Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) - INDcontext · 2016. 11. 4. · gesprek tussen Richard...

INDcontextTijdschrift voor relaties van de IND, nr 1, maart 2013

Slim handhaven Signalen van misdaad

Besparen door samen te werken

Meer vingerafdrukken in de BVV

INDcontext 1/2013

In dezeEDITIE

4 Kort & Actueel

5 Voor het voetlicht

6 Samen weet je meerKennis is hét instrument voor eff ectief handhaven en toezicht-houden. Allerlei organisaties in de keten zijn bezig informatie te bundelen om beter te kunnen bepalen wat hun aandacht nodig heeft .

9 Hulp bij terugkeerAllerlei maatschappelijke organi-saties helpen vreemdelingen die hier niet mogen blijven, terug te keren naar hun land van herkomst.

11 Nieuws uit de keten

14 Dubbelinterview

‘Mensenhandel speelt zich af onder je ogen’Om ‘moderne slavernij’ beter te bestrijden, moet elke ambtenaar de signalen herkennen. Een gesprek tussen Richard Sondeijker (IND) en Warner ten Kate (Open-baar Ministerie Landelijk Parket).

17 De rode penIn de toekomst komen vinger-afdrukken van alle vreemdelingen in de BVV.

18 Het dossier

Australische zoekt werkIn haar ‘zoekjaar’ vindt een jonge Australische vrouw een goede baan bij een multinational in Amstelveen.

20 Onderzoek en publicaties

21 Voer voor specialistenBinnen de IND is veel specifi eke expertise verzameld. Dit keer: taal- en schrift analyse.

22 Beter én goedkoperDe IND, het COA en de DT&V hebben voor 2013 een gezamenlijk jaarplan gemaakt. Het doel: het vreemdelingenbeleid effi ciënter uitvoeren en kosten besparen.

25 Het project: JUDOKA

Sinds kort krijgt de IND via de BVV automatisch bericht als een vreemdeling veroordeeld is voor een misdrijf.

26 Werk in uitvoeringSchonen, ontdubbelen, titels afl eiden: operationeel manager Saskia Watson geeft een inkijkje in het werk van het Koppelings-bureau van de IND.

28 Het VerhaalDe Panamese Carmen Santana ontmoett e haar Nederlandse echtgenoot tijdens een cruise in de wateren rond Antarctica.

2

6

14

9 17 18

NIEUW!

3INDcontext 1/2013

Column

Geachte lezer,Dit jaar staat nog meer dan voorgaande jaren in het teken van samen-werking. Voor het eerst hebben de IND, de Dienst Terugkeer en Vertrek en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers samen een jaarplan gemaakt. Op grond van het regeerakkoord moeten we opnieuw bezuinigen. De kaas-schaaf hanteren werkt niet meer. Gezamenlijk hebben we maatregelen bedacht om het werk goedkoper te maken en tegelijk mogelijk ook beter. In dit nummer leest u daar meer over.In deze IND Context besteden we veel aandacht aan handhaving in allerlei opzichten. In ‘De rode pen’ gaat het over de uitbreiding van de BVV met biometrische kenmerken. Het opnemen van vingerafdrukken werkt preventief en helpt identiteitsfraude te voorkomen. Wanneer er al fraude in het spel is, is informatie cruciaal om die op te sporen. Door gegevens van de IND te combineren met die van andere organisaties kunnen we ons richten op die punten en dossiers die het meest fraudegevoelig zijn. Hoe hieraan wordt gewerkt leest u in het artikel over informatiegestuurd werken.In juni wordt het modern migratiebeleid, kortweg ‘MoMi’, ingevoerd. Vanaf maart is ons nieuwe informatiesysteem INDiGO dat hiervoor nodig is, vrijwel volledig in gebruik. Een afdeling van de IND die een belangrijke rol vervult bij de uitrol van INDiGO is het Koppelingsbureau. In februari ben ik bij deze collega’s op werkbezoek geweest en ik ben onder de indruk van wat zij doen. Achter de schermen verzet het Koppelingsbureau veel belangrijk werk. Ook onze ketenpartners plukken daar de vruchten van. Bij ‘Werk in uitvoering’ leest u meer over dit onderdeel van de IND.

Caroline Postma, plv. hoofddirecteur IND

HIND

ColofonINDcontext is een uitgave van de Immigratie- en Natura lisatie -dienst, afde ling Corporate Communicatie. Hoofd redacteur: Evert Jan Raven; Eind redacteur: Werner Zonderop; Re dac tie-raad: Erwin Bervoets, Dennis Dezentje, Astrid Bosch, Alexander Heester, Sylvia Heida, Jeanett e de Kruijff , Jan Willem Marcelis, Dorothé Obdeijn, Roderick Reinalda, Lilia Souilmi, Sophie Tol; Re dac tie adres: [email protected]; Tekst en coördina-tie: Karin Lassche, Klasse Tekst, m.m.v. Inge Vossers en Anne-Marieke Samson; Ontwerp, op maak en beeld redac tie: Katja Visser, Den Haag; Fotografi e: Inge van Mill, Den Haag; Druk: Drukkerij Damen, Werkendam. Op de cover: Twee rechercheurs van de afdeling Commerciële Zeden van de Haagse politie controleren het legitimatiebewijs van een prostituee.

DisclaimerDe in dit blad geuite meningen weerspiegelen niet nood zakelijk het beleid of de visie van de hoofddirectie van de IND of het ministerie van Veiligheid en Justitie. Artikelen en foto’s mogen niet worden hergebruikt zonder uitdrukkelijke toestemming van de eindredacteur.

22

4 INDcontext 1/2013

Kort &ACTUEEL

Miljoenste passa-gier ‘self service passport control’Op 21 januari heeft staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie op Schiphol de miljoenste reiziger verwelkomd die gebruik heeft gemaakt van de zogenaamde ‘self service passport control’. Die is bedoeld voor reizigers boven de 18 jaar in het bezit van een paspoort met een chip afgegeven door een van de EU-landen, Noorwegen, IJsland, Liechtenstein of Zwitserland. Zij hoeven niet langs de balie van de Marechaussee, maar kunnen de grens passeren via een poortje, waarbij hun paspoort elektronisch wordt gecontroleerd.

Een jaar geleden werden de eerste gates voor ‘self service passport control’ geopend, in de zomer volgde uitbreiding tot 36 gates. Maandelijks maken gemiddeld honderdduizend mensen er gebruik van. Momenteel wordt onder-zocht of de groep gebrui-kers kan worden uitgebreid.

Lezers positief over IND ContextVorig jaar heeft de IND onderzoek laten doen naar de waardering voor IND Context. In het najaar hebben tweehonderd ketenpartners meegewerkt aan een telefonisch onderzoek. Lezers geven het blad gemiddeld een 7,3. Vier jaar geleden was dat 7,0.Een grote meerderheid stelt de ontvangst van het blad op prijs. Op alle aspecten scoort het blad beter dan in 2008. Ook het bereik van het blad is gestegen. Ruim de helft van de ontvangers ziet het blad in: iets meer dan in 2008. De gemiddelde leestijd is toegenomen tot 23 minuten. Nog altijd gaat de voorkeur uit naar een papieren magazine, al is de voorkeur voor een digitaal magazine of informatie op een website gestegen.Bij deze wil de redactie iedereen bedanken die heeft meegewerkt aan dit onderzoek. Dit stelt ons in staat het blad verder te verbeteren. Wilt u meer weten over de uitkomsten? Mail dan naar [email protected].

AC Schiphol verhuisdBegin dit jaar is het Aanmeld-centrum van de IND op Schiphol verhuisd naar het Justitieel Complex Schiphol (JCS) op bedrijventerrein Noord-West aan de Duizendbladweg 100 in Badhoevedorp. Het complex huisvest vreemdelingen aan wie een vrijheidsbeperking is opgelegd, zoals vreemdelingen die staande zijn gehouden op Schiphol en asiel hebben aangevraagd, bolletjes-slikkers en illegale of uitge-procedeerde vreemdelingen.

Onderzoek dienstverleningDe klant van de IND is over het algemeen tevreden over de dienstverlening van het Klantinformatiecentrum (voorheen IND Telefonie) en aan de lokett en. Dit blijkt uit onderzoek gehouden onder 937 klanten van het Klantinformatiecentrum in Zwolle en Rijswijk en 676 klanten van de lokett en in Amsterdam, Den Bosch, Zwolle en Utrecht. De klant gaf het Klantinformatiecentrum een 6,9 en de lokett en een 7,6. De klant waardeert dat afspraken goed worden nage-komen en dat de medewerkers vriendelijk en deskundig zijn. Ook is men tevreden over de bereikbaarheid en de openingstijden van de IND. Wel willen klanten graag beter op de hoogte worden gehouden over hun aanvraag en hoe lang de procedure duurt. De IND gaat met de uitkomsten aan de slag om de dienst-verlening te verbeteren.

Nieuwe naamKlantinformatiecentrum (KIC) is de nieuwe benaming van IND Telefonie. Deze naam doet meer recht aan het werk van deze afdeling, die jaarlijks niet alleen ruim 840 duizend telefoontjes beantwoordt, maar ook vragen per e-mail behandelt en presentaties geeft .

Foto

: Aam

ir As

hraf

5INDcontext 1/2013

Voor hetVOETLICHT

‘De Sekspolitie’Ben Schurink is teamleider van de afdeling Commerciële Zeden van de politie in Den Haag. Voor de documentaire ‘De Sekspolitie’, die in januari op tv was, werden rechercheurs mensenhandel uit zijn team anderhalf jaar gevolgd. Samen met rechercheurs Ed en Frans, twee hoofdpersonen in de documentaire, beantwoordde hij onze vragen.

Wat laat de documentaire zien?De documentaire is vooral gericht op de raamprostitutie. Bij gedwongen prostitutie denken de meeste mensen vooral aan ‘loverboys’ die Nederlandse meisjes in hun greep hebben. De documentaire laat zien dat ook buitenlandse vrouwen seksueel worden uitgebuit. Zichtbaar wordt dat het veel tijd kost om vertrouwen te winnen van mogelijke slachtoff ers, zeker als er een taal- en cultuurbarrière is. Ook krijgen rechercheurs te maken met dilemma’s als bijvoor-beeld Afrikaanse slachtoff ers aangift e doen. Tijdens het strafrechtelijk onderzoek krijgen ze een tijdelijke verblijfsvergunning in Nederland, terwijl hun verhaal vaak niet consistent is en onvoldoende aanknopingspunten geeft om de dader op te kunnen sporen. Ook zijn onze instrumenten beperkt. Zo hoeven prostituees nog altijd niet te worden geregistreerd.

In hoeverre geeft de documentaire een reëel beeld?De documentaire geeft een aardig beeld van het werk van rechercheurs mensenhandel. Wel hebben we gemerkt dat mensen anders reageren wanneer er een camera in de buurt is. Er zijn veel opnamen gemaakt, waarvan er een beperkt aantal in de documentaire is gekomen. Urenlange verhoren zijn soms teruggebracht tot enkele seconden. Voor vakmensen komen daardoor sommige dingen wat knullig over. Ook heeft de documentairemaker een bepaald verhaal willen vertellen.

Welke aspecten zijn niet in beeld gebracht?Er is voor gekozen om geen gevolgen van geweld te laten zien. Ook is het hulpverlenings-traject niet of nauwelijks in beeld gebracht. Verder zijn we bezig nieuwe methoden te ontwikkelen om mensenhandel te bestrijden. In de documentaire komen die niet of nauwelijks aan bod. We geven tegenwoordig negatieve werkadviezen als we vermoeden dat een vrouw slachtoff er is van mensenhandel. Zo hebben we dit jaar al tientallen dames laten vertrekken. Bordeelhouders zijn daar ook bij gebaat, want als sprake blijkt van mensen handel verliezen ze hun vergunning.

Wat waren de reacties? Tijdens de uitzending werd er veel gereageerd op Twitt er. Dat waren vaak emotionele uitingen uit alle lagen van de bevolking. Ook werd

commentaar geleverd op van alles en nog wat, van de kleding tot het niveau van de buiten-landse talen. Binnen de politie waren de reacties gemengd. De ene collega vond het een goede inkijk in de problematiek aan ‘het front’, anderen vonden juist dat er een beeld was geschetst van een ‘geitenwollensokken’-afdeling. Duidelijk is dat iedereen met zijn eigen ‘bril’ kijkt.

‘De Sekspolitie’ is te zien op internet via htt p://dokument.ncrv.nl onder ‘Uitzending gemist’.

Gezamenlijk calamiteiten-team van startMet ingang van januari 2013 is er één Ketenbreed Calamiteitenteam voor de IND, het COA, DT&V en DJI (zie ook bladzijde 23). Het team kan snel in actie komen als een vreemdeling dreigt met bijvoorbeeld zelfmoord, een hongerstaking of andere hande lingen waardoor gevaar ontstaat of kan ontstaan voor

hemzelf of voor anderen. Het Europees Vluchtelingenfonds is medefi nancier.Het team is bereikbaar via

het mailadres [email protected]. Meld bij een calamiteit in elk geval de naam en het V-nummer van de vreemdeling, de verblijfplaats, de aard van de calamiteit en waar die zich voordoet, welke acties al zijn onder nomen en wie het aanspreekpunt is.

6 INDcontext 1/2013

Illegaal en onrechtmatig verkregen verblijf minimaliseren en vooral crimi-nele en overlastgevende vreemdelingen aanpakken: dat is het doel van het vreemdelingentoezicht. Vorig jaar heeft het Programma Versterking vreemdelingentoezicht en handhaving (Veiligheid en Justitie) een inte-grale visie vastgesteld voor alle betrokken partijen. Volgens die visie moet

het toezicht effi ciënt, doelmatig, juridisch en maatschappelijk verantwoord zijn. Daarom wordt gekozen voor een aanpak waarin toezicht informatiegestuurd is. Dat wil zeggen dat diensten gericht optreden op basis van actuele, eenduidige, volledige en betrouwbare informatie. Onder leiding van Ed van der Sommen van de Nationale Politie gaan de betrokken partijen hiermee aan de slag.

KnooppuntenDoorgaans is informatie binnen een organisatie verspreid over de hoofden van mensen, papieren dossiers en beveiligde systemen. Om informatiegestuurd te kunnen werken, moet worden samengebracht. Dan ontstaat een duidelijker beeld van de aard en omvang van de problematiek en kunnen individuele fraudegevallen worden vertaald naar trends en risicoprofi elen. Het overzicht maakt centrale sturing mogelijk en dat voorkomt dat er dubbel werk wordt

gedaan. Ook is informatie sneller en meer gestructureerd te delen. Bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werk-gelegenheid (SZW) hebben ze al jaren ervaring met een ‘informatieknooppunt’ (IKP). In 2012 is het IKP samen met het inspectieloket van de voormalige Arbeidsinspectie opgegaan in de Frontoffi ce van de Inspectie SZW. Er werken der-tien medewerkers die onder andere alle meldin-gen die te maken hebben met fraude binnen het domein van werk en inkomen – circa 1800 per jaar – op één plek vastleggen en verifi ëren. Daarnaast ontvangen zij jaarlijks 2200 meldin-gen over illegale tewerkstelling of onder betaling. Meldingen zijn afk omstig van zowel burgers, Meld Misdaad Anoniem, uitvoerende instanties, toezichthouders als andere opsporingsdiensten.De Frontoffi ce verstrekt de informatie aan

partijen – in- of extern - die er wat mee kunnen. Andersom kunnen ketenpartners bij de Front-offi ce informatieverzoeken neerleggen, die worden doorgezet naar de Infodesk van de betrokken directie. Dankzij de Frontoffi ce zijn de interne directies beter gaan samenwerken, vertelt senior rechercheur Jos Nieuwland. “Vaak gaat een melding naar verschillende interne directies, met de oproep met elkaar in overleg te treden. Vroeger deed ieder zijn eigen ding, nu werken we als opsporing bijvoorbeeld samen met arbo op het gebied van asbest in een asbest-interventieteam.” Binnen de IND hebben Bureau Bijzonder Onder-zoek en het Informatie- en Analyse centrum (INDIAC) sinds een jaar een IKP opgericht met een vergelijkbare opzet. Het verzamelt en ver-werkt fraudesignalen van buiten en binnen de hele IND, bijvoorbeeld afk omstig van keten-

Een inspecteur van SZW in een nagelstudio.

Informatiegestuurd optreden

1 + 1 = 3Gericht fraude en misbruik opsporen, dat is de ambitie bij vreemdelingentoezicht en handhaving. Er is nog een wereld te winnen door informatie te bundelen en te analyseren. Diverse organisaties in de keten zijn afzonderlijk én gezamenlijk bezig een beter beeld te krijgen, om daar hun inzet op af te stemmen.

Foto

: Hol

land

se H

oogt

e / M

artij

n Be

ekm

an

‘Dankzij de Frontoffi ce werken

de directies beter samen’

7INDcontext 1/2013

>

partners zoals gemeenten, de lokett en, tele-fonie, de ketenservicelijn en de handhavings-coördinatoren. Signalen worden afh ankelijk van de inhoud doorgezet naar de primaire pro-cessen, de Mensenhandel en –smokkel Infor-matiegroep, de onderzoekers van de Bureau Bijzonder Onderzoek en/of ketenpartners.Volgens Colleen Cross, medewerker Toezicht en projectleider van het IKP, is het IKP inmiddels hét centrale punt bij de IND voor fraudesigna-len. Tegelijkertijd reiken de ambities verder. “We zijn bezig de afspraken over de routering van informatie te verfi jnen. We willen de signa-len op zo’n manier kanaliseren dat we acties kunnen uitzett en, analyses kunnen maken en informatie kunnen delen met ketenpartners.”

OnderzoeksvoorstelVorig jaar is een project gestart om informatie-gestuurd vreemdelingentoezicht bij de politie van de grond te krijgen. Het project wordt ondersteund door het Expertisecentrum Vreemdelingen, de nieuwe naam voor de Taakorganisatie Vreemdelingen. Het doel is in drie jaar te komen tot een centraal gecoördi-neerde ‘vreemdelingeninformatiehuishou-ding’. Zo moet een landelijk beeld ontstaan van de vreemdelingenproblematiek en kan de capaciteit gerichter worden ingezet. “Bij veel zaken tasten we nog in het duister”, stelt projectleider Bert Leusink. “Als je nu

‘Illegale arbeidsmigranten in naaiateliers’In het visiedocument schetst het Programma Versterking vreemdelingentoezicht en handhaving een mogelijk voorbeeld van informatiegestuurd optreden. Op basis van door KMar, Buitenlandse Zaken, politie, Inspectie SZW en IND gedeelde en geanalyseerde informatie blijkt dat een groot aantal vreemdelingen uit land X niet terugkeren. De vreemdelingen reizen Nederland in met een toeristenvisum en gaan werken in naaiateliers. In afstemming met gemeenten wordt afgesproken dat gedurende een half jaar alle diensten aandacht hebben voor dit probleem. Buitenlandse Zaken controleert visa uit het land op indicaties van illegale migratie, de KMar controleert personen uit land X met een toeristenvisum, Politie en Inspectie SZW gaan langs bij naaiateliers en DT&V zet zich in om de terugkeermogelijkheden naar land X te vergroten.

Een voorbereide actie van de gemeente Den Haag en de Vreemdelingenpolitie voor controle van een vijft al panden op de aanwezigheid van illegale werknemers.

8 INDcontext 1/2013

iemand vraagt hoeveel illegalen we in Neder-land hebben, is er niemand die het weet. De korpsen hebben ‘intelligence’ nodig om te bepalen waar de kans op het aantreff en van illegalen of fraude het grootst is.”Het project volgt op een tweejarig samen-werkingsverband met het Expertise centrum Mensenhandel Mensensmokkel. Een analist en een informatiemakelaar van de politie deden daar ervaring op met het bevragen en vergelij-ken van data in informatiesystemen van keten-

partners. In een aantal gevallen kon daardoor gericht opsporing plaatsvinden. Wel concludeerden de medewerkers dat er veel effi ciënter en eff ectiever had kunnen worden gewerkt als in een eerder stadium informatie was gedeeld. Ook liepen ze aan tegen de versnippering van informatie over politieregio’s en systemen.Om dit probleem te tackelen, komt er een Nationaal Vreemdelingeninformatie-knoop punt (NVIK), dat aansluit op de intelligence-organisatie van de Nationale Politie. Vier analisten en twee informatiecoördinatoren gaan regio-overstijgende informatie over vreemdelingen verzamelen, veredelen en analyseren. Daartoe wor-den de verschillende databases van de politie en ketenpartners aan elkaar geknoopt en geanalyseerd met een speciaal daarvoor ontwikkelde ‘analysetool’. Dit leidt tot ‘informatieproducten’, zoals een voorstel tot het uitvoeren van een controle of het instellen van een onderzoek, die worden uitgezet bij de tien regionale eenheden. Het NVIK wordt daarbij ondersteund door medewerkers met kennis van de Vreemdelingenwet in alle regio’s, die optreden als ‘informatiemakelaars’. Ze moni-toren de voortgang van de uitvoering en koppelen die terug. De uitkomst wordt weer verwerkt in de database. Zo kunnen de onderzoeksvoorstellen steeds verder worden verfi jnd. Daarnaast wil het NVIK bijvoorbeeld informatie bundelen in een vreemdelingenkaart van Nederland.

MarktplaatsOndertussen werkt de KMar aan een centraal informatiecentrum, van waaruit de inzet wordt gepland en gecoördineerd op basis van veredelde informatie (‘intelli-gence’). Op dit moment heeft de KMar verschillende plekken waar informatie wordt verzameld, vertelt Damme Kemp, stafadviseur binnen het cluster intelligence bij de landelijke staf in Den Haag.Namens de KMar zit Kemp in de werkgroep Informatiegestuurd werken van het pro-gramma Vreemdelingentoezicht en handhaving. De werkgroep wil per fenomeen de nationale informatiebehoeft e afstemmen op tactisch niveau. Ook denkt de werk-groep na over het verbinden van de verschillende IKP’s. Op korte termijn wordt een ‘marktplaats’ ingericht, waarbij vertegenwoordigers van de betrokken partijen periodiek bijeen komen om hun zicht op lopende en nieuwe fenomenen rondom vreemdelingen te bespreken. “We willen met elkaar het beeld delen dat we zien. De IND kan ons bijvoorbeeld vertellen met welke luchtvaartmaatschappijen illegale migrantenarbeiders naar Nederland kwamen. Andersom kunnen wij vreemdelingen vragen hoe ze naar Nederland zijn gekomen. Wij bundelen deze informatie en zo kunnen we onze inzet beter afstemmen.”Leusink is ervan overtuigd dat informatiegestuurd werken voor alle partijen winst betekent. “Als de VP goed handhaaft , betekent dat dat de DT&V minder niet-verwij-derbare vreemdelingen krijgt. En als wij zien dat er veel mensen uit een bepaald

Ervaringen uit de RIEC’sSinds 2008 delen overheidsorganisaties informatie in tien Regionale Informatie en Expertise Centra (RIEC’s) om georganiseerde criminaliteit geïntegreerd aan te kunnen pakken. Dat wil zeggen: vooral bestuurlijk maar zo mogelijk ook fi scaal en strafrechtelijk. De hele keten werkt daarbij samen: van preventie (gemeenten), handhaving (gemeen-ten, IND en Belastingdienst), opsporing (politie, FIOD, Inspectie SZW) tot en met straf (Openbaar Ministerie). De RIEC’s worden ondersteund door een landelijk centrum, dat ook aanbevelingen uit bestuurlijke dossiers van het OM overbrengt.Het nut van de centra is inmiddels bewezen. Wel blijkt uit het jaarverslag over 2011 dat het delen van informatie lastig blijft . Het duurt vaak lang voordat een RIEC de gevraagde informatie van een partner ontvangt. Het vertrouwen om informatie te delen is nog niet altijd voldoende aanwezig. Ook hebben de partners hun eigen informatiehuishouding niet altijd op orde. Om de informatie-uitwisseling te verbeteren, komt er een nieuw convenant met bijbehorend privacyprotocol.

‘De VP kan wel

Chinezen

tegenhouden,

maar als DT&V

ze niet uit kan

zett en, helpt

het niet’

9INDcontext 4/2012

A ls directeur Internationale Aangelegenheden onderhoudt Hans Faber bij de DT&V de relaties met de herkomstlanden van vreemde-lingen die niet in aanmerking komen voor een verblijfsvergun-ning. Daarnaast heeft hij contact met de organisaties in Nederland die met subsidie terugkeerprojecten opzett en en uitvoeren. Dat

zijn er ongeveer vijft ien, zoals Stichting Wereldwijd, de Internationale Organi-satie voor Migratie (IOM), Maatwerk bij Terugkeer, Stichting Nieuwkomers en Vluchtelingenwerk Brabant Centraal, Kerk in Actie en het Rott erdams Ongedocumenteerden Steunpunt. Deze projecten zijn, in lijn met het beleid, gericht op vreemdelingen die zelf-standig terugkeren. Zij krijgen in Nederland en vaak ook in het land van her-komst hulp bij het opbouwen van een nieuwe toekomst. Psychologische hulp bijvoorbeeld, maar ook praktische ondersteuning bij het opzett en van een bedrijfj e, het starten van een opleiding of het vinden van werk en woonruimte. Maar er zijn ook projecten om vreemdelingen te ondersteunen die gedwongen zijn teruggekeerd. Belangrijk, stelt Faber: “Bij autoriteiten bestaat vaak zorg dat zij zonder deze ondersteuning in criminaliteit vervallen.”

OntwikkelingsgeldenIn de vorige IND Context werd aandacht besteed aan het project ‘Duurzame Terugkeer op Maat’. Dit project krijgt subsidie uit de gelden van migratie en ont-wikkeling van het ministerie van Buitenlandse Zaken, die zijn bedoeld voor

Samen werken aan terugkeer

Als een vreemdeling niet in Nederland kan blijven, moet hij terug naar het land van herkomst. Inmiddels zett en naast IOM een groot aantal non-gouvernementele organisaties zich in om vreemdelingen te helpen een nieuw bestaan op te bouwen in het land van herkomst. De Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) werkt nauw met hen samen.

land komen, kan daar beleid op worden ontwik-keld. Door aan de voorkant de kraan dicht te knijpen, kunnen we de capaciteit aan het eind beter inzett en.”Maar voor het zover is, zijn er nog wat hinder-nissen te nemen. Afspraken bijvoorbeeld over welke organisatie actie onderneemt. Daarbij ligt het voor de hand dat de uitvoering wordt over-gelaten aan de belangrijkste speler op het betreff ende gebied. Belangrijker nog is het om verder te kijken dan de eigen organisatiedoel-stellingen, en het grote geheel te blijven zien. Leusink: “We moeten de synergie benutt en en kijken wat ons bindt. Het is belangrijk een kokervisie te voorkomen. De Vreemde lingen-politie kan bijvoorbeeld wel Chinezen tegen-houden, maar als de DT&V ze vervolgens niet uit kan zett en, helpt het niet. En soms moet je accepteren dat een bestuursrechtelijke aanpak eff ectiever is dan een strafrechtelijk onderzoek.”Jos Nieuwland van Inspectie SZW herkent dit. “Op de werkvloer willen we dolgraag samen-werken. Maar het gemeenschappelijke doel wordt soms uit het oog verloren omdat de eigen organisatiedoelen gehaald moeten worden. Als er een projectleider nodig is, blijft het nog wel-eens stil bij de vraag wie die gaat leveren.”

Harde notenDe grootste uitdaging lijkt nog om de informa-tie uit alle verschillende systemen toegankelijk te maken. Volgens Kemp zijn er nog harde noten te kraken. “Welke informatie is geschikt om te delen? Hoe gaan we gegevens uitwisse-len? Het overzett en van data kost veel geld. En je moet ook weten hoe je data van anderen moet interpreteren. Mogelijk heeft de ander net niet de gegevens die je wilt hebben.” Het delen van informatie wordt bovendien bemoeilijkt door weten regelgeving. Verzoeken om informatie moeten worden voorzien van de juridische grondslag. Medewerkers denken soms ten onrechte dat informatie delen niet is toegestaan.Een basale voorwaarde is dat iedereen de moeite neemt meldingen op te slaan in het systeem, weet Nieuwland. Wat volgens hem ook nog weleens vergeten wordt is de terug-koppeling. “Terwijl die heel belangrijk is om mensen gemotiveerd te houden.” Maar het allerbelangrijkste is vertrouwen. “Wat gaat de ander doen met jouw informatie? Kun je ervan op aan dat die niet wordt doorgespeeld aan anderen? Je kunt van alles op papier zett en, maar het hangt af van de mensen op de werk-vloer of het lukt.”

>

Hans Faber

10 INDcontext 1/2013

duurzame terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers. Wat in het artikel ont-brak, is dat de DT&V deze subsidieregeling uitvoert. In 2011 is besloten tot een nieuwe werkwijze. De subsidies die Buitenlandse Zaken geeft worden beoor-deeld door een stuurgroep met vertegenwoordigers vanuit de Directie Migratiebeleid, de DT&V en Buitenlandse Zaken zelf. Vervolgens is de DT&V ver-antwoordelijk voor de subsidierelatie. IOM en non-gouvernementele organisa-ties (ngo’s) kunnen bij de DT&V een subsidieaanvraag indienen.Voorwaarde voor deze subsidie is dat het project niet alleen de vreemdeling helpt, maar ook het land waar hij zich vestigt. Bijvoorbeeld omdat de vreemde-ling daar een onderneming wil starten. Bij het al dan niet toekennen van subsi-die houdt Buitenlandse Zaken de prioriteiten van het beleid van zowel het eigen ministerie als het ministerie van Veiligheid en Justitie in het oog. Naast de duur-zaamheid van de terugkeer wordt gekeken naar de doelgroep. De DT&V kan vreemdelingen meteen in contact brengen met de projecten. Ook houdt de DT&V, om misbruik te voorkomen, bij wie aan welk project meedoet.

Overige ondersteuningEen bekende, al langer bestaande regeling is REAN: Return and Emigration of Aliens from the Netherlands. Dit programma wordt uitgevoerd door IOM. DT&V is verantwoordelijk voor de fi nanciering. Op jaarbasis vertrekken met REAN circa drieduizend vreemdelingen zelfstandig uit Nederland. Zij hebben recht op een bescheiden fi nanciële bijdrage tot vijfh onderd euro om de eerste periode in het land van herkomst te overbruggen. In aanvulling op de REAN-regeling kunnen (ex)asielzoekers in aanmerking komen voor een extra bijdrage via de regeling Herintegratie Regeling Terugkeer. Deze regeling wordt gefi nancierd door Buitenlandse Zaken en uitgevoerd door IOM. De steun kan gecombineerd wor-den met ondersteuning in natura vanuit de eerder genoemde projecten.Op Europees niveau stelt het Europese Terugkeerfonds (ETF) geld beschikbaar voor nationale en Europese terugkeerprojecten. Het programmasecretariaat Europese Fondsen van het ministerie van Veiligheid en Justitie beoordeelt de

Terugkeerprojecten op een rijSinds kort geeft de website www.infoterugkeer.nl vreem-delingen een overzicht van lopende terugkeerprojecten die worden (mede)gefi nancierd door de Nederlandse overheid. Op de site staan nu 71 projecten. Voor vrijwel iedere nationaliteit is een project dat terugkeerders helpt een duurzaam bestaan op te bouwen: van Afghanistan tot Zuid-Soedan. Sommige projecten richten zich op een bepaalde doelgroep, zoals amv’s of gezinnen. De website geeft medewerkers van IOM, ngo’s, regievoerders van de DT&V en het maatschappelijk middenveld zicht op de mogelijkheden. Ook de negatieve beschikking op een asielaanvraag van de IND verwijst naar de site.Verder heeft de DT&V een factsheet gemaakt over onder-steuning bij zelfstandige terugkeer. Deze is te downloaden als pdf op www.dtenv.nl. Ga hiervoor naar het projecten-overzicht onder ‘Subsidies’, ‘Vrijwillige terugkeer’, ‘Projectenoverzicht’. De factsheet verschijnt dan aan de rechterkant, onder de kop ‘Downloads’.

projectaanvragen. De DT&V heeft in samenwerking met België, Duitsland, Frankrijk en Zweden een project geïnitieerd voor terugkeerondersteuning naar diverse herkomstlanden. Dit is het European Re-integration Instrument, ERI. De ondersteu-ning wordt geboden door diverse ngo’s en de IOM. De landen maken gebruik van elkaars terugkeerprogramma’s, wisselen informatie uit en delen kennis. Daarnaast implementeert de DT&V terugkeerprojecten in onder meer Afghanistan, Azerbeidzjan en Sierra Leone. Faber: “Ook zijn we met Maatwerk bij Terugkeer een project gestart dat is gericht op slachtoff ers van mensenhandel. Al langer fi nancie-ren we weeshuizen, bijvoorbeeld in de Democratische Republiek Congo en in Angola.” Tot slot zijn er sinds de eerste helft van vorig jaar een aantal projecten gestart voor illegaal in Nederland verblijvende vreem-delingen. De projecten faciliteren terugkeer met ondersteuning in natura, waardoor de vreemdeling niet in bewaring hoeft te worden gesteld. Subsidie krijgen bijvoorbeeld Bridge to Bett er, Kerk in Actie, het Rott erdams Ongedocumenteerden Steunpunt, de Somalische diaspora-organisaties DALMAR en NEDSOM en stichting Goodwill Hommage.

Faber stelt vast dat er inmiddels een fl ink aanbod is voor terug-keerondersteuning en dat er nauw wordt samengewerkt met veel maatschappelijke organisaties. Nederland doet zo veel ervaring op met het faciliteren van zelfstandige terugkeer. Belangrijker nog vindt hij de betrokkenheid van het maatschap-pelijk middenveld. “Het is goed om te zien dat terugkeer naar het land van herkomst deel uit kan maken van de begeleiding van vreemdelingen. Terugkeer is niet langer taboe.”

Terugkeerprojecten helpen vreemdelingen bijvoorbeeld een eigen bedrijf te beginnen.

11INDcontext 1/2013

Nieuws uitDE KETEN

Vanaf de invoering van de wet zullen de meeste migranten een referent in Nederland moeten hebben. Referenten en migranten hebben op grond van de Wet modern migratie-beleid verplichtingen, bijvoorbeeld om juiste inlichtingen aan de overheid te verstrekken en om een administratie bij te houden.

Eén aanvraagOp grond van de nieuwe wett en hoeven migranten of hun referent voortaan nog maar één aanvraag in te dienen. De aanvraagprocedure om tot Nederland te worden toegelaten (de machtiging tot voorlopig verblijf, bekend als mvv) en de aanvraagprocedure om voor langere tijd in Nederland te mogen verblijven (de verblijfsvergunning) worden namelijk samengevoegd. Verder kunnen referenten namens de migranten een aanvraag indienen vanuit Nederland. De mvv-advies procedure vervalt.

Aanmeldfase ‘kinderpardon’Met ingang van 1 februari is de ‘Regeling langdurig verblijvende kinderen’ van kracht geworden, beter bekend als het ‘kinderpardon’. Wie een beroep wil doen op de voorlopige regeling, dient zich vóór 1 mei 2013 telefonisch te melden bij de IND.

De telefonische registratie maakt het mogelijk de logistiek rondom de verwachte aanvragen in goede banen te leiden. Nadat het kind of zijn wett elijk vertegenwoordi-ger of advocaat zich telefonisch bij de IND heeft aangemeld, stuurt de IND een uit -nodiging voor het indienen van de aan-vraag in persoon aan een loket. Daarna heeft de IND zes maanden de tijd om op

de aanvraag te beslissen. Hiervoor is een speciaal team samengesteld. Dit team gaat beslissen op de aanvragen na afron-ding van het Tweede Kamerdebat over de regeling.

Op 26 februari heeft de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) haar mening gegeven over de regelingen.

VoorwaardenDe overgangsregeling is tot 1 mei geldig en bedoeld voor kinderen met een asiel-achtergrond en hun gezinsleden die zonder zicht op een verblijfsvergunning al ten minste vijf jaar in Nederland verblijven. Gegadigden die zich na 1 mei melden bij de IND, zullen volgens de voorwaarden van de defi nitieve regeling worden beoordeeld. Met deze defi nitieve regeling, die ook op 1 februari van kracht is geworden, is er beleid gekomen waaraan ook in de toekomst kan worden getoetst of de Nederlandse overheid een vergunning dient te verlenen op basis van het langdurig verblijf. Zie voor de voorwaarden en een lijst van veelge-stelde vragen www.ind.nl (zie ‘Nieuws’).

MoMi op 1 juni in werkingDe Wet modern migratiebeleid, ook bekend als ‘MoMi’, wordt met ingang van 1 juni aanstaande ingevoerd. Dit is mogelijk nu INDiGO, het nieuwe informatiesysteem van de IND, functioneert en de uitvoering van de wet adequaat kan ondersteunen. Tegelijkertijd gaat de Wet nationale visa in, ook wel mvv-wet genoemd.

Reguliere verblijfsvergunningen zoals vergunningen voor arbeid, studie en gezinshereniging, kunnen voor een langere duur verleend worden. Daardoor hoeven migranten of hun referenten deze minder vaak te verlengen. Ook kan gemakkelijker worden gewisseld van werkgever of onderwijsinstelling zonder dat daar een nieuwe vergunning voor nodig is. Verder veranderen de beslistermijnen. In eerste aanleg is de beslistermijn voor zowel een mvv-aanvraag als een aanvraag voor een verblijfsvergunning (vvr) voortaan 90 dagen. Voor bezwaarschrift en tegen een beslissing op een aanvraag geldt voortaan een beslistermijn van 19 weken in plaats van 6 weken.

HandhavingDe wet biedt de IND instrumenten om eff ectief toezicht te houden op naleving van de wet. De IND kan bijvoorbeeld bestuurlijke boetes opleggen aan migranten en referenten die zich niet aan de regels houden, zoals bij het verstrekken van onjuiste informatie. Een reguliere verblijfsvergunning kan bovendien worden afgewezen wanneer sprake is van eerder illegaal verblijf en fraude.

In de komende maanden treft de IND de laatste voorberei-dingen voor de invoering van de wet. Specifi eke doelgroe-pen zoals ketenpartners en convenanthouders worden via de gebruikelijke kanalen op de hoogte gehouden.

Daarnaast wordt informatie over het modern migratiebeleid op www.ind.nl geplaatst. Zie voor meer informatie onder ‘thema’s’ op www.ind.nl.


Nieuws uitDE KETEN

Illegaliteit strafb aarEind december besloot de ministerraad dat meerderja-rige vreemdelingen die illegaal in Nederland verblijven, voortaan strafb aar zijn en een boete moeten betalen. Wie de boete niet betaalt, kan worden opgesloten. Vreemdelingen die twee keer of vaker worden beboet omdat zij illegaal in Nederland zijn, riskeren bovendien een inreisverbod voor de duur van maximaal vijf jaar. Het niet naleven van dit inreisverbod kan worden bestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste zes maanden of een geldboete.Bij de Tweede Kamer zal een voorstel worden ingediend om de Vreemdelingenwet aan te passen.

Kortere asielprocedure nareizigersNareizigers van asielzoekers kunnen sinds 1 november 2012 kiezen voor een korte asielprocedure, waarbij het eerste en nader gehoor achterwege worden gelaten. De vergunning wordt ambtshalve verstrekt nadat is vastgesteld dat de nareiziger inderdaad een gezinslid is van de toegelaten asielzoeker. Voorwaarde is wel dat de IND geen aanleiding ziet voor nader onderzoek. Deze mogelijkheid is mede ingegeven door het Programma Stroomlijning Toelatingsprocedure. Daarin wordt deze korte asiel-procedure de standaardprocedure voor nareizers.

Partnerbeleid komt terugNaar aanleiding van het Regeerakkoord, waarin is vastgelegd dat voor gezinshereniging en -vorming een duurzame en exclusieve relatie volstaat, zal het partnerbeleid opnieuw worden ingevoerd, waarschijnlijk in april.

Bij wijze van overgangsmaatregel zal op (advies)aanvragen voor verblijf bij partner, die op of na 1 oktober 2012 door de IND zijn ontvangen, worden getoetst aan het partnerbeleid zoals dat gold op 30 september 2012. Het beleid verruimde gezinshereniging, waaronder het ouderenbeleid, en het beleid familiebezoek, komt niet terug. (Advies)aanvragen met deze vervallen verblijfsdoelen, die op of na 1 oktober 2012 zijn ontvangen, zullen in principe leiden tot een afwijzing.Het partnerbeleid was met ingang van 1 oktober 2012 afgeschaft als onder-deel van de gezinsmigratiemaatregelen. De mogelijkheid van gezinshereni-ging en gezinsvorming werd toen beperkt tot het kerngezin, dat wil zeggen tot de echtgenoten/geregistreerde partners en minderjarige kinderen.

Positieve evaluatie PV PIEPAdvocaten die de IND willen laten weten dat een beroepszaak prioriteit verdient bij IND Procesvertegen-woordiging, kunnen dat melden via PV PIEP. In de praktijk blijkt dit goed te werken, mits er op tijd wordt ‘gepiept’.

In het kader van fi nale geschilbeslechting wil de IND gebreken in de besluitvorming bij zaken zoveel mogelijk signaleren vóórdat de zaak op zitt ing komt. Voor dat doel is het meldpunt PIEP in het leven geroepen: PV Informatie - Extra Prioriteit. Tot 14 dagen vóór de zitt ing kunnen meldingen via PV PIEP in onderzoek worden genomen. Is de zitt ing al binnen 14 dagen gepland, dan wordt de melding doorgestuurd naar de behandelend procesvertegenwoordiger.Uit een evaluatie blijkt dat PV PIEP werkt. De recht-banken nemen in vrijwel alle gevallen het via PV PIEP opgestarte onderzoek mee in de beoordeling van het beroep. Ook is meermaals een beschikking veel eerder in de beroepsfase ingetrokken en kon verzoek om aanhouding van het beroep worden voorkomen.

Advocaten kunnen verzoeken/meldingen mailen naar [email protected], onder vermelding van het V-nummer, Awb-nummer en de naam van de cliënt.

Voor ‘verblijf bij partner’ is het niet nodig om getrouwd te zijn.

13INDcontext 1/2013

Herschreven Vreemdelingen-circulaire in werkingOp 1 april treden de delen A en C van de nieuwe Vreemdelingencirculaire in werking. De delen zijn herschreven in een ‘minimale’ stijl. Van een beleidswijziging is geen sprake.

De nieuwe Vreemdelingencirculaire is bijgewerkt tot 1 januari 2013. Dat wil zeggen dat alle wijzigingsbesluiten van 2012 zijn verwerkt. Aan het herschrijven van deel A (toegang, toezicht en terugkeer) en C (asiel) hebben twee medewerkers van de DT&V en circa zes van de IND ruim een jaar gewerkt. Deel B (regulier) van de Vreemdelingencirculaire was al eerder herschreven. Dit deel treedt tegelijk in werking met de Wet modern migratiebeleid. In de circulaire staan alleen nog teksten die beleidsregels bevatt en. Deze beleidsregels gaan over de afweging van belangen, vaststelling van feiten (bewijsrecht) en de uitleg van vage wett elijke normen. Herhalingen van weten regelgeving en voorbeelden en overige teksten zijn geschrapt. Ook zijn regels rond de procedure en de inhoud gescheiden. De circulaire telt nu nog circa 225 pagina’s: een derde van de oorspronkelijke omvang.

KlantvriendelijkHet taalgebruik is vereenvoudigd en eenduidiger. Als uitgangspunt is genomen dat een begrip in de hele circulaire één betekenis heeft en dat elke regel maar één keer wordt opgenomen. Verder is het taal gebruik directiever en daarmee duidelijker.Hiermee komt een langgekoesterde wens uit van Theo Lodder, directeur Uitvoeringsstrategie en Advies van de IND. Hij stoorde zich al jaren aan de omvang en complexiteit van de circulaire. De komst van het Modern Migratiebeleid was een goed moment hier wat aan te doen. De aangepaste Vreemdelingencirculaire draagt bij aan de klantvriendelijkheid die de IND nastreeft , stelt hij: “De laatste jaren zijn er allerlei initiatieven ontplooid om in begrijpelijk Nederlands te communiceren met onze klanten. Ik heb me daarbij vaak afgevraagd of we niet ook de Vreemdelingencirculaire zouden moeten aanpassen. In principe moet een klant die ook kunnen lezen. Bovendien hoeven medewerkers aan de balie minder vertaalslagen te maken als de circulaire in toegankelijke taal is geschreven.”

Lagere én hogere leges Per 1 februari 2013 gelden er enkele nieuwe leges. De leges voor zaken die vallen onder de EU-richtlijnen voor gezinshereniging, wetenschap-pelijk onderzoek en studie zijn verlaagd, naar aanleiding van een uitspraak van de Raad van State van 9 oktober 2012. De verlaging voor gezinshereniging en –vorming en voor adoptie- en pleegkinderen werkt terug tot 9 oktober 2012.Sommige andere tarieven gaan omhoog. Dat geldt bijvoorbeeld voor verblijfsaanvragen die vallen onder de Richtlijn langdurig ingezetenen, oft ewel aanvragen door personen die de status van langdurig ingeze-ten derdelander hebben in een andere lidstaat van de Europese Unie (EU). Zie voor een actueel overzicht www.ind.nl.

Nederlandse nationaliteit verliezen of herkrijgenIn de Rijkswet op het Nederlanderschap is sinds 2003 de regel opgenomen dat meerderjarige Nederlanders het Nederlanderschap verliezen als ze tien jaar onafgebroken met een dubbele nationaliteit buiten het Koninkrijk der Nederlanden en de Europese Unie wonen. Alleen als deze Nederlanders binnen deze tien jaar in het bezit zijn gesteld van Nederlands paspoort of een verklaring omtrent het bezit van het Nederlanderschap, geldt dit niet. Op 1 april 2013 zal voor de eerste keer verlies van het Nederlanderschap op grond van deze bepaling plaatsvinden.

Optie oud-NederlandersEen aantal oud-Nederlanders die als meerderjarige het Nederlanderschap hebben verloren vanwege het verkrijgen van een andere nationaliteit, kunnen tot 1 april 2013 het Nederlanderschap verkrijgen door optie zonder het vereiste van toelating en hoofd-verblijf. Welke categorieën oud-Nederlanders het betreft , staat vermeld in artikel 26 RWN. Vanaf 1 april 2013 zullen ook deze oud-Nederlanders moeten voldoen aan het vereiste van toelating en hoofdverblijf.

Convenant BSA Op 14 februari onder-tekende het kernteam Coördinatiegroep Vreemdelingen (CGV) een convenant over de basis-start architectuur (BSA) voor de vreemdelingenketen, met richtinggevende uitspraken voor het uitwisselen van informatie.Fo

to: S

erge

Lig

tenb

erg

INDcontext 1/201314 Dubbel

In Nederland steeg het aantal geregistreerde slachtoff ers van mensenhandel in 2011 naar ruim twaalfh onderd. Nog altijd is dat waarschijnlijk de top van de ijsberg. Bewustwording is essentieel om deze vorm van moderne slavernij te bestrijden, stellen Richard Sondeijker (IND) en Warner ten Kate (Openbaar Ministerie Landelijk Parket). “Mensenhandel speelt zich af onder je ogen.”

“Mensenhandel is een zaak van iedereen”

INDcontext 1/2013 15 INT E RVIEW

>

Hoe zijn jullie betrokken bij het bestrijden van mensenhandel?Warner ten Kate, landelijk coördinerend officier van justitie mensenhandel en mensensmokkel bij het Landelijk Parket in Zwolle: “Als landelijk offi cier zorg ik dat dit thema bij het OM op de kaart staat. Ik ben voorzitt er van een team van vier offi cie-

ren van justitie die zich richten op mensenhandel. Samen met de landelijke recherche zijn we bezig met de opsporing en vervolging van de internationale georganiseerde misdaad. Gemiddeld hebben we bij het landelijk parket dertig mensenhandelzaken per jaar en veertig zaken van mensensmokkel. Dat zijn meestal aansprekende zaken die landelijke publiciteit krijgen. Veel zaken lopen jarenlang. We zijn bijvoorbeeld in 2006 begonnen met een proces tegen de mensenhandelaar Saban Baran, de zogenoemde Sneepzaak. Daar zijn we dus al zeven jaar mee bezig.”Richard Sondeijker, coördinerend/specialistisch adviseur bij de Directie Uitvoeringsstrategie en Advies op het IND hoofdkantoor: “De IND is als dé toelatingsorganisatie van Nederland een belangrijke speler op het mensen-handeldossier. Het misbruiken van toelatingsprocedures om mensenhandel te faciliteren, moet natuurlijk worden tegengegaan. Naast adviserend werk op dit terrein ben ik onder meer betrokken bij diverse nationale en internationale mensenhandelprojecten. Ik werk al jaren op het terrein van fi ghting human traffi cking. Zo ben ik van 2007 tot 2009 hoofd geweest van het mensenhandel-bureau van de OSCE (Organisation for Security and Co-operation in Europe red.) in Kosovo. In die functie had ik regelmatig contact met zowel daders als slachtoff ers. Vooral de momenten dat ik zeer jonge seksueel uitgebuite kinde-ren voor me had staan, hebben een enorme impact op mij gehad. Dat vergeet je nooit meer. Het is niet te bevatt en wat mensen elkaar kunnen aandoen.”

Hoe werken het OM en de IND samen bij het opsporen van mensenhandel?Ten Kate: “Een geslaagde vorm van samenwerking is het Expertisecentrum Mensenhandel en Mensensmokkel hier in Zwolle. De IND, politie, KMar en Inspectie SZW komen elke maand bij elkaar om signalen te delen en waar mogelijk ‘op te plussen’ tot voorstellen voor onderzoek. Stel dat de Konink-lijke Marechaussee een auto aan de grens aanhoudt met een dikke man in een leren jasje als chauff eur, die de paspoorten heeft van de drie vrouwen op de achterbank. Als de tomtom dan ook nog ingesteld is op de Amsterdamse Wallen, is dat een belangrijk signaal. Door zulke signalen te delen, kun je op een gegeven moment een onderzoek instellen. Mensenhandelzaken komen niet vanzelf bovendrijven, je moet er actief naar zoeken want slachtoff ers zullen niet snel naar de politie stappen als ze illegaal in Nederland zijn.”Sondeijker: “Daarnaast bespreken de IND en het OM binnen het ‘Preweeg-overleg’ opsporingswaardige zaken. In de loop der jaren is de IND zich promi-nenter gaan manifesteren bij de aanpak van mensenhandel. We maken deel uit van verschillende mensenhandelgremia, zoals de Taskforce Mensenhandel en het Internationaal Mensenhandeloverleg, en doen mee aan verschillende nationale en internationale projecten. Een voorbeeld van een internationaal project waar de IND bij betrokken is, handelt over het identifi ceren van slacht-off ers. Ook is de IND verantwoordelijk voor de uitvoering van de zogenoemde B9-regeling, die slachtoff ers onder bepaalde voorwaarden verblijf en opvang biedt tijdens het strafrechtelijk onderzoek.”Ten Kate: “Er doen allerlei verhalen de ronde over misbruik van die regeling, maar dat is lastig aan te tonen. Bovendien kan ook dat misbruik onderdeel zijn van de mensenhandel. Er worden nu tussen de drie- en vierhonderd B9-vergunningen verstrekt per jaar, terwijl Comensha (het Coördinatie-centrum Mensenhandel red.) in 2011 1222 zaken heeft geregistreerd en het werkelijke aantal slachtoff ers waarschijnlijk in de duizenden loopt.” >

Warner ten Kate (links) en Richard Sondeijker in de rosse buurt van de Zwolse binnenstad.


Waarom is bewustwording zo belangrijk?Ten Kate: “Mensenhandel is soms moeilijk voor te stellen. De Koolviszaak is een bekend voorbeeld. Daarbij waren Nigeriaanse meisjes betrokken die als alleenstaande minderjarigen naar Nederland kwamen om asiel aan te vragen maar plotsklaps verdwenen. Het bleek dat ze vanuit de opvang in andere landen in de prostitutie te werk gesteld werden. Hun verhaal was steeds ongeveer het-zelfde: ze waren door hun familie verstoten en hun papieren kwijtgeraakt en beïnvloed door voodoo-rituelen. Als gevolg van die zaak is er nu beter toezicht op de opvanglocaties. Gedwongen prostitutie is de bekendste vorm van mensenhandel, maar andere vormen van arbeidsuitbuiting nemen toe. Elke zaak is weer anders. Neem nou de Filippijnse matrozen in de binnenvaart. Wie had kunnen denken dat daar mensenhandel in het spel was? De schippers betaalden het uitzendbureau het wett elijk minimumloon, maar de matrozen kregen veel minder. Of denk aan de aspergekwekerij in Someren. We krijgen nu ook signalen van mensenhandel bij asbestverwijdering, waarbij medewerkers na een dag vervangen worden. Ook orgaanhandel komt aan de oppervlakte. Ik ben elke keer getroff en door de gruwelijkheid van de zaak. Elke keer denk je: ‘Waar houdt het op?’”

Sondeijker: “Mensenhandel heeft veel gezichten. Recent hebben we bij de IND misstanden en uitbuiting bij au pairs aan de oppervlakte gebracht. Het pro-bleem is dat het een hidden crime is. Dat maakt de bestrijding lastig. Criminelen zijn vaak erg inventief. Wereldwijd zijn er op dit moment naar schatt ing 27 mil-joen mensen slachtoff er van deze moderne vorm van slavernij: mannen, vrou-wen, jongens en meisjes. Ter vergelijking: in vierhonderd jaar trans-Atlantische slavenhandel werden ongeveer twaalf miljoen slaven verscheept.”Ten Kate: “Mensenhandel is niet alleen een zaak van justitie en politie! Het is belangrijk mensenhandel bekend te maken op het laagste niveau, bij de mede-werkers op de werkvloer. Laatst hebben we nog herrie geschopt in de hotel-branche. Er waren hotels rond Schiphol die werden gebruikt als bordeel met buitenlandse prostituees. Om te laten zien hoe dat in zijn werk gaat, hebben we actrices ingehuurd die zogenaamd als prostituee werden bezocht door politie-mensen. Daar is een indicatorenlijst uit gekomen voor hotels. Iedereen, in alle branches, zou alert moeten zijn op signalen. Als je als arts bijvoorbeeld een patiënt hebt met één nier die opeens niet meer bij je komt, dan zou er een bel moeten gaan rinkelen. We hebben nu ook het Erasmus Medisch Centrum betrokken bij onderzoek.” Sondeijker: “Uitgekiende bewustwordingscampagnes, bijvoorbeeld via social media, zijn belangrijk. Niet alleen gericht op mogelijke slachtoff ers, maar ook op het general public, dat veelal niet weet wat mensenhandel is. Begin 19de eeuw wist een kleine groep Britt en, vooral via fl yers en openbare bijeenkomsten, miljoenen landgenoten bewust te maken van de onmenselijkheid van de slaven-handel. Uiteindelijk lukte het hen om in twintig jaar tijd de Britse slavenhandel af te schaff en.”

Wat kan er nog beter bij het bestrijden van mensen-handel in Nederland?Ten Kate: In 2012 hebben we meer dan drie-honderd zaken ingezonden naar het OM. Daarvan zijn er tweehonderd op zitt ing gekomen. Ongeveer zeventig procent van de mensenhandel-zaken eindigt in een veroordeling. Dat is minder dan bij andere misdrijven. Daarbij speelt mee dat rechters niet veel mensen-handelzaken onder ogen krijgen en niet altijd even goed ingevoerd zijn in de wetgeving op dit gebied. Ze weten bijvoorbeeld niet dat het werven van prostituees in het buitenland op zich al een strafb aar feit is, op grond van een verdrag over vrouwenhandel uit 1933. Bij het OM hebben we gespecialiseerde offi cieren, de rechtbanken gaan daar nu ook mensen op trainen.”Sondeijker: “Waar nodig kunnen we de bestaan-

de samenwerkingsverbanden in de vreemde-lingen- en strafrechtketen en op internationaal niveau intensiveren en optimaliseren in de geest van het Rantsev-arrest (uitspraak van 7 januari 2010 van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens, waarin onder andere wordt aangegeven dat verdragsstaten nauw moeten samenwerken bij de aanpak van mensenhandel en de bescherming van slachtoff ers red.). Als IND kunnen we meer samenwerken met zusterdiensten in het buiten-land, zoals de Duitse BAMF, Franse OFPRA en Britse UK Border Agency.Zo kunnen we voorkomen dat daders hun activi-teiten naar een ander EU-land verplaatsen. Belangrijk is ook nauwe samenwerking met de diplomatieke posten in de herkomstlanden van slachtoff ers. Verder is het zaak aandacht te beste-den aan bewustwording en trainingen. De EU Richtlijn 2011/36 noemt in dit verband met name migration offi cials. IND’ers kunnen op verschillende manieren signalen opvangen van mogelijke mensenhandel, bijvoorbeeld bij visumaanvragen en bij de IND-lokett en en asielaanmeldcentra. Het is belangrijk dat we in staat zijn om de signalen tijdig te herkennen.”

‘Mensenhandel is niet alleen een zaak van justitie en politie! Het is belangrijk mensenhandel bekend te maken op het laagste niveau, bij de medewerkers op de werkvloer’

Op 28 januari is het Wetsvoorstel uitbrei-ding biometrie aangenomen door de Tweede Kamer. Het voorstel maakt het mogelijk vingerafdrukken van alle vreemde-lingen op te slaan in een centraal register voor gebruik door alle partijen in de vreemdelingenketen. Rolf Arts, projectleider de Programmadirectie Identiteitsmanage-ment en Immigratie (IDMI) en nauw betrokken bij de totstandkoming van het wetsvoorstel, voorziet een NRC-artikel dat de volgende dag verscheen van extra uitleg.

Niet nieuw“De Tweede Kamer stemt in met centrale opslag van vingerafdrukken van vreemde-lingen, terwijl ze eerder zo’n database voor Nederlanders afwees”, schrijft NRC. Deze zin suggereert net als de titel van het stuk dat het gaat om een nieuwe database. “Dat is niet juist”, stelt Arts. “In de BVV zijn al vingerafdrukken van asielzoekers en ongedocumenteerden opgenomen. Het gaat om een fl inke uitbreiding van deze database naar alle vreemdelingen die langer dan drie maanden in Nederland verblijven, voor gebruik danwel hergebruik door alle partijen in de vreemdelingenketen.” Op grond van Europese verplichtingen moeten vreemdelingen ook nu al vinger-afdrukken afgeven. Bij visumaanvragen voor kortdurend verblijf worden tien vingerafdrukken opgenomen in de Europese database EU-VIS. Asielzoekers geven tien vingerafdrukken af die zowel in de BVV worden opgeslagen als in EURODAC, om te kunnen controleren of iemand al in een andere lidstaat bekend is. Tot slot moeten alle vreemdelingen twee vingerafdrukken afgeven bij de IND, die ze samen met een pasfoto en een handtekening op het verblijfsdocument plaatst.

IdentiteitsfraudeVolgens het bericht is de database nodig om ‘lookalike-fraude’ te bestrijden. In de

In de pers is veel aandacht voor de uitvoering van het vreemdelingenbeleid. Bij de weergave ontbreekt nogal eens de nuance of worden fouten gemaakt. In deze rubriek het hele verhaal.

‘Toch database voor vingerafdruk’

Datum: dinsdag 29 januari

In: NRC

PENDe rode

praktijk komt deze vorm van fraude weinig voor, aldus de krant. “Minder dan tien asielaanvragen worden jaarlijks afgewezen omdat een vreemdeling een paspoort bij zich heeft dat niet van hem is.” Dit is echter niet de belangrijkste vorm van identiteits-fraude, weet Arts. “Wat vaker voorkomt is dat iemand opnieuw een verblijfsvergun-ning aanvraagt onder een andere naam of meerdere aanvragen indient. Dit is duidelijk geworden bij de invoering van EURODAC.”Juist bij vreemdelingen heeft opslag van biometrische kenmerken toegevoegde waarde, omdat namen uit andere taal-gebieden gevoelig zijn voor foutief gebruik en misbruik. Maar het voorkomen van fraude is niet het enige. Een ander voordeel

is dat het proces van verifi catie kan worden versneld. Arts: “In het vreemdelingenproces zijn veel verifi catiemomenten. Er is dus een aanzienlijke effi ciencywinst te behalen.” Dat heeft ook voordelen voor de vreemdeling. Die hoeft door de centrale opslag niet telkens opnieuw zijn vinger-afdrukken te laten registreren. Ook kan zijn status gemakkelijker worden vast-

gesteld wanneer hij geen identiteitsbewijs bij zich heeft .

‘Potentieel verdacht’Het bericht gaat ook in op het mogelijke gebruik van de database voor opsporingsdoel-einden door politie en justitie. Verschillende critici noemen dit discriminerend: vreemdelin-gen zouden bij voorbaat potentiële verdach-ten zijn. Arts: “Bij zoekingen wordt alleen aangegeven bij welke vreemdelingen de vingerafdrukken overeenkomen met de vingerafdrukken op de plaats van misdrijf. Dat is vergelijkbaar met het doorzoeken van camerabeelden. Iedereen op de beelden wordt vergeleken met het signalement van de verdachte, maar alleen degene die aan het

signalement voldoet zal als verdachte kunnen worden aangemerkt. Overigens mag de database alleen worden gebruikt als het gaat om misdrijven waarbij voorlopige hechtenis is toegestaan of waarbij het onderzoek op een dood spoor is beland. Ook moet de rechter-commissaris toestemming geven.” Het wetsvoorstel zal binnenkort door de Eerste Kamer behandeld worden.

17INDcontext 1/2013

INDcontext 1/201318 IND

Wat voorafgaat:Nederland heeft de ambitie om een van de beste kennis-economieën ter wereld te worden en trekt daarvoor

onder meer buitenlands talent aan. Sinds 2009 geldt de Regeling hoogopgeleiden: hoog-opgeleide buitenlanders kunnen een verblijfs-vergunning voor een jaar krijgen om tijdens dat jaar in Nederland op zoek te gaan naar een baan als kennismigrant of een innovatief bedrijf te starten. De regeling is bedoeld voor vreemdelingen die in Nederland gepromo-veerd zijn of een mastergraad hebben behaald van een opleiding die is opgenomen in het Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs. Daarnaast komen vreemdelingen in aanmerking die in het buitenland een master- of PhD-graad of een equivalent daar-van hebben behaald aan een van de ongeveer

tweehonderd geselecteerde buitenlandse top-universiteiten. Bij de aanvraag worden onder meer ook de leeft ijd en de beheersing van de Nederlandse of Engelse taal meegewogen. Als de vreemdeling nog in het buitenland verblijft en een machtiging tot voorlopig verblijf vereist is, kan hij of zij een aanvraag daarvoor indie-nen bij de Nederlandse ambassade in dat land.

8 februari 2011Een dertigjarige Australische vrouw vraagt een machtiging tot voorlopig verblijf (mvv) aan met de bedoeling gebruik te maken van het zoekjaar voor hoogopgeleiden. De vrouw heeft de graad Master of Professional Accounting behaald aan de Australian National University. Deze universiteit is een van de voor het zoek-jaar geselecteerde buitenlandse topuniversitei-ten. Bij de aanvraag zit een diplomawaardering van de Nuffi c, waarin het onderwijsniveau van

IND-dossierDe IND heeft miljoenen afgesloten procedures in het systeem staan. Hier blikken we terug op de weg van één aanvraag door de keten: van aanvraag tot uitkomst.

het behaalde diploma is vastgesteld. De Australische doet haar aanvraag vanuit Engeland, waar ze op dat moment verblijft . Haar verblijfsvergunning daar is geldig tot 20 april 2011. Omdat dat minder is dan drie maan-den, heeft ze strikt genomen geen ‘bestendig verblijf ’. Maar omdat ze gezien haar nationali-teit feitelijk geen mvv nodig heeft voor een verblijfsvergunning regulier, stapt de IND hier overheen. Op 23 maart wordt de aanvraag ingewilligd.

20 juli 2011De vrouw komt naar Nederland en gaat wonen in Amsterdam.

8 augustus 2011De Australische dient de aanvraag in voor een verblijfsvergunning voor het zoekjaar voor hoogopgeleiden. De IND had bij de aanvraag van de mvv al vastgesteld dat de vrouw aan de criteria voldoet, dus de aanvraag kan snel wor-den afgehandeld. Ze heeft bovendien de leges betaald en een geldig paspoort laten zien en de IND heeft gecheckt dat ze geen strafrechtelijke

Zoeken naar een baan als kennismigrantMet een verblijfsvergunning ‘zoekjaar hoogopgeleide’ mogen hoogopgeleide vreemdelingen een jaar lang in Nederland verblijven en zoeken naar een baan als kennismigrant. Een jonge, Australische vrouw maakte gebruik van de regeling en heeft nu een contract voor onbepaalde tijd bij een multinational met een kantoor in Amstelveen.

19INDcontext 1/2013dossier

Te veel leges betaaldDe kennismigrant uit dit dossier had een verkeerd bedrag aan leges betaald. Het legesbedrag van €433 dat zij betaalde gold in het verleden voor de aanvraag ‘zoekjaar hoogopgeleide’, terwijl voor een aanvraag ‘zoekjaar afgestudeerde’ een legesbedrag van €331 gold. In juni 2010 waren de bedragen al gelijkgetrokken naar €331, maar veel ambassades waren daarvan niet op de hoogte en bleven lange tijd het verkeerde bedrag vragen. “Het was een vergissing, dus deze restitutieaan-vraag heb ik snel kunnen afh ande-len”, vertelt IND-medewerker Mark Schulte. “Binnen een paar weken stond het bedrag van €102 op de rekening van de Australische.”

Twee regelingen voor buitenlands talentEr zijn meerdere soorten verblijf mogelijk voor werkzoekende hoogop-geleiden. Naast de Regeling hoogopgeleiden is er de regeling ‘zoekjaar afgestudeerde’. Die bestaat al sinds 2008 en is bedoeld voor buitenlan-ders die in Nederland een bachelor- of masterdiploma hebben behaald. Zij kunnen de aanvraag indienen na hun afstuderen, aansluitend aan de verblijfsvergunning die al was verleend voor studie. Ook deze talenten mogen een jaar lang zoeken naar een baan als kennismigrant. In die periode is arbeid vrij toegestaan: de werkgever hoeft niet te beschik-ken over een tewerkstellingsvergunning (twv). Bij het zoekjaar voor hoogopgeleiden moet dat wel, tenzij iemand daarvoor al drie jaar een verblijfsvergunning heeft gehad waarmee arbeid was toegestaan en het hoofdverblijf nadien niet buiten Nederland is gevestigd. Over die twv bestaat de nodige discussie omdat een hoogopgeleide mogelijk opziet tegen een zoekjaar als hij niet vrij mag werken, maar het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid houdt daar voorals-nog aan vast. In de loop van 2013 wordt de Regeling hoogopgeleiden voor een tweede keer geëvalueerd.

antecedenten heeft . Overigens blijkt dat zij €102 te veel heeft betaald voor de mvv-aan-vraag, maar dat krijgt ze binnen een paar weken teruggestort (zie kader).

17 augustus 2011De IND verleent de verblijfsvergunning regulier voor ‘verblijf gedurende zoekjaar hoogopge-leide’. De vergunning is op 8 augustus 2011 ingegaan en is een jaar geldig, tot 8 augustus 2012. De Australische mag werken, mits de werkgever beschikt over een tewerkstellings-vergunning (twv). Als ze een beroep doet op bijstand, kan dat gevolgen hebben voor haar verblijfsvergunning.

24 augustus 2011Het verblijfsdocument voor de hoogopgeleide Australische ligt klaar bij het IND-loket in Amsterdam.

1 december 2011De vrouw treedt in dienst bij British American Tobacco Nederland, een multinational met onder meer een kantoor in Amstelveen. Ze krijgt de functie van Management Accountant Export. Haar bruto maandloon ligt rond de 5000 euro. Ze heeft dus al binnen enkele maanden een baan gevonden als kennis-migrant. Haar werkgever vraagt een vergun-ning aan voor ‘verblijf als kennismigrant’, waardoor een twv niet meer vereist is. De IND willigt de aanvraag op 8 december 2011 in. De vergunning is een jaar geldig, omdat de vrouw

een jaarcontract heeft gekregen van haar werkgever. In januari 2012 kan ze haar nieuwe verblijfsdocument ophalen.

19 september 2012British American Tobacco zet het jaarcontract van de Australische om in een contract voor onbepaalde tijd. De IND kan in Suwinet zien dat ze aan het looncriterium voldoet. De gel-digheidsduur van haar verblijfsvergunning voor ‘verblijf als kennismigrant’ wordt daarom op aanvraag met vijf jaar verlengd tot 1 decem-ber 2017.

Mark Schulte


Onderzoek &PUBLICATIES

Meer Russinnen in Nederland Uit cijfers van het CBS (Webmagazine 19 januari) blijkt dat de immigratie uit de voormalige Sovjet-Unie sinds 2000 sterk is toegenomen. Dit komt met name door een stijgende arbeidsmigra-tie. Op 1 januari 2012 woonden 65 duizend personen van Sovjet-origine in Nederland. Tweederde van de immigranten heeft zich in 2000 of later in Nederland gevestigd.Opvallend is dat uit Rusland en de westelijke landen van de voorma-lige Sovjet-Unie twee keer zo veel vrouwen als mannen naar Nederland kwamen. Het ging hierbij vooral om gezinsmigratie. Driekwart van de gezinsmigranten uit de voormalige Sovjet-Unie zijn vrouwen die zich met hun partner herenigen of die naar Nederland komen om te trouwen met een Nederlandse man. Onder immigran-ten uit de Kaukasus is er nauwelijks een verschil tussen het aantal mannen en vrouwen. Onder hen was asielmigratie het meest voorkomende migratiemotief. In de periode 2006-2010 is het aantal personen uit Estland, Letland en Litouwen in Nederland fl ink toegenomen. Dat hangt samen met de toetreding van deze Baltische staten tot de Europese Unie in 2004. Het volledige bericht is te vinden op www.cbs.nl, onder publicaties (zie webpublicaties, Webmagazine). De statistieken van het CBS

(Webmagazine, 19 februari) laten zien dat in 2011 vijfh onderd alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’s) naar Nederland kwamen: tweehonderd minder dan een jaar eerder. Bijna 60 procent was 16 of 17 jaar. Ruim de helft was Afghaans. Van hen was negen op de tien een jongen. Bij de andere nationaliteiten ligt dat aandeel iets lager. Bij meerderjarige asielzoekers zijn mannen met zestig procent veel minder oververtegenwoordigd.

De app geeft antwoord op veelgestelde vragen van burgers en ontsluit berichten van het ministerie, de politie, het Openbaar Ministerie, het Nederlands Forensisch Instituut, de Raad voor de Kinderbescherming, de Dienst Justitiële Inrichtingen, de Nationaal Coördinator

Terrorismebestrijding, de IND en de Dienst Terugkeer en Vertrek. Ook geeft de app de contact-gegevens van ongeveer duizend locaties van

organisaties die binnen het domein van Veiligheid en Justitie actief zijn, zoals politiebureaus, rechtban-ken, meldpunten en veiligheidsregio’s.

Desgewenst navigeert de app u naar de dichtstbij-zijnde gekozen locatie.

De app ‘Min. VenJ’ is gratis te downloaden in de app stores voor Android (htt p://www.rijksover-heid.nl/apps/minvenj-android) en Apple (htt p://

www.rijksoverheid.nl/apps/minvenj-ios).

Amv’s vooral jongens

V en J lanceert appBent u geïnteresseerd in thema’s die spelen bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie en beschikt u over een smartphone of tablet? Installeer dan de gratis app Min. VenJ.

21INDcontext 1/2013

NIEUW!Voer voor SPECIALISTENZoeklicht op

mensenhandelDe afgelopen tijd zagen verschillende publicaties van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel het licht.

Het onderzoek ‘Mensenhandel in en uit beeld (2012). Cijfermatige rapportage 2007-2011’ werpt met 340 pagina’s vol cijfermatige data een groot zoeklicht op het probleem mensenhandel. De bijbehorende factsheet geeft de belang-rijkste gegevens overzichtelijk weer. De Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen, Corinne Dett meijer, analyseerde cijfers over slachtoff ers, daders, opsporing, vervolging en berechting van mensenhandel in Nederland. Nog altijd is er geen zicht op het totaal aantal slachtoff ers van mensenhandel in Nederland. Wel lijkt mensenhandel ieder jaar beter te worden herkend: het aantal gemelde slachtoff ers steeg in de periode 2007-2011 van 716 tot 1222. Bijna veertig procent van hen zijn vrouwen van 18 tot 23 jaar. In 2011 waren dat er 452. Bijna tweehonderd slachtoff ers (zestien procent) bleken zelfs jonger dan achtt ien.

RegistratieDe rapporteur vreest dat het aantal minderjarige slachtoff ers van mensenhandel groter is dan uit de cijfers naar voren komt. Dat komt doordat niet alle slachtoff ers worden gemeld en van gemelde slachtoff ers niet altijd alle gegevens goed worden geregistreerd. Haar boodschap luidt dat mensenhan-del zichtbaar moet zijn om deze eff ectief te kunnen bestrij-den. Mensenhandel die nog niet in beeld is, moet in beeld gebracht worden; mensenhandel die al wel in beeld is, moet beter geregistreerd worden. Daarom roept zij alle organisa-ties op die in contact komen met slachtoff ers die te melden bij CoMensha, het Coördinatiecentrum Mensenhandel.

Aanpak gemeentenDaarnaast verscheen het rapport ‘Mensenhandel. Eff ectieve aanpak op gemeentelijk niveau. Lessen uit de praktijk.’ In vier gemeenten is onderzocht hoe zij mensenhandel aanpakken

en welke resultaten zij boeken. Aan de hand van voorbeelden uit de praktijk wordt getoond hoe binnen gemeenten mensen-handel eff ectief bestreden kan worden. Hierbij maakt de rapporteur ook gebruik van de goede ervaringen die elders in het land zijn opgedaan, bijvoorbeeld in de zogenoemde proeft uinen.

De onderzoeken zijn te downloaden op htt p://www.nationaalrapporteur.nl/publicaties.

Taal- en schrift analyseBinnen de IND is veel specifi eke expertise verzameld. Die komt binnen en soms ook buiten de vreemdelingenketen van pas. In de eerste afl evering van deze nieuwe rubriek aandacht voor taal- en schrift analyse.

Binnen elke asielaanvraag is een belangrijk vraagstuk waar iemand vandaan komt. Het ene gebied wordt als veilig beschouwd, het andere niet. De ene bevolkingsgroep heeft vervolging te vrezen, de andere niet. Bij twijfel aan de gestelde herkomst kan een taalanalyse uitkomst bieden. Dat gebeurt in circa vijf procent van de zaken. Linguïsten van de IND ontvangen een anonieme spraakopname en onderzoeken, gesteund door vakliteratuur en moedertaalsprekers, tot welk gebied de spraak kan worden herleid.

TashelhitDr. Nico van den Boogert is een van de linguïsten die taalanalyses uitvoeren. Hij studeerde Arabisch en promoveerde op handschrif-

ten in het Tashelhit, een Marokkaanse berbertaal. Van den Boogert laat een woordenboek zien van het Toeareg, ook een berber-taal. ‘Een mooi stuk werk’, zegt hij. ‘Voor het Toeareg zijn we goed gedocumen-teerd, zodat we kunnen nagaan of een Toeareg uit Mali komt, of eerder uit Niger.’ Als linguïst bij de IND ziet hij vaak opval-lende overeenkomsten in zaken waar twijfel bestaat aan het asielrelaas. ‘Zo vertellen nogal veel

Jezidi’s uit Irak dat ze werkten als slijter. Veel Arabischtalige Soedanezen stellen te behoren tot de Afrikaanse stammen Berti en Tundjur.’

TranscriptZijn specialisme brengt hem soms ook buiten de IND. Zo is hij wel eens uitgeleend aan het Nederlands Forensisch Instituut. ‘Ik moest helpen een transcript te maken van een bandopname. De verdachten waanden zich onverstaanbaar, maar met het transcript konden ze worden gelinkt aan een reeks zware delicten.’ Omdat hij vrijwel elke schrift soort van de wereld kan herkennen of ontcijferen, heeft de linguïst ook wel eens meegewerkt aan handschrift - en documentonderzoek. Steeds draait het erom of iemands verhaal klopt of niet.

Koreaans? Oud-Vietnamees? Of toch Tashelhit?


In 2011 zag al het Samenwerkingsplan het licht. Vorig jaar juni gaf de directeur-generaal Vreemdelingenzaken de drie organisaties in de ‘kleine keten’ opdracht om een gezamenlijk jaarplan te

maken. Het resultaat is een document met de titel: ‘Samen voor een goede uitvoering van de Vreemdelingenwet’, dat boordevol staat met acties om de eff ectiviteit en effi ciency binnen de samenwerking te vergroten. Er zijn vier speerpunten: een optimale doorstroom bin-nen de keten, een zo effi ciënt mogelijke bedrijfsvoering, optimalisatie van de commu-nicatie en de informatievoorziening, en het verbeteren van de ‘koppelvlakken’ met de vreemdelingenketen als geheel.

Gezamenlijk overlegBinnen de processen Toelating, Opvang en Terugkeer werken de ketenpartners nauw samen aan meerdere beleidsdoelstellingen. Bijvoorbeeld binnen het Programma

Stroomlijning Toelatingsprocedures, de invoering van de Wet modern migratiebeleid en bij het uitvoeren van het zogenoem-de ‘kinderpardon’. Om het vreemdelingenbeleid goed uit te voeren, zijn er verschillende overlegvormen tussen de keten-partners, zonodig aangevuld met andere partners.Veel overlegvormen, zoals het lokaal terugkeeroverleg en regio-naal afstemmingsoverleg, richtt en zich aanvankelijk alleen op terugkeer en vertrek, maar behelzen inmiddels ook toelating, opvang, toezicht en handhaving. Vanuit de bestaande overleg-vormen zullen de ketenpartners dit jaar de communicatie ver-sterken met gemeenten en partners als Nidos en VluchtelingenWerk Nederland. Zo zal de scope van de Klankbordgroep gemeenten worden verbreed naar toelating en opvang. Ook komt er een afstemmingsoverleg regulier.

Effi cïënter werken en faciliteiten delen

Samen werkt hetbeterDe afgelopen jaren zijn de IND, het COA en de DT&V steeds

nauwer gaan samenwerken. Voor 2013 hebben de ketenpartners zelfs een gezamenlijk jaarplan gemaakt. Het vreemdelingenbeleid beter én goedkoper uitvoeren is een belangrijk doel, want er moet fl ink bezuinigd worden. Op verschillende gebieden zijn er al concrete initiatieven.

Gezamenlijke huisvestingEen goed voorbeeld van samenwerking in de keten is het Justitieel Complex Schiphol (JCS) waar de IND en de DT&V onlangs naartoe zijn verhuisd en de voorzieningen delen met de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI). Al eerder is bekend gemaakt dat in 2016 de hoofdkantoren van de IND, het COA en de DT&V mogelijk verhuizen naar een gezamenlijke locatie in Den Haag.

Gezamenlijke coachpool Vorig jaar hebben de drie organisaties een werkgroep Human Resources Management opgericht. Het doel is onder meer gezamenlijk op te trekken bij trainingen en opleidingen. Ook zullen IND en DT&V waar mogelijk detacheringsplaatsen openstellen voor bovental-lige medewerkers van het COA. Verder begeleidt de coachpool desgevraagd trajecten voor medewerkers van COA en DT&V. Sinds 2011 kunnen IND-medewerkers die zich persoonlijk willen ontwikkelen, een coach krijgen die hen een tijd lang begeleidt en op weg helpt. De medewerkers vragen zich bijvoorbeeld af hoe ze om moeten gaan met onzekerheid, hoe ze grenzen kunnen stellen, hoe ze kunnen leren delegeren of wat een goede balans is tussen werk en privé. Werkinhoudelijke vragen worden niet behandeld. Er zijn nu elf coaches die een paar keer per jaar, naast hun gewone werk, een collega begeleiden. Deze coaches zijn speciaal opgeleid voor de extra taken. De IND wil de komende tijd bij de DT&V en het COA inventariseren of zij meer behoeft e hebben aan coaching en of zij medewerkers in huis hebben die wellicht als coach kunnen optreden.

23INDcontext 1/2013

Op het gebied van bedrijfsvoering zett en de drie organisaties hun samenwerking voort. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om gezamenlijke inkoop, effi ciëntere inzet van tolken, samen-werking bij het beheer van IT-voorzieningen en het uitwisselen van kennis. Op dit moment wordt onder meer onderzocht of een gemeenschappelijk intranet mogelijk is. Een andere novi-teit is videoconferencing. IND en COA vergaderen al op afstand.

Kosten besparenTijdens het opstellen van het jaarplan trad het kabinet Rutt e II aan en de bezuinigingen die dit kabinet wil doorvoeren treff en ook de vreemdelingenketen. Om het hoofd te bieden aan de bezuinigingen, hebben de organisaties in het jaarplan vier effi -ciencymaatregelen opgenomen. In de eerste plaats willen IND, COA en DT&V het hele asielproces herontwerpen. Op basis van ‘lean management’ worden dubbele handelingen en/of verspil-ling blootgelegd. De tweede maatregel behelst de huisvesting. Kunnen IND, COA en DT&V wellicht op meer plaatsen onder één dak of dicht bij elkaar zitt en? Door toelating, opvang en terugkeer op één terrein te huisvesten, zoals al het geval is in het Aanmeldcentrum Ter Apel, kan op beheer en gezamenlijke voorzieningen worden bespaard. Ten derde zal worden ingezet op een gemeenschappelijke ICT-werkomgeving. Dit kan bespa-ringen opleveren én de samenwerking vereenvoudigen. Tot slot is het plan staf- en ondersteunende werkzaamheden zoveel mogelijk te integreren en gezamenlijk uit te voeren. Daarbij wordt voortgebouwd op initiatieven die al in gang zijn gezet.

Ketenbreed calamiteitenteamBinnen de vreemdelingenketen bestaat al geruime tijd aandacht voor calamiteiten, zoals vreemdelin-gen met psychische problemen, honger- en/of dorststakingen en pogingen tot zelfdoding of dreigingen daartoe. Vanaf 1 januari is een Ketenbreed Calamiteitenteamgestart. Dit team heeft zes vaste medewerkers en vier oproepkrach-ten en opereert vanuit Rijswijk/Den Haag. De drie kernleden van IND, COA en DT&V zijn speciaal vrijgemaakt voor dit werk. Tot dusver maakten zij deel uit van het calamiteitenteam van de IND of het vergelijkbare incidententeam van de DT&V. Het team kan snel in actie komen als door de calamiteit gevaar ontstaat of kan ontstaan voor de

vreemdeling zelf of voor anderen. Het doel is escalatie te voorkomen en de situatie te stabilise-ren. Ook is het belangrijk informatie met elkaar uit te wisselen en trends te signaleren“Door te werken met één team en alle signalen van calamiteiten meteen te delen, voorkomen we dat we naast elkaar gaan werken”, vertelt Ruud Boonman, een van de kernleden van het team. “Een voorbeeld: als een vreemdeling op grond van medische aspecten mogelijk niet uitgezet kan worden, dan is het niet handig als dat pas in het terugkeerproces naar voren komt. Door eerder in het proces medisch onderzoek te doen, kunnen we de vreemdeling meer duidelijkheid geven. Zo verkorten we de periode van onzekerheid.”

Kennisbank AtlasAtlas is de naam van de kennisbank die de IND en Buitenlandse Zaken gebruiken voor het beantwoorden van klanten over het vreemdelingenbe-leid in begrijpelijke taal. De digitale kennisbank bevat algemene en specifi eke informatie over consulaire aangelegenheden, toegang, toelating, opvang, terug-keer, vertrek en Nederlanderschap. In 2013 gaan COA, IND en DT&V

samen alle relevante kennis en informatie in Atlas opnemen.

Bovendien zal de databank toegankelijk worden gemaakt voor relevante ketenpartners.

> Illus

trat

ies:

Kla

artje

Ber

kelm

ans


Eén Inkoop- en UitvoeringscentrumIND, COA en DT&V zijn sinds een klein jaar bezig met de inrichting van een gezamenlijk Inkoop- en Uitvoeringscentrum (IUC), dat waarschijnlijk in 2014 van start zal gaan. Alle inkoop loopt straks via het IUC, of het nou om een blocnote, een nieuw beeldscherm of een Europese aanbesteding voor beveiliging gaat. Door inkoopactiviteiten in de keten te bundelen, kunnen de organisaties kostenvoordelen behalen en hun kwaliteitseisen nader afstemmen.Jitske Janmaat, projectleider bij de IND, vertelt dat de inkoopafdelingen van IND, COA en DT&V nu al nauw samenwerken. “Medewerkers zitt en in werkgroepen waarin ze kritisch naar het inkoopproces kijken en samen bedenken waar het beter kan. Daar is in ieder geval uitgekomen dat we het de klant – en dat kan elke medewerker binnen een van de drie organisaties zijn – zo gemakkelijk mogelijk willen maken. De klant moet in één oogop-slag kunnen zien waar hij wat kan bestellen.” IND, COA en DT&V hebben een gezamenlijke Europese aanbesteding gedaan voor de medische advisering in de vreemdelingenketen. Op dit moment loopt er een aanbesteding managementadviesdiensten. Ook zijn opleidingen gezamenlijk aanbesteed en gaan medewerkers van IND en DT&V nu samen een aantal opleidingen volgen. “Het gaat om de groepsge-richte opleidingen voor de komende drie jaar”, vertelt adviseur Opleidingen en Ontwikkeling Yvonne de Jong. “Dat zijn bijvoorbeeld juridische opleidin-gen en communicatiecursussen waarbij gemengde klassen goed kunnen werken. Medewerkers leren van elkaar, de klassen zitt en eerder vol en de afdelingen Inkoop doen geen dubbel werk.”

Gezamenlijk juridisch advies en procesvertegenwoordigingDe hoeveelheid juridische kennis binnen de IND is groot, en niet alleen op het gebied van vreemdelingenrecht. IND Proces ver-tegen woordiging (PV) wil die kennis graag breed inzett en en zorgen dat de organisatie zijn zaakjes juridisch op orde heeft . “Wij kunnen bijvoorbeeld bemiddelen bij geschillen met leveranciers, kijken of de vertaling van een aanvraagformulier juridisch juist is of contracten vooraf beoordelen”, zegt unitmanager en advocaat Willem Semeijn. “Ik nodig DT&V en COA van harte uit om daar ook gebruik van te maken. Dat scheelt ons alle drie tijd en kosten. Bovendien bundelen we de kennis die anders misschien verloren gaat of versnipperd raakt.” Daarnaast heeft de IND sinds kort drie eigen advocaten in dienst. De COA maakt al gebruik van hun diensten, bijvoorbeeld in civiele zaken zoals een woningweigering. Semeijn: “Dat is goedkoper dan het inschakelen van de Landsadvocaat.” Tot slot loopt er een pilot waarin de IND de bestuursrechtelijke procedures overneemt van het COA. “PV vertegenwoordigt nu de minister in iedere rechtszaak waar de IND of de DT&V bij betrokken is, zoals een beroep of een zaak over vreemdelingen-bewaring. Dat kunnen onze procesverte-genwoordigers ook voor het COA doen.”

HetPROJECT

In deze rubriek belichten we een project waarin de IND samenwerkt met andere organisaties. Dit keer het project Justitiële Documentatie Opvolgen op basis van Ketenabonnementen, beter bekend als JUDOKA.

25INDcontext 1/2013

Wat houdt het project in?JUDOKA startt e eind 2011 en is gericht op een nieuwe werkwijze bij de IND bij het beoordelen van de consequen-ties van veroordelingen voor het verblijfsrecht van de vreemdeling. Tot nu toe raadpleegde de IND de anteceden-ten van de vreemdeling in het Justitiële Documentatie Systeem (JDS) bij zijn eerste aanvraag voor een verblijfsver-gunning, vervolgaanvragen en bij vervanging of vernieu-wing van een verblijfsdocument. In de toekomst zal de IND dat alleen doen bij een eerste aanvraag. Sinds 15 december 2012 krijgt de Centrale Verifi catie Unit van de IND namelijk automatisch bericht wanneer een vreemdeling is veroor-deeld voor een misdrijf. De IND kan dan direct nagaan of dit consequenties heeft voor de verblijfsvergunning. Wanneer dit het geval is, zal de IND een voornemen tot het intrekken van de verblijfsvergunning opstarten.

Wat is de aanleiding voor het project?De Basisvoorziening Vreemdelingen (BVV) is onlangs uitgebreid met meldingen van relevante strafrechtelijke gebeurtenissen, zoals het instellen van rechtsvervolging. Het nieuwe informatiesysteem van de IND, INDiGO, maakt het mogelijk een abonnement te nemen op deze straf-rechtelijke meldingen.

Wat zijn de voordelen van de nieuwe werkwijze?Er verloopt minder tijd tussen de veroordeling van de vreemdeling en de beoordeling door de IND. Daardoor is er minder kans dat de vreemdeling in herhaling valt, of dat er omstandigheden ontstaan die het intrekken van de verblijfsvergunning lastig maken. Een ander belangrijk voordeel is dat de IND effi ciënter de antecedententoets kan uitvoeren. In de oude werkwijze raadpleegde de IND voor elke vreemdeling op vaste momenten het JDS. In de meeste gevallen was er geen sprake van antecedenten. In de nieuwe werkwijze krijgt de IND automatisch bericht van een nieuwe veroordeling voor een misdrijf.

Wie werken er samen in het project?De IND werkt voor dit project nauw samen met de beheer-der van de BVV (IDMI) en JustID. JustID beheert de straf-rechtketendatabank (de SKDB), de tegenhanger van de BVV in de strafrechtketen, en is verantwoordelijk voor het verzenden van berichten uit de strafrechtketen. Daarnaast wordt er regelmatig met de politie afgestemd over de nieuwe werkwijze.

Wat zijn de resultaten tot nu toe?Op dit moment zijn er meer dan drieduizend berichten binnengekomen, waarvan er meer dan elfh onderd zijn beoordeeld door zes medewerkers van de Centrale Verifi catie Unit van de IND. Bij vijf vreemdelingen heeft de IND een voornemen tot intrekking van de verblijfsvergun-ning gemaakt. Er worden vijf nieuwe medewerkers ingewerkt in het beoordelen van de berichten op de consequenties voor het verblijfsrecht. De nieuwe werkwijze wordt de komende tijd in de praktijk beproefd en verfi jnd. Zo krijgt de IND in de toekomst ook bericht als een vreemdeling in Hoger Beroep is gegaan en wanneer er een vonnis is uitgesproken in het Hoger Beroep. Dat is belangrijk omdat de IND pas een

afgegeven verblijfsvergunning kan intrekken op het moment dat het vonnis onherroepelijk is. Verder gaat de IND de komende tijd gevallen beoordelen van vreemde-lingen die veroordeeld zijn in de periode vóór ingang van het nieuwe berichtenabonnement.

Wat is de link met andere projecten, zoals VRIS?JUDOKA draagt bij aan het oplossen van een aantal in het kader van VRIS (Vreemdelingen in de strafrechtketen red.) geconstateerde knelpunten. Zo kan het in de huidige situatie voorkomen dat veroordelingen vanuit de straf-rechtketen niet doorgegeven worden omdat het V-nummer ontbreekt. Met JustID zijn afspraken gemaakt over het handmatig opzoeken van de betreff ende gevallen, en het vervolgens koppelen van deze vreemdelingen.

Melding vanveroordelingen

26

Werk inUITVOERING

INDcontext 1/2013

INDcontext 1/2013 27

Saskia Watson,

Het leven van een operationeel manager bij het Koppelings-bureau ziet er elke dag anders uit. Het Koppelingsbureau heeft 32 werksoorten, die uiteenlopen

van licht administratief tot complex technisch. We bewegen ons op alle ‘koppelvlakken’ van de IND. Onze klanten bestaan uit organisaties uit de hele vreemdelingenketen, vreemdelingen en collega’s van de IND. We verstrekken bij-voorbeeld informatie over het verblijfsrecht van vreemdelingen en maken voornemens tot intrekking van verblijfsvergunningen. Ook con-troleren we het elektronisch berichtenverkeer van en naar de GBA, herstellen we fouten en testen we wijzigingen in relevante applicaties. Mijn portefeuille bestaat op dit moment uit het opstarten van een Schonings-/Ontdubbelteam en het aansturen van de technische sector: een groep van ongeveer twintig mensen. Ontdubbelen betekent: signaleren welke vreemdelingen dubbel zijn opgevoerd in het systeem en dit (laten) corrigeren. ‘Schonen’ wil zeggen: het verwijderen van overbodige of foute informatie. Binnen het Koppelings-bureau begeleid ik de invoering van het nieuwe informatiesysteem INDiGO. Zo testen we de stabiliteit van de titellevering/berichtenverkeer. Ook maak ik deel uit van de projecten Registratie Niet-Ingezetenen (RNI) en het Oplosteam titels.

Maandag 4 februariVanmorgen hebben we de laatste zaken door-gesproken in verband met het werkbezoek van onze plaatsvervangend hoofddirecteur, Caroline Postma. Er lijkt een ware griepepide-mie te heersen, dus er moet wat geschoven worden in het programma. Onder het genot van een kop koffi e gaan de leidinggevenden in op een aantal relevante zaken die spelen op onze afdeling. Met de komst van INDiGO staat onze afdeling volop in de schijnwerpers. Enkele medewerkers vertellen over hun werk en de invloed van INDiGO daarop. Caroline Postma is blij met de reacties, zowel de positieve als de negatieve. Helaas is het bezoek wat ingekort omdat er een bezoek aan de staatssecretaris is ingelast. Over een maand komt ze daarom terug om nog wat medewerkers te spreken en over andere onderdelen van ons werk te horen.

Om 11.15 uur reis ik af naar het hoofdkantoor in Rijswijk waar ik tijdens de lunch wat lastige problemen over het opzett en van het Schoningsteam help te analyseren en hoe we die in de nabije toekomst kunnen oplossen. Tegen 14 uur ben ik weer terug op kantoor en zet ik enkele gemaakte afspraken op de mail.

Dinsdag 5 februari 2013Om 8 uur een overleg met het Schoningsteam. Dat loopt uit, maar daarna kan ik alsnog aan-schuiven bij het seniorenoverleg dat elke dinsdag plaatsvindt. Met de senioren van mijn sector overleg ik kort over de aanpak van open-staande vragen en problemen. Daarna duik ik even mijn mailbox in.Om 13 uur naar een ingelast overleg van het managementt eam over het omvormen van de afdeling in verband met het nieuwe Schoningsteam dat wordt opgezet. Dit bete-kent onder meer personele verschuivingen en het fi lteren van werksoorten die tijdelijk over-geheveld moeten worden naar andere afdelin-gen. Om 15 uur weer achter mijn computer om de actiepunten die zijn voortgekomen uit de overleggen uit te werken. Ik stop om 16.30 uur. ’s Avonds via de thuisaansluiting toch maar mijn mailbox doorgelopen. Overdag kom ik hier amper aan toe.

Woensdag 6 februari 2013Om 8 uur opnieuw een overleg met de project-leden van het Schoningsteam. Hierin bespre-ken we de analyses van de zaken die tijdens conversie naar INDIGO uitvallen. Onze doel-stelling is om ongeveer tienduizend scho-ningszaken vóór 1 maart op te lossen. Om 9.30 uur snel naar de nieuwe IND-locatie in het COA-gebouw in Rijswijk. Ik overleg daar met ons Team Gebruik en ‘titelbatchafl eidingspeci-alist’ Oeta Kumara. We brengen in kaart welke tendensen we ontdekken in de titelafl eiding, als input voor het overleg om 10.30 uur van het Oplosteam. De titel van een vreemdeling is gekoppeld aan een code en wordt afgeleid uit het type procedure. Dat luistert nauw, want de titel is gekoppeld aan rechten en voorzienin-gen. In het overleg met het Oplosteam bespre-ken we een ‘dashboard’ om de stuurgroep een overzicht te geven. Het dashboard geeft inzicht in datakwaliteit, titelbepaling, titelverzending

en titelherstel. Tijd voor een broodje, maar snel weer door want om 13.30 is op het hoofd-kantoor in Rijswijk een RNI-overleg (Registratie Niet-Ingezetenen). Vervolgens om 15 uur terug naar Hoofddorp. Alle acties die afgesproken zijn in voorgaande overleggen en van invloed zijn op de werkprocessen van het Koppelingsbureau, koppel ik terug naar de afdeling. Daarna loop ik mijn mailbox door.

Donderdag 7 februariOm 9.30 met het Schonings-/Ontdubbelteam om tafel om de voortgang en afspraken door nemen. Opnieuw een nieuw lid gekregen van-uit de directie Naturalisatie, dat ik welkom heet. Ik maak duidelijk hoeveel schonings-zaken er liggen en we bespreken de deadlines. Gauw om 10 uur naar een ingelast senioren-overleg om hen te informeren over de organi-satorische wijzigingen bij het Koppelings-bureau zoals we die in het managementoverleg van dinsdag hebben besproken. De rest van de dag neem ik alle openstaande zaken, mails en acties door en werk ze waar mogelijk af. Ook lees ik de door de senioren opgemaakte voort-gangsgesprekken en coachingsgesprekken van mijn groep. Om 15 uur heb ik een voorbespre-king voor een functioneringsgesprek van een medewerker met een senior.

Vrijdag 8 februariOm 8 uur een overleg met de projectleden van het Schoningsteam. We praten bij en ik help ze met de voorbereiding van de presentatie die ze gaan verzorgen voor een delegatie van de Bulgaarse IND. De Bulgaren willen ervaring opdoen met het proces signaleringen, zoals we die doorgeven als een vreemdeling een straf-baar feit heeft gepleegd. Ze willen graag weten hoe wij in dit proces samenwerken met de ketenpartners.In de middag zijn er geen afspraken en heb ik eindelijk tijd om achterstallige mails en werk weg te kunnen werken.

Zaterdag 9 februariDe zaterdag staat in het teken van het huishou-den, boodschappen doen en natuurlijk mijn dochter. Een van mijn hobby’s is koken en ’s avonds komen er vrienden eten.

Zondag 10 februariVandaag met mijn dochter en vriend naar een indoorspeeltuin. De rest van de dag houden we lekker rustig.

operationeel manager bij het Koppelingsbureau van de IND in Hoofddorp.


HetVERHAAL

Toen de Panamese arts Carmen Santana zes jaar geleden tijdelijk op een cruiseschip ging werken, kon ze niet bevroeden dat dat haar leven op zijn kop zou zett en. Op de wateren rond het zuidelijkste puntje van Zuid-Amerika ontmoett e ze een Nederlandse man met wie het goed klikte. Inmiddels zijn ze getrouwd en wonen ze met hun dochtertje Marilia in hartje Amsterdam.

“Een vriendin van mij werkte voor een Noorse rederij die cruises verzorgt rond de Noord- en de Zuidpool. Ze waren voor een korte periode op zoek naar artsen. Ik kon een sabbatical nemen van mijn werk en monsterde aan nadat ik de benodigde trainingen had gevolgd. Als scheepsarts moet je bijvoorbeeld weten hoe je iemand evacueert en wat belangrijke scheepstermen zijn. Ik voer drieënhalve maand rond Antarctica op vijft iendaagse cruises vanuit Chili of Argentinië.Na vier maanden cruisen, pakte ik in Panama mijn baan als arts weer op. Ook begon ik een master epidemiologie. Toen belde mijn vriendin weer. Ze hadden dringend een arts nodig voor een maand. Ik kon vakantie opnemen en ging weer naar het schip. Op die reis ontmoett e ik Pieter. Als scheepsarts had ik genoeg gelegenheid om met de passagiers te kletsen. Het klikte en we wisselden e-mail-adressen uit. Na de cruise bleek mijn vlucht vertraagd. Ik had niets te doen en belde Pieter. Vanaf dat moment was het ‘aan’.

Terug in Panama werd ik bekropen door twijfels. Vrienden vroegen zich af of het geen man was met slechte bedoelingen. Speldde hij me niet wat op de mouw? Ik besloot naar Nederland te gaan. Als het niet waar was wat hij me had verteld, kon ik daar maar beter op tijd achter komen. Maar alles wat hij over zijn leven had verteld, bleek waar. En onze gevoelens waren onveranderd.We hadden dagelijks contact via e-mail, telefoon of Skype. Elke drie maanden ging ik naar Nederland, of hij naar Panama. We gingen nadenken over de toekomst. Uiteindelijk besloten we dat ik zou verhuizen naar Nederland. Voor hem zou het lastig zijn een passende baan te vinden in Panama. En omdat ik in Costa Rica heb gestudeerd, wist ik al wat het is om ergens opnieuw te beginnen.We zijn getrouwd in Panama en ik ben op een toeristenvisum naar Nederland gereisd. Ik ging gelijk een taalcursus volgen. Na drie maanden ging ik alleen terug naar Panama. Om het basisexamen inburgering in het buitenland af te leggen moest ik naar de ambas-sade in Costa Rica. Het was geen leuke tijd: het waren veel verande-ringen tegelijkertijd. Maar ik wist dat we erdoorheen moesten.

Nu ben ik bezig met onze dochter en Nederlands leren. Ik wil hier graag werken: ik heb niet voor niets zo lang gestudeerd. Dat zal tijd kosten. Ik denk bewust niet te ver vooruit. De eerste stap is om het staatsexamen NT2 te halen. Daarna laat ik mijn diploma’s waarderen. Om in de Nederlandse gezondheidszorg te mogen werken, moet ik nog een één- tot tweejarige opleiding doen. Mijn ‘open mind’ heeft me enorm geholpen hier te wennen. Je kunt niet hetzelfde verwachten als in je eigen land. Door de cruises rond Antarctica wist ik al hoe kou voelde. Waar ik niet op was voor-bereid, waren de grijze luchten. Ik weet nu hoe belangrijk de zon voor me is!”

“Alles wat hij verteld had, bleek waar”

Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) - INDcontext · 2016. 11. 4. · gesprek tussen Richard...

Documents

Transcript of Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) - INDcontext · 2016. 11. 4. · gesprek tussen Richard...