ALFABEELD ORGANISATIEONTWIKKELING

De Denkhoeden van De Bono Edward De Bono is een Brits psycholoog en auteur. Met het concept de ‘zes denkhoeden’ heeft hij een efficiënte en doeltreffende methode bedacht voor creatieve denkprocessen, besluitvorming en beeld of oordeelsvorming. Het doel van de methode is het stroomlijnen van dergelijke (denk)processen en ze hierdoor gemakkelijker, duidelijker en minder toevallig te maken. De Bono maakt onderscheid tussen zes verschillende denkwijzen in het denkproces. Deze denkwijzen noemt hij ‘denkhoeden’. Elke denkhoed wordt gekenmerkt door een eigen kleur. Het achterliggende principe is het idee dat onze brein op verschillende manieren kan denken. Je moet de brein (ofwel jezelf) hier alleen wel toe uitdagen. De Bono schetst dat elke manier van denken, zijn eigen toegevoegde waarde heeft. Het afwisselend inzetten van de zes denkwijzen geeft nieuwe informatie en inzichten. De 6 denkhoeden De Bono verdeeld een denkproces in de volgende zes denkwijzen:

Witte hoed

Objectieve waarnemingen en informatie, cijfers en onderzoeksresultaten

Wat zijn de feiten?

‘maagdelijk wit’

Rode hoed

Emoties, gevoel, ingevingen en intuïtie

Welk gevoel geeft het je?

‘kleur van het hart’

Zwarte hoed

Kritische blik, advocaat van de duivel en risico's

Wat zijn de nadelen?

‘zwarte toga van de advocaat’

Gele hoed

positief, optimistisch, voordelen en uitgaan van kansen en mogelijkheden.

Wat zijn de voordelen?

‘zonnetje in huis’

Groene hoed

Creativiteit, nieuwe inzichten en denkbeelden en beweging

Hoe kunnen we het oplossen?

‘vruchtbaar als de natuur’

Blauwe hoed

Overzicht behouden, procesbewaking, aansturen op resultaten, controle over de

uitkomsten van het (denk- of besluitvormings)proces.

Wat is de eindconclusie?

‘helikopterview vanuit de blauwe hemel’

ALFABEELD ORGANISATIEONTWIKKELING

Toepassingen De methodiek is zowel van toepassing op een individueel denkproces als op een groepsproces. Het kan behulpzaam zijn bij:

- Creatieve processen: patronen doorbreken, procesinrichting

- Besluit- en meningsvorming: eerst een compleet overzicht creëren

- Beeldvorming: analyse van probleem of situatie, visie, strategie, etc

- (Zelf)reflectie: welk denk- en vergadergedrag vertoon ik / wij?

- Teamreflectie: samenstelling van het team én inzicht in werkwijze

Resultaten Het gebruik van de methode geeft de volgende resultaten:

- efficiënt, doelmatig én prettig vergaderen

(minder stokpaardjes, veelpraterij, vermijdings- en duikgedrag, eindeloze

tegenwerpingen, ontkenning en ontkrachting, etc)

- bewustwording eigen (en andermans) (vergader)gedrag

- verbinding met elkaar en onderling begrip

- gestructureerd issues en vraagstukken aanpakken.

- vrijuit experimenteren met alternatieve denkwijzen

- doorbreken van vaste denkpatronen en ‘groepsdenken’

- betere besluiten met meer draagvlak

- optimale samenstelling van teams en werkgroepen

Tot slot

Hoewel het soms even wennen is aan de methodieken van De Bono, is het enthousiasme

over de toepasbaarheid ervan altijd groot. Je kunt het natuurlijk zo ludiek maken als je zelf

wilt. Of beter nog: zo ludiek als aansluit bij de doelgroep!

Vooral in een vergadercultuur als die van Nederland, is het een uitstekend hulpmiddel om de

‘angel’ uit de vergadering te verwijderen en met meer plezier en (gezamenlijk) profijt aan

vergaderingen deel te nemen.

Veel creativiteit, inspiratie en vergaderplezier gewenst!

Voor meer informatie:

Zes denkende hoofddeksels, Edward de Bono, 1995

Teach yourself how to think, Edward de Bono, 1996

Zes waarde insignes, Edward de Bono, 2006