in KvK regio Brabant - Ondernemerschap - PanteiaK amer van K oophandel regio B ra B ant eim/nl...

eim

/nl

oc

tr

oo

ice

nt

ru

m

Octrooien in KvK regio Brabant

Regionale analyse naar innovatiekracht

*

oc

tr

oo

ien

in K

vK r

eg

io B

ra

Ba

nt

April 2010

Auteurs: drs. R van der Poel, drs. M. Seip, drs. J. Snoei

Ontwerp en opmaak: Pier 19 Grafisch ontwerpers, Utrecht

De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij EIM bv. Het gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of

ondersteuning in artikelen, scripties en boeken is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld. Vermenigvuldigen

en/of openbaarmaking in welke vorm ook, alsmede opslag in een retrieval system, is uitsluitend toegestaan na

schriftelijke toestemming van EIM bv. EIM bv aanvaardt geen aansprakelijkheid voor drukfouten en/of andere

onvolkomenheden.

The responsibility for the contents of this report lies with EIM bv. Quoting numbers or text in papers, essays and books

is permitted only when the source is clearly mentioned. No part of this publication may be copied and/or published in

any form or by any means, or stored in a retrieval system, without the prior written permission of EIM bv. EIM bv does

not accept responsibility for printing errors and/or other imperfections.

Dit onderzoek is gefinancierd door 11 regionale KvK’s en Programmaonderzoek MKB en ondernemerschap,

en is uitgevoerd door EIM in samenwerking met Agentschap NL-divisie NL Octrooicentrum

eim

/nl

oc

tr

oo

ice

nt

ru

m

3

Ka

me

r v

an

Ko

op

ha

nd

el

re

gio

Br

aB

an

t

inhoudsopgave

1 inleiding 5

1.1 inleiding 51.2 octrooidata: een resultaatvorm van innovatie 51.3 doel van het onderzoek 61.4 Werkwijze 7

2 octrooischets KvK regio Brabant 8

2.1 Kerncijfers octrooien 82.2 top octrooiaanvragende bedrijven en instellingen 92.3 octrooien bedrijven en instellingen 102.4 octrooiaanvragen particulieren 122.5 grootteklassen 132.6 clusters en sectoren 142.7 technologie 16

3 octrooien in de subregio’s 18

3.1 octrooiaanvragen bedrijven en instellingen 183.2 clusters en sectoren 21

4 conclusies 22

Bijlagen 24

1. octrooiaanvragen per sector en subregio 242. verdeling technologiegebieden en landelijke bijdrage aan technologiegebieden 253. afbakening clusters Brabant (SBi ’93) 274. giS-kaarten 325. gebruikte afkortingen en begrippen 33

eim

/nl

oc

tr

oo

ice

nt

ru

m

4

oc

tr

oo

ien

in K

vK r

eg

io B

ra

Ba

nt

*

Ka

me

r v

an

Ko

op

ha

nd

el

re

gio

Br

aB

an

te

im/n

l o

ct

ro

oic

en

tr

um

5

1.

1.1

1.2

inleiding

Begin 2009 hebben Kamer van Koophandel midden-nederland en octrooicentrum nederland1 een onderzoek uitgevoerd naar de innovatiekracht van midden-nederland op basis van octrooiaanvragen als maat voor innovatie2. het onderzoek heeft waardevolle inzichten gegeven in de verdeling van octrooiaanvragen naar grootteklassen qua aantal werknemers en branche van de aanvragende bedrijven. ook werden innovatieve hotspots (ruimtelijke verdeling) van octrooiaanvragende bedrijven in midden-nederland duidelijk. de resultaten gaven aanleiding om het onderzoek te verbreden naar geheel nederland. het door eZ gefinancierde en door eim uitgevoerde programmaonderzoek mKB en ondernemerschap heeft dit onderzoek in samenwerking met nl octrooicentrum op zich geno-men. het onderzoek is mogelijk gemaakt door bijdragen van het programmaonderzoek mKB en ondernemerschap, KvK Brabant en 10 andere regionale Kamers van Koophandel.

octrooidata: een resultaatvorm van innovatie

Bedrijven en andere organisaties kunnen op vele manieren bezig zijn met innovatie. een bedrijf kan een nieuw product ontwikkelen of op een slimme manier een dienst of productieproces verbeteren. niet alle vormen van innovatie leiden tot octrooiaanvragen. Zo is bijvoorbeeld het ontwikkelen van software, het gebruik van internet (e-business) of een nieuwe marktstrategie in het algemeen niet octrooieerbaar.op een technologische innovatie die industrieel toepasbaar is, kan wel octrooi worden aangevraagd. dit kan een nieuw product zijn, maar ook een technologische verbetering van een bestaande werk-wijze of een productieproces.Waarom is een onderzoek naar octrooiaanvragen interessant? het is één van de weinige manieren om innovaties vast te leggen en de uitkomst van innovatie te meten. daarnaast zijn octrooiaanvra-gen waardevol, omdat deze de mate aangeven waarin partijen hun innovatie zowel in commercieel als in technisch opzicht het beschermen waard vinden. een octrooiaanvraag kost geld. derhalve worden alleen innovaties door middel van een octrooiaanvraag vastgelegd wanneer de aanvrager vindt dat zijn vinding waardevol genoeg is om te beschermen. Bijna elk land heeft een instantie waar een octrooiaanvraag kan worden ingediend. in nederland is dit nl octrooicentrum. daarnaast bestaan er instanties waarbij tegelijk voor meerdere landen een octrooi kan worden aan-gevraagd, zoals het europees octrooibureau (eoB) en de World intellectual property organisation (Wipo). omdat regels, procedures en de duur voor toekenning van octrooien per octrooiverlenende instantie kunnen verschillen en het soms vele jaren duurt voordat een octrooi wordt verleend, wordt bij onderzoeken3 veelal gekeken naar octrooiaanvragen en niet naar verleende octrooien. een andere reden is dat ook in het geval dat een octrooi niet wordt verleend er toch innovatieve activiteiten hebben plaatsgevonden. Bovendien vinden aanvragen dichter bij het moment van uitvinden plaats dan het verleende octrooi.

inleiding

1 octrooicentrum nederland maakt sinds begin januari 2010 deel uit van agentschap nl en heet sinds die tijd nl octrooicentrum.2 vernieuwend ondernemen in midden-nederland; een onderzoek naar de herkomst van octrooien, KvK midden-nederland/octrooicentrum, 2009.3 dit geldt ook voor het onderhavige onderzoek.

6

doel van het onderzoek

doel van dit onderzoek is om inzicht te krijgen in de herkomst van octrooien in de KvK regio Brabant4. Figuur 1 toont de gemeentelijke afbakening van deze regio.in dit onderzoek worden de volgende vragen beantwoord:• Welke bedrijven en non-commerciële organisaties vragen de meeste octrooien aan?• hoeveel octrooiaanvragen worden er in KvK regio Brabant aangevraagd door bedrijven, instellingen en particulieren en hoe verhoudt zich dat tot nederland?• hoe groot zijn de bedrijven die octrooien aanvragen qua werkgelegenheid?• tot welke sectoren en clusters behoren deze bedrijven?• Binnen welke technologiegebieden vragen deze bedrijven octrooien aan?• Waar bevinden zich de innovatieve ‘hotspots’?

1.3

Figuur 1

KvK regio Brabant

Bron: KvK Brabant

oc

tr

oo

ien

in K

vK r

eg

io B

ra

Ba

nt

WERKENDAM

AALBURG

WOUDRICHEM

WAALWIJKHEUSDEN

‘S-HERTOGENBOSCH

VUGHT

HAAREN

ST. MICHIELS-GESTEL

BOXTEL

SCHIJNDELVEGHEL

UDEN

BOEKEL

ST. OEDENRODE

LITH OSS

MAAS-DONK

BERNHEZE

LANDERD

GRAVE

CUIJK

MILL ENST. HUBERT

ST. ANTHONIS

BOXMEER

LAARBEEKGEMERT-BAKEL

DEURNE

HELMOND

GELDROPMIERLO

SOMERENASTEN

DONGENLOON OPZAND

GILZE ENRIJEN

GOIRLE

TILBURG

OISTERWIJK

HILVARENBEEKOIRSCHOT

REUSEL-DEMIERDEN BLADEL

EERSEL

BERGEIJKVALKENS-WAARD

HEEZE-LEENDE

CRANEN-DONCK

EINDHOVEN

VELDHOVEN

BESTSON EN BREUGEL

NUENEN

WAALRE

4 in dit rapport is onderzoek verricht naar de herkomst van octrooien voor de KvK regio Brabant. deze regio is niet gelijk aan de provincie noord-Brabant. in het rapport worden voor enkele indicatoren ook de kerncijfers van de provincie noord-Brabant genoemd.

eim

/nl

oc

tr

oo

ice

nt

ru

m

7

Ka

me

r v

an

Ko

op

ha

nd

el

re

gio

Br

aB

an

t

Werkwijze

alle octrooiaanvragen van in nederland gevestigde bedrijven, instellingen en personen die ingediend zijn bij het Europees Octrooibureau (EOB), de World Intellectual Property Organisation (WIPO) en NL Octrooicentrum zijn in beschouwing genomen. deze octrooiaanvragen zijn gekoppeld aan het handelsregister van de Kamers van Koophandel zodat van deze bedrijven bekend is tot welk cluster/welke sector (op basis van een SBi-code) zij behoren en hoeveel werknemers zij in dienst hebben. de werkgelegenheidscijfers bij de Kamers van Koophandel hoeven echter niet altijd accuraat te zijn omdat deze niet jaarlijks worden geüpdate. om die reden zijn werkgelegenheidsgegevens uit de koppeling verrijkt met het landelijke liSa-werkgelegenheidsregister.op de resultaten van de koppeling hebben een aantal hercorrecties plaats gevonden. vaak vragen bedrijven namelijk octrooien aan vanuit een holding terwijl zij wel een ‘echte’ bedrijfsactiviteit uitvoe-ren, zoals het produceren van machines of het leveren van software aan bedrijven. deze bedrijven zijn zover mogelijk teruggekoppeld aan het bedrijfsonderdeel waar de kernactiviteit van het bedrijf plaatsvindt en waar het grootste deel van het personeel actief is. naast de sectorstructuur en bedrijfsgrootte zijn ook de technologiegebieden van de octrooiaan-vragen inzichtelijk gemaakt. onderscheid wordt hierbij gemaakt tussen zeven sectoren (technolo-giegebieden) volgens de Fraunhofer/oSt/inpi-nomenclatuur. op deze technologiegebieden wordt dieper ingegaan in hoofdstuk twee.

Bij het lezen van dit rapport is het belangrijk om in het achterhoofd te houden dat naar de vestigingsplaats van de aanvrager is gekeken. deze hoeft niet gelijk te zijn aan de plaats waar de r&d-activiteiten daadwerkelijk hebben plaatsgevonden. daarnaast zijn de octrooiaanvragen van de periode 2003-2007 geanalyseerd. recentere data van 2008 en 2009 zijn nog niet beschikbaar in verband met de wettelijke geheimhoudingsperiode van 18 maanden met betrekking tot publicatie van octrooigegevens.

1.4

8

2.

2.1

tabel 1

kerncijfers octrooien

KvK regio Brabant1

Bron: EIM o.b.v.

KvK/NL Octrooicentrum, 2010

Figuur 2

ontwikkeling octrooi-

aanvragende bedrijven

Brabant 2003 t/m 2007

(index 2003=100)

Bron: EIM o.b.v.


Kerncijfers octrooien

in de periode 2003-2007 zijn in de KvK regio Brabant 16.409 octrooien aangevraagd door 754 unieke bedrijven en instellingen. Bijna de helft van de octrooiaanvragen door bedrijven gevestigd in nederland komt uit KvK regio Brabant! de ontwikkeling van het aantal octrooiaanvragende bedrijven en instellingen is in de periode 2003-2007 op een constant niveau gebleven. ook hebben 574 particulieren een aanvraag voor een octrooi ingediend.

oc

tr

oo

ien

in K

vK r

eg

io B

ra

Ba

nt

octrooischets KvK regio Brabant

onderwerp aantal landelijk aandeel

octrooiaanvragen 16.409 47,1%

octrooiaanvragende bedrijven

en instellingen

754 15,4%

aanvragen particulieren 574 18,2%

120

110

100

90

80

70

60

Brabant Nederland

2003 2004 2005 2006 2007

1 voor provincie noord-Brabant geldt: aantal octrooien: 17.378 (49,9%). aantal octrooiaanvragende bedrijven: 968 (19,7%).

eim

/nl

oc

tr

oo

ice

nt

ru

m

9

Ka

me

r v

an

Ko

op

ha

nd

el

re

gio

Br

aB

an

t

top octrooiaanvragende bedrijven en instellingen

Commerciële organisaties

in 2003-2007 zijn, zoals beschreven in paragraaf 2.1, in KvK regio Brabant ruim 16.000 octrooien aangevraagd. tweederde is afkomstig van philips, dat 11.220 octrooien heeft aangevraagd in deze periode. dit is 30% (!) van het totaal aantal octrooiaanvragen in nederland. het in 2006 opgerichte nXp (vroeger een divisie van philips) bezet de tweede en aSml de derde plaats. ook landelijk gezien zijn deze drie bedrijven van groot belang. in de landelijke top 10 nemen philips en nXp de eerste twee plaatsen in. aSml staat op plaats 7. in tabel 2 is de volledige top 10 van KvK regio Brabant weergegeven. op nummer 4 staat organon, een farmaceutisch bedrijf. Fuji bezet de 5e plaats en is onderdeel van een Japanse multinational dat vooral bekend is van fotografische producten. de zesde t/m de tiende plaats worden ook bezet door diverse industriële bedrijven. in eindhoven en veldhoven zijn hightech elektronicabedrijven de grootste aanvragers, daarbuiten zijn het aanvragers uit diverse branches. Stork valt net buiten de top 10 omdat daar vanuit verschillende vestigingen en bedrijfsonderdelen octrooien worden aangevraagd. dit in tegenstelling tot philips, waar octrooien centraal worden aangevraagd.

Niet-commerciële organisaties

ook van de niet-commerciële organisaties is een ranglijst opgesteld op basis van het aantal octrooiaanvragen in de periode 2003-2007. Zie tabel 3. de stichting dutch polymer institute heeft in de periode 2003-2007 de meeste octrooien aan-gevraagd. dit instituut is een publiek-private partnership ten behoeve van onderzoek in polymeren en hun toepassingen. op de tweede plaats volgt de tu eindhoven. de top 3 wordt gecompleteerd door het in 2005 opgerichte imec (holst centre).

2.2

tabel 2

top 10 octrooiaanvragende

bedrijven KvK regio Brabant2

Bron: EIM o.b.v.


bedrijfsnaam gemeente aantal octrooiaanvragen

Koninklijke philips n.v. eindhoven 11.220

nXp B.v. eindhoven 2.235

aSml netherlands B.v. veldhoven 697

organon n.v.3 oss 117

Fuji photo Film B.v. tilburg 98

intervet international B.v. Boxmeer 73

polymer vision limited eindhoven 49

assembléon n.v. veldhoven 44

otb groep B.v. eindhoven 40

maxi miliaan B.v. helmond 34

2 voor de provincie noord-Brabant blijft deze tabel vrijwel ongewijzigd. alleen het bedrijf Sabic innovative plastic uit Bergen op Zoom komt deze top 10 binnen op de vierde plaats met 533 octrooien.3 organons nieuwe naam was tot 2009 Schering-plough. in 2009 is de fusie tussen merck/merck&co. inc (mSd) en Schering-plough goedgekeurd door de europese commissie.

10

tabel 3

top octrooiaanvragende

niet-commerciële

organisaties

Bron: EIM o.b.v.

KvK/ NL Octrooicentrum, 2010

2.3

2.3.1

tabel 4

octrooiaanvragen per

KvK regio periode 2003-2007

(aantallen en percentages)

Bron: EIM o.b.v.


naam gemeente aantal octrooiaanvragen

dutch polymer institute eindhoven 52

tu eindhoven eindhoven 44

imec eindhoven 6

octrooien bedrijven en instellingen

octrooiaanvragen

in de periode 2003-2007 zijn door in nederland gevestigde bedrijven en instellingen in totaal 34.874 octrooien aangevraagd. Zoals te zien is in tabel 4, is bijna de helft van deze octrooien afkomstig uit de KvK regio Brabant. dit wordt voor een groot gedeelte dus verklaard door de aanwezigheid van philips, nXp en aSml in deze regio, die gezamenlijk ruim 14.000 octrooien hebben aangevraagd. de ranglijst wordt verder gedomineerd door KvK regio’s uit de randstad: den haag, rotterdam en amsterdam. in deze regio zitten ook enkele grote multinationals die veel octrooien aanvragen zoals Shell, unilever en tomtom.

kvk regio aantal percentage

1 Brabant 16.409 47,1%

2 den haag 4.182 12,0%

3 rotterdam 2.505 7,2%

4 amsterdam 2.362 6,8%

5 limburg 1.925 5,5%

6 centraal gelderland 1.548 4,4%

7 midden-nederland 1.470 4,2%

8 oost-nederland 1.217 3,5%

9 Zuidwest-nederland 1.118 3,2%

10 noord-nederland 913 2,6%

11 gooi-, eem- en Flevoland 759 2,2%

12 noordwest-holland 466 1,3%

totaal in nederland 34.874 100%

in dezelfde onderzoeksperiode hebben 4.911 bedrijven en instellingen in nederland één of meerdere octrooien aangevraagd. ook in aantal octrooiaanvragende bedrijven scoort de KvK regio Brabant het hoogst van alle regio’s (zie tabel 5). in totaal hebben 754 bedrijven een of meerdere octrooien aangevraagd, waarmee de regio een aandeel heeft van 15,4% in het landelijk totaal; een lager aandeel (15 i.p.v. 45%) dan in het aantal octrooiaanvragen. dit komt vooral door het ‘philips effect’ waardoor de grote aantallen octrooien minder zwaar wegen. in vergelijking met tabel 4 is opvallend dat oost-nederland hier goed scoort. dit betekent dat het gemiddeld aantal aangevraagde octrooien per bedrijf relatief laag is in deze regio.

oc

tr

oo

ien

in K

vK r

eg

io B

ra

Ba

nt

eim

/nl

oc

tr

oo

ice

nt

ru

m

11

Ka

me

r v

an

Ko

op

ha

nd

el

re

gio

Br

aB

an

t

tabel 5


en instellingen per

KvK regio 2003-2007


Bron: EIM o.b.v.


tabel 6

octrooidichtheid per

KvK regio 2003-2007

Bron: EIM o.b.v.



1 Brabant 754 15,4%

2 oost-nederland 525 10,7%

3 amsterdam 517 10,5%

4 den haag 481 9,8%

5 midden-nederland 457 9,3%

6 rotterdam 422 8,6%

7 centraal gelderland 357 7,3%



10 Zuidwest-nederland 298 6,1%

11 limburg 244 5,0%



een belangrijke verklaring voor een groot aantal octrooiaanvragende bedrijven in een regio kan uiteraard te vinden zijn in de aanwezigheid van een groot aantal bedrijven in die regio en de sectorstructuur. om goed te kunnen vergelijken tussen regio’s is het eerlijker om de octrooidichtheid te berekenen. het aantal octrooiaanvragende bedrijven wordt dan gedeeld door het totaal aantal bedrijven in de KvK regio. de uitkomsten staan in tabel 6.

ook ten aanzien van octrooidichtheid scoort KvK regio Brabant het beste. Brabant heeft een octrooidichtheid van 0,56%, ruim boven het landelijk gemiddelde van 0,42%. opvallend is dat de top 3 nu wordt gedomineerd door de (zuid)oostelijke KvK regio’s; Brabant, centraal gelderland en oost nederland.een hoge of lage octrooidichtheid kan deels verklaard worden door de sectorstructuur en grootte-klasseverdeling in een regio. industriele bedrijven vragen relatief vaker octrooien aan. Wanneer de octrooidichtheid hiervoor gecorrigeerd wordt dan heeft KvK regio Brabant een iets lagere octrooi-dichtheid (0,54%), maar staat de regio op de gecorrigeerde ranglijst nog steeds op de eerste plaats.

kvk regio octrooidichtheid*

1 Brabant 0,56%

2 centraal gelderland 0,51%

3 oost-nederland 0,50%

4 midden-nederland 0,45%

5 Zuidwest-nederland 0,42%

6 den haag 0,41%

7 noordwest-holland 0,39%

8 gooi-, eem- en Flevoland 0,38%

9 limburg 0,37%

10 amsterdam 0,37%

11 rotterdam 0,36%

12 noord-nederland 0,33%

nederland 0,42%

*) aantal octrooiaanvragende bedrijven/aantal hoofdvestigingen. Bron voor het aantal bedrijven

(hoofdvestigingen) is het handelsregister van de Kamer van Koophandel.

12

2.4

tabel 7

octrooiaanvragen van

particulieren (aantallen

en percentages)

Bron: EIM o.b.v.


oc

tr

oo

ien

in K

vK r

eg

io B

ra

Ba

nt

octrooiaanvragen particulieren

niet alleen het aantal bedrijven dat octrooien aanvraagt is van belang voor de innovatiekracht van een regio, ook het aantal particulieren dat een aanvraag indient draagt daaraan bij. vanuit een uitvinding van een particulier kan immers in de toekomst een bedrijf ontstaan. een hoog aantal particulieren dat een octrooiaanvraag doet, zou in de toekomst dus kunnen leiden tot een groter aantal innova-tieve startende bedrijven.

tabel 7 toont het aantal aanvragen van particulieren dat vanuit de verschillende KvK regio’s is ingediend. de lijst wordt wederom aangevoerd door de KvK regio Brabant; bijna 18% van de octrooiaanvragen door particulieren is afkomstig van mensen uit KvK regio Brabant. ook grote regio’s qua inwonersaantallen als den haag en amsterdam staan hoog genoteerd.


1 Brabant 574 18,2%

2 den haag 382 12,1%

3 amsterdam 315 10,0%

4 oost-nederland 303 9,6%

5 midden-nederland 242 7,7%

6 centraal gelderland 240 7,6%

7 rotterdam 239 7,6%



10 limburg 151 4,8%


12 Zuidwest-nederland 136 4,3%


ook voor particulieren geldt dat een hoog aantal octrooien verklaard kan worden door een grote bevolkingsomvang in een regio. om eerlijk te kunnen vergelijken tussen regio’s is het aantal particulieren dat een octrooi aanvraagt gedeeld door het aantal inwoners. Figuur 3 geeft de octrooi-dichtheid weer per 10.000 inwoners.ook in de octrooidichtheid van particulieren scoort KvK regio Brabant het hoogst. per 10.000 inwoners worden er gemiddeld 3,2 octrooien aangevraagd. terwijl landelijk gezien bijna twee octrooien per 10.000 inwoners worden aangevraagd.

eim

/nl

oc

tr

oo

ice

nt

ru

m

grootteklassen

om de grootte van de octrooiaanvragende bedrijven te bepalen, zijn de bedrijven gekoppeld aan de werk-gelegenheidscijfers uit het handelsregister. deze gegevens zijn verrijkt met werkgelegenheidscijfers uit het landelijke liSa-register. Zo ontstaat de mogelijkheid om een beeld te vormen van de verdeling van de octrooiaanvragen en de octrooiaanvragende bedrijven naar verschillende grootte-klassen.

Figuur 4 biedt inzicht in de grootteklassenverdeling van octrooiaanvragen in KvK regio Brabant in vergelijking met die in nederland. in KvK regio Brabant is bijna 90% van de octrooiaanvragen afkomstig van grote bedrijven (meer dan 200 werkzame personen). ook dit is weer te herleiden tot het ‘philips effect’. als namelijk gekeken wordt naar de grootteklassenverdeling van de octrooi-aanvragende bedrijven dan draait de figuur geheel om. dan heeft 80% van de bedrijven minder dan 50 werkzame personen in dienst. het profiel van octrooiaanvragende bedrijven in Brabant is identiek aan nederland. alleen is het aantal aanvragen veel hoger in de groep grootste bedrijven.

13

Ka

me

r v

an

Ko

op

ha

nd

el

re

gio

Br

aB

an

t

3,50

3,00

2,50

2,00

1,50

1,00

0,50

0,00

Braba

nt

Den H

aag

Gooi-,

Eem- e

n Fle

volan

d

Amst

erda

m

Midd

en-N

eder

land

Noord

wes

t-Holl

and

Oost N

eder

land

Centra

al Geld

erlan

d

Limbu

rg

Zuidw

est N

eder

land

Rotte

rdam

Noord

-Ned

erlan

d

Neder

land

Figuur 3

octrooidichtheid particulieren.

aantal octrooien

per 10.000 inwoners

Bron: EIM o.b.v.


2.5

Figuur 4

octrooiaanvragen en octrooi-

aanvragende bedrijven

in KvK regio Brabant en

nederland naar grootteklasse

Bron: EIM o.b.v.


Brabant

Nederland

Brabant

Nederland

octr

ooia

anvr

agen

octr

ooia

anvr

agen

debe

drijv

en

Micro(0-9) Klein(10-49) Middel-groot (50-199) Groot (200+) Onbekend

59% 20% 13% 6% 2%

0%90%5%

15% 8% 6% 70% 1%

3%2%

58% 20% 12% 6% 4%

14

2.6

tabel 8

% octrooiaanvragende

bedrijven per sector

KvK regio Brabant met

vergelijking nederland

Bron: EIM o.b.v. KvK/NL

Octrooicentrum, 2010

oc

tr

oo

ien

in K

vK r

eg

io B

ra

Ba

nt

clusters en sectoren

in deze paragraaf wordt behandeld in welke sectoren de meeste octrooien aangevraagd worden. hierbij is gebruik gemaakt van de SBi ’93 hoofdsectorindeling. daarnaast heeft KvK regio Brabant enkele specifieke clusters afgebakend die aansluiten bij de speerpuntsectoren van de drie deel-regio’s, te weten hightech systemen, logistiek, Food & nutrition en life & health Sciences. deze vier clusters hebben een overlap met de SBi-sectoren. de afbakening van deze clusters op basis van SBi ’93 is opgenomen in bijlage ii.tabel 8 toont dat in de sector industrie ruim een derde van de octrooien wordt aangevraagd, een score die ruim boven het landelijk gemiddelde ligt. onder de industrie vallen diverse grote ‘sub’ sectoren zoals chemie, metaalnijverheid en voedingsmiddelen. ook in de reparatie en handel worden veel octrooien aangevraagd (18%). dit komt hoofdzakelijk door de vele octrooiaanvragen van groothandelsbedrijven. de zakelijke dienstverlening is goed voor 22% van de octrooiaanvragende bedrijven. het gaat in deze sector vooral om speur- en ontwikkelingswerk. in de sectoren landbouw, visserij, nutsbedrijven, horeca en overheid worden nauwelijks (<1%) octrooien aangevraagd.Binnen het cluster hightech systemen bevinden zich veel octrooiaanvragende bedrijven, ruim 40%. KvK regio Brabant scoort hier ook hoger dan het landelijk gemiddelde. in het cluster life and health Sciences scoort de regio iets lager dan het landelijk gemiddelde. in het cluster logistiek zijn nauwelijks bedrijven te vinden die octrooien aanvragen. in bijlage i is de sectorale verdeling opgenomen van de octrooiaanvragen voor KvK Brabant als geheel.

sector brabant nederland

landbouw, jacht en bosbouw 0,1% 0,2%

visserij 0,0% 0,1%

Winning van delfstoffen 0,5% 0,9%

industrie 37,5% 28,8%

nutsbedrijven 0,3% 0,4%

Bouwnijverheid 4,6% 4,5%

reparatie en handel 17,6% 18,1%

horeca 0,3% 0,2%

Financiële instellingen 1,6% 1,8%

gezondheids- en welzijnzorg 1,1% 1,4%

vervoer, opslag en communicatie 0,3% 1,1%

verhuur en zakelijke dienstverlening 22,0% 24,5%

overheid 0,0% 0,2%

onderwijs 1,2% 0,8%

milieudienstverlening, cultuur en recreatie en overige

dienstverlening

0,8% 1,5%

vermarkten van octrooien4 1,6% 3,3%

holdings 8,5% 8,3%

overig 2,0% 4,0%

totaal 100% 100%

Food & Nutrition 6,0% 6,1%

Hightech systemen 41,8% 37,5%

Life and Health Sciences 3,6% 4,5%

Logistiek 0,1% 0,6%

4 dit zijn bedrijven die zich hoofdzakelijk toeleggen op het kopen van octrooien om deze vervolgens weer te verkopen of licenties van het betreffende octrooi uit te geven.

eim

/nl

oc

tr

oo

ice

nt

ru

m

15

Ka

me

r v

an

Ko

op

ha

nd

el

re

gio

Br

aB

an

t

in dit onderzoek is ook gekeken naar de grootteklassenverdeling van enkele sectoren en clusters gedefinieerd door KvK Brabant. tabel 9 toont deze verdeling naar octrooiaanvragen, waar tabel 10 de verdeling laat zien naar octrooiaanvragende bedrijven. tabel 9 laat zien dat het in de industrie, hightech systemen, onderwijs en life & health Sciences verhoudingsgewijs voornamelijk groot-bedrijven (meer dan 200 werkzame personen) zijn die octrooien aanvragen. tabel 10 laat zien dat het in de zakelijke dienstverlening vooral kleine bedrijven zijn die octrooien aanvragen.

sector/grootteklasse micro

(0-9)

klein

(10-49)

middel-

groot

(50-199)

groot

(200+)

totaal**

industrie 2% 1% 2% 96% 100%

Bouwnijverheid 53% 18% 3% 25% 100%

Financiële instellingen 100% 0% 0% 0% 100%

verhuur en zakelijke dienstverlening 51% 32% 9% 9% 100%

reparatie en handel 44% 26% 13% 17% 100%

vermarkten van octrooien 53% 47% 0% 0% 100%

Food & Nutrition 21% 13% 51% 15% 100%

Hightech systemen 2% 2% 2% 94% 100%

Life en Health Sciences 9% 7% 2% 81% 100%

KvK Brabant gemiddeld 5% 3% 2% 90% 100%

nederland gemiddeld 15% 8% 6% 70% 100%

* in deze tabel zijn alleen de sectoren opgenomen waarin het aantal octrooiaanvragende bedrijven groter

is dan 10.

** percentages tellen niet altijd op tot 100% vanwege afrondingsverschillen.

sector/grootteklasse micro

(0-9)

klein

(10-49)

middel-

groot

(50-199)

groot

(200+)

totaal**

industrie 32% 29% 27% 12% 100%

Bouwnijverheid 66% 26% 6% 3% 100%

Financiële instellingen 100% 0% 0% 0% 100%

verhuur en zakelijke dienstverlening 84% 10% 5% 1% 100%

reparatie en handel 58% 29% 11% 3% 100%

vermarkten van octrooien 92% 8% 0% 0% 100%

Food & Nutrition 40% 22% 24% 13% 100%

Hightech systemen 46% 27% 17% 9% 100%

Life en Health Sciences 44% 26% 19% 11% 100%

KvK Brabant gemiddeld 59% 20% 13% 6% 100%

nederland gemiddeld 58% 20% 12% 6% 100%

* in deze tabel zijn alleen de sectoren opgenomen waarin het aantal octrooiaanvragende bedrijven groter

is dan 10.

** percentages tellen niet altijd op tot 100% vanwege afrondingsverschillen.

tabel 9

octrooiaanvragen per sector

naar grootteklasse (in aantal

werkzame personen) in de

regio KvK regio Brabant*

Bron: EIM o.b.v.


tabel 10

octrooiaanvragende

bedrijven per sector naar

grootteklasse (in aantal

werkzame personen) in regio

KvK regio Brabant*

Bron: EIM o.b.v.


16

2.7 technologie

in deze paragraaf wordt gekeken binnen welke technologiegebieden de meeste octrooien worden aangevraagd. Wat zijn de dominante technologiegebieden in KvK regio Brabant? aan de hand van de Fraunhofer/oSt/inpi-tabel (1993) wordt iedere octrooiaanvraag aan de hand van de ipc-codes waarop de aanvraag betrekking heeft toegekend aan één of meerdere hoofdgebieden, te weten:

i. elektriciteit en elektronicaii. instrumenteniii. chemie en materialeniv. Farmacie en biotechnologiev. industriële processenvi. Werktuigbouw en machinesvii. consumentenproducten, bouw en mijnbouw

om de sterke en zwakke punten van de KvK regio Brabant duidelijker naar voren te halen is voor de zeven technologiegebieden in zogenaamde spindiagrammen aangegeven of de betreffende KvK regio slechter of beter dan het gemiddelde van nederland scoort. dit gebeurt aan de hand van de specialisatie-index. een specialisatie-index groter dan 1 geeft aan dat er meer dan gemiddeld aanvragen voor betreffende technologieën worden ingediend. een waarde kleiner dan 1 betekent dat juist minder octrooien dan gemiddeld worden aangevraagd in het betreffende technologiege-bied. Figuur 5 geeft de verhouding weer in KvK regio Brabant van de technologiegebieden ten opzichte van het landelijk gemiddelde. de vette lijn in het diagram is het landelijk gemiddelde. er is in KvK regio Brabant een sterke concentratie te zien in de technologiegebieden elektriciteit & elektronica en instrumenten. dit beeld wordt in grote mate beïnvloed door het grote aantal octrooi-aanvragen van philips (en in mindere mate nXp en aSml). in figuur 6 zijn deze bedrijven buiten de cijfers gehouden. dit heeft tot gevolg dat de sterke punten van Brabant die niet worden gedomi-neerd door de technologiegebieden waarin philips, aSml en nXp actief zijn, iets meer naar voren komen. nog steeds is Brabant sterk in vindingen op het gebied van elektriciteit & elektronica. het verschil met het totaal van nederland is echter klein. technologiegebieden die nu naar voren komen zijn: industriële processen (o.a. dankzij assembléon en otB groep), werktuigbouw en machines (o.a. dankzij de aanvragen vanuit diverse vestigingen van Stork in Brabant) en consumenten-producten, bouw en mijnbouw (o.a. maxi miliaan te helmond).

Figuur 5

technologiegebieden octrooi-

aanvragen KvK Brabant (incl.

philips, nXp en aSml)

Bron:

NL Octrooicentrum, 2010

oc

tr

oo

ien

in K

vK r

eg

io B

ra

Ba

nt

I. Elektriciteit en electronica

II. Instrumenten

III. Chemie en materialen

IV. Farmacie en BiotechnologieV. Industriële processen

VI. Werktuigbouw en machines

VII. Consumentenproducten,

bouw, mijnbouw

2

1,5

1

0,5

0

specialisatie-index brabant t.o.v. nederland (incl. octrooiaanvragen philips, nxp en asml)

eim

/nl

oc

tr

oo

ice

nt

ru

m

17

Ka

me

r v

an

Ko

op

ha

nd

el

re

gio

Br

aB

an

t

Figuur 5 en figuur 6 geven de technologiestructuur van de KvK regio Brabant weer ten opzichte van de nederlandse technologiestructuur. maar wat is het landelijk aandeel van KvK regio Brabant in de verschillende technologiegebieden? Figuur 7 laat deze verdeling zien. KvK regio Brabant is zeer dominant in de technologiegebieden elektriciteit & elektronica en instrumenten en heeft ook het grootste aandeel in de technologiegebieden consumentenproducten en werktuigbouw. naar verhouding scoort Brabant minder goed in farmacie & biotechnologie en chemie en materialen. op vier van de zeven technologiegebieden scoort Brabant het beste.

Figuur 6

technologiegebieden octrooi-

aanvragen KvK Brabant (excl.

philips, nXp en aSml)

Bron:


Figuur 7

technologiegebieden

per KvK regio

Bron:


I. Elektriciteit en electronica

II. Instrumenten


IV. Farmacie en BiotechnologieV. Industriële processen


VII. Consumentenproducten,

bouw, mijnbouw

2

1

0

specialisatie-index brabant t.o.v. nederland (excl. octrooiaanvragen philips, nxp en asml)

I. Elektriciteit en elektronica

Brabant

Den Haag

Rotterdam

Amsterdam

Limburg

Centraal Gelderland

Midden-Nederland

Oost Nederland

Zuidwest Nederland

Noord Nederland

Gooi, Eem- en Flevoland

Noordwest-Holland

II. Instrumenten


IV. Farmacie enBiotechnologie

V. Industriële processen


VII. Consumentenproducten, bouw, mijnbouw

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

18

3.1

tabel 11

octrooiaanvragende

bedrijven naar subregio


Bron: EIM o.b.v.


tabel 12

octrooiaanvragen naar

subregio (aantallen

en percentages)

Bron: EIM o.b.v.


octrooien in de subregio’s

in het vorige hoofdstuk is ingegaan op de herkomst van octrooien voor sectoren, grootteklassen en technologiegebieden voor KvK regio Brabant als geheel. dit hoofdstuk laat de verdeling zien van octrooiaanvragen en octrooiaanvragende bedrijven en instellingen voor de subregio’s van KvK regio Brabant, te weten Zuidoost-Brabant, midden-Brabant en noordoost-Brabant.

octrooiaanvragen bedrijven en instellingen

meer dan de helft van de octrooiaanvragende bedrijven komt uit de regio Zuidoost-Brabant (eindhoven e.o.). dit is te zien in tabel 11. als octrooiaanvragen als maatstaf wordt genomen dan is het beeld nog sterker. tabel 12 toont dat ruim 90% van de octrooiaanvragen uit de regio Zuidoost-Brabant komt. indien de octrooiaanvragen van philips en nXp en aSml niet worden meegeteld dan komen de procentuele aandelen van octrooiaanvragen ongeveer overeen met het beeld van de octrooiaanvragende bedrijven.

(sub)regio octrooiaanvragende bedrijven

aantal percentage

midden-Brabant 142 18,8%

noordoost-Brabant 229 30,4%

Zuidoost-Brabant 383 50,8%

KvK Brabant 754 100,0%

(sub)regio octrooiaanvragen octrooiaanvragen

(excl. philips, nxp en asml)

aantal percentage aantal percentage

midden-Brabant 343 2,1% 343 15,2%

noordoost-Brabant 778 4,7% 778 34,5%

Zuidoost-Brabant 15.288 93,2% 1.136 50,3%

KvK Brabant 16.409 100,0% 2.257 100,0%

in figuur 8 is de ruimtelijk verdeling van de octrooiaanvragende bedrijven geprojecteerd op een postcode 4 kaart. dat wil zeggen dat alle bedrijven die tot dezelfde 4-cijferige postcode behoren samengevoegd worden tot een stip. hoe groter de stip des te meer bedrijven. er is een duidelijke concentratie waar te nemen van octrooiaanvragende bedrijven in de regio eindhoven. in Bijlage iv is ook een postcodekaart opgenomen van octrooiaanvragende bedrijven van het cluster hightech systemen en een postcodekaart van het aantal octrooiaanvragen in KvK regio Brabant

3.

oc

tr

oo

ien

in K

vK r

eg

io B

ra

Ba

nt

eim

/nl

oc

tr

oo

ice

nt

ru

m

19

Ka

me

r v

an

Ko

op

ha

nd

el

re

gio

Br

aB

an

t

Figuur 8

octrooiaanvragende

bedrijven KvK regio Brabant

Bron: EIM o.b.v.

KvK/Octrooicentrum, 2010

tabel 13

octrooidichtheid

subregio’s Brabant

Bron: EIM o.b.v.


.

Tilburg

's-Hertogenbosch

Eindhoven

in hoofdstuk twee is de octrooidichtheid berekend voor de KvK regio Brabant. tabel 13 laat zien dat er subregionale verschillen zijn binnen de regio. de hoge octrooidichtheid in KvK regio Brabant wordt vooral veroorzaakt door de subregio Zuidoost-Brabant. met 0,71% heeft deze regio de hoogste octrooidichtheid van nederland. midden-Brabant en noordoost-Brabant scoren beiden ook boven het landelijk gemiddelde.

(sub)regio octrooidichtheid

midden-Brabant 0,46%

noordoost-Brabant 0,47%

Zuidoost-Brabant 0,71%

KvK Brabant 0,56%

nederland 0,42%

Aantal20102

20

oc

tr

oo

ien

in K

vK r

eg

io B

ra

Ba

nt

in figuur 9 zijn de octrooidichtheden van alle KvK subregio’s in nederland in een kaart weergegeven. naast Zuidoost-Brabant scoren ook twente en de vallei (ede, Wageningen) zeer hoog.

Figuur 9

Kaart octrooidichtheid

KvK subregio’s

Bron: EIM, 2010

OctrooidichtheidMeer dan 0.55% (5)0.45% - 0.55% (11)0.35% - 0.45% (21)0.25% - 0.35% (11)0.20% - 0.25% (1)

eim

/nl

oc

tr

oo

ice

nt

ru

m

21

Ka

me

r v

an

Ko

op

ha

nd

el

re

gio

Br

aB

an

t

3.2

tabel 14

octrooiaanvragende

bedrijven naar sector

en subregio

Bron: EIM o.b.v.


clusters en sectoren

in paragraaf 2.6 is de verdeling van octrooiaanvragende bedrijven en instellingen over de sectoren en clusters behandeld. tabel 14 laat de subregionale verschillen tussen de subregio’s zien. Zuidoost-Brabant is ten opzichte van de andere twee subregio’s relatief sterk in industrie en het cluster hightech systemen. noordoost-Brabant scoort sterker in het cluster Food & nutrition en in midden-Brabant is een sterke concentratie te zien in de sector reparatie & handel ten opzichte van de andere subregio’s en ook nederland. in bijlage i is de sectorale verdeling van de subregio’s opgenomen voor de octrooiaanvragen.

sector/subregio midden-

brabant

noordoost-

brabant

zuidoost-

brabant

kvk

brabant

nederland

landbouw, jacht en bosbouw 0,0% 0,4% 0,0% 0,1% 0,2%

visserij 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,1%

Winning van delfstoffen 1,4% 0,4% 0,3% 0,5% 0,9%

industrie 34,5% 35,4% 39,9% 37,5% 28,8%

nutsbedrijven 0,0% 0,4% 0,3% 0,3% 0,4%

Bouwnijverheid 2,8% 4,8% 5,2% 4,6% 4,5%

horeca 1,4% 0,0% 0,0% 0,3% 0,2%

Financiële instellingen 0,0% 2,6% 1,6% 1,6% 1,8%

gezondheids- en welzijnzorg 2,1% 0,9% 0,8% 1,1% 1,4%

vervoer, opslag en communicatie 0,0% 0,4% 0,3% 0,3% 1,1%

Zakelijke dienstverlening 19,0% 21,8% 23,2% 22,0% 24,5%

overheid 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,2%

onderwijs 1,4% 0,4% 1,6% 1,2% 0,8%

reparatie en handel 19,7% 18,8% 16,2% 17,6% 18,1%

milieudienstverlening, cultuur

en recreatie en overige

dienstverlening

1,4% 1,7% 0,0% 0,8% 1,5%

vermarkten van octrooien 1,4% 1,3% 1,8% 1,6% 3,3%

holdings 12,0% 7,9% 7,6% 8,5% 8,3%

overig 2,8% 2,6% 1,3% 2,0% 4,0%

totaal 100% 100% 100% 100% 100%

Food & Nutrition 5,6% 7,9% 5,0% 6,0% 6,1%

Hightech systemen 38,0% 38,4% 45,2% 41,8% 37,5%

Life en Health Sciences 2,1% 4,4% 3,7% 3,6% 4,5%

Logistiek 0,0% 0,4% 0,0% 0,1% 0,6%

22

conclusies

in hoofdstuk twee en drie is ingegaan op de herkomst van octrooien voor KvK regio Brabant en de subregio’s naar sectoren, grootteklassen, technologiegebieden en ruimtelijke spreiding. dit hoofd-stuk zet de belangrijkste conclusies op een rij.

KvK Brabant octrooiregio van Nederland!

KvK regio Brabant kan zich met recht de octrooiregio van nederland noemen. Zowel in het aantal octrooiaanvragen, octrooiaanvragende bedrijven en instellingen en particulieren scoort KvK regio Brabant het beste van de KvK regio’s in nederland. deze sterke positie is niet alleen te danken aan philips die 30% (!) van de octrooien in nederland heeft aangevraagd. ook als philips buiten beschouwing wordt gelaten dan scoort KvK regio Brabant nog steeds het beste. deze leidende positie geldt ook als het aantal octrooiaanvragende bedrijven wordt afgezet tegen het totaal aantal bedrijven in de regio (de zogenaamde octrooidichtheid1 ). Wanneer de octrooidicht-heid gecorrigeerd wordt voor sectorstructuur (oververtegenwoordiging van met name industrie) en grootteklasseverdeling dan heeft KvK regio Brabant nog steeds de hoogste octrooidichtheid van nederland. ook heeft KvK regio Brabant de hoogste octrooidichtheid van particulieren, waarbij het aantal octrooiaanvragen van particulieren is afgezet tegen het inwonersaantal van de regio.

Sterke positie vooral te danken aan Zuidoost-Brabant

ruim 90% van de octrooiaanvragen en de helft van de octrooiaanvragende bedrijven uit Brabant is afkomstig uit de regio Zuidoost-Brabant (met name regio eindhoven). de topbedrijven en instellingen zoals philips, nXp, aSml en tu eindhoven zijn gevestigd in deze regio. Zuidoost-Brabant heeft met 0,71% de hoogste octrooidichtheid van nederland. midden-Brabant (0,46%) en noordoost-Brabant (0,47%) scoren hoger dan het landelijk gemiddelde (0,42%), maar volgen op gepaste afstand.

Grote bedrijven vragen meer octrooien aan dan kleinere bedrijven

als gekeken wordt naar de grootteklassenverdeling van de octrooiaanvragende bedrijven, dan blijkt dat 80% van de bedrijven die octrooien aanvragen minder dan 50 werknemers in dienst heeft. grote bedrijven (meer dan 200 werkzame personen) vragen echter vaker octrooien dan kleinere bedrijven. KvK regio Brabant volgt dit profiel van nederland, alleen is het aantal octrooiaanvragen veel hoger in de groep grootste bedrijven. Bijna 90% van de octrooiaanvragen in KvK regio Brabant is afkomstig van grote bedrijven zoals philips, aSml en organon.

4.

oc

tr

oo

ien

in K

vK r

eg

io B

ra

Ba

nt

1 aantal octrooiaanvragende bedrijven/aantal bedrijven.

eim

/nl

oc

tr

oo

ice

nt

ru

m

23

Ka

me

r v

an

Ko

op

ha

nd

el

re

gio

Br

aB

an

t

KvK regio Brabant sterk in sectoren industrie en cluster Hightech systemen

veel octrooiaanvragen zijn afkomstig uit de sectoren industrie en hightech systemen. ruim eenderde van de octrooien is afkomstig uit de industrie, ruim boven het landelijk gemiddelde. Binnen het cluster hightech systemen bevindt zich een hoog aandeel octrooiaanvragende bedrijven, namelijk ruim 40%. andere sectoren waar relatief veel octrooien worden aangevraagd zijn reparatie en handel (groothandelsbedrijven) en de zakelijke dienstverlening. in de sectoren landbouw, visserij, nutsbedrijven, horeca en overheid worden nauwelijks (<1%) octrooien aangevraagd. ook in het cluster logistiek zijn nauwelijks bedrijven te vinden die octrooien aanvragen. Subregio-naal zijn er wel verschillen. Zuidoost-Brabant is sterker gericht op industrie en hightech systemen. noordoost-Brabant heeft relatief veel octrooiaanvragende bedrijven in Food & nutrition en reparatie & handel ten opzichte van de andere subregio’s en ook nederland.

KvK regio Brabant dominant in technologieën elektriciteit & elektronica en instrumenten….

de octrooiaanvragen in KvK regio Brabant laten een sterke concentratie zien in de technologie-gebieden elektriciteit & elektronica en instrumenten. dit beeld wordt in grote mate beïnvloed door het grote aantal octrooiaanvragen van philips (en in mindere mate nXp en aSml). ook landelijk gezien is KvK regio Brabant zeer dominant in deze technologiegebieden.

…maar zonder topbedrijven is KvK regio Brabant gericht op industriële processen, werktuig-

bouw en consumentenproducten.

Zonder de bedrijven aSml, nXp en philips laat de technologiestructuur van KvK regio Brabant echter een ander beeld zien. dan komen de technologiegebieden industriële processen, werk-tuigbouw & machines en consumentenproducten, bouw & mijnbouw meer naar voren.

24

oc

tr

oo

ien

in K

vK r

eg

io B

ra

Ba

nt

Bijlagen

1.

tabel 15

octrooiaanvragen

naar sector en subregio

Bron: EIM o.b.v.


octrooiaanvragen per sector en subregio

sector/subregio midden-

brabant

noordoost-

brabant

zuidoost-

brabant

kvk

brabant

nederland

landbouw, jacht en bosbouw 0,0% 0,1% 0,0% 0,0% 0,0%

visserij 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%

Winning van delfstoffen 0,6% 0,1% 0,0% 0,0% 0,4%

industrie 59,2% 62,6% 95,6% 93,3% 73,0%

nutsbedrijven 0,0% 0,1% 0,0% 0,0% 0,1%

Bouwnijverheid 1,2% 4,0% 0,2% 0,4% 1,4%

horeca 0,6% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%

Financiële instellingen 0,0% 1,3% 0,0% 0,1% 0,5%

gezondheids- en welzijnszorg 0,9% 0,3% 0,0% 0,0% 1,1%

vervoer, opslag en communicatie 0,0% 0,1% 0,0% 0,0% 0,7%

Zakelijke dienstverlening 13,7% 13,1% 2,4% 3,1% 10,7%

overheid 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%

onderwijs 0,6% 0,1% 0,3% 0,3% 1,4%

reparatie en handel 10,8% 10,0% 1,0% 1,7% 5,4%

milieudienstverlening, cultuur

en recreatie en overige

dienstverlening

1,2% 0,9% 0,0% 0,1% 0,7%

vermarkten van octrooien 2,0% 3,2% 0,1% 0,3% 1,8%

holdings 8,2% 3,2% 0,2% 0,5% 2,2%

overig 1,2% 0,8% 0,0% 0,1% 0,6%

totaal 100% 100% 100% 100% 100%

Food & Nutrition 2,6% 11,6% 0,3% 0,9% 7,7%

Hightech systemen 57,4% 39,3% 97,0% 93,5% 65,1%

Life en Health Sciences 1,5% 28,1% 0,2% 1,5% 3,5%

Logistiek 0,0% 0,1% 0,0% 0,0% 0,1%

eim

/nl

oc

tr

oo

ice

nt

ru

m

25

Ka

me

r v

an

Ko

op

ha

nd

el

re

gio

Br

aB

an

t

verdeling technologiegebieden en landelijke bijdrage aan technologiegebieden2.

tabel 16

procentuele verdeling

technologie-

gebieden waarop

octrooiaanvragen

betrekking hebben.

TECHNOLOGIEGEBIED

I. Elektriciteit en elektronica 61,3 15,4 34,8 14,1

1. elektrische apparatuur en productie van elektronica 9,3 6,0 5,7 3,0

2. audiovisuele technologie 19,3 2,3 10,4 2,5

3. telecommunicatie 11,6 1,3 6,9 3,6

4. ict 15,1 3,8 8,6 3,3

5. halfgeleiders 5,9 2,0 3,2 1,7

II. Instrumenten 22,3 12,1 16,4 13,4

6. optica 8,1 3,0 4,5 3,9

7. apparatuur voor analyse, meten en besturing 7,4 4,9 6,7 5,9

8. medische apparatuur 5,8 3,8 4,6 3,4

9. nucleaire technologie 1,0 0,3 0,6 0,2

III. Chemie en materialen 1,9 7,2 10,2 15,5

10. organische chemie 0,4 2,7 2,3 3,6

11. macromoleculaire chemie, polymeren 0,4 2,0 3,0 4,6

12. Basischemie 0,5 0,5 3,3 4,9

13. oppervlakte behandeling, coating 0,3 1,5 0,8 1,2

14. materialen en metallurgie 0,2 0,4 0,8 1,1

IV. Farmacie en Biotechnologie 1,6 8,7 8,3 12,7

15. Biotechnologie 0,4 1,7 2,0 3,1

16. Farmacie en cosmetica 1,0 4,9 3,4 5,2

17. landbouw en voedingsmiddelen 0,3 2,0 2,8 4,4

V. Industriële processen 3,3 16,1 9,0 13,4

18. overige technologische processen 1,0 3,4 2,6 3,6

19. hanteren en drukken 0,6 3,1 1,4 2,1

20. machines v.d. landbouw en voedingsindustrie 0,7 4,6 2,7 4,3

21. Bewerken van materialen 0,8 4,4 1,7 2,6

22. milieu en vervuiling 0,1 0,6 0,5 0,8

VI. Werktuigbouw en machines 2,7 15,1 6,8 10,3

23. mechanisch gereedschap 0,4 1,7 0,7 1,1

24. machines, pompen, turbines 0,2 1,0 0,6 0,9

25. thermische processen en apparaten 0,4 1,8 1,2 1,8

26. hydrauliek, pneumatiek, onderdelen, isolatie, opslag van

gassen en vloeistoffen 0,6 3,4 1,4 2,1

27. transport 1,1 7,1 2,7 4,2

28. ruimtevaarttechnologie, wapens 0,0 0,1 0,1 0,2

VII. Consumentenproducten, bouw, mijnbouw 4,5 17,9 10,0 14,2

29. consumenten producten en -apparatuur 3,1 7,3 4,4 5,4

30. Werktuigbouw, bouw en mijnbouw 1,5 10,5 5,6 8,8

VIII. Overig 2,3 7,6 4,7 6,4

31. niet toegedeeld 2,3 7,6 4,7 6,4

totaal 100% 100% 100% 100%

ne

de

rla

nd

(ex

cl. p

hilip

s)

ne

de

rla

nd

kv

k br

ab

an

t

(ex

cl. p

hilip

s,

nx

p en a

sm

l)

kv

k

br

ab

an

t

26

tabel 17

Bijdrage Brabant aan

technologiegebieden

oc

tr

oo

ien

in K

vK r

eg

io B

ra

Ba

nt

TECHNOLOGIEGEBIED

I. Elektriciteit en elektronica 83,5 16,5 100,0

1. elektrische apparatuur en productie van elektronica 77,1 22,9 100,0

2. audiovisuele technologie 88,5 11,5 100,0

3. telecommunicatie 79,1 20,9 100,0

4. ict 83,6 16,4 100,0

5. halfgeleiders 88,0 12,0 100,0

II. Instrumenten 64,4 35,6 100,0

6. optica 85,8 14,2 100,0

7. apparatuur voor analyse, meten en besturing 52,1 47,9 100,0

8. medische apparatuur 59,2 40,8 100,0

9. nucleaire technologie 85,9 14,1 100,0

III. Chemie en materialen 8,5 91,5 100,0

10. organische chemie 8,8 91,8 100,0

11. macromoleculaire chemie, polymeren 5,5 94,5 100,0

12. Basischemie 7,0 93,0 100,0

13. oppervlakte behandeling, coating 19,4 80,6 100,0

14. materialen en metallurgie 13,9 86,1 100,0

IV. Farmacie en Biotechnologie 9,2 90,8 100,0

15. Biotechnologie 8,7 91,3 100,0

16. Farmacie en cosmetica 13,2 86,8 100,0

17. landbouw en voedingsmiddelen 4,7 95,3 100,0

V. Industriële processen 17,2 82,8 100,0

18. overige technologische processen 18,9 81,1 100,0

19. hanteren en drukken 21,4 78,6 100,0

20. machines v.d. landbouw en voedingsindustrie 11,4 88,6 100,0

21. Bewerken van materialen 22,5 77,5 100,0

22. milieu en vervuiling 9,6 90,4 100,0

VI. Werktuigbouw en machines 18,8 81,2 100,0

23. mechanisch gereedschap 23,3 76,7 100,0

24. machines, pompen, turbines 16,6 83,4 100,0

25. thermische processen en apparaten 13,9 86,1 100,0

26. hydrauliek, pneumatiek, onderdelen, isolatie, opslag van

gassen en vloeistoffen 21,7 78,3 100,0

27. transport 19,2 80,8 100,0

28. ruimtevaarttechnologie, wapens 6,8 93,2 100,0

VII. Consumentenproducten, bouw, mijnbouw 21,4 78,6 100,0

29. consumenten producten en -apparatuur 32,8 67,2 100,0

30. Werktuigbouw, bouw en mijnbouw 12,4 87,6 100,0

VIII. Overig 23,6 76,4 100,0

31. niet toegedeeld 23,6 76,4 100,0

ne

de

rla

nd

ov

er

ige

kv

k reg

io’s

kv

k

br

ab

an

t

eim

/nl

oc

tr

oo

ice

nt

ru

m

27

Ka

me

r v

an

Ko

op

ha

nd

el

re

gio

Br

aB

an

t

afbakening clusters Brabant (SBi ’93)

Logistiek

60242 goederenvervoer over de weg (excl. verhuisvervoer)6030 vervoer via pijpleidingen61101 vracht- en tankvaart (zeevaart)61102 Sleepvaart en veerdiensten (zeevaart)61201 vrachtvaart (binnenvaart)61202 tankvaart (binnenvaart)61203 Sleep- en duwvaart (binnenvaart)63111 laad-, los- en overslagactiviteiten t.b.v. zeeschepen63112 laad-, los- en overslagactiviteiten (niet t.b.v. zeeschepen)63121 opslag in tanks63122 opslag in koelhuizen e.d.63123 opslag (niet in tanks, koelhuizen e.d.)6321 overige dienstverlening t.b.v. het vervoer over land6322 overige dienstverlening t.b.v. het vervoer over water63401 expediteurs, cargadoors, bevrachters en andere tussenpers.63402 Weging en meting

Life Sciences en medische technologie

1588 vervaardiging van gehomogeniseerde preparaten en dieetvoeding2441 vervaardiging van farmaceutische grondstoffen2442 vervaardiging farmaceutische producten (excl. grondstoffen)33101 tandtechnische bedrijven33102 vervaardiging van medische apparaten51461 groothandel in farmaceutische producten51462 groothandel in medische en tandheelkundige instrumenten en verpleegkundige artikelen73103 medisch en farmacologisch speur- en ontwikkelingswerk85111 academische ziekenhuizen85171 medische labs en bloedbanken

Food & Nutrition

1511 Slachterijen (excl. pluimvee)1512 pluimveeslachterijen15131 vervaardiging van snacks en kant-en-klaarmaaltijden15132 vervaardiging van vleeswaren (excl. -snacks)1520 visverwerking1531 vervaardiging van aardappelproducten1532 vervaardiging van fruit- en groentesap1533 groente- en fruitverwerking (excl. vervaardiging van sap)1541 vervaardiging van ruwe oliën en vetten1542 raffinage van plantaardige en dierlijke oliën en vetten1543 vervaardiging van margarine1551 vervaardiging van zuivelproducten (excl. consumptie-ijs)1552 Bereiding van consumptie-ijs1561 vervaardiging van meel (excl. zetmeel)1562 vervaardiging van zetmeel1571 vervaardiging van veevoeder1572 vervaardiging van voer voor huisdieren1581 Broodfabrieken, brood- en banketbakkerijen met winkel

3.

28

oc

tr

oo

ien

in K

vK r

eg

io B

ra

Ba

nt

1582 Banketfabrieken en vervaardiging van beschuit en biscuit1583 vervaardiging van suiker15841 verwerking van cacaobonen15842 vervaardiging van chocolade en suikerwerk1585 vervaardiging van deegwaren1586 Koffiebranderijen en theepakkerijen1587 vervaardiging van azijn, specerijen en kruiderijen1588 vervaardiging van gehomogeniseerde preparaten en dieetvoeding1589 vervaardiging van overige voedingsmiddelen n.e.g.1591 distilleerderijen en likeurstokerijen1592 vervaardiging van ethylalcohol door gisting1593 vervaardiging van wijn1594 vervaardiging van cider en andere vruchtenwijnen1595 vervaardiging van andere niet-gedistilleerde, gegiste drank1596 Bierbrouwerijen1597 mouterijen1598 vervaardiging van mineraalwater en frisdranken2415 vervaardiging van meststoffen2420 vervaardiging van landbouwchemicaliën2931 vervaardiging van landbouwtractoren2932 vervaardiging van landbouwmachines en -werktuigen2953 vervaardiging van machines en apparaten voor de productie van voedings- en genotmiddelen5111 handelsbemiddeling in landbouwproducten, levende dieren etc.5117 handelsbemiddeling in voedings- en genotmiddelen51211 groothandel in granen51212 groothandel in zaden, pootgoed en peulvruchten51213 groothandel in hooi, stro en ruwvoeders51214 groothandel in meng- en krachtvoeders51215 groothandel in diervoeders (excl. ruw-, meng- en krachtvoeders)51216 groothandel in ruwe plantaardige en dierlijke oliën en vetten51217 groothandel in akkerbouwproducten en veevoeders algemeen assortiment51218 groothandel in overige akkerbouwproducten5122 groothandel in bloemen en planten51231 groothandel in levend vee51311 groothandel in groenten en fruit51312 groothandel in consumptie-aardappelen51321 groothandel in pluimvee, wild en gevogelte (niet levend)51322 groothandel in vlees en vleeswaren51331 groothandel in zuivelproducten, spijsoliën en -vetten51332 groothandel in eieren5134 groothandel in dranken5136 groothandel in suiker, chocolade en suikerwerk5137 groothandel in koffie, thee, cacao en specerijen51381 groothandel in snacks51382 groothandel in vis, schaal- en weekdieren51383 gespecialiseerde groothandel in overige voedings- en genotmiddelen51384 groothandel in bakkerijgrondstoffen51385 groothandel in overige grondstof. en halffabrikaten voor de voedingsindustrie5139 groothandel in voedings- en genotmiddelen algemeen assortiment51552 groothandel in bestrijdingsmiddelen en kunstmeststoffen

eim

/nl

oc

tr

oo

ice

nt

ru

m

29

Ka

me

r v

an

Ko

op

ha

nd

el

re

gio

Br

aB

an

t

51872 groothandel in machines voor de productie van voed- en genotmid. excl. verpakkingsmachines5188 groothandel in landbouwmachines, -werktuigen en -tractoren7131 verhuur van landbouw- en bosbouwmachines en -werktuigen73101 Speur- en ontwikkelingswerk op het gebied van landbouw en visserij74301 Keuring en controle van agrarische producten en voedingsmiddelen74873 veilingen van landbouw-, tuinbouw- en visserijproducten

Hightech systemen en materialen

2416 vervaardiging van kunststof in primaire vorm2464 vervaardiging van fotochemische producten2465 vervaardiging van informatiedragers2466 vervaardiging van overige chemische producten n.e.g.2470 vervaardiging van synthetische en kunstmatige vezels2511 vervaardiging van rubberbanden2512 vernieuwen van loopvlakken2513 vervaardiging van rubberproducten (excl. banden)2521 vervaardiging van platen, folie, buizen v. kunststof2522 vervaardiging van verpakkingsmiddelen van kunststof2523 vervaardiging van kunststofproducten voor de bouw2524 vervaardiging van overige producten van kunststof2811 vervaardiging van metalen constructiewerken2821 vervaardiging van tanks en reservoirs2840 Smeden, persen en profielwalsen van metaal2851 oppervlaktebehandeling2852 overige metaalbewerking2862 vervaardiging van gereedschap2873 vervaardiging van artikelen van draad2874 vervaardiging van bouten, schroeven en moeren, kettingen en veren2875 vervaardiging van overige producten van metaal n.e.g.2911 vervaardiging en revisie van motoren en turbines2912 vervaardiging van pompen en compressoren2913 vervaardiging van appendages2914 vervaardiging van tandwielen, lagers en andere drijfwerkelementen2921 vervaardiging van industriële ovens en branders2922 vervaardiging van hijs-, hef- en andere transportwerktuigen2923 vervaardiging van machines en apparaten voor industriële koeltechniek2924 vervaardiging van overige machines en apparaten voor algemeen gebruik n.e.g.2931 vervaardiging van landbouwtractoren2932 vervaardiging van landbouwmachines en -werktuigen2941 vervaardiging van elektrisch handgereedschap2942 vervaardiging van gereedschapswerktuigen voor de metaalbewerking2943 vervaardiging v. gereedschapswerktuigen (niet voor metaalbewerking)2951 vervaardiging van machines voor de ijzer- en staalproductie2952 vervaardiging van machines voor de delfstoffenwinning en de bouw2953 vervaardiging van machines en apparaten voor de productie van voedings- en genotmiddelen2954 vervaardiging van machines en apparaten voor de productie van textiel, kleding2955 vervaardiging van machines en apparaten voor de productie van papier, karton2956 vervaardiging van overige machines en apparaten n.e.g. voor specifieke industrie2960 vervaardiging van wapens en munitie

30

oc

tr

oo

ien

in K

vK r

eg

io B

ra

Ba

nt

2971 vervaardiging van elektrische huishoudelijke apparaten3001 vervaardiging van kantoormachines3002 vervaardiging van computers3110 vervaardiging van elektromotoren en elektrische generatoren en transformatoren3120 vervaardiging van schakel- en verdeelinrichtingen3130 vervaardiging van geïsoleerde kabel en draad3140 vervaardiging van accumulatoren, elektrische elementen en batterijen3150 vervaardiging van lampen en buizen en van verlichtingsbenodigdheden3161 vervaardiging van elektrische benodigdheden voor motoren en voertuigen3162 vervaardiging van overige elektrische benodigdheden n.e.g.3210 vervaardiging van elektrische componenten3220 vervaardiging van zendapparaten voor tv en radio3230 vervaardiging van audio- en videoapparatuur33101 tandtechnische bedrijven33102 vervaardiging van medische apparaten3320 vervaardiging van meet-, regel- en controle-apparatuur3330 vervaardiging van apparatuur voor de bewaking van industriële processen3340 vervaardiging van optische instrumenten, foto- en filmapparatuur3350 vervaardiging van uurwerken3410 vervaardiging van auto’s34201 carrosseriebouw34202 vervaardiging van aanhangwagens en opleggers3430 vervaardiging van auto-onderdelen en -accessoires3520 vervaardiging van rollend spoor- en tramwegmaterieel3530 vervaardiging van vlieg- en ruimtevaartuigen3541 vervaardiging van motoren bromfietsen3550 vervaardiging van overige transportmiddelen51431 groothandel in grote elek. huishoudelijke apparatuur (witgoed)51432 groothandel in audio- en videoapparatuur51433 groothandel in beeld- en geluidsdragers51434 groothandel in verlichtingsartikelen51435 groothandel in overige elektrische huishoudelijke apparatuur51511 groothandel in vaste brandstoffen5181 groothandel in gereedschapswerktuigen5182 groothandel in machines voor de bouw5183 groothandel in machines voor de productie van textiel; naai- en breimachines5184 groothandel in computers, randapparatuur en software.51851 groothandel in kantoormachines5186 groothandel in elektromotoren, elektrotechnische en elektrische instrumenten51871 groothandel in machines voor de grafische industrie51872 groothandel in machines voor de productie van voedings- en genotmiddelen excl. verpak.mach.51873 groothandel in intern transportmaterieel51874 groothandel in mach. en apparaten voor de warmte-, koel- en vriestechniek51875 groothandel in verbrandingsmotoren, pompen en compressoren51876 groothandel in appendages, technische toebehoren e.d.51877 groothandel in meet- en regelapparaten51878 groothandel in overige machines en apparaten voor industrie en handel5188 groothandel in landbouwmachines, -werktuigen en -tractoren7210 hardware consultancy7221 ontwikkelen, produceren en uitgeven van standaard software7222 ontwikkelen en produceren van maatwerk software; consultancy

eim

/nl

oc

tr

oo

ice

nt

ru

m

31

Ka

me

r v

an

Ko

op

ha

nd

el

re

gio

Br

aB

an

t

7250 onderhoud en reparatie van computers en kantoormachines7260 netwerkbeheer, computerbeveiliging, automatiseringsdiensten73102 technisch speur- en ontwikkelingswerk73104 overig natuurwetenschappelijk speur- en ontwikkelingswerk74204 technisch ontwerp en advies voor elektrotechniek, installatietechniek en telematica74205 technisch ontwerpadvies voor werktuig-, machine- en apparatenbouw74206 technisch ontwerp en advies voor de procestechniek74207 technisch ontwerp en advies niet gespecialiseerd74208 overige technische ontwerp-, teken- en adviesbureaus74302 Keuring en controle van machines, apparaten en materialen

32

oc

tr

oo

ien

in K

vK r

eg

io B

ra

Ba

nt

Figuur 10


en instellen KvK regio Brabant

cluster hightech systemen

Bron: EIM, 2010

Figuur 11

octrooiaanvragen

KvK regio Brabant

Bron: EIM, 2010

4. giS-kaarten

Tilburg

's-Hertogenbosch

Eindhoven

Tilburg

's-Hertogenbosch

Eindhoven

Aantal1051

300 en meer15030

Aantal

eim

/nl

oc

tr

oo

ice

nt

ru

m

5. gebruikte afkortingen en begrippen

afkorting verklaring

dpma deutsches patent- und markenamt. duitse patentbureau dat zich bezighoudt met de verlening van octrooien en merken. ecla european classification system. classificatie systeem dat door het eoB wordt gebruikt om octrooiaanvragen te classificeren.

eoB europees octrooi Bureau. een bureau dat de octrooiverlening afhandelt voor de landen aangesloten bij het europees octrooi verdrag (eov).

Fraunhofer classifictatie van technologiedomeinen opgesteld door een samenwerking/oSt/inpi- van het Fraunhofer instituut (duitsland), het observatoire des Sciences etnomenclatuur technologies en institut national de la propriété industrielle (Frankrijk).

handelsregister door de overheid gehouden register waarin de gegevens van rechtspersonen en ondernemingen vermeld staan. in nederland ligt de uitvoering van het handelsregister in handen van de Kamer van Koophandel.

ipc internation patent classification. taalonafhankelijk classificatie systeem dat internationaal wordt gebruikt om octrooiaanvragen naar technologiegebied te classificeren.

liSa databestand met gegevens over alle vestigingen in nederland waar betaald werk wordt verricht.

SBi Standaard Bedrijfsindeling. Wordt gebruikt om bedrijfseenheden in te delen naar hun economische hoofdactiviteit.

uSpto united States patents and trademark office. organisatie voor de registratie van intellectueel eigendom in de verenigde Staten.

Wipo World intellectual property organisation. onderdeel van de verenigde naties, gevestigd in génève, dat zich bezighoudt met intellectueel eigendom.

tabel 16

gebruikte afkortingen

en begrippen

Ka

me

r v

an

Ko

op

ha

nd

el

re

gio

Br

aB

an

t

33

eim

/nl

oc

tr

oo

ice

nt

ru

m

in KvK regio Brabant - Ondernemerschap - PanteiaK amer van K oophandel regio B ra B ant eim/nl...

Documents

Transcript of in KvK regio Brabant - Ondernemerschap - PanteiaK amer van K oophandel regio B ra B ant eim/nl...