Jaargang 12 Nummer 4 December 2012 · zomaar op me genomen. Echter, op dit moment weegt mijn...

Jaargang 12 Nummer 4 December 2012

• De huisarts • Buikhersenen• Bijwerkingen medicijnen• Verslag PDS-infodag

2 prikkels december 2012

2 Colofon

De Roode Roos

Lidmaatschap

Foto omslag Prikkels

3 Van de voorzitter

Nieuwe secretaris

PDS-Infolijn

4 Succesvolle PDS-infodag

6 Column (H)erkenning

7 Regiobijeenkomst Apeldoorn

8 Wat kan de huisarts doen bij

chronische darmklachten?

10 Tandgezondheid en voeding

11 REDUCE-PDS eindelijk van start

Beurs Gezond & Wel

12 Bijwerkingen van medicijnen

Prikkels is een uitgave van de PDS Belangenvereniging

Postbus 2597

8901 AB Leeuwarden

Telefoon: 088 - 7374666

ma-do 19.00 - 20.00 uur

E-mail: [email protected]

Internet: www.pdsb.nl

Twitter: @PDSB

Hoofdredacteur

Hannemaria van Veen

Redactieleden

Saskia van As Dyana Loehr Edgar Schoofs

Emiel Bootsma Nadine Pouw

Aan dit nummer werkten verder nog mee

Aalt van de Glind, Wilma te Hennepe, Katinka Huisman,

Tabitha Koenen, Ankie van der Kruk, Marieke Lebbink,

Marten Otten, Leonie Phaff, Irene Spaan, Theo Spaan,

Brenda Straatman, Wilfried van Walt van Praag,

Wil van de Voort en Vodiservice.


PDS-Infolijn

Telefoon: 088 PDSINFO / 088 - 7374636

Dinsdag/woensdag 19.00 - 21.00 uur

Maandag/donderdag 14.00 - 16.00 uur

Ledenadministratie

Telefoon: 088 - 7374611


Rekening

168769816 t.n.v. PDS Belangenvereniging te Leeuwarden

Productie

COMTEC FARMA, Barneveld

ISSN 1569 - 786 X

Het bestuur en de medewerkers zijn niet aansprakelijk voor

eventuele (druk)fouten en eventuele schadelijke gevolgen

die kunnen voortvloeien uit gebruik van de gegevens die in

deze uitgave zijn opgenomen. Overname van tekst uit deze

uitgave is alleen toegestaan na overleg met de redactie en

met bronvermelding.

De PDS Belangenvereniging wordt gesteund door:

Abbott, Alpro Soya, Ferring, Maag Lever Darm Stichting

(MLDS), Novartis Pharma en Yakult.

InhoudColofon

Coverfoto: Eva van Dijk

Voor het komende nummer van Prikkels vragen we aan onze lezers een mooie lentefoto. Het moet een rechtopstaande foto zijn die is gemaakt in de hoogste resolutie die op de camera is in te stellen. Formaat: 3661 x 5079 pixels (of 22 x 43 cm met minimaal 300 dpi). Er mogen geen teksten, mensen, dieren of voedingswaren op de foto staan.Stuur uw foto naar [email protected] attentie van Hannemaria. De mooiste inzending siert in maart de omslag van Prikkels.

Leden van de PDS Belangenvereniging kunnen bij ‘De Roode Roos’ orthomole-culaire middelen met korting kopen.

Kijk op www.derooderoos.com.

De Roode Roos

Foto voor omslag Prikkels gezocht!

Het lidmaatschap van de PDS Belangen vereniging kost slechts e 25,-en wordt door veel aanvullende zorg-verzekeringen (geheel of gedeeltelijk) vergoed. Lid worden kan via www.PDSB.nl.

Indien u vanaf 2014 geen PDSB-lid meer wilt zijn, dient u dit vóór 1 december 2013 schriftelijk of per e-mail mede te delen aan de leden-administratie. Vermeld uw lidnummer, naam en adres.

14 Wat verdraagt een prikkelbare

darm niet?

Rust kalmeert darmen

Probiotica

15 Vrijwilliger aan het woord

16 Buikhersenen: je tweede brein

18 Boekpromotie DarmEHBO

Nationale Gezondheidsbeurs

19 Uit het forum

20 Boekrecensie: Darmklachten

21 Wat doen probiotica voor mij?

22 Column: Vooruit willen

23 Website PDSB beter bezocht

Waardeer de website

Facebook en Twitter


Eind september maakte iemand op een bijeenkomst waar ik aanwezig was de opmerking: “Over twaalf weken is het al weer Kerstmis”, gevolgd door “en er moet nog heel veel gebeuren!” Nou, dit slaat ook op de PDSB, waar de laatste maanden van het jaar ook bol staan van de activiteiten. Een aantal daarvan zijn in deze Prikkels terug te vinden.

We hebben met een stand op de regio-nale gezondheidsbeurs in Kaatsheuvel gestaan. Deze plaats is natuurlijk meer bekend van de Efteling, maar we kun-nen terugkijken op een zeer geslaagde beurs in een gemoedelijke sfeer. Verder zijn er twee regiobijeenkomsten geweest. Eén in het MC Apeldoorn, met

een overweldigende belangstelling. De zaal was veel te klein, zodat we een aantal mensen voor deze avond moesten teleurstellen, maar dit wordt opgevangen door een nieuwe avond in januari komend jaar. De andere regiobij-eenkomst was in het Maxima Medisch Centrum Eindhoven en ook hier komt een volgende editie in 2013, maar dan op de locatie Veldhoven. Beurzen en regiobijeenkomsten blijken bij uitstek evenementen om de PDSB meer bekendheid te geven. Je ziet dit ook terug in de toename van het ledental.

Dan was er 3 november de jaarlijkse PDS-infodag, met als een van de spre-kers Marieke Lebbink. De titel van haar

lezing was: ‘Darm EHBO, eet je darmen gezond.’ Zij citeerde regelmatig uit haar nieuwe boek, dat op haar stand besteld kon worden. En we hadden een buiten-landse spreker: dr. Anne-Marie Frisque uit België, waar zij een coaching- en stresslabo heeft. Haar onderwerp: ‘Druk, druk, druk! Invloed van stress op PDS.’ Met de bekende zuidelijke humor gaf zij aan iedereen een aantal ontspan-ningstechnieken mee.

Deze Prikkels staat weer boordevol informatie. We hebben een recensie van het boek Darmklachten van Saskia van As, een artikel over de ’denkende darm’, VodiService geeft informatie over tand-problematiek, een artikel over de bijwer-kingen die PDS-medicatie met zich mee kan brengen, en een verslag van een bezoek van Hannemaria en Saskia aan huisarts Polderman. Het is slechts een bescheiden greep uit dit nummer.

Hopelijk brengt deze Prikkels veel infor-matie die u weer meer inzicht geeft in de PDS-problematiek.

Theo Spaan

Van de voorzitter

Helaas heeft Sandra Maas besloten haar functie als secretaris neer te leggen. Zij schreef aan de PDSB-vrijwilligers: ‘Zoals enkelen van jullie inmiddels al weten, ga ik mijn taak als secretaris eind okto-ber neerleggen. Dit na lang overwegen, want ik heb deze taak natuurlijk niet zomaar op me genomen. Echter, op dit moment weegt mijn gezondheid zwaar-

der dan enige andere zaak. Ik wil jullie bedanken voor de fijne samenwerking en wens jullie alle goeds. Wie weet tot ziens!’

Na de bestuursvergadering in oktober hebben we meteen een oproep op Twitter gezet dat we een nieuwe secre-taris zoeken. Diezelfde avond was er

al een reactie van Angela Westerhuis! Inmiddels hebben alle bestuursleden en onze manager met deze kandidaat gesproken. Op dit moment wordt Angela ingewerkt. Als alles goed gaat, kan ze in de volgende Prikkels verder aan de leden worden voorgesteld en op de ALV op 11 mei 2013 worden aangesteld als secretaris.

Nieuwe secretaris Bestuur PDSB

PDS-InfolijnIn verband met de feestdagen is de PDS-Infolijn gesloten van maandag 24 december 2012 tot en met dinsdag 1 januari 2013.

Daarna kunt u met al uw vragen over PDS weer bellen met 088 - PDS INFO of 088 - 737636 op de volgende tijden:

• maandagmiddag: 14.00 -16.00uur;• dinsdagavond: 19.00 -21.00uur;• woensdagavond: 19.00 -21.00uur;• donderdagmiddag:14.00 -16.00uur.


Hannemaria van Veen

Onder het genot van een broodje en een drankje konden de deelnemers contac-ten leggen met lotgenoten, sprekers, standbemanning en natuurlijk de PDSB. Voor het eerst tijdens een PDS-infodag vertelde de voorzitter Theo Spaan uitge-breid over wat de PDSB voor leden kan betekenen. Deze presentatie was geheel gericht aan de niet-leden, in de hoop dat ze zich tijdens deze dag zouden aanmelden als lid. De vrijwilligers van de PDSB-stand konden inderdaad de nodige ingevulde inschrijfformulieren in ontvangst nemen.

PDSB-leden worden door middel van onder andere het forum, de website en het ledenblad Prikkels op de hoogte gehouden van nieuwe ontwikkelingen, zoals het Reduce PDS-project. Dit pro-ject loopt in vijftien ziekenhuizen waar onderzoek naar PDS gedaan wordt. De

strekking van het onderzoek: eerst alles uitsluiten voordat PDS gediagnosticeerd wordt. Daarnaast is de PDSB een samen-werking met andere MDL-verenigingen aangegaan om een Buikplatform op te zetten.

DarmEHBOErvaringsdeskundige en tevens ortho-moleculair en natuurvoedingsdiëtist Marieke Lebbink vertelde over haar zoektocht naar informatie toen bij haar twintig jaar geleden PDS werd gecon stateerd. Gedurende deze lezing promootte ze haar boek DarmEHBO. Benadrukt wordt dat dit boek niet geheel een zelfhulpboek is en dat je naar een huisarts moet als je bepaalde klachten hebt (onbedoeld afvallen, bloed in ontlasting, nachtelijke klachten enzovoort). Het boek kan helpen om je klachten onder controle te krijgen door

middel van het volgen van het door haar ontwikkelde stappenplan. Eerst bepaal je wat de klachten zijn, van daar-uit kies je in het boek een bijbehorend hoofdstuk, bijvoorbeeld: obstipatie-EHBO, of diarree-EHBO. Als je klachten minder worden of je bent zelfs klachten-vrij, hou dan je eetpatroon verder in de gaten. Lebbink hanteert de slogan ‘Eet je darmen gezond.’De natuurvoedingsdiëtiste tipt mensen met PDS(-klachten) om de voedings-piramide (www.voedingspiramide.nl) te bekijken. Uit de piramide kun je opmaken wat je minimaal nodig hebt aan voeding op een dag. Daarnaast geeft de site ook een aantal ‘darmzin-nige’ recepten. Het boek DarmEHBO is medio november uitgekomen en PDSB-leden kunnen het boek met tien procent korting aanschaffen.

Succesvolle PDS-infodag

Terwijl het buiten waterig koud was en het wilde gaan

regenen, stroomde in Amersfoort het Meeting Center Re-

gardz Eenhoorn vol. De organisatie van de PDS-infodag

kon op zaterdag 3 november 140 deelnemers begroeten,

onder wie gelukkig ook weer veel nieuwe gezichten.

PDSB-manager Irene Spaan was de dagvoorzitter PDSB-voorzitter Theo Spaan vertelde wat de

PDSB voor leden kan betekenen

Diëtiste Marieke Lebbink


De kracht van stressAnne-Marie Frisque liet in een gecombi-neerde workshop/lezing zien wat voor invloed stress heeft op ons lichaam. Bij PDS-patiënten vertaalt stress zich vaak in darmklachten. Bij stress staan immers de darmfunctie en het immuun-systeem onder druk. Eerst liet Frisque zien wat stress in het lichaam doet en hoe de diverse organen en mechanis-men reageren. Vervolgens toonde ze wat er gebeurt als het lichaam weer ont-spant. Bij ontspanning na stress gaat alles wat op een laag pitje gezet was weer werken. Dit geldt dus ook voor de darmen. Bij sommige mensen gaan ze dan gelijk heel veel werken, met regel-matig toiletbezoek tot gevolg.

Langdurige stress vergelijkt Frisque met een auto waarbij de bestuurder gas en rem tegelijk intrapt. Het lichaam weet

op een gegeven moment niet meer wat te doen. Dit kan zich in maag en darmen uiten in misselijkheid, braken, samentrekken van de maag, overmatige galafscheiding, diarree of overmatige urineproductie.

In haar boek ‘De kracht van stress’ laat de arts zien dat er tien sleutels zijn voor betere stresshantering. In de lezing nam ze met de aanwezigen drie van deze sleutels kort door. Beeldend en met oefeningen liet Frisque humorvol zien dat ontspannen weinig tijd kost en veel oplevert.

Meer oefeningen en volledige verslagen

van de lezingen zijn te vinden in een reader

die begin 2013 uitkomt. Houd daarvoor de

website in de gaten: www.pdsb.nl.

Controleer je ademhalingZes ademhalingen per minuut is in rust (gewoon zitten op een stoel) voldoende. Adem door de neus drie tellen in en door de mond zes tellen uit. Concentreer je daarbij op buik-ademhaling, want alleen dan vult de borstkas zich volledig.

Kom tot het hier en nuOnze gedachten gaan voor 95% over de toekomst of het verleden. Dit geeft spanning. Die is af te bouwen door de 54321-methode te doen:• noemvijfdingendiejeziet,vijf

dingen die je hoort en vijf dingen die jevoelt;

• noemvierdingendiejeziet,vier dingen die je hoort en vier dingen diejevoelt;

• noemdriedingendiejeziet, enzovoort.

Je dwingt jezelf hiermee om in het nu te komen. Deze oefening is ook te gebruiken om in slaap te vallen. Bij het zien moet je dan iets visualiseren wat normaal in de (slaap)kamer staat.

Denk positiefBij positief denken helpt de zogeheten 5-1-regel. Dat wil zeggen dat je aan vijf positieve dingen denkt voor elke negatieve gedachte die je hebt.

Ga sportenGemiddeld elke dag minimaal dertig minuten zou een ideale hoeveelheid sport zijn.

Ontspannings- oefeningen van

Anne-Marie Frisque

Anne-Marie Frisque sprak over de kracht van stressKatinka Huiskamp en Marieke Lebbink met het

boek DarmEHBO


Emiel Bootsma

Afwachten

Het vervolg van mijn kuren tegen darmparasiet en maagbacterie had u nog van mij tegoed, dus daarvoor gebruik ik deze column. Vooral de laatste, de breedspectrum-antibioticakuur PantoPAC, had en heeft grote impact. Met de maagbacterie Helicobacter Pylori (hoewel ik dat pas begin 2013 na nieuw bloed-onderzoek zeker kan weten) gingen ook veel goede bacteriën ten onder. Aangezien mijn darmen wonder-baarlijk genoeg niet protesteerden – geen krampen dus – lijkt het erop dat deze kuur door mijn darmen is gezien als de ideale kans om eens helemaal opnieuw te beginnen: formatteren en daarna alleen nog maar het gewenste programma inbrengen. Dat laatste gebeurde door intensief gebruik van probiotica. We zijn op het moment van schrijven zo’n drie maanden na het beëindigen van de kuur, en mijn darmen voelen zich beter dan ooit tevoren. Alle krampen zijn verdwenen en mijn stoelgang is perfect. De grote ‘reset’ is voor mijn darmen een ware voltreffer gebleken.

Tot zover het goede nieuws. Als u niet teleurgesteld wilt worden, moet u daarom niet verder lezen.

Ik bewonder u om uw moed dat u ook de rest van deze tekst tot u wilt nemen. De PantoPAC-kuur is berucht om zijn bijwerkingen. Als je die allemaal van tevoren weet, begin je er waarschijnlijk niet eens aan. Een deel van de bijwerkingen was kortdurend en wel te verdragen, zoals twee dagen waterige diarree, een halve week heftige maagkrampen, een week een metaalsmaak in de mond, anderhalve week hoogst irri-tante jeuk rond de kringspier, twee weken lang een droge mond en tweeënhalve week kloofjes in de lippen.

U heeft de langzaam oplopende termijnen hierboven ook gelezen, en met u zou ik hebben gehoopt dat de laatste bijwerking na drie wéken voorbij zou zijn. Helaas. Inmiddels heb ik al ruim drie máánden last van geïrriteerde slijmvliezen in mond, slokdarm en maag. Dat zorgt niet alleen voor een zeer vervelend gevoel in de genoemde gebieden, maar ook voor talloze aanvallen van misselijkheid (gelukkig wel zonder kokhal-zen of braken) en genoeg gasvorming om dagelijks twee ballonvaarten te kunnen maken zonder te hoeven bijtanken. Nog meer dan voorheen voel ik mij belemmerd om op pad te gaan, buiten de deur te eten, afspraken te maken en mijn werk te doen. Gaat dit ooit nog wel over?

Het lijkt wel alsof kwaad met kwaad is bestreden. De maagbacterie zou in staat zijn geweest om maag-zweren of -bloedingen te veroorzaken, dus die wilde ik toch wel graag weg hebben. En de felle PDS-klachten zijn sindsdien naar de achtergrond verdwenen. Er zijn alleen heel andere klachten voor in de plaats gekomen. De oplossing? “Gewoon afwachten”, zegt mijn huisarts. “Geduld hebben”, meent ook de ‘second opinion’. “Geef het de tijd”, schrijven ervaringsdeskundigen op internet.

Dus als u wilt weten hoe dit afloopt, mag u net als ik geduldig afwachten en ook de volgende keer weer deze column lezen.

Column (H)erkenning


‘Dit staat bekend als frustrerend voor patiënt en arts.’ Vervolgens gaf dr. Otten uitleg over verschillende behandelingen. PDS zit niet tussen de oren;hetisbelangrijkomdepatiëntserieus te nemen, te begrijpen, uit te leggen en gerust te stellen. Er zijn behandelmogelijkheden met en zonder medicijnen, voor de darmen en/of de hersenen.

Voorzitter Theo Spaan vertelde wat de PDS Belangenvereniging voor de PDS-patiënt kan betekenen. Omdat de PDS-patiënt bij de huisarts of MDL-arts vaak minimale voorlichting krijgt, is de vereniging heel belangrijk.

Wat is hypnose?Hypnotherapeut Peter van Essen hield een lezing over de behandeling met en effecten van hypnotherapie bij PDS. Er zijn drie toestanden: wakker, hypnose en slapen. Als je wakker bent, ben je alert, aanwezig in het hier en nu. Bij hypnose ben je aan het dagdromen. De aandacht in jezelf, de omgeving is er even niet. Als je slaapt, is er buiten dromen geen activiteit in je bewustzijn.Prof. Peter Whorwell heeft onderzoek gedaan naar de invloed van hypnose

op de darmwerking. Hieruit bleek dat tachtig procent van de patiënten die hypnotherapie heeft gekregen, ver-mindering van darmklachten ervaart. De beweeglijkheid van de darm wordt positief beïnvloedt door hypnose. De werking van de darmen wordt met beel-den beïnvloed. Daarbij worden belem-merende emoties, zoals angst, effectief aangepakt.Mede door de grote opkomst was het een zeer succesvolle avond. Deze had echter niet kunnen slagen zonder de hulp van de PDSB-vrijwilligers Martine Eker, Joke Strijbos en Charl Lindeman.

De bijeenkomst werd geopend door dr. B. van den Berg, arts van de polikliniek van het Medisch Centrum. Daarna was het woord aan dr. M. Otten, MDL-arts van het centrum en gespecialiseerd in PDS. Hij vertelde over PDS in de 21e eeuw. Het is een functionele aandoe-ning, dat wil zeggen: een gestoorde functie van de darmen, zonder onder-liggende ziekte. Voorheen werd gezegd: “Er zijn geen afwijkingen gevonden, dus je hebt PDS.” Tegenwoordig wordt de diagnose gesteld op basis van symptomen door middel van de multi-disciplinaire PDS-richtlijn of de ROME III-criteria. Voor PDS-patiënten betekent dit dat ze zich meer serieus genomen voelen.

Waarom heb je PDS?Het is nog niet zeker maar:1 jemoeteraanlegvoorhebben;2 vaak gebeurt er iets heftigs of onver-

wachts (ziekte, infectie, scheiding of ietsdergelijks)injeleven;

3 die gebeurtenis maakt je darmen overgevoelig;

4 de overgevoeligheid gaat niet meer over.

Daarbij zijn er twee nieuwe ontdekkingen:• Indebuik:mogelijklichte

ontstekingen van het darmslijmvlies (pro-inflammatorystate);

• Indehersenen:depijncentrainonzehersenen zijn niet stabiel, zij kunnen kleiner of groter worden. Medicijnen zoals antidepressiva hebben hier invloed op.

Hoe behandel je PDS?Citaat uit het Geneesmiddelen Bulletin 2002 over het behandelen van PDS:

Veel belangstelling voor regiobijeenkomst Apeldoorn

Ankie van der Kruk

Op donderdag 4 oktober hield de PDSB een regiobijeenkomst

in het Medisch Centrum De Veluwe in Apeldoorn. Liefst 160

mensen hadden zich aangemeld, maar… helaas pasten er

slechts 100 mensen in de zaal. Daarom organiseert de PDSB

in januari een tweede PDS-informatieavond.

Ankie van der Kruk krijgt bloemen van PDS-

verpleegkundige Anita van Lohuizen van het

MC de Veluwe


Zodra we het erf in de bosrijke omge-ving van Elspeet oplopen, komt de vriendelijk ogende huisarts ons gastvrij tegemoet. “Loop maar gelijk door de spreekkamer in”, zegt Polderman, ter-wijl hij ons de weg wijst. Deze kamer is geen standaard spreekkamer. Het is een combinatie van speelkamer, tekenhoek en bibliotheek en bevat een werktafel, onderzoeksbank en de nodige dokters-attributen. Of je hier nu als volwassene of als kind binnenloopt, het ijs is al gebroken. Er is zoveel te zien: speel-goed, tekeningen aan de muur, doosjes met speelgoeddiertjes, beeldjes van wilde zwijnen, een kindertafel met kleur-tjes – te veel om op te noemen. De uit-straling van deze spreekkamer is waar deze huisarts voor staat: niet klachtge-richt, maar persoonsgericht. Wij worden voorgesteld aan mevrouw Polderman. “Mijn vrouw, ook huisarts, en ik hebben ons hier 27 jaar geleden gevestigd.”

Tevreden patiëntenPolderman steekt gelijk van wal. “Veertig procent van onze patiënten zijn kinderen en de gemiddelde leeftijd van onze patiënten is 27 jaar.” Wat maakt dat hij zo’n fijne huisarts is? “Op de huisartsenpost vraag ik aan mijn

patiënt altijd eerst wat zijn beroep is, of hij hobby’s heeft en waar hij vandaan komt. Pas als vierde vraag ik wat zijn reden voor het bezoek is. Ik zorg altijd datereenklikismetmijnpatiënten;pas als het ijs gebroken is, krijg je vol-doende informatie uit de patiënt. Ik benader iemand niet als dokter, maar als mens. Gelijkheid is waar ik voor sta.” Glimlachend vermeldt de huisarts: “Ik heb tevreden patiënten.”

Sherlock Holmes“Ik ben een soort Sherlock Holmes en kijk naar kleine dingen. Aan de manier waarop een moeder met een kind bin-nenkomt, kan ik vaak zien hoe hun relatie is. Als een detective probeer ik te achterhalen wat er met mijn patiënt aan de hand is. Een van de vragen die ik stel is of de patiënt zelf weet wat er mis is. Tenslotte is de patiënt de expert als het gaat om zijn eigen gezondheid.”Op de vraag hoe hij tegenover de diag-nose PDS staat, antwoordt Polderman: “Bij mensen met darmklachten moet je goed naar een oorzaak zoeken. Je kan de diagnose niet stellen op basis van de symptomen.”Het Nederlandse Huisartsen Genoot-schap (NHG) heeft richtlijnen opge-

Interview met huisarts John Polderman

Wat kan de huisarts doen bij chronische darmklachten?

Bij chronische darmklachten wordt vaak de diagnose

PDS gegeven. Huisarts John Polderman stelt: zonder

gedegen onderzoek, is er geen diagnose.

steld. Volgens de richtlijnen zou men op basis van klachten zoals winderigheid en buikpijn de diagnose PDS kunnen stellen. In eerste instantie moet naar een oorzaak worden gezocht. Over de standaard die voor PDS opgesteld is, kan Polderman echter kort zijn. “Ik heb de PDS-standaard bekeken. Welk onderzoek ik laat doen, hangt helemaal af van de klachten. Standaard richtlijnen vormen een leidraad, daar mag je van afwijken. De arts moet zelf nadenken en zijn eigen gezonde verstand gebruiken. De richtlijnen zijn (mede voor de jonge artsen) nodig, maar soms is het beter om ook op je eigen ervaring te vertrou-wen. Met wat voor klacht de patiënt ook bij mij komt, een onderdeel van de diagnose is onderzoek plegen. Ik vind dat elke patiënt recht heeft op een gede-gen onderzoek. Ik zeg niet zo gauw: leer hier maar mee leven. Tijdens het consult ontstaat een samenspraak met de patiënt, dan wijk ik nog wel eens van het protocol af. Na (uitgebreid) onder-zoek kun je pas een diagnose stellen.”

DarmklachtenDarmklachten komen vaak voor, ook in deze huisartsenpraktijk. “Tien tot vijftien procent van de kinderen komt

Hannemaria van Veen en Saskia van As

pds-klachten


metbuikpijn;vanhenheeft25procentlast van verstopping. Veelal is het eet-patroon daarvan de oorzaak. Bij darm-klachten begin ik met lichamelijk onder-zoek: palperen, kloppen op de buik en luisteren. Zo kun je een grote massa ontlasting in de buik opsporen. Ik laat een röntgenfoto van de buik maken en een eenvoudig bloedonderzoek verrich-ten. En als ik vermoed dat de patiënt mogelijk een glutenintolerantie heeft, laat ik dat ook onderzoeken.”“Bij de helft van de patiënten met buik-klachten laat ik de ontlasting onderzoe-ken. Veel volwassenen en ook kinderen zijn besmet met de darmparasiet Dientamoeba fragilis. Als een patiënt besmet is met deze parasiet, laat ik het hele gezin nakijken en laat ik iedereen behandelen. In de meeste gevallen is een kuur met clioquinol succesvol.”

Contacten“Door onderzoek zie je een versneld traject;hoesnellerdediagnose,destesneller wordt de patiënt geholpen. Ik heb hier in Elspeet een luxe positie: ik kan de patiënten naar vier ziekenhui-zen verwijzen of naar klinieken zoals Medisch Centrum Veluwe. Ik heb ook veel contacten en dat is heel belangrijk

voor een huisarts. Ik heb patiënten behandeld die zo lang moesten wach-ten op een specialist en daarna op onderzoeken, dat het traject een halfjaar duurde. Dit brengt zeer veel kosten met zich mee, ook voor de patiënt.”Gemiddeld duurt het dertien jaar voor-dat de diagnose coeliakie is gesteld. Polderman: “Ik ga voor onderzoek en nog meer onderzoek. Ik kijk daarbij niet naar geld, want in de praktijk blijkt dat mijn manier van werken goedkoper is.”

Voeding“Een van de vragen die ik vaak stel, is ‘Wat heb je gisteravond gegeten?’ Het antwoord is in veel gevallen: een gemakkelijke kant-en-klaarmaaltijd omdat er geen tijd was om te koken en eten, in verband met sport of iets derge-lijks. Voeding speelt een belangrijke rol bij darmklachten. Als arts ben je weinig opgeleid in voeding, dus ik stuur de patiënt vaak door naar een diëtist.”“Ook overgewicht is een probleem: veel voeding is verslavend. Helaas zie ik dat de klachten op den duur toch weer terugkomen, omdat men terugvalt in oude gewoonten. Behandeling van over-gewicht bij kinderen is heel moeilijk en kan alleen succesvol zijn als de ouders

meewerken. Als ik een moeder en kind na een consult een hamburger zie eten, weet ik dat de motivatie van de moeder niet aanwezig is. Overgewicht bij het kind behandelen is in zo’n geval vrijwel onmogelijk.”

Gedegen onderzoekVanuit de huiskamer horen we een zacht geblaf van een van de huskyhon-den die de huisarts heeft. Subtiel laat hij weten dat zijn honden uitgelaten moeten worden, maar hij laat ons niet haasten, net zoals hij dat ook niet doet met zijn patiënten. We bedanken het echtpaar Polderman voor hun tijd en gastvrijheid en in gedachten hopen we zelf ooit zo’n fijne huisarts te vinden. We vragen Polderman of hij nog een laatste woord heeft of tips heeft voor mensen met chronische darmklachten. “Als je darmklachten hebt, leg je niet gelijk neer bij de diagnose PDS. Mijn standpunt: zonder gedegen onderzoek is er geen diagnose.”

Naschrift redactie: Niet bij iedereen met

PDS-klachten zijn uitgebreide onderzoeken

nodig. Bij veel mensen kan op basis van

de klachten aan de hand van de richtlijn de

diagnose PDS gesteld worden.


Goede voeding is een voorwaarde voor een gezonde tandgezondheid. Aan de andere kant kunnen aandoeningen in de mond juist de oorzaak zijn van proble-men met eten, waardoor eventueel de voedingstoestand kan verslechteren. De zuren in dranken zoals frisdranken en vruchtensappen kunnen ervoor zorgen dat het tandglazuur over grote opper-vlakken wegslijt. Dat wordt tanderosie genoemd. De tanden voelen pijnlijk aan en worden ook zwakker. Als het slijtpro-ces eenmaal is begonnen, is het niet te repareren. Hoe vaker tanden in contact komen met zuur, hoe groter de kans op erosie. Vruchtensap kan daarom het beste achter elkaar worden opgedronken om het aantal zuuraanvallen op het gebit beperkt te houden.

Het gebit kan ook worden aangetast door gaatjes (tandcariës). Deze ont-staan doordat bacteriën de suikers in eten en drinken omzetten in zuren die gaatjes veroorzaken. Ook suikers die van nature in ons eten voorkomen, kunnen door bacteriën in zuur worden omgezet. Hoe vaker u eet, hoe groter het risico op gaatjes. En de kans op gaatjes neemt nog meer toe als de sui-ker lang in de mond blijft.

Alle frisdranken (zelfs light frisdranken) en alle vruchtensappen zijn in die zin slecht voor het gebit. Er zit veel zuur in en dat zorgt voor tanderosie. Melk, karnemelk, yoghurtdrank, (mineraal)water, koffie en thee zonder suiker zijn

veel minder schadelijk. Het voordeel van water, koffie en thee zonder suiker is ook dat ze geen calorieën leveren.

Advies voor een gezond gebitOm een gezond gebit te houden, wordt aangeraden om maximaal zeven keer per dag iets te eten en/of te drinken: drie hoofdmaaltijden en maximaal vier keer een tussendoortje. Als u tussen-door iets wilt eten én drinken, doe dat dan tegelijkertijd. Dan maakt u gebruik van slechts één eet- en drinkmoment. Het is verstandig om daarna ten minste twee uur te wachten voordat u weer wat eet of drinkt, zodat het tandglazuur de kans krijgt om zich te herstellen. Drink ook liever in één keer een drankje op, dan dat u er een paar uur over doet. Geef kinderen liever iets wat ze meteen kunnen opeten.

KinderenZo houd u het gebit van uw kind gezond:• zodrauwkinduiteennormalebeker

kan drinken, gebruik die dan in plaats vaneentuitbekeroffles;

• bijvoorkeurwateroftheezondersuikerlatendrinken;

• geefuwkindnietdeheledagdooreten of drinken, zeker niet meer dan zevenkeer;

• frisdranken,limonadesiroopen vruchtensappen zo min mogelijk geven;

• zominmogelijksnoepgeven;• zodraereentandjedoorkomt:gaan

poetsen.

VolwassenenNaarmate men ouder wordt, neemt de kans op gebitsproblemen toe. Goede mondzorg en voeding blijven van groot belang. Een goede voeding kan echter lastig zijn bij ouderen met gebitsproble-men, zoals pijnlijke tanden, kunstgebit of droge mond. Dergelijke problemen zijn de belangrijkste oorzaak van onder-voeding bij ouderen.Wie het gebit niet grondig genoeg poetst, heeft meer kans op het vroegtij-dige ziekte of sterfte door ontstekingen of infecties die worden veroorzaakt door tandplak.

Meer weten over voeding of meer specifiek

voeding bij PDS? Neem contact op met

onze webdiëtist via www.vodiservice.nl

thema PDS of via www.pdsb.nl.

Bronnen:

• Daily Mail, juni 2012, Hoe slecht poetsen kans op

vroegtijdige sterfte verhoogt.

• Voedingsmagazine 2001, De mond als spiegel van

Voeding en Gezondheid.

Tandgezondheid en voedingTwee keer per dag tanden poetsen en een regelmatig bezoek aan de

tandarts zijn noodzakelijk om een gezond gebit te behouden.

Daarnaast heeft de dagelijkse voeding effect op onze tandgezondheid.

VodiService: Katrien Blauw-Bots


Het project gaat een nieuw ‘PDS-zorgpad’ testen in vijftien ziekenhuizen in Nederland. De ziekenhuizen die meedoen, kunt u bij ons opvragen via [email protected].

Een zorgpad is de benaming voor de stappen die gevolgd worden om een diagnose te stellen en een ziekte te behandelen na verwijzing door de huisarts naar een gespecialiseerde arts. Het nieuwe PDS-zorgpad voorziet in een snelle en efficiënte diagnostiek via

standaard laboratoriumonderzoek en een gevalideerde vragenlijst die door een gespecialiseerd MDL-verpleeg-kundige wordt afgenomen.

U krijgt na de diagnose PDS door uw specialist, uitleg over in totaal tien mogelijke behandelingen. Samen met de MDL-verpleegkundige kiest u hieruit drie behandelingen die u wilt proberen. Vervolgens wordt u terugverwezen naar de huisarts. De huisarts start in overleg met u de eerste van de drie behande-

lingen. Na twee maanden krijgt u een vragenlijst over uw klachten en kwaliteit van leven. Wanneer de eerste behande-ling niet succesvol is, wordt de tweede en eventueel daarna de derde therapie geprobeerd.

Het project REDUCE-PDS hoopt aan te tonen dat deze werkwijze sneller, goedkoper en effectiever is dan de traditionele behandeling.

Marten OttenREDUCE-PDS eindelijk van start!

Het Innovatiefonds Zorgverzekeraars beloofde op 23 maart 2011 de PDSB

¤ 200.000 om het project REDUCE-PDS te kunnen realiseren. De voorwaar-

den hiervoor waren echter zodanig dat de realisatie ervan nog lang op zich liet

wachten. Door ons volhardend lobbyen en aan passing van de voorwaarden van

de kant van het Fonds hebben we nu groen licht om dit pilotproject uit te voeren.

Gezondheid en welzijn kun je op vele manieren benaderen. Naast kramen om te kopen waren er dan ook, behalve de PDSB, nog een aantal patiënten-verenigingen. De bezoekers van de beurs namen rustig de tijd om hun eigen ver-haal te vertellen en om het verhaal van de vrijwilligers aan te horen. Het publiek

was voornamelijk van middelbare leeftijd.Zaterdag was het aardig druk, maar voor de vrijwilligers goed te doen. Zondagochtend was het rustig, maar daarna werd het drukker. Er zijn veel gesprekken gevoerd, de ene wat korter en de andere wat intensiever. We gaven veel tips en uitleg over de vereniging en

PDS. Verder is er reclame gemaakt voor de PDS-infodag en de jongerendagen.

De PDSB dankt de volgende vrijwilligers

voor hun hulp bij de beurs Gezond & Wel:

Fred de Grunt, Rita Steenbergen, Irene

Spaan, Theo Spaan, Susan van der Pasch,

Emiel Bootsma en Brenda Straatman.

Brenda Straatman

Beurs Gezond & Wel

Op 6 en 7 oktober stonden we voor de eerste keer op de beurs

‘Gezond & Wel’ in Kaatsheuvel. Het was een kleinschalige, regionale

beurs met veel verschillende stands: van Boeddha beeldjes tot

alternatieve geneeswijzen en van gezond eten tot elektrische fietsen.

pds


klachten. Wellicht dat dit aanleiding geeft om met uw behandelend arts hierover in gesprek te gaan. Let wel: uw behandelend arts is degene die uw medische geschiedenis en situatie kent en die dus het best kan beoordelen of iets wel of niet veilig en mogelijk effectief voor u is. De medicijnen die ik hieronder noem, zijn de meest bekende voorbeelden van medicijnen uit een bepaalde groep, maar er zijn vaak ook andere soortgelijke medicijnen beschik-baar in de apotheek.

Beïnvloeden van de ontlastingPDS kenmerkt zich onder andere door een veranderd ontlastingspatroon, zoals diarree of obstipatie. Om de ontlasting weer meer normaal te krijgen, kan men deze beïnvloeden met drie groepen medicijnen: diarreeremmers, laxantia en bulkvormers.

Bij PDS met diarree (PDS-D) kunnen diarreeremmers en bulkvormers worden ingezet. Diarreeremmers (bijvoorbeeld Immodium®) zijn de enige medicijnen waarvan bewezen is dat ze werken bij PDS, volgens de multidisciplinaire richtlijn. Ze kunnen als extra bijkomend voordeel hebben dat ze ook buikpijn verminderen (niet bij alle patiënten).

Toch kunnen diarreeremmers ook bijwerkingen hebben. Bijwerkingen die bij één tot tien procent van de gebrui-kers gemeld worden, zijn duizeligheid, verstopping, misselijkheid en buik-krampen.

Voor PDS-patiënten met verstopping (PDS-C) kunnen de zogenaamde laxan-tia uitkomst bieden. Laxantia hebben een, zoals de naam al aangeeft, laxe-rende werking, wat betekent dat deze middelen de stoelgang bevorderen. Bekende voorbeelden van laxantia op recept zijn Movicolon® (macrogol) en Lactulose®. Deze middelen bevatten bepaalde stoffen die water aantrek-ken. Daardoor wordt de ontlasting met meer water gemengd en wordt zij brij-achtiger/dunner. Ook het volume van de ontlasting neemt toe, en dat geeft een signaal aan de darm dat die zich moet samentrekken. Volgens de multi-disciplinaire richtlijn heeft Lactulose® niet de voorkeur, omdat het tot extra gasvorming en eventueel daarmee gepaard gaande krampen en buikpijn kan leiden. Maar ook van macrogol zijn onder andere uitzetten van de buik en rommelende/borrelende geluiden in de buik gemeld, wat toch ook wijst op gasvorming.

Veel patiënten met Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) tobben al jaren met hun klachten. Goede voorlichting over de voor- en nadelen van elke behan-deling is essentieel. Artsen zijn het vaak niet met elkaar eens over de te varen koers bij PDS-klachten. Dit komt deels doordat PDS een erg heterogene aandoening is, wat betekent dat de aandoening zich op vele manieren kan uiten. Waar de één vooral last heeft van diarree, heeft de ander met name verstopping en een opgeblazen gevoel. Ook de reactie op therapieën en medi-cijnen is vaak verschillend bij patiënten. Daarom zal de behandeling van PDS altijd gepersonaliseerd zijn, op elke patiënt specifiek aangepast.Hoewel de multidisciplinaire PDS-richtlijn de effectiviteit van medicijnen bij PDS niet voldoende bewezen acht, geeft deze wel een aantal suggesties voor mogelijkheden indien een arts voor medicijnen wil kiezen. Dat doet de arts meestal pas wanneer aanpassingen aan voeding (bijvoorbeeld meer oplosbare vezels, meer drinken) en leefstijl (zoals meer bewegen, afvallen, minder stress) niet voldoende resultaat hebben gehad.Met dit artikel wil ik graag bekendheid geven aan medicijnen die eventueel ingezet kunnen worden bij PDS-

Deel 1

Bijwerkingen van

medicijnen bij PDS

Hoewel lang niet alle PDS-patiënten medicijnen hoeven te

slikken en ze ook niet bij iedereen werken, zijn er wel veel

medicijnen die gebruikt kunnen worden tegen PDS-klachten.

In dit artikel worden de diarreeremmers, laxeermiddelen en

krampwerende middelen besproken.Nadine Pouw

pds


Bisacodyl is een met of zonder recept verkrijgbaar geneesmiddel dat verstop-ping tegengaat door de darmwand te prikkelen. Logischerwijs behoren (lichte) buikkrampen, buikpijn en diarree dan ook tot de gemelde bijwerkingen.

MagnesiumMagnesiumoxide kan zonder recept verkregen worden. Wel is het verstandig het gebruik van tevoren te bespreken met uw arts. Vaak kan het zonder pro-blemen lange tijd worden gebruikt in een lage dosis. Magnesiumoxide heeft een milde laxerende werking, omdat het vooral de ontlasting zachter maakt. Het kan ook maagzuur neutraliseren. Als bijwerkingen kunnen diarree en dunne ontlasting voorkomen.Magnesiumsulfaat (bitterzout) werkt anders: het maakt de ontlasting dunner en stimuleert de darmbewegingen. Dit middel wordt ook wel als voorbereiding op een darmonderzoek gebruikt en heeft als bijwerking eveneens diarree.Het gebruik van bisacodyl en magnesium wordt niet besproken in de multidiscipli-naire richtlijn PDS. De richtlijn stelt dat hoewel er geen onderzoek gedaan is naar het gebruik van osmotische laxantia, gebruik hiervan overwogen kan worden bij patiënten met verstopping.

BulkvormersNaast laxantia kunnen PDS-C-patiënten ook bulkvormers gebruiken. Volgens de richtlijn PDS moeten dat bij voor-keur bulkvormers zijn die bestaan uit oplosbare vezels (zoals psyllium). Door inname van meer vezels wordt de doorgang van de ontlasting door de darm gestimuleerd en dat zorgt voor minder verstopping. Ook bij diarree kunnenbulkvormerseffectiefzijn;de

ontlasting wordt vaster. Belangrijk is wel om veel te drinken bij het gebruik van bulkvormers, anders kan er juist meer verstopping optreden. Volcolon® en Metamucil® zijn merken van bulkvor-mers die de oplosbare psylliumvezels bevatten. Bijwerkingen die in de bijsluiter gemeld worden, zijn onder andere gas-vorming, buikpijn, diarree, maagklachten, misselijkheid en braken. Op het PDSB-forum wordt door gebruikers inderdaad een opgeblazen gevoel en lucht in de buik gemeld. Deze bijwerkingen kunnen echter na verloop van tijd afnemen.

Krampwerende middelenVeel PDS-patiënten hebben regelmatige en soms zeer heftige darmkrampen, meestal resulterend in flinke pijn. Volgens de multidisciplinaire PDS-richt-lijn kan bij een patiënt met veel pijn een proefbehandeling met een spasmoly-ticum (krampwerend middel) starten. Het wordt als proefbehandeling gezien, omdat er geen wetenschappelijk bewijs is dat krampwerende middelen effectief (werkzaam) zijn bij PDS. Als een patiënt toch baat heeft bij een krampwerend middel, is het de gewoonte dat middel te blijven voorschrijven.

Voorbeelden van krampwerende mid-delen zijn Duspatal® (mebeverine) en Buscopan®. Beide middelen gaan darm-krampen tegen door het verslappen van de gladde spieren in de darm. Waar mebeverine selectief op de darm werkt, heeft Buscopan® echter ook invloed op andere gladde spieren van het lichaam (zoals die van de galwegen en urinewe-gen). Door zijn bredere werking heeft Buscopan® vaak bijwerkingen. Vooral bij toediening via injectie kunnen de volgende bijwerkingen optreden: over-

gevoeligheidsreacties, droge mond, achterblijven van urine in de blaas, duizeligheid, blozen, moeite met scherp zien, versnelde hartslag en verhoogde oogboldruk. Vanwege deze bijwerkin-gen, in combinatie met een niet hard bewezen effectiviteit, zullen artsen niet snel Buscopan® voorschrijven. Duspatal® heeft volgens de bijsluiter eigenlijk helemaal geen bijwerkingen, op zeer zeldzame overgevoeligheid na.

Wanneer diarreeremmers, laxantia, bulk-vormers en krampwerende middelen niet voldoende helpen, kunnen pijnstillers en eventueel antidepressiva uitkomst bieden voor sommige patiënten. In de volgende Prikkels zal ik hierover meer schrijven.

De bijwerkingen zoals genoemd in dit

artikel zijn verzameld uit de product-

beschrijvingen van de medicijnen/stoffen

zoals gepubliceerd op de website van

het CBG (College ter Beoordeling van

Geneesmiddelen) of de EMA (European

Medicines Agency) of bijsluiter. Niet

alle bijwerkingen zijn genoemd, meestal

alleen degene voorkomend bij meer dan

één procent van de gebruikers. Om het

artikel leesbaar te houden is de lijst met

bijwerkingen niet volledig. Voor de meest

recente informatie over bijwerkingen van een

geneesmiddel verwijs ik naar de bijsluiter.


De meeste patiënten die lijden aan het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) rea-geren slecht op bepaalde voedingsmid-delen. Althans, dat denken ze. Nader onderzoek wees uit dat 58 tot 75% van de patiënten niets in de gaten had wan-neer ze onbewust de voedingsmiddelen kregen waarvan ze dachten dat ze darm-klachten veroorzaakten.

Soms zijn de voedingsmiddelen wel een echte oorzaak van de klachten. Serieuze voedselallergieën vormen slechts voor

een beperkt aantal PDS-patiënten een groot probleem.

• Hetvermijdenvanmelkkanhelpen,zeker in geval van lactose-intolerantie.

• Ookhetvermijdenvandesuikersfructose en sorbitol kunnen de symptomen van PDS verminderen.

• PDS-patiëntendoenergoedaanzichte laten testen op coeliakie of over-gevoeligheid voor gluten.

• Velepatiëntenmijdenspontaan koffie, thee en chocolade vanwege het

cafeïnegehalte.• Vermijdgrotemaaltijden.

Eliminatiediëten zijn een methode om bepaalde voedselreacties op te sporen. Zorg ervoor dat u wel steeds voldoende essentiële voedingsstoffen binnen krijgt tijdens een dieet.

ProbioticaProbiotica zijn levensvatbare bacteriën die een gunstige werking uitoefenen op het lichaam. Sommige probiotica treffen we aan in voedingsmiddelen (yoghurtdrankjes en dergelijke). Andere probiotica worden aangeboden als voedingssupplementen (pillen, capsules, poeders).

Probiotica worden vooral aanbevolen bij diarree ten gevolge van antibiotica. Mogelijk helpen ze ook bij vele andere ziektebeelden:

• obstipatie;• PrikkelbareDarmSyndroom;• lactose-intolerantie;• darmontstekingenzoalsziektevan

Crohnendarmzweren;• darmkanker;• immuniteitsstoornissenzoalsallergie,

lageweerstand;• zwaarlijvigheid;• diabetes;• depressie;• hart-envaatziekten.

Gebrek aan beweging, stress, ziekte, eenzijdige en te vette voeding en het

gebruik van sommige medicijnen kun-nen de darmflora en een goede spijsver-tering verstoren. Het innemen van een extra dagelijkse portie goede bacteriën kan het evenwicht in de darmflora her-stellen. Er is echter nog veel onderzoek nodig om te achterhalen welke bacterie-stammen het meest doeltreffend zijn, en bij welke personen.

Wat kan een prikkelbare darm niet verdragen?

Rust kalmeert overgevoelige darmenDarmen volgen het ritme van je levens-stijl. Stress en een jachtig leven kunnen de regelmatigheid van de stoelgang verstoren. En mogelijk werkt het ook andersom: moeilijke darmen kunnen meer stress geven. Immers: je loopt de hele dag rond met ‘last van je darmen’ en dat wordt op den duur een sleur.Wie heeft er geen last van zijn darmen als hij op reis gaat? Vaak ligt dat enkel aan de zenuwen en niet aan een of andere voedselbesmetting. Ook bij

examenstress en plankenkoorts brengen veel mensen meer tijd door op het toilet.

Meditatie, mindfulness, goede nacht-rust, regelmatigheid in het leven enzovoort kunnen je darmen dus minder prikkelbaar maken. Ook zijn er kruiden preparaten die de darmen tot rust brengen.Wetenschappers hebben hiervoor een verklaring. De darmen worden gestuurd door een eigen netwerk van zenuw-

cellen: de hersenen van de darmen. De 'darmhersenen' werken niet geheel onafhankelijk van de echte hersenen. Ervaren onze hersenen stress, dan ondervinden de darmen hiervan ook de gevolgen.

Bron: Heizer WD, Southern S et al. The role of diet

in symptoms of irritable bowel syndrome in adults: A

narrative review. J Am Diet Assoc. 2009;109:1204-1214.

De artikelen op deze pagina

zijn afkomstig van de website

www.abcgezondheid.nl.

pds-klachten


Emiel Bootsma

Wie ben je?Emiel Bootsma, 46 jaar, en ik woon samen met mijn vriend en een nog jong katertje in Hintham, een klein plaatsje ingeklemd tussen ’s-Hertogenbosch en Rosmalen. Vanuit mijn 84 jaar oude dijkwoning ben ik snel in het mooie centrum van ’s-Hertogenbosch. Ik ben al ruim 14 jaar zzp’er met een eigen tekstbureau.

Waarom ben je destijds lid van de PDSB geworden?Nadat ik (eindelijk) de diagnose PDS kreeg, zocht ik naar lotgenoten. Die vond ik in ruime mate bij de PDSB.

Wat vind je het belangrijkste van de PDSB?Het uitwisselen van ervaringen. Dat gebeurt vooral op het forum van de website, waar ik geregeld even kijk of er misschien nog tips zijn waarmee ik mijn voordeel kan doen. Omgekeerd geef ik natuurlijk ook tips als ik denk dat anderen daaraan iets kunnen hebben.

Wat doe je allemaal voor de PDSB en waarom?Het begon toen ik mijzelf meldde als nieuwe columnist van de Prikkels. Toen de redactie hoorde dat ik veel ervaring heb met de eind-redactie van tijdschriften, werd ik gevraagd om ook dat onderdeel te doen. Sindsdien ben ik ‘technisch eindredacteur’: ik bemoei me niet met de inhoud, maar wel met de vorm van de teksten. Dus kijk ik onder meer naar consequent taalgebruik, spelling, grammatica en aanwijzin-gen voor de lay-out.

Daarnaast heb ik nu een paar keer een aantal uurtjes in de stand van de PDSB gestaan: één

keer op een beurs en twee keer bij een infomid-dag. Leuk om te doen, want zo kom je natuurlijk veel lotgenoten tegen.

Hoeveel tijd besteed je aan het PDSB-werk?Aan de Prikkels besteed ik bij elke editie twee volle dagen, in totaal dus acht dagen per jaar. Het bemannen van de stand hangt er natuurlijk vanaf hoe vaak het nodig is en waar het evene-ment wordt gehouden. Per keer nam het tot nu toe een halve dag in beslag.

Wat zijn je wensen voor de toekomst van de PDSB?De PDSB zou heel wat groter mogen worden. Als je weet hoeveel mensen last hebben van PDS en PDS-klachten, zijn we als vereniging natuurlijk veel te klein. Hoe beter we erin slagen om de voordelen van het lidmaatschap over het voetlicht te brengen, hoe groter de PDSB kan worden. De nadruk op lotgenotencontact en het uitwisselen van tips en ervaringen zijn daarbij van onschatbare waarde, want beide leveren altijd in meer of mindere mate gezondheidswinst op.

Wat wil je verder nog melden?Heel erg veel, maar daarvoor heb ik uiteraard mijn column in iedere editie. Als vaste titel van die column heb ik niet voor niets voor ‘(H)erken-ning’ gekozen. Dat is niet alleen de basis van het bestaansrecht van de PDSB, maar ook van het grootste belang voor het dagelijks leven. Door elkaar te (h)erkennen zoals we zijn, kan ieder-een altijd zichzelf blijven. ‘(H)erkenning’ gaat in mijn ogen zelfs nog verder dan het tegenwoordig veelgebruikte ‘respect’. Ja, denk daar maar eens over na…

In deze rubriek wordt een vrijwilliger geïnterviewd door Leonie Phaff. Deze keer is het Emiel Bootsma, hij is vrijwilliger bij de Prikkels en voor de stand van de PDSB.

Vrijwilliger aan het woord:


Wilfried van Walt van Praag en Wil van de Voort

Onze darm is een uitermate gevoelig gebied dat – net als je brein – vrijwel onmiddellijk reageert op indrukken, spanningen en emoties. De Amerikaanse neuro weten schap per Michael Gershon van de Columbia University in New York deed onderzoek naar een mogelijke tweedebreinfunctie van de darm. Onze darm is bedekt met meer dan 100 miljoen zenuwcellen. Hij stelde vast dat dit tweede brein bijna een kopie is van ons hersenbrein: de celtypen, actieve stoffen en receptoren zijn nage-noeg identiek. De grote concentratie van zenuwcellen buiten onze hersenen regelt veel meer dan alleen de op zich-zelf al complexe spijsvertering. Het is ook een bron voor psychoactieve stoffen die met gevoels- en stemmingbeïnvloe-dende hormonen in verbinding staan, zoals serotonine, dopamine en lichaam-

seigen opiaten. Volgens Gershon laat het onderzoek zien dat psychische processen en spijsvertering nauwer met elkaar zijn verbonden dan we tot nu toe aannamen.

InformatiestroomTijdens het spijsverteringsproces wordt dagelijks negen liter zogeheten secreet geproduceerd, een vloeibaar mengsel van speeksel, slijm van maag- en darm-vliezen en gal. Dit secreet passeert de dunne darm en wordt deels door de dikke darm, met een moleculair pomp-systeem, via de anus uitgescheiden. In een gemiddeld mensenleven wordt zo meer dan 30 ton voedsel en 50.000 liter vloeistof door onze darm verwerkt. Miljoenen chemische substanties moe-ten tijdens dit spijsverteringsproces worden geanalyseerd en miljoenen

giftstoffen en risico’s moeten worden gesignaleerd. Een regelrechte top-prestatie! Gershon zegt dat je hart, in vergelijking met je uiterst intelligente darm, eigenlijk maar een ‘primitieve’ pomp is.Verborgen in onze darmwand bevinden zich twee flinterdunne laagjes van een uiterst complex zenuwsysteem. Maar liefst 90% van de verbindingen tussen buik en hoofd lopen van beneden naar boven. Er is dan ook een heuse informatiestroom vanuit je darmbrein, ook wel buikhersenen genoemd. Uit bepaalde experimenten komt naar voren dat behalve bewuste waarschuwings-signalen, zoals braakneiging bij een vergiftiging, vooral ook onbewuste boodschappen naar boven worden ‘geseind’. Hoe dieper bepaalde proces-sen zich afspelen in de spijsvertering,

Gevoelsmatig wisten we het al lang: je gevoel bevindt zich in het middelpunt van je

lichaam. In de buik, op de plek waar de vlinders fladderen als je verliefd bent of waar

je steken krijgt als je aan spanningen wordt blootgesteld. In je darm zit je tweede brein.

pds en pds-klachten

Buikhersenen: je tweede brein


des te minder invloed hierop is vanuit de hersenen. Mond, slokdarm en maag laten zich bij tijd en wijle nog vanuit onze hersenen beïnvloeden, maar vanaf de maaguitgang neemt je darmbrein de regie over. Pas aan het eind van de darm, bij de anus, nemen je hersenen het stokje weer over.

Het denkorgaan in je darm is een onaf-hankelijke geest en ‘vrije’ denker in je lichaam. Je darmbrein is machtig, het kan de gegevens van zijn sensoren zelf opslaan en verwerken. Op die manier kan de darm zelfstandig een aantal reacties controleren. De darm geeft de buurorganen instructies, coördineert het afweermechanisme en de spier-bewegingen en werkt uiterst georgani-seerd met de bloedsomloop en andere systemen samen. De darm kan adequaat reageren op wisselende situaties. Je darmbrein heeft dus alles in huis wat een volwaardig werkend zenuwstelsel nodig heeft.

Chemische fabriekJe darm is een heuse chemische fabriek. Het gelukshormoon serotonine wordt voor 95% in de darmwandcellen samen-gesteld en opgeslagen. In totaal worden maar liefst veertig verschillende signaal-stoffen geproduceerd en exact geregu-leerd. Deze stoffen zijn min of meer de boodschappers van onze zenuw-cellen. Wat in je hersenen gebeurt, blijft voor de darm niet verborgen en in veel gevallen ook omgekeerd. Bij bepaalde hersenen geheugenziekten, zoals Creutzfeld-Jacob, Alzheimer of Parkinson, stelden onderzoekers in het darmstelsel dezelfde celbeschadiging vast als in de hersenen.

Voor chronische darmproblemen zoals het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) zijn moeilijk of geen organische oorza-ken vast te stellen. Darmklachten zoals buikpijn, een opgezette buik, opgeblazen gevoel na het eten, krampen, diarree, darmverstopping en stinkende darm-gassen zijn vaak een signaal dat je darm protesteert. Inmiddels zijn er zo'n vijftig

ziekten vastgesteld die te maken hebben met een neurale (red.: ontstaan vanuit zenuwen) kortsluiting. Kortom, het zelf-standig denkende darmbrein ontwikkelt mogelijk ook zijn eigen neurosen.De darm is het grootste afweerorgaan in ons lichaam. Meer dan zeventig procent van alle afweerstoffen bevindt zich in onze darm. De meest gevaarlijke bac-teriën en ziekteverwekkers komen niet door de verdedigingslinie van de darm heen. Ze worden door de gezonde bac-teriën en de darmwand tegengehouden en afgevoerd. Meer dan de helft van je ontlasting bestaat dan ook uit bacteriën, virussen en schimmels, vele miljoenen per dag. Een groot aantal afweercellen staat in directe verbinding met je darm-brein en ze leren zelf onderscheid te maken tussen slechte en goede stoffen.

Deze ‘warenkennis’ wordt opgeslagen en is op afroep beschikbaar. Veel van deze processen gebeuren, zoals gezegd, buiten het bereik van onze hersenen.

WaarschuwingssignalenKomen er onverhoopt giftige stoffen in ons lijf, dan voelt ons darmbrein het gevaar en seint onmiddellijk waarschu-wingssignalen naar boven. In noodsitu-aties moeten namelijk ook je hersenen klaar zijn om actie te ondernemen. Pijn en angst voelen mensen vooral op de centrale plek in hun lichaam, in hun buik. Als je hersenen bewust of onbe-wust de angstgevoelens en spanningen waarnemen, dan informeren die op hun beurt de specifieke afweercellen in je lichaam. Het gevolg is spiersamen-trekking, die krampen of diarree in gang kunnen zetten.

Het voortdurend vrijkomen van ontste-kingsstoffen en stresshormonen kan zelfs leiden tot beschadiging van de her-sencellen. Bij depressieve mensen zie je bijvoorbeeld een aftakeling van de fron-taalkwab in de hersenen. Experimenten met pasgeboren ratten lieten zien dat stress kan leiden tot symptomen zoals bij PDS. Dat geeft aan dat er een ver-band bestaat tussen darm en psyche. Niet voor niets lijdt veertig procent van de patiënten met PDS aan angsten en/of depressies. Het blijkt dat in ons darmbrein de bron ligt voor depres-sies en dat hier ook de oorzaak ligt voor bepaalde stemmingen. Elke keer dat je darm samentrekt, elke keer dat hij serotonine of andere signaalstoffen verspreidt, of elke keer dat afweercellen worden geactiveerd, zendt hij signalen naar de hersenen. Zo gaan we ons pret-tig of slecht voelen, zijn we moe of juist fit, hebben we een slechte of goede bui. Kortom, de darm bepaalt je stemming.Houd je darmbrein daarom in goede conditie. Rust, ontspanning en meditatie doen je darm goed, regelmatige bewe-ging kan zorgen voor een ritmische stoelgang. Let ook op de temperatuur: kou op je buik kan tot darmklachten lei-den. Welke voedingsstoffen brengen de darm(brein)functie uit het evenwicht? Verkeerde voedselcombinaties, alcohol, frisdranken, te weinig water en verkeerde vetten. Maar ook te veel eiwitten en vlees, suiker en zoetstoffen, conser-veermiddelen en andere E-nummers, cafeïne, nicotine en stress. Alles wat in je darm komt, komt ook weer in je lichaamscellen, die gezond moeten kun-nen blijven functioneren. De uitdruk-king ‘Zeg me wat je eet en ik zal zeggen wie je bent’, vullen we in dit kader nog aan met: ‘…en wat je denkt!’

Over de auteurs: Wilfried van Walt van Praag

is arts Natuurgeneeskunde, Biofysische

geneeskunde en Celsymbiosetherapie,

Wil van de Voort is therapeute.


oorzaak van die vervelende en steeds terugkerende maag- en darmklachten op te sporen. Naar mijn overtuiging kun je bij deze zoektocht veel steun hebben aan deze DarmEHBO.’

InhoudHet boek DarmEHBO bevat: • eerstehulpbijdiversebuikklachten;• menuplanbijmaagklachten,

verstoppingendiarree;• 50pagina’sinspiratievoorgezond

etenenkoken;• slimmetipsenreceptenvooreenfit

gevoel;• toiletgeheimen;• probiotica:welkesoortenhelpen;• tipsenproductkeuzesbijvoedsel-

overgevoeligheid;• ontspanningsoefeningen;• enmeer…

In het boek ‘DarmEHBO’ komen al deze aspecten uitgebreid aan de orde. Het unieke stappenplan dat in het boek staat beschreven, helpt u om de oorzaak van de darmklachten op te sporen en er iets aan te doen. Dat laatste kan bijvoor-beeld via een van de talrijke voorbeeld-menu’s om je darmen gezond te eten.

Eigen buikklachten“De aanleiding voor dit boek werd gevormd door mijn eigen buikklachten”, vertelde Marieke Lebbink op de lande lijke PDS-infodag op 3 november. De medesamenstelster van het boek is orthomoleculair diëtist, natuurvoedings-consulent en darmtherapeut.Het boek bevat een voorwoord van dr. Marten Otten, maag-darm-leverarts. Hij schrijft onder meer: ‘Wat goed dat dit boek er is! Het is vaak erg lastig de

DarmEHBO:eet je darmen gezond!

Katinka Huiskamp en Marieke Lebbink

Naar schatting hebben in Nederland tussen de 1,5 en 3 miljoen mensen in meer of mindere

mate last van buikklachten. Hier kunnen allerlei oorzaken voor zijn: van ‘onschuldig’ te veel

eten tot een maag- of darmziekte. Veel mensen lijden aan PDS: het Prikkelbare Darm Syn-

droom. Anderen reageren overgevoelig op bepaalde stoffen uit het voedsel, zoals lactose of gluten.

DarmEHBO, geschreven door Katinka

Huiskamp en Marieke Lebbink, telt 168

pagina’s en is een uitgave van Solide

boeken;ISBN978-90-814793-4-9.

Interesse? Leden van de PDSB ontvan-gen 10% korting en betalen ¤ 17,95, exclusief ¤ 2,95 verzendkosten. Dit werkt als volgt: ga naar www.darmehbo.nl en bestel hier uw exemplaar onder vermelding van uw naam, postadres en lidmaatschapsnummer van de PDSB. Maar u kunt DarmEHBO natuurlijk ook in de boekhandel kopen voor ¤ 19,95.

Nationale Gezondheidsbeurs: doe mee!De volgende beurs waar de PDSB wil gaan staan, is de Nationale Gezondheidsbeurs in Utrecht op 25, 26 en 27 januari. Vorig jaar hebben we hier voor het eerst gestaan en dat was ook voor de vrijwilligers erg leuk en leerzaam. Wie zich wil aanmelden om te helpen, kan contact opnemen met Brenda Straatman via [email protected].

pds en pds-klachten

19 prikkels december 2012 19

Uit het forum Wilma te Hennepe-Nijenhuis

Als je een prikkelbare darm hebt, kun je heel veel symptomen

hebben die je niet direct zult plaatsen onder deze noemer.

Bijvoorbeeld een wattig hoofd, jeuk of flauwvallen. Deze en

nog veel meer symptomen kunnen veroorzaakt worden door

PDS, maar ook door andere aandoeningen. Een greep uit de

reacties op ons forum.

Flauwvallen• Alsikerglasthebvanobstipatieen

ik heb op een gegeven moment aan-drang, dan komt er een enorme druk op de spieren te staan waardoor ik zo uitgeput raak dat ik ervan flauwval en zelfs even weg ben. Hierna weet ik niet wat er gebeurd is.

• FlauwvallenkomtwelvakerbijPDSvoor. De bloeddruk kan dalen door pijn of het bloed gaat allemaal naar de darmen/spieren. Het is angstig, maar niet ernstig. Neem wel je voor-zorgsmaatregelen dat je niet erg kan vallen.

• Ikkiepookweleensvandewc,datiserg naar. Persoonlijk vind ik het ver-schrikkelijk hoor en overkomt het me maar zelden, maar toch...

• Zorgdatjebijgrotedrukgoedadem-haalt. Diep inademen en met de druk zacht en langzaam uitademen.

• Alsjenaarwordt:gelijkjehoofd tussen je knieën, dan kan het bloed beter naar je hersenen stromen.

Jeuk • Weleensgedachtdathormonende

oorzaak van mijn jeuk waren, maar ik kwam er later achter dat hoe meer

last van verstopping of gewoon last van mijn darmen ik had, hoe meer jeuk.

• Zodramijndarmenonrustiger worden, ontstaat er jeuk. Voor mij geen twijfel, het gaat altijd samen!

• Dejeukisechtdoordedarmen ontstaan! Prikkelbaar in de darm en ook daarbuiten kan een allergische reactie zijn. Het betekent dat het van binnen niet goed zit. Je lichaam waar-schuwt je.

• Ikhebzelfontdektdatikvanver-keerde voeding zowel darmklachten als jeuk kan krijgen. Ik heb hier vooral last van als ik te veel suikers binnen krijg. Nu eet ik al helemaal geen riet- of bietsuiker. Alleen granenstropen, perenstroop, ahornsiroop. Maar als ik daar dus te veel van eet, krijg ik jeuk.

• VooriedereendiePDSenjeukheeft:hou er rekening mee dat dit voed-selallergie of voedselintolerantie kan zijn. Laat je testen op voedselallergie en/of zoek samen met een diëtiste uit van welke voeding je jeuk krijgt.

Wattig hoofd• Datgevoelhebikvaak,vooralalshet

een tijdje minder goed gaat, dan heb

ik ook meer buikklachten. Hoewel het bij mij ook kan komen door psychische klachten;ikreageerbijvoorbeeldsterkop prikkels zoals omgevingsgeluiden.

• Komtmijookheelbekendvoor,meestal tijdens en na een aanval. Ik ga met de pijn meestal even liggen, maar dat dromerige blijft. Ik ben nog aan het proberen wat wel en niet gaat. Ik heb dan wel verminderde concen-tratie.

• Ja,ditisheelherkenbaar.Ikhebookeen fluittoon in mijn hoofd in één of beide oren.

• Ookikherkendatwattigegevoelinje hoofd, maar heb dat ook wel als ik geen aanval heb gehad. Ook de fluit-toon in de oren herken ik.

• Ikhebdatwattige/dromerige/afwezige gevoel altijd in combinatie met buikpijn.

Uiteraard zijn dit maar enkele mogelijke (bijkomende) symptomen. Ook altijd al willen weten of jouw aparte symptomen bij PDS horen? Kijk dan eens op ons forum, wie weet herken jij ze ook. En staat het symptoom van jou er niet bij? Maak dan een nieuw topic aan en maak onze lijst nog completer.

Mogelijke bijkomendesymptomen


beschermen. Verder schrijft ze in haar boek over misvattingen met betrekking tot schimmels zoals Candida.

OerdieetEr volgen een aantal hoofdstukken over voeding. Vooral het nut van het oerdieet wordt in dit deel uitgebreid beschreven. De auteur laat zien wat de gevolgen zijn van ons verkeerde eetpatroon, dat te veel zetmeel bevat door overconsumptie van granen. Ook neemt ze de schijf van vijf onder de loep, die volgens het boek inmiddels achterhaald is.In de hoofdstukken die volgen bespreekt Van As essentiële suikers, vezels en groene groente, met daarin de vier belangrijkste stoffen voor de gezondheid (van de darm): foliumzuur, selenium, calcium en magnesium. Ze sluit dit deel af met de onderwerpen eiwitten en vetten, ook weer ondersteund met de nodige schema’s.

AdviezenHet derde en tevens wat meer technische deel geeft meer inzicht in de werking van het slijm in de darmen en gaat nog een stapje verder wat darmparasieten betreft. Een aantal tekeningen verduide-lijken dit deel. Van As laat zien dat door de juiste voeding te gebruiken en stress

te vermijden zowel darm als parasiet in een gezond evenwicht naast elkaar kun-nen bestaan.

Het vierde deel is vooral erg praktisch omdat de auteur hierin een dieet beschrijft in een stappenplan. Daarmee kun je je oude voedingspatroon aanpas-sen en laat je stap voor stap je lichaam wennen aan een nieuw patroon. Ze lardeert het plan met handige aanwij-zingen en recepten. Vervolgens rondt Van As het boek af met therapeutische adviezen om op een natuurlijke wijze de parasitaire infectie te behandelen.

Ik heb het boek met interesse gelezen en ben veel dingen te weten gekomen die ik niet wist. Wel kon ik merken dat het vooral geschreven is voor thera-peuten en mensen die meer bekend zijn met deze materie. Mocht je echt interesse hebben in dit onderwerp, dan is ‘Darmklachten’ zeker een aan-rader, vooral vanwege de gedetailleerde informatie.

Het boek ‘Darmklachten’ bestaat uit vijf delen. In het eerste deel worden verschillende soorten parasieten beschreven die in de darm veel proble-men kunnen geven. Per parasiet geeft de schrijfster een gedetailleerd verslag over hoe de parasiet in de darm kan komen, hoe hij eruitziet (met tekening), de gevolgen en de behandeling. De diagnose parasitaire infectie wordt vaak gemist. Dit komt omdat in veel gevallen geen sprake is van hevige darmklachten, maar meer van vage klachten zoals een opgezette buik, brijachtige ontlasting enzovoort. Ook kunnen er klachten ont-staan zoals vermoeidheid, eczeem en verstopping.

In haar boek laat Van As weten hoe gemakkelijk iemand dergelijke infecties kan oplopen, omdat de parasieten in inactieve vorm (cysten genoemd) nog heel lang in leven kunnen blijven. Een goede persoonlijke hygiëne en oppassen met voeding en water, vooral in het bui-tenland, is van belang. Ook huisdieren kunnen een bron van besmetting zijn.

In het volgende deel vertelt de auteur over de darmflora, wormen, het immuunsysteem en de noodzaak van goede darmbacteriën die het slijmvlies

Darmklachten – de epidemie van parasitaire infecties

‘Darmklachten’, geschreven door de arts Saskia

van As, is een erg informatief boek. Er worden

niet alleen infecties en ziekten benoemd, maar er

is ook veel aandacht voor het wel en wee van de

darmflora en het belang van voeding.

pds-klachten

Tabitha Koenen

Boekrecensie

‘Darmklachten – de epidemie van

parasitaire infecties’ is geschreven

door Saskia van As (arts), telt 244

pagina’s en is uitge geven door Pica.


pds en pds-klachten

begin een week voor de vakantie met het innemen van VLS#3. Ik wil tijdens de vakanties of gedurende een lang weekend weg het risico niet nemen om na twee dagen op mijn kop te staan van de buikpijn.”

“VLS#3 werkt bij mij goed: op reis kan ik alles eten. Dit is wel handig, want in de Verenigde Staten, waar we nu twee keer geweest zijn sinds ik VLS#3 gebruik, is gezond en suikervrij eten niet altijd mogelijk. Behalve in de VS zijn we ook in Canada geweest en op Mallorca. Op het laatstgenoemde zon-nige eiland hadden we veel Spaanse hapjes als tapas verwacht. Het menu in de restaurantjes aan de boulevard was

echter afgestemd op de vele Duitse toe-risten: met veel patat dus. Na een paar dagen zijn we naar een goed restaurant verderop in het plaatsje gegaan.”

Menu aanpassenWat wil Ankie de lezers van Prikkels meegeven? “Begin met probiotica bij darmklachten. Als deze onder controle zijn en je weet wat je wel en niet moet eten, bouw dan de probiotica af en pas je kookgedrag en je menu erop aan. Ik heb misschien makkelijk praten, want ik hou erg van koken en vermijd ongezonde E-nummers in mijn eten. Ten slotte zou ik willen dat probiotica vergoed worden, zodat iedereen die er baat bij heeft het kan gebruiken.”

VLS#3VLS#3 is een relatief nieuw product en uniek vanwege zijn geconcentreerde probiotica. Een zakje bevat 450 miljard levende/gevriesdroogde melkzuur- en bifidobacteriën uit acht verschillende stammen. VSL#3 bevat geen kleur-stoffen, conserveermiddelen en kunst-matige zoetstoffen. Omdat tijdens het productieproces zuivelproducten als voedingsbodem gebruikt worden, kun-nen er sporen van zuivel achter blijven en daarom wordt VSL#3 gezien als niet melkvrij. Wanneer u lactose-intolerantie heeft, bekijk dan bij een lage dosering hoe uw lichaam erop reageert. VSL#3 is wel glutenvrij, koosjer en halal. Er is met VLS#3 veel onderzoek gedaan bij verschillende aandoeningen aan het spijsverteringskanaal.

VakantiegebruikerAnkie van der Kruk heeft PDS sinds 2009 en gebruikt VLS#3 sinds 2010. “Ik heb andere merken probiotica geprobeerd, maar die werkten bij mij niet. Probiotica met veel suiker gebruik ik liever niet, omdat ik daar niet tegen kan. Ik ben begonnen om VLS#3 te nemen toen ik thuis veel last van mijn darmen had. Op een gegeven moment werden de klach-ten minder en ben ik ermee gestopt. Nu gebruik ik het als ik met vakantie ga. Ik

Wat doen probiotica voor mij?

Het is heel goed om je darmgezondheid op peil te houden. Veel PDS-patiënten eten gezond

en velen van hen gebruiken probiotica (goede darmbacteriën). Als PDSB adviseren we geen

bepaald type merk, want hoe het bevalt, is bij iedereen anders. Sommige mensen zweren bij

een bepaald merk, terwijl dit bij de ander niets doet. In deze en de komende edities vertellen

gebruikers over hun ervaringen met een aantal soorten probiotica.

Ervaringen van gebruikers

Hannemaria van Veen


De lezers van Prikkels weten er alles van alles. Rode oren

zullen ze van dit verhaaltje niet krijgen. Wel zit er een

kleine boodschap in voor iedereen die vooruit wil komen.

Het gaat over de grote boodschap. Daarbij werkt een normale darm in een rustige wave of golf de spijsmassa, die aan het verteren is, naar de uitgang. En passant gaan op verschillende trajecten van die darm zeer veel diverse en nuttige stoffen door de wand en komen in het bloed. Zo is de darm de energiebron van het lichaam. Daarmee is de darm ongeveer net zo belangrijk als hart en hersenen.

Dit fascinerende en wonderlijke proces kende ik niet, totdat PDS werd vastgesteld. Bij de ene PDS’er gaat die darm-wave veel te snel. Dus racen richting wc. Bij de andere PDS’er gaat het veel te langzaam, dus een boek mee naar het toilet. Bij de meeste PDS’ers wisselen te snel en te langzaam elkaar af en dat is uitermate lastig. Allemaal hebben ze – soms zelden, soms vaak – last van heftige krampen en ook van veel winderigheid. Dat wordt vies genoemd en je kunt het beter niet hebben. Ik heb het wel en mij overkwam ook een beroerte.

Op ViaReva revalideerde ik. Dat gaf mij meer spanning dan ik zelf besefte, maar mijn darm merkte dat en reageerde heftig. Vooral ’s nachts was de kramp soms zeer gemeen. Zo zat ik weer eens te janken op het toilet. Maar ja, als je niet echt moet, dan hoef je niet op het toilet te zitten. Dus ik scharrelde met hulp van m’n rollator naar de gang. Daar zat ik verder te krampen. Zuster Toos kwam erbij zitten. Ik kreeg een pilletje. Ze gaf kamillethee. Ze pakte mijn hand. Ze zei: “Schrijf het maar eens op als je weer wat verder bent.”

Aalt van de Glind

Vooruit willen Column

Het bestuur en de vrijwilligers van de PDSB wensen ugoede feestdagen

en een voorspoedig 2013


Sinds half april van dit jaar hebben wij een nieuwe website, ontworpen door Iquality. De website is op vele punten verbeterd en is mooier en overzichtelij-ker dan de oude website.Ik heb de statistieken (Google Analytics) van de website in de periode juni tot en met oktober 2012 vergeleken met dezelfde vijf maanden in 2011. En wat blijkt?• Hetaantalwebsitebezoekersisdit

jaar 50% hoger dan vorig jaar. De site wordt ongeveer 12.000 keer per maand bezocht.

• Hetaantalmobielebezoekers(viasmartphone en tablet) is in 2012 drie

maal zo hoog als in 2011.• Degemiddeldetijddatmenopde

website blijft is 35% langer dan in 2011.

• Hetaantalpagina’sdatgemiddeldper bezoek wordt bekeken, is meer dan 100% hoger (van 2,7 naar 5,6 pagina’s).

Meer ledenEen belangrijke verbetering van de nieuwe website is dat men via het invul-len van een formulier op de website meteen lid kan worden, terwijl dat op de oude website niet kon (daar moest een formulier worden geprint en per post

opgestuurd worden). En dat zien we terug in de ledengroei: in 2012 waren er tot en met oktober anderhalf keer zoveel aanmeldingen van nieuwe leden als in diezelfde periode in 2011. Een mooi resultaat waar we trots op zijn!

wordt beter bezocht

Al bijna 2.000 mensen volgen de PDSB op Twitter en/of vinden ons leuk (‘like’) op Facebook. Wilt u ook snel op de hoogte zijn van interessant nieuws, bijeenkomsten, tips en allerlei andere interessante informatie? Volg ons dan op Twitter en/of vind ons leuk op Facebook.

http://twitter.com/PDSB

www.facebook.com/

PrikkelbareDarmSyndroomBelangenvereniging

Facebook en Twitter

Onze website www.PDSB.nl heeft het kwaliteits keurmerk ZegelGezond. Wilt u zich bij ZegelGezond aanmelden als publieksexpert en vervolgens onze website (en/of andere websites) anoniem beoordelen? Ga naar www.zegelgezond.nl/aanmeldpagina-publiekexpert. Dank u wel!

Oproep: waardeer onze website

Website PDSB

Onze website www.PDSB.nl wordt in 2012 nog beter bezocht dan in 2011.

De gemiddelde bezoekduur is anderhalf keer zo hoog en het gemiddeld

aantal pagina’s dat men bezoekt is meer dan verdubbeld. Het aantal

nieuwe leden is mede hierdoor enorm gestegen.

Dyana Loehr

ZegelGezond

WAARDERING GEZONDHEIDSINFORMATIE

VAKEXPERTS

8.0

PUBLIEKEXPERTS

-.-

Jaargang 12 Nummer 4 December 2012 · zomaar op me genomen. Echter, op dit moment weegt mijn...

Documents

Transcript of Jaargang 12 Nummer 4 December 2012 · zomaar op me genomen. Echter, op dit moment weegt mijn...