VVVooogggeeelllwwweeerrrkkkgggrrroooeeeppp OOOOOOSSSTTT---BBBRRRAAABBBAAANNNTTT

NNiieeuuwwssbbrriieeff 22001155//0055

33 jjuunnii 22001155

21 – 27 juni

Vogelwerkgroep Oost-Brabant Nieuwsbrief 2015 / 05 Pagina 2

OOookk jjiijj bbeenntt wweellkkoomm oopp oonnzzee uuiittggeebbrreeiiddee bbeessttuuuurrssvveerrggaaddeerriinngg

WWooeennssddaagg 1100 jjuunnii ,, aaaannvvaanngg 1199..3300 uu..

LLookkaaaall:: NNaattuuuurrhhuuiiss DDee GGoorrss,, MMeettsseellssttrraaaatt 7755..

LLeett oopp:: ddoooorr eeeennrriicchhttiinnggssvveerrkkeeeerr eennkkeell bbeerreeiikkbbaaaarr vvaannuuiitt ddee rriicchhttiinngg vvaann ddee

AAaarrsscchhoottssee sstteeeennwweegg..

GGrraaaagg vvoooorraaff aaaannmmeellddeenn:: 001166 8811 8877 8877..

AAggeennddaa:: BBeesspprreekkiinngg ddaaggeelliijjkkssee wweerrkkiinngg eenn vvoooorraall……

PPllaannnniinngg aaccttiivviitteeiitteenn 22001166..

CCuurrssuuss((sseenn)) 22001166 ??????

TTiijjddsscchhrriifftt……

Jonge Slechtvalken in Aarschot

Dit jaar zijn er in Oost-Brabant 3 succesvolle Slechtbvalkparen met samen 11 jongen

!!! Wil je meer weten over deze successtory lees dat dit fragment uit de persmap die

we te Aarschot op het ringmoment ter beschikking stelden.

Slechtvalk, uitgestorven als broedvogel en weergekomen

“In de middeleeuwen moet de Slechtvalk vrij algemeen geweest zijn. “Slecht”

betekende gewoon. In ons land waren ze in de 19de

en 20ste

eeuw enkel aanwezig als

rotsbewoners op enkele rotswanden, dus niet broedend in Vlaanderen. De

boombewonende populatie was al veel langer verdwenen.

Door vervolging ging de stand dramatisch achteruit. Tot in de jaren ’60 werden zelfs

premies gegeven voor binnengebrachte klauwen van roofvogels. Dan kwam de DDT-

crisis. Het kwistige gebruik veroorzaakte afnemende vruchtbaarheid en broos worden

van de eischalen. En in een paar decennia verdween de Slechtvalk als broedvogel in

zowat gans West-Europa. Er bleven een paar restpopulaties in Scandinavië en in

gebergten (Alpen en Jura).

Na het verbod op DDT konden die restpopulaties weer uitbreiden en zich weer meer

verspreiden. In Duitsland startte men met het plaatsen van nestkasten in hoge, vooral

industriële gebouwen ter vervanging van rotsen. Dit voorbeeld kreeg navolging in

ons land dank zij het F.I.R. (Fonds Instandhouding Roofvogels) en zijn voorvechter,

Vogelwerkgroep Oost-Brabant Nieuwsbrief 2015 / 05 Pagina 3

Guy Robbrecht. In de jaren ’90 waren er eindelijk opnieuw een paar broedparen in

ons land. Zie verdere teksten.

Tienen - We stimuleerden Guy om ook in onze regio een nestkast te plaatsen. In

2004 gebeurde de plaatsing van een eerste nestkast op de watertoren van Tienen. De

watertoren is zichtbaar vanuit een wijde omgeving en biedt dus ook een enorm

uitzicht. De stad Tienen financierde de eerste nestbak. Evenwel heeft deze nestbak

tot op heden geen Slechtvalken kunnen verleiden.

In de winter van 2005-2006 verbleef evenwel een koppel Slechtvalk in het

stadscentrum van Tienen rondom de twee grote kerken in het centrum en daarom

werd ook daar een nestkast geplaatst; deze koer gesponsord door twee Tiense

bedrijven Citrique en Affilips. Een echt succes werd het niet. De Slechtvalken

verdwenen uit de stad.

Leuven - In de winter van 2011-2012 verbleef een koppel Slechtvalken veelvuldig in

Leuven centrum. Balts en zelfs paringen werden waargenomen. Daarom werd snel

een nestkast getimmerd en geplaatst op de gebouwen van de St.-Pieterskliniek. Met

ongewoon sterk succes. Reeds vier jaar na elkaar zijn er telkens vier jongen die er het

levenslicht zien, geringd worden en kunnen uitvliegen.

Tienen - In 2014 was het eindelijk prijs in Tienen, na 10 jaar wachten werd de

nestkast op de kerktoren van St.-Germanus door een broedpaar Slechtvalken in

gebruik genomen. Bij een controle bleken er drie kuikens en één niet uitgekomen ei.

Van de drie jongen die alle drie konden uitvliegen, werd er één aangereden door een

wagen in een straat vlak bij de nestkast.

Aarschot - Tijdens zomer en herfst 2014 bleek dat er bijna permanent Slechtvalken in

Aarschot centrum werden waargenomen. Daarom werd besloten ook hier een

nestkast te plaatsen. In de winter 2014-2015 zaten ze geregeld met 2 op en rond de

OL. Vrouwkerk. Zo’n kast is vrij groot en zwaar, helemaal in roestvrij staal met

houten binnenbak en drie lagen op de bodem als isolatiemateriaal. De zoektocht naar

plaatselijke sponsoring leverde niks op. Daarom werden de kosten gedragen door

Vogelwerkgroep Oost-Brabant van Natuurpunt.

Najaar 2014 en de lente van 2015 in onze regio is voor natuurbeschermers en zeker

voor bewonderaars van onze in vrijheid levende roofvogels memorabel. Er kwam dus

de nestkast op de O.L.Vrouwkerk van Aarschot, maar eveneens in Zoutleeuw verbleef

een nieuw koppel Slechtvalken, dus werd ook daar op de kerk een nestkast bijgezet.

Deze laatste tot heden nog zonder succes wellicht ingevolge de langer durende

restauratiewerken.

Ondertussen zijn we vandaag 22 mei toe aan het ringen van de eerst jonge

Slechtvalkjes in Aarschot geboren. Drie jongen zijn aanwezig. Ze krijgen twee

ringen aangezet. Vooreerst is er de wetenschappelijke ring met een unieke cijfercode.

Bovendien worden ze gemeten, gewogen en wordt DNA van elk exemplaar genomen,

Vogelwerkgroep Oost-Brabant Nieuwsbrief 2015 / 05 Pagina 4

dit in een strijd tegen mogelijke nestrovers. Roofvogels en uilen zijn de laatste jaren

alhoewel beschermd, zeer gegeerd door vogelhouders en pseudo-valkeniers. Door het

feit dat het DNA gekend is als “wilde vogel” is de kans op vervreemding erg klein.

Ze krijgen ook een tweede ring, een zogenaamde kleurring typische voor het

Slechtvalkenproject. Voor elk land is er een typische kleurencombinatie, voor ons

land is dat zwart-wit. Hierdoor kan soms al vanop een zekere afstand herkend worden

in welk land de vlak werd geringd en mogelijk kan ook op afstand de uniek letter en

cijfercombinatie worden afgelezen. Bij de wetenschappelijke metalen ring is aflezen

enkel mogelijk als de vogel in de hand wordt genomen, leven bijvoorbeeld na een

ongeval of bij een dood aangetroffen exemplaar.

2015 – Succesjaar

Dit jaar, 2015, werden niet minder dan 11 jonge Slechtvalken geringd in onze regio

en dit op drie locaties: 4 in Leuven, 4 in Tienen en heden 3 in Aarschot. Absoluut

merkwaardig als je weet dat deze soort een paar decennia geleden nog helemaal

verdwenen was uit onze regio, zelfs uitgestorven was als broedvogel in België in de

jaren 1960.

Onze Aarschotse drieling 2015

Vogelwerkgroep Oost-Brabant Nieuwsbrief 2015 / 05 Pagina 5

Een paar omwonenden o.a. de koster mochten aanwezig zijn

Philippe met assistentie van Eddy, foto Het Laatste Nieuws

Vogelwerkgroep Oost-Brabant Nieuwsbrief 2015 / 05 Pagina 6

Nieuw project

De GRAUWE KLAUWIER - Komt hij terug ???? Of is hij er al ????

In het kader van een Bijzonder

Natuurbeschermingsproject dat werd

ingediend bij de Provincie Vlaams-

Brabant is Natuurpunt Studie

momenteel op zoek naar vrijwilligers

die mee willen werken aan een

inventarisatieproject rond

de Grauwe klauwier in de provincie.

Na jaren van achteruitgang, werd de

soort in 1999 uitgestorven verklaard

als broedvogel in Vlaanderen.

Gelukkig lijkt de soort de laatste jaren

aan een opmars bezig. Her en der worden binnen het vroegere verspreidingsgebied in

Vlaanderen en Wallonië opnieuw territoria gekoloniseerd. In 2013 mochten we voor

het eerst sinds decennia ook weer een broedgeval van Grauwe klauwier vaststellen in

Vlaams-Brabant. Aangezien het best wel onopvallende broeders kunnen zijn, rees de

vraag of er misschien nog op andere locaties broedgevallen zouden zijn?

Daarom willen we graag, samen met jullie, gericht gaan op zoek gaan naar de Grauwe

klauwier in potentieel geschikte broedgebieden in Oost-Brabant. Die gebieden worden

minimaal 2 keer per jaar bezocht om de aanwezigheid van de soort en eventuele

territoria vast te stellen: een eerste inventarisatieronde rond half mei wanneer de

mannetjes zingen, een tweede ronde eind juni- begin juli wanneer de jongen net

uitvliegen.

Om een gerichte inventarisatie te vergemakkelijken werd op waarnemingen.be een

projectscherm opgemaakt met een selectie van gebieden waar we mogelijk een

Grauwe klauwier zouden kunnen verwachten. Via deze projectpagina kan je aangeven

welke gebieden je graag wil tellen. Je gaat daarvoor naar Projecten -> Inventarisatie

Grauwe klauwier Vlaams-Brabant en klik dan rechts bovenaan op 'Waarneming

toevoegen voor een gebied/Overzicht claim gebieden'. Daar krijg je de lijst van

gebieden te zien en kan een gebied naar keuze claimen. Een waarneming kan je

toevoegen via ditzelfde scherm door op de link 'waarneming invoeren' achter je

gebiedsnaam te klikken. Probeer daarbij de locatie zo exact mogelijk te bepalen

Foto Karel Van Rompaey

Vogelwerkgroep Oost-Brabant Nieuwsbrief 2015 / 05 Pagina 7

(puntlocatie) en zoveel mogelijk informatie over de vogel te specificeren (geslacht,

gedrag, kleed, biotoop). Je kan via deze weg ook 'toevallige' waarnemingen ingeven

in een gebied dat je niet claimde, mocht je eens andere horizonten opzoeken.

Ondertussen zijn de klauwieren volop aan het toekomen en lopen uit de

broedgebieden in Wallonië en Limburg al volop waarnemingen binnen. Hoog tijd dus

om op stap te gaan en een eerste inventarisatieronde te plannen waarbij je

geclaimde gebied volledig doorzoekt. Een heel aantal gebieden werden al geclaimd,

maar voor een reeks gebieden zoeken we nog vrijwilligers.

Een tweede inventarisatieronde mag je inplannen eind juni-begin juli, wanneer -

in het geval dat een koppel tot broeden zou komen - de jongen pas het nest verlaten en

ze opvallend en makkelijk waar te nemen zijn.

Nu we toch het veld in trekken, willen we jullie ook vragen van melding te maken

van eventuele waarnemingen van Zomertortel, Roodborsttapuit, Spotvogel en

Geelgors, soorten waarvan we de verspreiding van wat dichter willen opvolgen. Deze

soorten maken immers graag gebruik van hetzelfde habitat. Dat mag ook via

bovenstaand projectscherm.

Doorzocht je je gebied volledig en zag je geen van bovengenoemde soorten? Ook

dat interesseert ons! Geef dan zeker een nulwaarneming in. Dat kan door in het

projectscherm op 'Waarneming toevoegen voor een gebied/Overzicht claim gebieden'

te klikken en op 'Waarneming invoeren' achter je gebied te klikken. Kies nu in het

eerste venster 'protocol' de optie 'Totaal aantal voor het gebied'. Nu kan je een 0 (nul)

invoeren.

Het project ging van start op 1 mei 2015 en loopt tot 15 oktober 2016. Wie dit jaar

niets vindt, krijgt volgende jaar dus nog een herkansing ;-)

Tot slot geven we jullie graag nog enkele inventarisatietips mee:

- Je kan hiervoor best een warme dag uitkiezen met weinig wind, zodat de

klauwieren zich wat makkelijker laten zien.

- Speur daarbij zeker de topjes van doornstruwelen, paaltjes, schrikdraad of

omheiningen af. Die gebruiken ze namelijk graag als uitkijkpost.

- Doe dat best eerst vanop een afstand, want klauwieren durven wel eens schuw te

zijn en zich bij benadering weg te stoppen in een struik.

- Besteed vooral aandacht aan soortenrijke graslanden waar je eerder veel activiteit

van kevers, hommels of sprinkhanen (voedsel) kon waarnemen en waar flink wat

doornstruweel aanwezig is. Daar maak je een goede kans.

Vogelwerkgroep Oost-Brabant Nieuwsbrief 2015 / 05 Pagina 8

Foto ARKive

- Grauwe klauwieren hebben immers een voorkeur voor doornstruwelen zoals

sleedoorn, meidoorn, rozenstruiken of braamstruwelen. Losstaande doornstruiken

worden bovendien verkozen als favoriete nestplaats.

- Grauwe klauwieren jagen graag op de overgang van korte en lange vegetatie of

langs rustige onverharde wegen. Een doornstruweel in de buurt van een pas gemaaid

grasveld en een hooiland zou wel eens geschikt kunnen zijn.

Mocht er iets niet helemaal duidelijk zijn of je hebt nog bijkomende vragen, aarzel

dan niet mij te contacteren via onderstaande contactgegevens.

Alvast bedankt voor jullie enthousiaste medewerking en dan rest me enkel nog jullie

geweldig veel succes en inventarisatieplezier toe te wensen!

Griet Nijs

Natuurpunt Studie

Coxiestraat 11, 2800 Mechelen griet.nijs@natuurpunt.be

015/77.01.61

Vogelwerkgroep Oost-Brabant Nieuwsbrief 2015 / 05 Pagina 9

KOMENDE ACTIVITEITEN

Donderdag 4 juni 2015 Avondwandeling

Ontdekkingstocht doorheen de Grote Getevallei te Linter

Wandeling o.l.v. Natuurpunt Linter. Van aan het voormalige station in Neerlinter

trekken we de Grote Getevallei in en wandelen via de oevers van de Grote Vliet en de

Grote Gete, dwars door het natuurontwikkelingsproject Grote Getevallei. We keren

terug via het Doysbroek.

Van de oorspronkelijke moerassen, met zelfs lokaal oude veenkernen, blijven vandaag

nog maar enkele relicten over. Een ingenieus systeem van leigrachten en molens

draineerde de vallei vanaf de 14de

eeuw. Later in de geschiedenis verschenen

populieren waar de bodem alsnog te nat bleek. Op de drogere oeverwallen werd een

boccagelandschap ontwikkeld met brede haagkanten. Natuurpunt en de provincie

Vlaams-Brabant streven naar het herstel van een drassige, ruigere vallei in de

komgronden en soortenrijke hooiweides op de valleiflanken. Zo kan de vallei

overtollig water bufferen en tegelijkertijd kansen bieden aan typische valleivogels.

Met meer dan 760 ha natuur van Hoegaarden over Tienen en Linter tot Geetbets en

Zoutleeuw krijgt de Getevallei zo opnieuw haar historisch karakter aangemeten.

De afwisseling van soortenrijke graslanden, structuurrijke ruigten, brede haagkanten,

bosschages en vervallen populierenbossen maakt het een erg gevarieerd gebied dat

nog in volle ontwikkeling is. Er staan reeds 133 vogelsoorten op de gebiedslijst van

www.waarnemingen.be, maar er valt altijd wel iets nieuws te ontdekken! Opvallende

broedvogels van dit stuk van de Getevallei zijn Spotvogel, Wielewaal, Zomertortel,

Vogelwerkgroep Oost-Brabant Nieuwsbrief 2015 / 05 Pagina 10

Grauwe Vliegenvanger, Rietgors, Blauwborst, Grote Gele Kwikstaart,

Roodborsttapuit, Braamsluiper, Sprinkhaanzanger, Wintertaling, Ransuil… en wie

weet spotten we een van de ambassadeurs van het gebied, de Grauwe Klauwier!

Afspraak: om 19.30 u. op het dorpsplein van Neerlinter (langs de Grote Steenweg

100 m voorbij de kerk). Einde omstreeks 22 u.

Zondag 7 juni 2015

Steenuil in boerennatuur te Lubbeek

Steenuilen hebben het nu ook -buiten hun bastion in Binkom-

duidelijk naar hun zin in Lubbeek. Het aantal broedgevallen stijgt er

jaar na jaar. Het boerenlandschap met begraasde

hoogstamboomgaarden en houtkanten biedt hier dan ook nog

veel mogelijkheden voor deze Lubbeekse koesterbuur.

Misschien niet vreemd dat hier in 2014 het grootste nest jonge Steenuilen

aangetroffen werd. Liefst 6 jongen werden er van een wetenschappelijke ring

voorzien en vlogen er ook uit. Ga je ook mee op zoek naar het grootste

steenuilengezin?

Natuurpunt Lubbeek en het Regionaal Landschap Noord-Hageland organiseren deze

activiteit in samenwerking met de gemeente

Lubbeek, Vogelwerkgroep Oost-Brabant, de

Steenuilenwerkgroep, Vogelbescherming

Vlaanderen, Vogel- en

Zoogdierenopvangcentrum Heusden-Zolder,

Landelijke Gilde, KVLV e.a.

Steenuil, foto Marc van Meeuwen

Er is voor ieder wat wils: Hagelands ontbijt (10

u.), picknick (mee te brengen of te bestellen)

(11.30 u.), koesterkermis,

steenuilenwandeling(en) met ringdemonstratie,

infomarkt met diverse stands, tentoonstelling

kunstige Steenuiltjes, steenuilencafé,

huifkarshuttle.

In de namiddag hamburgers, eerlijk boerenschepijs, pannenkoeken…

Voor de kinderen: schminkstand, knutselhoek; speelhoek.

Fietsparcours (diverse afstanden) en gegidste wandelingen met vertrek om 11, 14 en

15 u. met in de namiddag ringdemonstraties van Steenuiltjes.

Het VOC laat gerevalideerde vogels en andere dieren opnieuw vrij.

Waar? Rozemarijnhoeve, Heideken 3 in Lubbeek. De activiteiten lopen van 11 tot

18 u.

Met onze vogelwerkgroep organiseren we vroege-vogelwandelingen met aansluitend

gelegenheid tot ontbijt (vegetarisch omelet of spek met eieren, boerenbrood,

Vogelwerkgroep Oost-Brabant Nieuwsbrief 2015 / 05 Pagina 11

confituren, koffie, thee, fruitsap…) à volonté voor 10 euro. Vooraf inschrijven is

gewenst. Bezoek nadien ook onze stand!

De vroege-vogelwandelingen vertrekken om 7 en om 8 u. aan het Maelendries-

restaurant, Hertbosweg 5, Lubbeek.

Meer info op www.natuurpuntlubbeek.be of bij natuurgids Benny L’Homme, 0486 02

06 27 of info@natuurpuntlubbeek.be

Zaterdag 13 juni 2015

Bustocht Westhoek Duinenreservaat en IJzermonding in Nieuwpoort

Duinenreservaat, foto Marcel Jonckers

Bezoek aan het Duinenreservaat van De Panne, 340 ha groot aaneengesloten

duingebied met aanpalend 100 ha Calmeynbos. In dit gebied met zijn beroemde

centrale stuifduinen, maar veel rijkere vochtige pannen groeien meer dan 400 soorten

hogere planten, waaronder Zomerbitterling en zeldzame orchideeën als Honingorchis

en Slanke Duinorchis. Bijzondere broedvogels zijn hier o.a. veel Nachtegaal,

Wielewaal, Fitis, Braamsluiper, Roodborsttapuit, Kleine Plevier en Strandplevier,

sinds enkele jaren zelfs Bijeneters. Op dit ogenblik van het jaar is het gebied ook

bijzonder interessant voor insecten als Kleine

Parelmoervlinder, Heivlinder, Junikever,

meerdere zandloopkevers, zelfs een paar

sprinkhaansoorten die nergens anders in

Vlaanderen voorkomen: Duinsabelsprinkhaan

en Blauwe Duinsprinkhaan. Er zijn

begrazingsprojecten met Konickpaarden,

Heckrunderen, Shetlandpony’s, Damherten en

Highlandrunderen.

In de IJzermonding wandelen we dankzij

bijzondere toelating door het recent herstelde

gedeelte. Het reservaat, vroeger hoofdzakelijk militair domein werd in het kader van

Bruine Zandloopkever

Vogelwerkgroep Oost-Brabant Nieuwsbrief 2015 / 05 Pagina 12

het Plan Zeehond herschapen en is nu ruim 130 ha groot. Het omvat strand, duinen,

schorren, slikken en recent ook een stuk polders, de Hemmepolder. Typische planten

zijn er Zeealsem, Melkdistel, Strandguldenroedekruid, Hondstong, Gelobde Melde …

Er broeden Dwergstern, Strandplevier, Tapuit, Kuifleeuwerik… en er foerageren

massa’s steltlopers op het voedselrijke slib dat tot 30.000 levende organismen bevat

per m². En misschien zien we de zeehondjes wel!

Welk gebied in de voor- en welk in de namiddag bezocht wordt, is afhankelijk van de

getijden. Wim Jans gidst beide bezoeken.

Vertrek: Rotselaar, parking bij rondpunt Aarschotsesteenweg / Steenweg op

Holsbeek om 6.15 u. Diest, parking Halve Maan bij de Lindenmolen op de Omer

Vanaudenhovelaan om 6.45 u. – Leuven, Parking Bodart om 7.15 u. –Tienen parking

achterzijde van het station (via westelijke ring en Grijpenlaan) om 6.45 u. (met auto’s

tot Leuven). Terug omstreeks 20.30 u.

Inschrijven door storten van 25 euro (leden Natuurpunt) of 30 euro (niet-leden) op

rekening IBAN: BE72 3300 1162 6516 van de Vogelwerkgroep met vermelding

"Westhoek + opstapplaats". Cursisten grote cursus gratis.

Donderdag 18 juni 2015 Avondwandeling

Molenheide te Aarschot

Zwarte Specht, foto Dieder Plu

Te Langdorp, dorpje bij Aarschot, stond de

Heimolen te midden van een heidelandschap

op de rand van de Demervallei. Natuurpunt

heeft er zowel de windmolen (de Heimolen) als

de omliggende heide hersteld. Wij wandelen

er onder leiding van Luc Storms op de

overgang van Kempen en Hageland. De

Molenheide is een droog heidegebied met hier

en daar stuifduinen. Het heeft de typische

plantengroei met Struikheide, Stekelbrem,

Gewone Brem … Tijdens de monitoring

werden heel wat zeldzame soorten vastgesteld

uit de planten-, zwammen- en insectenwereld. De avifauna werd tot nu toe nog

minder opgevolgd, maar toch werden al enkele interessante soorten vastgesteld.

Verleden jaar werd hier de Nachtzwaluw waargenomen, dus we hopen dat hij er terug

zal zijn. Ook Boompieper en Zwarte Specht bevolken dit gebied.

Vogelwerkgroep Oost-Brabant Nieuwsbrief 2015 / 05 Pagina 13

Afspraak: om 18.30 u. aan de Heimolen in Langdorp, hoek Molenheidestraat /

Windmolenstraat. Einde omstreeks 22 u.

Zaterdag 20 juni 2015

Voormiddagwandeling in het Torfbroek

Wandeling o.l.v. Wilfried Deckers.

Het kalkmoeras Torfbroek in

Kampenhout behoort tot de rijkste

natuurgebieden van onze regio. De

waargenomen vogelsoorten zijn

vooral moeras- en rietvogels,

waaronder Waterral, Kleine Karekiet,

Rietgors, Sprinkhaan-zanger, Bruine

Kiekendief, Matkop... Het aantal

hogere plantensoorten schommelt

rond vierhonderd. Deze diversiteit is

te danken aan de verschillende

biotooptypes: de centrale vijver (ooit

lagen hier enkele turfputten, later gebruikt als vlasrootput), de beboste randen, de

verschillende types hooilanden en enkele akkers. Het gebied, 40 ha groot, is een

restant van een uniek moeras, gevoed door zeer kalkrijk grondwater. De

gemeentelijke overheid verkocht in 1928 dit natuurgebied aan een bouwmaatschappij

voor de aanleg van een villawijk. Er volgden 50 jaar van aftakeling. Uiteindelijk

kwam het onbebouwde deel in 1977 in beheer van Natuurpunt. Met man en macht

werden de dichtgegroeide hooilanden en moerassen weer opengemaakt en open

gehouden. Veel soorten vinden hier hun laatste toevluchtsoord. Dit gebied is

absoluut een bezoek waard, zeker eind juni, wanneer een zee van orchideeën je

begroet: Bos-, Moeraswespen-, Grote Muggen-, Bijenorchis.

Afspraak: parking einde Visserijlaan (verlengde van de Torfbroeklaan) te

Kampenhout om 9 u. Einde omstreeks 11.45 u.

Zondag 21 tot zaterdag 27 juni 2015

Zevendaagse reis naar Noord-Engeland en Schotland

Door diverse persoonlijke tegenslagen kunnen 1, wellicht

2 van de ingeschrevenen niet mee. Misschien kan jij die

plaats nog invullen? Interesse? Neem dan snel contact

op met Jan Wellekens 0479 799 367 of Marcel Jonckers

0497 44 72 33.

Kleine Karekiet, foto Karel van Rompaey

Vogelwerkgroep Oost-Brabant Nieuwsbrief 2015 / 05 Pagina 14

Omstreeks 20 – 25 augustus 2015 organiseren we opnieuw een

Morinellenzoektocht

in de regio Hoegaarden – Landen.

Morinelplevier, foto Erwin Hoebrechts

In deze regio is er het unieke verschijnsel dat hier

jaarlijks gedurende een handvol dagen Morinellen

passeren, neerkomen en blijven pleisteren. Maar

de juist datum is een gok. Daarom dat we het nu

anders doen. Wie hiervoor interesse heeft geeft

zich een paar weken vooraf (eind juli bvb.) op via

een mailtje aan

Peter Collaerts (peter.collaerts@scarlet.be ) of aan Rudy Van Baelen

(rudy.vanbaelen@telenet.be). Zodra er Morinellen gemeld zijn op één van deze

plaatsen en er met grote kans op succes een tocht kan georganiseerd worden, krijg je

dan een berichtje met datum, afspraakplaats en uur.

Zaterdag 22 augustus 2015 Autodagtocht

Bezoek aan Dutch Bird Fair in en om het bezoekerscentrum Oostvaardersplassen

De Dutch Bird Fair werd van datum gewijzigd naar 5 en 6 september. Op deze

datum hebben we evenwel cursusactiviteiten. Daarom werd beslist deze activiteit

niet in onze planning te behouden. Wellicht wordt dit iets voor 2016.

Zaterdag 29 augustus 2015

Autotocht naar de Hoge Venen

De Hoge Venen zijn ongetwijfeld één van de meest ongerepte stukjes natuur van het

Ardennen-Eifel-complex. Vandaar dat wij er al eens graag op bezoek gaan. Door

het strenge klimaat van deze streek, de hevige neerslag, de lange koude winters en een

lage gemiddelde temperatuur (6,1°) zijn uiterst zeldzame plantensoorten uit Noord-

Europa, de bergstreken en het Atlantische gebied hier behouden gebleven als

Beenbreek, Wolgras, Lavendelheide, Zevenster, Kleine Veenbes, Rijsbes,

Kolkjesgentiaan, Wolfsklauw, Wateraardbei en een hele rits andere. Daaraan

Vogelwerkgroep Oost-Brabant Nieuwsbrief 2015 / 05 Pagina 15

gekoppeld leven hier een aantal andere

levensvormen als vlinders en libellen. Hier

geen hoge dichtheden van vogels, maar wel

een aantal interessante soorten met als

toppers de Korhoen (hoe lang nog?),

Klapekster, Grauwe Klauwier, Kruisbek,

Ruigpootuil, Raaf, Kortteenboomkruiper,

Paapje, Graspieper… In deze regio bij

goed weer ook heel wat roofvogels als

Rode en Zwarte Wouw, Havik, Buizerd.

Oorspronkelijk was hier heel veel bos, in

de late middeleeuwen werd daarvan heel

wat ontgonnen en ontstonden er meer

open gebieden, o.a. uitgestrekte

weidegebieden voor veeteelt. Vanaf de

19de

eeuw werd er weer heel wat bebost met Sparren. Dit heeft geleid tot een

aanzienlijke afname van de veenoppervlakte. De turflaag bereikt hier vaak een

hoogte van enkele meters, een unicum. Een oppervlakte van 4.500 ha werd

beschermd als natuurreservaat (reeds in 1957). Dat reservaat kreeg in 1966 het

Europees Diploma voor Natuurbehoud. Een LIFE-project Hoge Venen is eind 2012

afgerond. Een documentaire werd gemaakt om de doelstellingen toe te lichten en het

werk dat gedurende 5 jaar is gerealiseerd te tonen. Zie:

www.spalywood.be/video_hfagnesfin.htm.

In de voorafgaande weken wordt uitgestippeld welke wandelingen meest geschikt

zijn, mogelijk Fagne de Polleur en Brackvenn.

Vertrek: Leuven, parking Bodart 7 u. – Tienen, parking achterzijde van het station

via westelijke ring en Grijpenlaan om 7.20 u. – Bekkevoort, carpoolparking eveneens

om 7.20 u. – Samenkomst van de drie groepen: parking op E40 na afrit Verviers om

8.30 u.

Zaterdag 19 september 2015

Autodagtocht De Ziepbeek in Rekem

Vandaag trekken we naar het Maasland. We bezoeken de vallei van de Ziepbeek

(Zijpbeek) te Rekem, een deelgemeente van Lanaken. Rik Derveaux leidt ons rond

door de bossen van zijn jeugd.

De vallei van de Ziepbeek sluit oostelijk aan bij de Mechelse Heide en grenst

noordelijk aan het Koninklijk Domein (Friedheim) met het bijhorende Klooster van

Opgrimbie van de zusters monialen van Betlehem, onder leiding van de dochter van

wijlen Daniel Coens. Dit domein is evenwel niet vrij toegankelijk en met twee meter

hoge draadafrastering veilig afgesloten van de buitenwereld en de vogelaars. Tevens

vlakbij een oud Navo-vliegveld en een gebied met een hele reeks bunkers van FN

Kruisbek, mannetje

Vogelwerkgroep Oost-Brabant Nieuwsbrief 2015 / 05 Pagina 16

(Fabrique National des Armes de Guerre) waar hulzen gevuld worden met poeder

(ook niet vrij toegankelijk).

De Vallei van de Ziepbeek is al erg lang een natuurreservaat. Als kind ging hij er

naar de Korhoenders kijken (beginjaren 70). Die zijn verdwenen, maar het beheer

heeft wel voor een zeer grote verandering ten goede gezorgd. Heel veel open

landschappen met heel veel heide werden hersteld. Klokjesgentiaan, (honderden

planten in bloei), Zonnedauw (honderden planten), Beenbreek, Gagel, Struikheide,

Dopheide, etc. Tijdens de verkenning zag hij er een koppel Grauwe Klauwier, flink

wat Grauwe Vliegenvangers, Boomvalk, Roodborsttapuit, reiger, Buizerd, meesjes en

erg veel Boeren- en Huiszwaluw ondanks het toen eerder slechte weer, weinig zon,

bewolkt en af en toe een bui. De voor vogelaars meest interessante zone ligt eigenlijk

een beetje buiten het bewegwijzerde parkoers van het natuurreservaat. Het zijn

enkele vijvers en vooral enkele uitgestrekte voormalige graslanden-velden die in een

vorig tijdperk bewerkt werden door patiënten van de Rijkspsychiatrische Inrichting

(het gesticht) aldaar. Die zijn intussen verruigd en omgeven met struiken. Kortom

een aanrader voor een langere wandeling met zeer mooie natuur, landschappen,

planten, vogels, paddenstoelen, libellen en vlinders en af en toe een verdwaalde -

ontsnapte Moniale.

Vertrek: Leuven, parking Bodart .7.30 u. – Tienen, parking achterzijde van het

station via westelijke ring en Grijpenlaan om 7.30 u. – Bekkevoort, carpoolparking

om 8.10 u.

Ter plaatse : 9 uur Oude Bosparking op Daalbroekstraat in Rekem. Verbinding

tussen het gehucht Besmer (Zutendaal) en Rekem. Komende van Zutendaal, links

afslaan in Besmer en dan weg door bos volgen, na 3 tal km links. Komende van

Rekem : Daalbroekstraat volgen richting Zutendaal voorbij Heidestraat (links) nog 1,5

km aan de rechter kant.

STUDIEPROJECTEN

Heb je nog niet ingegeven telresultaten, wil je die dan doorzenden ????

Bijzondere Broedvogels en Algemene Broedvogels

Oranje-lijst-soorten

Koloniebroeders

Hoe ze opvolgen ????

En dit hernemen we uit de vorige nieuwsbrief….

Vogelwerkgroep Oost-Brabant Nieuwsbrief 2015 / 05 Pagina 17

ZIE JE BROEDINDICATIEF GEDRAG ?????

Maar ook los van bovenstaand project blijven al je waarnemingen welkom. Ook in

het bijzonder de waarnemingen die wellicht te maken hebben met een broedgeval van

onze oranjelijst- of rodelijst-soorten en/of koloniebroeders.

Geef ze niet gewoon in als “ter plaatse” maar preciseer : baltsend, zingend, transport

nestmateriaal of …. Kies de correcte gedragsomschrijving. Dit is belangrijk !

Weet je ergens een kolonie? Geef zeker de gegevens door! (Roek,

Oeverzwaluw, Blauwe Reiger, Aalscholver, meeuwen……)

Boerenzwaluw en Groenling jongen voederend

Vogelwerkgroep Oost-Brabant Nieuwsbrief 2015 / 05 Pagina 18

“Ons Vogelblad”

Al 26 jaar trouw om de drie maanden. Gestart met 32 pagina’s. Nu meer dan

dubbeldik en met kleurkaft !! Op de hoogte blijven van de activiteiten van onze Vogelwerkgroep Oost-Brabant van Natuurpunt

kan best via het abonnement op "Ons Vogelblad".

Dit tijdschrift wordt 4 keer per jaar uitgegeven, telt nu meestal 64 à 72 blz. per keer en is volledig

gewijd aan onze vogelwereld, vogelrijke gebieden, vogelstudies, bijzondere waarnemingen, soort in

de kijker, vogelgedrag en ecologie, uitstappen en algemene vogelthema's.

Het abonnementsgeld voor een jaargang bedraagt nu 15 euro voor leden van Natuurpunt of 17 euro

voor niet-leden, afzonderlijk te betalen op rekening van de Vogelwerkgroep, Waaibergstraat 26 / 5

te 3300 Tienen - IBAN: BE24 3300 1135 7138 – BIC: BBRU BE BB

Vogelwerkgroep Oost-Brabant coördineert activiteiten rond vogels in de regio.

We werken rond OBSERVEREN, STUDIE, EDUCATIE en BESCHERMING.

Studieprojecten waaraan u kan meewerken zijn: Watervogeltellingen, Roofvogeltellingen,

Inventarisaties, PTT-project, Project Bijzondere Broedvogels.

Beschermingsprojecten lopen vnl. rond uilen, zwaluwen en akkervogels.

BBeezzooeekk eeeennss oonnzzee wweebbssiittee

wwwwww..vvooggeellwweerrkkggrrooeepp--oooosstt--bbrraabbaanntt Onze vernieuwde website: een bezoekje zeker waard! Voortdurend bijgewerkt….

Waarnemingen in de regio en tijdens onze uitstappen en reizen. Info over cursussen, studie- en

beschermingsprojecten. Enkele vogelportretten en heel wat meer, vaak gepresenteerd op een

originele wijze.

INFO ACTIVITEITEN

Marcel Jonckers 0497 44 72 33 Peter Collaerts 0477 370 450

Jan Wellekens 0479 799 367 Luc Cieters 0494 916 862

Wil je deze nieuwsbrief niet meer ontvangen, neem dan even contact met

marcel.jonckers2@telenet.be; Wil je dat we hem ook naar iemand anders sturen? Geef ons

een seintje. Heb je zelf ideeën of voorstellen? Welkom!

Iedereen is welkom op al onze activiteiten. Voor de uitstappen maken we gebruik van eigen wagens

tenzij anders vermeld. Kostendelend meerijden kan.

Meenemen: laarzen, kijkers, vogelgidsen en picknick voor dagtochten.

Voor bustochten gelieve ruim vooraf in te schrijven door betaling op rekening van Vogelwerkgroep

Oost-Brabant, Waaibergstraat 26 / 5, 3300 Tienen - IBAN BE72 3300 1162 6516 – BIC: BBRU BE

BB.

De voorziene stopplaatsen worden niet aangedaan indien er geen melding is vooraf. Geef bij

inschrijving telkens op: reisdoel, je naam en opstapplaats.