Afrikaanse woordenlijst A t/m Z alle rechter pagina’s 9 t/m 129

Aanw. voornaamwoorden 28 Franse invloed 58 Schrijfwijze 10, 12

Afrikaanse omschrijvingen 108, 110 Gezegden 72, 74 Spreekwoorden 50, 52, 54

Boerderijnamen 48, 124 Klinkers 22 Straatnamen 32, 102

Colofon 131 Lidwoorden 18 Uitdrukkingen 114 t/m 122

Computertaal 62, 64 Maleise invloed 28 Valse vrienden 78 t/m 90

Computer omschrijvingen 66, 68 Medeklinkers 26 Verkeersborden 24, 92

Dood en begraven 126 Meervoud 22 Verkleinwoorden 34

Drankzucht 104 Nieuwe namen 128 Verleden tijd 18

Dronkenschap 106 Nummerborden 20, 76 Weetjes-lijst 130

Dubbele ontkenning 30 Oorsprong 8 Werkwoorden 16

Dubbele woorden 36 Pictogrammen 56 Wijnplaatsen 70

Engelse invloed 40, 42, 44 Plaatsnamen 14, 60 Woordenlijst 9 t/m 129

Engelse woorden 46 Riviernamen 38, 112 Zegswijze 94 t/m 100

INHOUD

<  Een nog dravende giraffe bij ’n markante avondschemering in het Augrabies Falls National Park, Noord-Kaap.

(op alfabetische volgorde)

achter / alleen

achter elkaar lopen > een-een stap

achtergrond > die agterkantse area

achtergrondkoortje > beaambekkies,

skommeldoedies, koorhoere (dialect)

achterklep (auto) > die karluikdeur

achterlijk persoon > dorpsjapie,

hy het donkiemelk gedrink,

Jan Platoor (dialect)

achteruit (versnelling) > agtertoerat,

omsetrat, trurat (spreek; tru-rat)

achteruitkijkspiegel > truspieël (spreek;

tru-spie-el)

achtervolging > jagtog, hakkejag

achterwege blijven > dit sal nie gedoen

word nie

achterwerk > gatkant, agterwêreld,

boude

acrobaat > waagarties

actiefilm > aksie-satisfaksie-fliek,

skiet-skop-hoogspring fliek

actrice > verhoogmeisie

adamsappel > keelknop, komhalertjie

ADHD (hyperactiviteit) > AGHS (Andags

Gebrek Hiperaktiwiteit Sindroom)

adreslabel (aan ’n koffer) > die

kenstrokie

adverteren (in krant) > ons gaan in die

nuusblad uitbasuin

advocaat > ’n geletterde regspraktisyn

affaire (slippertje) > kruissteek maak,

diefliefde, buitebrand

afgaan (blunderen) > deur die mat val,

die koek het in die as geval

afgedwongen > dis ontpers

afgepeigerd > poot-uit wees, keelvol,

afgerem lyk, hangtepel wees (dialect)

afgestudeerd > hy is uitgeleer

afhaalmaaltijd > koop-en-loop-kos,

wegvatkos

afketsende kogel > wegskram koeël

afkickverschijnselen > onttrekking-

simptome

afkijken > afloer

afkomstig > hy is geboortig van

aflevering (TV) > aflaaislag

afluisteren > ’n luistervlooi wees,

die varkoor gooi (dialect)

Afrikaanse herdershond > kafferbrak

afscheid nemen > kom ons gaan afsien

afscheidsdrankje > ’n loopdoppie kry

afstandsbediening > mik-en-druk-robot

after shave > naskeermiddel

afvalrace > uitdunwedloop

afvallige > hy is ’n skeurmaker

afwasmachine > skottelgoedwasser

afwassen > die opwas maak

afwezig (gedachteloos) > afgetrokke

wees

afwisselend starten (in sport) > ons

moet wipplank afskop

afzuigkap > skoorsteen suigwaaier

agenda > sakelys

aggregaat (generator) > krag opwekker

agrariër op kleine schaal > ’n knapsak-

boer

Aids > die rooistrik-koors, jakkalsgriep,

binne bandlek, fluisterziekte,

langverkoue

Aids (officieel) > VIGS = Verworwe

Immuniteits Gebrek Sindroom

airbags > die kar se lugkussings

airbrush > spuitkwas versier

airodynamisch > lugvloei hê

akkolade > die krulhaakie

akkoord > ons het saamgestem

alarmbel > paniekknoppie

alcoholische drank > waggelwater,

slinger saus, flinkdrink,

versterkdruppels, grapsap,

gevegstroop, dwaalwater

alg > paddaslyk (padda = kikker)

alleen (prive) > bloot (ek wil jou bloot

spreek)

alleen zijn > droëbek sit

aknee eksentries frekwensie kodisil

akoesties ekskursie geposjeerd koepee

amptelik eksoties ginekologie kokaïne

ateljee ekspedisie hendikep kompanjon

blou ekspres hidroulies konjak

boeljon ekwator hipotekêr kremasie

boergonjewyn ekwatoriaal hipoteties kriptografies

brosjure ekwivalensie hokkiestokke kulinêr

dinamies emalje indekssyfer kwasi

dislekties ensiklopedie inkwisisie kwosiënt

eggo entoesiast kaggel ligblou

Egipties esteties kampanje likiede

ekologies etielalkohol kariljon likwidasie

eksakt eties klakson liries

eksamen faljiet kloustrofobies literêr

ekseem fisies klousule litografies

eksekuteur fisiologies koalisie lojaliteit

De Afrikaanse taal wordt simpelweg geschreven zoals men het letterlijk

uitspreekt (een droom voor iedere Nederlandse scholier!). Het is even

wennen, maar gewoon hardop lezen doet echt wonderen;

ONS SKRYF SOOS ONS PRAAT (wij schrijven zoals wij spreken)

papwiel

bromponie

stampkar

rinkeldoosie

skopfiets

jetskiëer / kassa

jetskiër > waterponieryer

jingle (radioreklame) > die klingel van

’n radioflits, die kenwysie

jockey > perdejoggie

joggingpak > drafsweetpak

jojo > ’n klimtol

jokkebrok > klikbek, hy druk almanakke

jolig ventje > ’n skoolvos

jong meisje (maagd) > bakvissie-verby,

soenryp, vlambaar, vryryp, donsdosie

(dialect)

jongeheer (penis) > plesierspier, vleisdas,

genotstok, een-oog-monster, swellig-

gaampie, pienk pit poleerder (dialect)

jongensslaapkamer > die ramkamp

jongleur > werp- en vangkunstenaar

jongste kind > hy is die neskuiken

journaal (op TV) > dagboek

journalist > nuushond, berigskrywer

joystick > speelstok

juicebar > kattekroeg, melksalon

juist! > dis kaalseker, jy is doodreg,

dis wraggies waar

juke box > blêkas

jumbojet > die makrostraler

junk (drugsverslaafde) > ’n dwelmslaaf,

pillenpikker

junkfood > dis gemorskos

jurk > aanmekaarrok, bokleed,

oorkleed (spreek; oe-er-kleed)

jurk (met diep uitgesneden rug) >

kielie-my-stuitjie-ooprugrok

(kielie = kietelen)

jury > beoordelaarspaneel

Kkaal hoofd > ’n vleiskuif hê,

hy het deur sy hare gegroei,

’n groot brakplek hê, ’n pankop,

hy het in die maanskyn geloop

kaarsrecht zitten > hy sit penorent

(spreek; pen-oë-rent), kiertsregop

(dialect)

kaarten (om geld) > die kaartspeel

inlêwedstryd

kaatsen (Friese balsport) > Hollandse

handtennis

kabelbaan > sweefspoor, lugspoorweg

kabouter > apekleuter, aardgees,

bergmannetjie, veldgees

kakkerlak > kokkerotjie

kaleidoskoop > skoonheidskyker

kalender > dagaanduier, roosterwyser

kameleon > verkleurmannetjie,

traagloper

kamerscherm > afskorting

kampeerkookstel > buitelugstapstel

(spreek; buite-lug-stap-stel)

kaneelplant > prambossie

kano > Eskimoboot

kant-en-klaar maaltijd > kitskos,

klaargaarkos, skielikekos,

woepsi-worsie-porsie (dialect)

kantine > die suipplek

kaping (van vliegtuig) > lugroof maak

kapper > haarsnyer, bollaklitser (dialect)

kapucijners (voedsel) > dik-ertjies

karakter > hy het breinkrag

kartonnen doos > ’n manillakartonne

riffelboks

kassa > die betaalpunt, geldmannetjie,

jodeklavier (dialect)

Wat niet weet, wat niet deert. > Wat die oog nie sien nie, kan die hart nie deer nie.Er is altijd baas boven baas. > Daar kom altyd beter skepe in, as wat daar uitgaan.

Er is een groot verschil tussen zeggen en doen. > Tussen lip en beker lê ’n groot onseker.Gedane zaken nemen geen keer. > Dit help nie om oor vermorste melk te huil nie.

Geen handvol maar een land vol vrouwen. > Meisies is nie geplant nie, maar gesaai.Komt tijd komt raad. > Kom hy nie vanaand nie, dan kom hy môreaand.

Niet de huid verkopen voordat de beer geschoten is. > Moenie jou kuikens tel voor jy nie weet of die henne van die haan hou nie.In het zicht van de haven kan een schip nog vergaan. > Van die hand na die mond val die pap op die grond.

Oost, west, thuis best. > In ’n mens se eie huis tik die klok die mooiste.Smeden als het ijzer heet is. > As dit pap reën, moet ’n mens skep.

De soep wordt niet zo heet gegeten als hij wordt opgediend. > Die duiwel word altyd swarter gesmeer as wat hy is.Tijdelijke dingen zijn niet blijvend. > Die wêreldsgoed is soos ’n hand vol vlieë.

Twee honden vechten om ’n been, 'n derde gaat er mee heen. > As kok en die kok se maat twis kry, dan hoor jy waar die spek bly.Geen oude schoenen weggooien voordat je nieuwe hebt. > Moenie die vulletjie se rug afry voordat jy die grootperd het nie.

Wie een kuil graaft voor een ander . . . > Bou ’n galg vir ’n ander, dan hang jy self daaraan.Wie het kleine niet eert, is het grote niet weert. > Krummels is ook brood.

spreekwoorden

<  De regio Oudtshoorn (ook wel bekend als ‘Klein Jerusalem’) is befaamd om zijn vele struisvogelkwekerijen en z’n bijzonder rijke handelshistorie in struisvogelveren.

GANDHI IN Zuid-Afrika

Mahatma Gandhi kwam in 1893 als 24-jarige advocaat naar Zuid-Afrika en werd daar als uitschot

behandeld. Daar is hij 22 jaar lang opgekomen voor alle in ZA wonende Indiërs en ging pas in 1915

terug naar India voor z’n befaamde en geweldloze protesten voor gelijkheid tot aan z’n dood in 1948.

..

borrel / cacao

borrel > skemerkelkie, regmakertjie

(spreek; reg-ma-ker-tjie)

borreltje (afzakkertje) > ons neem nog

’n loopdop

borstjes (kleine boezem) > sy het

mosbolletjies

boter > vetsmeer, koeighries (dialect)

botsauto’s (kermis) > met die

stampkarre gaan ry

bougies > die kar se vonkproppe

bouillabaisse > seekossop

(spreek; see-kos-sop)

bouwhelm > pletterpet (nepwoord)

bouwpakket > monteerstel

bovendien > boonop (spreek;

boe-on-op)

bowling > rolbal speel

boycot > wegblyaksie

brainstormen > ons hou bosberaad

brainwave > ’n blink gedagte hê

braken > hy maak nou knipmes toe

(dialect)

brandewijn (alcoholische drank) > polisie koffie, baklei-wyn

brandewijn (slechte) > dis foeselolie

bravo! > dis ramkat!

break-even > gelijkbreek

breakdancing > ruk-en-pluk-dans

breaking news > spoedprogram,

nuusbombreedsprakig > hy kan nie amen sê niebriefpost > slakkeposbrillenkoker > die brilhuisiebrochure > voubiljet, inligtingstukbrommer > kragfiets, knorponie,

bromvlieg, poegiebronstig > op hitte weesbroodmager meisje > sy is ’n droë

meisie, takpop, haringmaer (spreek; haring-ma-er)

brug (in garage) > motorhyserbruidsmeisje > strooimeisiebruidsschat > ’n koophuwelik geebruidstaart > die welgeskape troukoekbrunch > noen-brekfisbrunette > sy is ’n donkerkopbudgetreis > ’n sakpastog

(sak = portemonnee)buffet > snelkafee, vingerete (spreek;

vinger-ete)buikloop > hy is in die Jan Dun,

hy het maagloop, gietergat hê, die snothol hê (dialect)

buiten adem zijn > hysasem hêbuitenechtelijk kind > opsykind,

opraapkind, vrykind, weglê-eiertjie (scheldwoord)

buitenkansje > gelukskoot (spreek;

geluk-skoot)

buitenlander > hy is ’n uitlander

buitenspiegel > kantspieël

buitenwijk > die voordorpie

bulderen (onbedaarlijk lachen) > sy

lagsakkie het gebars, jou tande uitpak (dialect)

bulldozer > stootskraper, olifantskraper

bungeejumpen > hulle gaan

rekspronge maak

bunnygirl > nagklubmeisie in

’n hasiepak

buren > die hierlangsaan se mense

burn-out > yuppiegriep hê

bushalte > laaiplek, aflaaizone

bustier > stywe skouerlose toppie

butterfly (strikdas) > moffiepropeller

(dialect)

Cca. 8 uur > dis aguur se kant, stryks

aguur

cabine (van auto) > karkajuit

cabrio-auto > afslaankapmotor,

tweesitplekmotor met sagte lapdak,

borsstuklose kar

cacao > koukoukoffie

NUMMERBORDEN In Zuid-Afrika kan men een kenteken registratie zelf

uitkiezen tegen een vergoeding van ca. € 200,-

en vele kiezen daarbij voor de naam van hun partner

of een toepasselijke troetelnaam;

wagglas

afteltydhouer

terugblaaiknoppie

maak / meer

maak je geen zorgen > moenie worrie

nie

maakt niets uit! > alkant selfkant!

maaltijd (kant en klaar) > klaargaarkos,

kitskos, skielikekos

maandverband > sanitêre doekie,

Evadoekies, poeslap (dialect)

machtiging (betaling) > aftrekorder

maffia > kwaaddoenderbende

mag ik jou aandacht? > kan ek op jou

knoppie druk?

mager meisje > takpop, lat-lyfie,

’n droë meisie, haringmaer (spreek;

haring-ma-er)

magnifiek > eksie-perfeksie

maillot > broekiekous, dydruk,

fluisterbroekie, vetnet, sellulietsokkie

maîtresse > sy is ’n buitevuurtjie,

houvrou, hy het een in die hok en een

in die bos

majorette > trompoppie

(spreek; trom-poppie)

make-up > jeugdeeg, plooisement,

mooimaakgoed, jou gesig uitblom,

kos-my-niks (van Eng. Cosmetics)

makelaar > eiendomsagentskap

make-over > ’n voorkomsbeeld-

verandering

makkelijk > dit gaan fluit-fluit,

dit gaan toeoog

malaria > bewekoors hê, moeraskoors

maltheser hondje > hakskeenbyter,

stofpoeper, pantoffel, stoepkakkertjie

(dialect)

manchet > mouboordjie, mouskakel

(spreek; mou-skakel)

mandril (aap) > woudduivel

mango > ’n veselperske

manicure > die naelpoetser

mank lopen > hinkendepinkend,

hinkiepinkie stap

mannelijke prostituee > pompjoggie,

bedjonker, vuilpomp, koekjoggie

mannelijke vrouw > broekvrou,

’n hen met spore, ’n fopdosser

mannequin > sy is ’n vertoonpop

manoeuvreren > rondskuif

mantel > oorkleed

(spreek; oe-er-kleed)

manueeltherapeut > die ruk-en-pluk-

dokter

marathon > landloopwedren

margarine > kunsbotter

mariekoekje > woestynkoekie,

armmanskoek

marionet > ’n draadpoppie

marketing > beeldpoetsery

marsepein > amandelsmeersel

marskramer (in de bioscoop) > met

’n penswinkeltjie stap

mascara > wimperverf

massage-salon > die streelperseel

(dialect)

masseur > vryfdokter

masturberen (mannelijk) > latstreel,

handjogger, steelstreel, handsaag,

paalskuur, outo-erotisme, jy ry

handkar (dialect)

mastuberen (vrouwelijk) > gleufpoetser, vingeralleen (dialect)

materialist > hy is ’n stofaanbidder

matje (lang nekhaar) > wegstaan-

boordjie

matrixprinter > stippeldrukker

maximum prijs > dis die grensprys

maximumsnelheid > spoedbeperking

mazen (in de wet) > skuiwergate

medaillon > lokkertjie

medelijden hebben > jammer kry

medeplichtige > aandadige, agterryer

media-adviseur > hy is

’n beeld -poetser

meenemen > oplaai, optel

meer-onder-een-kap > deelhuisies

COMPUTERTAAL Zelfs in de recente computertaal worden Engelse woorden veelal letterlijk

vertaald of op typisch Afrikaanse wijze omschreven;

back-up > rugsteunkopie export > naar buite trekbackspace > terugblaaiknoppie firewall > sekuriteitsagtewareblinking cursor > flikkerwyser free software > oopbronsagtewarebrowse > rondblaaier gamer > kuberspelerchat room > kletskamer google > soekswerfchip > ponsbrokkie hacker > rekenaarindringercomputer > rekenaar home button > tuisknoppiecybersex > dot-kom (nadenkertje!) homepage > tuisbladdeadline > keertyd ICT-er > rekenaargeletterdedebugging > ontfouting import > na binne trekdelete > skoonvee inkjet printer > inkstraaldrukkerdirectory tree > gidsboom inputbox > toevoerkassiedisable > versper joystick > speelstokdisplay > vertoontoestel junk mail > gemorsposdocking station > koppelstasie keybord > sleutelborddot matrix printer > stippeldrukker laptop > skootrekenaardownload speed > aflaaispoed laserprinter > laserdrukkerDPI (Dots Per Inch) > SPD (Stippels Per Duim) launch button > oopmaakknoppiedrop down menu > aftuimelkieslys mail server > e-posbedienereditor > bywerker match > soektrefferemail > e-pos matrixprinter > stippeldrukkerenter key ( ) > doensleutel menubar > kieskaartbakescape key (Esc) > afgooisleutel message window > boodskapruitjie

mik-en-druk-robot

doensleutel

drop > hondebloeddrop a line > laat ’n lyn val (letterlijk

vertaald)dropzone (kiss and ride) >

afgooistrookdrugs > duiwelasem, dwelmmiddels,

bergspinasie (dialect)druipkaars > afloopkersdubbeldekker > ’n verdiepingvoertuigdubbele / enkele boterham >

toebroodjie / oopbroodjieduim (van je hand) > kortvinger

(dialect)duinen > die strandmureduisternis > dis nou ligloosduivel > die pylstert, bokbaard,

horrelpoot, vuilbaard, jasbokduivel (bijnamen) > Daantjie Knakstert,

Heintjie Pikduizendpoot (insekt) > lagwurm

(want jy sal jou doodlag as die wurm met al sy pootjies jou kielie)

duopassagier (op motor) > agtersaalryer, skouervlieg

duplexwoning > tweevlakwoonsteldutje doen > op jou kant gaan staan,

’n sluimertjie vangduwtje (in de goede richting) >

’n hupstoot gee

dwarsbomen > iemand se boeke

deurmekaarkrap

dweilen > druk-druk opdroog

dwerg > stoftrappertjie,

apekleuter (dialect)

Ee-mail > vonkpos, e-pos

easy listening > dis jenewermusiek

eau-de-cologne > oliekolonie

(woordverbastering)

eb (laagwater) > sakwater, terugvloei

echo > naklank

echt! > gedoriewaar, dis kaal seker,

regtig waar, so seker as amen in

die kerk

eekhoorn > boomdiertjie

eendje > kwakkertjie, skreeuertjie

eenkamer appartement > ateljeewoonstel

eenrichtingsweg > dis ’n enkelbaanpad

eensgezind > gemeenskap hê

eenvoudig > dit gaan fluit-fluit,

gaan toeoog

eerdaags > dis om die draai, in

’n snuifknippie, kort vir lank,

oor ’n rukkie (spreek; oe-er-’n-rukkie),

môre-oormôre (spreek; oe-er-morre)

eersteklas! (uitroep) > dis ’n uithaler,

eksie-perfeksie, dit gaan bakgat!

egel > krimpvarkie, rolvarkie

egoïstisch > selfliefde hê,

eie-ekkerig wees

ei > kekkelbessie, poepôl-vrug (dialect)

eigentijds > nuwerwets, byderwets

eind van de dag > in die latenstyd

eindbestemming > mikpunt, eindpaal

eindsignaal > die uitskeisein

ejaculatie > ’n saaduitskieting hê

elastiek > ’n rekkie, gomlastiek

elektrocutie > die doodskok gee

(spreek; dood-skok)

elektriciteitskabel > kragdraad

elektrische fiets > help-my-trap

elektrische radiator > ’n propstoof

elite corps (bij het leger) > uithaler-

soldate

ellende > die vuur is nou in die gras

emaille > brandverf, smeltglas

Niet zeuren. > Moenie mou nie.Dit klopt niet. > Dis nie reg nie.Ik ben daar niet geweest. > Ek het daar nie geïs nie.Niet aanraken. > Moenie daaraan vat nie.Hij heeft dit niet gedaan. > Hy het dit nie gedoen nie.Ik heb niet veel gedronken. > Ek het nie baie gedrink nie.Niet in de rede vallen! > Moenie weer tussenin kom neuk nie!Dit gaat boven mijn pet. > Ek kan dit glad nie verstaan nie.Geen ruzie maken. > Moenie met my kak soek nie.Maak je geen zorgen. > Moenie worrie nie.Dat doet mij niets. > Sal my nie seermaak nie.Met ’n korreltje zout. > Is nie alles evangelie nie.Zo niet! > Glad nie op hierdie manier nie!Je draai niet vinden. > Nie jou lê kan kry nie.

En soms gebruikt men zelfs meer dan tweemaal een ontkenning;

Ik wist niet dat hij niet zou komen.> Ek het nie geweet dat hy nie sou kom nie.

Wat niet weet, wat niet deert.> Wat jy nie weet nie, is nie die moeite werd om te weet nie.

Ze heeft mij niet verteld dat zij het boek niet gekocht heeft.> Sy het my nie ingelig dat sy nie die boek gekoop het nie.

Als het niet regent, dan lig ik niet graag in bed.> As dit nie reeë nie, hou ik nie om in bed te lê nie.

DUBBELE ONTKENNING De leuke dubbele ontkenning in het Afrikaans is nagenoeg bij iedereen bekend;

drop / emaille

BOBOTIE

Men denkt veelal dat dit traditionele Zuid-Afrikaanse gehaktschotel-gerecht is afgeleid van het Indo-

nesisch gerecht ‘bobotok’. Maar Jan van Riebeek bracht dit gerecht al in 1652 mee naar de Kaap,

dus ‘Bobotie’ is van oorsprong Hollands!

kothuis = bungalow (van Engels Cottage).

vrek = ’n misbaksel.

sak = portemonaie.

slechte / snelkookpan

slechte lucht (benauwd) > dis dooielug

slechthorend > gehoorgestrem

slechts > uitsluitlik bloot

(let op; bloot in NL = kaal in ZA)

slechtziend > gesiggestrem (spreek;

gesig-gestrem)

sleeën > gly-gly ry

sleeptouw (voor auto’s) > ’n aanhaak-

ketting

sleepwagen > voorhaker, aasvoël

(dialect)

slenteraar > lieplapper

slenteren (sloffen) > skuif-skuif beweeg,

strykloop, in ’n kaffeedraffie gaan

slet > sy is ’n almalse koekblik (dialect)

sleurwerk > donkiewerk maak

sliding (voetbal) > skuifneerbring

slijmbal > gatkruiper, paaipappie, onder

’n ander se arm gaan ruik, gatlekker

slijterij > bottelstoor

slingeren (van auto) > padskaats,

alkant van die pad gaan

slinks > hy het dit seepglad gedoen

slip (onderbroek) > koekiedoekie,

poepsak

slippers > strandsandale, plakkies,

slipslops, sandtrappers,

aanglipskoene

slippertje (affaire) > ’n glipsie, diefliefde,

kruissteek, buitebrand

sloom persoon > draaidrentel

slopen > laat inplof

sloperij > wrakwerf

sluipen > katvoet loop, doekvoet gaan

sluiproute > oorglippad

(spreek; oe-er-glip-pad)

sluitdatum > die afsnytyd

sluitspier > die saamtrekker

sluw > dis jakkalsstreke, onderduimsheid

smakelijk (eten) > vingerlek lekker,

oerielekker, liplekkerkos

smartlap > ’n huilsong, tranetrekker

smartlapzanger > kreunsanger,

sniksanger, kermsanger

smeerpoes (viezerik) > morsjors,

morspot

smetteloos > flatervry, silwerskoon

smoes (uitvlucht verzinnen) > vyeblaar

soek (spreek; vy-e-blaar)

smoezen > onder jou asem praat

smog > daar is baie rookmis

smoking > aandbaadjie, pikkewynpak

(pikkewyn = pinguin)

smokkelwaar > dis sluikgoed

smoorverliefd kijken > skaapogies

gooi

SMS (Short Message Service) > KBD

(Kort Boodskap Diens)

SMS-en > vingerklets maak

snack (klein hapje) > peuselkos,

’n mondroertjie vir kooitoegaantyd

snackbar > peuselsalon, smulkroeg

snappen (begrijpen) > die boodskap kry

(get the message),

agter die kap van die byl kom,

ek het dit kleingemaak kry

snee brood > oopbroodjie

(tegenover toebroodjie)

snel (vlug) > in ’n kits, so gou as nou,

in ’n japtrap,

snel eten > hulle het gou iets deur die

nek getrek

snelheidscontole > spoedlokval,

spoedbetrapping, jaaglokval,

snelstrik

snelheidsduivel > padvark,

motorbuffel, mylvreter, spoedvraat

snelkookpan > drukkoker

De nationale bloem van Zuid-Afrika is de konings-protea, ook honingpot of speldekussing genoemd.

Eenieder kent zijn eigen gebreken. > Elkeen weet die beste waar die skoen hom druk.Deftig gekleed gaan. > Van jou liggaam ’n kapstok maak.

Ik krijg er het heen-en-weer van. > Ek raak nou gatvol daaroor (spreek: daa-oe-er).De bloemetjes buiten gaan zetten. > Die dorp rooi gaan verf.

Niet ons soort mensen. > Dis nie damse ganse nie.Achter de oren krabben. > Die kloutjie bij die oor bring.Hij weet het altijd beter. > Die eier wil slimmer wees as die hen.

Uit de hoogte doen. > Dit lyk of iemand ’n laaistok ingesluk het.Stroop rond de mond smeren. > Iemand se boude vryf.

Ook de laatste komt aan de beurt. > Oukoei kom ook in die kraal.Schijn bedriegt. > Dis nie almal apostels wat wandelstokke dra nie.

Je eigen boontjes moeten doppen. > Jy moet uitkruip vir jou suiker.Geluk is met de domme. > Die gekke kry die kaarte.Het zal me worst wezen. > Nie omgê oor watter akkers die water loop nie.

De oren van iemands kop praten. > Die agterbeen van die donkie afpraat.Kleren maken de man. > Die vere maak die voël (spreek; voe-el).Op handen en voeten. > Viervoet kruip.

De tering naar de nering zetten. > Jy moet die rieme na die vel sny.’n Tukkie doen. > Skuins gaan lê.

Ik wil het niet doen / Ammehoela. > Jou gat myn skat.Ergens een draai aan geven. > ’n U-draai gooi.

Dat is nou de clou. > Ag, daar lê die hondjie begrawe.Reken daar maar niet op. > Skryf dit op jou maag, en vee dit met jou hemp dood.

De vrouw heeft de broek aan. > Die koei stoot die bul.Voor iets niet geknipt zijn. > Vir iets nie gerat wees nie (rat = versnellingsbak).

Pronken met andermans veren. > Die haan kraai baie harder as die hen wat die eier gelê het.

ZEGSWIJZEN ZEGSWIJZEN

bakgat = prima, uitstekend.