JAARGANG 1 NR. 1 EDITIE ZOMER 2016 ......JAARGANG 1 NR. 1 EDITIE ZOMER 2016 Op dinsdag 7 en woensdag...

Untitled-1 1 06-06-16 23:06

Op 1 april 2016 promoveerde de Spaanse Anna Casadellà in Leeuwarden. Zij verde-digde haar proefschrift in de statige Oranjezaal van het stadhuis. Het was de eerstepromotie op de nieuwe RUG/Campus Fryslân. De promotie trok grote belangstelling.Lees verder op pagina 2 >

campus fryslân

VerbindtJAARGANG 1 NR. 1 EDITIE ZOMER 2016 WWW.RUG.NL/CF

Op dinsdag 7 en woensdag 8 juni jl. stond het onderwerp“Working on innovative soluti-ons for our future challenges”centraal tijdens de SummerSchool van RUG/Campus Frys-lân. Met per dag een verschil-lend subthema. Keynotesprekers in de ochtend en inter-actieve, interessante work-shops in de middag. Dit laatsteis erg belangrijk in de ‘schools’van de Campus Fryslân. Een on-derzoek moet maatschappelijkerelevantie hebben. Daarom krij-gen de PhD’s hier een podium

om hun onderzoek te presente-ren en hiermee invulling aan va-lorisatie te geven.

Dinsdag stond in het teken vanSerious Gaming en vond plaats inde Blokhuispoort in Leeuwarden.Sprekers Peter Joore (NHL), Hylkevan Dijk (NHL) en Raoul Bongers(UMCG) behandelden het themavanuit een eigen gezichtspunt. ’sMiddags konden de aanwezigendeelnemen aan ‘the boating party’,een workshop door PhD’s SineCelik en Floris van der Marel: eensimulatie waarin duurzaam varen

met betrekking tot legitimiteit ennetwerken een rol speelde. PhDAnniek Heerschop (UMCG) organi-seerde parallel hieraan een work-shop waarin met behulp van eenarmprothese een Serious Gamegespeeld kon worden. Doel van deSerious Game is om patiënten dieeen armamputatie ondergaan snel-ler aan hun armprothese te latenwennen.

Op woensdag stond SustainableTourism centraal. Na lezingen vanGregory Ashworth (RUG), Anne JanZwart (ECOstyle) en Frans Sijtsma

(RUG) in het ECOmunitypark Oos-terwolde vond in de middag deworkshop van PhD Maia Lordkipa-nidze en haar promotiebegeleiderHans Bressers (UTwente) plaats,waarin ze dieper in ging op de‘weerbaarheid’ van natuurgebie-den. Belangrijke vraag tijdens dezeworkshop was hoe stakeholders enoverheden stimulerend of al danniet hinderend kunnen zijn in hetbesluitvormingsproces rondom re-gelgeving omtrent natuurgebie-den.

Verbindt 2.0Voor u ligt een nieuwe

Verbindt. Een ‘doorstart’van het huisorgaan vanUCF dat ook Verbindtheette. We willen als Cam-pus Fryslân immers net alsUCF verbonden blijven metonze omgeving. En dan isVerbindt een prima naam.In deze vernieuwde Ver-bindt leest u meer over de(academische) ontwikkelin-gen rond Campus Fryslân.Zo’n vier keer per jaar wil-len wij u informeren overonderwijs, onderzoek enhet academisch klimaat inLeeuwarden en Friesland.

Gesprek metJelle PrinsDecaan van MCL Academie p.3

De Bachelor-opleiding vanCampus Fryslan p.4-5

Topwerk-stukken en LC AwardsStudenten UniversiteitTwente winnen LC Awardbeste masterproject p.6

Toerisme:een steeds wetenschap-pelijker onderzoeksgebiedp.7

Eerste promotie op Campus Fryslân

Nutriënten terug-winnen uit rioolwater

In dit nummer:

De BeursHet nieuwe onderkomenvan Campus Fryslân p.8

Rector Elmer Sterken reikt de bul uit aan Anna Casadellà.

Summer School 2016

Innovative solutions for our future challenges

30568 Verbindt-2.0_A3_RUG-CF_WT mol 1.qxp_Layout 1 16-06-16 11:56 Pagina 1

DOOR RENé FRANSENFOTO’S JACOB VAN ESSEN | HOGE NOORDEN

Kalium en ammonium zijn be-langrijke voedingsstoffen in delandbouw. Rioolwater kan een interessante bron zijn voor dezenutriënten, die daar via mense-lijke urine in terechtkomen. Tijdens een gezamenlijk promo-tietraject bij Wetsus en de Rijks-universiteit Groningen heeftAnna Casadellà een membraanontwikkeld waarmee het moge-lijk is kalium en ammonium uitverdunde urine terug te winnen.

Kunstmest is belangrijk voor de landbouw, maar wanneer mest-stoffen in het oppervlaktewater

terechtkomen, kunnen ze voor pro-blemen als algenbloei zorgen.Omdat sommige mestingrediën-ten, zoals kalium en ammonium,beperkt beschikbaar zijn, zou hetideaal zijn om deze stoffen via eenwaterzuiveringsinstallatie terug tewinnen. Bij Wetsus, het Europesetopinstituut voor duurzame water-technologie, heeft promovendaAnna Casadallà geprobeerd dit mogelijk te maken.

Membraan“Ik heb diverse manieren getest omselectief kalium en ammonium uitafvalwater te halen”, vertelt zij. “In een zuiveringsinstallatie heb jedaar een membraan voor nodig,met of zonder poriën, die selectiefis voor kalium en ammonium.” Ons lichaam zit vol cellen met zulke selectieve membranen maar

Casadellà moest een synthetischevariant maken. Daarvoor zette zijeen speciaal synthetisch lab op bijWetsus en werkte ze nauw samenmet haar promotor Katja Loos,hoogleraar polymeerchemie aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Goedkoop zeolietCasadellà bestudeerde het trans-port van de twee nutriënten entestte verschillende opties. Uit-eindelijk bleek een zeoliet met denaam clinoptiloliet de beste. “Wan-neer je dit mineraal mengt met eenpolymeer ontstaat er een mem-braan die 60% van alle kalium en80% van het ammonium uit ver-dunde urine kan halen.” Omdat ze-oliet erg goedkoop is, zouden ditsoort membranen zeker een haal-bare optie zijn voor gebruik in eenwaterzuiveringsinstallatie. “Mijn

werk laat zien dat het principewerkt”, vertelt Casadellà. “De vol-gende stap is de techniek imple-menteren.”

CataloniëDe Spaanse Anna Casadellà heeftgenoten van haar tijd in Friesland.“Ik kom uit Catalonië, dat in Spanjeeen positie heeft die vergelijkbaar ismet die van Friesland in Neder-land”, zegt zij met een brede lach.Ze heeft zelfs wat Fries geleerd: “De analisten spraken mij vaak aanin het Fries. Maar verder was hetlab van Wetsus een zeer internatio-nale omgeving. Een prima plek omte werken.”

CV Anna Casadellà studeerde schei-kunde aan de universiteit van Girona en behaalde er tegelijkertijdeen master in Waterwetenschap en Technologie. Na een stage bijWetsus kreeg zij daar een pro-motieplaats aangeboden. Zij is na haar promotie gestart als vrijwilli-ger bij een NGO in de Domini-caanse Republiek, waar ze zich zalbezighouden met watertechnologieen hygiëne. Na deze onderbrekingin haar carrière hoopt zij werk tevinden in dit veld.

Pedelstaf van FranekerVoor de promotieceremonie van Anna Casadellà was ernog een ander plechtig moment: De overhandiging van de oude pedelstaf van de voormalige universiteit van Fra-neker aan burgemeester Ferd Crone van Leeuwarden. De pedelstaf was voor even uit het museum Martena (Franeker) gehaald voor de promotieceremonie. Hiermeewas een oud symbool van het universitaire van Frieslandverknoopt met de huidige situatie: het nieuwe universi-taire leven in Leeuwarden door de komst van de RUG/Campus Fryslân. De staf is weer terug naar het museumvan de voormalige universiteitsstad. Hij is te kwetsbaarvoor gebruik.

Binnenkomst van het cortège van hoogleraren in de Oranjezaal.

JAARGANG 1 NR. 1 EDITIE ZOMER 2016 WWW.RUG.NL/CF

Vervolg pagina 1

2

Directeur Manon Borst van Museum Martena overhandigt de pedelstaf van Franeker aan burgemeester Ferd Crone van Leeuwarden. Verder op de foto burgemeester Eduard van Zuijlen van Franeker (l) en decaan Campus Fryslân Jouke de Vries (r).

'Friese' promovendiDe promotie van Casadellà is de eerste bij de RUG/CampusFryslân. Volgens decaan prof. Jouke de Vries zullen er nogmeer volgen: “In 2011 zijn twintig promovendi gestart meteen onderzoeksproject, die allemaal werken bij een Friesekennisinstelling, onder begeleiding van een Nederlandseuniversiteit.” Een tweede ronde met projecten is in 2013 ingang gezet, waarin een jaar later nog eens vijftien “Friese”promovendi aan de slag gingen.


‘Het ziekenhuis streeft continu naar ver-betering van de kwaliteit, zodat de patiënt de beste medische behandeling, verpleeg-kundige zorg en service krijgt. Om het ni-veau van deze zorg hoog te houden, wordtwetenschappelijk onderzoek gedaan’ zo staatin de officiële stukken. Belangrijke spil in ditonderzoek is de MCL Academie. Dr. JellePrins is decaan bij MCL Academie. “Ik benvier jaar geleden begonnen bij het MCL alsdecaan om de Academie vorm te geven. Wij hadden -en hebben- de ambitie om bij de top van de Samenwerkende TopklinischeZiekenhuizen (STZ) te horen. Als je daarbijwilt komen, moet er een duidelijke structuuraanwezig zijn met betrekking tot de organi-satie en ondersteuning van opleiden en onderzoek in je ziekenhuis. Dat was medeaanleiding om te starten met de MCL Acade-mie. Het MCL heeft toen uitgesproken dat‘leren’ op alle niveaus en binnen alle discipli-nes belangrijk is.”

leren = werken = leren“In ons strategisch opleidingsplan hanterenwij de visie: leren = werken = leren. Dit bete-kent dat leren, werken en onderzoeken handin hand gaan en elkaar versterken. En tevensdat er al veel impliciete kennis op de werk-vloer aanwezig is die juist daar ook overge-dragen moet worden. Kennis die ook weer

terug moet vloeien naar de opleidingen bij-voorbeeld. Binnen het MCL geven we datmede vorm door de ontwikkeling van stu-dent tot PhD met de praktijk te verweven. Zo komen bijvoorbeeld 3e-jaars studentenvan de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden(NHL) bij ons binnen om de praktijk te leren.Niet alleen om te leren van en in de praktijk,ook worden de colleges in het ziekenhuis ge-geven. Dat is dus net iets anders dan vroegeringericht. Zo is leren en werken nog meerverweven.”

In een ziekenhuis is elke dag leren een must.Ontwikkelingen gaan snel en moeten in allegeledingen van de organisatie doordringen.Dat werpt vragen op als: wat kan beter? Enhoe kunnen we dat doen? De MCL Academieondersteunt MCL-medewerkers en anderezorgprofessionals. De MCL Academie ver-zorgt tal van opleidingen en persoonlijkeontwikkelingstrajecten, helpt medische op-leiders bij het verbeteren van hun opleidingen helpt afdelingen bij het formuleren, uit-voeren en evalueren van hun opleidingsbe-

leid. En bovendien verzorgt het MCL in over-leg met zorgprofessionals zelfzorgtrainingenvoor patiënten en hun mantelzorgers. Prins:“Wij hebben voor al die taken een kenniscen-trum, een wetenschapsbureau, stagebureauen een medewerkersontwikkelbureau inge-richt die nauw met elkaar verweven zijn ensamenwerken zodat werken en leren hand in hand gaan.”

Campus FryslânDe komst van Campus Fryslân komt dan ookals geroepen wat Prins betreft. “Ik zie mooiekansen. Als we MCL en Campus Fryslân nogmeer kunnen verbinden, kunnen we ook on-derwerpen vanuit een niet-medische hoekaanpakken. Bijvoorbeeld in ons Centrumvoor Obesitas Nederland. Daar zijn mensenuit allerlei disciplines betrokken, van een internist, voedingskundige tot een chirurg. Het zou mooi zijn om daar studenten van Campus Fryslân in te integreren en er eensoort ‘living lab’ van te maken. Zij kunnenvanuit allerlei andere perspectieven naar ditsoort gezondheidszorg kijken.”

Health Campus Fryslân“We spelen met de gedachte om een HealthCampus Fryslân te bouwen waarmee innova-tie gestimuleerd kan worden en waar univer-siteit, gezondheidszorg, overheid en bedrijfs-

leven bij elkaar komen. Deze ambitie pastook goed bij ons motto: ‘Lokaal excellerend,regionaal regisserend, nationaal innoverenden internationaal participerend’. En waarbijde spin-off voor de patiënten is dat er opdeze manier goede zorg wordt gecreëerd.Friesland is bij uitstek geschikt voor zo’n Health Campus omdat wij hier een stabielepatiëntenpopulatie hebben wat ideaal is vooronderzoek en het uitproberen van nieuweinitiatieven. Uit onderzoek van TNO blijkt datin Friesland de mobiliteit van patiënten meeren meer een probleem is. We zoeken daar-bij naar nieuwe toekomstbestendige oplos-singen. Zo kun je in de toekomst bijvoorbeelddenken aan consulten van artsen via Face-time of Skype. Dat zijn ontwikkelingen waar-bij je prachtig studenten uit het bachelorcollege van de RUG/Campus Fryslân kunt in-zetten die dit vanuit een niet-medisch ont-wikkelingsperspectief kunnen onderzoeken.”

Promovendi en masters“We hebben al een aantal PhD-studentenvan Campus Fryslân rondlopen. We strevenernaar om meer PhD-studenten aan het MCLte mogen verbinden. We zien ook kansen omop het niveau van de masters iets voor elkaarte betekenen. We studeren er nog op of weiets op dit terrein kunnen ontwikkelen,” be-sluit Prins.

leren = werken = leren

JAARGANG 1 NR. 1 EDITIE ZOMER 2016 WWW.RUG.NL/CF 3

Ambitie Medisch Centrum Leeuwarden:

Lokaal excellerend, regionaal regis-serend, nationaal innoverend en inter-nationaal participerendBij het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) werken ruim 3.000 mensen in ongeveer 500 verschillendefuncties. MCL heeft ziekenhuizen op twee locaties: in Leeuwarden en in Harlingen en maakt deel uit vanZorgpartners Friesland (o.a. Noorderbreedte en ziekenhuis Tjongerschans in Heerenveen).

DOOR FRANK SCHRÖER

Dr. Jelle Prins, decaan van de MCL Academie (foto MCL)


Haar ervaring als student aan eenuniversity college neemt De Biemee bij het ontwikkelen van debacheloropleiding in Leeuwarden.Maar… wat voor een soort oplei-ding is dit nu precies?

“Een residentieel college zoalswij dat in Friesland voor ogen heb-ben is een brede en internationaledriejarige academische opleiding.Naast de kernvakken politicologie,filosofie, economie -ook wel bekend onder de naam PPE- en

psychologie hebben studenten veelkeuzevrijheid om een breed, inter-disciplinair studieprogramma

samen te stellen. Kenmerken vanhet college in Leeuwarden zullenzijn: kleinschalig onderwijs metveel interactie en een persoonlijkebenadering, een sterk gemeen-schapsgevoel, een krachtige sa-menwerking met regionalekennisinstellingen en een interna-tionale oriëntatie.” Een ander ken-merk van het college is dat het‘residentieel’ is. Residentieel wilzeggen dat studenten op de cam-pus wonen en studeren. “Je woont

en studeert op dezelfde plek als jemedestudenten. Er ontstaat echteen ‘community’, een hechte ge-meenschap. Dat is een enorme ver-rijking, vooral omdat we ernaarstreven dat er naast studenten uitFriesland en de rest van Nederlandook een grote groep internationalestudenten naar het college komt.Je ziet dan ook dat er op zo’n col-lege als vanzelf veel activiteitenontstaan, georganiseerd door stu-denten. Van sociale activiteiten in

de campusbar tot aan allerlei stu-dieverenigingen. Meer -zo is mijnervaring- dan bij een studie waarstudenten niet op campus wonen. “Elk university college in Neder-land heeft dat residentiële aspectverschillend ingericht. Somswonen studenten drie jaar op cam-pus, soms alleen het eerste jaar. Op dit moment neigen we ook naarhet laatste voor het college inLeeuwarden. Bovenaan staat inieder geval het belang van het

JAARGANG 1 NR. 1 EDITIE ZOMER 2016 WWW.RUG.NL/CF4

Werk in uitvoering:

De bacheloropleiding van C

Pieternel de Bie werkt als ontwikkelaar onderwijs en onderwijsorganisatie bij Campus Fryslân aan de ont-wikkeling van de bacheloropleiding in Leeuwarden. Behalve dat ze een onderwijskundige achtergrondheeft, is ze ook ervaringsdeskundige. “Ik ben in 2000 gestart als student aan University College Utrecht. Ik was een jaar eerder begonnen met geneeskunde, maar dat was niets voor mij. Ik heb me vervolgens ge-oriënteerd op verschillende specifieke studies zoals antropologie en sociologie, maar dat was me toch teeenzijdig. In het university college vond ik wat ik zocht, vooral ook door het internationale karakter en hetstimulerende studieklimaat.”

DOOR FRANK SCHRÖER

“Global Responsibility & Leadership.”

Pieternel de Bie: “We hebben de ambitie om bewuste, verbindende en actieve wereldburgers op te leiden.” (foto: Inge Nummerdor)


creëren van een echte ‘learningcommunity’.”

Campus Fryslân slaat haarvleugels uitDe bacheloropleiding wordt an-ders ingericht dan de bestaandeuniversity colleges. RUG/CampusFryslân slaat hiervoor haar vleu-gels uit. “We zijn in gesprek metverschillende partijen over de in-vulling van het curriculum van hetcollege. We hebben al gesprokenmet de Friese kennisinstellingen,regionale en internationale bedrij-ven, studenten en staf van de RUGen een internationaal panel vanexperts uit verschillende secto-ren. Op deze manier kunnen weaansluiten bij de kennisagendavan Friesland en regionale weten-

schappelijke ontwikkelingen. Zowillen we een universiteit wordenmet een krachtig netwerk om onsheen en ons onderwijs betekenis-vol en ‘echt’ maken voor onze stu-denten. De Friese kennisagenda isbovendien duidelijk te koppelenaan de VN wereldthema’s, zoalswater, vergrijzing en energie. Van-daar ons motto “global challen-ges, local solutions.” We dagenonze studenten uit om duurzame,

toekomstbestendige lokale oplos-singen voor complexe, globaleproblemen te vinden. Frieslanddient hiervoor als kweekvijver. Hetbelang van vaardigheden zoals sa-menwerken, creativiteit en kri-tisch denken -naast academischebasisvaardigheden als onderzoekdoen, presenteren en schrijven-blijkt ook uit alle gesprekken. Van-daar dat we ook hier veel ruimtevoor maken in het curriculum. ”

Wereldburgers“We hebben de ambitie om be-wuste, verbindende en actievewereldburgers voor de toekomstop te leiden. Afgestudeerden vanons college moeten kritische den-kers worden die met veel verschil-lende mensen kunnensamenwerken, verbindingen kun-nen maken, uitstekend kunnencommuniceren, weten wie zij zijnen weten wat en hoe zij een bij-drage willen leveren aan de we-reldproblematiek. Dit vraagt ookeen zekere mate van persoonlijkleiderschap. Vandaar de titel vande opleiding: Global Responsibi-lity & Leadership. Wat zij bij onsstuderen en leren is relevant, duszowel sterk gekoppeld aan de‘echte wereld’ van nu als toe-komstbestendig.” “Onze afgestudeerden moetendeze vaardigheden beheersen opacademisch niveau en kunnenplaatsen in een academische con-text. We horen in onze gesprekkenmet het bedrijfsleven dat daar veelbehoefte aan is. Ook het besef vande toepassing en impact van tech-nologie is cruciaal. Wat voormeerwaarde heeft ICT binnen een

bedrijf of overheidsorganisatie?Afgestudeerden moeten begrijpenhoe computers denken en hoe ‘bigdata’ ingezet kunnen worden. Wezijn van plan toekomstbestendigestudenten op te opleiden. Daar-mee bedoel ik dat onze afgestu-deerden over 10 jaar hun vaar-digheden nog kunnen toepassen.Zij krijgen lessen voor het levenmee; de opleiding draait ook echtom persoonlijke ontwikkeling. Ge-degen, interdisciplinaire kennis, incombinatie met sterke vaardighe-den en persoonlijke ontwikkeling.Dit alles nemen onze afgestudeer-den mee in hun vervolgopleidingen verdere carrière.”

Top 10Waar komen afgestudeerden nahun studie terecht? De Bie: “Als ikkijk naar mijn medestudenten van

toen, dan zijn de meeste doorge-stroomd naar een masterpro-gramma en velen zijn daarna zelfsgepromoveerd, beide vaak in hetbuitenland. Daarna komen zij inhet algemeen heel goed terecht.In banen bij de Verenigde Natiesof de World Bank bijvoorbeeld,maar ook in het bedrijfsleven ofals consultant bij een top tienconsultancybureau zoals McKin-sey. Maar je ziet ook afgestudeer-den aan het werk bij musea, in deontwikkelingssamenwerking, hetMKB of sommigen starten eeneigen bedrijf. Ik verwacht voor deafgestudeerden in Leeuwardendat zij vergelijkbare carrièrepadenzullen volgen, waarin leiderschapcentraal staat.”

Kort nieuwsWetenschapscaféHet lijkt een cosmetische operatieen eigenlijk is het dat ook. Het po-pulaire Café van de Kleine Weten-schap (in het leven geroepen doorUniversity Campus Fryslân) gaatverder onder de naam Weten-schapscafé van Campus Fryslân. In het Wetenschapscafé wordt opeen laagdrempelige wijze de we-tenschap in de samenleving ge-bracht. De afgelopen maanden zijnzo immigratie, de circulaire econo-mie en verkeersrecht aan de ordegeweest. Dat deze vorm aanslaat in Friesland blijkt wel uit het feitdat de meeste cafés vrij snel ‘uit-verkocht’ zijn. Na de zomer gaatCampus Fryslân weer verder meteen nieuwe reeks met Asing Walt-haus (Leeuwarder Courant) als ge-spreksleider.

RUG/Campus Fryslân:

Hessel Boumavoorzitter Raadvan Advies

Ir. Hessel Bouma (Drachten) is be-noemd tot voorzitter van de Raadvan Advies (RvA) van de Rijksuni-versiteit Groningen/Campus Frys-lân. Bouma is in het dagelijks levendirecteur LIMIS in Leeuwarden.LIMIS is actief op het terrein vanmedische innovaties. Hij was ondermeer lid van de Raad van Toezicht,namens VNO-NCW/MKB, van destichting University Campus Frys-lân, de voorganger van RUG/ Cam-pus Fryslân. De Raad van Advies isingesteld om als raadgever, spar-ringpartner en adviseur van het be-stuur van de RUG/Campus Fryslânte fungeren. De overige leden vande Raad van Advies zullen bestuur-ders zijn van de kennisinstellingenin Leeuwarden die gezamenlijk hetHoger Onderwijsakkoord Fryslânondertekend hebben.

Hoger Onderwijs-akkoord FryslânOp vrijdag 24 juni is het Hoger On-derwijsakkoord Friesland (HOAF)ondertekend door 13 Friese kenni-sinstel- lingen en twee overheden.Met het ondertekenen van hetHOAF verbinden de partijen zichom met elkaar samen te werkenaan een sterk aanbod van opleidin-gen van hoger onderwijs in Frys-lân. Het doel is een krachtig,bestendig en kwalitatief hoog-staand hoger onderwijsaanbod inFryslân dat is aangehaakt op devraag van het bedrijfsleven en na-tionale en internationale netwer-ken.In een volgend nummer vanVerbindt wordt uitgebreider stil-gestaan bij de inhoud van het akkoord.

Accordering en accrediteringLos van het werk dat het vergt om een opleiding op te zetten (o.a. het curriculum ontwikkelen), is het loodsen van denieuwe opleiding langs de officiële instanties ook een behoorlijk veelomvattend traject. "Ter voorbereiding op het dossierdat moet worden samengesteld voor de Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs (CDHO) van het Ministerie van OCWvoeren we o.a. een instroom-, concurrentie- en arbeidsmarktanalyse uit. De CDHO zal de minister van OCW adviseren overde doelmatigheid van onze nieuwe bacheloropleiding. Het onafhankelijke Bureau voor Beleidsonderzoek (BBO) verricht ditarbeidsmarktonderzoek. Het doel hiervan is om in te schatten hoe de kansen van afgestudeerden zijn om een baan te kun-nen vinden in hun werkveld. Daarnaast willen we aantonen dat de opleiding aantrekkelijk is voor potentiële Nederlandse énbuitenlandse studenten. Een belangrijk onderdeel van de instroomanalyse is dan ook het bezoeken van scholen in hetvoortgezet onderwijs en praten met vwo leerlingen, docenten en ouders/verzorgers in Friesland en de rest van Noord-Ne-derland. Als de CDHO de opleiding positief heeft beoordeeld in een macrodoelmatigheidsbesluit, is de volgende stap deToets Nieuwe Opleiding (TNO) van de Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO). Toetsing van een nieuwe oplei-ding door de NVAO is gebaseerd op de vaststelling dat de opleiding aan eisen van basiskwaliteit voldoet. Mocht het nieuweuniversity college van de Campus Fryslân deze toets doorstaan, waar we uiteraard vanuit gaan, dan kan de opleiding daad-werkelijk van start. Dat betekent concreet: werven van docenten en studenten". Het hele traject (exclusief werving van stu-denten) zal zeker nog een jaar in beslag nemen. De start van de opleiding is voorzien in september 2018.


Over Pieternel de BiePieternel de Bie haalde haar bachelorsdiploma aan het University College Utrecht. Ze studeerde cum laude af in antropologie, politicolo-gie en sociologie. Ze deed vervolgens een master interdisciplinaire sociale wetenschappen aan de Universiteit van Utrecht. Tijdens haarBA en MSc studeerde en werkte ze als stagiaire aan de University of California, Berkeley, waar ze zich richtte op mensenrechten, gods-dienstsociologie, folklore, het onderwijs en zwart-wit fotografie. Daarna behaalde ze een master of Education (EdM) bij de InternationaleAfdeling Educational Development van het Teachers College, Columbia University. Na haar studie heeft ze les gegeven (voornamelijk sociologie) aan Webster University en was ze kwaliteitsmanager bij een innovatieve middelbare school in Amsterdam.

n Campus Fryslan

“global challenges, local solutions.”

“We dagen onze studenten uit om duurzame, toekomstbestendige lokale oplossingen voor complexe, globale problemen te vinden.”


Op woensdag 1 juni jl. presen-teerde Campus Fryslân zichvoor het eerst aan scholierendoor een scholierenmiddag te organiseren. Speciaal voorscholen uit de buurt.

De scholierenmiddag stond volle-dig in het teken van onderzoekdoen. Scholieren uit 4 en 5 vwokonden ontdekken wat weten-schappelijk onderzoek inhoudt, inaanloop naar hun eigen profiel-

werkstuk. Workshops over onderandere bronnenkritiek, weten-schapsfraude en statistiek gavende scholieren inzicht in de skills dienodig zijn om een goed en be-trouwbaar onderzoek op te zetten.

Onderzoek in FryslânScholieren konden, al luisterendnaar twee ervaren onderzoekers,ook inspiratie opdoen. Zo ver-zorgde taalkundige dr. Nanna Hil-ton een lezing over haar onderzoek

naar meertaligheid en dialecten.Historicus dr. Arjen Dijkstra slootde middag af met een korte lezingover zijn onderzoek naar Eise Eisinga, de man die ruim tweehon-derd jaar geleden een planetariumbouwde in zijn woonkamer in Fra-neker.

Grote belangstellingDe scholierenmiddag vond plaatsin het Fries historisch en letterkun-dig centrum Tresoar in Leeuwar-den. Zowel individuele leerlingenals docenten met klas konden zichaanmelden. De belangstellingbleek groot en alle stoelen warenvergeven.

BasisscholenLater in de maand werd ook eenkinderuniversiteit voor basis-schoolleerlingen georganiseerd.Onderwerp van deze ochtend was‘Serious Gaming’. Zo’n 200 kinde-ren konden op deze manier kennis-maken met de universiteit .

Het is de bedoeling dat CampusFryslân jaarlijks twee kinderuniver-siteiten, twee onderzoeksdagen eneen dag “onderzoekvaardigheden”voor het vwo gaat organiseren.

De LC Awards zijn een initiatiefvan de Leeuwarder Courant enis de jaarlijkse zoektocht naarhet beste profielwerkstuk vanmiddelbare scholieren en hetbeste project voor mbo-, hbo-en (academische) masterstu-denten van Friesland. CampusFryslân sponsort dit initiatief.Tijdens twee verkiezingsavon-den worden door een vakkun-dige jury de prijswinnaars in de verschillende categorieëngeselecteerd.

TopwerkstukkenDe prijs voor het beste profielwerk-stuk voor middelbarescholierenging naar Thijs Bruinsma en Len-nart Vulto van het Magister Alvinusin Sneek. De twee onderzoekershadden het “Experiment van Mill-gram” herhaald: “Dit experimentwas bedoeld om de bereidheid temeten van een deelnemer om ge-hoor te geven aan opgedragentaken van een gezaghebbende diestrijdig zijn met het persoonlijkegeweten van de deelnemer.” Hetonderzoek volgde op de vraagwaarom gewone mensen in NaziDuitsland bereid waren tot verre-gaande martelingen. In het experi-ment moesten mensen stroom-stoten toedienen aan proefperso-nen als deze een vraag fout haddenbeantwoord. Uit die proef bleek datmensen bereid zijn naar het gezagte luisteren en verder te gaan danje menselijkerwijs zou verwachten.De jonge onderzoekers hadden dit

experiment op school herhaaldmet nagenoeg hetzelfde resultaat.

Het beste sectorwerkstuk werdafgeleverd door Corné Schot vanhet Nordwin College in Sneek. Depublieksprijs ging naar Joppe Vo-degel en Menno Robben van hetStedelijk Gymnasium in Leeuwar-den.

LC AwardsOp 7 juni was de verkiezingsavondvoor de mbo-, hbo en (academi-sche)master inzendingen. Dehoofdprijs in de categorie masterging naar de inzending namensCampus Fryslân. Elf studenten vande Master of Environmental andEnergy Management (MEEM) vande Universiteit Twente hadden hetproject ‘LWD2018: A moment tocreate a shared vision towards afossil fuel free city‘ ingediend.

Hun onderzoek richt zich opLeeuwarden als Culturele Hoofd-stad van Europa in 2018 en op deambitieuze doelstelling van de ge-meente om een fossielvrije stad tezijn in 2020. Met het onderzoekontwikkelen de studenten eenkader dat projecten met betrekkingtot hernieuwbare energie, energie-besparing en/of de efficiëntie vanhun toegevoegde waarde in het be-reiken van het einddoel door hetcreëren van sociale acceptatie, be-oordeelt.

Scholieren en basisschoolleerlingenmaken kennis met RUG/Campus Fryslân

Studenten Twente winnen LC Awards

Topwerkstukken en LC Awards

JAARGANG 1 NR. 1 EDITIE ZOMER 2016 WWW.RUG.NL/CF6

De winnaars van de Topwerkstukken (foto: Niels Westra)

Dr. Arjen Dijkstra vertelt over Eise Eisinga (foto: Jaap Spieker)


Buda bestudeert geografie van toe-risme met een focus op emotie en‘dark tourism’. Zelf is ze van jongsaf aan een verklaard reiziger. “Ikheb altijd al veel gereisd, maar hetviel me op dat er nog weinig studienaar was gedaan. Zo kon ik dezetwee zaken mooi combineren. Jekunt wel toerisme studeren ophbo-niveau in Nederland, maar dankom je meer op het operationeleterrein terecht. Op wetenschappe-lijk niveau onderzoeken we wat deimpact van toerisme is op verschil-lende terreinen, bijvoorbeeld opsociaal-, cultureel-, milieu- en poli-tiek terrein.”

‘Dark tourism’ Haar onderzoeksveld is toerismeen emotie, met speciale belang-stelling voor ‘dark tourism’. Dat iseen ander soort toerisme dan watvroeger gangbaar was: “Vroeger

had je vooral toerisme dat uitgingvan ‘sun, sand, sea and relaxation’.Dat soort toerisme is er natuurlijknog steeds en maakt een grootdeel uit van de toeristenstroom”,zegt Buda.

Een definitie van ‘dark tourism’ is‘het reizen naar conflictgebieden,‘hot spots’ en historische plaatsenwaar zich ‘duistere’ gebeurtenissenhebben afgespeeld”. Toeristengaan om bepaalde redenen naardat soort gebieden. “Mensen heb-ben een verschillende motivatie omnaar een bepaalde plek af te reizenwaar iets is gebeurd of waar nogeen conflict aan de orde is. Dat kanzijn omdat mensen nieuwsgierigzijn of spanning zoeken, maar hetkan ook zijn omdat ze oprecht wil-len begrijpen, waarom iets in hetverleden is gebeurd, en lessen wil-len leren voor de toekomst, ofomdat er in het verleden iets is ge-

beurd met hun eigen familie. Denkhierbij aan een bezoek aan het Anne Frankhuis in Amsterdam ofaan Kamp Westerbork.”

“Ik ben met het geld van NWObezig met een onderzoek naar toe-risme in de Palestijnse gebieden.

Gebieden waar veel slecht nieuwsvandaan komt, maar waar tochheel veel toeristen naar toe gaan.Het zou mooi zijn wanneer, als re-sultaat van mijn onderzoek, hettoerisme naar die gebieden duur-zamer wordt. Toerisme is immerseen belangrijke inkomstenbronvoor de mensen daar.”

Cultuur-, zon-, en ‘dark’- toerisme“Wat je in veel gevallen ziet, is datmensen op vakantie gaan naar eenbepaald gebied voor de omgeving,de natuur en de cultuur, en daarbijook een plek bezoeken waar ietsheftigs is gebeurd. Maar je hebtook mensen die nu naar Molen-beek gaan om te kijken waar deterroristen van Parijs en Brusselzijn opgegroeid. Dat gebeurt omverschillende redenen. Om te latenzien dat ze niet bang zijn voor ter-roristen of omdat ze het gevoelhebben dat ze de plaatselijke be-volking ondersteunen met hunaanwezigheid. Dat gebeurde al inNoord-Ierland tijdens de onlustendaar. Als daar een bom was ont-ploft of een aanslag had plaatsge-vonden, reisden mensen daar alnaar toe om te kijken. Tegenwoor-dig zijn er ook toeristen die eenkijkje nemen bij Fukushima.”

“Als het rustig wordt in zo’n ge-bied, dan neemt de belangstellingook snel weer af. Dat zag je bijvoor-beeld bij het cruiseschip CostaConcordia dat aan de kust van Ita-lië was gekapseisd. Dat trok veelextra toeristen. Toen het schip was

weggesleept, was de belangstellingvoorbij en werd het weer een inge-slapen, zonnig strandje met bad-gasten.”

“Toerisme ontwikkelt zich meeren meer in niches, zoals zontoe-risme, cultuurtoerisme en ook‘dark’ toerisme. Het verbindendewoord tussen die niches is emotie:bij zon en zee horen de emotiesgeluk, hoop en rust, bij cultuur deemoties verbazing en dankbaar-heid en bij ‘dark’ de emoties angsten boosheid.”

Als plekken van vroegere oorlo-gen worden bezocht om ervan teleren, is dan de titel ‘dark tourism’niet misleidend? “In wetenschap-pelijke kringen is veel gediscussi-eerd over deze naam. Toch vindenwe het wel passend. Het is ookmaar welke connotatie je aan hetwoord geeft. ‘Dark’ hoeft niet perse negatief of occult te zijn.”


Zowel oudere als jonge mensen op zoek naar heftige gebeurtenissen in het verleden, zoals hier in Kamp Wester-bork

“Het verbindende woord tussen die niches bij toerisme is emotie”

Master Cultural Geography, programma Tourism Geography and Planning

Toerisme: een steeds wetenschappelijkeronderzoeksgebied

Masterstrack TourismGeography and PlanningDe Campus Fryslân gaat het masterprogramma TourismGeography and Planning aanbieden, die wordt ontwikkelddoor de faculteit Ruimtelijke Wetenschappen (FRW) van deRijksuniversiteit Groningen. FRW en Campus Fryslân wer-ken hiervoor samen met Stenden Hogeschool in Leeuwar-den. Dorina Buda en enkele collega’s zijn betrokken bij hetopzetten van het masterprogramma: “We willen de studen-ten leren hoe de dynamiek is van toeristen en bewoners optoeristische plaatsen. We leren hun te kijken en te onder-zoeken, hoe toerisme in relatie staat met het geografischperspectief. Tenslotte bestuderen we hoe de omgeving om-gaat met een toeristisch object of met toeristen. Toerismeis immers niet alleen economisch relevant, het heeft ookeen politieke component en is een sociaal fenomeen. Alle-maal aspecten die wij meenemen in het curriculum van hetmasterprogramma.” De komende periode wordt het curriculum voor het mas-terprogramma verder uitgewerkt en klaargemaakt om deeerste groep studenten in september 2017 te kunnen be-groeten in Leeuwarden.

Dr. Dorina Buda

Er is steeds meer wetenschappelijkebelangstelling voor onderzoek overtoerisme. Dat blijkt onder meer uit de€ 250.000,- die de Nederlandse organi-satie voor Wetenschappelijk Onder-zoek (NWO) heeft uitgetrokken voorhet onderzoek van dr. Dorina Buda bijde Rijksuniversiteit Groningen (RUG).Dr. Buda is een Rosalind Franklin Fel-low bij de Groningse universiteit enontving de prestigieuze NWO-Ver-nieuwingsimpuls VENI-beurs in2016. Het Rosalind Franklin Fellow-ship Programme is in het leven geroe-pen om talentvolle internationaleonderzoekers aan te trekken die on-derzoek op topniveau kunnen doen.

DOOR FRANK SCHRÖER


DOOR INGE NUMMERDOR

Jelmer Jeuring zou het feno-meen van ‘toerisme dichtbijhuis’ graag beter begrijpen. Jeu-ring werkt momenteel aan zijnPhD-onderzoek genaamd “In-traregional tourism and socio-spatial identities in Fryslân”.Ofwel: Identiteit en toerisme:een onderzoek naar toerisme enleefbaarheid.

Het is grappig om te zien dat toe-risme dicht bij huis aan de ene kantheel belangrijk wordt gevonden,maar dat er aan de andere kant ookeen erge focus is naar buiten toe.Ondernemers en de overheid wil-len vooral dat toeristen van ‘buiten’naar Friesland komen. Vaak gaaninwoners van de provincie Fries-land zelf ook buiten Friesland opvakantie. Tegelijkertijd is er ookde interesse in de binding tus-sen de inwoners en toerisme, enhet ontdekken van je eigen om-geving. Maar daar zit toch weleen spanning tussen. Toerismedicht bij huis en verder weg kun-nen elkaar juist heel sterk aan-vullen. Toerisme is niet alleenhet binnenhalen van mensen,het is ook een soort maatschap-pelijk fenomeen. Het kan zorgenvoor binding met je regio bij-voorbeeld, daar kun je zowel alsoverheid en als inwoner vooropen staan.

Drie perspectievenDe vraag die Jeuring beantwoor-den wil, is of je in je redelijk be-kende omgeving ook nog steedstoeristische belevingen kan heb-ben en of je nieuwe ontdekkin-gen kan doen, en hoe dat danwerkt. Daarnaast is het belang-rijk te weten of er aandacht vooris vanuit de overheid, maar ookvanuit de toeristische onderne-mers en natuurlijk is de belevingvan de toeristische consumentvan belang. De resultaten vandit onderzoek zouden als basiskunnen dienen voor nieuw be-leid met betrekking tot toe-risme. Misschien zou het zelfseen nieuwe manier van denkenover toerisme kunnen triggeren.

Onderzoeker in FrieslandJeuring begon in 2013 met zijnpromotie en wilde graag promo-veren op het gebied van Toe-risme. De opties vanuit Campus

Fryslân maakten dit mogelijk. Decontext van Jeurings onderzoek isFriesland. Toerisme is belangrijk inFriesland, dus wat dat betreft is hetnatuurlijk een mooie locatie voorhet onderzoek. Het gaat om hoehet onbekende en het vakantiege-voel en het ontsnappen zich ver-houden tot het dagelijks leven. Inverschillende regio’s heeft dat na-tuurlijk verschillende vormen,maar in het algemeen is het onder-zoek overal toepasbaar. Wat inte-ressant zou kunnen zijn is eensoortgelijk onderzoek op plekkendie nog niet door het massatoe-risme ontdekt zijn. Waar echt debeelden van het dagelijks leven entoerisme en vrije tijd heel erg doorelkaar heen lopen.

Campus Fryslân naar de Beurs ColofonVerbindt is een uitgave van de Rijksuniversiteit Groningen/Campus FryslânPostadres: Sophialaan 1, 8911 AE Leeuwarden,+31 58 288 21 32, www.rug.nl/cf,[email protected]

Jaargang 1 - Nummer 1- juli 2016 – oplage 1200exemplaren.

Eindredactie: drs. Frank Schröer.Redactie: Pieternel de Bie Msc MEd, dr. Joop Houtman, drs. Femke Hemelaar en Inge Nummerdor.Concept: David-Imre Kanselaar.DTP en druk: Dekker creatieve media & druk.

Wanneer u een gratis abonnement wilt op deze krantof wanneer u meer exemplaren wilt ontvangen, maildan naar [email protected]

Volg Campus Fryslân altijd en overal:Wilt u op de hoogte zijn van de ontwikkelingen binnen het academisch klimaat van Friesland? Dan is dit hét moment om CF te gaan volgen via onze social media. Volg Campus Fryslân via Twitter: @CampusFryslanLike ons op de Facebookpagina van Campus Fryslân:UCFFryslan.Ook via LinkedIn kun je CF volgen: RUG/Campus Frys-lân. En natuurlijk staat altijd het laatste nieuws op dewebsite van CF: www.rug.nl/cf.

8 JAARGANG 1 NR. 1 EDITIE ZOMER 2016 WWW.RUG.NL/CF

Campus Fryslân heeft het voor-nemen om de Beurs in Leeuwardenin gebruik te nemen als het nieuweuniversiteitsgebouw. Hiertoe heeftde Rijksuniversiteit Groningen eenvoorlopige overeenkomst met degemeente Leeuwarden getekend.Het gebouw dient nu nog als open-bare bibliotheek en de gemeente iseigenaar. De bibliotheek verhuistnaar de Blokhuispoort -de voorma-lige gevangenis- in de stad. Van de gebouwen die zijn onder-

zocht voor de Campus Fryslânbleek de Beurs het meest geschikt.Een belangrijk criterium was hier-bij dat het nieuwe universiteitsge-bouw in hartje van de stad moetstaan. In totaal zullen er in de toe-komst zo’n 1000 studenten hunstudie volgen in het gebouw. Zo’n400 masterstudenten en 600 stu-denten voor het residentieel bach-elor college. Ook de 50PhD-studenten van de Graduateschool zullen regelmatig in dit ge-

bouw te vinden zijn. De bachelorstudenten zullen eengroot deel van hun studie interndoorbrengen. Dat wil zeggenwonen en slapen op een campus.De Beurs wordt het hart van onzeCity Campus. Huisvesting voor destudenten zal in de onmiddellijkeomgeving gerealiseerd gaan wor-den.

Jelmer Jeuring (foto: Inge Nummerdor)

Die spanning tussen aan

de ene kant ‘gewend zijn

aan het gewone’ en aan de

andere kant ‘het exotische

van iets nieuws’

Het nieuwe onderkomen van Campus Fryslân (foto: Jaap Spieker)

Over Jelmer JeuringJelmer Jeuring MSc (36) stu-deerde Psychologie aan de Rijks-universiteit Groningen en ronddevervolgens de master Leisure,Tourism and Environment aan deWageningen University af. Alvo-rens hij aan zijn PhD-onderzoekbegon, werkte hij aan de Univer-sité des Alpes in Grenoble (voor-heen genaamd Université JosephFourier), hier deed hij onderzoeknaar overstromingen. Toerismeen extreme weersomstandighe-den zijn de twee dingen waar Jeuring onderzoek naar doet enheeft gedaan. Jeuring voert zijnPhD-onderzoek uit bij StendenHogeschool en promoveert aande Rijksuniversiteit Groningen.


JAARGANG 1 NR. 1 EDITIE ZOMER 2016 ......JAARGANG 1 NR. 1 EDITIE ZOMER 2016 Op dinsdag 7 en woensdag...

Documents

Transcript of JAARGANG 1 NR. 1 EDITIE ZOMER 2016 ......JAARGANG 1 NR. 1 EDITIE ZOMER 2016 Op dinsdag 7 en woensdag...