INFOMOMENT VOLWASSENENONDERWIJS 29 juni 2009

RONDE VAN VLAANDEREN – VOLWASSENENONDERWIJS

Beleidsdomein Onderwijs en Vorming

INFOMOMENTINFOMOMENTVOLWASSENENONDERVOLWASSENENONDER

WIJSWIJS

29 juni 200929 juni 2009



WelkomWelkom



Decreet betreffende Decreet betreffende de kwaliteit van de kwaliteit van

onderwijsonderwijs

Goed voor de sterken, Goed voor de sterken, confronterend voor de confronterend voor de

zwakken!zwakken!



Overzicht toelichtingOverzicht toelichting

□Uitgangspunten

□Krachtlijnen kwaliteitssysteem

□Scholen ondersteunen

□Scholen bewaken

□Organisatie van de inspectie



Algemene Algemene uitgangspunten (1)uitgangspunten (1)

□Decreet van 17 juli 1991 wordt vervangen

□Aanbevelingen van het auditrapport Andersen (2001)o Betere afbakening van

verantwoordelijkheden (PBD – inspectie – overheid)

o Duidelijk kadero Rol van de scholen




□Aandacht voor beleidsvoerend vermogen

□Begeleiding en nascholing gaan hand in hand

□Controle door de inspectie:o Geëxpliciteerd referentiekadero Gedifferentieerde doorlichtingen,

rekening houdend met de interne kwaliteitszorg binnen de scholen




□Positionering van inspectie en onderwijsontwikkeling binnen de Vlaamse overheid

□Agentschap voor Kwaliteitszorg in Onderwijs en Vorming

□Herwerking van de rechtspositie van de inspectie



Krachtlijnen van het Krachtlijnen van het kwaliteitszorgsysteem kwaliteitszorgsysteem

voor onderwijsvoor onderwijs“Goed voor de sterken,Confronterend voor de

zwakken!”



KwaliteitsperspectiefKwaliteitsperspectief

De school

Regelgeving

Ministerie

Toezicht

Inspectie

Ondersteuning

Begeleiding



Kwaliteitsvolle scholen …Kwaliteitsvolle scholen …

□ bereiken de maatschappelijk vastgelegde onderwijsdoelen o ET/OD -> leerplannen; modulaire opbouw; …

□ respecteren de onderwijsregelgeving□ beschikken over beleidsvoerend vermogen

o waarborg om de doelen maximaal te kunnen realiseren

□ bewaken de eigen kwaliteit (eigen kwaliteitszorgsysteem)o verantwoordelijkheid nemen – verantwoording

afleggen



Kwaliteitsvolle scholenKwaliteitsvolle scholen

□ hebben recht op middelen voor nascholing

□ worden ondersteund door de pedagogische begeleidingsdiensten

□ worden extern maar gericht op kwaliteit opgevolgd door de overheid o Gedifferentieerd toezicht door de

inspectie



Scholen ondersteunenScholen ondersteunen

Nascholing en pedagogische begeleiding



Onderwijsinstellingen en Onderwijsinstellingen en CLB’s CLB’s

□Ondersteuning van de instellingen:o Via de pedagogische begeleidingsdiensto Nascholingsmiddelen

●Nascholingsplan●Bedrag per niveau in het decreet en

verdeling op basis van organieke ambten

o Nascholing op initiatief van de Vlaamse Regering●Eigen beleidsprioriteiten



Werking Ped. Beg.DienstWerking Ped. Beg.Dienst

□ ! Ook op contractuele basis voor ‘koepelloze’ scholen / ook bij andere PBD voor gesubs. Instellingen

□ Opdrachten●Ondersteuning van eigen pedagogisch, … project●Bevorderen kwaliteit●Begeleiding na doorlichting●Onderwijsinnovaties●Aanbodgestuurde nascholing (ook directies)●Overleg over kwaliteit

□ Driejaarlijks begeleidingsplan en jaarverslag□ Werkingscode□ Eigen kwaliteitszorg



Organisatie PBD (1)Organisatie PBD (1)

□Omkadering PBD

o Normaal: 1 halftijdse betrekking per

350 organieke betrekkingen

o Max. 85% vaste benoeming

o Verloven wegens bijzondere

opdrachten:

●150,5 voltijdse betrekkingen



Organisatie PBD (2)Organisatie PBD (2)

□Samenwerkingsverband

□Zesjaarlijkse evaluatie van de

werking van de PBD (visitatie)



Kwaliteit bewakenKwaliteit bewaken

Rol en werking van de onderwijsinspectie



Kerntaken en Kerntaken en bevoegdheden van de bevoegdheden van de

inspectieinspectie□Impliciete uitgangspunten:

o Respect voor pedagogische vrijheido Geen onnodige belasting van instellingeno Deontologische codeo Werkingscode

□Advies bij opname in de erkenning (controle van de erkenningsvoorwaarden ter plaatse)

□Kernactiviteit: doorlichtingen



Gedifferentieerd Gedifferentieerd doorlichtendoorlichten

□Doel van doorlichtingeno Kwaliteitsonderzoek -> beoordelingo Waardering voor sterke scholen, nieuwe

uitdagende kans voor zwakke scholen

□Doorlichtingsteamo Inspecteurso Externen mogelijk

□Context van het kwaliteitsoordeelo Naleving onderwijsreglementeringo Beleidsvoerend vermogen als mogelijke

verklaringsgrond voor tekorten



Gedifferentieerd Gedifferentieerd doorlichten: doorlichten:

methodologische aspectenmethodologische aspecten□Referentiekader (Vlareg)

●CIPO, componenten onder te verdelen in domeinen, indicatoren en variabelen

●Aspecten die mee worden opgenomen: GOK-beleid, zorgbeleid, evaluatiebeleid, nascholingsbeleid, …

□Doorlichtingsinstrumenten op basis van referentiekader

□Interne doelstelling: maximale gelijkgerichtheid o één CIPO, o gelijke instrumenten



CONTEXT

INPUT

PROCES

OUTPUT

Algemeen

Onderwijs

Personeel Logistiek

identificatie inplanting

historiek reglementair kader

personeelskenmerken

leerlingen-/ cursistenkenmerken

personeelsbeheer professionalisering

materieel beheer welzijn

(leer)prestaties

schoolloopbaan

outcomes

tevredenheid

besluitvorming kwaliteitszorg

leiderschapvisieC

IPO

curriculum begeleiding evaluatie



Gedifferentieerd Gedifferentieerd doorlichtendoorlichten

□Frequentie en intensiteit van de doorlichtingen gebaseerd op:

●Indicatoren van het referentiekader●Vorige doorlichtingsverslagen●Minstens om de tien jaar

□Toezicht op infrastructuur kan afzonderlijk van de doorlichting gebeuren

□ Concrete aanpak in drie fasen:o Vooronderzoeko Doorlichtingsfaseo Adviesverstrekking en verslaglegging



Kwaliteits-onderzoek

Vooronderzoek Doorlichtings-fase

Verslag

Bronnenanalyseren

Onder-zoeken

Interpreteren InterpreterenOnder-zoeken

Bronnenanalyseren

Bronnen analyseren

Onder-zoeken

InterpreterenDelibererenDelibereren Delibereren



VooronderzoekVooronderzoek Bronnenanalyseren

Onder-zoeken

Interpreteren Delibereren

Vorige DL- en OPV-verslag(en)

Schoolrapport en referentiegroepen (C, I, O)

Informatiedossier (P)

Analyse en synthese

Vragen voor verfijning ter plaatse

Dag 1




Onder-zoeken


Vragen voor verfijning ter plaatse

Gesprekken Documenten Observaties

Dag 2




Onder-zoeken


InterpreterenIntegraal beeld van ingeschatte sterktes en zwaktes

Delibereren

Representatieve selectie van ingeschatte sterktes en zwaktes

Doorlichtingsfocus

Dag 3



DoorlichtingsfaseDoorlichtingsfase Bronnenanalyseren

Onder-zoeken


1. Outputgegevens met het oog op beoordeling – advies

2. Procesgegevens

met het oog op verklaring van de outputgegevensmet het oog op stimulering




Onder-zoeken


□ Observaties□ Gesprekken

in functie van

de beeldvorming van wat gebeurt

waarde en betekenis van andere gegevens zoals documenten




Onder-zoeken


Met volgende basisvragen als leidraad:- Welke initiatieven worden ontplooid?- Welke effecten wil men met deze initiatieven

bereiken?- Welke ontwikkelingen zijn aan de gang?- Hoe verantwoordt men de gekozen initiatieven,

effecten, ontwikkelingen, … ?- Hoe evalueert men zelf het bekomen resultaat?- Hoe worden (verwante) evaluaties door anderen

gebruikt?




Onder-zoeken


In welke mate getuigen de bekomen gegevens van

- een weloverwogen aanpak

- in de instelling algemeen verspreide trends

- samenhang




Onder-zoeken


Rekening houdend met de verzamelde gegevens, context en input:

- Realiseert de instelling met haar leerlingen/cursisten in voldoende mate de wettelijk vastgelegde verwachtingen? (beoordeling – advies)

- Wat is het huidige kwaliteitsniveau van de instelling? (stimulerende situering)



□Doorlichtingsverslag:●Beschrijvend gedeelte●Concluderend gedeelte●Openbaarheid van bestuur

□Mogelijke adviezen:●Gunstig●Beperkt gunstig●Ongunstig (in dit geval ook uitspraak over

beleidsvoerend vermogen)

Verslag en adviesVerslag en advies Bronnenanalyseren

Onder-zoeken




□Decreet: uitzonderingen!□Actieve openbaarheid

owebsite schooldoorlichtingen□Verantwoordelijkheid instelling

verifiëring interne communicatie verslag:

Bestuur, personeel, ouders, llng/cursisten eerst geïnformeerd, pas nadien op website!

Verslag: openbaarheidVerslag: openbaarheid Bronnenanalyseren

Onder-zoeken




VerslagformatVerslagformat Bronnenanalyseren

Onder-zoeken


- Eén sjabloon voor alle instellingen- Structuur van het verslag:Titelblad met identificatiegegevens1. Inleiding2. Relevante kenmerken3. Focus van de doorlichting4. Kwaliteitsprofiel5. Resultaten 6. Aspecten van de werking7. Sterktes en zwaktes8. Advies9. Regeling voor het vervolgBijlagen: verklarende woordenlijst en veelgebruikte

afkortingen



Gedifferentieerd Gedifferentieerd doorlichten:opvolgingdoorlichten:opvolging

□Doorlichtingeno Na beperkt gunstig advies:

●Opvolgingsdoorlichting●Opvolgingsverslag:

►Gunstig advies►Ongunstig advies

●Nieuwe tekortkomingen vastgesteld tijdens opvolgingsdoorlichting: aanvullend doorlichtingsverslag



Gedifferentieerd Gedifferentieerd doorlichten:tijdelijke doorlichten:tijdelijke

erkenningerkenning□Doorlichtingen

o Na ongunstig advies:●Start procedure intrekking erkenning●Op vraag: tijdelijke erkenning met

verbeteringsplan●Nieuwe doorlichting, met paritair college●Advies:

►Gunstig►Beperkt gunstig►Definitieve intrekking erkenning (hele instelling

of structuuronderdeel / beperkingen)



Gedifferentieerd Gedifferentieerd doorlichten:doorlichten:

zoals voorheen, maar zoals voorheen, maar andersanders□ Integraal wordt gedifferentieerd

o kijken naar wat tijdens het vooronderzoek is opgevallen

o op neutrale wijze de focus van de doorlichting afbakenen

o een gericht en diepgaand onderzoek voeren

□ Versterkt vertrouwen in de autonomie van s/c/ao delibereren = sterk en zwak ‘wegen’

o stimuleren eerder dan sturen

o signaal bij ernstige structurele tekorten



Een sterk Een sterk toezichtsconcepttoezichtsconcept

□Ook voor Leertijd, deeltijdse vorming

□Concept ook bij toezicht op andere

certificeerbare opdrachten

□Afstemming toezicht – ondersteuning:

o Permanent overlegorgaan



Organisatie van de Organisatie van de inspectieinspectie



Samenstelling van de Samenstelling van de inspectieinspectie

□Evenwichtige samenstelling:o Pariteit vervangen door

waarborgregeling: min. 35% afkomstig uit OGO of GO en min. 35% GVO

o Pariteit wel behouden bij opvolging ongunstig advies

□Externe deskundige bij doorlichtingeno Onderworpen aan deontologie

□Enveloppe voor lonen en werking



Niveaugebonden Niveaugebonden waarborgenwaarborgen

□ relevante beroepservaringo 40% gewoon BaOo 26% gewoon SOo 3% volw. Ond. en BEo 2% CLB en coördinatie lln.begeleiding o 2% kunstonderwijs of kunstvakkeno 7% buitengewoon onderwijs



De inspectie binnen O & De inspectie binnen O & VV

□Binnen beleidsdomein Onderwijs en Vorming

oprichting van een nieuw agentschap

o Opdrachten:

●Kwaliteitstoezicht onderwijs (door autonome inspectie),

●Eindtermen, peilingsproeven, …

●Kwalificatiestructuur,

●Examencommissies, …

o Aansturing via o.a. beheersovereenkomst



Statuut inspectieStatuut inspectie

□Inspectie: apart statuut met eigen rechtspositie binnen onderwijscontexto Advies Raad van State:

●Inspectie moet apart korps blijven, te onderscheiden van administratie

o Decreet kwaliteit: ●Vlaamse Regering stelt inspectie ter

beschikking van agentschap ●Inspectie behoudt onderwijsstatuut



Werving inspecteursWerving inspecteurs

□Aanwervingsvoorwaardeno In eerste instantie: personeelsleden uit

onderwijs/basiseducatie●Voorwaarde: ten minste 8 jaar dienstanciënniteit

o Ook externe kandidaten komen in aanmerking●Voorwaarde: ten minste 8 jaar relevante ervaring in

of met onderwijs aangevuld met ervaring in kwaliteitszorg/evaluatie in educatieve sectoren.

□Selectieprocedureo 2 fasen

●1e fase: test van generieke competenties ●2e fase: interview (eventueel voorafgegaan door

bijkomende testen)



Werving inspecteurs (2)Werving inspecteurs (2)

□Test van de generieke competenties o Jobpunt Vlaandereno Algemene wervingsreserve: zes jaar. (periode

van zes jaar wordt zonodig verlengd met de periode van de tijdelijke aanstelling).

□Interview + eventueel bijkomende testen o Oproep gebaseerd op functieprofiel +

vermelding van inzetbaarheido Selectiecommissieo Specifieke wervingsreserve: vier jaar



Ambten bij de inspectieAmbten bij de inspectie

Vandaag 1 september 2009- Inspecteur Bao- Inspecteur SO- Inspecteur DKO- Inspecteur VO- Inspecteur CLB

-Coördinerend inspecteur

-Inspecteur-generaal Bao-Inspecteur-generaal SO

-Coördinerend inspecteur-generaal

-Inspecteur

-Coördinerend inspecteur

-Inspecteur-generaal



Rechtspositie inspectie Rechtspositie inspectie (1)(1)

□Proeftijd in het ambt van inspecteuro Duur: 1 jaaro Wordt verminderd met duur tijdelijke

aanstellingo Opleidingsprogrammao Evaluatie tijdens de laatste maand van

de proeftijd:

□Vaste benoeming: maximum 85%



Rechtspositie inspectie Rechtspositie inspectie (2)(2)

□Ambt van coördinerend inspecteur / IGo Mandaat 4 jaar: hernieuwbaar indien positieve

evaluatie●CI : “interne werving” – IG: intern en extern ●CI : Indien geen (geschikte) kandidaat bij interne

werving dan kunnen ook externen zich kandidaat stellen:

o Selectieprocedure: 2 fasen●Test van generieke competenties algemene

wervingsreserve ●Interview door selectiecommissie

o Benoeming mogelijk



TenslotteTenslotte

□ Ook voor inspectie –

ped.begeleiding

o Functiebeschrijving en evaluatie

□Inspectie en begeleiding LBV: geen

wijzigingen



VragenVragen



ONDERWIJSDECREET ONDERWIJSDECREET XIXXIX



GECOMBINEERD GECOMBINEERD ONDERWIJSONDERWIJS

(Centra voor Basiseducatie & Centra voor

Volwassenenonderwijs)




□Vandaag

o definitie: omvat ten minste 25% contactonderwijs;

o aanvraagprocedure met voorlopige goedkeuring;

o 120% financiering/subsidiëring mits goedkeuring;

ongeacht het aandeel afstandsonderwijs!




□Vanaf 1 september 2009 (ODXIX)

o definitie: omvat ten minste een evaluatiemoment in contactonderwijs;

o melding (zending); o aanvraagprocedure voor 120%

financiering/subsidiëring mits aandeel afstandsonderwijs minimaal 25% + overgangsmaatregel;

o aanvullende financiering/subsidiëring (projecten).




□Melding

o via elektronische gegevensuitwisseling tussen centrum en overheid (zending Edison);

o geen papieren dossier;o geen voorlopige goedkeuring vereist.




□Aanvraag 120% financiering/subsidiëring

o aandeel afstandsonderwijs minimaal 25%o aanvraag uitsluitend elektronisch (mail)

indienen bij de afdeling Volwassenenonderwijs●2 maanden voor de start van het gecombineerd onderwijs

► 30 juni voor start op 1 september!

●ingescande protocol onderhandeling lokaal comité bijgevoegd

o geen advies inspectie op basis van dossier en dus geen voorlopige goedkeuring voor 1 jaar




o inspectie verstrekt advies na onderzoek ter plaatse

o gunstig advies inspectie = 120% financiering/subsidiëring vanaf het schooljaar waarin het gecombineerd onderwijs van start is gegaan en voor vijf opeenvolgende schooljaren

o ongunstig advies inspectie = 100% financiering/subsidiëring




Overgangsmaatregel!

Het volume aan lesurencursist gegenereerd in gecombineerd

onderwijs waaraan de inspectie voor de schooljaren 2008-2009 tot en met 2012-2013 een positief advies heeft verleend,

wordt tot en met 2012-2013 met een factor 1,2 vermenigvuldigd, ongeacht

het aandeel afstandsonderwijs.




□Aanvullende financiering/subsidiëring (projecten)

o rechtsgrond: ODXIXo jaarlijks budget 200.000 euroo ondersteunen en stimuleren van gecombineerd

onderwijso aanvullende financiering/subsidiëring in de vorm van

een 400 tot 1000 leraarsuren (CVO) of ½ tot 1 VTE (CBE) gedurende één schooljaar.

Aanvraag uitsluitend elektronisch (mail) indienen bij de afdeling Volwassenenonderwijs voor 30 april




o ontvankelijkheidscriteria:●1 of meer modules van een erkende en

gefinancierde/gesubsidieerde opleiding;●luik afstandsonderwijs minimaal 50% en

minstens 200 lestijden;●openleercentrum voorzien;●ingescand protocol onderhandelingen

lokaal comité bijgevoegd.




o ontvankelijke aanvragen worden beoordeeld door een selectiecommissie;

o selectiecommissie draagt aan de Vlaamse Regering de gunstig beoordeelde aanvragen voor en het aantal toe te kennen leraarsuren of VTE per gunstig beoordeelde aanvraag;




o Vlaamse Regering bepaalt aan welke gunstig beoordeelde aanvragen een aanvullende financiering/subsidiëring wordt toegekend op basis van voorrangscriteria: ●diplomagerichte opleidingen;●onderwijs aan gedetineerden;●integrale opleidingen;●minimaal 75% afstandsonderwijs;●aanvragen gegroeid uit

samenwerkingsverbanden.




o Engagementen van het centrumbestuur●het ontwikkelde gecombineerd onderwijs effectief

organiseren binnen een termijn van max 2 schooljaren;

●gedurende de looptijd van het project gegevens verzamelen;

●onderling samenwerken met centrumbesturen van andere projecten;

●tevredenheidsmetingen uitvoeren;●stuurgroep en consortium volwassenenonderwijs

informeren;●indienen van een eindrapport.



TOELATINGSVOORWAARTOELATINGSVOORWAARDENDEN

(Centra voor Volwassenenonderwijs)



TOELATINGSVOORWAARDTOELATINGSVOORWAARDENEN

□Toelatingsvoorwaarden hoger beroepsonderwijs

□Samenwerking onderwijs – defensie

□Medisch geschiktheidsattest



TOELATINGSVOORWAARDEN TOELATINGSVOORWAARDEN HBOHBO

□Wijzigingen vanaf 1 september 2009o Toegevoegd als toelatingsvoorwaarde: in bezit

zijn van certificaat hoger beroepsonderwijs;o Gewijzigd: studiegetuigschrift tweede jaar van

de derde graad BSO dient drie jaar oud te zijn;o Modaliteiten afwijkende

toelatingsvoorwaarden (humanitaire, medische, psychische of sociale redenen en toelatingsproef) dienen in centrumreglement opgenomen te worden.



SAMENWERKING ONDERWIJS - SAMENWERKING ONDERWIJS - DEFENSIEDEFENSIE

□Bilateraal samenwerkingsakkoord tussen Ministerie van Landsverdediging en Ministerie van Onderwijs en Vorming in kader van het gemengde loopbaanconcept militairen.

□Van toepassing op alle CVO’s aangesloten bij een koepel of CVO’s van het GO! + ondertekenende koepelloze CVO’s




□Drie luiken:

o samenwerking op vlak van organisatie opleidingen●terbeschikkingstelling infrastructuur, middelen

en leerkrachten/onderrichters●voorzien van plaatsen voor militairen in

opleidingen CVO’s●terbeschikking stellen opleidingsprofielen en

leerplannen




o Automatische vrijstellingen voor militairen op basis van EVK (vastgelegd in BVR) + engagement op verdere vrijstellingen via EVC

o Gegarandeerde doorverwijzing van militairen naar CVO’s




□Organisatie en coördinatie door Programmatiecomité: o Voor defensie leden van algemene directieo Voor volwassenenonderwijs

●2 vertegenwoordigers van departement onderwijs

●2 vertegenwoordigers van decretale stuurgroep●2 vertegenwoordigers van consortia

volwassenenonderwijs

□Besluit Vlaamse Regering met automatische vrijstellingen in de maak



MEDISCH MEDISCH GESCHIKTHEIDSATTESTGESCHIKTHEIDSATTEST

□ Situering

o Europese regelgeving: Verordening (EG) NR. 852/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 29/4/2004 inzake levensmiddelenhygiëne;

o Federale regelgeving op de voedselveiligheid, levensmiddelenhygiëne, gezondheidstoezicht (controleorgaan: Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen);

o Onderwijsregelgeving (ODXIX): Vlaamse Regering kan in uitvoering van federale, Europese of andere hiërarchisch hogere regelgeving aanvullende toelatingsvoorwaarden bepalen.




□Bijkomende toelatingsvoorwaarde VWO

o voor opleidingen waarin cursisten rechtstreeks of onrechtstreeks met voedingswaren of –stoffen in aanraking komen en zij die waren of stoffen kunnen verontreinigen of besmetten medisch attest vereist als toelatingsvoorwaarde

o lijst opleidingen als bijlage bij omzendbrief (studiegebieden personenzorg en voeding , analogie met SO): zowel modulaire als lineaire opleidingen;




o bijkomende toelatingsvoorwaarde geldt vanaf 1 september 2009 voor cursisten die met een bedoelde opleiding willen starten, maar is niet van toepassing op cursisten die een desbetreffende opleiding al volgden tot het einde van het schooljaar 2008-2009;

o een cursist moet vóór 1 oktober van het betrokken schooljaar of onmiddellijk indien de inschrijving op een later tijdstip plaatsvindt, een verklaring van lichamelijke geschiktheid (opgesteld door een arts) voor kunnen leggen;




o medisch geschiktheidsattest is eenmalig en geldt voor de hele duur van het opleidingstraject, ook bij verandering van centrum en/of overschakeling naar een andere verwante opleiding;

o een herevaluatie van het medisch geschiktheidsattest is wel nodig wanneer er een aanleiding is (bv. ziekte), de cursist het opleidingstraject zelf onderbreekt of de onderbreking in de modulaire organisatie van het opleidingstraject langer dan één jaar bedraagt.

o kopie medisch geschiktheidsattest in cursistdossier m.o.o. controle door verificatie



STUDIEBEWIJZENSTUDIEBEWIJZEN

(Centra voor Volwassenenonderwijs of

Centra voor Basiseducatie)



STUDIEBEWIJZENSTUDIEBEWIJZEN

□Uitbreiding van de mogelijkheid tot behalen van een diploma secundair onderwijs (CVO)

□Deelcertificaatsupplement (CBE)

□Diplomasupplement (CVO)



DIPLOMA SODIPLOMA SO

□Het decreet VWO bepaalt welke opleidingen of combinaties van opleidingen leiden tot een diploma SO:o de opleidingen economie-moderne talen, economie-

wiskunde, humane wetenschappen ASO3, moderne talen-wetenschappen, moderne talen – wiskunde en wetenschappen – wiskunde van het studiegebied algemene vorming;

o de opleiding aanvullende algemene vorming, gecombineerd met een certificaat van een door de Vlaamse Regering bepaalde opleiding van een ander studiegebied in het SVWO;

o een door de Vlaamse Regering bepaalde opleiding van een ander studiegebied dan algemene vorming in het SVWO, als de cursist bij zijn inschrijving houder is van een diploma van het SO.



DIPLOMA SODIPLOMA SO

□Onderwijsdecreet XIX voegt een mogelijkheid tot behalen van diploma SO in het volwassenenonderwijs toe:o de opleiding aanvullende algemene vorming,

gecombineerd met een of meer deelattesten als bewijs van slagen voor het specifiek gedeelte, eigen aan de gekozen onderverdeling, van een examenprogramma tot het behalen van een diploma SO in het TSO of BSO voor de examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap voor het voltijds SO, voor zover de onderverdeling overeenkomt met een diplomagerichte opleiding (artikel 42)



DEELCERTIFICAATSUPPLEMEDEELCERTIFICAATSUPPLEMENTNT

□CBE’s moeten steeds bij een deelcertificaat van een open module een supplement uitreiken met vermelding van de bereikte basiscompetenties of eindtermen

□Bedoeling: zorgen voor herkenbaarheid binnen het volwassenenonderwijs aangezien de inhoud van open modules kan verschillen van centrum tot centrum



DEELCERTIFICAATSUPPLEMEDEELCERTIFICAATSUPPLEMENTNT

□Omwille van herkenbaarheid moet het deelcertificaatsupplement voldoen aan bepaalde modaliteiten

□Een model zal later ter beschikking zijn in de omzendbrief



DIPLOMASUPPLEMENTDIPLOMASUPPLEMENT

□CVO’s moeten steeds bij het diploma van gegradueerde een supplement uitreiken met een beschrijving van de studie

□Bedoeling: verhoging van de transparantie en mobiliteit in Europa



DIPLOMASUPPLEMENTDIPLOMASUPPLEMENT

□Omwille van transparantie moet het diplomasupplement voldoen aan bepaalde modaliteiten

□Op verzoek van cursist ook eenmalig en kosteloos in het Engels

□Nederlandstalig en Engelstalig model ter beschikking bij omzendbrief



OPEN MODULESOPEN MODULES

(Centra voor Basiseducatie)




□Situeringo Evaluatie eerste fase modularisering BEo Instroom aanbod wiskunde te klein om

opleiding comfortabel te organiseren en sterk uiteenlopende individuele leervragen

Flexibisering van het aanbod wiskunde: drie nieuwe modulaire opleidingen; zwevende modules; open modules.




□Rechtsgrond: ODXIXo voldoen aan de wettelijke bepalingen van

het decreet vwo;o aantal lestijden 20 – 40 – 60;o ten minste 1 cursist;o uitsluitend eindtermen of basiscompetenties

uit leergebieden BE;o duur open module in verhouding met

doelstellingen;o wijze van evaluatie duidelijk omschreven.




□Invoeringo Per 1 februari 2010 en uitsluitend voor

het leergebied wiskunde

o Procedure later in omzendbrief●Meldingsplicht●Document op centrum ter beschikking voor

verificatie en inspectie

□Evaluatie: 2 jaar na inwerkingtreding



VragenVragen



PaPauzeuze



VOORDRACHTGEVERSVOORDRACHTGEVERS

(Centra voor Basiseducatie & Centra voor





□Vandaag

o CBEo CVO: exotische talen richtgraad 1 en

richtgraad 2o max. 5% van leraarsuren/VTEo akkoord LOCo systeem DBSO




□Vanaf 1 september 2009 (SenSe&HBO5/ODXIX)o CVO en CBEo alle opleidingeno max. 5% van leraarsuren / VTEo akkoord LOCo krediet

●19,34 euro per 1/36 VTE basiseducatie●33,77 euro per leraarsuur secundair vwo●41,19 euro per leraarsuur hoger beroepsonderwijs




□PROCEDURE

o Vóór 1 oktober van het schooljaar het aantal leraarsuren/VTE meedelen aan de afdeling Volwassenenonderwijs

o OPGELET! Dit aantal kan in de loop van het schooljaar niet meer worden gewijzigd, behoudens vermindering bij overmacht.




□Berekening en toekenning

o het aantal meegedeelde leraarsuren/VTE x het geïndexeerde krediet = totale krediet voor de aanwerving van voordrachtgevers

o voorschot van 25% in de loop van de maand november

o saldo van 75% in de loop van de maand juni



OVERHEVELING OVERHEVELING STRUCTUURONDERDESTRUCTUURONDERDE

ELEL(Centra voor




OVERHEVELING OVERHEVELING STRUCTUURONDERDEELSTRUCTUURONDERDEEL

□Vandaag

o rechtsgrond: artikel 65 decreet vwo;

o definitie structuuronderdeel: module, opleiding of geheel onderwijsaanbod in een vestigingsplaats;

o eenzelfde regeling voor secundair volwassenenonderwijs en hoger beroepsonderwijs;

o overheveling structuuronderdeel = automatische uitbreiding onderwijsbevoegdheid ontvangende centrum.




□Vanaf 1 september 2009

o rechtsgrond: artikel 65 decreet vwo, gewijzigd door ODXIX en decreet SenSe & HBO5;

o definitie structuuronderdeel: opleiding of geheel onderwijsaanbod in een vestigingsplaats;

o regeling voor secundair volwassenenonderwijs en uitzondering voor structuuronderdelen hoger beroepsonderwijs van regiovreemde vestigingsplaatsen;




o overheveling structuuronderdeel = geen automatische uitbreiding onderwijsbevoegdheid ontvangende centrum, positief advies bij consensus van consortium volwassenenonderwijs is vereist.

o bij een overheveling van een structuuronderdeel naar een centrum dat al onderwijsbevoegdheid heeft voor het desbetreffende structuuronderdeel én die gepaard gaat met een overdracht van leraarsuren, wordt deze overdracht – in het geval het overhevelende centrum het structuuronderdeel blijft aanbieden – begrensd tot 2%.




Voorbeeld

Centrum X heeft onderwijsbevoegdheid voor de opleiding begeleider in de kinderopvang en wil deze onderwijsbevoegdheid overhevelen naar centrum Y, gelegen in het werkingsgebied van hetzelfde consortium volwassenenonderwijs.

De algemene vergadering van het consortium volwassenenonderwijs verleent een positief advies bij consensus aan de overdracht. Centrum Y krijgt onderwijsbevoegdheid voor de opleiding begeleider in de kinderopvang.

Centrum X behoudt zelf ook de onderwijsbevoegdheid voor de opleiding begeleider in de kinderopvang.

Indien de overdracht van de opleiding begeleider in de kinderopvang gepaard gaat met een overdracht van leraarsuren, dan wordt deze overdracht niet begrensd tot 2%. (Een begrenzing tot 2% zou wel van toepassing zijn indien centrum Y de onderwijsbevoegdheid voor de opleiding begeleider in de kinderopvang reeds had vóór de overheveling.)




o De overheveling van een structuuronderdeel hoger beroepsonderwijs is niet meer mogelijk de programmatieprocedure voorzien in het decreet van 30 april 2009 betreffende het secundair na secundair onderwijs en het hoger beroepsonderwijs moet worden gevolgd;

o Uitzondering: overheveling van structuuronderdelen hoger beroepsonderwijs van een regiovreemde VP naar een CVO met hoofdvestigingsplaats in hetzelfde werkingsgebied van het consortium volwassenenonderwijs




□Procedure

o voor 31 mei aan afdeling Volwassenenonderwijs melden

o met overdracht van leraarsuren = aanpassing historische forfaits van beide centra

o overdracht gaat in op 1 september



ONDERWIJSBEVOEGDHEIONDERWIJSBEVOEGDHEID REGIOVREEMDE D REGIOVREEMDE

VESTIGINGSPLAATSENVESTIGINGSPLAATSEN(Centra voor




ONDERWIJSBEVOEGDHEID ONDERWIJSBEVOEGDHEID REGIOVREEMDE REGIOVREEMDE

VESTIGINGSPLAATSVESTIGINGSPLAATS□Vanaf 1 september 2009

o rechtsgrond: artikel 70 decreet vwo, §4 ingevoegd door ODXIX;

o onderwijsbevoegdheid regiovreemde vestigingsplaats = de onderwijsbevoegdheid die tijdens de referteperiode 1 april 2008 tot 31 maart 2009 effectief in deze vestigingsplaats werd uitgeoefend;




VESTIGINGSPLAATSVESTIGINGSPLAATS

o indien de onderwijsbevoegdheid betrekking heeft op een opleiding van studiegebied talen richtgraad 1 en 2 of het studiegebied talen richtgraad 3 en 4, dan kan het centrumbestuur de onderwijsbevoegdheid voor deze opleiding zowel op niveau richtgraad 1 als niveau richtgraad 2 of zowel op niveau richtgraad 3 als niveau richtgraad 4 uitoefenen;

o het centrumbestuur kan bij de algemene vergadering van het consortium volwassenenonderwijs waartoe de regiovreemde vestigingsplaats behoort een aanvraag indienen voor bijkomende onderwijsbevoegdheid (bijlage III decreet of ambtshalve concordanties);





o het centrumbestuur verwerft de onderwijsbevoegdheid voor de regiovreemde vestigingsplaats mits de algemene vergadering van het consortium volwassenenonderwijs er een positief advies bij consensus aan verleent.




VESTIGINGSPLAATSVESTIGINGSPLAATSVoorbeeld 1

Centrumbestuur X heeft onderwijsbevoegdheid voor de opleiding Hotel TSO 3 en heeft deze opleiding ook effectief ingericht in de regiovreemde vestigingsplaats tijdens de referteperiode 1 april 2008 tot 31 maart 2009.

De opleiding Hotel TSO 3 werd geconcordeerd naar de nieuwe modulaire opleidingen hotel, hotelbedrijf, hulpkelner, hulpkok, kelner, kok, keukenverantwoordelijke en zaalverantwoordelijke.





Centrumbestuur X heeft tijdens de referteperiode 1 april 2008 tot 31 maart 2009 ook de nieuwe modulaire opleidingen hulpkok en kelner effectief georganiseerd in de regiovreemde vestigingsplaats.

De onderwijsbevoegdheid in de regiovreemde vestigingsplaats van centrumbestuur X bestaat uit de opleidingen Hotel TSO 3, hulpkok en kelner.

Mits positief advies bij consensus van de algemene vergadering van het consortium volwassenenonderwijs waartoe de regiovreemde vestigingsplaats behoort, kan het centrumbestuur ook de opleidingen hotel, hotelbedrijf, hulpkelner, kok, keukenverantwoordelijke en zaalverantwoordelijke in de regiovreemde vestigingsplaats organiseren.




VESTIGINGSPLAATSVESTIGINGSPLAATSVoorbeeld 2Centrumbestuur Y heeft onderwijsbevoegdheid voor de opleiding Frans richtgraad 1 en heeft deze opleiding ook effectief ingericht in de regiovreemde vestigingsplaats tijdens de referteperiode 1 april 2008 tot 31 maart 2009.

De onderwijsbevoegdheid in de regiovreemde vestigingsplaats van centrumbestuur Y bestaat bijgevolg uit de opleiding Frans richtgraad 1 en Frans richtgraad 2.



PUNTENENVELOPPEPUNTENENVELOPPE

(Centra voor Basiseducatie)




□Situeringo Rechtsgrond: artikel 87 decreet vwo en

BVR 12 oktober 2007o CAO I basiseducatie

□Berekening vanaf 1 september 2009o op basis van het aantal LUC -

referteperiode 1 april n-1 tot 31 maart no 1 punt = 341 LUC




□Overgangsmaatregel (CAO)

o CBE Zuid-Oost-Vlaanderen: 120 extra punteno CBE Brugge-Oostende-Westhoek: 120 extra

punteno CBE Limburg Midden-Noord: 240 extra puntenAanstelling personeelsleden die op 31/08/2008

belast waren met coördinatieopdracht en vanaf 1/09/2008 ononderbroken aangesteld zijn in de functie van stafmedewerker

1 punt wordt toegekend conform de schijven LUC die vastgelegd zijn bij BVR van 12 oktober 2007 (beschikbaar als bijlage bij omzendbrief)



PERSONEELPERSONEEL





OD XIX: PERSONEELOD XIX: PERSONEEL

□Taalregeling (CVO en CBE)

□Cumulatieregeling (CVO)

□Andere maatregelen (CVO of CBE)



TAALREGELINGTAALREGELING

□Regelgeving o Artikel 17bis, 17ter, 17quater, 17quinquies,

17sexies en 103novies van DRP Gemeenschapsonderwijs

o Artikel 19bis, 19ter, 19 quater, 19 quinquies, 19sexies en 84septies decies van DRP Gesubsidieerd onderwijs

o Artikel 128ter t/m 128sexies Decreet VWO voor CBE

o Opheffing hoofdstuk IV Taalkennis van het personeel van de Wet 30 juli 1963 houdende taalregeling in het onderwijs




□Bewijs kennis van onderwijstaal (Nederlands)o Bekwaamheidsbewijs waarop de aanwerving

steunt behaald in het Nederlandso NIEUW: Vlaams studiebewijs of

gelijkwaardig studiebewijs dat de vereiste taalkennis aantoont: ●Europees Referentiekader voor Talen●Certificaat NT2 behaald in een CVO

o Getuigschrift van een examencommissie



TAALREGELING CVOTAALREGELING CVO

Vereiste niveaus ERK taalkennis Nederlands CVO

□Bestuurs- en onderwijzend personeel: C1 (Effectiveness - RG4)

□Ondersteunend personeel: B2 (Vantage – Rg3)□Uitzonderingen:

o Leraar levende vreemde talen: B2 (Vantage – RG3)o Leraar exotische talen in RG1 en RG2: A2

(Waystage – RG1)Arabisch, Chinees, Grieks, Japans, Pools, Russisch en Turks



TAALREGELING CBETAALREGELING CBE

Vereiste niveaus ERK taalkennis Nederlands CBE

□Functie van directeur, stafmedewerker en leraar: C1 (Effectiveness - RG4)

□Uitzondering: functie van leraar levende vreemde talen: B2 (Vantage – RG3)

□Functie van beleidsondersteunend administratief medewerker, uitvoerend administratief medewerker en ervaringsdeskundige in de armoede en sociale uitsluiting: B2 (Vantage – RG3)




□Overgangsmaatregel voor personeelsleden die voor 1 september 2009 aan de vroegere taalregeling voldeden

□Afwijkingeno Geen geschikt kandidaat: aanvraag afwijking mogelijko Afwijking geldt voor drie jaar te rekenen vanaf 1°

aanstelling vanaf 1 september 2009o Afwijking ook mogelijk voor personeelsleden die in het

verleden al drie of bijkomende afwijkingen kregen



CUMULATIEREGELINGCUMULATIEREGELING

□Doelstelling: Tegemoet komen aan een tekort op de arbeidsmarkt

□Regelgeving:o Wijziging van de Wet van 24 december 1976

betreffende de budgettaire voorstellen 1976-1977

o Artikel 23 en 50 DRP Gemeenschapsonderwijso Artikel 21 en 42 DRP Gesubsidieerd onderwijs




□Cumulatie met activiteiten of inkomsten buiten onderwijs opgeheven. o Zuivere zijinstromer = HA in onderwijso Mogelijkheid tot aanstelling

gepensioneerde ook ouder dan 65 jaar

□Cumulatie binnen onderwijs toegelaten tot 140%o Geen afwijkingen meer mogelijk




Andere maatregelen □ Betere bezoldiging ALLE bijbetrekkingen voor elke

personeelscategorie, ook voor bestuurspersoneel in eigen CVO

□ Opnieuw in actieve dienst treden ook mogelijk in CVO voor personeel met AVP/VVP/TBS58+/Bonus mits toestemming personeelslid

□ Bezoldiging van alle prestaties bij reglementaire vervanging afwezigheid<10 dagen

□ Salaris van herindiensttreder en vervanger korte afwezigheid: als tijdelijke en in hoofdambt zonder invloed op salaris andere lopende opdrachten.



ANDERE MAATREGELENANDERE MAATREGELEN

□LIO-baan voor CBE-personeel mogelijk□Reïntegratie van arbeidsongeschikt

verklaard personeelslid (stappenplan op website: www.ond.vlaanderen.be/volwassenenonderwijs/directies/personeelsadministratie.htm)

□Vacantverklaring betrekking langdurig afwezige directeur (omzendbrief)

□Toegekende overgangsmaatregelen bekwaamheidsbewijzen en salarisschaal op 1 september 2000 definitief verworven.



ADMINISTRATIEVE ADMINISTRATIEVE AFSPRAKEN AFSPRAKEN





ADMINISTRATIEVE ADMINISTRATIEVE AFSPRAKEN SCHOOLJAAR 09-AFSPRAKEN SCHOOLJAAR 09-

10 CVO10 CVO□Controle aanwending puntenenveloppe –

doc 3A komt te vervallen – controle zal gebeuren op basis van EPD gegevens

□Controle leraarsuren – doc 3B wordt vereenvoudigd – nood aan de concordantie tussen vakken en modules om de rechten van het personeel te vrijwaren

□Doc 2 komt volledig te vervallen




10 CVO10 CVO

□Controle planningsdocumenten bij het doorsturen van zendingen wordt versoepeld

□Er wordt een CVO 2-5 rapport in Excel formaat ter beschikking gesteld




10 CBE10 CBE□Gegevens over de referteperiode 0910

overmaken via Edisonzendingen□Insturen doc.2 komt te vervallen op

voorwaarde dat de acceptatietesten (Edison) goed verlopen

□Controle aanwending zal blijven gebeuren op basis van 3A en 3B

□Het doorgeven van de DIMONA aangifte dient vanaf januari 2010 elektronisch te gebeuren – hiervoor moet gekeken worden naar een nieuw pakket of naar een aanpassing van het huidige pakket



FINANCIERING: FINANCIERING: AFTOPPING GROEIAFTOPPING GROEI

(Centra voor Volwassenenonderwijs en




FINANCIERING: AFTOPPING FINANCIERING: AFTOPPING GROEIGROEI

□Principe dat de jaarlijkse groei aan leraarsuren en punten (CVO), en VTE, punten en werkingsmiddelen (CBE) beperkt wordt tot een door de Vlaamse Regering vastgelegd percentage. (art. 90 en 107 decreet VWO)

□Toepassing van die groeibeperking is nu voorzien in een besluit Vlaamse Regering. Wordt voor volgend jaar toegepast voor CBE, nog niet voor CVO.




□Uitgangspunteno Aftopping volgens aandeel in de totale groei =

sterkste stijgers worden meest afgetopt.

o Geen verdere aftopping bij de dalers. Zij krijgen hun omkadering volgens de gewone formules. De daling wordt daarbij wel in rekening gebracht.

o Wat dalers in omkadering verliezen wordt meegeteld voor de groei van de stijgers. (= effectief stijgingspercentage op centrumniveau kan dus hoger liggen dan maximaal stijgingspercentage op sectorniveau)




o Aftopping gebeurt enkel bij stijgers die meer stijgen dan het maximale voorziene percentage. (bv. 2% stijging, alle centra die tussen 0 en 2% in omkadering stijgen krijgen volledige omkadering)

o Aftopping beperkt tot het maximale voorziene percentage (bv. 2% stijging, centra met meer dan 2% stijging kunnen na aftopping nooit minder dan 2% stijging omkadering hebben)




□Overgangsmaatregelen in financieringssysteem hebben geen invloed op het systeem van aftoppen. Het aftoppen gebeurt na het toepassen van de overgangsmaatregel.

□Uitzondering: overgang puntenenveloppe CBE. De 480 gekleurde punten voor drie centra worden uit het systeem gehouden. De stijging op deze punten wordt verdeeld over alle centra heen volgens hun aandeel in de stijging.



VragenVragen



NIEUW NIEUW AFSPRAKENKADER AFSPRAKENKADER

NT2NT2(Centra voor Basiseducatie,

Centra voor Volwassenenonderwijs &

Consortia Volwassenenonderwijs)



NIEUW AFSPRAKENKADER NIEUW AFSPRAKENKADER NT2NT2

□Situering

o Tweede Rondetafelconferentie NT2 2002 Afsprakenkader NT2 van 18 juli 2003 (gewijzigd op 14 september 2007)

o Evolutie organisatie aanbod NT2●verplicht karakter NT2-opleidingen●huizen van het Nederlands●nieuwe structuren voor de aanbodsverstrekkers●onderzoeksresultaten en evaluaties●nieuwe discussies over het NT2-aanbod




□Derde Rondetafelconferentie NT2 (15 december 2008)

o 250 experten NT2o 6 themawerkgroepenplatformtekst met

beleidsaanbevelingen en concrete acties

een van de beleidsaanbevelingen: nieuw afsprakenkader NT2




□Nieuw afsprakenkader NT2 (15 mei 2009)

o Tot stand gekomen in overleg met alle betrokken organisaties, kabinetten en administraties

o Afspraken tussen de beleidsdomeinen Werk, Onderwijs en Vorming, Wonen en Inburgering over:

●de organisatie en de afstemming van het aanbod NT2;●de wederzijdse erkenning van studiebewijzen;●de oriëntering, niveaubepaling, en leertrajecten van

cursisten;●de samenwerking tussen CBE, CVO, UTC, VDAB, Syntra-

Vlaanderen, de onthaalbureaus, de Huizen van het Nederlands en de consortia volwassenenonderwijs




□Wijzigingen t.o.v. vorig afsprakenkader

o onthaalbureaus, VDAB en Huizen van het Nederlands krijgen een regisseursrol

o communicatie: een regionaal contactpersoon per organisatie

o benamingen voor verschillende niveaus van het ERK + rangschikking opleidingen volgens ERK




o CBE, CVO en UTC zijn aanbodverstrekkers + strengere criteria voor ‘gekwalificeerde derden’

o specifieke taalvaardigheidscursussen VDAB en Syntra in nevenschakeling met beroepsopleiding

o Huizen van het Nederlands i.s.m. consortia volwassenenonderwijs afspraken over behoefte en aanbod (zomeraanbod, intensief aanbod, gecombineerd onderwijs, weekendaanbod, enz…)




o sluitende lokale werkafspraken over minimale en maximale groepsgrootte

o oriëntering cursisten NT2 naar UTC gekoppeld aan strikte voorwaarden

o doorverwijzing cursist NT2 naar CVO: Huis van het Nederlands bezorgt alle info (garantie vrije keuze)●verplicht traject: belang verwachtingen

regisseur m.b.t. intensiteit en plaats




o afwijkingsmogelijkheden oriëntering Huis van het Nederlands naar CBE, CVO of UTC

o delegatiemogelijkheid bevoegdheid verlenen vrijstellingen van onderwijsinstelling naar Huis van het Nederlands

o overzicht van studiebewijzen en onderlinge overeenstemming (bijlage afsprakenkader)




o afspraken controle regelmatige deelname

o 2jaarlijkse evaluatie afsprakenkader NT2 + advies VLOR

GELDIG VANAF 1 SEPTEMBER 2009




□Tot slot…

o Afsprakenkader = algemeen kader voor alle betrokken instellingen/organisaties

o Algemene vergadering van elk Huis van het Nederlands concrete werkafspraken tussen de verschillende instellingen/organisaties vast in een schriftelijke overeenkomst (ten minste over communicatie)




Integrale tekst van het nieuwe afsprakenkader NT2 én de

platformtekst NT2 op:

http://www.ond.vlaanderen.be/volwassenenonderwijs/beleid/rtc_nt2.htm



VragenVragenhttp://www.ond.vlaanderen.be/volwassenenonderwijs/



TOT ZIENS OP …TOT ZIENS OP …

□Infosessieso 27 augustus voor CVO’s (instellingen en leerlingen)o 4 september voor CVO’s (personeel)o 10 september voor CBE’s (aanbod, organisatie en

personeel)

□Studiedag 23 oktobero VM: geïntegreerde trajecteno NM:

tweedekansonderwijs/samenwerkingsverbanden CVO’s – CBE’s



SprekersSprekers

□ Nicole Speleers, afdelingshoofd Instellingen en Leerlingen Secundair Onderwijs en Volwassenenonderwijs

□ Peter Michielsens, coördinerend inspecteur-generaal

□ Chama Rhellam, adjunct van de directeur afdeling Instellingen en Leerlingen Secundair Onderwijs en Volwassenenonderwijs

□ Patrick Weckesser, adjunct van de directeur afdeling Volwassenenonderwijs

□ Lieve Gyselinck, senior hoofdmedewerker afdeling Volwassenenonderwijs

□ Jeroen Backs, raadgever Kabinet Vlaams minister Frank Vandenbroucke

INFOMOMENT VOLWASSENENONDERWIJS 29 juni 2009

Documents

Transcript of INFOMOMENT VOLWASSENENONDERWIJS 29 juni 2009