ziekenhuislandschap is volop in beweging. Bottom­up gegroeide

samenwerkingsverbanden met partnerziekenhuizen blijven actief,

en daarnaast dringen zowel de federale als de Vlaamse overheid aan op

nauwere samenwerking.

A l sinds enkele decennia evolueren ziekenhuizen van op zichzelf staande entiteiten naar centra die in bredere zorgorganisaties met

elkaar samenwerken. Ook het UZ Gent werkt al meer dan 25 jaar samen met andere zorginstellingen. In de loop der jaren werd dat netwerk voortdurend uitgebreid en versterkt.

Geen eenrichtingsverkeer

Sinds 1988 heeft het UZ Gent diverse samenwerkingsovereenkomsten gesloten – voor zorgverstrekking, maar ook voor logistiek, opleiding en onderzoek. Momenteel zijn 330 samenwerkingsakkoorden actief, en met 17 ziekenhuizen hebben we een partnerschapsovereenkomst afgesloten. Daarnaast lopen er ook 14 internationale samenwerkingsovereenkomsten, waarvan 9 met Zeeuws-Vlaanderen.

‘Al die samenwerkingsakkoorden zijn bottom-up en ad hoc gegroeid’, zegt prof. dr. Jan Gerris, netwerkadviseur van het UZ Gent. ‘De inhoud en de intensiteit ervan variëren sterk, maar met de partnerziekenhuizen werken we altijd samen op basis van vertrouwen en gelijkwaardigheid en in open communicatie. Voor ons is samenwerking geen eenrichtingsverkeer, maar wisselwerking. Als universitair ziekenhuis staan we sterk in innovatie en in klinisch en translationeel onderzoek. Onze insteek is: hoe kunnen we onze kennis en expertise delen, samen behandelingsprotocollen uitwerken en afspraken maken om hetzelfde kwaliteitsniveau na te streven?’

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

53

“HOE KUNNEN WE ONZE KENNIS EN EXPERTISE DELEN, SAMEN BEHANDELINGSPROTOCOLLEN

UITWERKEN EN AFSPRAKEN MAKEN OM SAMEN HETZELFDE

KWALITEITSNIVEAU NA TE STREVEN ?

54

Volop in beweging

Die bottom-up gegroeide samenwerkingverbanden blijven actief. Daar komen nog top-downinitiatieven bovenop. Zowel de Vlaamse als de federale overheid wil dat ziekenhuizen voortaan nauwer gaan samenwerken. De Vlaamse overheid ontwikkelt daartoe een Zorgstrategisch Plan Vlaanderen. Dat moet het ziekenhuislandschap hertekenen op basis van zorg-regio’s. De overheid wil een solide basisaanbod ontwikkelen, de expertise voor complexe pathologieën concentreren en het hoogtechnologisch zorgaanbod rationaliseren. Investerin-gen zullen de focus niet langer op het individuele ziekenhuis leggen, maar inspelen op een regionale zorgstrategie.

De federale overheid dringt er dan weer op aan dat zieken-huizen structureel samenwerken, om de taken beter te verdelen en de zorg te coördineren. Daarvoor voldoen de bestaande wettelijke samenwerkingsvormen en governance-modellen niet meer. De federale overheid heeft daarom een hervorming van de ziekenhuiswet aangekondigd.

‘Al die evoluties zorgen ervoor dat het ziekenhuislandschap momenteel volop in beweging is’, zegt prof. dr. Gerris. ‘Hoe dat landschap er zal uitzien nadat het stof is neergedwarreld, is onduidelijk. In elk geval wil het UZ Gent als hooggespeciali-seerd centrum het medische aanbod helpen optimaliseren. Door onze kennis en expertise te delen willen we bovendien meewerken aan de verwetenschappelijking van de zorg.’

Nadenken over netwerking

Op 18 juni 2016 organiseerde het UZ Gent onder de titel ‘Quo Vadis – geneeskunde in de komende decennia’ een besloten academische reflectie voor ziekenhuisdirecties, waarop vooral werd nagedacht over allerlei vormen van netwerking. Vijf sprekers werden uitgenodigd: dr. Tom Fiers (UZ Gent), coördinator van het Collaboratief Zorgplatform (CoZo); Frank Robben, manager eHealth-platform; prof. dr. Fritz Offner (UZ Gent); socioloog Marc Claeys (VUB) en Pieter Van Herck (Voka Health Community).

55

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

zorgaanbod kunnen ontwikkelen voor het hele spectrum van psychiatrische stoornissen. Door overlappingen te reduceren, kan het aanbod efficiënter worden gemaakt en kunnen lacu-nes worden aangevuld. Daardoor zullen patiënten met elke psychiatrische problematiek in het netwerk terechtkunnen, van bij de geboorte tot aan het levenseinde. Hoofdarts prof. dr. Renaat Peleman: ‘Als academische partner wil het UZ Gent de zorg helpen verwetenschappelijken: alle netwerk-partners moeten psychiatrische zorg van een hoog niveau kunnen aanbieden, volgens evidence-based richtlijnen.’

Zorgpad ‘moeder en baby’

Momenteel werken het UZ Gent en Sint-Camillus samen een zorgpad uit voor ‘moeder en baby’, bedoeld voor moeders met perinatale psychiatrische problemen en hun kind. Sint-Camillus heeft een ‘moeder en baby’-unit waar moeders na de bevalling met hun kind worden opgevangen en biedt ook ambulante behandeling en thuiszorg aan. Het UZ Gent is dan weer gespecialiseerd in de psychiatrische zorg voor moeders met prenatale vragen of problemen, van zwangerschapswens tot kort na de bevalling. Door dat aanbod op elkaar af te stemmen en in te bedden in een coherent zorgprogramma worden zowel de zorgcontinuïteit als de kwaliteit van de zorg gewaarborgd.

Samenwerken voor

een coherent psychiatrisch

zorgaanbod

In de Gentse regio is het aanbod voor geestelijke gezondheidszorg versnipperd over diverse ziekenhuizen en andere voorzieningen. Om de psychiatrische zorg te

rationaliseren en voor patiënten een samenhangend zorgaanbod op maat uit te werken, hebben het UZ Gent

en het Psychiatrisch Ziekenhuis Sint­Camillus in 2016 een samenwerkingsovereenkomst ondertekend.

Verwetenschappelijking

‘We werkten al langer samen op het gebied van stemmings-stoornisen’, zegt prof. dr. Gilbert Lemmens (diensthoofd Psychiatrie UZ Gent). ‘Patiënten van Sint-Camillus kunnen voor elektroconvulsietherapie (ECT) terecht in het UZ Gent. Daar worden ze in een topzorgomgeving van nabij gevolgd door een psychiater en een anesthesist. Ook voor innovatieve behandelingen die nog niet overal beschikbaar zijn, zoals transcraniële magnetische stimulatie of diepe hersenstimula-tie, kunnen patiënten van Sint-Camillus in het UZ Gent terecht. Na de behandeling keren die patiënten dan naar Sint-Camillus terug.’ De samenwerkingsovereenkomst reikt een kader aan om expertise uit te wisselen en zorgprogram-ma’s op elkaar af te stemmen.

Het Psychiatrisch Ziekenhuis Sint-Camillus en het Psychiatrisch Centrum Caritas in Melle willen in 2018 fuseren. Het idee is gegroeid om daar als inhoudelijke partner ook het UZ Gent bij te betrekken. Het UZ Gent kan zorgtrajecten immers inhoudelijk helpen invullen, zodat de instellingen samen een

56

Samenwerken voor

praktijkopleiding Mondzorg

Het UZ Gent, de UGent en de Arteveldehogeschool besloten in 2016 nauwer samen te werken. Daardoor kunnen de studenten van de nieuwe bacheloropleiding Mondzorg aan de Arteveldeschool hun praktijkopleiding volgen in de tandheelkundige infrastructuur van het UZ, net zoals de studenten Tandheelkunde van de UGent.

De drie partners spraken ook af om te investeren in hyper moderne infrastructuur voor tandheelkundige praktijk opleiding. Zo worden alle units in de huidige prekliniek – waar de praktijkopleiding zonder patiëntencontact plaats-vindt – vervangen door gloednieuwe werkposten. De eigenlijke kliniek, waar studenten in contact komen met patiënten, beschikt nu al over 50 state-of-the-artwerkposten. Ze krijgt er nu 10 extra units bij.

“DE EIGENLIJKE KLINIEK, WAAR STUDENTEN IN CONTACT

KOMEN MET PATIËNTEN, BESCHIKT NU AL OVER 50 STATE-

OF-THE-ARTWERKPOSTEN.

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

57

Speeddaten met toekomstige

artsen-specialisten

Op 11 juni 2016 organiseerde het UZ Gent voor het eerst een speeddate­event voor zijn artsen­specialisten in

opleiding (ASO’s) en ziekenhuisdirecties. Nieuwe artsen­specialisten aanwerven wordt immers steeds vaker een

opdracht voor ziekenhuisdirecties. Met het event zet het UZ Gent ook in op toekomstgerichte netwerking met

de partnerziekenhuizen.

Iets meer dan veertig ASO’s en 21 ziekenhuisdirecties namen deel. Ze konden met elkaar kennismaken tijdens sessies van telkens 20 minuten. Omdat de deelnemers erg positief reageerden, wordt op 25 november 2017 een tweede editie georganiseerd, samen met de Gentse Vereniging voor Geneeskunde Assistenten.

UZ Gent zoekt

mee naar nieuwe

samenwerkingsmodellen

De federale regering wil dat ziekenhuizen meer en nauwer gaan samenwerken. Daar zijn nieuwe bestuurs­

modellen voor nodig. In een rapport voor het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) stelden experts van het UZ Gent drie governancemodellen voor.

Vandaag komen de meeste samenwerkingen nog ad hoc tot stand. In de coördinatieorganen van de talrijke samen-werkingsverbanden zijn doorgaans de directie en de raad van bestuur van de deelnemende ziekenhuizen vertegenwoordigd. Dat is tijdrovend en niet efficiënt. Om de samenwerking te optimaliseren, zijn goede bestuursmodellen nodig. Daarvoor wil de overheid de bestaande ziekenhuiswet aanpassen. Het KCE-rapport ondersteunt het beleid daarin door een literatuurverkenning, een analyse van ziekenhuisnetwerken in binnen- en buitenland en een bevraging van stakeholders.

Het KCE-rapport schuift drie samenwerkingsmodellen naar voren, van licht naar vergaand: het gecoördineerd netwerk, het autonoom samenwerkingsinitiatief en het geïntegreerd zorgsysteem. Elk van de drie modellen wordt aangestuurd door een overkoepelend bestuursorgaan. Prof. dr. Kristof Eeckloo (directeur van de Strategische beleidscel van het UZ Gent), die het onderzoeksteam leidde: ‘In ons voorstel vormen de drie bestuursmodellen een groeitraject. Dat stelt ziekenhuizen in staat om stapsgewijs een eigen groeipad te kiezen.’

58

Humanitaire missies in

het buitenland

Het engagement van de UZ­medewerkers reikt tot ver buiten de grenzen van het ziekenhuis. Op verschillende

continenten zetten zorgverleners hun medische en verpleegkundige expertise in om de plaatselijke bevol­

king te helpen.

In maart 2016 nam een UZ-team deel aan een missie van de NGO Keten van de Hoop – Chaîne de l’Espoir in Managua, Nicaragua. Het team – drie artsen, vier verpleegkundigen, een perfusionist en een biomedisch technieker – voerde hartopera-ties uit bij 11 kinderen en screende samen met het lokale team 45 andere patiënten met een hartafwijking. De missie kadert in een langetermijnproject met als doel ter plaatse een onafhankelijk centrum voor aangeboren hartafwijkingen op te richten waar een goed getraind lokaal medisch team de meeste aangeboren hartafwijkingen interventioneel of chirur-gisch kan behandelen.

In april 2016 trok een ander UZ-team naar Ramallah, Pales-tina, om er een pediatrisch programma voor hartchirurgie op poten te zetten. Vier artsen, een ASO, een perfusionist en vier verpleegkundigen namen deel aan de missie georganiseerd door de NGO Palestinian Children Relief Fund.

In november 2016 nam Barbara Matthys, verpleegkundige Urologie, deel aan een buitenlandse missie naar Madagascar, georganiseerd door de vzw H.E.L.P. Ze maakte deel uit van een multidisciplinair team dat in Ampasimanjeva vrouwen en mannen met uro-gynaecologische aandoeningen ging opereren. Ze verstrekte er postoperatieve zorg.

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

59

Informeren en sensibiliseren

Ook in 2016 organiseerden UZ­diensten heel wat infomomenten voor het brede publiek, zorg professionals en verwijzers. Een greep uit het aanbod:

• 14 maart 2016 - Symposium over organisatorische en chirurgische aspecten van de hulpverlening bij terreur-aanslagen

• 18 maart 2016 - Symposium van het Hartcentrum over het rechterventrikel

• 11 mei 2016 - Vormingsavond voor huisartsen over de aanpak van leversteatose en chronische hepatitis C

• 6 juni 2016 - Avondsymposium over correct gebruik van antibiotica bij opgenomen patiënten

• 16 september 2016 - Symposium van de dienst voor Geneesmiddelenonderzoek

• 24 september 2016 - Symposium over andrologische zorg, n.a.v. de oprichting van het Andrologisch centrum

• 30 september 2016 - Symposium over CVS en somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten

• 1 oktober 2016 - Symposium over multidisciplinaire zorg voor patiënten met hepatocellulair carcinoma

• 21 oktober 2016 - Symposium over pijn

• 28 oktober 2016 - 27ste Internationale Conferentie voor Spina Bifida en Hydrocephalus, Turning Points

• 7 november 2016 - Symposium van Intensieve zorg over invasieve pulmonale aspergillose

• 7 november 2016 - Avondsymposium van het Transplantatie-centrum over weefseldonatie

• 18 november 2016 - Symposium over oncologische kinder-revalidatie

• 24 november 2016 - Symposium van Intensieve zorg Kin-dergeneeskunde over pijn, stress en angst bij opgenomen kinderen

• 01 december 2016 - E-health in Gent, een symposium over goede praktijkvoeringen rond e-health in de Gentse regio

• 5 december 2016 - 25ste Dag van de Infectiepreventie

Infoavonden en sensibiliseringsacties voor een breed publiek

• 20 juni 2016 - Infosessie over vermoeidheid bij kanker

• 27 juli 2016 - Infostand over hoofd- en halskanker

• 5 september 2016 - Infoavond voor patiënten met neuspoliepen

• 5 oktober 2016 - Infoavond over de behandeling van de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

• 8 oktober 2016 - Symposium over borstkanker: onderzoe-kers en specialisten van het UZ Gent en de Universiteit Gent bespraken er recente ontwikkelingen in kankeron-derzoek

• 10 oktober 2016 - Infosessie over leven na een transplanta-tie, voor transplantpatiënten en hun familie

• 1 december 2016 - Patiënt en professional, samen sterk in zorg: een infoavond over patiëntparticipatie

Symposia voor zorgprofessionals en verwijzers

• 2 februari 2016 - Symposium over beroertezorg voor verwijzers

• 19 februari 2016 - Studiedag over de zorg voor pasgeborenen, voor en door verpleegkundigen en vroedvrouwen

• 19 februari 2016 - Studiedag over incontinentie en plasproblemen bij kinderen

• 03 maart 2016 - Kick-off symposium Immuno- Oncologisch Netwerk Gent over kankerimmunologie en -immuuntherapie.

60

08 In de prijzen

‘Met het UZ Gent heb

ik altijd uitstekend

samengewerkt’

Prof. dr. Jan De Maeseneer kreeg in 2016 van de Vlaamse huisartsen­

vereniging Domus Medica een lifetime achievement award, omdat hij ‘zich altijd

onvermoeibaar heeft ingezet voor een betere huisartsgeneeskunde.’

‘I k was erg blij met die erkenning. Met de vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg van de UGent hebben we inderdaad gepro-

beerd om de eerste lijn te vernieuwen – bijvoorbeeld door naast de betaling per prestatie ook forfaitaire betalingen mogelijk te maken, of door samenwerking te stimuleren tussen huisartsen en andere zorgverleners in wijkgezondheidscentra die de focus niet louter op het individu leggen, maar ook op de populatie in een buurt.’

Over de lijnen heen

‘Aan het UZ Gent ben ik nooit verbonden geweest, maar in diverse rollen heb ik het ziekenhuis wel heel goed leren kennen. Ik was ruim twintig jaar voorzitter van de opleidingscommissie Geneeskunde. Met het UZ Gent hebben we altijd uitstekend samengewerkt om de innovaties door te voeren die van de geneeskunde opleiding aan de UGent de beste van het land hebben gemaakt. De rol van het UZ Gent – als plaats waar toekomstige artsen praktijkervaring opdoen – is daarin essentieel.

Daarnaast ben ik zelf al veertig jaar huisarts. In die tijd heb ik de aandacht zien groeien voor de transitie van de eerste lijn naar het ziekenhuis en weer terug. Toen het UZ Gent rond 1985 startte met continue ambulante peritoneale dialyse was een van de eerste kandidaten een patiënt uit ons wijkgezondheidscentrum. Ik herinner me nog de voortreffelijke samenwerking met de dienst Nefrologie en met verpleegkundigen van het UZ Gent – een prachtig voorbeeld van samen-werking over de lijnen heen, toen daar in beleidsnota’s nog geen sprake van was.’

Kosteneffectieve modellen

‘Als we de eerste lijn willen versterken, moet die kunnen samenwerken met een performante tweede en derde lijn. Acute, niet-bedreigende gezondheids-problemen komen best eerst bij de huisarts terecht – slechts voor een klein

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

61

percentage is verwijzing naar de gespecialiseerde zorg nodig. Naast dat lineaire model zie ik een spiraalmodel voor chronische aandoeningen: die patiënten worden horizontaal doorverwezen, bijvoorbeeld van de huisarts naar de kinesi-therapeut, maar ook verticaal, voor specialistisch onderzoek. Zulke samenwerkingsmodellen zijn kosteneffectief en ze staan er borg voor dat elke zorgverlener volgens zijn of haar compe-tentie kan handelen. Nu zijn veel zorgverleners helaas een flink deel van de tijd bezig met taken waarvoor ze overgekwalificeerd zijn – een belangrijke oorzaak van burn-out en demotivatie.

Voor een optimale samenwerking over de lijnen heen zijn natuurlijk goede informatie en communicatie nodig, en in een groot ziekenhuis spreekt dat niet altijd vanzelf. Ik geloof sterk in de nieuwe mogelijkheden die ICT biedt: videoconferencing, bijvoorbeeld, zodat huisartsen vanuit hun eigen consultatie-ruimte kunnen overleggen met artsen in het ziekenhuis, of telemedicine, zodat je bijvoorbeeld beelden van een weinig mobiele patiënt kunt doorsturen voor specialistisch advies. Met ICT kun je de informatie brengen naar de plek waar ze nodig is, zonder dat je meteen ook de patiënt hoeft te verplaatsen.’

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

‘Als voorzitter van de Stedelijke Gezondheidsraad heb ik het UZ Gent ten slotte erg leren waarderen omdat het zijn maat-schappelijke verantwoordelijkheid opneemt om de gezond-heid van de Gentse bevolking vooruit te helpen. Zeker nu de ongelijkheid en de sociaaleconomische gezondheids-verschillen toenemen, hebben we de plicht om ervoor te zorgen dat we iedereen toegankelijke zorg kunnen bieden, zonder drempels, los van inkomen, opleidingsniveau, religie of etniciteit. Ik heb het bijvoorbeeld enorm geapprecieerd dat het UZ Gent via de dienst Patiëntenbegeleiding maatregelen heeft genomen om mensen zonder papieren directe toegang tot medische hulp te verlenen. Als zorgverlener mogen we nooit vergeten dat we een universele opdracht hebben – we zijn er voor iedereen, met bijzondere aandacht voor de meest kwetsbaren.’

In 2016 vielen heel wat artsen, onderzoekers, medewerkers en projecten van het UZ Gent in de prijzen. Raadpleeg het overzicht van de prijzen en erkenningen op

jaaroverzicht.uzgent.be

“WE HEBBEN DE PLICHT OM ERVOOR TE ZORGEN

DAT WE IEDEREEN TOEGANKELIJKE ZORG

KUNNEN BIEDEN.

62

Directiecomité

Voorzitter Prof. dr. Eric Mortier, afgevaardigd bestuurder

Leden Prof. dr. Renaat Peleman, hoofdartsProf. dr. Rik Verhaeghe, directeur VerplegingProf. dr. Koenraad Vandewoude, directeur Externe Relaties en DienstverleningMevr. Chantal Haeck, directeur Bedrijfsondersteunende Sector

Controleorganen Dhr. Yannick De Clercq, regeringscommissaris bij de UGent en het UZ GentDhr. Daniël Ketels, gemachtigde van financiën

SecretarisMevr. Sabine De Smyter, secretaris Raad van Bestuur en Directiecomité

Het Directiecomité is door de Raad van Bestuur belast met de algemene leiding van de dagelijkse werking van het Universitair Ziekenhuis, waaronder het beheer van de uitgaven en de inkomsten. Het oefent de bevoegdheden van de directeur

uit zoals voorzien in de ziekenhuiswet. Beslissingen worden collegiaal genomen.

9 Bestuur

Raad van Bestuur

Directiecomité

63

JA

AR

OV

ER

ZIC

HT

201

6

Raad van Bestuur

Voorzitter Prof. dr. Anne De Paepe, rector UGent

Leden

De decaan van de faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen Prof. dr. Piet Hoebeke (sinds 1.10.2016)

De afgevaardigd bestuurder Prof. dr. Eric Mortier

Drie leden verkozen door de Raad van Bestuur van de UGent Prof. dr. Petra De SutterMevr. Mieke DolphensDhr. Alexander Vercamer

Twee leden verkozen door de hoofdarts en door de artsen-diensthoofdenProf. dr. Wim Van BiesenProf. dr. Bruno Verhasselt

Twee leden verkozen door de artsen die geen diensthoofd zijn en minimaal een halftijdse opdracht vervullenProf. dr. Luc Vanden BosscheDr. Nadia Den Blauwen

Twee leden door bovenstaande leden en de voorzitter gecoöpteerd op basis van hun bevoegdheid op het vlak van het beheer Dhr. William Van MalderenDhr. Ivo Van Vaerenbergh

ControleorganenDhr. Yannick De Clercq, regeringscommissaris bij de UGent en het UZ Gent Dhr. Daniël Ketels, gemachtigde van financiën

Secretaris Mevr. Sabine De Smyter, secretaris Raad van Bestuur en Directiecomité

Wonen de vergadering bij op uitnodigingProf. dr. Freddy Mortier, vicerector UGent (met stemrecht als de voorzitter afwezig is) Prof. dr. Renaat Peleman, hoofdarts

De Raad van Bestuur draagt volgens de ziekenhuiswet de algemene en uiteindelijke verantwoordelijkheid voor de ziekenhuisactiviteit op het vlak van de organisatie en de werking en op financieel vlak. De samenstelling van de Raad van Bestuur en de bevoegdheden zijn vastgelegd in het Koninklijk Besluit nr. 542 d.d. 31.3.1987 houdende de organisatie, de werking en het beheer van de rijksuniversitaire ziekenhuizen van Gent en Luik.

De Raad van Bestuur vergadert in principe de laatste maandag van elke maand, behalve in juli. In 2016 vergaderde de Raad van Bestuur 13 keer.

Het beslissingsproces wordt bepaald in het huishoudelijk reglement en het charter van goed bestuur. De mandaten van de voorzitter en de bestuurders zijn onbezoldigd, met uitzondering van de twee gecoöpteerde externe bestuurders. Zij ontvangen een vaste vergoeding van 2.871 EUR op jaarbasis en 278 EUR presentiegeld per vergadering, evenals een vergoeding voor reiskosten die verbonden zijn aan de uitvoering van hun mandaat. De bedragen zijn conform de regeling die voor “categorie 1”-voorzieningen is opgenomen in het Besluit van de Vlaamse Regering van 9 maart 2007 tot regeling van de vergoedingen van de bestuurders van de publiekrechtelijk vormgegeven extern verzelfstandigde agentschappen van de Vlaamse overheid. Bovenvermelde bedragen worden geïndexeerd op basis van de gezondheidsindex van januari 2012 (basis 2004). De beide externe bestuurders ontvingen in 2016 een vaste vergoeding van 2.992,34 EUR. Daarnaast ontvingen zij een variabele vergoeding, voor de ene bestuurder ten bedrage van 3.590,76 EUR, voor de andere bestuurder ten bedrage van 3.291,53 EUR.

Binnen de Raad van Bestuur fungeren het Auditcomité en het HR- en Remuneratiecomité als vaste comités. Beide comités hebben een louter adviserende functie ten aanzien van de Raad van Bestuur, die in elk geval zijn volledige beslissingsbevoegdheid behoudt. Conform het charter van goed bestuur wordt de werking van de Raad van Bestuur minimum tweejaarlijks op initiatief van de voorzitter geëvalueerd.

Colofon

Verantwoordelijke uitgever | Prof. dr. Eric Mortier, afgevaardigd bestuurder

Redactie en coördinatie | Jansen en Janssen Creative Content en dienst Communicatie & Evenementen UZ Gent

Fotografie | Christophe Vander Eecken, Thomas Verfaille (p. 24, p. 62), BPC/Luc Dequick (p.28)

Vormgeving | Karakters, Gent

Mei 2017

Universitair Ziekenhuis Gent

De Pintelaan 185 | 9000 GENT

+32 (0)9 332 21 11 | info@uzgent.be

www.uzgent.be

Volg ons op