IJ.._. curv. -t·:TATteOENTRUM aLEDERLAN OSE POL.ITIEKI

-. PARTlJEN. .-

27 maart 1984 I nummer 1300

LIJST VAN ADVERTEERDERS

Atelier 7, Groningen I Bistroquet, Den Haag I Boogaard, Vee­nendaal 1 Bos Makelaarskantoor, Heemstede I La Cloche, Lei­den I Van Dijk's Modehuis, Waalwijk I Elba bv, Westbroek I Erenstein, Kerkrade I Van der Have, Goudriaan I Home Securi­ty, Hilversum I Hypotheekcentrum voor Academici, Rotterdam I In 't Silverhuys, Schoonhoven I lnjection, Hagestein I René Janssen, Wijchen I Klein Oever, Balkbrug I Klokkenmakerij v.d. Meuten, Scharsterbrug I Olsman Ramen en Deuren, Veenendaal I Onze Eigen Tuin, Dedemsvaart I Petit-Hotel-Restaurant Ot­ten, Amsterdam I Parker, Boshoven I Queen Size, Groningen I Kasteel van Rhoon, Rhoon I Rijko, Tilburg I Schuijtvlot, Mont­foort I Theresia, Amsterdam I De Waaijer & Partners, Arnhem I Westduin Budget Hotel, Vlissingen

HOTEL~KASTEEL ~ RESTAURANT!!~ ERENSTEIN

DE NIEUWE TROTS VAN LIMBURG: EEN SCHITTEREND KASTEEL HOTEL!

• 45 Luxe kamers met alle comfort • Ligging in Anstelvallci (300 ha) • Romantische Bar met open haard • Serre met uitzicht op rustieke hinnenplaats • Perfect uitgerust Sauna en Fitness centrum • Congresaccommodatie: I0-300pers. • Restaurant Kastcel Erenstein: fesliJn voor culinaire fijnproevers • Vlakhij Maastricht, Aken, Luik en Ardennen;

ideale etappeplaats voor Uw vakantiereis • Gastronomisch-, Weekend-, Vakantie- en

Vergader arrangement

• I-pers. kamer: j80,00/2-pers. kamer: f90,00 • Memhre "Les étapcs du Bon Goût"

Oud Erensteinerweg 6, 6468 PC, Kerkrade/045-461333, Telex: 56348 ERENS ~.RRASSfNDECOM/1/NAT/é VAN EEUWhVOUIJE( UI. TUUR ENMODERNCOMFOR~

SPECIALITEITEN RESTAURANT~ "Het Kasteel van Rhoon" .

' -à la carte Restaurant

Tevens zalen voor recepties, diners, , ·~'- . i:l. vergaderingen • 1 ~ ll"""1

J , ~

S.G. Abel- Dorpsdijk 63. Rhoon- Tel. (01890) 8896-8884

. . KLEIN - OEVER

Zorgeloze pony-vakantie in mooie natuur; binnen- en buitenmane­ge, zwembad, sport en (samen)spel, fietscrossbaan, creatief bezig zijn, buitenritten e.d.; alles onder ervaren en enthousiaste leiding. 6-15 jaar.

Inl. J. Maat, Oud-Avereest 60, Balkbrug, 05230-19204.

INTERIM MANAGER; BESTUURSFUNCTIONARIS Ervaren, multifunctioneel (inter-) nationaal, strategisch en operatio­neel manager (52) zoekt interessante, op resultaat gerichte func­tie bij of t.b.v. een dynamische organisatie. Gaarne uw reactie aan: B & a-adviseurs, Postbus 333, 3900 AH Veenendaal.

Vrijbeid en Democratie

NUMMER1300 27 maart 1984

Hoofdredacteur: Reny Dijkman

Algemeen redacteur: Victor Hafkamp

Parlementair redacteur: Miehiel Krom

Buitenland redacteur: drs. Jan van de Ven

Vormgeving: Siem Willems

Redactie-adres en Abonnementen­administratie: Algemeen Secretariaat VVD Koninginnegracht 57 2514 AE 's-Gravenhage Telex33564 t.n.v. VVD Den Haag Tel. 070-614121

veertiendaagse uitgave van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie

Advertentie­exploitatie Bureau Van Vliet b.v. Postbus20 2040 AA Zandvoort Tel.: 02507- 14745

Druk Ten Brink Meppel b.v.

Abonnementen voor niet-ledenf 16,50 per jaar

brieven voor het 1 0 aprilnummer moeten uiterlijk 30 maart binnen zijn

(Foto Meijer)

Hans Nord Europees lijstaanvoerder

Congresverslag

Interview met mr. Hans Nord

JOVD vierde 35-jarig bestaan

KC-voorzitter nam afscheid

Stellingen partijraad 19 mei

Qnlîándig ·

K oud waren alle begrotingen met de daarmee gepaard gaande bezuinigingsoperaf i es de Tweede Kamer gepasseerd of de minister van Financiën, dr. Onno Ruding, legde een nieuw bezuinigingsplan

aan het kabinet voor met het doe/I 0 miljard te besparen. Deze I 0 miljard zijn nodig doordat o.a. de voorgenomen besnoeiingen over het jaar I984 niet geheel ongeschonden dooi~ het parlement zijn gekomen en bij de hoogte van een aantal voorgenomen kortingen per I juli aanstaande nog vraagtekens staan. Enkele bewindslieden hebben allaten weten dat de plannen, zoals nu door Ruding gepresenteerd, onhaalbaar zijn. Minister Deetman heeft te kennen gegeven dat de bezuinigingslimiet, wat onderwijs betreft, is bereikt. Ook het plan van Rudingom de PTT-spreiding bij gebrek aanfinanciën niet door te zetten, vindt geen genade. In dat laatste geval zou men zich trouwens moeten gaan afvragen wat de term "consistent beleid" nog inhoudt, wanneer men deze meer dan tien jaa.r lopende operatie nu plotseling torpedeert.

Twee kanttekeningen bij de voorgenomen bezuinigingen. Allereerst is het een slechte zaak dat tegenwoordig te vaak over bezuinigingen wordt gesproken, waardoor de rest van het kabinetsbeleid ondergesneeuwd dreigt te worden. Vroeger was het gebruikelijk dat financiële kwesties ter sprake kwamen tijdens de financiële beschouwingen en gedurende de behandeling van de voorjaarsnota, die een bijstelling is van de financiële situatie over het lopend jaar waarin mee- en tegenvallers kunnen worden ingecalculeerd. Tegenwoordig is elke adempauze zoek, waardoor dit kabinet meer het eenzijdige beeld van permanent snoeien dan van regeren dreigt te krijgen. Terwijl dat snoeien slechts een onderdeel is van het totale beleid. Ten tweede ligt bij de regeringspartijen èn bij het kabinet het aftreden van Andriessen als minister van Financiën tijdens het kabinet Va nAgt-Wiegel nog vers in het geheugen. Het is de vraag of Ruding met zijn vroegtijdige brief aan de bewindslieden dit in het achterhoofd heeft gehad of dat hij zijn collega's straks niet voor het blok wil zetten, zodat zij nog de mogelijkheid hebben naar andere besnoeiingen uit te kijken. Feit blijft dat deze presentatie onhandig is. Het betekent nieuwe onzekerheid voor een aantal groeperingen in het land. Enige rust aan het regeringsfront zou zeer welkom zijn.

27 maart 1984

I dealen ... alle jonge mensen hebben dromen en idealen. Slechts weinigen zijn bereid om een leven te besteden aan de verwezenlijking daarvan, hebben de moed en de veerkracht om dóór te blijven zetten. Ook als het tij tegen zit. Met de keuze van onze liberale Europese lijsttrekker, mr. Hans Nord, heeft de VVD voor zo'n volhouder gestemd. Hem hoef je over Europa niets meer te vertellen. Hij kan óns er alles over vertellen. Een geschreven portret van de man die altijd als uitgangspunt heeft gehad:

2

H ans Nord is geboren en getogen in Scheveningen. "We hebben in het Belgisch

Park gewoond tot we eruit gegooid werden vanwege de Atlantik-wall in 1943." Die verdedigingslinie werd door de Duitsers gevormd langs de kust. Dat betekende de evacuatie van duizenden Scheveningers en Hagenaars naar elders. Men moest maar zien hoe men onder dak kwam. Het was in die barre jaren dat Hans Nord besloot Europeaan te worden.

"Voor mij was de Tweede Wereldoorlog veel meer een Europese burgeroorlog. Je zag een aantal Nederlanders die met de Duitsers meededen en een aantal Duitsers die, zoals wij dat uitdrukten, aan de goeie kant stonden. Het liep dwars door de volkeren heen. Als het Verdrag van Versailles, het sluitstuk van de Eerste Wereldoorlog, correct was uitgevoerd, was er nooit een Tweede Wereldoorlog geweest. In die jaren las ik een Engelse pocket over een Britse beweging die streefde naar één Europa. Na de oorlog heb ik daarheen geschreven. In die tijd liepen een heleboel mensen rond met de gedachte dat alleen een verenigd Europa dit soort burgeroorlogen in de toekomst kon voorkomen. Dat idee leefde ook heel sterk bij mensen, die in het verzet hadden gezeten en die in de concentratiekampen met Duitse gevangenen te maken kregen, die net zo de pest aan het naziregime hadden als de andere Europeanen. Duitsland móest als gelijkwaardige partner worden behandeld. Nogmaals, als na 1918 het verdrag van Versailles was nageleefd had Hitier nooit de kans gekregen.

In die na-oorlogse jaren hebben we met ongeveer twintig man een Europese beweging opgericht. In ons land bestonden méér groeperingen die dat deden. Het eerste congres over Europa, waarbij Winston Churchill aanwezig was, vond in 1948 in Den Haag plaats. Ik was een van de jongste gedelegeerden van de Nederlandse Raad der Europese beweging, hierin zaten de federalisten maar ook alle grote politieke partijen. Tienjaar later is het ons gelukt om alle bestaande Nederlandse verenigingen met ditzelfde doel bijeen te brengen in de Europese Beweging in Nederland. Daarvan werd ik de eerste algemeen voorzitter."

Rechten

E en mens ka:-~ niet leven van de wind of van zijn idealen. Hans Nord voltooide zijn rechten­

studie in Leiden, trad toe tot de balie en vestigde zich als advocaat. Daarna ging hij een dienstverband aan als juridisch adviseur van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering van de Pharmacie. Ook politiek gebeurde er veel in de na­oorlogse jaren. Krijgsgevangenen die de kampen hadden overleefd, keerden terug met één gedachte: gezamenlijk aan de slag ... géén putjesgraverij in talloze partijen en splinterpartijtjes. Samen werken aan de wederopbouw van Nederland. De nieuw opgerichte PvdA, ontstaan uit de oude SDAP, verwierp deze doorbraakgedachte en kwam met een eigen programma op socialistische basis. Het brede ideaal, zorgvuldig in die oorlogsjaren opgebouwd, ging hierdoor aan gruizels. Gedesillusioneerd door de herleving van het eng-politieke partijbelang stapte professor Oud op en mèt hem Hans Nord, beiden kozen voor de Partij van de Vrijheid, die in 1948 omgedoopt zou worden in "Volkspartij voor Vrijheid en Democratie". Met het liberalisme als uitgangspunt, het respect voor elkaars meningen en overtuigingen, was dit de beste basis voor het herstel van ons land en voor de aanzet tot één verenigd Europa.

Stap voor stap

D e weg die Hans Nord ging was en is lang en niet gemakkelijk. Eén verenigd Europa. Dat

ideaal hield hij vast. In 1962 werd hij secretaris-generaal van het Europees Parlement. Daarvoor verhuisde hij naar Luxemburg. Zeventienjaar lang vervulde hij die functie, die een kruising is tussen de baan van de hoogste topambtenaar op een departement en die van griffier van de Tweede Kamer. Hij vertelt het niet zo, wantNordis de laatste om met zijn eigen wapenfeiten te gaan koketteren. Maar een kind kan begrijpen dat het neerkomt op uit een chaos een goed lopend en geolied administratief apparaat te bouwen. Hans Nordomschrijft het met: "Je bent een soort fabrieksdirecteur. Met

alles heb je te maken: de planning, de lopende zaken, personeelszaken ... " valt zichzelf grinnikend in de rede met: "Een vriend zei me ooit: Toen ik minister werd dacht ik dat ik me voornamelijk met de grote politiek bezig zou houden, maar waar het langst over gepraat werd, waren personeelszaken." De VVD-top in Nederland verloor hem niet uit het oog. Zo kreeg hij een keer de mogelijkheid om op een verkiesbare plaats op de lijst voor de Tweede Kamer te worden gezet. "Ik heb dat niet gedaan. Ik wilde in het Europees parlement wanneer, het voor het eerst echt gekozen werd. Natuurlijk speelt het politieke bloed mij parten, want ik ben geen ambtenaar van origine. Die verkiezingen had ik veel eerder verwacht. Oud vroeg me al in 1961 om lid te zijn van een groep die een Europees programma ging maken. Dat gebeurde onder voorzitterschap van Van Dijck. Dettmeyer zat ook in die groep. Toen kwam De Gaulle aan de macht in Frankrijk en alles kon de ijskast in. Het ging mooi niet door. Al die jaren als secretaris-generaal heb ik een beetje semi-politiek geopereerd. Toen ik met die baan begon, heb ik gezegd: Niet voor eeuwig." Het werden zeventien jaar van opbouw en voorbereiding. Hans Nord vervolgt: "Toen in 1979 de eerste directe Europese verkiezingen

kwamen, was ik bijzonder dankbaar dat de VVD me wilde."

Organisator

H ans Nord heeft nationaal en internationaal naam en faam opgebouwd als deskundige,

als een knap organisator en beschikt over een voortreffelijke staat van dienst als voorzitter op crusiale momenten. Zoals u weet, zijn de Europese Liberaal-Democraten als ENIGE politieke partij in 1979 met een gezamenlijk programma de verkiezingen ingegaan. Nord zat toen voor Nederland in het programcollege. Ditmaal gaan we weer als enigen met een gezamenlijk programma álle aangesloten lidstaten in. Voor een heel groot deel is dat te danken aan de onvermoeibare inspanningen van Hans Nord. Eerst was er een conceptprogramma dat in tien landen door de liberalen is besproken. Daar kwamen- schrikt u niet- 425 wijzigingsvoorstellen uit, die gezamenlijk 80 pagina's tekst besloegen. Onder voorzitterschap van Hans Nord kwam men in München in een twaalf uur durende vergadering tot volle tevredenheid tot overeenstemming. Zo iets is een wonder. Dat gaat dwars door elke vorm van nationalisme heen!

27 maart 1984

/.

HansNordis een stille man. Een enorme relativist. Als hij dat niet was, had hij de slag om d~t jongelingsideaal te verwezenlijken allang opgegeven. Jaar in jaar uit stapt hij in Luxemburg in zijn auto om de gemiddeld zes uur durende rit af te leggen om voor kadercursussen en belangstellende groeperingen over Europa te praten. Hij maakt die tocht regelmatig voor· een vergadering van een paar uur. Kwaad ziet men hem zelden. "Dat word ik alleen als ik ontdek dat mensen niet te goedertrouw zijn of alleen uit zijn op hun eigenbelang. Ik ben gaan staan voor de zaak waarin ik geloof. Die zaak moet ik dienen en dat is het allereerst gegeven." HansNordis geduldig. Hij kan met dezelfde bezieling voor de honderdste maal dezelfde vooroordelen bestrijden en mensen "omturnen" tot die Europese gedachte. In deze tijd, waarin men onmiddellijk roept: "Maar die grensblokkades ... en die boze Franse boeren die ons vlees niet pruimen ... ,"is het meer dan ooit

van belang dat Europa dóórgroeit mét alle tienergrillen - dat is eigen aan elke groei - naar de eenwording van Europa. Amerika heeft 200 jaar nodig gehad om tot één van de machtigste wereldnaties uit te groeien. Wij zijn nog geen dertig jaar bezig. Hans Nord wijst daar regelmatig op. De VVD heeft in de persoon van Hans Nord de beste lijsttrekker gekozen. Daarom verdient hij onze steun en onze volledige inzet voor de verkiezingen van 14 juni aanstaande.

Reny Dijkman

• (foto's Theo Meijer)

(Zie ook het congresvers lag.)

Topconferentie "Een diep treurige zaak." Het nieuws over het mislukken van de Europese top in Brussel is nog geen vijf minuten oud als Hans Nord teleurgesteld reageert. Hij snapt niet waarom de regeringsleiders zich hebben overgegeven aan centenpeuterijen. "Hadden ze hun agenda niet beter kunnen vullen met punten als: industrieel herstel, energievoorziening, milieu problematiek, de rol van Europa in het veiligheidsvraagstuk, de situatie in het Midden-Oosten, waar Europa toch ook belangen heeft?" "Ze zullen het in juni opnieuw proberen. Hoeveel werklozen zijn er dan niet bijgekomen? Hoe groot is dan het marktaandeel, dat Japanners en Amerikanen Europa hebben afgetroggeld?" Hans Nord snapt niet, dat de regeringsleiders de kans om tot overeenstemming te komen hebben laten voorbijgaan. Ze zijn als het ware in het zicht van de haven gestrand. Vanzelfsprekend volgt in de laatste week van maart tijdens de zitting van het Europese parlement een debat over het mislukken van alweer een topconferentie .. "Daarin zal ongetwijfeld een algemene verontwaardiging onder woorden worden gebracht," zegt Hans Nord. Hij verwacht echter niet dat de parlementsleden in staat zullen zijn een toverformule uit de hoed te toveren. Dat de parlementsleden met een idee zullen komen, dat de regeringsleiders niet zelf hebben kunnen bedenken. Tot de volgende topcQilferentie, in juni te Parijs, kan nog veel gebeuren. Het is echter de vraag of de Britse premier dan een ander standpunt zal innemen. "Het lijkt wel of het haar niets kan schelen dat de gemeenschap stagneert. Een topconferentie hoeft van haar niet te slagen, omdat ze thuis zoveel moeilijkheden heeft. Ze denkt met een ijzeren houding in Europa indruk te maken op de eigen bevolking," meent Nord. Thatcher heeft zich de afgelopen weken voor eigen publiek kranig opgesteld door mee te delen in Brussel alleen met honderd procent (eigen zin) genoegen te nemen. De conferentie in Brussel mag dan mislukt zijn, het vertrouwen in Europa is bij Hans Nord niet geschokt. Hij c en met hem anderen- weet dat de afzonderlijke landen niet op eigen houtje uit de problemen kunnen komen. De regeringsleiders weten dat overigens ook. Zouden de negen heren anders zoveel moeite hebben genomen om eensgezind Thatcher in een gunstiger stemming te brengen? Het gaat er nu om iedereen in Europa ervan te overtuigen, dat we zonder de Europese gemeenschap nooit uit het slop komen. De Europeanen zullen ook overtuigd moeten raken van de noodzaak om de gemeenschap weer op gang te brengen. Zij kunnen hun steentje bijdragen door massaal naar de stembus .te gaan in juni.

4 Jan van der Ven

I lVI

HUIZENPRIJZEN MOETEN STIJGEN! Situatie: Het is bar slecht met de prijzen van bestaande woningen. In 9 van de 10 gevallen worden tegenwoordig de huizen verkocht voor bedragen die lager liggen dan de stichtingskos­ten.

Feitelijk wordt dat onroerend goed dus verkocht onder de kostprijs.

Eind '82 was er sprake van een dieptepunt in de prijzen en na een korte prijsverbet,ering ( 1 e halfjaar '83) zakten de huizenprijzen terug naar ongeveer dat niveau. En daar zijn ze nu nog, maar voor hoe lang?

Feiten: Ho~wel de lage prijzen in de bestaande bouw de nieuwbouw (vrije sector) praktisch alle wind uit de zeilen nam, zal in 1984 de nieuwbouw in de vrije sector verdubbelen t.o.v. 1983.

De rente is relatief laag (onder de 9 %, óók voor tophypotheken!) en kan voor 10 jaar worden vastgezet.

Het economisch klimaat verbetert en de ontwikkeling van de beursnoteringen is stormachtig geweest.

Het eigen huis is een fiscaal vriendelijke belegging (waar nog woonplezier aan te beleven is ook). Iemand met f 40.000,- belastbaar inkomen, die f 10.000,- rente betaalt heeft f 3.200,- belastingvoordeel en ruim f 1.300,- A.O.W./A.W.W.-premie voordeel. Hij betaalt nog maar f 5.500,- netto rente per jaar.

Wie f 65.000,- verdient en f 15.000,- rente betaalt, komt op dezelfde nettof 5.500,- uit. Natuurlijk moet men, behalve rente betalen, ook nog aflossen en het huis onderhouden, maar toch ... kopen is veelal goedkoper dan huren, zeker op termijn!

Verwachting: Verwacht mag niet worden dat huizenprijzen zich zo explosief zullen ontwikkelen als de beurskoersen. Wèl is een stijging van 20 % binnen twee jaar heel normaal te ac;hten. Daarvoor hoeft de prijs van het gemiddelde huis alleen nog maar te stijgen tot de feitelijke produktiekosten. Op een huis van f 140.000,- kan dat een netto belastingvrije vermogenswinst van f 30.000,- betekenen, waar­bij valt te bedenken dat de overdrachtskosten over de thans zo lage prijzen evenredig lager zijn. Wordt het geen tijd dat u eens serieus over aankoop van een huis gaat denken?

Het Hypotheekcentrum maakt héél overzichtelijk rekenwerk voor adspirant huizenkopers, dat gebeurt snel en koste­loos. Bel gerust voor informatie, àls de kans op een leuk huis zich voordoet, dan weet u al wat uw financiële mogelijkheden zijn.

Tip: Bel 010 - 143311 ..... , óók al om toezending van het gratis .,Oranje Boekje" te vragen.

voor academici

RAAD VAN TOEZICHT:

010-14.33.11.* (of 053-35.13.04 voor Oost-Nederland)

POSTBUS 2600 ROTTERDAM

voorzitter: prof. dr. R. Bannink (econoom); leden: -prof. dr. J: Bergsma (klinisch psycholoog). ir. D.J. Brink b.i. (architect B.N.A.). prof. dr. H.G. Schulte Nordholt (cultureel antropoloog). J.P. Kostense (register accountant).

5 27 maart 1984

Nord: ,,Europese Gemeenschap in tweede ronde achterop geraakt'' "De Europese Gemeenschap is na een succesvol begin in de tweede ronde achterop geraakt. De oliecrisis heeft de economische kwetsbaarheid van ons werelddeel op dramatische wijze gedemonstreerd. En in plaats van de crisis samen te lijf te gaan, hebben de lid-staten de solo-toer gekozen. Wat ons bedreigt zijn verval en achteruitgang tot we nog maar een museum van vergane glorie zijn geworden." Dat zei in Hattem Hans Nord, lijsttrekker voor de VVD-ELD bij de komende Europese verkiezingen ( 14 juni). Hij maakte duidelijk dat geen enkele lidstaat nog bij machte is helemaal op eigen kracht zijn problemen op te lossen. "Onze regeringen weten dat ook wel en toch ontbreekt als ze bijeen zijn de besluitvaardigheid om de daad bij het woord te voegen," zei hij. Daarom vindt Nord het ook zo belangrijk dat er Europese verkiezingen zijn en dat op partijcongressen en andere bijeenkomsten overal in de Gemeenschap wordt gediscussieerd over het beleid dat Europees én nationaal moet worden gevoerd, want Europees en nationaalliggen in elkaars verlengde. "Voor het overwinnen van onze gezamenlijke problemen hebben wij een goed functionerende Europese Gemeenschap nodig. Maar ook is daarvoor nodig dat de lid-staten in hun nationale beleid niet in strijd handelen met wat zij Europees hebben afgesproken en zeggen na te streven."

Gemeenschappelijk programma

Ook deze keer gaan de Europese liberaal-democraten als eersten en enigen de verkiezingen in met een gemeenschappelijk programma dat in alle aangesloten partijen is besproken en vervolgens op democratische wijze gezamenlijk is vastgesteld. Hoe ernstig dat is opgenomen, bleek volgensNorduit de vele honderden amendementen die op het congres van de Europese liberalen in München zijn binnengestroomd.

De problemen die de Gemeenschap nog in hun greep houden: de kosten van het landbouwbeleid, de Britse begratingsbijdrage en de toetreding van Spanje en Portugal tot de Gemeenschap worden volgens Nord in het kader, zoals het liberale programma dat schetst, oplosbaar. "Onze voormannen hebben nog onlangs bewezen dat het vanuit een liberaal Europees gezichtspunt mogelijk is tot redelijke oplossingen te komen. Momenteel nemen de liberalen in zes van de tien lidstaten aan de regering deel. Moge dat aantal spoedig groeien," aldus de wens van de lijsttrekker. Hij benadrukte dat de liberalen een Europese Gemeenschap willen van vrije en mondige burgers. Zoals de liberalen in vroeger tijden hebben gestreden om de mensen van onderdanen tot burgers te emanciperen in een parlementair­democratisch bestel, zo heeft dezelfde strijd nu een Europese dimensie gekregen," aldus Hans Nord.

Lijsttrekker

Hij werd nog juist voor het einde van het vrijdagmiddagprogramma met algemene stemmen aangewezen tot lijsttrekker van de VVD voor de Europese verkiezingen. De kandidaten voor de overige plaatsen kwamen - als gevolg van het uitlopen van de discussies op vrijdag- pas

6

zaterdagochtend onder de hamer. Want veel meer hield de samenstelling van de kandidatenlijst niet in. Met een simpele hamerslag door voorzitter Karurninga kreeg de kandidatenlijst een definitief fiat van de op het vroege zaterdagse uur matig gevulde zaal. Al in een eerder stadium was de volgorde van de kandidatenlijst bepaald. Dat gebeurde tijdens de verkiezingsraad, op de procedure waarvan kritiek werd geuit door de Amsterdamse afgevaardigde mevrouw mr. Bakker. Zij kreeg de indruk dat er al in een vroeg stadium sprake was van onderonsjes van diverse Kamercentrales, waardoor een reële discussie over de plaatsen na de eerst vijf niet mogelijk was. "Het lijkt me niet in het belang van de democratie dat de kiesraad de lijst zo voorgekookt krijgt aangeboden," was haar klacht. •

Sprekers in Hattem: ,,'Trouw aan , NAVO-afspraken essentieel''

In niet mis te verstane bewoordingen hebben drie prominente VVD-ers in het vredige Hattem te kennen gegeven dat he.t hun opvatting is dat Nederland, als trouwe NAVO-partner de kruisraketten op zijn grondgebied zal moeten plaatsen, als de NAVO dat wenst. Vice-premier drs. Gijs van Aardenne kwam met de duidelijke uitspraak dat de VVD-ministers uit het kabinet-Lubbers zullen stappen, als er een besluit zou vallen dat tegen de NAVO-afspraken indruist.

Ook politiek leider Ed Nijpels en dr. Guus Zoutendijk, voorzitter van de Eerste Kamerfractie, maakten duidelijk dat Nederland naar hun mening zijn verdragsverplichtingen jegens de NAVO moet nakomen en dus de omstreden raketten moet plaatsen, als de verdragsorganisatie dat wenst.

Vice-Premier Van Aardenne voelde zich kennelijk geïnspireerd door de entourage van 't Heem, thuishonk van menig Nederlands showbizz-talent. In

Jan Kamminga

een soepel uitgesproken rede verwees hij naar de komende Europese

27 maart 1984

verkiezingen ( 14 juni), een bijdrage aan de Europese eenheid. Maar Europese politiek verplicht ook te luisteren naar de stem van onze bondgenoten. "Men kan van de VVD­bewindslieden niet verlangen dat ze instemmen met een besluit dat ingaat tegen onze bondgenootschappelijke verplichtingen, dat Nederlands gezag in de wereld tot een minimum zal terugbrengen en de oorlog- ook de kernoorlog- dichterbij zal brengen," aldus de vice-premier. "De liberale bewindslieden zijn één voor één bereid minder populaire zaken op hun bord te nemen, maar willen op het essentiële punt van de verdediging van onze vrijheid en democratie geen medeverantwoordelijkheid aanvaarden voor een beslissende stap op een hellend vlak."

Gefaald

Prof. dr. Guus Zoutendijk vond dat het kabinet heeft gefaald in het geven van goede voorlichting over de bewapeningsproblematiek. "Het heeft gefaald tegenover de emoties en de illusies de werkelijkheid te tonen en een draagvlak op te bouwen voor de te nemen beslissingen," zei hij. Maar het is volgens hem nog niet te laat. Daarom riep hij voor zijn gehoor in Hattem het kabinet op: "Toon de moed om de in NAVO-verband nodige impopulaire beslissingen te nemen en verdedig die dan met alle kracht." Tot de CDA-ers zei hij: "Toon de moed achter het kabinet te gaan staan. Er staat heel wat op het spel en lafheid is nog nooit werkelijk beloond." Zoutendijk onderstreepte dat kernwapens vreselijke wapens zijn en hun gebruik ethisch onverantwoord is. Maar dat geldt ook voor veel andere wapens van moderne makelij. "Conventionele oorlogen klinken bijna als iets onschuldigs, als iets voor moderne ridders, maar de werkelijkheid is anders, gruwelijk en ethisch ook ontoelaatbaar, zoals foto's uit Irak en Libanon maar al te duidelijk laten zien." Maar het is wel een feit dat er dankzij de

Ed Nijpels

aanwezigheid van kernwapens sinds 1945 geen grote oorlog is geweest en dat de expansie van het Sowjet­Imperium tot stilstand is gekomen. Kennelijk heeft wederzijdse nucleaire afschrikking tot gevolg gehad dat de overvloedig aanwezige conflictstof niet tot een oorlog tussen de grote mogendheden heeft geleid. "Hierin ligt de ethische verantwoording van kernwapens," aldus dr. Zoutendijk.

Onder de indruk

Hij gaf toe ook onder de indruk te zijn gekomen van de grote vredesdemonsl:ratie eind oktober in Den Haag, van de zeer goedwillende mensen die oprecht verlangen naar bestendiging van de vrede en oprecht van mening zijn dat kernwapens de wereld uit zouden moeten. Wel vroeg hij zich af hoe het zover is kunnen komen dat velen zo naïef zijn te menen dat een eenzijdige weigering van Nederland de raketten te plaatsen door de Russen zal worden opgevat als een signaal dat ook zij ernst moeten

maken met concessies bij ontwapeningsbesprekingen. "Maken integendeel eenzijdige stappen van de ene partij niet de andere halsstarriger, omdat men blijkbaar ook zonder concessies kan krijgen wat men wil? Wat je weggeeft, ben je nu eenmaal kwijt," aldus Zoutendijk. Ed Nijpels keerde zich fel tegen de plannen van de onderwijsorganisatie ABOP om in de tweede week van mei acties te ontketenen op scholen om de publieke opinie verder te mobiliseren tegen de plaatsing van kruisraketten. "Ik kan geen andere·conclusie trekken dan dat leerlingen worden misbruikt voor acties met de politieke visie van vakbondsbestuurders. De problematiek van vrede en veiligheid is veel meer omvattend dan een simpel 'ja' of 'nee' tegen plaatsing. Ik vraag me af hoe het bestuur van de ABOP het in zijn hoofd heeft gehaald om kinderen op de basisschool voor zijn ideologische karretje te spannen. Een dergelijk misbruik van de jeugd wil de VVD aan de kaak stellen," aldus Ed Nijpels.

Ziekenfonds

Op de tweede congresdag nam Nijpels bij de beantwoording van kritische vragen van VVD-leden afstand van gepubliceerde plannen tot wijziging van het ziekenfondssysteem. Wel was Nijpels het er over eens dat het ziekenfondsstelsel moet worden gewijzigd, maar niet in zo'n grote omvang. De berichten die er op neer zouden komen dat de eerste twee dagen in het ziekenhuis voor eigen rekening zouden komen, dat volwassenen geen vergoeding zouden krijgen voor tandheelkundige hulp en dat er geen vergoeding meer zou worden gegeven voor fysiotherapeutische behandelingen, geneesmiddelen en taxivervoer noemde hij deels voorbarig en deels onjuist. "Dit pakket heeft onaanvaardbare gevolgen voor de inkomens van hen die door deze maatregelen zouden worden getroffen. Waar we het wél over eens zijn is dat

8

er een wijziging in het stelsel van het ziekenfonds moet komen, gericht op stimulering van de kostenbeheersing, meer keuzevrijheid voor de verzekerde en de bevordering van de eigen verantwoordelijkheid. Uiteraard betekent onze opvatting dat uiteindelijk de premie omlaag kan," aldus Nijpels. Hij hecht sterk aan de grondgedachte dat er in het verstarde ziekenfondssysteem een doorbraak komt naar meer keuzevrijheid, meer eigen verantwoordelijkheid en prikkels tot kostenbeheersing.

Meer verantwoordelijkheid

Ook partijvoorzitter Jan Kamminga benadrukte in zijn toespraak dat de burger meer verantwoordelijkheid moet dragen voor zijn gezondheidszorg, maar daarnaast ook voor zijn werk, woonlasten en het profijt van allerlei voorzieningen die hij wil gebruiken. Maar de overheid

speelt wél een centrale rol en zal zelfs nadrukkelijker aanwezig moeten zijn als het gaat om de bescherming van de burger, meent hij. "Er zijn ook nieuw taken die wij aan de overheid toevertrouwen en waarvoor we ook geld willen uittrekken. Een tamelijk nieuw verschijnsel als zure regen dreigt ons milieu meer aan te tasten dan ooit voor mogelijk is gehouden. Als dan is gebleken dat uitlaatgassen van auto's de belangrijkste oorzaak zijn, dan steunen wij onze minister van milieu als hij de benzine loodvrij gaat maken en daaraan veel geld wil besteden," aldus Kamminga.

Bezuinigingen

Kamminga keerde zich fel tegen beschuldigingen in de richting van de VVD dat zij de pijn der bezuinigingen niet eerlijk verdeelt en geen oog zou hebben voor de problemen van de minima. "Onwaar," aldus Kamminga.

"Wij komen tot dit beleid door het besef datjuist de zwakkeren niets hebben aan zorg alleen voor vandaag en morgen. Ons gaat het er om dat zwakkerenjuist ook op langere termijn sterker worden. De VVD­fractie heeft juist voorstellen gedaan in het 1 juli-pakket bezuinigingsmaatregelen met de grootst mogelijk voorzichtigheid om te gaan met het inkomen van arbeidsongeschikten. Maar we komen er rond voor uit dat we bovenal eerst een beleid voeren dat gericht is op het wegnemen van de oorzaken van de slechte omstandigheden van nu." De middenschool als enige vorm van onderwijs is voor de VVD onaanvaardbaar. "In onze visie past niet een eenheidsworst van nivellering van kennis. Wij kunnen het ons in onze maatschappij niet langer veroorloven talenten zich niet optimaal te laten ontplooien," aldus Kamminga.

Victor Hafkamp •

27 maart 1984

Vlekkeloze Algemene Vergadering in Hattemse noodaccommodatie

De 37 ste jaarlijkse Algemene Vergadering van de VVD heeft niet te lijden gehad onder het feit dat op het laatste moment naar een andere accommodatie moest worden uitgekeken. Oorspronkelijk stond "De Buitensociëteit" in Zwolle bovenaan op het verlanglijstje, maar toen die - als gevolg van wat misverstandjes - niet beschikbaar bleek, week de VVD-gemeenschap zonder morren uit naar het nabijgelegen Hattem. In 't Heem dat gastvrijheid biedt aan een breed scala televisieshows, werd de tennishal inderhaast omgevormd tot congreszaal. En dat bleek - om eens in tennistermen te blijven - een uitstekende service.

De maartse kilte joeg op de vrijdagmiddag nogal wat afgevaardigden vroegtijdig naar bar en koffiebuffet en de geluidsinstallatie moest aanvankelijk even wennen aan het liberale geluidsniveau, maar overigens verliep de Algemene Vergadering vlekkeloos. "Het is uw 36ste verjaardag. Gefeliciteerd," zei JOVD-voorzitter ing. Herman Vermeer in zijn toespraak tot de aanwezigen. Bovendien, zo merkte hij op, is de VVD opgeklommen naar 36 zetels. Verder, maar dat zei Vermeer niet, wijdde de vergadering zeker 36 minuten aan het wel en wee van de jongeren, ook aan de JOVD. Dat gebeurde op vrijdagmiddag n.a.v. een notitie van het hoofdbestuur over het jongerenbeleid als onderdeel van de bespreking van het beleid van het hoofdbestuur.

Leverancier

Vermeer wees op de grote verdiensten van de JOVD als leverancier van VVD-prominenten op verscheidene posten: ere-voorzitter Geertsema werd als commissaris van de koningin in Gelderland opgevolgd door oud­JOVD-voorzitter De Bruyne. Oud­JOVD-voorzitter en erelid Wiegel is commissaris in Friesland, oud­voqrzitter Nijpels leidt de Tweede Kamerfractie en éénderde van de Eerste en Tweede Kamerleden heeft zijn sporen in de JOVD verdiend. "Diezelfde JOVD praat nu al drie jaar met de VVD over samenwerking," merkte Vermeer op. En de discussie is nog steeds levendig, zoals in Hattem bleek. "De discussie over het jongerenbeleid beroert de partij al jaren," merkte dr. Leendert Ginjaar op. Hij is sinds vorigjaar november voorzitter van de commissie die zich met hetjongerenbeleid bezig houdt. Uitgangspunt van de partij is de totstandkoming van een jongerenorganisatie, waar in zowel de JOVD als de jongerencontacten zich kunnen herkennen. Een vertegenwoordiger van de jongeren zal in de besturen van afdeling, ondercentrale, kamercentrale en hoofdbestuur zitting nemen als adviserend lid. Op afdelings-en ondercentraleniveau zal de jongerenrepresentant worden gekozen uit VVD-leden die al dan niet lid zijn van de JOVD. Ginjaar verwierp de suggestie dat er in de kringen van het hoofdbestuur teveel in structuren wordt gedacht waar het het jongerenbeleid betreft. "Het beleid moet er op gericht zijn dat de jongeren worden opgevangen," zei hij. "Uiteindelijk zullen we moeten komen tot één jongerenorganisatie die politiek en organisatorisch onafhankelijk is."

Aanhetwerk

De vergadering ging er na aandringen van enkele afgevaardigden mee

akkoord de notitie 'van het · hoofdbestuur instemmend te aanvaarden en het hoofdbestuur in het najaar te laten komen met concrete voorstellen over structurering van het jongeren beleid. "Laten we niet teveel tijd verspillen aan verdere discussies, maar de notitie ter kennisgeving aannemen en hard aan het werk gaan," zoals de afgevaardigde van de Kamercentrale Leiden het uitdrukte. Uiteraard vormde ook de kwestie wél of géén contributieverhoging een pittig discussiepunt. Het hoofdbestuur vroeg de vergadering toestemming om -zo nodig- de contributie met ingang van I januari 1985 opnieuw te verhogen. Penningmeester De Monchy die stelde een "principieel tegenstander van verhoging van de contributie" te zijn, vond dat de partij voorzichtig moet omgaan met hen die toch al grote moeite hebben met het huidige contributieniveau. Hij vroeg evenwel machtiging om in geval van onverwachte situaties- vervroegde verkiezingen en een terugval in het ledental- de contributies te verhogen. "Ik zal dit alleen als uiterste redmiddel in het hoofdbestuur voorstellen," aldus de penningmeester. Het amendement van de afdeling Arnhem dat bepleitte de contributie in 1985 in elk geval op het huidige niveau te handhaven, werd uiteindelijk verworpen.

10

Vrouwen

Ook op de Algemene Vergadering weer een - weinig ondersteund -pleidooi om de organisatie "Vrouwen in de VVD" op te heffen. Een van de afgevaardigden bereed het aloude stokpaard "dat er toch ook geen aparte organisatie 'Mannen in de VVD' is". Hij stelde voor de subsidie die nu naar de vrouwen gaat, over te he~elen naar de Haya van Somerenstichting die zich met vorming en scholing bezighoudt. Mevrouw A. M. Th. Wind (Vrouwen in de VVD) toonde zich niet geschokt door deze miskenning. Zij benadrukte dat de liberale vrouwen nog steeds

ondervertegenwoordigd zijn in politieke functies. "Veel vrouwen tonen nog een duidelijke drempelvrees voor dergelijke functies," merkte ze op. "Voor sommigen is het moeilijk te begrijpen dat er een aparte vrouwenorganisatie bestaat, maar vrouwen kunnen veel voor de partij doen. Je kunt je als vrouw niet meer onttrekken aan politieke stellingname en beslissingen. De tijd dat we thuis mooi konden zijn, is allang voorbij," aldus mevrouw Wind.

Victor Hafkamp •

Notitie Emancipatie

Het rapport van de prof. mr. B. M. Teldersstichting "Naar Maatschappelijke zelfredzaamheid, een liberale visie op Emancipatie" stond ter discussie op de buitengewone algemene vergadering van 2 en 3 december 1983.

Een ad-hoc werkgroep heeft daarvoor een viertàl stellingen geformuleerd, welke na amendering door de buitengewone algemene vergadering werden vastgesteld.

Deze stellingen met toelichtingen kunt u nu bestellen door f 2,50 over te maken op girorekening 4018232 t.n.v. VVD­Informatierekening te 's-Gravenhage, onder vermelding van: "Notitie Emancipatie".

Agenda Haya van Somerenstichting

, .. ~ -' .. ;'.

27 maart 1984

--------------------------------~-

De wet op de Stads- en Dorpsvernieuwing in de Tweede Kamer

"De gewone burger krijgt door de bomen het bos niet meer te zien en het is de vraag of zelfs de gemeenten straks nog wel de weg door de doolhof van nieuwe bepalingen kunnen vinden." Aldus de VVD-fractie destijds in het eerste schriftelijke commentaar op het op 31 mei 1976 (!)door staatssecretaris Schaefer ingediende wetsontwerp.

In de Memorie van Toelichting deelde de regering mee dat de wet "een aanvullend karaker" had: de wet op de Ruimtelijke Ordening en de Woningwet "bevatten immers alles" (Memorie van Toelichting) voor de aanpak van de stadsvernieuwing. De wet op de Stadsvernieuwing zou aanvullend gebruikt kunnen worden als "de omstandigheden uitwijzen dat deze mogelijkheden niet toereikend zijn". Je kuntje-dat lezende- afvragen: waarom dan een aparte wet en geen wijziging respectievelijk aanvulling van bestaande wetten? En dat VROEG de VVD-fractie zich in het Voorlopig Verslag dan ook af. Je kunt je vervolgens afvragen­hetgeen de VVD dan ook deed -waarom een wet met "een aanvullend karakter" ten opzichte van bestaande wetten, die "immers alles bevatten", zó ingewikkeld, gedetailleerd en volgestopt met regelingen moest zijn als het ontwerp-Schaefer.

Moeten-mogen

De gemeenten MOESTEN structuurplannen maken (van de wet op de Ruimtelijke Ordening MOGEN ze het), vervolgens stadsvernieuwingsgebieden aanwijzen of leefmilieuverordeningen vaststellen en vervolgens - voor stadsvernieuwingsgebieden-

verbeteringsplannen of herindelingsplannen vaststellen. Er zouden stadsvernieuwings­corporaties komen. De huurders van te verbeteren woningen kregen een gedoogplicht opgelegd zonder rechtsbescherming. Het rijk zou zorgen voor liefst zestien Algemene Maatregelen van Bestuur voor de uitvoering van de wet. En dat alles nauwkeurig en centraal vanuit het departement geregeld voor een beperkt aantal gemeenten.

Kortom de VVD-fractie voelde niets voor die wet. Acht jaar later is inmiddels het een en ander gewijzigd. Minister Beelaerts van Blokland (kabinet Van Agt­Wiegel) heeft het ontwerp ontdaan van de brij van planfiguren en Algemene Maatregelen van Bestuur. Het financieringsstelsel is volledig gewijzigd en de wet gaat in principe voor alle gemeenten gelden. Er zijn nog twee planfiguren: het stadsvernieuwingsplan en de leefmilieu verordening. Staatssecretaris Brokx heeft de "afslanking" van het wetsontwerp voortgezet door de gedoogplicht van de huurders en de aanschrijving tot verbetering te schrappen. Van het ontwerp-Schaefer is in feite alleen nog de leefmilieuverordening over en dat tot ongenoegen van de VVD-fractie. Zij het dat ook in de regeling van de leefmilieuverordening aanzienlijke

verbeteringen zijn aangebracht. De leefmilieuverordening "strekt tot wering van dreigende en tot stuiting van reeds ingetreden achteruitgang van de woon- en werkomstandigheden in en het aanzien van" aangewezen gebieden en dat kan in principe in de hele gemeente (minus bedrijfsterreinen). De gemeente kan voorschriften geven ten aanzien van het gebruik van gebouwen en gronden. Dat alles zonder redelijke procedure inclusief rechtsbescherming op basis van rekbare begrippen als "achteruitgang van woon- en werkomstandigheden en van het uiterlijk aanzien. En in principe zonder limitering wat er precies mag worden voorgeschreven. Het zal jaren duren voor er via jurisprudentie sprake zal zijn van enige duidelijkheid.

Wijzigingsvoorstellen

Namens de VVD-fractie heb ik een aantal wijzigingsvoorstellen ingediend, die er alle toe strekken de leefmilieuverordening minstens te beperken in werkingsduur en 'werkingssfeer en ter voorziening in rechtsbescherming. Het ziet er naar uit dat die amendementen het niet zullen halen (net zomin overigens als wijzigingsvoorstellen van de oppositie, die de leefmilieuverordening niet ver genoeg kan gaan). Die leefmilieuverordening zal er dus wel komen. Van het stadsvernieuwingsplan hebben wij geen slapeloze nachten, aangezien die planfiguur niet meer is dan een wat op stadsvernieuwing toegesneden bestemmingsplan en als zodanig door de regering ook wordt aangeduid. Rijst (opnieuw) de vraag waarom het stadsvernieuwingsplan niet in de wet op de Ruimtelijke Ordening kon worden geregeld. De VVD-fractie heeft grote waardering voor het gekozen financieringssysteem. Het geld voor een groot aantal regelingen van drie departementen wordt in

12

gemeentelijke respectievelijke provinciale stadsvernieuwingsfondsen gestort. De regelingen worden ingetrokken. De gemeenten met een eigen fonds (de grote en grotere gemeenten) zijn in hoge mate vrij in de besteding van het geld, waardoor een aanzienlijke bijdrage is geleverd aan de decentralisatie. Kleinere gemeenten kunnen geld ontvangen voor de uitvoering van concrete plannen uit de provinciale fondsen.

Verdeelsleutel t

De verdeelsleutel heeft (uiteraard) nogal wat pennen in beweging gebracht en telefonades richting kamerleden opgeleverd. Een aantal gemeenten zal er op achteruit gaan. Niettemin heeft de VVD-fractie geen bezwaar tegen de verdeelsleutel gemaakt, nadat deze - mede op aandrang van de VVD - grondig was gewijzigd ten opzichte van de oorspronkelijke gedachte van de staatssecretaris. We hebben aangedrongen op een zeer zorgvuldige en soepele regeling van het overgangsrecht en dat is toegezegd. Verder is beloofd dat de desbetreffende Algemene Maatregel van Bestuur zó tijdig voor het in werking treden zal worden gepubliceerd dat de gemeenten en de Kamer de tijd zullen hebben voor reacties, die eventueel tot bijstelling zullen kunnen leiden. Voor ons hoeft een aparte wet op de stadsvernieuwing nog steeds niet. Vooral nu er van het ontwerp-Schaefer niet veel meer over is. De VVD-fractie heeft niettemin constructief meegewerkt tijdens de parlementaire behandeling. Volstrekt afwijzend staan wij tegenover de leefmilieu verordening. De VVD zal in ieder geval tegen die planfiguur stemmen. Of wij overigens onze stem aan het wetsontwerp zullen geven, is nog onderwerp van beraad in de fractie. Voor de definitieve besluitvorming wenst de fractie zicht op de uiteindelijke vorm van de wet. Een zicht dat er nu nog niet is in verband met het grote aantal door de Kamer ingediende wijzigingsvoorstellen.

Herman Lauxtermann • vVD-Tweede Kamerlid

Vaklui maken dit tuinblad. Onder redaktie van Mien Ruys. Voor mensen tuintjes, tuinen en balkons.

2 7 maart 1984

Uit de senaat

Nederland raakt achterop met PTT .' .,. I •-;~. ';

De VVD-fractievoorzitter van de senaat heeft medio maart tijdens de begroting van Verkeer en Waterstaat het logge PTT-apparaat gehekeld. Professor dr. Guus Zoutendijk liep daarmee vooruit op de behandeling van het rapport van de commissie Zwarttouw over" Taak en functie van de PTT" door de Tweede Kamer.

De prestaties van de PTT op het gebied van de telecommunicatie dreigen in vergelijking met het buitenland ernstig achter te raken. "De oorzaken liggen in het bureaucratische, logge monopolistische karakter van de PTT­organisatie en het gebrek aan vrijheid voor de PTT-directie om bedrijfsmatig en innovatief te opereren." Wel vindt professor Zoutendijk het belangrijk dat voor derden betere beroepsmogelijkheden komen. "Bij een monopoliesituatie moeten controle en beroep goed zijn geregeld. Wat die hoogstnoodzakelijke controle betreft,

Guus Zoutendijk

verbaast het mij dat de staatssecretaris niet de beschikking heeft over een klein ondersteunend bureau, los van de PTT, met voldoende technische deskundigheid om als tegenwicht te dienen van de PTT en hem terzijde te staan bij het nemen van beslissingen. Nu is de staatssecretaris geheel afhankelijk van de PTT zelf ... Op die manier wordt het voor de staatssecretaris (drs. J. Scherpenhuizen, VVD) wel bijzonder moeilijk de politieke verantwoordelijkheid voor de PTT te dragen en kan hij ook niet fungeren als beroepsinstantie bij bepaalde beslissingen van de PTT," aldus Zoutendijk in zijn inbreng bij de begrotingsbehandeling van Verkeer en Waterstaat.

Tom van Bernmelen

IM

Maidenspeech

Tijdens dezelfde begroting hield het VVD-Eerste Kamerlid Tom van Bernmelen zijn maagdenspeech in de senaat. Hij cpmplimenteerde VVD­minister drs."Neelie Smit-Kroes, die op verstandige en manmoedige wijze haar portefeuille beheert en ging o.a. nader in op het Nederlands memorandum dat vorig jaar in de Europese Raad en in de Verveersraad is gepresenteerd. Een memorandum gebaseerd op het beginsel van een vrij verkeer van diensten en vergroting van de effectiviteit en rentabiliteit van de vervoerssector. "Zo spoedig mogelijk moet worden afgerekend met de kostbare en discriminerende belemmeringen aan de binnengrenzen van de E.G." ... "De geloofwaardigheid van de Europese politiek staat onder zware druk. Ik moet eerlijk toegeven dat wanneer ik lees dat een vrachtauto in het internationale EG-verkeer tussen de 20 en 35 documenten aan boord heeft, ik moet constateren dat tot heden de bureaucratie aan de winnende hand . " IS.

Van Bernmelen vroeg de bewindsvrouwe of veel van deze problemen niet kunnen worden opgelost door de ministers van transport. Hij hoopt op een succesvol overleg dat op Europees niveau op initiatief van minister Smit-Kroes een dezer weken plaatsvindt. "Zeker nu na de vele verklaringen en toezeggingen gedurende de blokkades het ijzer nog heet genoeg is om te smeden."

Reny Dijkman •

ZEELAND'S NIEUWSTE VAKANTIE-HOTEL AAN ZEE: - .. WESTDUIN BUDGET HOTEL''-te Koudekerke bij Vlissingen, 100 meter van het strand! · OPENT 1 JUNI voor u, met feestelijke zomerarrangementen BEL NU voor alle info: 01184-71012/01185-2510 Telex: 30 186

14

Schil Overwater nam afscheid als voorzitter K.C~ Dordrecht

Op woensdag 14 maart jl. kwamen meer dan 300 liberalen uit het gehele land bijeen in Rotterdam om getuige te zijn van de overdracht van het voorzitterschap van de Kamercentrale Dordrecht. Ere-gasten waren die avond onze vice-premier drs. G. M. V. van Aardenne, fractievoorzitter Ed Nijpels en partijvoorzitter Jan Kammin ga.

Na 24 jaar deel te hebben uitgemaakt van het Kamercentrale-bestuur vond de heer Overwater dat het tijd was geworden om een stapje terug te doen. Hij zei dit met een gerust hart te doen aangezien hij werd opgevolgd door Mevr. L. A. van Scherpen berg, thans nog hoofdbestuurslid. De scheidende voorzitter werd door de vergadering bij acclamatie benoemd tot ere­voorzitter van de kc-Dordrecht. Als eerste spreker belichtte de heer Van Aardenne de liberale loopbaan van Schil Overwater, die in 1947 begon in de Partij voor de Vrijheid. In 1960 kwam hij in het bestuur van de Kamercentrale, werd later secretaris, hoofdbestuurslid en in 1976 voorzitter. Thans is hij nog wethouder in Strijen en plaatsvervangend fractievoorzitter

in de Provinciale Staten van Zuid­Holland. Voor zijn politieke en andere maatschappelijke activiteiten werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau, waarvan de versierselen door de vice-premier werden opgespeld. De heer Kamminga roemde de kwaliteiten van Overwater als partijman. "Met hem viel niet te rommelen als er kandidaatstellingen aan de orde kwamen", sprak de partijvoorzitter, die in dat opzicht Dordrecht als voorbeeld voor het gehele land stelde. Tot slot overhandigde hij, als blijk van waardering van de VVD, de heer Overwater de Thorbeckepenning. Na het officiële gedeelte van de vergadering werden de aanwezigen, waaronder diverse Kamerleden, Burgemeesters, Staten- en

Minister VanAardenne (links)feliciteert Schil Overwater met de koninklijke onderscheiding. Wies van Scherpenberg kijkt lachend toe. (foto: Henk Veenstra).

Raadsleden, in de gelegenheid gesteld om de scheidende voorzitter de hand te drukken. Tevens was er de mogelijkheid om kennis te maken met de 11 ondercentrales binnen de kc­Dordrecht, die alle een informatiepaneel hadden verzorgd. In zijn dankwoord sprak een duidelijk ontroerde Schil Overwater van een onvergetelijke avond en wenste hij zijn opvolgster veel succes.

Paul van Riet •

15a 27 maart 1984

hield daverend lustrumcongres

Het is diep nacht als uit de danslokalen de kreet begint:

0 . J 0 VD ' ' ' " " . . . . . . eeeee. . . op de wijze van "0 champs Elysées". Hetfeestgewoel is in volle gang. De JOVD is overgegaan op het lichtere deel van haar lustruri;zviering na een voortreffelijk georganiseerde en stijlvolle dag met sprekers die stuk voor stuk de moeite van het aanhoren waard zijn.

Jan Kamminga, Ed Nijpels, Guus Zoutendijk ... de hele VVD-top is aanwezig, maar ook de oud-JOVD­voorzitters Hein Roethof, Erwin Nypels en Huub Jacobse. De laatste wordt's avonds erelid gemaakt vanwege- zoals JOVD-voorzitter Herman Vermeer dat verwoordde­zijn grote verdienste v.oor de JOVD in het algemeen en zijn gebleken blijvende belangstelling voor de jongerenorganisatie. Huub Jacobse was twee jaar voorzitter van de JOVD afdeling Amsterdam en van 1957 tot 1960 landelijk voorzitter van de JOVD. Ruim aanwezig was ook de Tweede­Kamerfractie. Deels uit pure nostalgie ten aanzien van hun oude club en deels uit warme belangstelling. Zowel JOVD-ere-voorzitter Geertsema als Huub Jacobse braken een lans voor de onafhankelijkheid van de JOVD. Er zijn vertegenwoordigers van de FDP-jongeren en van de Belgische liberale jongeren vereniging. Er is ook een uit twee man bestaande delegatie uit Moskou. De Belgische jongeren zijn's middags duidelijk in de zaal met meer dan 300 aanwezigen te traceren. Het is hun voorzitter die 't spits afbijt van de reeks sprekers. Guy Verhofstadt, thans voorzitter van onze Vlaamse zusterpartij de PVV, doet dat met zijn gebruikelijke onstuimigheid. "Liberalisme," zegt hij, "is geen ideologie in de zin van een leerstelsel, een doctrine, maar een anti-ideologie.

Liberalisme wil niet zeggen hoe de maatschappij moet worden georganiseerd, het wil alleen een aantal gedragsregels en laat de verdere invulling aan het individu." En vragenderwijs: "Is het liberalisme versleten voor Europa of Europa versleten voor het liberalisme?" Verhofstadt constateert dat het liberalisme nog de enige boodschap is voor het oude Europees continent als wij tenminste de V.S. en Japan willen bijbenen. "De crisis in Europa is te danken niet aan een teveel, maar een te weinig aan liberalisme ... Een aantal ideologen gaan ervan uit dat dit een soort doodsstrijd is van het kapitalistisch, liberale stelsel. Dat klopt niet. Onze crisis is de crisis van de publieke sector, die steeds meer de vrije sector aan het versmachten is, die elk vrij initiatief aan het doden is. We beleven de crisis van het collectivisme, wat we zelf hebben helpen opbouwen. De overheid beslist via het wel of niet geven van subsidies over het failliet gaan van bedrijven. Niet de producent, maar de overheid bepaalt. De overheid is de belangrijkste werkgever ... En als men naar de

16

Ed Nijpels

cultuur kijkt dan bepaalt de overheid wat met een kleine "c" geschreven moet worden, wat marginaal is en wat moet verdwijnen. Het is misschien een overtrokken beeld, maar als we zo doorgaan komen we geheel en al in die sfeer terecht."

Europa

Over Europa merkt de PVV-voorzitter op: "Europa moet niet als een enorme boekbouderij worden gezien, zo van: hoeveel heb ik betaald en wat krijg ik terug van Europa .... Als we daarmee doorgaan zijn we over tienjaar de onderontwikkelde wereld van de ontwikkelde wereld." Politiek leider Ed Nijpels begint zijn toespraak met: "Bij het 25-jarig bestaan was ik JOVD-voorzitter. Namens bewindslieden en fractie wil ik u zeggen dat u het uitstekend hebt gedaan de af gelopen jaren." Nijpels trekt een vergelijking tussen toen en nu. "In 197 4 hadden we het kabinet-Den Uyl in het tweede regeringsjaar. De VVD voerde onder leiding van Hans Wiegel de oppositie.

Het was de tijd waarin de collectieve uitgaven zich verdubbelden. Het was Hans Wiegel die toen aangaf dat er bezuinigd moest worden; dat een rem moest worden gezet op de toevloed van ambtenaren. Het was Hans Wiegel die dag-in dag-uit werd uitgehoond vanwege zijn suggesties over misbruik van de sociale zekerheid. Het was de VVD die zich tegen de nivelleringsdrift keerde en nu kunt u zeggen: Het zijn allemaal waarheden als koeien, maar het zijn wèl waarheden die nu pas worden erkend. Den Uyl deed dat op de Sociale Internationale. Dat is heel sympatiek als de socialisten daar nu maar een les uittrokken. Internationaal trekt hij het boetekleed aan, maar nationaalleeft hij er niet naar. 500.000 Banen verdwenen in die tijd in het bedrijfsleven. De overheid kreeg er 300.000 bij." Nijpels gaat nader in op onze vrede en veiligheid. "De huidige discussie over de kruisvluchtwapens bedroeft mij. Het gaat niet om de onzinnige vraag of wij liberalen vóór of tégen kernwapens zijn. Nee, de vraag is: hoe maken we een eind aan die wapenwedloop? Hoe zijn we een trouw lid van het NAVO­bondgenootschap? Het was een vrije keuze, gemaakt door onze ouders die nooit meer een wereldoorlog wilden. De VVD is tegenstander van eenzijdige stappen. Wij wensen geen

Huub Jacobse

risico te nemen ten aanzien van onze vrijheid." Nijpels waarschuwt dat de afslankingsvoorstellen, vastgelegd in het rapport-Geelhoed nog tot veel ellende bij de behandeling in de Tweede Kamer zal leiden. Maar de VVD zal blijven hameren op het terugdringen van de taken van de overheid om daardoor de burger meer kansen te geven, om de bureaucratie in te tomen.

Veer in het uurwerk

De nieuwe JOVD-voorzitter, Herman Vermeer, besluit zijn rede met de oproep aan de vele aanwezige JOVD­ers: "Met jullie inzet blijft de JOVD ook de komende jaren de veer in het uurwerk van het liberalisme." Zijn speech is doorspekt met milde kritiek zowel op het JOVD-verleden als op de VVD. Wat de VVD betrof: "Het terugdringen van het financieringstekort is belangrijk. Daar sta ik achter. Ik moet constateren dat we zo langzamerhand met onderbesteding te maken krijgen. Het is een zware opgave, maar het kabinet moet meer als voorheen de scheidslijnen en criteria verleggen. Met enkelvoudige maatregelen komen we niet uit deze vicieuze cirkel. Kabinet, u dient zich 'sterker te richten op de verlaging van belastingen en sociale premies. Een taak voor de VVD om hier druk achter te zetten. Het zou de overheid trouwens goed staan in de toekomst naar de netto inkomens te kijken. Door de gigantische regelgeving is pas na een aantal maanden vast te stellen wat er in werkelijkheid gebeurt met de netto­inkomens, met name die van de minima en jongeren, als er wéér een nieuwe maatregel is vastgesteld. Waar blijft de VVD met haar deregulering? Er is meer waarover ik inzit. Vanuit het liberalisme stoeien we in de JOVD met de politiek ... Ik roep de VVD op het individu centraal te houden. Gelijke kansen voor ieder mens met zijn eigen verantwoordelijkheden en keuzes ... "Ook JOVD-ere-voorzitter

Geertsema pakt het motief van deze dag weer op: "Li,beralisme heeft gee'n einddoel voor ogen. Dat spreekt jongeren aan. Voor het zuiver houden van de liberale beginselen moet de onafhankelijkheid van de JOVD blijven bestaan." Voorzitter Herman Vermeer eindigt de officiële bijeenkomst door de installatie van Huub Jacobse als erelid en van Roelof Houwingen Marco Swart als leden van verdienste. In een kort dankwoord wijst Jacobse op de snelle maatschappelijke veranderingen "sinds mijn activiteiten in de JOVD. Vroeger werd verondersteld dat de maatschappelijke ontwikkelingen van de westerse democratie logischerwijze zouden gaan in de richting van het socialisme. De werkelijke ontwikkeling is geheel anders geweest. De mensen in de huidige samenleving zijn kritischer en mondiger geworden. Ze zijn steeds minder bereid om te geloven in de socialistische mythe, waarin alles beter gaat als de overheid het maar voor het zeggen heeft. De maatschappij gaat in de liberale richting. Wij, politici, hebben behoefte aan een kritische begeleiding vanuit een onafhankelijke hoek." En daarna barst het feestgewoellos tot in de kleine uurtjes.

(Zie ook de discussie Jongerenbeleid tijdens deAlgemene Vergadering.)

Reny Dijkman • Foto's: Hanneke Kortlandt

27 maart 1984

Aan alle raadsledem wethouders en burgemeesters van de VVD, die zich bezighouden met de Volkshuisvesting.

Geachte dames en heren, ' Gezien het succes van de bijeenkomst.over de volkshuisvestingsproblematiek, gehouden op vrijdagavond 6 mei 1983

en de aandrang van verschiiiende deelnemers tijdens deze bijeenkomst zal de Commissie Volkshuisvesting op vrij­dagavond 18 mei a.s. wederom een bijeenkomst organiseren in het Jaarbeurscongrescentrum te Utrecht. Aanvang 19.00 uur. Uit de in het najaar gehouden enquête is gebleken dat de behandeling van de volkshuisvestingsproblematiek ge­splitst moet worden in: a. de vraagstukken van de vier grote steden b. de vraagstukken voor de overige gemeenten. De titel van de discussiebijeenkomst luidt dan ook: "Volkshuisvestingsproblematiek van de "gemeente min vier". De onderwerpen die behandeld zullen wofden zijn: 1. deregulering 2. liberale vo/kshuisvestingsproblematiek: maatschappelijk gebonden eigendom grondpolitiek, verkoop woning­wet-woningen 3. gevolgd door een algemene vragenronde.

In verband met deze vragenronde verzoeken wij u op de aanmeldingsstrook, eventueel, aan te geven welke vragen bij u leven.

De vragen zullen opgenomen worden in de informatiebundel die aan de deelnemers zal worden toegezonden.

In verband met de tijd benodigd voor de organisatie, verzoeken wij u, uw aanmelding vóór 9 april a.s. in te sturen.

U gaarne welkom hetend op 18 mei a.s .•

AANAIELDINGSSTROOK ondergetekende:

naam: ····································,··························································································································

adres:

functie:

gemeente:

zal de bijeenkomst op 18 mei a.s. alleen, danwel met de volgende personen bijwonen

naam:

functie:

naam:

functie:

naam:

functie:

In te dienen vraag/vragen: (aantal) ............................................................................................................................. .

Aanmelding vóór 9 april 1984 sturen naar: VVD, t.a.v. Andrea Luyben, Koninginnegracht 57, 2514 AE Den HAAG.

(handtekening)

18

Scherpenhuizen biedt verkiezingszege) aan in Straatsburg In één middag even per Cessna op en neer naar Straatsburg om daar de nieuwe Nederlandse postzegel voor de Europese verkiezingen aan te bieden. Met die bliksemactie benadrukte staatssecretaris Jaap Scherpenhuizen het belang dat het ministerie van Verkeer en Waterstaat, de posterijen en de politiek hechten aan die verkiezingen die van de zomer in de tien EG­lidstaten (in Nederland 14 juni) worden gehouden.

De postzegel van 70 cent die dinsdag 13 maart in omloop kwam, is ontworpen door Karel Martens uit Ubbergen. Het exemplaar van 70 cent (lichtblauw, geel, rood en blauw) toont de vergaderzaal van het Europees

parlement en het vignet van het parlement. "Bij dit ontwerp heb ik er naar gestreefd de invloed van de individuele kiezer op de samenstelling van dat parlement te verbeelden. Door de plaatsing van een stip op het stembiljet wordt de structuur van het Europees parlement bepaald. Het is een democratisch gebeuren. Ik heb gekozen voor een afbeelding van de vergaderzaal van het parlement in Straatsburg. Een amfitheater als symbool voor de democratie," aldus Martens. Hij hoorde tot de zeven uitverkorenen die Scherpenhuizen op zijn vlucht naar Straatsburg vergezelden. In aanwezigheid van o.a. VVD-ELD­lijsttrekker Hans Norden de liberale Europarlementariërs Berkhouwer en Louwes en fractiesecretaris Wijsenbeek bood Scherpenhuizen een vel zegels aan parlementsvoorzitter Piet Dankert aan. Beiden benadrukten in korte toespraken o.a. het belang van de postzegel als informatiedrager en als middel de belangstelling voor die verkiezingen onder het publiek op te wekken. "Een uniek gebeuren zo'n reisje even op een middag naar

Straatsburg, maar het belang van die verkiezingen maakt het dubbel en dwars waard," aldus Scherpenhuizen. Hij vindt het wel jammer dat de lidstaten die een Europese verkiezingszege! uitgeven- in elk geval negen van de tien. Over Griekenland wordt nog getwijfeld­niet tot een gezamenlijk ontwerp hebben kunnen komen. "Aan de andere kant heeft elk land nu de gelegenheid zijn eigen visie op het gebeuren naar buiten te brengen," aldus Scherpenhuizen. Overigens verzamelt hij zelf ook postzegels. Bij voorkeur zegels met honden. "Er is er pas ééntje in Nederland met een hond verschenen. Als de zegels voor Willem van Oranje uitkomen Uuli) hoop ik dat de vader des vaderlands er eens met zijn hond op staat," aldus de filatelist Scherpenhuizen.

Victor Hafkamp • (foto:ANP)

27 maart 1984

Reisimpressies van Midden-Amerika

Het Tweede-Kamerlid Frans Weisglas maakte tezamen met o.m. zijn collega's Gualthérie van, Weezei (CDA) en Ter Beek (PvdA) een door het Humanistisch Overleg Mensenrechten georganiseerde reis naar Midden-Amerika en Washington. Hieronder brengt Frans Weisglas een aantal impressies van die reis naar voren.

Na 54 gesprekken met zo'n 150 mensen uit allerlei krÎngen in Costa­Rica, Nicaragua, El Salvador, Honduras en de Verenigde Staten, is mij wel duidelijk geworden dat er eigenlijk slechts één ding is waar al die mensen het over eens zijn. Dit is dat er in Midden-Amerika sprake is van een zware impasse: politiek, militair en op mensenrechtengebied. Een oplossing voor deze impasse kan pas gevonden worden na drie, nog dit jaar te houden, verkiezingen: de Presidents­verkiezingen in El Salvador, deze maand; dePresidents-en Assembléeverkiezingen in Nicaragua en de Presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten, beide in november. Deze verkiezingen kunnen leiden tot nieuwe openingen en tot onderhandelingen, die een oplossing voor de Midden-Amerikaanse conflicten kunnen brengen.

Pas na het bezoek aan de andere drie Midden-Amerikaanse landen, besef je hoezeer Costa-Rica een oase is in dit woelige deel van de wereld. Een oase van democratie, van redelijke

economische stabiliteit en van eerbiediging van mensenrechten. Maar ook in deze oase begint het te kraken, vooral op economisch gebied. Het land heeft te kampen met een enorme schuldenlast en dat kan uiteindelijk gevolgen hebben voor het functioneren van de gehele maatschappij. Daarom is het van belang dat Costa-Rica economische hulp krijgt, niet alleen van de V.S., maar ook van de Europese landen, waaronder Nederland. Ons land zou met name kunnen helpen bij de vluchtelingenproblematiek: steeds meer Nicaraguanen en Salvadoranen zoeken hun toevlucht in deze oase, met alle (financiële) gevolgen van dien voor Costa-Rica.

Nicaragua

En dan Nicaragua. Een land met vele facetten. Enerzijds heeft het duidelijke kenmerken van een totalitaire staat: de allesoverheersende positie van de Sandinisten, de perscensuur (zelfs een foto met onderschrift over ons bezoek werden gecensureerd!), de onderdrukking van vakbonden en kerk en mensonwaardige behandeling van personen met een van het Sandinisme afwijkende politieke mening.

Anderzijds zijn er allerlei dingen die niet passen in een totalitaire staat: de gecensureerde stukken uit de krant worden dagelijks buiten het gebouw van die krant opgeprikt, er zijn politieke partijen (de liberale partij zit, met behoud van onafhankelijkheid, in de regering), kritische mensenrechtenorganisaties, een oppositie die zich tegenover ons vrij kan uiten. Het huidige Nicaragua kan dan ook niet omschreven worden als een totalitaire marxistisch­leninistische staat zoals Angola of Mozambique. Maar er bestaat wel degelijk het gevaar dat Nicaragua zal afglijden naar een dergelijk staatsmodeL Een aantal van de Sandinistenleiders zou dat toejuichen en de intensieve en vriendschappelijke betrekkingen met de USSR en met Cuba kunnen dat afglijden stimuleren.

Anderzijds is er in Nicaragua duidelijk sprake van een opening naar het Westen, met name naar Europa. Die wens tot openheid is zeker ook een reden geweest voor het aankondigen van de verkiezingen op 4 november a.s. Op papier zien de regels waaronder deze verkiezingen zullen worden gehouden en voorbereid er vrij redelijk uit, al zijn ze nog niet definitief vastgesteld. Maar het gaat uiteraard om de uitwerking in de praktijk, zodat ik nu alleen maar het

20

voordeel van de twijfel wil uitspreken! Nederland kan een bijdrage leveren aan verhoging van het <iemocratische gehalte van de Nicaraguaanse verkiezingen door, evenals naar de Presidentsverkiezingen in El Salvador, waarnemers te sturen. Via onze delegatie hebben de Nicaraguaanse leiders daartoe een uitnodiging gedaan. Ook kan Nederland trachten de situatie in Nicaragua ten goede te keren door duidelijke voorwaarden te stellen aan het verlenen van verdere ontwikkelingshulp aan dat land. Voorwaarden op het gebied van democratisering- inclusief eerlijke verkiezingen - en inzake het herstel van de fundamentele mensenrechten. Alleen als aan die voorwaarden wordt voldaan, kan de Nederlandse hulp aan Nicaragua ook op langere duur worden voortgezet.

Honduras voldoet geheel aan het beeld dat een televisiekijker heeft van een Midden-Amerikaanse bananenrepubliek. Amerikaanse straatbeelden met een Latino-sausje er overheen. Rijkdom en armoede op enkele meters van elkaar en een verstrengeling van leger en regering, met overal een zeer duidelijk Amerikaanse presentie. Nooit zal ik ons bezoek vergeten aan (vijf sterren!) Generaal Alvarez, naast de President de grote man van het land! Zijn werkkamer is net een film. Een enorm bureau met zes telefoons in verschillende kleuren en met een soort zendinstallatie. Grote plaquettes en oorkondes aan alle wanden, vooral afkomstig uit de VS. Foto's, vlaggen, zilveren kogels in een glazen stolp en vele andere trofeeënen-centraal geplaatst - een borstbeeld van Napoleon. Temidden van dit aifes de Generaal, onberispelijk in zijn uniform en op zwarte laarzen met wat hoge hakken. In een monoloog van vijftig minuten brengt hij ons een op zich zeer intelligente analyse over de problemen van Midden-Amerika, waarbij het expansieve, volgens hem marxistisch-leninistische Nicaragua, centraal staat. De toekomst zal bewijzen of hij gelijk heeft, ik geef

Nicaragua- als gezegd- nog het voordeel van de twijfel, maar dat het kan ontsporen in wat de Generaal nu al schetst staat ook voor mij vast.

Doods-eskaders

El Salvador is een land van spookrijders. Spookrijders in de nacht, in de. vorm van rechtse doods-eskaders en van linkse guerilla's, die beiden ontglippen aan de macht van de regering en die dood en verderf zaaien. De doods-eskaders door pure moorden -in 1983 zo'n 1200- de guerilla's minder door moorden, maar vooral door laffe sabotage-acties als het opblazen en daarna beschieten van treinen met burgers erin. Alleen een nieuwe politieke const'ellatie kan een einde maken aan deze toestand. Temeer daar niet duidelijk is in hoeverre leger en veiligheidspolitie betrokken zijn bij de doods-eskaders. Daarom zijn de Presidents­verkiezingen in El Salvador van 25 maart van groot belang en daarom juich ik het zeer toe dat de Nederlandse regering heeft besloten waarnemers naar die verkiezingen te sturen. Het gekrakeel dat daarover is ontstaan binnen de PvdA is werkelijk beneden de maat en ik prijs de oprechtheid van ons mede-delegatielid Relus ter Beek, die met Van Weezei van het CDA en mij openlijk heeft erkend dat de Christen-Democraat Duarte de enige kandidaat is die nog enigszins in staat moet worden geacht om als gekozen President orde op

--------------------------------------------------------~----~~~------------··---·---

zaken te stellen. Mij is in El Salvador ook duidelijk geworden dat de steun die het verzet heeft bij de bevolking van dat land aanzienlijk kleiner is dan in sommige linkse kringen in Nederland wordt beweerd. En het zou wel eens het besef van dat gebrek aan steun kunnen zijn dat de verzetsleiders heeft doen besluiten niet aan de verkiezingen deel te nemen!

Tenslotte, een conclusie van ons bezoek aan Washington: De VS ziet Centraal-Amerika zeker niet als "gereserveerd terrein" en zij verwelkomen een rol van Europa in die regio van harte. Die uitdaging moeten de Europese landen, waaronder Nederland, aannemen en zij zouden moeten trachten een bemiddelende en stimulerende rol te spelen bij de oplossing van de problemen. Dan wordt, na de drie verkiezingen dit jaar, 1985 hopelijk het jaar van onderhandelingen voor Midden­Amerika! Want een voortduring van de huidige impasse zal dit gebied tot een steeds groter gevaar voor de wereldvrede maken.

Frans Weisglas • Maart 1984

27 maart 1984

Werkgelegenheid en inactiviteit

Bouke v.d. Kooy

Het probleem van de jaren '80 is de ontwikkeling van de werkgelegenheid. Sinds 197 3 groeit de Nederlandse bevolking met I 00.000 personen per jaar. Waardoor we thans zo'n veertien miljoen inwoners hebben (zie afbeelding I). Een groot gedeelte van die Nederlanders is tussen de 15 en 65 jaar. Dit is een groeiende groep. In 1973 bedroeg die groep 63 %van de totale bevolking. In 1983 was dat toegenomen tot 67 %. Dit verschil van 4% levert, hoe vreemd dat ook moge klinken, bijna een miljoen mensen meer op die een plaats op de arbeidsmarkt willen innemen. De oorzaak van de groei van deze beroepsbevolking moet worden gezocht in de na-oorlogse geboortegolf en het grotere aanbod van gehuwde vrouwen. Zo steeg de beroepsbevolking van 4,9 miljoen mensen in 1973 (36,6% van de totale bevolking) tot ruim 5,8 miljoen mensen ( 40,9 %) in 1983.

~"ïQQQLEN DE NEDERLAtWSE BEVOLKING

~~ ~ ~ ~~8 ~~ ~~ _!L!Q~ ~6 p ~~~~~~ING 13 ~ap1

1~

~BEVOLKING 15-(,/JJAAR

BEROEPS-

1ll_ ~ ~ IIERKLOZEN

1973 197l! 197') 197G 1977 197:', 1979 19CO 19:11 19C2 1933

BRON:([IS,STRUCTUURBEROEPSBEVOLKING

Afbeelding 1: De ontwikkeling van de Nederlandse bevolking in de periode 1973-1983.

Echter het aantal mensen dat ook een baan had nam niet evenredig toe. Steeds meer mensen konden geen baan vinden of verloren hun baan. Zelfs in de tijd toen de werkloosheidscijfers nog laag waren (zoals in 1973 toen 0,8 %van de bevolking geen baan had) waren er nog meer dan 100.000 werklozen. In 1983 was dit aantal echter opgelopen tot meer dan 800.000 (5,6% van de bevolking). Een onrustbarende ontwikkeling. Uit het voorgaande blijkt dat er steeds meer mensen tot de arbeidsmarkt toegetreden zijn, dat leidde tot een aanzienlijke groei van de beroepsbevolking, doch ook dat steeds meer mensen geen baan konden vinden. Met name na 1980 is dit aantal met onrustbarende snelheid toegenomen. Velen waren gedwongen inactief. Soms doordat ze geen baan konden vinden. Soms omdat ze om de een of andere reden (geheel of gedeeltelijke invaliditeit, ziekte) geen arbeidsprestatie konden leveren. In afbeelding 2 is de inactieve beroepsbevolking weergegeven. Let wel, hieronder vallen dus niet de gepensioneerden, doch mensen uit de categorie 15-64 jaar. De grafiek illustreert duidelijk

22

Rudolf de Korte

de hiervoor gesignaleerde versnelde toename van het aantal werklozen. Maar daarnaast illustreert de grafiek dat een enorme stijging heeft plaatsgevonden bij het aantal mensen dat geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt is. Waren er in 1973 bijna 300.000 mensen niet in staat om arbeid te verrichten, bijvoorbeeld als gevolg van een handicap, in 1982 waren dit er meer dan 700.000. Daarnaast is er een groot aantal zieken. Een aantal dat, statisch gezien, wel jaar op jaar wijzigde, doch niet die groeicijfers, vertoonde zoals dat bij de arbeidsongeschikten het geval is.

AANTALLEN x lOOG INACTIEVEBEROEPSBEVOLKING

l~Oll r 11100 '

~ I ZIEKEN 1500 I

r--1200 ~r:_ 1100

~ ~ , .. r--

lUOO ~ "' ' IARBElDSONGE 900 ~ "' 1- ' :sCHIKTEN

"' r-- r-- :---' HOO ~ --100

~ -bOO ~

"' '-- r--500 "' 1-000 f--- -300 r--10U -· - - r-- r---!OU f-- I~

19/3 1Y74 197~ 1976 1977 197ll 1979 198U 19lil l<J82 BRoN: CBS

Afbeelding 2: De ontwikkeling van de inactieve beroepsbevolking.

"" WERKLOZEN

1983

Ook als we op een andere wijze naar de werkgelegenheid kijken zijn er een aantal opvallende veranderingen te constateren. In afbeelding 3 is (in de vorm van arbeidsplaatsen; twee deeltijdbanen van 50 %vormen samen een arbeidsplaats) weergegeven hoe de werkgelegenheid en inactiviteit zich heeft ontwikkeld in de laatste tien jaar. De werkgelegenheid in de marktsector (zeg maar bij bedrijven) en de (semi-)collectieve sector

(zeg maar ambtenaren en trendvolgers) vertoont een tegengestelde ontwikkeling. In 1973 waren er ruim 3,6 miljoen arbeidsjaren in de marktsector aanwezig tegen ruim 1 miljoen binnen de collectieve sector. In 1983 was dit aantaLinde marktsector verminderd tot ruim 3,2 miljoen tegenover een toename in de collectieve sector tot ruim 1,3 miljoen. Het totaal van de arbeidsjaren voor beide groepen samen was afgenomen van ruim 4,7 miljoen in 1973 tot ruim 4,5 miljoen in 1983. Aan de ene kant bestond dus een groei van de beroepsbevolking en aan de andere kant een vermindering in de werkgelegenheid. Dit betekende dat er meer werklozen kwamen, zoals we reeds zagen in afbeelding 2.

3000

7000

6000

5000

0000

3000

2000

WE:RKGELEGENHEIDENJNACTIVJTEIT

!81J 1901 )989 2017

2:3

IET &e~ lEVEN .L.V,

l&7l J6B JS87 1545 1517 1529 1521 JSIJ 3425 )295 MARKT-

~ ~ ,___ <--- f'"" )000 r-- !-- !-- r-- r--- t- t- I I I I ,.,".,

OLLECT, 1052 1086 ll20 1154 ECTOR

1973 19711 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 19112 1983 8RON:MILJOENENNOTA1984

Afbeelding 3: De ontwikkeling in de marktsector, de (semi-) collectieve sector en het aantal niet-actieven ten laste van de collectieve sector.

Uit de bovenste helft van afbeelding 3 blijkt nog een andere ontwikkeling. Tezamen met de arbeidsongeschikten, de zieken, de overige niet-actieven, zien we dat de groep "niet­actieven" die ten laste komen van de collectieve sector, een sterke groei heeft doorgemaakt. Van ruim 1,8 miljoen in 197 3 tot bijna 3 miljoen in 1983. Dus enerzijds een groter

23a 27 maart 1984

aantal afhankelijken van de collectieve voorzieningen terwijl aan de andere kant er minder mensen waren die daar niet van afhankelijk waren. Die de collectieve voorzieningen moesten opbrengen. Of anders gezegd: in 1973 was er één niet-actieve op drie werkzame personen. terwijl dit in 1983 veranderd was waardoor er twee niet­actieve mensen waren op iedere drie werkzame personen. Ook blijkt uit afbeelding 3 (onderaan) dat steeds meer mensen bij de overheid werkzaam zijn. Een groei van bijna 300.000 in tien jaar. Terwijl steeds minder mensen in de marktsector terecht komen. Een afname van bijna 500.000 in tien jaar. Kijken we alleen naar de mensen die bij de overheid werkzaam zijn (dus niet de trendvolgers en semi­collectieve werknemers) dan blijkt uit afbeelding 4 een zorgelijke ontwikkeling. Het aantal zelfstandigen in Nederland (van de kleine zelfstandige tot de grote ondernemer) is in de loop van een tiental jaren van ruim 700.000 verminderd tot 600.000 man- en vrouwjaren. Daartegenover zijn bij de overheid in dezelfde periode steeds meer mensen in dienst gekomen. Van ruim 600.000 in 1973 is dit aantal gegroeid tot 745.000 in 1982.

750

7110

&50

GOO

A~BEJO~.VOLUME LOr'JIITREKKENDHL ZELFSTA.ND!Gfil EN OVERIIEID

'" +--OVERHEIDS-DIENAREN

'"' -4-ZELFSTAN-DIGEN

1973 1974 1975 1976 1977 1973 1979 1980 1981 1982 1903

Afbeelding 4: De ontwikkeling van het aantal zelfstandigen versus de ontwikkeling van het aantal overheidsdienaren.

Als we dit totaal samenvatten kunnen we constateren dat een aanzienlijke groei in de beroepsbevolking heeft plaats gevonden. De marktsector en de overheid tezamen hebben dit arbeidsaanbod niet kunnen verwerken. Hetgeen tot een groter aantal werklozen heeft geleid. Het aantal arbeidsplaatsen is verminderd waarbij bovendien een aanzienlijke verschuiving heeft plaatsgevonden in de richting van arbeidsplaatsen bij de overheid. De aantallen mensen die Of zelfstandig zijn àf in loondienst bij bedrijven is aanzienlijk verminderd. Dit alles betekent dat een steeds grotere groep mensen afhankelijk is van de collectieve middelen, terwijl een steeds kleinere groep deze collectieve middelen moet opbrengen. Dat een dergelijke ontwikkeling enorme financiële consequenties heeft voor de overheid zal duidelijk zijn.

LenRempt

•

Zilver koop je in Schoonhoven De grootste collectie hedendaags zilver in Nederland

Voor antiek Nederlands zilver kunt u een bezoek brengen aan Haven 13 1

.. Jn •t ~tlbttbU!'S .. Haven 1 + 5- Schoonhoven, tel.: 01823-2651. Tevens voor al uw vakkundige goud-en zilverrestauraties en verzil­veringen.

24

Zeuren "Dat gezeur van die vrouwen moet nou maar eens afgelopen zijn!" Een kreet uit het leven gegrepen. De gemoederen raken zo langzamerhand oververhit bij mensen die de termen emancipatie en feminisme niet meer over de lippen kunnen krijgen. Zelden hebben woorden zoveel misverstanden en onbegrip opgeroepen. Men interpreteert er lustig op los en zoals het in een goede democratie betaamt heeft iedereen een mening. Er is inmiddels een Brede Maatschappelijke Discussie gaande over de vraag of vrouwen er betaalde bezigheden buitenshuis op na mogen houden. Het antwoord staat al bij voorbaat vast: nee. Mannen van naam en faam houden warme pleidooien over de waarde van huishoudelijk werk (zonder hierin noemenswaard te praktizeren) daarin gesteund door vrouwen die menen al geëmancipeerd te zijn. De felste tegenstanders zijn te vinden onder vrouwen die een comfortabelleven leiden (en nooit anders gewend zijn geweest) en diegenen die anders dan andere vrouwen reeds kunnen bogen op een respectabele maatschappelijke functie. De ene groep zegt verontwaardigd dat ze niet gedwongen wil worden om buitenshuis te gaan werken en dat mannen het toch ook niet zo leuk hebben met al dat carrière maken van 's morgens vroeg tot 's avonds laat tot ze er bij neervallen; de andere groep vindt dat gedram van die feministen verwerpelijk: het ligt immers helemaal aan jezelf, je hèbt toch alle kansen? Nou dan! Mannen lijken nog gemakkelijk in die dingen: hun vrouw vindt het heerlijk thuis en het maakt voor hen niet uit wie het betaalde werk doet zolang partners dat maar in goed overleg met elkaar overeenkomen. Het resultaat van dat goede overleg is de arbeidsverdeling zoals we die thans kennen: het gros van de vrouwen werkt binnenshuis en onbetaald, de mannen werken buitenshuis en betaald.

Anita Wagernakers

vrouvven

Als mannen werkelijk massaal bereid zouden zijn hun deel van het huishoudelijke en verzorgende werk op zich te nemen (en waarom zouden we daaraan twijfelen? Tenslotte wordt het werk thuis mede door hen veroorzaakt en is het ouderschap niet uitsluitend voorbehouden aan vrouwen) zou dat een gigantische omwenteling in de samenleving teweeg brengen.

Geëmancipeerd bestaat niet

Emancipatie en feminisme beogen een geheel andere manier van leven in een wereld waarin menselijke mogelijkheden niet worden geselecteerd naar sekse. "Ieder mens een unieke persoonlijkheid", "vrijheid van keuze" en "optimale ontplooiing": waar staat dat ook weer? Hoe komt het dat al die unieke vrouwspersonen zo'n uniform leven leiden? Waarom mogen vrouwen niet vrijelijk kiezen voor een betaalde baan buitenshuis? Waarom bemoeit iedereen zich daarmee? Waarom is de opleiding van vrouwen zo éénzijdig gericht? Het feit dat vrouwen kinderen kunnen krijgen bepaalt hun hele leven, van de wieg (en zelfs nog daarvóór) tot het graf. Emancipatie is zowel een individueel als een maatschappelijk proces terwijl het één niet los is te zien van het ander. De voltooid verleden tijd van het woord bestaat voorlopig alleen nog maar in de woordenboeken. Niemand leeft op een eilandje. Je wordt door de maatschappij gekneed en gevormd. Het proces van het zich ontworstelen aan conventies is een maatschappelijke ontwikkeling, niet alleen verband houdend met vrouwen maar ook met Turken, Marokkanen, Surinamers en Antillianen, ouderen, jongeren, gehandicapten en ga zo maar door. Nederland is een land van hokjes. En als je daar eenmaal inzit kom je er niet gemakkelijk meer uit.

Emancipatie is streven naar een samenleving waarin mensen niet worden beoordeeld op hun uiterlijke kenmerken. Waarin ieder mens zich naar eigen goeddunken kan ontplooien in een zelfgekozen richting en waar vooroordelen zijn uitgebannen. Feministen hebben een zesde zintuig ontwikkeld voor die vooroordelen. Daarop hameren is vervelend maar daarom niet minder terecht. Feministen willen niets anders dan het verwerven en in praktijk brengen van rechten die hen als mens toekomen en het vrouwelijk element integreren in onze cultuur. En het handjevol radicalen dat al wat vrouwelijk is of wordt genoemd verheft boven al het andere is net zo fout bezig als mensen die de emancipatie dwarsbomen. Emancipatie is lastig want het zet mensen aan het denken en het eist veranderingen. En alle veranderingen komen er slechts met grote weerstand van diegenen die behouden willen wat ze al hebben. Het is jammer dat liberalen, de vernieuwers van weleer, de strijdlust zijn vergeten waarmee destijds hun idealen tot gemeengoed zijn geworden. Liberale femisten hebben die strijdlust wèl. Hun inzet is de vrijheidsdrang vanuit een liberaal geweten. En het ziet er niet naar uit dat die geest nog in de fles is terug te krijgen. •

25 __ 27 maart 1984

Stellingen betreffende Europa ''\·',

l. Ter versterking van de politieke cohesie binnen het Atlantisch Bondgenootschap dient de eigen verantwoordelijkheid van de Europese lidstaten van de NAVO voor de Europese vrede en veiligheid te worden vergroot. Daartoe is nodig dat: a. de Europese lidstaten van de NAVO streven naar consensus bij beraadslagingen in Noord-Atlantisch verband; b. voorafgaande aan Noord­Atlantische vergaderingen op hoog politiek niveau vooroverleg wordt gevoerd teneinde de Trans-Atlantische dialoog te verbeteren; c. ook in de Europese Politieke Samenwerking diepgaand overleg wordt gepleegd over situaties buiten de NAVO-verdragsgebied welke de veiligheid van West-Europa kunnen bedreigen.

2. De Europese defensie in NAVO­kader dient te grote afhankelijkheid van kernwapens te vermijden en de conventionele verdediging te versterken. Derhalve dient: a. een Europese industriepolitiek te worden gevormd waarin ook aan multilaterale samenwerking in de defensie-industrie wordt vormgegeven; b. een Europees analysebureau voor defensieproblemen opgericht te worden het welk in eerste instantie wordt ondergebracht bij de organen van de West-Europese Unie; c. de wapènhandel tussen de VS en West-Europa in evenwicht te worden gebracht door grotere Europese inspanningen.

3. De Europese defensiesamenwerking hoeft niet te wachten op nieuwe instellingen, maar dient vorm te krijgen door het bestaande te benutten en praktische samenwerkingsvormen uit te werken. Het Verdrag van Rome voorziet niet in militaire toepassing van de Gemeenschapsstructuur. Dit is wel bij de WEU het geval. Om te komen tot betere samenwerking van de participerende landen voor zover het betreft de collectieve defensie is het gewenst dat: a. actief gestreefd wordt naar openstellingvan de WEUvoorde

andere EG- en mogelijk zelfs andere NAVO lid-staten; b. het Europese Parlement en de Assemblee van de West-Europese Unie toenadering tot elkaar zoeken om tot coördinatie van initiatieven en expertise te komen; c. samenwerking tussen de diverse commissies van de· twee instituten wordt nagestreefd; d. de mogelijkheid van een aparte status van Euro-parlementariërs bij deAssemblee van de West-Europese Unie wordt benut. 4. Hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid langs liberale weg vergt de volgende maatregelen: a. op het terrein van de prijspolitiek een effectieve medeverantwoordelijkheidsheffing, variërend met een quanturn geldend voor het gehele gebied van de Gemeenschap; b. een actief structuurbeleid moet voortgang vinden met name t.a.v. een bedrijfsvergroting die tot een extensivering van de produktie kan leiden. Indien in het kader van de vorengenoemde prijsmaatregelen directe inkomens-toeslagen voorzien mochten worden, moeten deze niet om niet worden verstrekt maar gebonden zijn aan structuurgerichte 'maatregelen; c. ter handhaving van het marktmechanisme mag geen contingentering, noch direct, noch indirect via een superheffing worden toegepast. Hoogstens als noodmaatregel, tijdelijk en onder gelijktijdige aanvaarding van een pakket van maatregelen, dat wel een oplossing biedt, gericht op een grotere prijstoenadering tot de wereldmarkt en een versterkt structuurbeleid; d. voor de zich steeds meer op de wereldmarkt oriënterende westerse handelsblokken-de Verenigde Staten en de Europese Gemeenschap- zijn onderlinge afspraken met het doel tot een zekere ordening van deze markt te komen een dringende noodzaak. Gedacht zou daarbij kunnen worden aan een zekere afbakening van regio's, aan afspraken per produkt of tenslotte zou het idee van de "montant de soutien" uit de Kennedyronde weer kunnen worden opgepakt.

26

\iAAKLéM J;IN.N.E J.J:;."T' ç+p

\

I

I I

\ I \ ' \I

I

I

0 100 200 300 m.

Openbare partijraadsvergadering

op zaterdag 19 mei 1984 in het concertgebouw te Haarlem, Lange Begijnestraat 13, *) aanvang 10.00 uur

Agenda

1. Opening door de voorzitter, J. Kamminga. 2. Rede door de lijstaanvoerder bij de Europese verkiezingen,

mr. H. R. Nord. 3. Korte mondelinge toelichting door een van de leden van de commissie

Buitenland. 4. Behandeling van stellingen betreffende Europa op basis van de

rapporten nrs. 49 en 50 van de Prof. mr. B. M. Teldersstichting. **) 5. Pauze(l2.30-13.30uur). 6. Voortzetting van het onder punt 4 genoemde onderwerp. 7. Rondvraag. 8. Sluiting (ca. 15.30 uur).

ad4: De leden van de partijraad hebben de bevoegdheid amendementen c.q. moties in te dienen. Zij ontvangen van het algemeen secretariaat de daartoe benodigde formulieren.

Het hoofdbestuur van de VVD: J. Kamminga, voorzitter. W J.A. van den Berg, algemeen secretaris.

~~ __ ,.. ___ """'"""'""'""._,.".._.,_".,.,..,." __ "'"""""'-~' . . - ' ' .

*) Zie voor routebeschrijving en parkeergelegenheid bijgaand kaartje. * *) Geschrift nr. 49 "West-Europa en de Verenigde Staten" J I 0,- pér exemplaar; geschrift nr. 50 "De Europese integratie onderweg" (enkele liberale bouwstenen),/ 8,­per exemplaar, te bestellen door overmaking van het juiste bedrag per exemplaar op girorekening nr. 4018232 t.n.v. VVD-informatierekening te 's-Gravenhage, onder vermelding welk geschrift men wenst te ontvangen.

27. 27 maart 1984

Zaterdag 14 april Europanifestatie 1984 Flevohof, Biddinghuizen

Een campagne-informatiedag voor u actieve VVD-er met uw partner en kinderen. Programma: 10.30 uur- 11.00 uur: Elkaar begroeten, kennismaken en koffie drinken.

11.00 uur- 12.00 uur:

Voor VVD-activisten sprekers: Jan Kamminga, partij-voorzitter Gijs van Aardenne, vice-minister­president Ed Nijpels, fractievoorzitter en Hans Nord, lijsttrekker

: 12.30 uur- 15.00 uur:

Voor partners Per Flevohoftrein naar Holland Happening (een op vele schermen overvloeiende diapresentatie over ons eigen Nederland), en naar veehouderij, kassen en wereldtuinen

Voor kinderen Eigen excursies per trein naar kinderspeelland, eindigend met een spannende speurtocht

In twee rondes een hapje eten en een bezoek aan de informatiemarkt met de volgende stands - speakerscorner met Europese Liberaal-Democraten, parlementariërs en kandidaten - speakerscorner met VVD-Tweede Kamerleden - diapresentatie over Europees Parlement (EP, - presentatie van het propagandamateriaal - het algemeen secretariaat afhaalcentrum in de Lulofdwarsstraat heeft de bestelformulieren bij zich. Bespreekt u met

de heer Alberts vast de wijze van bestellen en afhalen. Campagnematerialen liggen bier ter inzage. - de Europese Beweging - de voorlichtingsdienst van het Europees Parlement - de Haya van Somerenstichting/vorming en scholing - de prof. mr. B.M. Teldersstichting - Vrouwen in de VVD - JOVD - de permanente ledenwerfactie - het reclame adviesbureau Navar; vragen staat vrij - de campagneleiding, voor de vragen waar u bij alle bovengenoemde specialisten nog niet over gesproken heeft.

U bent vast de bon hieronder al aan het invullen, doe het meteen en stuur hem op!

••••••••••••••a•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

Flevohof-14 april EUROPAN/FESTATIE 1984 ondergetekende:

naam: •••••••••• 0 0 0. 0 ••• • .• 0 ••••••• 0. 0. 0 •• 0. 0. 0 ••••••••••• 0 ••••••••••••••••••• 0 •••• 0 ••••••••••••••••••

adres: ............................................................................................... .

woonplaats (postcode): .................................. ·: ........................ , .................. .

verbonden aan de VVD-afdeling: ...................................................................... .

komt op 14 april naar de Flevohof

Ik breng mee ... (aantal) volwassenen

(aantal) kinderen, waarvan ... kinderen

onder de 5 jaar voor de creche. (aantal of "geen" invullen)

In totaal kom ik met ... personen en sluit daartoe een ingevulde giro- of betaalcheque bij van ..... x f 10,- = f ,-uw chequeafschrijving is uw bewijs van deelname.

Zendt u nu meteen in: VVD algemeen secretariaat public-relations, Koninginnegracht 57,2514 AE 's-Gravenhage. Tel.: 070-614121 (ook voor nadere informatie).

28

In deze ingezonden briePenrubriek worden reacties van ten hoogste 100 woorden opgenomen. Langere briePen worden door de redactie ingekort. Aanvallen op personen of afschriften van correspondentie komen niet voor pl1111tsing in aanmerking. De rubriek is alleen voor leden bestemd. Plaatsing betekent niet dat de red~~etie het met de inhoud eens is.

De Gestraften

Tegenover de tendentieuze strekking van het artikel van de heer Schuddeboom in nr. 1298 van V & D wil ik hem eraan herinneren, dat we nog steeds in een prestatiemaatschappij leven. waarin ook I eer/ingen van het I bo een plaats kunnen verwerven die mee telt in de maatschappij. Om deze kinderen wat meer kans te geven in deze harde maatschappij hebben onderwijsdeskundigen zich ingespannen om een leerprogramma samen te stellen dat meer met de capaciteiten van deze kinderen rekening houdt. Waarschijnlijk is echter 7 5 % van deze leerkrachten in de algemene vakken te weinig gemotiveerd om die kinderen een kans te geven. Dat moet dan inderdaad voor deze kinderen een kwelling zijn.

ir. W. Enklaar

Kernraketten

Ik kan me niet voorstellen dat de bekendgemaakte gegevens van de enquête van de RVD, t.w. dat 1/3 van de leden van de VVD tegen plaatsing van kernraketten is, kloppen. Zouden er in onze partij zóveel mensen zijn die .. hun kop in het zand steken" en de werkelijkheid niet willen zien, nl. dat de Russen al zevenjaar lang bezig zijn hult raketten te moderniseren en uit te breiden? Laten we verstandig zijn en- hoewel niemand vóór raketten is (maar dan ook nérgens) instemmen met het NAVO-besluit en deze taak als een geloofwaardige partner in dat verband uitvoeren.

P. Tuinhout Faassen

Kabinetsformateur

N.a.v. de voorstellen van de comrrzissie­Biesheuvel moge eraan worden herinnerd. dat de Tweede Kamer zelf al eens voorkeur heeft uitgesproken voor het doen van een aanbeveling. Enkele maanden na aanvaarding van de desbetreffende motie­Ko/fçchoten slaagde men in I 97 2 er niet in tot een (meerderheids)oordeel tot voordracht aan het staatshoofd te komen. Een dergelijke procedure was overigens al in I 968 door de VVD-commissie .. Kiezer en gekozene" aanbevolen. maar door de algemene vergadering 16 november 1968 door staking van stemmen verworpen. Zou het niet dienstig zijn om na te gaan of de .. achterban" in de VVD het destijds ingenomen standpunt al dan niet nog onderschrijft en zo ja, of men meent dat het VVD-onderzoek toen voldoende gericht is geweest op .. de bezwaren bij het kiezersvolk tegen de Wijze, waarop de direct-betrokkenen de procedure in praktijk brengen", c.q. of men een nieuw onderzoek ter zake op zijn plaats zou achten? (ingekort)

Echte minima

J.F. Meijeraan Naarden

Ik ben het volkomen eens met de conclusie van P.J.J. van der Poel in V & D van 24-1-'84, die stelt dat de .. echte minima" moeten worden ontzien, maar dat overigens iedere werknemer in ons land naar draagkracht dient bij te dragen. Voor de inkomstenbelasting is een onderscheid tussen de zgn. collectieve sector en marktsector nergens op gebaseerd. Laten we voor de VVD hopen dat het artikel van Rudolf de Korte in Elseviers Weekblad van 17-12-'83, waarin hij stelt dat men .. van de ambtenaren onmogelijk kan verlangen dat zij jaar in jaar uit worden gekort," dat zou hen tot de .. gegijzelden" van de uitkeringsgerechtigden maken, een

kentering mag inluiden en dat de rechtvaardigheid niet helemaal verdrongen wordt door de .. doelmatigheid" van een renteniersmaatschappij. (ingekort)

Huur naar inkomen

Mr. J.F. Engels DenHaag

Verschillende huur naar inkomen voor eenzelfde woning (dus voor hetzelfde gerief) kan wel ernstige consequenties tot gevolg hebben: één stap verder nl. en dit systeem kan ook worden toegepast voor aardgas enjof electriciteit. En waarom niet? Maar nog één stap verder en er komen inkomstenkaarten voor alle levensmiddelen. Groep A (van arrivé) krijgt dan een A-kaart en betaalt voor een bepaald levensmiddelf 0,20 meer dan een B-kaarthouder (B van Behoorlijk inkomen). maar deze betaalt weer f 0,20 meer dan een C-kaarthouder (C van crepeer). Zo zou het kunnen worden!

Het Waddengebied

G. v.d. Giessen Heemskerk

Voor de zoveelste keer komen economische en milieubelangen met elkaar in conflict en voor de zoveelste keer is het wéér de VVD, die voor de economische belangen kiest. Ik doel hierbij op het besluit in te stemmen met de indijking van 900 hectaren van de Waddenzee. De VVD meent de waarde van het betrokken gebied weg te kunnen wuiven met argumenten die getuigen van weinig inzicht in het belang van het behoud van de Waddenzee. Als de VVD beweert dat indijking van 900 ha beter is dan in 't geheel niets, maak ik daaruit op, dat de VVD natuurgebieden wenst te exploiteren in plaats van te beschermen, zoals het hoort.

A. Bult Hqren(Gr.)

Voor echtparen bieden wij aan in uw voor- of najaarsvakantie een 2-of 3-KAMERAPPARTEMENT met kookgelegenheid in sfeervol KASTEELT JE, bij Mazamet, Tarn, Z.-Frankr., in natuurpark, ANWB erkend. Rustig gelegen. Voor lekker luieren, maar ook voor aktief sporten, groot zwembad, 25 x 7 m, op eigen terrein, golfbaan op 6 km. Tennisbanen op 4 km. Binnen 40 km 3 grote meren. Plm. 1 uur v.d. Middel I. Zee. Di­neren in het kasteel is mog. Korting bij vooruitboeken en in voor- en naseizoen. Ned. gesproken. Voor inf. 04950- 36570, of Frankrijk, 09 - 3363983368.

Chateau la Nouvelle 81240 St. Amans-Soult. TARN-FRANCE.

27 maart 1984

A ,.1' I

EUROPA AALSMEER Op 28 maart spreekt de heer drs. F.A. Wijsenbeek in Dorpshuis Kudelstaart. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: Europa.

ASSEN Op 18 april spreekt de heer A. PLOEG in de Stadsherberg. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: LandbouwpolitiekjEEG/ Europese Verkiezingen.

BARENDRECHT Op 16 april spreekt de heer drs. G .M. de Vries in de aula van de Gr. van Prinstererschool. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: Europa.

BRUSSEL Op 25 april neemt mevr. mr. J.E.S. Groenendaai-Larive plaats in een forum in de Beneluxzaal van het Congrespal eis. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: "Waarom meer vrouwen in het Europees Parlement? Wat doen ze? Wat willen ze nog meer".

DINTELOORD EN PRINSELAND Op 24 april neemt de heer ir. H.J. Louwes plaats in een forum over Europa in hotel De Beurs. Aanvang: 19.30 uur.

'S-GRAVENZANDE Op 12 april neemt de heer drs. F.A. Wijsenbeek plaats in een forum over Europa in het Gemeentehuis. Aanvang: 20.00 uur.

KC GRONINGEN Op 4 april spreekt de heer mr. H.R. NORD in hotel 't Gemeentehuis te Bedum. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: Europa.

KC 'S-HERTOGENBOSCH Op 2 april spreekt mevr. S. van Heemskerck Pillis-Duvekot in het Europahotel te Den Bosch. Aanvang: 20.00 uur.

OCKAMPEN Op 26 april spreekt de heer ir. H.J. Louwes in café-rest. De Stadsherberg te Steenwijk. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: Europese landbouwpolitiek.

OC LEIDEN E.O. Op 11 april spreekt de heer dr. W.F. VAN EEKELEN in rest. Wienerwald te Leiden. Aanvang: 20.30 uur. Onderwerp: Europa.

ROTTERDAM Op 9 april spreekt de heer drs. J.H. Klein Molekamp in Hotel Centra!. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: Nota Europese Integratie.

VROUWEN IN DE VVD RIJSWIJK Op 5 april spreekt mevr. mr. J.E.S. Groenendaal-Larive in de

Verzoeningskerk. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: Europa.

OCRIJSWIJK Op 16 april spreekt de heer drs. F.W. Weisglas in gebouw "Irene". Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: Nederland en Europa.

TERSCHELLING Op 27 april spreekt de heer H.P.H. Waalkensin hotel rest. "Actania". Aanvang: 20.30 uur. Onderwerp: Landbouwproblemen in het Europese Parlement.

THOLEN Op 3 april spreekt de heer ir. D. Luteijn in café "Tolrust" te Poortvliet Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: EEG-politiek.

VOORHOUT Op 9 april spreekt de heer drs. G.M. de Vries in café-rest. Boerhaave. Aanvang: 20.30 uur. Onderwerp: Europese Parlement "reilen en zeilen".

VLISSINGEN Op 13 april spreekt mr. H.R. Nordinhotel Britannia. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: Europese Politiek.

A AMSTELVEEN Op 3 april spreekt mevr. drs. E. SCHOO in cult. centrum. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: Ontwikkelingssamenwerking.

JOVD APELDOORN Op 5 april spreekt mevr. M.J.H. den Ouden-Dekkers in wijkcentrum Ordenne. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: Tot hoever mag men gaan met bezuinigingen op het onderwijs; waar ligt de grens?

APPINGEDAM Op 6 april spreekt de heer R.L.O. Linschoten in "Wapen van Leiden". Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: Tekorten van de overheid, ambtenarenzaken en algemene politiek.

DELFf Op 28 maart spreekt de heer dr. W.F. VAN EEKELEN in café-rest. De Koophandel. Aanvang: 20.00 uur.

Op 25 april neemt de heer A.J. Evenhuis plaats in een forum in café-rest. De Koophandel. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: vrede en veiligheid.

DEN HAM/VROOMSHOOP Op 3 april spreekt mevr. drs. N. SMIT­KROES in café-rest. De Beuk te Den Ham. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: actuele politiek.

ENKHUIZEN Op 16 april spreekt de heer H.P.H. Waalkens in het Wapen van Enkhuizen. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: Markerwaard.

GORSSEL Op 2 april spreekt mevr. E.G. Terpstra in hotel de Roskam. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: "het liberaal zijn in de wereld van nu en in de nabije toekomst".

HAARLEMMERMEER Op 9 april spreekt mevr. E.G. Terpstra in de Beurs te Hoofddorp. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: ontwikkelingssamenwerking.

DENHELDER Op 9 april spreekt de heer mr. F.H.G. de Grave in het Beatrixhotel. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: algemene politiek.

HENGELO Op 30 maart spreekt de heer G.W. Keja in recreatiecentrum de Waar beek. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: mediabeleid.

OCHENGELO Op 17 april spreekt de heer J. KAMMIN GA in motel Wapen van Delden te Delden. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: economisch beleid van het kabinet.

HOOGELOON/VESSEM Op 16 april spreekt de heer mr. M.J .M. Tripels in café-rest. De Gouden Leeuw te Vessem. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: Binnenlandse veiligheid.

VROUWEN IN DE VVD HOOGEVEEN Op 16 april spreekt de heer J. Franssen in hotel Homan. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: onderwijs.

LANDSMEER Op 6 april spreekt de heer mr. A.J. te Veldhuis in Jachthaven Robinson. Aanvang: 20.30 uur. Onderwerp: algemene politiek. ·

LEERDAM Op 9 april spreekt de heer R. L. 0. Linschoten in hotel Lucullus. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: algemene politiek.

LEEUWARDEN Op 2 april spreekt de heer L. M. de Beer in het Oranje Hotel. Aanvang: 20.00 uur.

JOVD NOORD-GRONINGEN Op 6 april spreekt de heer J. KAMMIN GA in café-rest. De Marne te We he-Den Hoorn. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: actuele politiek.

VROUWEN IN DE VVD NOORD HOLLAND Op 6 april spreekt de heer drs. ir. ing. B. J. G. van der Kooy in café-rest. De Wintertuin. Aanvang: 11.00 uur. Onderwerp: Vernieuwing door technologie in maatschappij en bedrijfsleven.

• OEGSTGEEST Op 9 april spreekt mevr. drs. N. Rempt­Halmmans de Jongh in hotel het Witte Huis. Aanvang: 20.15 uur. Onderwerp: actuele politiek.

RIDDERKERK Op 9 april spreekt de heer dr. R. W. de Korte in rest. St. Joris. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: actuele politiek.

30

SCHAGEN Op 2 april spreekt mevr. A. Lucassen­Stauttener in café-rest. De Roode Leeuw. Aanvang: 20.15 uur. Onderwerp: gezondheidszorg.

SCHIJNDEL Op 9 april spreekt de heer mr. H. E. KONING in gemeenschapshuis "Den Herd". Aanvang: 20.30 uur. Onderwerp: actuele politiek en financiën.

SINT OEDENRODE Op 3 april spreekt de heer mr. J. G. RIETKERK in de "Rooise Klomp". Aanvang: 20.15 uur. Onderwerp: binnenlandse zaken en actuele politiek.

SNEEK Op 30 maart spreekt mevr. E.G. Terpstra in Hotel Hanenburg te Wijde Noorderhorne. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: bejaardenbeleid.

TERNEUZEN/SAS VAN GENT Op 13 april spreekt de heer G. W. Keja in hotel De Post te Terneuzen. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: mediabeleid.

TIEL Op 9 april spreekt de heer drs. L. M.L. H.

A. Hermans in de Cecilienhof. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: actuele politiek.

TIET JERKSTERADEEL Op 3 april spreekt de heer J. KAMMINGA in motel Hardegarijp te Hardegarijp. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: nog toekomst met de VVD?

UTRECHT Op 31 maart neemt de heer mr. J. G. C. Wiebenga plaats in een forum in zalencentrum Trianon. Aanvang: 13.30 uur. Onderwerp: Racisme, minderheden en het minderhedenbeleid.

VROUWEN IN DE VVD VORDEN Op 2 april spreekt mevr. E.G. Terpstra in hotel Bakker van 17.00 uur tot 19.00 uur.

WAALRE Op I 0 april spreekt de heer mr. H. E. KONING in de Agnus Dei-kerk. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: actuele politiek.

WADDINXVEEN Op 2 april spreekt de heer mr. G. B. Nijhuis in Party-Home. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: midden- en kleinbedrijf.

EXCLUSIEF

WAGENINGEN Op 2 april spreekt de heer drs. L. M. L. H. A. Hermans in petit-rest. Regina. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: minderhedenbeleid.

WOENSDRECHT Op 6 april neemt de heer prof. dr. if. J. J.C. Voorhoeve plaats in een forum in hotel Het Pannenhuis. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: meningsvorming t.a.v. kruisvluchtwapens.

WOERDEN Op 11 april spreekt de heer mr. W. J. Geertsema in herberg de Schutter. Aanvang: 21.00 uur. Onderwerp: rapport Commissie-Biesheuvel.

ZUTPHEN Op 6 april spreekt de heer J. Franssen in de Hanze hof. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: onderwijs.

ZWIJNDRECHT Op 13 april spreekt de heer J. Franssen in het Develpaviljoen. Aanvang: 20.00 uur. Onderwerp: voortgezet onderwijs nu en in de toekomst.

BELASTINGVRIJ BELEGGEN ATELIER 7 MAAKT HET WARE MAATCOSTUUM

Looptijd 11.z jaar Opbrengst ± 20% op jaarbasis Referentielijst aanwezig

Inlichtingen:

Nederland: De Waaijer +Partners B.V., WiJlemsplein 44, 6811 KD Arn­hem, tel.: 085- 456866, telex 45788 WAPAR NL.

Zwitserland: Austrasse 44, Zurich, tel.: 09.41. 14615510, telex 813350 SAAG CH.

ORIGINELE FRIESE KLOKKEN worden bij ons reeds jaren op ambachtelijke wijze gemaakt. zowel uurwerken als mass1ef eiken kasten. U kunt biJ ons uw eigen klok samenstellen door b.v. kast en wijzerplaat zelf uit te zoeken of een beschildenng naar e1gen keuze. Komt u eens geheel vrijblijvend onze collectie beZich­tigen of vraag even een folder aan Vanzelfsprekend kunnen wij ook uw ant1eke klok restaureren.

Klokkenmakerij V.d. GMeuJeiL Roazebosk 13. 8517 HA Scharsterbrug, tel 05138-2751 vanaf rotonde Jou re nchting Scharsterbrug Zaterdags tot 17.00 uur open

Een jong, uniek kleermakersbedrijf. dat voortbouwt op de tradities van Groningen als het herenmodecentrum van Nederland, is Atelier 7. Eén telefoontje (050- 185186) naar Atelier 7 is voldoende om één van de kleermakers, waar ook in Nederland, geheel vrijblijvend, naar u toe te laten komen. Hij bespreekt met u dan de wensen wat betreft de stof, het model en uw speciale wensen. Pas dan besluit u of u een costuum laat maken. Hij neemt u de maat, komt bij u passen en na 4 tot 6 weken is uw costuum gereed. Atelier 7 heeft de meest uitgebreide en mooi­ste stoffencollectie in Nederland.

Atelier 7, Spilsluizen 6, 9712 NR Groningen Tel. 060- 186186

Referenties beschikbaar.

Queen ISIZ8 damesmode

specialiteit - alleen grote maten

wel jong - exclusief

maat 42 t/m 62

9712 GN GRONINGEN Oude Boteringestraat 68 Telef.OS0-180126

31 27 maart 1984

Dit antiek boerderijtje in Princenbeek werd met Surfa­kots Muurcoating gespoten en ziet er nu voortreffe­lijk uit.

Sinds 1960 werden in ons land vele duizenden hui­zen, flats, kantoren en industriële bouwwerken met Surfakote gespoten. Surfakote Muurcoating is 20 à 30 maal dikker dan

Een alarminstallatie zorgt niet voor uw planten .. Wij wel! Speciaal uit gepensioneerde leden van politie. of marechaussee gerecruteerde huisbewaarders laten wij op uw huis passen tijdens uw afwezigheid. Uw bezit is absoluut in veilige handen .... en uw planten en _ huisdieren worden nog verzorgd ook ...

bel voor informatie: 035-46528 of schrijf naar: Home Security Antwoordnummer 1104 1200 VB Hilversum (postzegel plakken is niet nodig)

een gewone verflaag en wordt snel en in één keer aan­gebracht. Surfakote is niet duurder dan goed schilder­werk en gaat veel langer mee: 1 0 jaren garantie. Sur­fakote is dus een uitstekende investering.

Vraag vrijblijvend dokumentatie bij de Surfakote-fa­briek B.V. Schuytvlot, postbus 8, 3417 ZG Montfoort (U.). Tel. 03484-1587.

RESTAURANT

Kloksteeg 3 Leiden Telefoon 071 123053

T-shirts, sweaters, trainingspakken, bedrukt vanaf 15 stuks

poppelaanstekers bedrukt stickers, relatie-art., buttons, petjes

RYKO HANDELSONDERNEMING Postbus 383- Spoorlaan 393- Tilburg- Tel. 013-435809

32

Couture, Fourrures, Haute Confection

Een 25-Jarige traditie van verfijnde mode voor de vrouw

van deze tijd.

Amsterdam PC Hooftstraat 55. Tel (020) 79 62 25- 71 91 04

eerlijke franse keuken in bistro atmosfeer

Lange Voorhout 98 's-Gravenhage 070- 601170

Houden we 't droog? Er zijn huizenbezitters die bij de eerste de beste flinke regen­bui de kelder zien vollopen. Anderen ontdekken plotseling vochtplekken waar die er eerst niet waren. Optrekkend vocht, doorslaande muren, lekkage ... een konstante bron van irritatie en overlast. lnjection B.V. gaat dat probleem te lijf. Effektief. Met poly­meriserende harsen en kennis van zaken.

Vraag uitgebreide informatie. Ook over het injekteren van steen- en betonkonstrukties, grondstabilisering en herstel van aangetaste muren. INJECTION BV. POSTBUS 230, 4130 EE VIANEN TEL 03473-75774, TELEX 70559

.. ~ ........ ~ serres

ramen en deuren totale renovatie

in kunststof of aluminium

alsman maakt van werk maatwerk

Vraag daarom ons om advies en een begroting ter plaatse of bezoek onze showroom waar u al onze kwaliteitsprodukten kunt bewonde-ren. ds)

zAO'l-2• •s a"0 " ~ie·- os3ss-,ooo too\t.

i"~ofl1'a oss-23 be\ "oof P..f"ne11' Olsman 0~ \{af\~oof Transformatorstraat 2

3900 AL Veenendaal

0 Wij wensen een persoonlijk onderhoud met uw adviseur. Bel ons voor een afspraak.

0 Zend ons uitgebreide informatie betreffende:

Naam: ................................................................................................... .

Adres: .................................................................................................... .

Postcode /Woonplaats ....................................................................... .

Telefoon: ........................................................................................... , ... .

Zend deze bon in envelop zonder postzegel aan: Olsman, Ant­woordnummer 1009. 3900 VB Veenendaal.

Voor economische opzet en kwaliteitscontrole van

NIEUWBOUW - VERBOUWPLANNEN

Adviesbureau C.H. van der Have B.V. specialisten in funderings-, beton-, staal- en houtconstructies voor utiliteits-, woningbouw en waterbouwkundige werken.

Noordzijde 67b, 2977 XB Goudriaan, tel.: 01838- 1765.

Voor één onzer cliënten zoeken wij

REPRESENTATIEVE VILLA TE AERDENHOUT

Deze rustig gelegen vrijstaande villa dient een grond­opp. te bevatten van tenminste 4. 500 m2.

De mogelijkheid voor kantoor aan huis dient aanwezig te zijn.

Denkt u aan verkoop en voldoet uw villa aan voor­noemde eisen dan verzoeken wij u vriendelijk contact op te nemen met de heer W. P. J. Schmitz van ons kantoor.

W.BOS MAKELAAR N.B.M. ONROERENDE GOEDEREN

Zandvoortselaan 5 7, Heemstede Tel.: 023- 290080*

I

Een Dagje Uit in Amsterdam of voor Zaken

Logeren in Amsterdam hoeft niet duur te zijn. Blijf slapen in eenvoudig, maar schoon hotel. 1 en 2 persoons kamers f 35,- p.p. Modern comfort, tv, cv, douche.

Petit-Hotel-Restaurant Huize Otten

Utrechtsedwarsstr. 79 1017 VJ Amsterdam Centrum.

Telefoon 020- 250345.

I lil 1 Boerenhekken Tuinpoortjes Sierafscheidingen Afrasteringen Rozenpoortjes Trapleuningen ook met: automatische- en afstandsbediening

audio- en video communicatie Sierhekken tegen inbraak

voor ramen en deuren.

Showroom ook 's zaterdags geopend van 10.00-16.00 uur. Vraag folder bij El ba B.V. Siersmeedwerk.

GElba b:v.. Burg. Huydecoperweg 4-6, 3615 AD Westbroek (Utrecht), 03469-2041