In de naam van de distel: Albrecht Dürer’s zelfportret van 1493Dürer heeft een aantal bijzondere zelfportretten gemaakt. Naast de vele tekeningen en geschilderde beelden, waarin hij zelf vaak een rol speelde, zijn er drie autonome schilderijen bewaard gebleven.  Het jongste schilderij, nu in het Louvre is niet gesigneerd maar stamt duidelijk af van Albrecht Dürer. Dit schilderij heeft de datum 1493 en een inscriptie: “my affairs go, as it stands above”, “mijn relaties gaan, aangezien het zich hierboven bevindt”Deze zinnen boven het hoofd van het zelfportret in combinatie met de plant die hij vasthoudt, heeft verschillende historici uitgenodigd om speculaties te vormen, over de betekenis, van dit portret. Inmiddels is er een lange geschiedenis van pogingen die allemaal hebben geleid tot de volgende omschrijving:Waarschijnlijk is het een presentatie voor zijn toekomstige vrouw, Agnes, als teken van hun verloving. Volgens deze interpretatie, biedt Durer de kijker, bijvoorbeeld Agnes, een twijg van de eryngium, ook wel beter bekend als de distel, wat symbool staat als een middel dat de geslachtsgemeenschap moet bevorderen.  De schrijvers van dit artikel willen doormiddel van conclusies van andere onderzoekers bij elkaar te brengen, tot een definitieve omschrijving komen. Het lijkt er op dat de eerste onderzoeker in 1805 is begonnen . Goethe sprak echter niet over de inscriptie omdat hij een replica heeft onderzocht. Daarom dat hij alleen een uitspraak heeft gedaan over de distel. Volgens Goethe staat de distel de symbool voor de trouw en wordt het vastgehouden op een betekenisvolle wijze. Omdat de specifieke betekenis van de Duitse naam van de plant, niet werd gebruikt door de vroege schrijvers over Durer om een betekenis te geven aan het schilderij,(deze gingen meestal over de autenticiteit), is de uitspraak van Goethe de grondlegger geweest, van de betekenis van het portret, en leiden tot op de dag van vandaag de interpretatie rondom dit schilderij. 

1

“My sach die gat, als es oben schtat”

Mijn relaties gaan, zoals ze hierboven staan1) Zelfde plaats als hoofd van Fortuna, een ander schilderij van Durer

2

1805 – Goethe (Spreek je uit als Geute op z’n duits)distel=symbool voor de trouw1876 ‐Moriz Thausing (biografie)Aan de hand van werk van Goethe, heeft Durer geprobeerd een betekenis te geven aan de plant, door te kijken naar het leven van Durer rond 1493. Hij benoemd deze tijd de zoekende jaren waarin Durer reisde van Basel, Strasbourg en Colmar. Thausing denkt dat het symbool temaken heeft met het naderende huwelijk van Durer. Hij concludeert dat het schilderij een boodschap representeert waarin hij de verschijning en afwezigheid van de aankomende bruidegom wil laten zien, samen met zijn vaardigheden als schilder. Daarbij staat de distel symbool voor zijn trouw in de liefde.1910 ‐ Henryk Ochenkowski (literatuur)Ochenkowski eist dat verder onderzoek, naar de betekenis van de planten in Durers tijd, bevestigen dat Thausing’s verklaarde hypothese kon worden aangevuld. Hij deed hiervoor literatuuronderzoek naar planten en ontdekte dat de wortels van de eryngium de man of de vrouw konden voorstellen. Verder zou je als man aantrekkelijk worden voor vrouwen als je een distelwortel bij je zou dragen. Conclusie van Ochenkowski: de distel heeft iets te maken met de liefde. Als we naar latere beelden gaan kijken dan zou het logisch zijn dat de distel te maken heeft met de liefde. In de volgende schilderijen wordt het namelijk ook gebruikt1911 ‐ Rudolf  Wustmann (schreef artikel over Durers werk)Rudolf ontdekte dat de distel niet alleen onder de Mannstreu bekend stond maar ook als Unruhe en Elend. De distel komt aan z;’n bijnaam ‘onrust’ doordat mensen vroeger de distel aan het plafond hingen waar hij bleef bewegen. De naam Elend betekent niet alleen ramp of lijden maar ook ‘weg van huis zijn’ en ‘rond hangen’. De laatste is een 

3

woordspeling op de Duitse benaming. Volgens Wustmann wilde Durer zijn heimwee uitbeelden aan het eind van zijn zoekende jaren. Deze bevindingen werden niet echt erkend maar ook niet genegeerd omdat de distel ook terug komt in zijn andere werk.1965 ‐ Ludwig GroteOp basis van inspiratie van een voorbeeld van Panofsky, kwam Grote op een nieuwe definitie van de distel: de kruisdistel die wijst naar de Passion of Christ. Deze Christelijke interpretatie is nooit volledig geaccepteerd, ondanks dat andere auteurs ook hebben geprobeerd de connectie te zoeken tussen de distel en huwelijksliefde. 1993 ‐ Joseph KoernDe distel, geassocieerd in folklore van de periode met succes in liefde, en vaak gebruikt als lustopwekkend middel, wordt toegevoegd aan de schilderij om Durers seksuele uiting vorm te geven. Maar, als we kijken naar het ongelukkige, kindloze huwelijk en naar zijn mogelijke voorkeur in het mannelijke geslacht, zou het ook een uiting kunnen zijn voor geluk en tegen het kwaad. (denk aan homoseksualiteit). Er moet wel gezegd worden dat er weinig bekend is over zijn mogelijke voorkeur en ongelukkige huwelijk. 1995 ‐ Jean WilsonHuwelijks liefde:  in een artikel van Jean Wilson dat voornamelijk over de kleding van Durer gaat. ‘Durer heeft getracht om  aan zijn toekomstige bruid zijn spirituele basis van het leven  weer te geven net als zijn mogelijkheid voor de liefde.’

Kruisdistel reputatie de danken aan beweging op aarde. Ondanks dat z’n wortels goedvast zitten in de grond, beweegt de distel mee in de wind en lijkt het te bidden. Vandaardat de distel ook de namen: raddistel, Walen distel, Rolldistel, Brachendistel, unruhe en Winddistel heeft. 

Verder: Wat de schrijvers zijn opgevallen dat Durer de distel vasthoudt met twee handen, is nog niet eerder genoemd door andere onderzoekers. Zij denken dat het te maken heeftdat Durer wil laten zien dat de wortels ontbreken. 

3

Beide staan ze op een bal: moeite om balans te houdenDistel: liefde, heimwee, (geloof hoop en liefde)Reizen: Het landschap en de staf

Conclusie: De staf en de stad op de buitenste gravures staan symbool voor het reizen. De houding van Durer in het middelste schilderij is tot nu toe door andere critici niet

genoemd of tot nu toe genegeerd. Want het feit dat Durer zijn distel met beide handen houdt, een enigszins onhandig gebaar dat nooit om in andere portretten schijnt terug te komen waar een bloem wordt getoond. De verklaring is in feite eenvoudig: Durer niet alleen toont de distel, maar ook het ontbreken van zijn wortels.

Helaas moeten we blijven gissen naar het publiek voor wie dit gebaar is gemaakt, maar zijn betekenis lijkt nu duidelijker: Dürer beeldde hiermee het begin van zijn carrière af. De gebaren in de afbeeldingen kunnen zoals eerdere onderzoeken hebben doen vermoeden niet alleen betrokken worden op zijn biografie, maar is zelfs een vorm van autobiografie.

4