I n k o m e n

Wo n e n

P a r t i c i p a t i e

G e z o n d h e i d

2 0 1 0

Colofon

Titel Jaarverslag 2010

Uitgave ANBO

Redactie Bas Moerman

Eindredactie en productie afdeling Marketing & Communicatie

Fotografie Bas Moerman

Vormgeving Hammink Design BNO

Drukwerk Zalsman Zwolle bv

Publicatie mei 2011

Oplage 1.000

Prijs € 5

Bestelnummer V1101

Deze uitgave is te bestellen door overmaking van het

verschuldigde bedrag op bankrekeningnummer 54.79.12.501

t.n.v. ANBO Utrecht o.v.v. bestelnummer en aantal exemplaren.

ANBO is de grootste onafhankelijke belangen- en emancipatieorganisatie

voor senioren in Nederland, ongeacht geloofsovertuiging, levensbeschou-

welijke, maatschappelijke of politieke opvatting. De seniorenorganisatie is

spreekbuis voor bijna 400.000 senioren en wil de zelfstandigheid en de

keuzevrijheid van ouderen vergroten op het gebied van wonen, werken, vrije

tijd, zorg en inkomen. Bovendien geeft ANBO aan leden persoonlijk advies

en informatie, en biedt het culturele, sportieve en recreatieve activiteiten

en aanzienlijke kortingen. ANBO is lid van FNV, NPCF, Age Europe en het

AARP Global Network. Meer informatie op www.anbo.nl

Overname van tekst is toegestaan, als de bron wordt vermeld

en ANBO schriftelijk op de hoogte wordt gesteld.

Voorwoord ›

‘Basis voor versterking gelegd’ 6 ›

1 Inkomen 8 ›

2 Wonen en mobiliteit 14 ›

3 Participatie 20 ›

4 Gezondheid 26 ›

ANBO in de media 33 ›

Financiële gegevens 34 ›

Kerngegevens 36 ›

Inhoudsopgave

Voorwoord

Als landelijk bestuur van ANBO werkten wij het afgelopen jaar aan de uitvoering van een strategische koerswijziging die wij als seniorenorganisatie een paar jaar geleden hebben ingezet. Belangenbehartiging en lobby kregen een grotere plaats in de organisatie. ANBO sloot zich aan bij de FNV en kreeg door die samenwerking onder meer een zetel in de Sociaal Economische Raad (SER). Daarmee kunnen wij invloed uitoefenen op het sociaaleconomisch beleid van ons land. Hoewel genoemde zaken een grotere rol kregen toebedeeld, blijft de functie van ANBO op het terrein van dienstverlening, lokale belangenbehartiging en het initiëren van sociale activiteiten onverminderd belangrijk.

Eind 2009 is, na onderzoek in alle geledingen van de organisatie, een belangrijk rapport uitgebracht. Naar aanleiding daarvan besloot de Verenigingsraad in 2010 om conclusies en aanbevelingen uit het rapport om te zetten in een versterkingstraject voor de vereniging. Doelstellingen zijn onder meer een constructieve cultuur, een meer efficiënte verenigingsdemocratie en een passend besturingsmodel. Ook in 2010 hebben zowel medewerkers van het verenigingsbureau als vele duizenden actieve vrijwilligers bij gewesten en afdelingen zich met enthousiasme ingezet voor ANBO. Dit jaarverslag is deels een afspiegeling van hun inspanningen en getuigt van het vitale karakter van onze ANBO. De vele onderwerpen die aan bod komen, zijn voor het eerst gegroepeerd in vier hoofdstukken met de namen van vier belangrijke beleidsterreinen: Inkomen, Wonen & Mobiliteit, Participatie en Gezondheid. Uit de verslaggeving blijkt dat opnieuw veel is bereikt en dat geeft vertrouwen voor de toekomst.

Landelijk bestuur ANBOmei 2011

5

Voor Liane den Haan, directeur van het ANBO-

verenigingsbureau, gaat 2010 de geschiedenis

in als het jaar waarin de basis is gelegd voor een

grootschalig versterkingstraject. ‘Met ANBO Anders

gaan we de organisatie toekomstbestendig maken.’

ANBO-directeur Liane den Haan:

‘Basis voor versterking gelegd’

Alles wees erop. Op veel terreinen was ANBO toe aan hervormingen. Daarom vroeg de seniorenorganisatie onderzoeksbureau Berenschot eens kritisch te kijken naar het functioneren van de vereniging. Eind 2009 lag de rapportage op tafel. De Verenigingsraad besloot de conclusies en aanbevelingen van de onderzoekers om te zetten in een versterkingstraject en directeur Liane den Haan kreeg opdracht de kar te gaan trekken. Onder de naam ANBO Anders is een plan voor versterking en vernieuwing opgesteld. Alles komt daarin aan bod. De verenigingsdemocratie, besturingsmodellen, financiën, producten en

diensten. Ieder onderdeel gaat afzonderlijk onder de loep met het doel om -met elkaar- ANBO nóg sterker en krachtiger te maken. “In 2010 hebben we gezamenlijk belangrijke fundamenten gelegd voor onze doelstellingen”, blikt Liane tevreden terug. Uit de lange lijst met activiteiten somt zij een paar willekeurige op. “We organiseerden heidagen met gewestvoorzitters, -penningmeesters en medewerkers van het verenigingsbureau om samenwerking van alle geledingen binnen ANBO te stimuleren.” Een ander voorbeeld van acties die zijn ondernomen in het kader van ANBO Anders is de organisatie van regiobijeenkomsten. “We waren in Eindhoven, Apeldoorn, Assen, Akersloot en Rotterdam, waar de aanwezige leden meedachten over het nieuwe meerjarenplan. Dat gebeurde aan de hand van een elftal stellingen en een discussie. Belangrijk was de inventarisatie van wensen, ideeën en suggesties. Je zag dat mensen er druk mee bezig zijn. En het is mooi om te zien wat er uit komt. Inspirerend en om echt blij van te worden.”

waar we tegen hebben gestemd. Dat deed heel wat stof opwaaien. Op zulke momenten valt het niet mee om lid te zijn van zo’n federatie, want je moet er toch met elkaar uit zien te komen.” Dat is soms lastig. “Toch heb ik het idee dat we van elkaar leren en ik vertrouw dat het allemaal goed komt. Er is duidelijk veel commitment naar elkaar toe en dat is al het halve werk.” Ook bij enkele andere zaken op het gebied van belangenbehartiging ging het ANBO in 2011 niet voor de wind. “We hadden zo mooi gepland wat we nog allemaal in het kader van onze Haagse lobby wilden doen vóór de verkiezingen van 2011. Maar die plannen konden de prullenbak in toen begin 2010 het kabinet viel. Als een speer hebben we een verkiezingsmanifest opgesteld. Dat was moeilijk, want er speelden toen al zware onderwerpen zoals de AOW-leeftijdsverhoging van 65 naar 67, het pensioenakkoord en de bekostigingssystematiek van de zorg. Na de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen in mei waren we een aantal van onze vertrouwde gesprekspartners kwijt en kostte het de nodige tijd alle nieuwe woordvoerders te leren kennen. Al met al heb je dan toch het gevoel dat 2010 voor de lobby grotendeels een verloren jaar is.” Ondanks alle hindernissen kijkt Liane met een goed gevoel terug op 2010. “Gezamenlijk konden we snel inspelen op alle veranderingen en ontwikkelingen. Ook wat dat betreft ben ik trots op onze medewerkers en vrijwilligers.”

7

Van elkaar lerenANBO Anders heeft een stevig stempel op het verslagjaar 2010 gezet, maar er waren meer zaken die aandacht vroegen. Zo investeerde ANBO flink om de samenwerking met de FNV-vakcentrale goed te laten verlopen. Liane: “Moeilijke onderwerpen passeerden de revue. Meest zichtbaar was het pensioenakkoord,

‘Met elkaar maken we ANBO

toekomstbestendig’

‘Snel inspelen op veranderingen en

ontwikkelingen’

8

‹ I n h o u d 1 I n k o m e n

ANBO behartigt de belangen van haar leden

op verschillende fronten. Zo maakt de

seniorenvereniging zich onder meer sterk voor

de portemonnee van haar achterban. Het spreekt

voor zich dat daarbij de woorden AOW,

pensioenen, belastingen, koopkracht, huren en

schulden regelmatig de revue passeren. In dit

hoofdstuk een opsomming van enkele belangrijke

activiteiten van de vereniging op dit terrein in het

jaar 2010.

I n k o m e n19

10

PensioenenDe eens zo zekere oudedagsvoorziening staat onder druk. De eerste alarmerende be-richten over de daling van de dekkingsgraad bij pensioenfondsen verschenen in 2009. Ook in 2010 volgde ANBO de ontwikkelingen op de voet. In dat jaar zijn de pensioenuit-keringen nauwelijks geïndexeerd. Er bestond een voortdurende dreiging om te korten op pensioenuitkeringen, het zogenaamde af-stempelen. De eerste stappen zijn gezet om de pensioensector in een rustiger vaarwater te brengen.

Toekomstbestendigheid pensioen-ste lse lDe uitkomsten van het onderzoek van de commissies Goudswaard en Frijns over de houdbaarheid en betaalbaarheid van onze pensioenen drukten een stevig stempel op de ANBO-lobby richting Tweede Kamer. Naast contacten met individuele Kamerleden nam ANBO deel aan een hoorzitting van de Vaste Kamercommissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De inspanningen van

de vereniging zijn gericht op het verbete-ren van de financiële houdbaarheid en de schokbestendigheid van het Nederlandse pensioen stelsel. Daarmee zijn de belangen van de gepensioneerden het beste gediend.

PensioenakkoordHet eerste halfjaar van 2010 stond in het teken van een pensioenakkoord tussen werkgeversorganisaties en vakbonden. De belangrijkste punten waren verhoging van de AOW- en pensioenleeftijd en modernisering van pensioencontracten. Hoewel ANBO het met veel afspraken eens is, heeft de seni-orenorganisatie het pensioenakkoord toch afgewezen. ANBO kan zich niet vinden in het korten op de indexatie van ingegane pensioe-nen vanwege de hogere levensverwachting. Zowel binnen de FNV als in politiek Den Haag heeft de belangenbehartiger protest aangetekend tegen dit onderdeel van het akkoord. Ook is een kritisch artikel gepubli-ceerd in het Financieele Dagblad. In de twee-de helft van 2010 is een aanvang gemaakt met de uitwerking van het pensioenakkoord. Als lidbond van de FNV is ANBO betrokken bij het overleg in de Stichting van de Arbeid. Aan de hand van deze uitwerking zal de se-niorenvereniging begin 2011 opnieuw haar positie bepalen.

Medezeggenschap gepensioneerdenIn het eerste halfjaar van 2010 debatteerde de Tweede Kamer over de rol van gepensio-neerden in de besturen van bedrijfstakpen-sioenfondsen. ANBO heeft daarbij kritiek gegeven op de eenzijdige beeldvorming rondom vakbonden. Ook vroeg (en kreeg) de seniorenorganisatie aandacht voor even-wichtige belangenafweging. In het verlengde daarvan nam ANBO deel aan overleg binnen

11de Stichting van de Arbeid om de diversiteit in de organen van pensioenfondsen te ver-groten. Dit leidde tot een gezamenlijke aan-beveling aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

KoopkrachtOok in het verslagjaar volgde ANBO de ont-wikkeling van de koopkracht van senioren op de voet. Zoals gebruikelijk werd daarbij gebruikgemaakt van diverse bronnen van onderzoek. Bij de parlementaire behande-ling van de begroting van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid uitte de seniorenvereniging haar zorgen over de koopkracht van 65-plussers met een extra zorgvraag. In de Tweede Kamer is meerdere malen naar die inbreng verwezen.

Schuldhulpver leningIn 2010 is een projectaanvraag ingediend

inzake schuldhulpverlening. Gebleken is dat financiële problemen van veel mensen in een vroeg stadium en laagdrempelig kunnen worden aangepakt. Lange wachtlijsten ma-ken het probleem van kwaad tot erger. Door de lange wachttijd lopen de schulden op en duurt het langer voor de problemen zijn opgelost. Daarbij leiden serieuze geldzorgen in veel gevallen tot isolement. Het project voorziet in een laagdrempelige aanpak. Een combinatie van de aanpak van schulden, het voorkomen van terugval, een aanbod om te leren budgetteren en thuisadministratie voorkomt veel onnodig leed. Dankzij de inzet van vrijwilligers is het bereik vergroot en zijn de wachtlijsten aanzienlijk korter.

Belast ingservice OuderenbondenBelastingservice Ouderenbonden is een samenwerkingsverband tussen ANBO, PCOB en de Unie KBO. Kenmerkend voor deze belastingservice is de vrijwillige invul-hulp die veelal via huisbezoek bij de leden plaatsvindt. In 2010 hebben ongeveer 2.450 belastinginvulhulpen circa 115.000 leden van de seniorenorganisaties geholpen met de aangifte inkomstenbelasting 2009. In 12.500 gevallen is huurtoeslag aangevraagd of ge-wijzigd. Met betrekking tot de zorgtoeslag gebeurde dat in 15.000 gevallen. ANBO-leden kunnen ook gebruik maken van de FNV Belastingservice.

Integrale automatiser ingVorig jaar ging een project van start om te komen tot een nieuwe website en een appli-catie voor verbetering van leden-, relatie- en documentbeheer. Het zal in 2011 en 2012 gefaseerd worden afgerond.

Partnertoeslag AOWAl in 1995 is besloten om de partnertoeslag in 2015 te schrappen voor mensen die in 2015 en later 65 jaar worden. Bij de presen-tatie van de Rijksbegroting 2010 kondigde het kabinet aan de partnertoeslag in de AOW voor een beperkte groep vervroegd te laten vervallen. ANBO heeft in februari 2010 de Tweede Kamer in een brief geïnformeerd over haar standpunt. De belangenbehartiger maakt zich zorgen over de effecten van het schrappen van de toeslag voor gepensio-neerden die een partner jonger dan 55 jaar hebben. Het onderwerp vergde veel lobby-werk. Maar het leverde een maximaal resul-taat op. Het voorstel ging van tafel.

WtcgOp 1 januari 2009 is de Wet tegemoetko-ming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) in werking getreden. De Wtcg moet ervoor zorgen dat mensen die in verband met een ziekte of handicap extra kosten maken, op een of andere manier worden gecompenseerd. Eén van de onderdelen van de Wtcg is een nieuwe fiscale regeling voor zorgkosten. De buitengewone uitgavenrege-ling is vervallen. Die maatregel bracht in het eerste kwartaal van 2010 veel reacties van leden teweeg. Reden voor ANBO om een ledenpeiling te houden naar de effecten van de Wtcg op het genoemde onderdeel. Het CAKCAK is de afkorting van Centraal Admi-nistratie Kantoor. Het CAK heeft een taak in de administratie en registratie van de eigen bijdrage AWBZ en in de financiering van AWBZ-instellingen. Daarnaast heeft het CAK sinds 1 januari 2007 een rol binnen de eigen bijdrageregeling Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). ANBO heeft, samen met andere maatschappelijke organisaties,

12

structureel periodiek overleg met de Haagse organisatie. Dat overleg betreft de uitvoering van de eerder genoemde Wtcg en de Com-pensatie verplicht eigen risico (CER).

Thuisadministrat ieANBO is vertegenwoordigd in de klankbord-groep van het Landelijk Steunpunt Thuisad-ministratie (LST) in Amsterdam en nam in 2010 deel aan een viertal bijeenkomsten. Het LST biedt onder meer ondersteuning bij schuldhulpverlening, geeft voorlichting en traint vrijwilligers. Ook beschikt men over een uitgebreide database met thuis-administratiediensten in Nederland. Een eerder uitgebrachte ANBO-brochure over inkomensbeheer is in het verslagjaar herzien.

NalatenschapEr zijn presentaties gehouden over erf-recht en contacten gelegd met kleine nalatenschaps organisaties.

13De ANBO-truckSinds 2010 beschikt ANBO over een truck die functioneert als mobiel informatiecen-trum. Ouderenadviseurs informeren be-zoekers onder meer over sociale voorzie-ningen en financiële regelingen waarvan ze gebruik kunnen maken.

Hoewel de officiële ingebruikname pas in 2011 heeft plaatsgevonden, is de truck in het verslagjaar 2010 al enkele keren inge-zet. De Vrijwilligersmarkt in Voorschoten had op 11 september de primeur. De ge-meenten Haarlemmermeer en Rotterdam volgden in oktober en november.

ANBO beschikt over een groep van negen vrijwillige chauffeurs die het informatie-centrum naar de verschillende locaties rijden.

‹ I n h o u d 2 W o n e n e n m o b i l i t e i t

14

Wie een jaartje ouder wordt, merkt dat prettig

wonen en mobiel zijn steeds belangrijker worden.

Daarom staat ANBO namens haar leden op de

bres voor deze zaken. In dit hoofdstuk een korte

samenvatting van een aantal ANBO-activiteiten

in 2010. Ze hebben onder meer betrekking op

banken en postkantoren, veilig op pad gaan, het

openbaar vervoer en besparen op gas en licht.

W o n e n e n m o b i l i t e i t2

15

16

WonenIn het kader van wonen, aanpasbaar bou-wen en bouwconcepten heeft ANBO ook in het verslagjaar haar bijdrage geleverd. Niet alleen door deelname aan bijeenkomsten en congressen, maar ook met het geven van presentaties over veilig wonen, woon-concepten, toepassen van domotica en woon wensen van senioren. Producten om ouderen langer zelfstandig te laten wonen, zijn gepresenteerd tijdens diverse bijeen-komsten; commentaar vanuit de oudere consument werkt dan ter verbetering. De doelgroep vroeg betrekken bij ontwerp en bouw van woningen, werpt vruchten af. Het vergroot de kans dat woningen daadwerkelijk geschikt zijn voor ouderenhuisvesting en dat de doelgroep er wil en kan wonen. Bij bouwers, projectontwikkelaars en gemeenten lijkt de meerwaarde van het overleg met de doelgroep door te dringen. Bij het ministerie helaas nog niet. Een aantal keren hebben lobbyisten Wonen (project Meer Woningen voor Ouderen) in de beginfase van een pro-ject kunnen meedenken.

Overleg basisdienstver leningDe discussie over het snijden in basisdienst-verlening, zoals postkantoren en telefoon-cellen, is ook in 2010 kritisch gevolgd. Bij wijzigingen is overlegd met ANBO en andere belanghebbenden. Daarnaast is de senioren-vereniging vaak als klankbord geconsulteerd. ANBO neemt deel aan het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer en zit in de Werk-groep Bereikbaarheid en Toegankelijkheid. In 2010 is de tweede Bereikbaarheidsmonitor gemaakt. In de monitor is voor diverse groe-pen onderzocht of er voldoende toegang is tot de basisbankdiensten. De rapportage was

bedoeld voor het ministerie van Financiën. Daarnaast vond en vindt deelonderwerpen-onderzoek plaats, zoals onderzoek naar te-lefonisch bankieren. ANBO is ook partner in de afstemgroep SEPA Nederland. SEPA staat voor Single Euro Payments Area en zorgt voor één Europese betaalmarkt. In 2010 heeft de seniorenvereniging ook meegewerkt aan onderzoek van knelpunten bij een cash-loze supermarkt en is zij betrokken geweest bij onderzoek naar mogelijkheden voor seni-oren om efficiënter te betalen.

Bl i j f Vei l ig MobielDoelstelling van dit project is het leveren van een bijdrage aan de verkeersveilige mobiliteit van senioren. In 2010 gaf de minister groen licht om de aanbevelingen die ANBO had ge-daan, zelf uit te voeren. Onderdelen van het project zijn het individueel mobiliteitsadvies, de formulering van een uniforme basis- en opfriscursus scootmobiel, en de workshop Fietsverkeersveiligheid. Een andere belang-rijke aanbeveling die is overgenomen, betreft de verplichting van een achteruitkijkspiegel op een scootmobiel. Blijf Veilig Mobiel is door de Europese Commissie aangemerkt als een van de meest succesvolle projecten in 2010. ‘Het stimuleert de verkeersveilige mobiliteit van senioren en daarmee het vitaal ouder worden’.

EnergieadviseursEen groep van 27 vrijwilligers is opgeleid om het land in te gaan en een eenvoudige vorm van voorlichting over energiebesparing te geven. Dat gebeurt op speelse wijze door middel van milieubingo en een energie-quiz. Prijzen zijn onder meer spaarlampen, douche coaches en brievenbusborstels.

17

OV-chipkaart en contractvervoerOver de OV-chipkaart zijn meerdere com-mentaren naar de Tweede Kamer gestuurd om de belangen van senioren in beeld te brengen. Verder is actief deelgenomen aan het Landelijk Consumenten Overleg OV-chipkaart en aan de samenstelling van rap-porten die zijn opgesteld om tot oplossingen van knelpunten te komen. Die knelpunten hadden onder meer betrekking op distributie, informatie aan senioren en overstap. Over het onderwerp is actief voorlichting gegeven aan de leden. Met betrekking tot het con-tractvervoer is overlegd met de overheid. ANBO neemt deel aan een project ter onder-steuning van gebruikers bij aanbestedingen en heeft samen met FNV Bondgenoten en

FNV Lokaal de ‘Contractvervoermeter’ opge-steld. Dit betreft een onderzoek naar klach-ten over contractvervoer. Het is aangeboden aan de Tweede Kamer. Ook op andere ter-reinen van mobiliteit is ANBO actief geweest gedurende het verslagjaar. Zo pleitte de vereniging bij de Nederlandse Spoorwegen voor het behoud van een papieren versie van de dienstregeling en bij de Tweede Kamer voor de aanwezigheid van toiletten in de Sprinters. Op beide onderwerpen is resultaat geboekt.

18

19

“Ik wil graag iets doen voor mijn generatie”, zegt Klaas Woltermann (71), die de taken van voorzitter en penningmeester van het Gewest Groningen combineert en daarbij ook nog voorzitter is van de ANBO-afdeling in zijn woonplaats Oldambt. “Er zijn veel mensen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken.

Mijn leeftijdgenoten zijn nooit gewend geweest de hand op te houden. Daarom zijn ze nu te bescheiden om te vragen waar ze gewoon recht op hebben. In de huidige maatschappij moet je overal zélf achteraan en dat is niet iedereen gegeven.” Woltermann heeft zijn maatschappelijke betrokkenheid van geen vreemde. “Ik kom uit een rood nest”, aldus de opa van elf kleinkinderen die de laatste twee decennia voor zijn pensionering horecaondernemer was. In bestuurlijke functies kan hij daadwerkelijk iets voor anderen betekenen en hij is -naar eigen zeggen- voor het bestuurswerk in de wieg gelegd. Gedurende de veertig jaar die hij werkte, stak hij zijn nek uit voor tal van beroepsverenigingen. Ook was hij zeven jaar coördinator van Bureau Vluchtelingen & Nieuwkomers, het inburgeringsloket van zijn woongemeente. Toen de geboren Groninger 65 werd, vond hij de tijd rijp zich te gaan inzetten voor ANBO. Hij neemt zijn taken serieus en is vijftig tot zestig uur per week te vinden in het kamertje dat thuis speciaal voor het seniorenwerk is ingericht. “Mijn echtgenote heeft al een bordje ANBO op de deur geplakt”, lacht hij. Het vele werk dat hij verzet is ongetwijfeld in belangrijke mate debet aan het succes dat afdeling Oldamt de laatste jaren boekt. “Tussen begin 2009 en maart 2011 zijn we gegroeid van zeshonderd naar negenhonderd leden.”

Gewestvoorzitter Klaas Woltermann:

‘Iets doen voor mijn generatie’

‘Mijn leeftijdgenoten

waren nooit gewend hun

hand op te houden’

‹ I n h o u d 3 P a r t i c i p a t i e

20

Participatie, of simpeler gezegd deelname aan

de samenleving, is voor de meeste senioren van

groot belang. Ze varen er wel bij zo lang mogelijk

te participeren in de maatschappij om de jaren na

hun pensionering een zinvolle invulling te geven

en/of sociale contacten levend te houden. ANBO

ziet het als een belangrijke taak hen daarbij

behulpzaam te zijn. Dit hoofdstuk geeft een beeld

van wat in 2010 op dit terrein speelde.

P a r t i c i p a t i e321

Ouderen in Perspect iefOuderen in Perspectief is een sociaal-maatschappelijk fotografieproject dat in een aantal Nederlandse zorgcentra plaatsvindt. Bij de start in 2010 kreeg het veel media-aandacht, onder meer van het NOS-journaal. Bij elk project leren vijf bewoners met een camera te werken. Begeleid door kunste-naars maken ze hoogwaardige portretten van medebewoners. Hoofddoel is om ou-deren met elkaar in contact te brengen en eenzaamheid terug te dringen. Het ANBO-project liep tot en met 31 december 2010. Daarna is de uitvoering ondergebracht bij Stichting De Zijderups.

ANBOacademieDoor nieuw aanbod en meer aandacht voor lokale belangenbehartiging is in 2010 het vrijwilligerswerk bij ANBO verder uitgebreid. In relatief korte tijd werd de ANBOacademie een begrip. In januari van het verslagjaar is via ANBO Informatief en de website van de ANBOacademie de Scholingsgids 2010 uitgebracht. Voorbeelden van nieuwe scholingstrajecten zijn Ledenwerving en pr, Train-de-trainer, Training voor historisch archief, en het gesubsidieerde project Financiën in Balans (FinB). Ook startte in november 2010 een docentencursus voor vrijwillige ouderenadvisering. De cursussen zijn in eerste instantie bedoeld voor verbetering van het bestuurlijk functioneren van gewesten en afdelingen. Nieuwe trainers en docenten zijn geworven. De lancering van de ANBOacademie in september 2010 kreeg binnen ANBO veel aandacht. Buiten de seniorenorganisatie kreeg de lancering exposure dankzij RTV Utrecht en andere lokale zenders, Wegener-kranten en veelbekeken filmpjes op YouTube.

Penningmeesters On LineAlle ANBO-afdelingen moeten een correcte boekhouding voeren en jaarlijks verantwoor-ding afleggen over hun financieel beleid. Sinds 2008 wordt daarbij gebruikgemaakt van het internet-boekhoudprogramma Twinfield. Bij invoering bleek bij lange na niet elke afdelingspenningmeester in staat het programma op de juiste manier te gebruiken. Daarom startte ANBO het project Penningmeesters On Line (POL) onder de paraplu van de eerder genoemde ANBOacademie. POL-trainers en gewestpen-ningmeesters werden (en worden) opgeleid om hun kennis over te dragen aan afdelings-penningmeesters. In 2010 wierp het scho-lingsproject zijn vruchten af. Vrijwel alle af-delingen voeren nu hun boekhouding online.

LeerstoelSinds medio 2009 heeft ANBO een bijzon-dere leerstoel ‘Oude en nieuwe media in een vergrijzende maatschappij’ aan de Univer-siteit van Amsterdam. Hoogleraar is prof. dr. Eugène Loos, die zich in zijn onderzoek richt op de vraag hoe we ervoor kunnen zor-gen dat digitale informatie over diensten en

22

producten zo wordt weergegeven dat die ook voor oudere deelnemers aan de samenleving toegankelijk blijft.

Arbeidsdeelname 65-plussersEr bestaat een fors verschil van mening tussen de FNV en het ministerie van So-ciale Zaken over de positie van werkende 65-plussers. In samenwerking met onder-zoeks- en adviesbureau IVA, gelieerd aan de Universiteit van Tilburg, is gewerkt aan een project om die meningsverschillen te overbruggen. Een opinieonderzoek onder ANBO-leden maakte daar deel van uit. Het project is in de ijskast gezet omdat door het pensioenakkoord onduidelijkheid ontstond over de toekomst van automatisch leeftijds-ontslag. Tweemaal is door ANBO meege-werkt aan een interview over het onderwerp. Voorts is bij de FNV via de Burgeradviesraad Inkomen structureel inbreng geleverd over arbeidsmarktbeleid. Via de FNV is invloed uitgeoefend op het onderdeel arbeidsdeel-name ouderen van het pensioenakkoord van de Stichting van de Arbeid.

Diversi te i tANBO was actief betrokken bij de activiteiten

van Platform Artikel 19, een samenwerking van een aantal organisaties dat zich richt op bevordering van gelijke behandeling. Leef-tijdsdiscriminatie is daarbij de invalshoek van ANBO. Belangrijk onderwerp daarbij is de inbreng over een Europese richtlijn voor gelijke behandeling bij goederen en diensten. Overleg daarover heeft plaats sinds 2008.

Leeft i jdsdiscr iminat ieHet voorkómen en uitbannen van leef-tijdsdiscriminatie staat hoog op de ANBO-agenda. Al jaren doet de senioren-organisatie onderzoek en worden aanbeve-lingen gedaan. Gebleken is dat niet alleen banken en verzekeraars, maar ook woning-corporaties, serviceflats en dienstverleners leeftijdsgrenzen hanteren. Aanleiding voor de vereniging om voortdurend op het vinken-touw te zitten en in te grijpen waar dat nodig is. Periodiek onderzoek naar wijzigingen is een belangrijk instrument. Resultaten uit het verleden blijken niet altijd een garantie voor de toekomst te zijn. Met andere woorden: negatieve bijstelling van eerder overeenge-komen regelgeving is geen uitzondering. ANBO levert de onderzoeksresultaten ook in Europees verband.

Internat ionaalANBO is lid van AGE Platform Europa, een samenwerking van een aantal organisaties

23

Groeiend ledenaantalVergeleken met het voorafgaande jaar laat 2010 een lichte stijging van het ledenaantal zien. Dat is voor een deel te danken aan suc-cesvolle ledenwerfacties rondom het ANBO-aanbod van voordelige collectieve ziektekos-tenverzekeringen.

die zich richt op bevordering van gelijke behandeling. In 2010 leverde de vereniging een actieve bijdrage op de terreinen van leef-tijdsdiscriminatie (banken en verzekeringen), werkgelegenheid en arbeidsmarkt. Ook is invloed uitgeoefend op het werkprogramma van het platform. Ook is ANBO in ander verband actief op Europees niveau. Zo is een reactie opgesteld over het Groenboek Pensioenen, een project dat in de zomer van 2010 van start ging met een consultatie-ronde over hoe de Europese Unie individuele lidstaten het beste kan ondersteunen bij hun inspanningen om een toereikend, houd-baar en veilig pensioenstelsel te realiseren. Voorts is gelobbyd bij het Europarlement voor (her)oprichting van de Intergroup on Ageing and Intergenerational Solidarity. Deze werkgroep van het Europarlement is vervol-gens opnieuw gestart. Aan het adres van de VN-ambassadeur pleitte ANBO voor een werkgroep ter voorbereiding van een con-ventie/richtlijn voor de positie van ouderen. Die werkgroep is er gekomen. Tijdens het verslagjaar 2010 zijn contacten onderhouden met het AARP Global Network, de Deense zusterorganisatie Danage, met IFA en Eurag.

Europa P(a)raatOm de Europese politiek in eigen gelederen een gezicht te geven, lanceerde ANBO het project Europa P(a)raat. Het stelt afdelingen en regio’s in staat activiteiten en discussie-bijeenkomsten te organiseren rondom Euro-pees beleid. De brochure ‘Laat Europa leven’ is door de seniorenvereniging uitgegeven als handvat voor organiserende vrijwilligers.

SeniOorenSeniOoren is een landelijke werkgroep van auditief beperkte ANBO-leden, bedoeld om hun specifieke belangen te behartigen. In juli 2010 is besloten tot een projectperiode van twee jaar waarin de werkgroep zal focussen op individuele en collectieve ontwikkeling van de werkgroepleden. In de zomer van 2012 zal de groep zonder ondersteuning moeten functioneren.

Uw talent gaat niet met pensioenIn oktober 2010 is de cursus ‘Uw talent gaat niet met pensioen’ gepresenteerd. Het succes volle project is in samenwerking met de Nederlandse Vrouwen Raad opgezet om maatschappelijke participatie van senior-vrouwen te bevorderen en krijgt een vervolg in 2011.

24

25

“De meeste vragen gaan over pensioenen, maar ook erfrecht, AOW, Wmo en partnertoeslag komen veelvuldig ter sprake”, weten Ria den Haan en Asmae Belarbi uit ervaring. Zij zijn twee van de drie parttimers die vijf dagen per week de ANBO-Advieslijn ‘bevrouwen’ in het Utrechtse verenigingsbureau. “De Advieslijn startte in deze vorm in 2009 en is uitgegroeid tot een belangrijke vraagbaak voor onze achterban”, aldus het tweetal. “Alleen al in 2010 beantwoordden we 8250 vragen. Ze werden gesteld per telefoon, e-mail of brief. Aardig om te zien hoe snel het aantal mails groeit ten opzichte van telefoontjes en post. Steeds meer senioren zitten achter de computer. Verreweg de meeste vragen behandelen we zelf, maar komen we er niet uit, dan buigen onze beleidsmedewerkers zich erover.” Nadat ANBO zich aansloot bij de FNV, kregen de dames het extra druk. “Ook FNV-senioren kunnen gebruik maken van de dienst en doen dat veelvuldig.” De knowhow van de medewerksters komt goed van pas bij het samenstellen van de rubriek Vraag en Antwoord in ANBO Magazine. Daarin komen specifieke vragen aan de orde. En ook in de digitale nieuwsbrief ANBO@ctueel worden regelmatig onderwerpen behandeld die verheldering behoeven.

De Advieslijn is niet alleen handig voor de achterban, ook de organisatie doet er zijn voordeel mee. Ria den Haan: “Wij registreren alle vragen. Beleidsmedewerkers weten daardoor nóg beter wat er leeft. Ze kunnen hun statements bij de politieke lobby onderbouwen met aantallen. Ook voor de persvoorlichter is de informatie van grote waarde. Zo dragen de vragenstellers ongemerkt een belangrijk steentje bij aan de belangenbehartiging van de seniorenorganisatie.”

Ria den Haan en Asmae Belarbi:

‘Advieslijn belangrijke vraagbaak voor de achterban’

‘Vragenstellers dragen

ongemerkt bij aan

belangenbehartiging’

‹ I n h o u d 4 G e z o n d h e i d

26

Veel senioren ervaren hun gezondheid als het

grootste goed. Goede zorgvoorzieningen zijn

daarbij van belang. Ook op dat terrein behartigt

ANBO de belangen van haar leden op alle

niveaus. In dit hoofdstuk een aantal voorbeelden

van inspanningen in het jaar 2010, met onder

meer aandacht voor de Wet maatschappelijke

ondersteuning, mantelzorg, ziektekostenpremies

en een reizende tentoonstelling die bedoeld is om

ongevallen in en om het huis te voorkomen.

G e z o n d h e i d427

WmoDe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) was ook in 2010 een onderwerp dat de ANBO-gemoederen bezighield. De wet, die in 2007 is ingevoerd, ‘zorgt dat iedereen kan meedoen aan de maatschappij en zelf-standig kan blijven wonen’, zo formuleert de rijksoverheid. Gemeenten zijn verantwoor-delijk voor het lokale beleid. Er zijn nog altijd veel vragen rondom Wmo-zaken. Daarom organiseert ANBO ieder kwartaal Wmo-bijeenkomsten voor de gewesten. Daar wordt onder meer gesproken over contractvervoer, de VNG-modelverordening Wmo, en infor-mele zorg voor jong en oud in eigen wijk. Ook het persoonsgebonden budget, huis-houdelijke hulp, mantelzorgondersteuning, cliëntenparticipatie en de Wmo-evaluatie staan regelmatig op de agenda. Naast deze bijeenkomsten is op meer manieren voorlichting gegeven aan de leden. In het belang van de achterban was ANBO aanwe-zig bij Algemene Overleggen van de Vaste Kamercommissie van VWS over zorg en de Wmo. Ook is deelgenomen aan een Wmo-klankbordgroep van het ministerie van VWS. Diverse bijeenkomsten en congressen over het onderwerp werden bezocht en er zijn presentaties gehouden over tal van Wmo-

gebonden onderwerpen, zoals thuiszorg, hulpmiddelen, preventieve gezondheidszorg, mantelzorg en vrijwilligerswerk.

MantelzorgANBO onderstreept het belang van mantel-zorgondersteuning en vindt dat informatie door de rijksoverheid rondom het onderwerp volstrekt onvoldoende is. Om die redenen stuurde de seniorenorganisatie in 2010 brie-ven en notities naar de Tweede Kamer, naar (in)formateurs en naar de staatssecretaris van VWS. Door de bezuinigingen en veran-deringen in de zorgsector is er alle reden om aan te nemen dat mantelzorgers nog meer onder druk komen te staan. Gedurende het verslagjaar was ANBO ver-tegenwoordigd bij diverse bijeenkomsten over het onderwerp en is onderzoek gedaan naar verbetering van condities in de mantel-zorg (www.mantelzorgsteun.nl). Op de Dag van de Mantelzorg, 10 november 2010, verscheen een special van ANBO@ctueel over deze onbetaalde en meestal langdurige vorm van zorg.

Levenseinde en pal l iat ieve zorgANBO was vertegenwoordigd in de jury die de jaarlijkse Els Borst Prijs uitreikte tijdens het nationale congres palliatieve zorg. In ei-gen gelederen is een ledenpeiling gehouden over zelfgekozen levenseinde en zijn con-tacten onderhouden met onder andere de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde.

Langdurige zorgDe financiering van de langdurige zorg staat ernstig onder druk. Er wordt meer beroep gedaan op de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) door versoepeling van

28

recht op aanspraak. Ook vergrijzing is een belangrijke oorzaak. ANBO verkondigt voort-durend haar standpunt dat de AWBZ toegan-kelijk en betaalbaar moet zijn voor iedereen die langdurig op zorg is aangewezen. Dat gebeurt onder andere in commentaren aan Kamerleden en bewindslieden, via debatten met publiek en via expertmeetings.

Zorg en ictANBO nam deel aan een werkgroep van Nictiz, het landelijke expertisecentrum dat ontwikkeling van ict in de zorg facili-teert, over het gebruik van het Elektronisch Patiënten Dossier in spoedgevallen. Daar-naast nam de seniorenorganisatie deel aan een aantal seminars en congressen over ict en innovatie in de zorg. Ook is een workshop begeleid over innovatieve technologie in de zorg en is deelgenomen aan een expertmee-ting van het Rathenau Instituut over dit on-derwerp. Het instituut, met als voornaamste taak het stimuleren van de publieke en poli-tieke meningsvorming over wetenschap en technologie, bracht begin 2010 een rapport

uit waarin onder meer staat dat een rol voor ouderenorganisaties is weggelegd bij schaal-vergroting van zorgvernieuwingen. Met betrekking tot Zorg en ict tekende ANBO mede voor een project onder het Europese AAL-programma (Ambient Assisted Living). Doel van dit project, dat de naam ‘We Care’ draagt, is het uittesten van een online-systeem dat zorgvrager en zorgaanbieder koppelt. Volgens ANBO een uitstekend middel om een groep ouderen (weer) in de samenleving te plaatsen.

Act ies rond zorgcol lect iefEind 2010 riep ANBO haar leden en niet-leden op om de zorgverzekeringen voor 2011 goed onder de loep te nemen. De belangrijk-ste boodschap was dat door aansluiting bij een collectief veel geld kan worden bespaard op premies. De seniorenvereniging maakte -via bemiddelaar Sucsez- collectiviteitafspra-ken met veertien grote verzekeraars, waarbij fikse kortingen zijn bedongen. Met een pro-fessioneel opgezette publiciteitscampagne is het initiatief naar buiten gebracht. Omdat het premievoordeel alleen gold voor leden, sloten duizenden zich aan bij de seniorenor-ganisatie. Dankzij artikelen in landelijke en regionale kranten, omroepbladen en ANBO Magazine, een special van de ANBOkrant, brochures en uitgebreide informatie op de website, groeide het ledenaantal door deze acties met bijna 20.000.

Het zesde z intuigEen reizende tentoonstelling met de naam ‘Het zesde zintuig’ stond in 2010 op negentien verschillende locaties in de gewesten Noord-Holland, Zuid-Holland, Friesland, Drenthe, Gelderland, Zeeland en Amsterdam. Ook bouwden leden van

29

het vrijwilligersteam, dat in het verslagjaar groeide naar twintig leden, de expositie op in België. Het betreft een tentoonstelling over veiligheid in en om het huis. Hoofddoel is om ongevallen te voorkomen door tijdig voorzorgsmaatregelen te treffen. Via ‘Het zesde zintuig’ vergelijken bezoekers onder-ling hoe het is gesteld met hun natuurlijke verdedigingssystemen: zintuigen, reactiever-mogen, evenwichtsgevoel en beendergestel. De expositie is voor een periode van twee dagen tot maximaal drie weken te huur voor 400 tot 500 euro. Vrijwilligers zorgen ook voor het onderhoud.

De Roze LoperDe Roze Loper is een project om zorgin-stellingen te motiveren oog te krijgen voor de seksuele diversiteit bij bewoners en werkenden. Het is ook een sleutel om de homovriendelijkheid van woon- en zorgin-stellingen te toetsen. Dit toetsen kan door online een tolerantiescan in te vullen. Goed-gekeurde instellingen krijgen vervolgens een certificaat: de Roze Loper. Op 1 april 2010

Communicat ieANBO is van vele markten thuis, ook waar het gaat om communicatie. Uitwisseling van informatie speelt altijd een belangrijke rol bij de seniorenorganisatie. Vroeger waren de gedrukte media het belangrijkste com-municatiemiddel, maar in deze tijd is internet niet meer weg te denken. ANBO@ctueel, een nieuwsbulletin over belangenbehartiging voor leden en kader, en ANBO Informatief, een nieuwsbrief voor het kader, komen digitaal de huiskamer binnen. De website www.anbo.nl mag zich verheugen in een groeiende popu-lariteit.

Andere communicatie-uitingen glijden nog ouderwets door de brievenbus. Het bekendste voorbeeld is ANBO Magazine, dat in 2010 zes keer verscheen. In hetzelfde jaar bracht de seniorenvereniging twee speciale kranten uit. Eind april, kort voor de Tweede Kamerver-kiezingen, verscheen de Verkiezingsspecial; in oktober lag bij alle leden een special over zorgverzekeringen op de deurmat.

reikte toenmalig staatssecretaris Bussemaker onder ruime mediabelangstelling de eerste Roze Loper uit aan Osira-woonzorgcentrum De Rietvinck in Amsterdam. Aandacht voor homovriendelijkheid in de ouderenzorg is volgens ANBO hard nodig. Zo blijkt uit re-cent onderzoek dat volgens een derde van de verzorgenden in hun instelling nooit aan-dacht is voor homoseksuele ouderen. Bijna de helft van de verzorgenden meent dat er amper homoseksuele senioren in hun instel-ling zijn, terwijl Nederland in totaal zo’n 400.000 oudere homo- en biseksuelen kent.

30

31

“ANBO is betrokken bij een aantal Europese projecten die zijn opgezet om de positie van kwetsbare ouderen te versterken”, vertelt Ben Slijkhuis (57). Sinds augustus 2010 werkt hij als adjunct-directeur bij de seniorenvereniging en geeft hij leiding aan de ontwikkeling en uitvoering van die projecten. Eén daarvan wordt door ANBO zelf geleid. Slijkhuis: “Het betreft voorkoming en bestrijding van misbruik en mishandeling van ouderen. Negen landen, waaronder Nederland, werken in opdracht van de Europese Commissie samen om beleid en praktische maatregelen op dit terrein te inventariseren en uit te wisselen.” De problematiek ligt ANBO na aan het hart en op verschillende manieren is geprobeerd de zaak aan de kaak te stellen. Dat is aardig gelukt. “Eén van onze activiteiten in juni 2010 trok zo veel media-aandacht dat er Kamervragen over zijn gesteld”, aldus de gedreven medewerker van het verenigingsbureau die voorheen werkte bij het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn, bij het ministerie van SZW, en die bovendien directeur was van het Nederlands Platform Ouderen en Europa. “Na de vorming van het kabinet werd duidelijk dat de politiek ouderenmishandeling heeft opgepikt en er de komende jaren mee aan de slag wil.” Een en ander heeft tot gevolg dat ANBO in de voorbereidingen mee heeft gedacht over het Actieplan Ouderenmishandeling, dat in 2011 start. “Een groot deel van onze voorstellen is door de minister overgenomen”, zegt Slijkhuis niet zonder trots, “maar we zijn er nog lang niet. We willen ook meer aandacht van de politiek voor financieel misbruik. Dus ik zou zeggen: wordt vervolgd...”

Adjunct-directeur Ben Slijkhuis:

‘ANBO-voorstellen door minister overgenomen’

‘Politiek heeft

ouderenmishandeling

opgepikt en wil ermee

aan de slag’

De afstand overbruggen tussen Utrecht en de gewesten. Of anders gezegd: het verenigingsbureau en de afdelingen in het land dichter bij elkaar brengen. Dat vindt Zeelands gewestvoorzitter Cor de Graauw (63) uit Cadzand de belangrijkste winst van de zogenaamde ‘heidagen’, waarbij gewestvoorzitters en medewerkers van het bureau elkaar ontmoetten in een informele sfeer.

“Met een hapje en een drankje erbij leer je elkaar anders kennen en ontstaat gemakkelijker begrip voor elkaars werk”, aldus de gepensioneerde logistiek manager. “Wij weten na drie bijeenkomsten beter waar zij mee bezig zijn en zij kregen een beter inzicht wat bij ons speelt.” De heidagen maakten deel uit van het versterkingstraject dat door ANBO in 2010 in gang is gezet. Ze droegen volgens de geboren Brabander in belangrijke mate bij aan de gewenste cultuuromslag die bij de vereniging nog altijd hoog op de agenda staat. De Graauw bekleedt zijn bestuursfunctie sinds 2008. “In een regionaal blad stond een oproep voor bestuursleden in het gewest. Ik meldde me aan, wetend dat ik voldoende bestuurservaring heb, en kreeg door omstandigheden al snel het voorzitterschap op mijn bordje.” Hij doet het vrijwilligerswerk, dat hem gemiddeld twintig uur per week kost, met veel plezier. “Het is niet alleen een fijne invulling van mijn vrije tijd, het is ook zinvol. Je doet iets voor de samenleving door op te komen voor de belangen van senioren.” Een belangrijk credo van de vader van twee kinderen en opa van vier kleinkinderen is ‘samen sterk’. “Meer mensen zouden zich moeten aansluiten bij een seniorenvereniging. We zijn nu met vijf miljoen senioren in Nederland. Slechts vijftien procent van hen is georganiseerd. Dat vind ik een slechte zaak.” Ook vindt hij het jammer dat de krachten nog altijd verdeeld zijn over drie landelijke organisaties. “Ik ben een groot voorstander van samengaan met collega-seniorenbonden. We hebben grotendeels dezelfde belangen. En die hebben niets te maken met geloof.” Hoewel het gewestvoorzitterschap hem veel voldoening geeft, heeft hij besloten het nog hooguit één periode van vier jaar te doen. “Ik wil niet verzanden. Doorstroming op deze posten komt de vereniging ten goede”, is zijn overtuiging.

Gewestvoorzitter Cor de Graauw:

‘De afstand overbruggen’

32‘Zinvol om op te komen

voor de belangen van

senioren’

De landelijke persvoorlichting telde in 2010 gemiddeld drie perscontacten per twee werk-dagen. ANBO verstuurde ongeveer twintig persberichten, waarvan meer dan de helft met samenwerkingspartners als Omroep Max, verschillende FNV-bonden en Roze 50+ Nederland. Daarnaast zette het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP) zo’n tien keer een bericht voor de media op de rol met daarin aandacht voor een actuele ANBO-actie en/of commentaar.

De ANBO-woordvoerders waren tiental-len keren te zien of te horen via landelijke radio- en televisiezenders, onder meer bij Omroep Max, Een Vandaag, RTLZ, Hart van Nederland, het Radio 1 Journaal, BNR Nieuwsradio en de Wereldomroep. Ook lokale en regionale omroepen klopten regel-matig bij ANBO aan. Zo kwamen tientallen interviews tot stand over de meest uiteen-lopende onderwerpen.

Naast radio en televisie was er ook in 2010 veel aandacht van de geschreven media. Pu-bliciteit rondom de seniorenvereniging had vooral plaats via de regionale en lokale pers. Er zijn bijdragen geleverd aan vele tientallen nieuwsitems in plaatselijke en landelijke kranten. Een aantal onderwerpen scoorde hoog. Veel aandacht werd besteed aan thuis-overvallen bij senioren, onderzoek naar hoge sterftecijfers door hitte, commentaar op het regeerakkoord, ouderenmishandeling, onder-zoek naar contractvervoer, verplichting van spiegels op scootmobielen en de actie voor treintoiletten.

33

A N B O i n d e m e d i aDe landelijke persvoorlichting leidde per maand tot vijftien á twintig concrete pers-uitingen. Dat wil zeggen artikelen in uit-eenlopende dag- en weekbladen, vakbladen en op websites. Die berichten waren vaak gelijk tijdig terug te vinden in tientallen dag-bladedities en op honderden plaatsen op internet. Van de Nederlandse dag bladen was De Telegraaf koploper voor de zichtbaar-heid van ANBO, direct gevolgd door het Algemeen Dagblad en Trouw. Ook de kolom-men en sites van de regionale GPD-bladen, het Parool, De Volkskrant het Financieele Dagblad, het Nederlands Dagblad en Nieuwsbank.nl gaven een podium voor ANBO-boodschappen en standpunten. Plus Magazine, Zorgvisie, Zorg & Welzijn, Tijdschrift voor Verpleegkundigen en de Gay Krant zijn voorbeelden van specifieke pu-blieksbladen die herhaaldelijk ANBO-visies en -nieuws publiceerden.

34

F i n a n c i ë l e g e g e v e n s

Controleverklar ing van de onafhankel i jke accountantBijgesloten samengevatte jaarrekening, bestaande uit de balans per 31 december 2010 en staat van baten en lasten over 2010, is ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening van ANBO per 31 december 2010. Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening in onze controleverklaring van 21 april 2011. Desbetreffende jaarrekening en deze samenvatting daarvan, bevatten geen weergave van gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden sinds de datum van onze controleverklaring van 21 april 2011.

De samengevatte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van de Richtlijnen voor de Jaarsverslaggeving 640: Organisaties zonder Winststreven. Het kennisnemen van de samengevatte jaarrekening kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening van ANBO.

Verantwoordel i jkheid van het bestuurHet bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van een samenvatting van de gecontroleerde jaarrekening in overeenstemming met de grondslagen zoals opgenomen in de gecontroleerde jaarrekening 2010.

Verantwoordel i jkheid van de accountantOnze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de samengevatte jaarrekening op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder de Nederlandse Standaard 810, “Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten”.

OordeelNaar ons oordeel is de samengevatte jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten consistent met de gecontroleerde jaarrekening van ANBO over 2010 en in overeenstemming met de grondslagen zoals opgenomen in de gecontroleerde jaarrekening 2010.

Tilburg, 29 april 2011

Was getekend,ABAB Accountants B.V.

De heer R.M. SmittenbergRegisteraccountant

35

Al le bedragen in Euro’s

Balans per 31 december 2010

ACTIVA 2010 2009Materiële vaste activa 155.664 248.831Financiële vaste activa 72.526 11.175Voorraden 8.050 28.560Vorderingen 142.207 314.774Overlopende activa 771.644 506.803Liquide middelen 8.335.996 6.459.598 Totaal Activa 9.486.087 7.569.741

PASSIVA 2010 2009Eigen vermogen 3.138.369 2.697.071Schulden op lange termijn 3.481 3.981Kortlopende schulden 6.344.237 4.868.689 Totaal Passiva 9.486.087 7.569.741

Staat van baten en lasten

BATEN 2010 2009Totaal baten 13.455.203 12.385.010

LASTEN 2010 2009Totaal lasten 13.319.040 12.375.354 Totaal financiële baten 79.033 90.285 Resultaat 215.196 99.941

KerngegevensSamenstelling landelijk bestuur en commissies op 31 december 2010.

Landel i jk Bestuur• Mw. J.H. (Marjan) Meijs- de Geus, secretaris, waarnemend voorzitter tot 24 juni 2010

• Mw. C.P.M. (Karina) Schilte, voorzitter, vanaf 24 juni 2010

• Dhr. H.J. (Henk) Tuut, penningmeester

• Dhr. J. (Joop) Annink († 23 juni 2010)

• Dhr. J. (Jaap) Roodenburg, vice-voorzitter tot 24 juni 2010

• Mw. R. (Reino) van der Meer, tot 24 juni 2010

• Dhr. S.F.M. (Felix) Cohen, vice-voorzitter, vanaf 24 juni 2010

• Mw. H. (Hiske) Gerbrandy, vanaf 24 juni 2010

• Dhr. K. (Kees) Geveke, tot 24 juni 2010

Ereleden• De heer K.J. Kuiper, erevoorzitter

• De heer A. Drent, erelid (overleden 10 december 2010)

• Mw. R. van Gelder, eresecretaris

Direct ie• Mw. N.L. (Liane) den Haan, algemeen directeur

• Mw. J.L. (Renske) van Kooij, adjunct-directeur

• Dhr. B.H. (Ben) Slijkhuis, adjunct-directeur vanaf 1 augustus 2010

Geschi l lencommissie• Dhr. J.J. Broeders, Kaatsheuvel

• Dhr. N. Hameling, Amstelveen

• Dhr. A. Potman, Eemnes

• Dhr. H. Werners, Haren

• Dhr. H.D. van der Zaken, Castricum

• Mw. A.W. Zondervan- Koster, Leiden

PersoneelOp 31 december 2010 zijn er in totaal 59 medewerkers in dienst (47 fte). Hiervan zijn 10 (6 fte)

collega’s werkzaam in de gewesten. Daarnaast zijn er 5 externen werkzaam op die datum.

36

PostadresPostbus 18003 3501 CA Utrecht

BezoekadresKoningin Wilhelminalaan 33527 LA Utrecht

Telefoon (030) 233 00 60 Fax (030) 233 00 70

www.anbo.nlinfo@anbo.nl

‹ I n h o u d