IntroDe zomer in - Vogelwerkgroep ArnhemVlerk 28 / 2 (2011) - 53 - IntroDe zomer in In de maanden...

Vlerk 28 / 2 (2011) - 53 -

IntroDe zomer in

In de maanden april en mei geniet ik zoveel mogelijk van de zang van de vogels, die hiermee hun territorium claimen. Deze periode is wat mij betreft te kort. Ik besef me vanaf juni, wanneer de vogelzang al minder uitbundig is, dat het broedseizoen er voor veel soorten al weer op zit. Dat betekent dan weer tien maanden wachten op de mooiste tijd van het jaar voor de vogels; het voorjaar.

Dit voorjaar heb ik niets te klagen gehad over de keuze van mijn broedvogelproefvlak op de Veluwezoom. Voor de eerste keer deed ik het proefvlak Middachterbossen en meteen werd ik verblijd met een territorium van de Middelste Bonte Specht! Wat me dit voorjaar ook is opge-vallen is dat vogels die in Afrika hebben overwin-terd, talrijker lijken (Grasmus), of opdoken op lo-caties waar ik deze soorten zelden (Fluiter) of nog nooit heb waargenomen. Zo zingt al twee weken lang (sinds begin mei) een Bonte Vliegenvanger fanatiek in het Carolinapark in Dieren. Sinds ik in Dieren woon, vanaf 1999, heb ik deze soort nog nooit in dit park waargenomen. Hebben deze soorten vorig jaar veel jongen groot gebracht en waren de overwinteringsomstandigheden gunstig in “hun” deel van Afrika?

Tijdens de afgelopen Algemene Ledenverga-dering (ALV) zijn twee nieuwe bestuursleden gekozen: Raymond Schuurkes en Erik Lam heb-ben de fakkel overgenomen van Greta van Hoorn en Arjen Poelmans. Verderop in deze Vlerk stellen Raymond en Erik zich voor. Ook bevindt zich in deze Vlerk een verslag van de ALV.

In september zal er wederom sprake zijn van een ledenactiviteitendag. Het programma is nog niet helemaal rond maar de datum wel: noteer zaterdag 24 september alvast in jullie agenda’s.

Meer info vinden jullie in deze Vlerk.

Vers van de pers is dat de projectgroep “Van Roze Pelikaan tot Kruisbek deel 2” een plan van aanpak heeft gepresenteerd aan het bestuur om eind 2012 het project te hebben afgerond inclusief een publicatie. Als bestuur hebben we besloten om middelen vrij te maken om dit project binnen deze tijdsspanne te kunnen realiseren. Meer informatie volgt in Vlerk 3.

Prettige zomer toegewenst en ik hoop jullie te zien in het najaar bijv. tijdens de ledenactivitei-tendag, een ledenbijeenkomst of een vogeltel-ling!

Bob Coenen, voorzitter

- 54 - Vogelwerkgroep Arnhem en omstreken

Gezocht: redactielid!

Per januari 2012 stopt Jaap Bouwman als redac-

tielid van Vlerk. Daarom is de redactie op korte

termijn op zoek naar een nieuw redactielid. Het

werken in een redactie is leuk en leerzaam. Je

leest bijvoorbeeld artikelen altijd als een van de

eersten. Heb je interesse, meld je dan bij Jaap

Bouwman ([email protected]).

De redactie

Van de redactie Van het secretariaat

Nieuwe ledenMarjan la Grand, Kaaghof 1, 6843 NM ARNHEM, [email protected]

Paul Nuiver, Enkhuizenstraat 32, 6843 WZ ARN-HEM, 06-40349797, [email protected]

Paul Stuivenberg, Enkweg 27, 6881 LX VELP, 06-31275245, [email protected]

Nieuwe donateurSt. Staring Advies, Dr. Grashuisstraat 8, 7021 CL ZELHEM, 0543-530889

AdreswijzigingenPaul Hoogeveen, Diepesteeg 25, 6994 CC DE STEEG, 026-4953266 of 06-33662194, [email protected]

Yves Martens, nieuw telnr. 06-51983534

Dorry Wansink, Hummeloseweg 21, 6998 AC LAAG KEPPEL, 06-15466940, [email protected]

E-mailadreswijzigingenBerlinda Berends, [email protected] van Kalsbeek, [email protected]

Tjeerd Kooij, [email protected] Nelissen, [email protected]

Voor u ligt de eerste Vlerk in kleur. Het bestuur en de redactie hebben besloten eenmalig een num-mer van Vlerk uit te geven in kleur als test. Kleur heeft grote voordelen omdat de steeds fraaiere foto’s die tegenwoordig gemaakt worden veel beter tot hun recht komen. Nadeel is natuurlijk de prijs die nog steeds aanzienlijk hoger ligt. De redactie en het bestuur zijn erg benieuwd naar jullie mening, is het een meerwaarde?

Vlerk 28 / 2 (2011) - 55 -

Schrijf je nu in voor deze speciale activiteiten tijdens de ledenactivitei-tendag!

Zaterdag 24 september 2011Vorig jaar was de ledenactiviteit van onze vo-gelwerkgroep een groot succes. Ook voor 2011 nodigen wij iedereen weer van harte uit. Deze keer op zaterdag 24 september. We hebben weer twee bijzondere activiteiten georganiseerd waar-uit gekozen kan worden om daarna gezamenlijk af te sluiten met een drankje en een etentje.

Het is moeilijk kiezen, maar wij vragen je toch een keuze te maken uit de twee volgende activiteiten:

Teken- / schilderworkshop Deze workshop is onder leiding van Elwin van der Kolk. Hij is een gerenommeerd tekenaar en kunstschilder en schildert voornamelijk vogels in karakteristiek landschap (We leren van hem de eerste stappen van het schilderen van vogels; het maken van een schets. Website: www.elwinvanderkolk.nl

Ontdekking in de natuur Een onderhoudende educatieve natuurwande-ling met een bijzonder tintje. Samen met “De woudlooper” René Terlage gaan we op pad. Zien, ruiken, voelen en horen: alle zintuigen zullen overuren maken. Genieten van wat de natuur ons te bieden heeft staat voorop! Website: www.dewoudlooper.nl

De twee bovenstaande activiteiten duren van circa 14.00 tot 16.30 uur.

Gezamenlijk eten en drinkenNa deze twee activiteiten komen we van circa 17.00 tot 22.00 uur samen op een centrale locatie waar we ervaringen kunnen uitwisselen onder het genot van een drankje. Daarna gaan we ons tegoed doen aan het avondmaal.

De locaties waar de activiteiten en het etentje worden gehouden, ontvang je na aanmelding.

Omdat we rekening moeten houden met het aantal deelnemers ontvangen we je aanmelding zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk 1 september. Als je slechts een deel van de dag aanwezig kan zijn, vernemen we dat ook graag. Aanmelden (welke activiteit en etentje J/N): [email protected].

Wij zien je op onze ledenactiviteitendag op 24 september!

Namens het bestuur,

Bob Coenen

Ledenactiviteitendag 2011!


OpeningVoorzitter Bob Coenen heet alle 17 aanwezigen (vorig jaar 22) welkom en meldt dat vorig jaar een min of meer normaal jaar was voor het bestuur. Het bestuur en de werkgroepen hebben zich ingezet voor diverse activiteiten. Nieuw in 2010 was een nieuwe ledenactiviteit in september. Het valt direct op dat de opkomst voor deze ALV wat lager ligt dan vorig jaar. Misschien komt dit vanwege het verzenden van de stukken per email want dat is het grote verschil. Leden zonder emailadres hebben de stukken per post ontvan-gen. Misschien is de email aan de aandacht van sommigen ontglipt. Bob wil tijdens deze ALV de nadruk leggen op plannen voor 2011. Een voorstelronde volgt.

Notulen ALV van 23 maart 2010 (zie Vlerk 27/2)

Tekstueel: punt 4, de roofvogeltrektelling bij Eltenberg is niet 25, maar 15 jaar uitgevoerd. Naar aanleiding van Punt 2, een voorstel van Herman Jansen: activeren van nieuwe leden. Herman en het bestuur vinden het zinvol om nieuwe leden te bellen en te informeren wat hun interesses zijn. Denk aan deelname aan excursies, inventarisaties en ledenbijeenkomsten. Je zou ook nieuwe leden kunnen verwijzen naar andere actieve leden. Na een raadpleging is Raymond Schuurkes bereid om mee te doen met Herman om dit plan uit te voeren. Henk Tamerius kan de lijst met nieuwe leden mailen naar Herman en Raymond. Een welkomst mail naar nieuwe leden is ook belangrijk. Die kan Henk naar nieuwe leden sturen na hun aanmelding. Naar aanleiding van punt 4 (jaarverslag 2009), meldt Arjen Poelmans dat het niet zo eenvou-dig is om het oude waarnemingenarchief te

integreren met Waarneming.nl en het daarmee te openbaren voor het grote publiek. Het dilemma doet zich voor dat je toestemming moet hebben van de waarnemers om hun waarnemingen openbaar te maken in Waarneming.nl. Het gaat om ongeveer 30.000 waarnemingen. Eén en ander betekent een hoop werk. Bij SOVON heb-ben ze dat opgelost. SOVON beschikt over zo’n 7.500 waarnemers. Die worden de vraag gesteld of hun waarnemingen openbaar mogen worden gemaakt. Immers die waarnemingen kunnen worden gebruikt door derden, dus ook minder vogelvriendelijke partijen. Gebruik van waarne-mingen is dus wel juridisch correct mogelijk. Het bestuur moet zich in dit onderwerp goed gaan verdiepen als men de archieven wil integreren. Technisch is het wel mogelijk ofschoon de exacte waarnemingenstip op Google Maps een benade-ring wordt. Naar aanleiding van punt 4, “ranking list”, meldt Arjen dat de soortenlijsten van waarnemers nu te vinden zijn in de rubriek waarnemingen op de website ook al is de waarnemer geen lid van de vogelwerkgroep. Je moet wel inloggen om inzage te krijgen in de “ranking list”. De notulen worden vastgesteld.

Ingekomen stukken en mededelingenEr zijn afmeldingen van: Dick van Dorp, Petra Verburg, Henk Ruissen, Jaap Bouwman, Henk Tamerius, Maria Peters, Norbert Kwint, Marc de Bont, Arne van Kalsbeek en Jan Schoppers. Jan heeft een stuk ingezonden dat zal worden behandeld bij de rondvraag. Bob memoreert dat Jan v.d. Sleesen overleed vorig jaar.

Notulen Algemene Ledenvergadering 23 maart 2011

Vlerk 28 / 2 (2011) - 57 -

Jaarverslag 2010Ledenbijeenkomsten: Bob staat nog even stil bij de onderwerpen afgelopen jaar. Veel bijeen-komsten werden bezocht door plm. 20 mensen waaronder IVN leden. Werkgroep Excursies (toegelicht door Bob bij de afwezigheid van Arne van Kalsbeek): telden vier tot 16 deelnemers. Er is een bijzondere excur-sie geweest naar de Engelse noordkust met 8 deelnemers. Werkgroep Ruimtelijke Ordening en Planning: Rob Vogel meldt dat een knalapparaat gebruikt wordt in de Rijnstrangen om Grauwe Ganzen te verjagen. Dit leidt tot verstoring van moeras-vogels omdat de akkers tegen de rietzoom aan liggen. Hij diende een handhavingsverzoek in bij de provincie om het knallen te laten verbie-den nabij Natura 2000 gebied. Het is niet altijd duidelijk wie handhaaft, het kan ook de AID of grotere gemeente (bv. Arnhem) zijn. Handha-vers treden niet altijd adequaat op. Er zijn ook vogelwerkgroepen die naar de rechter stappen voor een verzoek om een voorlopige voorziening (een rechterlijk bevel om direct te stoppen met de bestreden handeling). Op dit moment zijn er zorgen over de aanleg van een fietspad naast de Linge, dwars door het struingebied van diverse soorten steltlopers. Dit was voorheen bijna gesloten terrein. De versto-ring zal groot zijn met het risico dat gevoelige soorten de Linge oever als foerageer- en broedlo-catie verlaten. Werkgroep Onderzoek en Opleiding: de belang-rijkste punten in het verslag worden nagelopen. Een nieuw fenomeen is de slaapplaatstelling en de Jaarrondpunttelling van algemene soorten. Dit jaar start een pilot van de Jaarrondpunttel-ling op de ZO-Veluwe en in de Gelderse Poort. Raymond informeert naar een cursus om vogels te leren kennen op zicht en geluid. Waar blijft de O van opleiding in O&O? SOVON heeft oplei-dingsmateriaal dat door vogelwerkgroepen naar eigen goeddunken kan worden gebruikt door

vogelwerkgroepen aldus Rob. De makkelijkste oplossing is echter dat nieuwelingen meedoen met bijvoorbeeld de laagdrempelige BMP-A Park Rozendaal inventarisatie dan wel met excursies meegaan omdat men veel vogelkennis kan op-doen tijdens excursies. In Nijmegen blijkt echter dat slechts 10% van cursisten gaat inventariseren na een cursus. Een idee is dat Herman en Ray-mond de nieuwe leden polsen of er behoefte is aan een cursus vogelherkenning. Het bestuur zou dan een verdere overweging kunnen maken of er behoefte is aan een speciale cursus. Vlerk (wordt toegelicht door Bob bij de afwe-zigheid van de redactie): er zijn veel positieve reacties op de Vlerk nieuwe stijl. De redactie krijgt complimenten. Erik Lam heeft wel een kritische kanttekening bij de plaatsing van artikelen die onjuistheden dan wel te weinig feitelijke gegevens bevatten om conclusies te trekken. Voorbeeld hiervan is het artikel over de Cetti’s Zanger (Vlerk nr. 3). Het is niet onomstotelijk bewezen dat het deze soort betreft omdat het bewijsmateriaal onvoldoende is. De waarneming is ook op onzeker gezet. Volgens Erik zou de re-dactie kritischer moeten omgaan met dergelijke inzendingen. Anderzijds is het natuurlijk moeilijk voor de redactie om, als in dit geval, feiten of waarnemingen te verifiëren. Volgens Bob heeft Jaap Bouwman (hoofdredacteur) toegezegd dat hij zo nodig terugkoppelt naar de inzender als er mogelijk onjuistheden staan in een artikel. De nadruk ligt echter op het plaatsen van alle ingezonden stukken omdat de Vlerk nu eenmaal voor en door de leden wordt gemaakt. Verschil in kwaliteit zal daarom blijven bestaan. Het goed documenteren van waarnemingen is wel een belangrijke zaak. Het idee wordt geopperd om de redactie te vragen om standaard een reactiepagina op geplaatste artikelen op te nemen in de Vlerk Bert Jager meldt nog dat alle jaargangen Vlerk worden gedigitaliseerd om te kunnen versprei-den op cd-rom. Leden kunnen dan toegang


krijgen tot alle oude nummers. Dit kan op korte termijn worden gerealiseerd. Website (wordt toegelicht door Bob bij afwe-zigheid van Henk Ruissen): het beheer en de continuïteit van de website blijft kwetsbaar zolang er maar één webmaster is. Tot dusver is het nog steeds niet gelukt om een tweede te vinden. Dit blijft om aandacht vragen van het bestuur. Volgens Greta van Hoorn (oud webmas-ter) is technische kennis van website ontwerp niet de belangrijkste eis maar wel worden goede communicatieve vaardigheden van de kandidaat verlangd om website bezoekers te kunnen voor-zien van goede informatie en ook het makkelijk te maken om de weg te vinden op de site.

Financieel Jaarverslag 2010Penningmeester Bert Jager licht het jaarverslag toe. Hij wijst er op dat de tekst op bladzij 1 inzake de opbrengsten van de Veluwezoom onjuist is en uit het vorige jaarverslag stamt. Het posi-tieve resultaat over 2010 werd bereikt doordat de uitgaven vorig jaar in het algemeen lager waren dan begroot. Met Vogelbescherming Nederland is onderhandeld over overname van de resterende boeken maar dat ketste af evenals de onderhandelingen met Stichting Geldersch Landschap. Een voorstel is nu om in het kader van het 100-jarig bestaan van Nationaal Park Veluwezoom boeken tegen sterk gereduceerde prijs aan te bieden aan Natuurmonumenten. Boeken worden aangeboden aan nieuwe leden als welkomstgeschenk. Geen van de aanwezigen heeft hier bezwaar tegen. De kosten van de Vlerk vielen lager uit dan begroot.

Verslag van de kascontrolecommissieTjeerd Kooij brengt verslag uit daar de leden van de kascontrolecommissie, Dick van Dorp en Petra Verburg, zich hadden afgemeld. Op 23 februari

zijn alle financiële stukken ingezien en gecontro-leerd. Alle vragen van de kascontrolecommissie zijn naar volle tevredenheid beantwoord. De commissie stelt voor om de penningmeester te dechargeren en de ALV is akkoord. Verder drukt de commissie het bestuur op het hart om iets te doen aan het grote vermogen van de vereniging. Het bestuur neemt dit ter harte.

Benoeming nieuw lid kascontrolecom-missie

Mark Gal treedt af en Michaëla Povel is kandidaat lid. De ALV is akkoord met haar benoeming. Het andere lid is Dick.

Plannen 2011Arjen meldt dat alle lopende inventarisaties wor-den uitgevoerd en dat twee nieuwe tellingen van start gaan namelijk de Jaarrondpunt telling (als pilot) en een inventarisatie van de stadsparken Sonsbeek, Zijpendaal en Gulden Bodem (samen 193 ha), in Arnhem. Laatstgenoemde is een samenwerkingsverband met de KNNV, die een publicatie gaat uitbrengen over de drie parken. Over de Jaarrondpunt telling zal een artikel in de Vlerk verschijnen. Er is een inventarisatie opdracht van Stichting Huis Empe (75 ha) die € 300,- oplevert. O&O werkt aan een tweede ‘Roze Pelikaan’, een analyse van de schaarse en zeldzame soorten uit het waarnemingen archief. Er wordt nu gedacht aan een meer beknopte versie, in boekvorm en voor internet. Het boek is meer soortgericht. Model staat het boekje Limburgse Vogels. De werkgroep streeft naar afronding in 2012. Het bestuur wil meer leden verleiden om naar de ledenbijeenkomsten te komen. Raymond laat enkele steekwoorden vallen: laagdrempelig, spraakmakend en dichtbij. Het bestuur zoekt een andere locatie dan de stadsboerderij, met meer

Vlerk 28 / 2 (2011) - 59 -

gezelligheid en liefst een horecavoorziening. Het bestuur moet zich nog buigen over de uitwerking van dit plan. Heeft iemand een goed idee neem contact op met Raymond. De ledenactiviteit van vorig jaar september was een succes en het bestuur wil jaarlijks een activi-teit organiseren waarbij vogels minder centraal staan en gezelligheid voorop. Een datum word binnenkort geprikt. De activiteit moet nog nader worden uitgewerkt. Er zijn weer regelmatige excursies gepland onder andere naar de Extremadura (Spanje). Helaas valt deze excursie in het zelfde tijdvak als de reis naar Bulgarije. In het vervolg zal beter moeten worden opgelet om dit te voorkomen. Vlerk nr. 2 wordt uitgebracht in een kleurenversie. Een ludiek idee is een fotowedstrijd te houden en de winnende kleurenprenten in de Vlerk af te drukken.

Begroting 2011 (zie bijlage financieel jaarverslag)

Aanvulling Bert: de vogelwerkgroep heeft, zoals gezegd, een aanzienlijk vermogen dus daar moet iets aan gebeuren. Het bestuur denkt aan een gratis Roze Pelikaan 2 voor de leden tegen een kostprijs van circa € 10,-, in totaal ongeveer €2500,- dat voor rekening van de vogelwerk-groep komt. Dit bedrag is echter pas voor de be-groting voor 2012 De aanwezigen wijzen dit plan niet bij voorbaat af. Misschien is een ledenraad-pleging nodig. Het bestuur buigt zich hierover. Verder spreekt de begroting voor zich. Er wordt nog geopperd om het bestuur voortaan een meerjarenplan te laten maken. Het bestuur neemt deze suggestie in overweging

BestuursmutatiesEr zijn dit jaar drie mutaties. Ruud Reddingius treedt af als secretaris. Hij stelt zich herkiesbaar

voor één jaar. Er zijn geen tegenkandidaten. Ruud wordt herkozen voor één jaar. Greta en Arjen stellen zich niet herkiesbaar als algemeen bestuurslid. De voorzitter staat even stil bij de actieve inzet van Greta en Arjen in de drie jaar dat zij bestuurslid waren. Beiden worden geprezen en bedankt. Greta en Arjen blijven actief als lid van de vogel-werkgroep. Greta coördineert o.a. de watervo-geltellingen en Arjen blijft o.a. deelnemen aan de werkgroep O&O. Twee leden hebben zich verkiesbaar gesteld als algemeen bestuurslid: Raymond Schuurkes en Erik Lam. Er zijn geen tegenkandidaten. Raymond en Erik worden gekozen door de ALV. Een korte CV van beiden verschijnt binnenkort in de Vlerk.

RondvraagRemco Wester: vogelwerkgroep Nijmegen heeft een Yahoo mailgroep. Is dat ook niet iets voor de vogelwerkgroep Arnhem? Het bestuur zal zich hierover buigen. Henk Nelissen: heeft de vogelwerkgroep Arnhem contact met de vogelwerkgroep Liemers? Nee. Die vogelwerkgroep is een onderdeel van IVN. Er is mogelijk een overlap van de werkgebieden van de twee. Henk informeert daar nog eens naar. Jan Schoppers (schriftelijk): complimenteert het nieuwe bestuur, dat voltallig is. Verder vindt hij het zinvol dat meer aandacht wordt besteed aan PR. Het bestuur gaat zich hierover buigen.

Sluiting van het officiële gedeelte van de ALV

De voorzitter sluit om 23:00. Er is nog kort de gelegenheid om onderling even wat nieuwtjes uit te wisselen.

Ruud Reddingius


Mid

dels

te B

onte

Spe

cht

Foto

:Erik

de

Waa

rd

Vlerk 28 / 2 (2011) - 61 -

Afscheid

Door een op handen zijnde verhuizing naar Laren in Gelderland ga ik het werkgebied Arnhem en omstreken verlaten. Met als gevolg dat ik het fotograferen van vogels op andere plekken zal gaan uitoefenen. Ik ben een vogelaar van de late roeping. In 2004 serieus begonnen. De vogelwerkgroep Arnhem en omstreken gaf mij een enorme impuls. Excursies, de website, vele contacten in het veld en via de mail, mooie en zeer afwisselende gebieden in de omgeving, soms een telling/inventarisatie, de fotoredactie van de publicatie Vogels van de Veluwezoom, bij vlagen veel getwicht met enthousiaste vogel-vrienden. Kriskras Nederland door. Gaandeweg heb ik ontdekt dat het fotograferen een echte passie is geworden. Zonder fototoestel vind ik vogels kijken toch minder leuk. Door de techniek van digiscopen (fotograferen met een camera

op een telescoop) kan ik afstand bewaren tot een vogel en zijn gedrag bestuderen. Ik kan mij uren vermaken in mijn schuiltentje vlakbij een IJsvogeltak. Absolute hoogtepunten zijn een Kemphaan en Bonte Strandloper die samen opliepen in het plasje bij Velperwaard en op een paar meter langsliepen, absoluut niet bang. Uren heb ik daar gezeten in mooi zonlicht en vele foto’s kunnen maken.

Ik dank een ieder voor de reacties op mijn foto’s.

Erik de Waard

Kemphaan

Foto

:Erik

de

Waa

rd


Bont

e St

rand

lope

r

Foto

:Erik

de

Waa

rd

Vlerk 28 / 2 (2011) - 63 -

In 2010 was het 15e jaar roofvogelstrektellen bij Elten. Wekelijks is er een overzicht gemaakt van de belangrijkste resultaten met een duiding en dit is geplaatst op www.vogelwerkgroeparnhem.nl. Voor de resultaten per dag wordt verwezen naar www.trektellen.nl waar we voor het eerst de resultaten hebben ingevoerd. Daarnaast worden de resultaten door ondergetekende verwerkt in een aantal spreadsheets en heeft Marc de Bont de tellingen ingevoerd in een database. De tota-len per jaar staan weergeven in tabel 1. Hieronder een overzicht van de aantallen per week met tot slot een vergelijk met voorgaande jaren.

Week 31: 30 juli- 5 augustusIn het 15e seizoen is er begonnen op 30 juli en Marc beet het spits af. Er werden 3 tellingen gedaan verdeeld over ruim 19 uur. De wind woei rond ZW en er viel af en toe een buitje. De totalen: Wespendief 3 (2 ad vr), 1 Bruine Kiek (ad vr), 6 Buizerd, 7 Torenvalk en 1 Roodpootvalk. Opvallende aantallen van vooral Buizerd (1 groep van 6) maar ook van Torenvalk. Trek in augustus is vooral bij de Torenvalk goed mogelijk, maar dispersie (vooral jonge vogels die uitzwermen van hun geboorteplek) is bij beide soorten ook goed mogelijk. De Bruine Kiek op 1 augustus is de vroegste ooit, samen met die op 1 aug 2009. Op 4 aug kwamen er na een regenbui zwaluwen, 1 Wespendief en 2 Torenvalk omlaag.

Week 32: 6-12 augustusDrie tellingen werden gedaan, goed voor ruim 19 uur. De wind was variabel met gemiddeld uit ZW en er viel af en toe een bui. Er werd gezien: Wespendief 5 (2 vr en 1 mn), Bruine Kiek 1 (juv), Buizerd 1, Torenvalk 5, Boomvalk 1 en Ooievaar 24. Het hoogste aantal Ooievaars werd gezien

op 6 augustus, het op 3 na hoogste dagtotaal bij Elten.

Week 33: 13-19 augustusOp 4 dagen is er geteld goed voor ruim 22 uur. De wind was tussen de dagen zeer variabel vari-erend van ZZW-ONO en op sommige dagen viel er wat regen. De totalen: Wespendief 8 (4 ad: 1 mn, 1 vr), Bruine Kiek 1 (onv), Sperwer 2, Buizerd 1, Torenvalk 3, Boomvalk 4, Slechtvalk 1 (mn) en Ooievaar 1. De beste dag was de zaterdag de 14e toen er 15 roofvogels en 1 Ooievaar passeerden; op die dag was de windrichting vooral oost.

Week 34: 20-26 augustusOp 4 dagen een telling gedaan waardoor ruim 28 teluren de boeken in gingen. De wind was vooral ZW en met name aan het eind van de week veel regen. De totaalscore: Wespendief 36 (13 ad: 6 vr en 2 mn, 2 juv), Bruine Kiek 6 (2 ad vr, 1 mn 2kj, 1 onv, 1 juv), Sperwer 14, Buizerd 9, Torenvalk 3 en Boomvalk 7. De beste dag was zondag de 22e toen er 35 roofvogels (21 Wespendief) overtrok-ken. Op deze dag werd ook de eerste trekkende juveniele Wespendief van dit najaar gezien. De wind was toen ZW tot W een windrichting die je niet zou verwachten bij zo’n goede dag. Wes-pendieven zijn naast zwevers ook goede vliegers en blijken bij deze wind dus goed uit de voeten te kunnen. Twee dagen ervoor was er al een klein doortrekgolfje vastgesteld in Zuid-Zweden. Daarnaast zou het ook correctie kunnen zijn voor verdrifting; de vogels houden dan in dit geval een meer W koers aan, om te voorkomen dat ze te ver oostelijk verdriften. De mediaan (50% door) in de afgelopen jaren ligt bij de Wespendief op 25 aug (dus deze goede dag past in dat beeld), waarbij de adulte vogels vroeger (2 ½ week)

Elten 2010, en we beginnen aan het 16e jaar


doortrekken dan de juveniele, resp. 23 aug om 10 sept. Tot slot zonder dat de tellers van dienst het op dat moment in de gaten hadden, zagen Arjan Hell en Jan Joris van Kampen op 24 augustus de 25.000ste roofvogel (vanaf 1996). Om 14.05 trok een Bruine Kiek samen met een Buizerd langs. De Bruine Kiek kreeg de eer maar de Buizerd is het ook gegund, want met maar liefst 64% van het totaal de grootleverancier bij Elten.

Week 35: 27 augustus – 2 septemberMaar liefst op 5 dagen een telling waardoor bijna 26 teluren werden ingevoerd. Op de eerste dagen viel er alle dagen neerslag en vooral de zondag veel. De wind draaide van W in het begin naar NNO aan het eind. De dag met de meeste hoeveelheid neerslag zondag (wel droog tijdens telling) en de woensdag waren de beste met elk 12 roofvogels. Het weektotaal: Wespendief 12 (5 juv, 2 ad), Bruine Kiek 1 juv, Grauwe Kiek 1 (mn), Sperwer 7, Buizerd 9, Torenvalk 3, Boom-valk 2, Slechtvalk 1 (onv vr), Zwarte Ooievaar 1 (zaterdag) en Ooievaar 2. Bizar was een groep van 63 Brandgans op zondag. De Grauwe Kiek op woensdag was de 7e ooit bij Elten.

Week 36: 3 – 9 septemberOp 6 degen werd er geteld goed voor bijna 44 teluren. De wind was de eerste dag NNW maar draaide in de 5 dagen erna naar O en kwam de laatste dag weer uit NW. Regen van betekenis viel er alleen op de dinsdag (niet geteld) en woens-dag. De inzet werd beloond met veel soorten en mooie aantallen; Wespendief 8 (ad mn 1, ad vr 1, ad 1 en 1 juv), Bruine Kiek 9 (3 mn, 2 vr en 1 onv), Grauwe Kiek 1 (mn ad, 8e ooit), Sperwer 65, Buizerd 40, Visarend 5 (2 juv en 1 ad), Torenvalk 8, Boomvalk 11, Slechtvalk 5, Zwarte Ooievaar 1 en Ooievaar 6. De beste dagen waren de zaterdag en zondag (ondanks de zwakke windkracht) met 47 en 39 trekkende roofvogels. Het begin van de

trek van Sperwer en Buizerd is goed te noemen. De 22 Sperwers op zondag is het hoogste aantal ooit tot eind september. Verder werd deze week de 500ste Torenvalk vanaf 1996 genoteerd. Leuk verder waren tp 1 Ortolaan, Raaf en max 2 Slecht-valk en nog enkele trekkende Gierzwaluwen.

Week 37: 10-16 septemberVier dagen is er geteld en in totaal bijna 23 uur. De eerste dagen waren nog (vrij) droog maar dinsdag was een zeer natte dag en de twee dagen erna vrij nat. De wind kwam de hele week uit W-ZW en was dikwijls vrij stevig. De totalen: Wespendief 2 (1 juv), Bruine Kiek 3 (1 vr), Havik 2, Sperwer 9, Buizerd 9, Torenvalk 2 en Boomvalk 2. Voor de Bruine Kiek zijn we gewend dat het deze week (en de komende week) de topweek is maar dat kwam deze week niet uit de verf. Datzelfde geldt voor de Visarend. Hoewel het aantal Sper-wers en Buizerds laag was past dit in het normale doortrekpatroon. Vermeldenswaardig waren de eerste Koperwiek en 1 Duinpieper en in de laatste dagen iets wat lijkt op trek van Gaaien. Ter plaatse 2 Ooievaar, 1 Boomvalk en 1 Slechtvalk.

Week 38: 17-23 septemberHet was een productieve week met op 6 dagen een telling samen goed voor 39 uur. Alleen op de eerste dag viel er enige neerslag, maar op de an-dere dagen was het droog. Op een aantal dagen begon het met mist maar doorgaans verdween deze in de loop van de ochtend. De wind kwam uit W-ZW en draaide de laatste 2 dagen naar ZZO en dat waren ook gelijk de beste dagen. Voor de derde week van september was het bovengemiddeld met hoge aantallen en veel (10) soorten. Bruine Kiek 16 (2 ad vr, 2 ad mn, 1 2e kj mn, 2 juv), Havik 2, Sperwer 52, Buizerd 47, Visarend 1 (ad), Torenvalk 9, Roodpootvalk 7 (1 ad mn, 1 juv), Smelleken 4, Boomvalk 23 (de 500e vogel deze week), Slechtvalk 1 (onv mn) en Gaai

Vlerk 28 / 2 (2011) - 65 -

bro

n: V

WG

Arn

hem

eo

soor

t19

9619

9719

9819

9920

0020

0120

0220

0320

0420

0520

0620

0720

0820

0920

10to

taal

trd

96-1

0

Wes

pen

die

f Per

nis

apiv

orus

1118

6992

117

4319

331

8116

098

7114

532

7812

39- -

Zwar

te W

ouw

Milv

us m

igra

ns-

--

-1

1-

34

1-

2-

1-

13

Rod

e W

ouw

Milv

us m

ilvus

-3

29

43

89

214

39

712

1210

6+

+

Zeea

ren

d H

alia

eetu

s al

bic

illa

--

-2

11

--

2-

--

-1

-7

Slan

gen

aren

d C

irca

etus

gal

licus

--

-1

--

--

--

1-

--

-2

Brui

ne

Kie

ken

die

f C

ircu

s ae

rug

inos

us3

114

4338

4523

1320

2731

543

4453

403

++

Step

pek

ieke

nd

ief

Cir

cus

mac

rour

us-

--

--

--

-1

--

--

1-

20

Blau

we

Kie

ken

die

f C

ircu

s cy

aneu

s10

22

614

2827

1120

259

1316

108

201

Gra

uwe

Kie

ken

die

f C

ircu

s p

ygar

gus

--

--

21

--

--

--

12

28

Hav

ik A

ccip

iter

gen

tilu

s3

-4

36

94

77

63

45

56

72

Sper

wer

Acc

ipit

er n

isus

183

154

254

616

539

743

386

347

380

384

431

304

521

325

742

6309

-

Buiz

erd

Bute

o b

uteo

512

711

505

2258

1094

1762

1052

1006

1259

1253

1227

1398

1115

850

1638

1764

0-

Step

peb

uize

rd B

uteo

b

uteo

vul

pin

us-

--

--

--

-1

--

--

--

1

Are

nd

bui

zerd

But

eo ru

finus

--

--

--

-1

--

--

--

-1

Ruig

po

otb

uize

rd

Bute

o la

gop

us-

--

1-

-4

11

1-

--

11

10

Schr

eeuw

aren

d A

qui

la p

omar

ina

--

--

1-

--

--

--

--

-1

Vis

aren

d Pa

nd

ion

hal

iaet

us3

510

910

3113

74

168

218

66

148

- -

Tore

nval

k Fa

lco

tinn

uncu

lus

92

1022

5882

1833

3336

4649

4832

9957

7+

+

Roo

dp

oot

valk

Fal

co

vesp

erti

nus

4-

110

1011

91

7-

34

74

1283

- -

Tab

el 1

: D

e to

tale

n p

er ja

ar


Smel

leke

n Fa

lco

colu

mb

aris

61

410

2534

1715

2215

2518

116

3224

1+

+

Boom

valk

Fal

co s

ubb

uteo

1319

1260

5731

3216

3927

3120

3238

5948

6- -

Sake

rval

k Fa

lco

cher

rug

--

--

--

--

--

--

--

11

Slec

htva

lk F

alco

per

egri

nus

11

36

911

41

76

117

78

1698

++

valk

sp

ec. F

alco

sp

ec.

--

-2

--

--

--

--

-1

-3

tota

al75

892

788

031

5019

8628

3617

9015

0219

0919

6119

2719

0619

7613

7927

6527

652

aant

al s

oor

ten

1211

1316

1716

1416

1814

1414

1418

1623

Zwar

te O

oiev

aar

Cic

onia

nig

ra-

-1

157

3-

114

11

-2

12

48

Ooi

evaa

r Cic

onia

cic

onia

12

24

-5

25

124

33

-48

6533

297

Kra

anvo

gel

Gru

s g

rus

--

--

132

604

--

--

411

13

656

aant

al te

llin

gen

2526

4654

6885

8175

8799

8370

7483

7810

34

telu

ren

9910

218

030

737

448

447

744

453

557

646

737

642

144

348

957

74

4,0

3,9

3,9

5,7

5,5

5,7

5,9

5,9

6,1

5,8

5,6

5,4

5,7

5,3

6,3

5,6

Telp

ost E

lten

Foto

:Fra

nkW

agen

aar

Vlerk 28 / 2 (2011) - 67 -

1158 (topdag 432 woe). Eigenlijk ontbrak alleen de Wespendief, van de soorten die je normaliter kunt zien in deze week, om aan te geven hoe soortenrijk het was. Voor bijna alle soorten was de woensdag de beste want zo werden er 9 Bruine Kieken gezien, de op 2 na (20 op 09-09-09 en 11 op 19-09-99) beste dag ooit en 2x een evenaring van 11-09-99 en 19-09-00. Ook de Sperwer deed het op die dag goed met 20 ex, na 5 sept dit jaar (22) het hoogste aantal ooit tot en met week 38 bij Elten. Dit correspondeerde mooi met de opleving op zondag in Zuid-Zweden. De klappers waren toch wel de 6 Roodpootvalken ook weer op woensdag en dit is een evenaring van de tot nu toe beste dag op 3-10-04. Op zater-dag werd het eerste Smelleken genoteerd en dat is geheel in de lijn van de voorgaande jaren want in de afgelopen 14 jaar slechts 8 eerder op totaal van 210 ex.

Week 39: 24-30 septemberNet als de voorgaande week veel geteld namelijk op 6 dagen te samen in ruim 36 uur. De tel-lingen duurden alle ruim 6 uur of meer m.u.v. de dinsdag toen er ruim een uur is niets werd geteld. Neerslag van betekenis viel er alleen op de maandag en donderdag. De wind was variabel in de eerste 2 dagen WNW om op de zondag naar ONO te draaien. Op maandag was die weer WZW en op de laatste 3 dagen zat die tussen NO-ZO. Het was voor de laatste week van september een memorabele week, vooral ingegeven door de topdag woensdag. De totalen: Wespendief 4 (3 juv), Rode Wouw 2, Bruine Kiek 8 (1 ad mn, 2 onv), Blauwe Kiek 1, Sperwer 51, Buizerd 154, Torenvalk 20, Roodpootvalk 1 (mn ad), Smelleken 3 (1 mn, 2 juv), Boomvalk 5, Slechtvalk 1 (mn) en Gaai 317. Vier Wespendieven in de laatste week van september is vrij bijzonder omdat we er in de afgelopen 14 jaar in totaal 13 hebben gezien. De eerste Blauwe Kiek en Rode Wouwen van het

Elten telpost, 17-10-2010 met veel bezoekers

Foto

:Mar

cde

Bont


seizoen werden gezien op woensdag. Ook op die dag (wind ZO 1-3) was de topdag van de Buizerd met 120 ex. De vogels zaten zeer hoog en kon-den vaak alleen met de kijker ontdekt worden. In de afgelopen 14 jaar hadden we 30x een 100+ telling van de Buizerd en tot op heden was dat nooit voor oktober (max. 64 in de laatste week sept. op 24 sept 2000). Alle 100+ dagen waren tot dusver in weeknummer 40 (eerste week okt) 1x, 41 9x, 42 11x, 43 6x, 44 1x en week 45 2x. Dit geeft aan hoe bijzonder en ook vroeg in het seizoen de goede trekdag was op 29 sept. Ook op andere telposten in ons land werden flinke aantallen Buizerds gezien die dag en op dinsdag al bij 2 telposten in het noorden van het land. Op die dinsdag was er bij Falsterbo de eerste goede dag met Buizerds. Het lijkt erop dat er een golf van Buizerds, en ook andere soorten, onze kant is op gekomen. De omstandigheden waren blijkbaar zo gunstig dat de vogels een dag later al over Nederland trokken. Op de woensdag bij Elten ook 10 Torenvalken, alleen 13 okt 2001 (12) en 24 sept 2000 (11) werden er meer gezien.

Week 40: 1-7 oktoberIn vele opzichten was het een opzienbarende week en werden hoge aantallen gezien of records verbroken. Om te beginnen al de inzet, op alle 7 dagen een telling samen goed voor ruim 52 uur telplezier. De wind was de hele week zeer geschikt een woei uit ZO-Z richtingen en meest wel kracht 3. Neerslag was er nauwelijks en de temperatuur kwam op diverse dagen dik boven de 20 graden! De totalen: Rode Wouw 4, Bruine Kiek 5, Blauwe Kiek 1, Sperwer 284, Buizerd 624, Torenvalk 21, Roodpootvalk 3, Smelleken 8, Boomvalk 4, Slechtvalk 4 en Gaai 350. Verder werd er driemaal een Klapekster gezien (niet uitgesloten dat het dezelfde was), 1 Grote Pieper, 2 Kleine Rietgans en flinke Zanglijstertrek op de zaterdag de Euro Bird Watch. Voor het overige was die EBW vrij mager qua aantallen en weer

maar juist de dag ervoor en erna waren top. Zo werden er op de vrijdag 410 Buizerds genoteerd waarmee het de op 3 na beste dag ooit was (na 16-okt-99 873, 20-okt-07 533 en 17-okt-99 512). Op zondag ook weer goeie Buizerdtrek (129) en bijzonder waren de 100 Sperwers (op 1 na beste na 16-okt-99 met 104) die dag. Van beide soorten werden tot nu toe al meer gezien dan in het hele najaar van 2009! Van Bruine Kiek, Torenvalk (nog 2), Roodpootvalk, Boomvalk en Slechtvalk heb-ben we (nu al) het hoogste jaaraantal in 15 jaar. Gemiddeld is na de eerste week van oktober van Buizerd en Sperwer resp. 10 en 20% gepasseerd wat in een najaar wordt gezien. Dit zou beteke-nen dat beide soorten een recordjaar gaan bele-ven, maar zo’n eenvoudig 1,2,3-tje is het echter niet. Want zo was 3-okt-04 met 219 buizerds ook een vroege topdag maar uiteindelijk was 2004 voor de soort een onder gemiddeld jaar. Al wel een record is het aantal bezoekers en geïnteres-seerde (tot >10/dag) vogelaars op de telpost, alle gemotiveerd door de vogelkijktip in Vogels. De stemming bij een deel was teleurgesteld omdat ze niet de topdag hebben meegemaakt waar men op hoopte. Credo in deze is gewoon stug doorgaan en uren maken, dan verdien je die vanzelf een keer.

Week 41: 8-14 oktoberIn deze tweede week van oktober werd er op alle dagen een telling gedaan, goed voor ruim 45 uur. De wind woei (meest vrij zwak) in de eerste 5 dagen uit O-NNO en de laatste 2 uit NNW. Alle dagen was het droog maar mist in de ochtend speelde menig teller parten. De totalen: Rode wouw 3 (alle op woe), Bruine Kiek 1, Blauwe Kiek 1 (juv), Sperwer 41, Buizerd 141, Torenvalk 11 en Smelleken 5 (alle woensdag). Veruit de beste dag was de zaterdag met 103 rovers verdeeld over 5 soorten. De week werd spannend door een drietal superdagen (ma, di en woe) bij Falsterbo waarbij in drie dagen meer langskwam dan in

Vlerk 28 / 2 (2011) - 69 -

een jaar. Zo passeerden er bijna 14.000 Buizerds, bijna 800 Rode Wouwen en bijna 1600 Ruigpoot-buizerds. Deze tsunami werd vooralsnog niet gezien bij Elten en de rest van Nederland.

Week 42: 15-21 oktoberOp 5 dagen werd er geteld goed voor in totaal 35 uur. Op vrijdag was de wind nog WNW maar in het weekend draaide die naar NNO; in de dagen erna woei die weer uit ZW-richtingen. Neerslag van betekenis viel er op vrijdag, dinsdag en woensdag. De totalen: Rode Wouw 2, Bruine Kiek 1, Blauwe Kiek 2, Sperwer 107, Buizerd 400, Ruigpootbuizerd 1 (ad, 10e ooit), Torenvalk 2, Smelleken 5 en Slechtvalk 3. De piek bij Falsterbo (maandag, dinsdag en woensdag) duurde toch nog tot zaterdag en zondag totdat deze golf merkbaar werd in ons land. Voor die tijd waren de vogels vermoedelijk opgehouden in Noord-Duitsland door mist (en/of regen). De beste dag bij Elten was de zondag met 199 Buizerds maar ook de zaterdag met 162 mocht er wezen. Op die zaterdag werden er recordaantallen van Buizerd (1078) gezien bij Losser, de meest oostelijk gele-gen trektelpost in ons land. Curieus is dat alleen op deze post grote aantallen werden genoteerd en op geen enkele andere. Een belangrijk deel van de telposten ten zuiden van Losser is op deze dag of in de middag niet geteld. Daarnaast heeft het er alle schijn van dat op zaterdag de hoofdtrekbaan net ons land schampte in het oos-ten. Op de zondag kwam die meer landinwaarts te liggen met de nadruk op de ZO-Nederland. Daarnaast was er het vermoeden dat op deze dag in het begin van de middag te hoog zat, dus niet zichtbaar. Ondanks dat we geen superdag had-den zoals bij Losser was het een bovengemid-delde week voor Buizerd en ook Sperwer.

Week 43: 22-28 oktober

Geteld werd er op 3 dagen (vrijdag-zondag) en in bijna 18 uur. Enkele geplande tellingen in de dagen erna vielen jammer genoeg uit waardoor we qua inzet een ondergemiddelde week beleef-den. Belangrijk is dat er geen grote gaten vallen (ivm de gecorrigeerde seizoenssom) en wanneer het ogenschijnlijk wat minder is wat betreft trekomstandigheden, om dan toch ook te tellen. Te prijzen is wat dat betreft de inzet van (kers-verse opa!) Hans op zaterdag bij zwaar bewolkt weer en Rob op zondag bij buien en op het oog ongunstige wind. De wind varieerde deze week tussen NNW en ZZW en neerslag van betekenis viel er op zaterdag, zondag en woensdag. De totalen: Sperwer 55, Buizerd 69, Torenvalk 2 en Smelleken 3. Veruit de beste dag en ook enigszins verrassend was de zondag met 36 Sperwer en 48 Buizerds. Rob verklaarde het geheel plausibel met: ’Verloop roofvogeltrek was sterk windge-stuurd. Roofvogels profiteerden van opstijgende tegenwind aan zuidwestzijde stuwwal door langs de rand naar WZW te vliegen en bij de uiterste zuidrand een ‘knik’ te maken, om vervolgens de koers te corrigeren naar ZZW’. De telling van de vrijdag was ook leuk door de aardige lijster- en Kepentrek en ook nog 3 Beflijsters.

Week 44: 29 oktober- 4 novemberOp 6 dagen is er geteld, samen goed voor 35 uur telplezier. De wind kwam de eerste dagen vooral uit Z-ZO en de laatste 3 dagen meer een W-component. Op een drietal dagen viel er neerslag. De totalen: Sperwer 50, Buizerd 41, Torenvalk 1, Sakervalk 1 en Smelleken 2. De beste dag (47 rovers) was de vrijdag maar het meest spectaculair was de woensdag met een Saker. Het leek een juv/onv vogel en er waren geen zichtbare riempjes aan de poot. Of het een echte wilde of ontsnapte vogel was blijft ongewis, want nadien is de vogel niet meer gezien. Dit is de 23e roofvogelsoort Elten als we de Steppebuizerd als soort meetellen. Ook leuk flinke trek van Houtduif


met grootste groep van ruim 900, 3 Kraanvogels en 2 Grote Zilverreiger. Ter plaatse 4 Grote Zilver-reigers, 1 Bonte Kraai, 1 Vos en 1 Rosse Vleermuis.

Week 45: 5-11 novemberIn deze week slechts op 2 dagen een telling, sa-men goed voor ruim 7 teluren. Op 6 dagen viel er neerslag van betekenis en tussen zondag en dins-dag was de wind vooral O en op de overige met name W. De totalen: 2 Blauwe Kiek, 3 Sperwer en 2 Buizerd, alle op de woensdag in de (mot)regen. Jammer genoeg is er niet op de zondag en maandag geteld, de eerste dagen O-wind na zaterdag W. Op beide dagen is er op veel andere telposten goede roofvogeltrek geweest en dat was voor Elten de mogelijkheid om het record-jaar 1999 uit de boeken te schrijven. Doorgaans is de tweede week van november ook de week met een opleving van de Buizerd. Verder leuk 1 Ooievaar (tp) en 10 Kleine Zwaan.

Week 46: 12-18 novemberIn de op één na laatste week tellen in de stan-daardperiode werd er op 4 dagen geteld, goed voor bijna 22 uur. De wind was in de eerste 4 dagen vooral ZW, daarna draaide die naar O. De wind was toen die vanuit O kwam vrij zwak (meest 0-2), met uitzondering van de woensdag (2-3, soms 4). Op de dinsdag was er mist die hard-nekkig bleef hangen en daarom werd de telling voortijdig afgebroken. Neerslag viel er met name op de vrijdag en zondag. De totalen: Rode Wouw 1 (juv), Blauwe Kiek 1 (juv), Sperwer 8, Buizerd 40 en Smelleken 1. De eerste twee soorten kwamen langs op de woensdag, welke ook voor Buizerd 38 (slechts 2 dagen beter in deze week, 65 en 58/dag, afgelopen 14 jaar) en Sperwer 5 de beste dagen waren. De Buizerds maakten gebruik van de tegen de berg opstijgende tegenwind. Ander leuks waren 7 Kleine Zwaan 7 Pijlstaart, diverse Grote Zilverreiger en Toendrarietganzen.

Figuur 1. Aantal per jaar (gecorrigeerde seizoenssom)

van Wespendief (1998-2010) en Rode Wouw, Sperwer,

Buizerd, Visarend en Torenvalk in 1996-2010. Trendlijn

lineair.

Vlerk 28 / 2 (2011) - 71 -

Week 47: 19-25 novemberIn de laatste standaardweek werd er op 3 dagen (ruim 17 uur) geteld. De wind was zeer variabel op zondag, maandag en donderdag uit oost en de hele week was het nagenoeg droog. Gezien werden er: Havik 2, Sperwer 7, Buizerd 45, Toren-valk 2 en Smelleken 1. Verder werden er gezien 3 Middelste Zaagbekken en lokaal aanwezig Slecht-valk, Grote Zilver, Ooievaar en 2 Raaf.

Een vergelijk met voorgaande jarenJaarlijks is de inzet per week en in totaal niet overeenkomstig. Om jaren onderling te kunnen vergelijken wordt er gecorrigeerd op weekni-veau. Wanneer er in een week op 5 dagen is geteld wordt dit omgerekend naar als er 7 dagen geteld zou zijn en alle weken in totaal in een jaar worden dan opgeteld. Dit opgeteld heet de gecorrigeerde seizoenstotaal en hierdoor worden jaren onderling vergelijkbaar. Als we naar het seizoenstotaal over 15 jaar kijken dan kunnen we voor 2010 de volgende uitspraken van de 12 soorten die jaarlijks worden gezien. De Visarend had een onder gemiddeld jaar, net als het jaar ervoor. Voor de Wespendief en Blauwe Kiek was het najaar van 2010 gemiddeld. Een boven ge-middeld najaar hadden we met de Rode Wouw, Bruine Kiek, Roodpootvalk, Smelleken, Boomvalk en Slechtvalk. Met de Torenvalk beleefde we zo-wel in geteld aantal als gecorrigeerd seizoensto-taal het beste jaar ooit en tot slot het jaar leverde ook nog een nieuwe soort op (de 23e) in de vorm van een Sakervalk. In figuur 1 is van een zestal soorten de trend weergegeven over de eerste 15 jaar tellen bij Elten. De Rode Wouw en Torenvalk laten over dezelfde periode vergelijkbare trends zien met Falsterbo, maar de overige laten juist tegen-overgestelde ontwikkeling zien. Mooi voer voor discussie en bespiegelingen op de publicatie over Elten van de eerste 15 of 16 jaar.

vervolg Figuur 1. Aantal per jaar (gecorrigeerde sei-

zoenssom) van Wespendief (1998-2010) en Rode Wouw,

Sperwer, Buizerd, Visarend en Torenvalk in 1996-2010.

Trendlijn lineair.


DankwoordIn 2010 was een grote groep tellers actief bij Elten maar een kleine groep nam het gros van de geplande tellingen voor zijn rekening. Mede door hun inzet werd het zo’n bijzonder jaar. Dit waren in willekeurige volgorde Marc de Bont, Rob Vogel, Jan Schoppers, Jop Bakker, Arjan Hell, Edwin Witter, Frank Wagenaar, Norbert Kwint, Gerard ter Heijne en Hans Quaden en een grote groep medetellers.

Plannen 2011Ook in het komende najaar gaan we weer roof-vogeltrektellen bij Elten. Een ieder is welkom en de vaste tellers staan weer te popelen voor een nieuw seizoen. De eerste telling zal rond 1 augus-tus gedaan worden en de laatste om en nabij 25 november. Nieuwe tellers of assistenten zijn zeer welkom op de telpost. Neem even contact op met Jan over het rooster en dergelijke.

Tot ziens op Elten.

Jan [email protected]

Vlerk 28 / 2 (2011) - 73 -

Tijdens de Algemene Ledenverga-dering (ALV) van 23 maart 2011 zijn twee nieuwe leden gekozen in het bestuur. Hieronder stellen zij zich voor.

Raymond Schuurkes (Algemeen Be-stuurslid)

Persoonlijke gegevens als leeftijd, burgerlijke

stand, professie/achtergrond; Ik ben 54 jaar, getrouwd, en heb 2 zonen. Ik werk sinds 2006 als Businessmanager Infrastructuur en Mobiliteit bij Advies- en ingenieursbureau DHV B.V. , maar ben van oorsprong gepromoveerd ecoloog op het onderwerp ‘effecten van zure regen’

Wat zijn je (overige) hobby’s? Naast werk en vogelen, ben ik een fanatiek racefietser, klus ik wat in en om huis, en geniet ik graag van sociale activiteiten en vakanties.

Wat heeft ervoor gezorgd dat je vogelaar bent

geworden? Mijn opvoeding en opleiding. Door de paarden en het bos die we thuis hadden, kwam ik al in mijn jeugd veel in het buitenge-bied.

Waarom ben je toegetreden tot het Bestuur? Ik meen te kunnen bijdragen aan een verdere ontwikkeling en bekendheid van de VWG en stel graag mijn inzichten en ideeën, en wat tijd, daarvoor beschikbaar.

Welke vogelaarsactiviteiten doe je naast je

bestuursfunctie? Ik ben nu vooral een liefhebber, maar heb een actieve inventarisatie-historie bij VWG Nijmegen. Ik noteer de leuke en belangrijke vogels die ik tegenkom, en soms maak ik een

vogelrondje in de buurt van Velp.

Welke vogelwaarneming of –waarnemin-

gen blijven indruk op je maken? Dat was de Kraanvogel onlangs met het bestuursuitje, maar lang geleden ook een vlucht Regenwulpen op de Dwingelose heide, en een roepende Draaihals op de Veluwezoom, en de Slechtvalken in de Vogezen, waarvan ik gedurende een week het nest bewaakte.

Wat is je meest favoriete vogel? Geen speciale.

Wat wil je bereiken als bestuurslid? Meer naar buiten richten van onze VWG, en daardoor meer bekendheid en mogelijkheden voor het alge-meen maatschappelijk belang.

Erik Lam (Algemeen Bestuurslid)

Persoonlijke gegevens als leeftijd, burgerlijke

stand, professie/achtergrond; 50 jaar, getrouwd, twee kinderen, werkzaam als ecoloog bij de ge-meente Deventer en woonachtig te Doesburg.

Wat zijn je (overige) hobby’s? Vogelen is wel-iswaar een grote passie van mij doch er is veel meer. Bergsport in tamelijk vogelarme gebieden, kamperen met het gezin etc. vind ik ook erg leuk om te doen.

Wat heeft ervoor gezorgd dat je vogelaar bent

geworden? Al op jonge leeftijd had ik een brede natuurinteresse maar pas toen ik lid werd van de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie werd de belangstelling dieper en gestructureerder.

Waarom ben je toegetreden tot het Bestuur? Ik vind het van belang dat er in de regio een sterke en goed georganiseerde vogelwerkgroep

Nieuwe bestuursleden


bestaat. Binnen de vogelwerkgroep zou er wat mij betreft meer aandacht moeten zijn voor natuurbeschermingsaspecten.

Welke vogelaarsactiviteiten doe je naast je

bestuursfunctie? Zelf doe ik allerhande tellingen (meest broedvogels en trektellingen). Echter voor mij zou het daar niet bij moeten blijven. Overleg voeren tot en met het voeren van juridische procedures met de gemeente, het waterschap, de provincie of een terreinbeheerder “hoort” ook tot het vogelen.

Welke vogelwaarneming of –waarnemingen

blijven indruk op je maken? De meeste indruk op mij heeft een waarneming van een Steen-arend in de Oostvaardersplassen gemaakt. Dat was op 11 februari 1979. Het was een bijzonder strenge winter en de Oostvaardersdijk was door alle sneeuwduinen voor alle verkeer afgesloten. Ik was in mijn eentje op de fiets vanuit Hilversum naar de Knardijk gegaan. De Oostvaardersplassen waren geheel ingevroren en je kon over het ijs het gebied in komen. Ineens kwam er een arend aanvliegen. Ik verborg mij in een rietkraag en de arend kwam mij even checken. Ik schrok me rot maar het bleek geen Zeearend te zijn. Pas thuis zocht ik op wat het was; zonder het te weten bleek de Steenarend daar al een tijdje rond te hangen.

Wat is je meest favoriete vogel? Mijn meest favoriete vogel is de Boomklever: never a dull moment.

Wat wil je bereiken als bestuurslid? Zoals ik al heb aangegeven bij mijn reden om toe te treden tot het Bestuur: binnen de vogelwerkgroep zou er wat mij betreft meer aandacht moeten zijn voor natuurbeschermingsaspecten. Juist daar wil ik mij voor inzetten.

Arjen Poelmans, Bob Coenen, Bert Jager, Ruud Reddingius, Erik Lam, Raymond Schuurkes en Greta van Hoorn

Vlerk 28 / 2 (2011) - 75 -

2010 was een gevarieerd vogeljaar met enkele bijzonder waarnemin-gen, zoals een Grote Grijze Snip bij Bergerden, Dwergaalscholver in de Lobberdernse Waard en Erfkameling-schap en een Noordse Nachtegaal in de Meinerswijk. In totaal zijn er 238 soorten waargenomen in het werkgebied. Voor het werkgebied zijn twee nieuwe soorten vastgesteld; Grote Grijze Snip en Dwergaalschol-ver. Beide soorten zijn inmiddels ook aanvaard door de CDNA.

In totaal zijn er voor het werkgebied circa 63000 waarnemingen ingevoerd. Naast vele leden die hun waarneming invoeren zijn er ook vele waar-nemers die in de regio actief zijn maar die geen lid zijn van de vogelwerkgroep Arnhem. Er zijn in 2010 door circa 900 waarnemers waarnemingen ingevoerd.

Voor het overzicht is een selectie gemaakt uit Waarneming.nl, zoals die te vinden is op onze site (www.vogelwerkgroeparnhem.nl). Niet alle soorten zijn vermeld maar er is een keuze gemaakt van leuke en bijzondere soorten in het werkgebied. Ook zijn een aantal “gewone” soorten opgenomen. Voor de volledigheid van de waarnemingen is tevens gebruik gemaakt van externe bronnen, zoals dutchbirding.nl en de Oehoewerkgroep. Ik wil een ieder die zijn waar-nemingen heeft doorgegeven hartelijk danken.

Futen tot ZaagbekkenOp de Rhederlaag zwom van 3 t/m 26 januari een Parelduiker die veel bekijks trok. Op 18 december was eveneens op de Rhederlaag een

exemplaar aanwezig. Het Azewijnsche Broek is een goede plek om een Roodhalsfuut te zien. Van 3 mei tot 4 juni en 27 november verbleef hier een vogel. Van 2 t/m 30 januari was er een aanwezig op het Wiekense Gat - Omsteg. Zes Geoorde Futen verbleven 27 augustus op het Azewijnsche Broek . Elders werden er in het voorjaar een of twee waargenomen op het Wiekense Gat – Omsteg, het Stroombroek, de Kleine Gelderse Waard en de plas van Roelofs bij Didam. Spectaculair was de ontdekking van een Dwergaalscholver op 9 mei in de Ooijpolder. Deze vogel werd hier onregelmatig gezien tot 20 mei. Op 16 mei werd deze vogel gefotografeerd in de Aalscholverkolonie in de Lobberdernse Waard, en tot grote verrassing dook de aalschol-ver op 5 juni op in het Erfkamerlingschap, waar hij tot 12 juni bleef hangen. Het betreft hier de eerste waarneming voor het werkgebied en de provincie Gelderland. In de koude maanden janu-ari, februari en december werden opvallend meer Roerdompen doorgegeven. In totaal werden van elf locaties veertien vogels doorgeven. Vanaf 23 maart was een roepende vogel aanwezig bij het Berghoofdseveer. Tevens werden vanaf maart waarnemingen doorgegeven uit het Erfkameling-schap op 20 maart, Lobberdensche Waard op 6 augustus en van diverse locaties in het Rijn-strangengebied. Een Woudaap werd op 13 juni gehoord langs de Oude Rijn bij Aerdt. Opmerke-lijk is de waarneming van een Kwak die op 23 juli over het Spijkerkwartier in Arnhem vloog. Grote Zilverreigers werden het gehele jaar waarge-nomen. Hoge aantallen werden gezien op de Bijland (54) op 15 oktober en in het Rouvenen (55) op 31 oktober. Drie Kleine Zilverreigers waren op 15 mei aanwezig in de Meinerswijk. Op 6 juni werden er twee waargenomen in de Kleine Gelderse Waard. Solitaire vogels werden gemeld vanuit de Meinerswijk, Azewijnsche

Waarnemingenoverzicht 2010


Broek, de Velperwaard, de Lobberdense Waard en de uiterwaarden bij Malburgen, Arnhem. Op 29 mei werd een Purperreiger gefotografeerd in de Meinerswijk. Op 23 juni werd eveneens een vogel gefotografeerd in de Kievit bij Brummen. Een juveniele vogel was op 27 juli aanwezig in de Doorwerthsche Waarden. In totaal werden tussen 24 mei en 28 augustus negen overvlie-gende Zwarte Ooievaars opgemerkt. De enige pleisterende vogel, een juveniel verbleef van 4 t/m 6 september in het Broek bij Brummen. Van 18 maart t/m 5 oktober waren weer Lepelaars te bewonderen. De grootste groep (23) werd op 23 augustus gezien in de Jezuïtenwaai. In deze groep bevond zich een gekleurringde vogel uit Frankrijk. Deze vogel was als kuiken op 24 april 2008 geringd in de Camarque. De grootste gemelde groep Kleine Zwanen (35) werd gezien op 3 en 4 februari op het Loilsche Broek. Het hoogste aantal Wilde Zwanen (28) werd gezien op 14 februari eveneens op het Loilsche Broek. Op 27 januari was een Sneeuwgans in een groep van 200 Kolganzen aanwezig in de Havikerwaard. Dwergganzen werden gezien op 28 februari in de Loenensche Middelwaard en op 10 oktober in het Azewijnsche Broek. In totaal werden veertien Kleine Rietganzen gezien. Op verschillende locaties werden in totaal acht Roodhalsganzen gezien. Vogels werden gezien in de omgeving van Doesburg, Zevenaar, Elst, Brummen en het Azewijnsche Broek . Niet bij alle Roodhalsganzen is vastgesteld of ze ongeringd waren. Een groep van maximaal zeven Casarca’s verbeef van 17 januari t/m 17 februari op de Hooge IJsselsche Weiden. Daarnaast werden van verschillende andere locaties kleinere aantallen gemeld. Een maximum van 14 Zomertalingen werd op 3 en 14 augustus gezien in de Kleine Gelderse Waard. Op 4 april zwom een mannetje Krooneend op het Apeldoorns Kanaal bij Eerbeek. Een groepje van drie mannetjes was op 30 april aanwezig in de Meinerswijk. Witoogeenden werden gemeld van Azewijnsche Broek van 10 t/m 16 december,

Wiekense Gat – Omsteg op 27 januari en van 3 t/m 8 oktober op de Albaplas bij Klarenbeek. Van 31 januari t/m 13 februari zwommen maximaal zes Toppers op de Rijn bij de Rosande Polder. Op 27 maart was een vogel aanwezig bij Doesburg. Een vrouwtje Eider liet zich zien van 7 t/m 18 december op de Bijland. Pleisterende Grote Zee-eenden werden gezien op de Rhederlaag van 12 januari t/m 20 februari, Wieksegat – Omsteg maximaal drie van 27 januari t/m 24 april. Op 7 november zwom er een op de Bijland. Een vrouwtje Middelste Zaagbek werd gezien 6 november op de Bijland.

RoofvogelsOp 5 augustus werd de “vliegende deur” ofwel de Zeerarend gezien bij Bergerden. De eerste Visarend van het jaar werd gemeld op 3 april en de laatste op 3 oktober. Met uitzondering van juli werden elke maand Rode Wouwen gezien met een piek in april (7) en oktober (12). De eerste Zwarte Wouw werd gemeld op 3 april in Huissen en de laatste op 8 oktober bij Didam. De door-trekpiek lag in mei met in totaal 16 vogels. In het voorjaar werden van 27 april t/m 12 juni in totaal vijf doortrekkende Grauwe Kiekendief gemeld. In het najaar van 14 augustus t/m 21 september werden drie vogels gemeld. Op 7 april vloog een tweede kalenderjaar vrouw Steppekiekendief over het huis van een vogelaar in Pannerden. Er werden opvallend meer Ruigpootbuizerd gezien dan voorgaande jaren. Naast een lang pleisteren-de vogel bij Rouvenen van 20 januari tot met 27 februari en van 22 oktober tot met 27 december werden vogels gemeld bij; Rozendaalse Veld op 12 januari, Telpost Eltenberg op 17 oktober, Ber-gerden op 17 en 18 oktober, Huissensche Waard op 17 oktober, Terletse Heide op 24 oktober, Azewijn op 12 en 20 december over het Spij-kerkwartier Arnhem. Roodpootvalken werden voornamelijk gemeld vanaf de Telpost Eltenberg.

Vlerk 28 / 2 (2011) - 77 -

Hier vlogen op 1 augustus, 3, 22 en 24 septem-ber en 3 oktober vogels langs. Het betrof met uitzondering van 22 september solitaire vogels. Op 22 september werden hier zes vogels geteld. Eveneens op 22 september was een vogel ter plaatse op het Rozendaalse Veld. Een Sakervalk van onbekende afkomst was 3 november kort ter plaatsen bij Telpost Eltenberg.

Rallen tot sternsVanaf 14 mei werden in totaal 17 Kwartels doorgegeven. Een Porseleinhoen werd op 6 april gefotografeerd in de Jezuïtenwaai. Bijzonder is de waarneming van een overvliegend roepende vogel tijdens een nachtelijke inventarisatie in de Meinerswijk. De voorjaarspiek van Kraanvogels was van 25 tot 29 februari. In die dagen vlogen er in totaal 355 vogels over. De najaarspiek was kort en alleen op 30 november werden verschil-lende grote groepen gemeld, met in totaal 206 vogels. Een pleisterende vogels was van 18 maart tot met 13 april aanwezig in de Jezuïtenwaai. Op 3 april werd het maximum van 19 Kluten geteld bij Bergerden. Op 8 mei was een groep van acht

Bontbekplevieren aanwezig op het Azewijnsche Broek. In totaal werden van diverse plekken zeven Zilverplevieren doorgegeven. Bijzonder is de waarneming van een overvliegende Morinel-plevier op 22 september over de Berghoofdse-veer. Er werden opvallend meer Goudplevieren gemeld dan voor gaande jaren. Grote groepen werden gemeld 6 maart bij Zevenaar (31) 10 maart bij Azewijnse Broek (106) en op 12 maart bij Brummen (70). De enige Kanoet, een adult zomerkleed verbleef van 12 t/m 16 mei in het Azewijnsche Broek. Een Drieteenstrandloper was op 9 en van 14 t/m 16 mei aanwezig op het Azewijnsche Broek. Twee Steenlopers werden op 23 mei gezien op het Azewijnsche Broek. Op 28 augustus was hier eveneens een vogel aanwezig. Groepjes van meer dan twee Bonte Strandlopers blijven schaars in het werkgebied. Op 11 september was een groep van 15 vogels aanwezig in de Kleine Gelderse Waard. Op 12 mei was een adult zomerkleed Krombekstrandloper aanwezig op het Azewijnsche Broek. Op 19 en 28

Kanoet

Grote Grijze Snip


augustus was een adult zomerkleed aanwezig in de Kleine Gelderse Waard. Op 25 augustus werd hier een juveniele vogel gemeld. In totaal werden 16 Temmincks Strandlopers gezien waaronder een groep van zes op 28 augustus in de Kleine Gelderse Waard. Kleine Strandlopers werden in kleine aantallen, maximaal drie gemeld van diverse plekken. Een Rosse Grutto verbleef van 27 april t/m 4 mei in het Azewijnsche Broek. Op 1 augustus was een vogel aanwezig op de Rhederlaag en op 3 oktober in de Jezuïten-waai. Het maximale aantal gemelde Bokjes (3) werd 20 november gezien in de Ecodelta bij Doesburg. Een prachtige zomerkleed vrouw Grauwe Franjepoot liet zich bewonderen op 6 en 7 juni in de Kleine Gelderse Waard. Een zeer bijzondere ontdekking was de adult zomerkleed Grote Grijze Snip, welke 26 april wed ontdekt aan de Lingewal in het natuurontwikkelingsge-bied Bergerden. Op 27 en 28 april dook de snip iets oostelijker weer op, bij de Lingeplasjes bij Karbrug. Het betreft hier een nieuwe soort voor

het werkgebied. In totaal werden 18 Zwartkop-meeuwen doorgeven waarvan de doortrekpiek lag in de periode van 5 t/m 27 maart met in totaal 13 vogels. De Geelpootmeeuw is het gehele jaar door in kleine aantallen (max.6) waargenomen. Veelal gaat het om adulte vogels. Even als de Geelpootmeeuw werd de Pontische Meeuw het gehele jaar door waargenomen. Een goede plek om deze meeuw te zien is de Rhederlaag. Hier werden op 13 februari maximaal vier exemplaren gezien. Buiten een waarneming op 10 januari werden alle Dwergmeeuwen waargenomen in de periode van 20 maart t/m 13 mei. De grootste groep van 75 vogels vloog 21 april boven de Bijland. Op 4 mei vloog tussen de Visdieven en Zwarte Sterns een Dwergstern op het Wieksegat – Omsteg. Een maximum van 70 Visdieven werd op 30 april geteld op de Bijland. Net als vorig jaar werden na zware regenfronten Noordse Sterns waargenomen. Dit jaar gebeurde dat op 1 mei op de Bijland (11), 2 mei in de Meinerswijk (1) en 2 en 3 mei op de Bijland (max. 5). In het voorjaar

Zilverplevier

Vlerk 28 / 2 (2011) - 79 -

werden twee Reuzensterns opgemerkt; 14 april in Jezuïtenwaai en op 28 april op het Azewijnsche Broek. Op 3 mei vloog een groep van 150 Zwarte Sterns boven de Bijland.

Uilen tot gorzenOp 27 en 28 februari pleisterde een Velduil in het Azewijnsche Broek. Op 19 april werd een vogel dood gevonden op het Rozendaalse Veld en 30 april werd een vogel gezien bij Bergerden. Vanaf eind september tot 20 oktober bracht de gezenderde Oehoe ‘K2’ van de Oehoewerkgroep een bezoek aan ons werkgebied. ‘K2’ verbleef voornamelijk in de omgeving van Rhederlaag, van waaruit hij ‘uitstapjes’ maakte naar Arnhem en de vuilverbrandingsoven bij Duiven. Opval-lend is dat ‘K2’ de voorkeur heeft voor het open landschap van het Rivierengebied. ‘K2’ heeft namelijk geen poging gedaan om een bezoekje te brengen aan de Veluwe. Op 20 oktober heeft ‘K2’ ons werkgebied verlaten en 21 oktober kwam een signaal binnen vanuit Gorssel. Meer informatie over de zwerftocht van ‘K2’ is te vinden op www.own.web-log.nl. Bijzonder is de waarneming van een Nachtzwaluw in een tuin in Velp op 5 augustus. De vogel verbleef op een tuintafel!. Een veel bezochte Middelste Bonte Specht verbleef van 11 januari t/m 6 maart in het Sonsbeekpark, Arnhem. Op 23 maart werd een roepende vogel gemeld uit Beekhuizerbeek. De Middelste Bonte Specht heeft nog geen vaste plek in het werkgebied. In totaal werden vijf Draaihalzen doorgegeven waarvan twee in het voorjaar en drie in het najaar. Dit jaar werden

opvallend meer Duinpiepers gemeld. Totaal werden acht vogels waargenomen. In de middag van 5 september verbleef een vogel op een akker in de Beimerwaard. Een Grote Pieper vloog op 23 september over het Rozendaalse Bos. Op 5 oktober vloog een vogel over Telpost Eltenberg. Op 24 januari was een Oeverpieper ter plaatse in het Lathumsebroek. Oeverpiepers blijven een bijzondere verschijning in het werkgebied. In het voorjaar werden vanaf 21 maart tot met 24 april zes Rouwkwikstaarten doorgeven. Engelse Kwikstaarten werden gezien op 20 april tot met 4 mei bij Bergerden, op 23 april en 8 mei (2) in de Meinerswijk en op 13 mei bij het Azewijnsche Broek . In het voorjaar waren op een aantal plaat-sen langdurig pleisterende Pestvogels aanwezig. Van 7 maart t/m 7 april (2) in het Spijkerkwartier in Arnhem en van 9 maart tot 22 maart in Velp. Daarnaast was een vogel op 28 en 29 januari aanwezig in Eerbeek en op 26 februari vlogen er twee over de Fraterwaard. In het najaar werden in totaal 23 afzonderlijke waarnemingen doorgeven met in totaal 58 vogels. Op 31 oktober werd een raamslachtoffer opgeraapt in Huissen. In het rijtje bijzonderheden hoort zeker de Noordse Nachtegaal, die zich in de Meinerswijk van 11 mei t/m 16 juni goed liet horen en zien. In totaal werden in het voorjaar van verschillende plaatsen in totaal 40 Beflijsters doorgeven. De grootste groep (8) werd op 12 april gezien in de omgeving van de Posbank. In het najaar werden in totaal zeven vogels gezien. Rietzangers werden van 13 plaatsen doorgegeven. Op doortrek kun je Rietzangers op de meest bijzondere plaatsen te-genkomen. Zo was op 19 mei een vogel aan het zingen in de wijk Laar Oost in Arnhem. Een vrij late Rietzanger werd 16 september gezien de in Brummensche Waarden. Naast de bekende plek-ken in het Rijnstrangengebied werd een Grote Karekiet waargenomen in Empe Sprabanen bij Zutphen op 26 april en 1 en 2 mei. De Bladko-ning wordt tegenwoordig bijna elk jaar opge-merkt in het werkgebied. Dit jaar waren er twee


waarnemingen; op 30 september in Arnhem en op 9 oktober in Dieren. De landelijke invasie van Witkopstaartmezen werd ook in ons werkgebied opgemerkt. In totaal werden 76 vogels gezien. Hierbij was het niet altijd even duidelijk of het om ‘zuivere’ witkopstaartmezen ging. Van 20 maart tot 9 juni werden maximaal 7 (22 maart) Baard-mannen waargenomen in de Jezuïtenwaai. Op 20 november was er een aanwezig in de Ecodelta Doesburg. Op 9 december werden er drie gezien in de Jezuïtenwaai. Dat de Buidelmees steeds zeldzamer wordt blijkt wel uit het geringe aantal waarnemingen van de afgelopen jaren. Bijzonder zijn de najaarswaarnemingen van 22 september langs de Oude Waal bij de Bijland en 31 oktober in het Azewijnsche Broek. Op 4 en 5 juni en 6 juli waren maximaal twee paartje Grauwe Klau-wier aanwezig op de Arnhemse Heide. Buiten de bekende plekken op de Veluwe werden Klapeksters waargenomen 14 januari bij Telpost Eltenberg, 12 oktober bij Azewijnsche Broek en in de Meinerswijk, 26 oktober bij Telpost Eltenberg en 30 oktober bij het Bergherbosch. Een Bonte

Kraai had zijn plekje wel gevonden bij Rheden en verbleef hier van 18 augustus tot in het voorjaar van 2011. In totaal werden tien Wielewalen doorgegeven. Vijf Europese Kanarie werden in totaal doorgeven van verschillende plekken. Het ging in alle gevallen om overvliegende vogels waarbij er vier uit Arnhem afkomstig zijn. De lan-delijke invasie van de IJsgors werd tot ver in het binnenland opgemerkt. In totaal zijn vier vogels doorgeven; 30 september Rozendaalse Veld, 10 oktober Rijkerswoerdse Plassen, 6 november Kleine Geldersche Waard en 13 november een ter plaatse bij Doesburg. Een Sneeuwgors vloog 3 januari, al roepend, over het Azewijnsche- en Netterdensche Broek. De enige Ortolaan vloog op 3 september over Telpost Eltenberg. Een Grauwe Gors vloog op 24 oktober roepend over het Azewijnsche Broek.

Met dank aan Remco Wester die het concept van dit artikel met opbouwende kritiek voorzag.

Arjen PoelmansBonte Kraai

Vlerk 28 / 2 (2011) - 81 -

Ook in deze editie weer een aantal ringterugmel-ding van vogels die door de vinder onsterfelijk zijn gemaakt door een opname in deze rubriek. Deze keer van Frank Majoor, Peter van Gene-ijgen, Roy Verhoef en ondergetekende. Naast de bijzondere soorten is er ook veel te melden over de gewone soorten, dus blijf ze insturen. Geef een gevonden ring ook door op het invoerpro-gramma Griel van het Vogeltrekstation.

Slechtvalk wit 39 (ringnummer niet doorgegeven)

Op 1 april jl. zag Peter van Geneijgen dat er in de nestkast op de Kematoren gebroed werd. Een week later is Peter met Theo Janssen gaan kijken; er werd gebroed op vier eieren! Ze hadden ook nog het geluk de ringen van het vrouwtje af te kunnen lezen. Ze is op 19 mei 2009 geringd in Duitsland. Ze was het enig jong in een nestkast op een zendtoren in Sendenhorst, iets oostelijk van Munster. De zendtoren ligt op de coördina-ten: 51°50’57” en 7°50’21” Op Google Earth is de toren goed te zien en je kunt daar ook een paar foto’s aanklikken waarop de toren te zien is. De toren heeft enige gelijkenis met de Tennet-toren. Sendenhorst ligt hemelsbreed op 136 km van de zendtoren in Arnhem, ongeveer in oostelijke richting. Dit vrouwtje was dus twee jaar toen ze is gaan broeden. Op de toren lagen de resten van 17 prooien: Kievit (4x), Watersnip (1), Postduif (1), Spreeuw (3), Kramsvogel (3), Zanglijster (1), Zanglijster of Koperwiek (1), Appelvink (1) , Vink (1) en Kruisbek (1). Zie voor foto’s van de vier eieren en het vrouwtje toen ze werd geringd www.vogelwerkgroeparn-hem.nl

Nijlgans Arnhem 8.020.356 WPY8Een Nijlgans geringd als pul door Frank Majoor in het Sonsbeekpark op 24 mei 2009 werd tot eind mei aldaar nog afgelezen (wit P, geel 8) onder andere door Roy Verhoef. Ruim een jaar later op 19 mei 2010 kreeg Frank een terugmelding van Uwe van Hoorn uit Essen in Duitsland (93 km van ringplek). De vogel (een man) kreeg daar samen met zijn vrouw jongen en haalde ook nog de krant met de kop ‘Keine Schüsse im Schlosspark’. Hij haalde zelfs de agenda van de locale politiek over de discussie van het afschieten van ganzen. De Nijlgans kreeg van Uwe de bijnaam Hägar der Schreckliche. Het hele artikel met foto’s is te zien op www.frankmajoor.nl en klik op RAS en op Nijl-gans. De vogel werd voor het laatst gezien op 30 november 2010 in het Schlosspark in Essen. Bijna 100 km is een bijzondere verplaatsing zeker als broedvogel. Maar er is altijd een baas boven baas.

Frank heeft op 19 juni 2006 een jonge, niet vliegvlugge Nijlgans geringd (ringnummer niet doorgegeven) in Arnhem. Via Institut fuer Vogel-forschung/ (DEW) Vogelwarte Helgoland (DEW)) heeft hij bericht gekregen dat de vogel gescho-ten is op 26 oktober 2009 bij de plaats Grosskö-ningsförde bij Kiel. Een afstand van maar liefst 376 km van de ringplaats en dat is tot op heden het record. De vogel heeft drie jaar, vier maanden en zeven dagen geleefd sinds het ringen.

Houtsnip Paris GY.77461Peter van Geneijgen beklom op 20 november 2008 de Eusebiustoren in Arnhem voor het verzamelen van de prooiresten van de aldaar aanwezige overwinterende Slechtvalk. Bij deze actie vond hij een Houtsnip met een Franse ring om. De vogel was op 27 februari 2007 geringd

Ringterugmeldingen 06


in Midden-Frankrijk bij Ingrannes Loiret ruim 20 km ONO van Orléan als tweede kalenderjaar. De vogel vond zijn Waterloo in Arnhem op 518 km van de ringplek en is daarmee zeker 3 ½ jaar oud geworden. Een aanzienlijk deel van de prooien van Slechtvalken zijn nachttrekkers zoals rallen, steltlopers en lijsters. De valken maken daarbij gebruik van de grote hoeveelheid kunstlicht in de nachtelijke uren aanwezig boven het stedelijke gebied. Bemoedigend bij deze terugmelding is dat er naast jagers (verantwoordelijk voor het gros van de terugmeldingen) er ook ringers actief zijn in Frankrijk waarbij de buit dus niet in de pot terecht komt.

Huismus Arnhem B488630 rood/zwart & rood/aluminium

Sinds september 2007 heeft de auteur een ring-vergunning voor RAS bij de Huismus in Rheden. Het Retrapping Adults for Survival-project is een ringproject van het Vogeltrekstation dat zich specifiek richt op het meten van de overleving van Nederlandse broedvogels. Het vangen gebeurd in mijn achtertuin met mistnetten en naarst de Huismussen mogen er ook andere soorten worden geringd. De Huismussen krijgen naast de aluminium ring ook drie kleurringen om

hun poot. Het voordeel van het kleurringen is dat je ze daarna niet meer hoeft terug te vangen, maar in je tuin de kleurcombinatie kunt aflezen. RAS Huismus wordt op zo’n 7 plekken gedaan in Nederland en in de regio door Frank Majoor in Arnhem. Daarnaast wordt er ook in een tweetal plaatsen meegedaan aan ring-MUS waarbij vogels in het stedelijk gebied worden geringd. Daarbij mogen de Huismussen ook gekleurringd worden en in de regio gebeurd dat in Doesburg (Holmer Vonk) en Didam (Maarten Hageman). Weer terug naar mijn ringactiviteiten. Op 12 mei 2011 ving ik een vrouwtje Huismus (>1 kj) welke ik naast een ring de kleurringen rood/zwart (links) en rood/aluminium ring (rechts) omdeed. Tien dagen later vond de familie Schoppers, op weg naar een verjaardag, vlakbij ons huis een platge-reden Huismus op de straat met kleurringen van de kleurcombinatie zoals hiervoor omschreven. Naast de aflezingen was dat mijn eerste echte terugmelding in bijna twee jaar van een door mij geringde Huismus. Na wat gepeuter en de ring gestrekt maken was de aluminium ring (op 1 cijfer na) nog goed te lezen, maar het opschrift Arnhem Holland niet meer.

Jan [email protected]

Huismus, met kleurringen als verkeersslachtoffer

Foto

:Jan

Sch

oppe

rs

Vlerk 28 / 2 (2011) - 83 -

Corrigenda

0102030405060708090

100

jan mrt mei juli sep nov

Aantal aan het BigYear (2010) bestedeuren per maand(T=709)Aantal nieuwe soortenper maand

Per ongeluk is bij het artikel van Erik Lam over zijn Big Year in het vorige nummer van Vlerk figuur 2 niet opgenomen.

Bij de eerste foto van dit artikel is het onderschrift weggevallen. Dit moet zijn: Op zoek naar de Morinel-len, Hoge Veluwe 13 mei 2010. Foto Maarten Kaales

Op de achterkant van de kaft is gemeld: Jaargang 27, nunmmer 4, Maart 2011. Dit moet zijn: Jaargang 28, nummer 1, Maart 2011 (zoals op de voorzijde wel is vermeld).


Agenda

1 augustus Start roofvogeltrektellingen bij Elten Info bij Jan Schoppers [email protected]

4 september Vogelbescherming open dag in Afrikamuseum, Berg en Dal ism SOVON www.sovon.nl

9 september Symposium 100 jaar vogels ringen Naturalis. Leiden www.vogeltrekstation.nl

17 september Maandelijkse watervogeltelling en de ganzen en zwanentelling. Voor informatie hierover bij Greta van Hoorn, 026-3511805, [email protected]

15 oktober Maandelijkse watervogeltelling en de ganzen en zwanentelling. Voor informatie hierover bij Greta van Hoorn, 026-3511805, [email protected]

5 november Nationale Natuurwerkdag

12 november Maandelijkse watervogeltelling en de ganzen en zwanentelling. Voor informatie hierover bij Greta van Hoorn, 026-3511805, [email protected]

26 november Landelijke dag SOVON in Nijmegen www.sovon.nl

IntroDe zomer in - Vogelwerkgroep ArnhemVlerk 28 / 2 (2011) - 53 - IntroDe zomer in In de maanden...

Documents

Transcript of IntroDe zomer in - Vogelwerkgroep ArnhemVlerk 28 / 2 (2011) - 53 - IntroDe zomer in In de maanden...