Interactieve Tijdlijn Energie-initiatief Wilhelminapark Zeist

Energie initiatief Wilhelminapark ZeistHoe kregen ze dat samen voor elkaar? - een learning

history

Mario Willems/Roelien Attema

Loesje: “Onafhankelijkheid komt in vele vormen en maten. Sommige onafhankelijkheid moet je gewoon met andere delen”

Achtergrond TNO Onderzoek

Binnen TNO loopt een vierjarig onderzoeksprogramma op het gebied

van ‘Gedrag en Innovatie’. Het project SUGGEST maakt onderdeel uit

van dit programma en heeft haar focus gelegd op de duurzame, lokale

energievoorziening.

Binnen de focus op duurzame lokale energievoorziening is er vanuit het

perspectief van de burger specifiek aandacht voor begrippen als

zelforganisatie, participatie en empowerment. Eén van de activiteiten

binnen het project SUGGEST onderzoekt initiatieven van burgers op

het gebied van duurzaamheid en energie. Middels exploratief

onderzoek brengt TNO het (innovatie-)proces richting een lokale

energievoorziening in kaart vanuit het perspectief van de initiatiefnemer.


Een learning history is een manier om innovatie – en verandertrajecten

te documenteren en daarbij leerervaringen van de betrokken

organisaties vast te leggen. Kenmerkend voor een learning history is

dat niet alleen de les die uit een ervaring is getrokken wordt verteld,

maar ook de ervaring zelf en de context waarbinnen deze werd

verkregen.

TNO gebruikt voor dit onderzoek een afgeleide vorm van deze

methodiek, namelijk een learning history Quickscan. Daarbij maken we

in één interviewsessie een tijdlijn van het proces en bespreken we de

belangrijkste opgedane leerervaringen.


Met een tijdslijn worden

de belangrijkste gebeurtenissen

weergegeven.

Elke gebeurtenis wordt uitgewerkt met een korte

beschrijving en waar benoemd aangevuld met

…. een persoonlijke ervaring

…. een reflectie vanuit TNO

…. het benoemen van een succesfactor

Beschrijving

Persoonlijk

Reflectie

Succesfactor

Achtergrond Wilheminapark - Zeist

Het Wilhelminapark is een diverse wijk bestaande uit ongeveer 550

huishoudens. Het oudste gedeelte stamt uit 1880-1900 en een aantal

daarvan hebben een monumentale status. Er zijn veel jaren 30

woningen. In 2002 werd het park en de directe omgeving aangewezen

als “Beschermd dorpsgezicht Wilhelminapark.

Parklunch

Burendag

DuurzaamheidEvent

Het merendeel van de huizen zijn koopwoningen, er zijn

twee kleine gedeelten huur en 3 VVE’s. Er is een school en

er zijn één of twee verpleeg/verzorgingstehuizen.

Er is een actieve buurtvereniging die veel organiseert

Eind 2009“Ideeën om iets met duurzaamheid te doen in de wijk”

Okt 2010Prijsvraag duurzaamheid gemeente Zeist

Nov 2010Plan KID 10-10-10Ingediend

Jan 2011Bericht Prijsvraag gewonnen met 2 indieners

Eind Jan 2011Kick-off met midwinterfeest

AB

Feb/mrt 2011Achter de schermen focus op isolatie en opwekking

Feb/mrt 2011Energiecompetitie

25 mrt 2011 Kinderworkshop

26 mrt 2011Voorlichtingsavond

April 2011ALV Buurtvereniging

BA C

Mei 2011Informatieavond ZON

Okt 2011Trend event: Duurzaamheid met de Linda Look

Juni 2011Aanbod Zonne-energie

Aug 2011Vergunning welstandzonnepanelen versoepeld

Dec 2011Plan energieke buurt opgezet

DBC

Jan 2012Terugkijksessie: Wat hebben we bereikt

Sep 2012Informatieavond ZON Aanbod voor heel Gemeente Zeist

Apr 2012Dienstenbeurs buurt-vereniging

Mei 2012ALV buurtverenigingduurzaamheid

Okt 2012Zonnepanelen op scholen

DC

Persoonlijk Jitske Tiemersma: Ik wil graag een pionier zijn. Ik voel een heel sterke Sense of Urgency om iets met duurzaamheid te doen. Ik heb vroeger als organisatie-adviseur gewerkt voor grote bedrijven, maar wilde me op een gegeven moment meer richten op wat ik echt belangrijk vind.

Eind 2009 heeft Jitske Tiemersma het idee om iets met duurzaamheid te doen in de wijk Wilhelminapark in Zeist. Wilhelminapark is een wijk van zo’n 550 huishoudens met voornamelijk koophuizen daterend van ca. 1890 – 1940.Ze heeft dit ‘geroepen’ op een wijkevent en tegen het bestuur van de buurtvereniging.

Eind 2009 “Iets met duurzaamheid doen in de wijk”

Terug naar tijdslijn A

Reflectie:Persoonlijke drive, en de juiste professionele kennis en vaardigheden zijn belangrijke eigenschappen voor de initiatiefnemer.

Reflectie:Eigenaren van koopwoningen zijn veel eerder geneigd grote investeringen in de woning te doen voor bv. isolatie of zonnepanelen. Bij huurwoningen zul je de woningcooperaties moeten betrekken.

In oktober 2010 wordt Jitske Tiemersma gebeld door een buurtgenoot dat er vanuit de Gemeente een prijsvraag voor het beste buurtinitiatief op gebied van energie gelanceerd gaat worden. Tiemersma besluit gezamenlijk met 8-9 buurtgenoten een plan te verzinnen.

Okt 2010 Prijsvraag duurzaamheid gemeente Zeist

Persoonlijk Jitske Tiemersma: We hebben toen een hele professionele brainstorm gehouden met allemaal goede mensen. Dat werd een hele grote matrix met gedrag, feiten, meten, doelgroepen etc.

Reflectie:Wilhelminapark heeft een heel actieve buurtvereniging, waar 70-80% van de bewoners bij zijn aangesloten. Dat maakt het relatief eenvoudig mensen te mobiliseren. Daarbij ook veel hoogopgeleide mensen die professioneel ervaring hebben met projecten opzetten en over het algemeen meer interesse in duurzaamheid hebben.


Succesfactor:• Een prijsvraag helpt focussen en geeft tijdsdruk. Kan intenties omzetten naar gedrag.• Concreet jaarplan 2011 gemaakt én vergezicht geschets

Nov 2010 Plan KID 10-10-10 ingediend


In november 2010 is het plan klaar. Het plan beoogt Wilhelminapark Koploper In Duurzaamheid (KID) te maken. Uitgangspunt is om 10% besparing, bij 10% van de huishoudens, ten opzichte van 2010 te bereiken. Vandaar de naam 10-10-10. Het plan richt zich op Sociale duurzaamheid (sociale cohesie en duurzaamheid als drijfveer even belangrijk) en daarmee op gedrag, isolatie en opwek via zonne-energie. Buurtbewoners kunnen voor een energiecompetitie via een interactieve website hun meterstanden doorgeven om zo te bepalen wie in een korte tijd het meeste energie bespaart t.o.v. zijn normale verbruik.

Succesfactor:Het maken van het plan was een korte flitsende actie – de spanningsboog is kort

Persoonlijk Jitske Tiemersma: Het plan is uiteindelijk afgemaakt door 3 mensen

Reflectie:Gedrag is breed opgepakt: Tips, watchers, kinderevents, competitie met meterstand online doorgeven

Jan 2011 krijgt de buurtvereniging bericht dat er twee indieners waren en dat zij prijswinnaar zijn van de competitie. De prijs van 2000 Euro wordt op een feestelijke bijeenkomst in de Raadszaal van de gemeente Zeist door de gemeente uitgereikt. Dit leverde goede zichtbaarheid: Burgemeester en artikel in het plaatselijke suffertje.Het andere voorstel had de focus volledig op isolatie liggen. Zij kregen als nog 500 euro.

Jan 2011 Prijsvraag gewonnen

Persoonlijk Jitske Tiemersma: De prijs was vooral een aanmoediging. Wij hebben dat bedrag van 2000 Euro niet eens opgemaakt. 60% van de buurtbewoners is lid van de buurtvereniging en die betalen jaarlijks 10Euro – er is altijd genoeg.


Reflectie:Gemeentelijke prijsvraag slechts 2 inzendingen. Misschien had de gemeente meer de bewoners moeten opzoeken, bijv in samenwerking met de buurtverenigingen en/of woningcooperaties.

In januari 2011 organiseert de buurtvereniging traditioneel het Midwinterfeest. Dit is altijd heel goed bezocht, zeker 100 volwassenen en veel kinderen.Deze keer wordt daar de Kick-off van het KID project aan gekoppeld 15-30 minuten uitleg. Tijdens de Kick-off werd een jaaragenda gemaakt voor het programma.

Eind jan 2011 Kick-off met midwinterfeest


Persoonlijk Jitske Tiemersma:We werden op die kick-off genoeg aangemoedigd om door te gaan. Er waren echter niet zoveel mensen die direct zeiden: ik doe mee! Dat was wat teleurstellend.

Succesfactor:Maak het leuk en makkelijk: a) ze hadden een ‘foto’ gemaakt van de ambitie, dit was heel leuk gedaan, b) Opvolging, om met de energiecompetitie mee te doen, was per mail of op de site, je

hoefde alleen maar de klikken, heel makkelijk

Reflectie:“Er waren echter niet zoveel mensen die direct zeiden: ik doe mee!” Vroeg je duidelijk om hulp, en was het duidelijk waar men mee kon helpen? Voor deelname aan de wedstrijd, konden mensen ter plekke klikken en zich aanmelden? Dat helpt vaak.

Feb/mrt 2011 Achter de schermen wordt gewerkt

Terug naar tijdslijn B

Achter de schermen werkt men in twee groepjes aan een aanpak om huiseigenaren te interesseren voor isolatie van huizen en de opwekking van duurzame energie middels zonnepanelen. De aanpak wordt voor een belangrijk deel ‘geleend’ van de Dichterswijk (wijk in Zeist die hier al eerder mee aan de slag was). Doel is om bewoners zoveel mogelijk te ontzorgen (isolatieloket) en het voor hen eenvoudig te maken om een maatwerkadvies te laten opstellen. Daarvoor worden ook al contacten gelegd met aanbieders van apparatuur en installateurs.

Persoonlijk Jitske Tiemersma:Het was opvallend dat we bij de lokale aanbieders een veel gunstigere deal konden krijgen dat bij de grote jongens. Bovendien waren de lokale aanbieders veel enthousiaster en actiever.

Reflectie:Leren en lenen van vergelijkbare initatieven levert snelheid en een grotere kans op succes op.

Reflectie:Betrekken van lokale middenstand draagt bij aan het belangrijke draagvlak in de gemeente.

Feb/mrt 2011 Energiecompetitie

In februari gaat de KID-energiecompetitie van start. Opdracht aan deelnemers:1. Geef meterstanden door. 2. Doe mee aan een initiatief om te besparen.3. Geef aan het einde nogmaals de meterstanden door en het effect van de acties wordt zichtbaar. Om inschrijving te stimuleren verloot men twee elektriciteitsmeters.

Persoonlijk Jitske Tiemersma:De energiecompetitie bleek uiteindelijk geen succes. Er waren zo’n 10-20 deelnemers. Het was eigenlijk niet leuk genoeg en het vraagt om iemand die er constant bovenop zit en vraagt om de meterstanden.Voor haar persoonlijk werkt meter aflezen en invoeren op website niet.

Er waren nog wel ideeen, maar je hebt meer mensen nodig die ook dingen willen trekken – het is niet makkelijk de kerngroep uit te breiden.


Reflectie:Competitie (sociale norm en fun) is een vaak ingezet middel. Gemak(kelijk proces) weegt blijkbaar zwaarder. De attentiewaarde is onvoldoende en zo’n type competitie kun je niet heel lang laten duren. Er moest te veel gebeuren met te weinig mensen. Meer mensen actief betrekken is moeilijk.

Reflectie:Meterstanden enthousiasmeerde de doelgroep blijkbaar niet. Misschien had een prijsvraag voor de creatiefste vorm (beauty contest) meer mensen geprikkeld?

Daags voor een voorlichtingsavond voor volwassenen wordt een workshop voor kinderen gehouden waarin kinderen op speelse manier met zonne-energie kennis kunnen maken. Zij maken onder begeleiding zonnewindmolens.

25 mrt 2011 Kinderworkshop

Persoonlijk Jitske Tiemersma:Wij krijgen daarbij hulp van de milieudienst en van een buurtbewoner die professioneel projecten met zonne-energie uitvoert in ontwikkelingslanden.


Reflectie:Kinderen worden in het kader van duurzaamheid vaak als interessante doelgroep gezien.

Reflectie:Belangrijk is het thema duurzaamheid vaak en met verschillende type activiteiten (en dus doelgroepen) onder de aandacht te brengen. Belevenissen werken beter dan platte informatie.

26 mrt 2011 Voorlichtingsavond (1/2)

Eind maart wordt een voorlichtingsavond in de school gehouden over het energie-initiatief. Er komen zo’n 80 buurtbewoners op af (normaal ongeveer 40). Hiervoor is huis-aan-huis geflyerd en zijn mensen persoonlijk aangesproken. Ook de wethouder was aanwezig.• Er is een soort voorlichtingsmarktje waar ook partijen als Greenchoice,

ENECO en installateurs aanwezig zijn. Bewoners hebben heel veel vragen die door deze partijen beantwoord worden. Ervaringen worden gedeeld.

• Het isolatieloket wordt gepresenteerd.• Er zijn intekenformulieren voor bewoners om aan te geven of ze

geïnteresseerd zijn in zonne energie en/of isolatie. Dat resulteert in 20 geïnteresseerden in zon en 30 in isolatie. Deelnemers konden 10% korting krijgen op een EPA advies en isolatie.

• Tijdens de avond wordt door studenten een mini EPA-scan uitgevoerd.• Ook de uitslag van de energiecompetitie wordt bekend gemaakt. Deze

wordt gewonnen door een bewoner die zijn huis al energieneutraal heeft gemaakt.


26 mrt 2011 Voorlichtingsavond (2/2)

Er werd met de gemeente ook een proces in gang gezet om te kijken naar de vergunningen. Er zijn monumenten en wat mag daar wel/niet van de gemeente, en voor de huidige vergunning moet iedereen apart indienen, dat kost geld en tijd.


Persoonlijk Jitske Tiemersma:Dat was een hele goede avond. We werden daarbij heel goed geholpen door een hands-on medewerkster van de milieudienst van de gemeente.

Zelf heeft ze nog gebruik gemaakt van de oude SDE subsidie vanuit 2009 – dat geeft een ander financieel plaatje.

Reflectie:De gemeente Zeist is heel ambitieus. Aanwezigheid wethouder toont betrokkenheid van gemeente richting bewoners.

Succesfactor:Markt levert niet alleen informatie (advies) maar ook met eigen ogen zien en voelen.

Reflectie:Persoonlijk aanspreken naast flyeren haalt mensen over de streep.

Reflectie:Doe een onderzoek naar de beweegredenen van bewoners. Korting? Makkelijker? Leuker?

Persoonlijk Jitske Tiemersma:Wij koppelen altijd een thema aan de ALV. Hier kwamen vrij veel mensen op af.

Apr 2011 ALV Buurtvereniging

Gecombineerd met de ALV van de buurtvereniging wordt in april een thema-avond gehouden over duurzaam beleggen. Hiervoor is de Triodos bank die in Zeist zetelt uitgenodigd.


Reflectie:Goed om het thema duurzaamheid breed door te trekken in de reeds aanwezige activiteiten.

Mei 2011 Informatieavond ZON

In mei wordt een informatieavond over zonne-energie georganiseerd. Dit is breed gecommuniceerd, maar ook het feit dat het echt een inhoudelijke avond zou zijn, zorgde ervoor dat alleen daadwerkelijk geïnteresseerden kwamen opdagen. Er wordt veel aandacht besteed aan de mogelijkheid om op collectieve daken (bijvoorbeeld de school) in de wijk zonnepanelen te leggen. In de wijk zijn vrij veel bomen die schaduw geven waardoor voor redelijk veel huizen de mogelijkheid om zonnepanelen aan te leggen niet aanwezig is.

Persoonlijk Jitske Tiemersma:Er zat heel veel tijd in het voorbereiden van deze informatieavonden.

Succesfactor:Een inhoudelijke avond met duidelijke focus zorgt dat daadwerkelijk geïnteresseerden komen opdagen en niet de mensen die het gezellig vinden om even met de buren bij te kletsen.

Terug naar tijdslijn C

Reflectie:Vaak helpt een demonstratie opstelling of een kijkwoning naast het geven van informatie.

Juni 2011 wordt op een avond een aanbod voor zonne-energie gepresenteerd aan geïnteresseerden. Daarbij waren weer verschillende partijen aanwezig met vooral lokale leveranciers die goede nazorg konden aanbieden. Er was voor goede technologie gekozen (micro omvormers) en men kan gratis een maatwerkadvies krijgen van een installateur om te kijken of de aanleg van zonnepanelen mogelijk is. Uiteindelijk zijn er 8 van deze adviezen uitgebracht en hebben drie deelnemers uiteindelijk zonnepanelen aangelegd.

Juni 2011 Aanbod zonne-energie

Persoonlijk Jitske Tiemersma:Er spelen dan ook hele praktische dingen. Voor ons was toen duidelijk dat er met micro-omvormers gewerkt moest worden. Ook zijn zaken als doortrekkabels essentieel om handig zonnepanelen aan te kunnen leggen.

Persoonlijk Jitske Tiemersma:Dit was een hele goede avond waar super gemotiveerde mensen op af kwamen. Uiteindelijk werden er niet direct heel veel zonnepanelen geplaatst wat leidt tot een reflectiemoment: je hebt wel een zaadje gepland en wellicht gaan mensen er later alsnog mee aan de slag.


Succesfactor:Ze communiceerde veel naar de buurt, ook na een events. Soms ook een beetje (te) veel, ze werd hierop aangesproken door een buurvrouw. Dus vindt ze een middenweg.

In augustus 2011 versoepelt de gemeente de eisen die aan vergunningverlening voor het plaatsen van zonnepanelen worden gesteld. Aanvankelijk moesten aanvragers uitgebreide tekeningen van installateurs aanleveren wat tot aanzienlijke meerkosten leidde. Lobbyen van de werkgroep leidde tot deze versoepeling.

Op de ongeveer 5% monumentale panden mogen nog steeds gaan panelen.

Aug 2011 Welstand vergunningen versoepeld


Reflectie:Innovaties vragen vaak om aanpassing van wet- en regelgeving. Het helpt dus om de gemeente te nauw te betrekken in het initiatief.

Okt 2011 Trendevent duurzaamheid


In oktober 2011 gooit men het over een andere boeg, de initiatief groep gaat voor de “LINDA Look”. De groep beoogt ook een ander type bewoners te interesseren. Drukke tweeverdieners worden nog maar nauwelijks bereikt. Daarom worden ook een aantal nieuwe thema’s ingebracht via een informatiemarkt: inrichting, vervoer en voeding. Vooral dit laatste onderdeel was een hit. Op de bijeenkomst komen 80 á 90 man waarvan deels nieuwe mensen.

Persoonlijk Jitske Tiemersma:We hadden van tevoren uitgebreid overlegd welke mensen we nou aan ons wilden binden.

Wij hadden hiervoor ook een trendwatcher uitgenodigd en daar een deel van de 2000 Euro aan besteed. We dachten echter later: “Dit kunnen we zelf beter”

Persoonlijk Jitske Tiemersma:Je doet veel, maar het resultaat is niet eenduidig toe te kennen aan de acties. Zijzelf is duurzamer geworden op het gebied van mobiliteit (gebruik fiets/auto). Een initiatief in de wijk met het delen van de auto is maar matig van de grond gekomen.

Reflectie:Een eigen onderzoek, bijvoorbeeld met studenten vab de plaatselijke school levert waarschijnlijk meer waarde op.

Reflectie:Kijk goed naar het leefpatroon en beweegredenen van bewoners. Auto delen past daar waarschijnlijk niet bij.

Website Energieke buurt:Wij helpen buurten, gemeenten en maatschappelijke organisaties bij het organiseren en benutten van buurtkracht. We brengen burgers bij elkaar om duurzame doelstellingen te realiseren, of om lokale zorgvragen in te vullen. En als burgers samen bezig zijn, gebeurt er vanzelf nog meer moois in de buurt.

Dec 2011 lanceert Tiemersma het plan voor de ‘Energieke Buurt’. In januari 2012 wordt de Energieke buurt opgericht.

Dec 2011 Plan energieke buurt


Persoonlijk Jitske Tiemersma:Dit is eigenlijk een zijpad van het energie-initiatief in de Wilhelminapark buurt. Dit gaat er meer om een beweging van mensen te ondersteunen

Op dit moment is dit nog in de investeringsfase. Mijn doel is om dit meer bedrijfsmatig op te zetten en me hier ook professioneel voor in te zetten.

Reflectie:Trekkerschap lokaal burgerinitiatief leidt tot ambitie om breder en professioneler een initiatief op te zetten.

Jan 2012 Terugkijksessie

Terug naar tijdslijn D

Na het trendevent is er een ‘dip” op gebied van isolatie en zon. In januari 2012 kijkt de initiatiefgroep terug op wat zij allemaal heeft gedaan. Er zijn uiteindelijk 15 maatwerkadviezen uitgevoerd en 10 huishoudens zijn gaan isoleren. Toch besluit de groep om nog een tweede golf voor isolatie en opwekking in gang te zetten met een geupdate aanbod voor zonnepanelen. Uit de evaluatie volgt dat men: • Meer mensen wil bereiken en vooral ook die mee willen trekken.• Van grote events naar kleine gerichte bijeenkomsten• Nieuwe thema’s: eten & levensloop bestendig wonen

Persoonlijk Jitske Tiemersma:Een grote barrière vormen de andere buurtverenigingen (met oudere besturen). Zij zijn vaak erg gericht op het verdedigen van belangen van de buurt en formele gemeentezaken. Zij zetten niet echt de volgende stap in duurzaamheid. Een buurtvereniging gaf aan dat hun leden helemaal niet in isolatie en zonnepanelen geïnteresseerd zouden zijn. Toen we uiteindelijk toch een sessie hielden, bleek dat geheel anders te zijn

Persoonlijk Jitske Tiemersma:Gemeente gaf hele goede hands-on ondersteuning maar was niet echt inspirerend. Te weinig lef en visie. Niet echt een gevoel van urgentie.

Reflectie:Doel sociale cohesie lijkt tot nu onderbelicht. Kan versterkent werken op duurzaamheid.

In april 2012 houdt de buurtvereniging een dienstenbeurs waar verschillende individuen en partijen binnen de buurt diensten kunnen aanbieden om zo een soort ruilhandel mogelijk te maken.

April 2012 Dienstenbeurs

Persoonlijk Jitske Tiemersma:Er zijn steeds meer mensen werkzaam als zelfstandige, die kunnen dan diensten aanbieden. Maar ik heb zelf bijvoorbeeld hulp gekregen van een aantal mensen om een moestuin aan te leggen.


Reflectie:Ruilhandel en dienstenbeurs steunt op bewezen successen (marktplaats), sluit goed aan bij duurzaamheid, en draagt bij aan sociale cohesie.

Mei 2012 ALV buurtvereniging

In mei 2012 houdt de buurtvereniging een ALV die expliciet over duurzaamheid gaat. Dat betekent niet alleen over energie, maar over duurzaamheid in bredere zin.


Sep 2012 Nieuw Aanbod Gemeente Zeist


Op 17 september 2012 wordt een avond georganiseerd in de trouwzaal van de Gemeente Zeist om het aanbod voor de aanleg zonnepanelen voor inwoners van de gehele gemeente Zeist. De site van energiekebuurt.nl wordt gebruikt voor de “marketing’. Er komen 110 mensen op af, waarvan zo’n 60 a 80 uiteindelijk een maatwerkadvies aanvragen.

Persoonlijk Jitske Tiemersma:Dat was een hele goede meeting, heel gefocussed, heel puntig. Ik vond het leuk om ook weer eens andere mensen te zien. De mensen uit mijn buurt die kennen mij nu wel. Ik kreeg van een buurvrouw al eens te horen: Jitske nu moet je echt stoppen met al die berichten, nu wordt het spam.

Okt 2012 Zonnecellen op School

Met de school in de wijk is een overeenkomst gesloten om zonnepanelen op het dak te plaatsen. In eerste instantie gaan we voor 100 panelen. De school stelt haar dak beschikbaar. De buurt financiert de panelen en het eigendom ligt bij een op te richten coöperatie . De school least vervolgens de zonnepanelen van de coöperatie. Daarmee gaat er geld terug naar de coöperatie die dat weer verdeelt onder de deelnemers. Daar wordt dan ook weer educatie aangekoppeld via displays waarop je kunt zien hoeveel energie er wordt opgewekt.

We wachten nog op het laatste akkoord van schoolbestuur en gemeente om te kijken of we dat voor alle scholen in Zeist kunnen realiseren.

Persoonlijk Jitske Tiemersma:Dit liep via een vorm van crowdfunding. Mensen uit de buurt konden inschrijven voor een aantal zonnepanelen. In principe zijn de investeringen geen probleem. Er zit genoeg geld in de buurt. Ik heb 5 a 6 mensen die samen al die 100 zonnepanelen zouden willen financieren, maar ik heb liever een grotere groep investeerders zodat het breder gedragen wordt.

Reflectie:Simpelere wet- en regelgeving zou bovenstaande constructie onnodig maken.


Interactieve Tijdlijn Energie-initiatief Wilhelminapark Zeist

Technology

Transcript of Interactieve Tijdlijn Energie-initiatief Wilhelminapark Zeist