...

LEREN D

OO

RPARTICIP

EREN

IDEEËN

BO

EK VAN VERN

IEUW

ING

SNETW

ERK

2

3

IN JE EEN

TJE GA JE SN

ELLERSAM

EN KO

M JE VERD

ER

INLEID

ING

Meneer de Leeuw

organiseerde in opdracht van Stadsdeel Am

sterdam W

est het leertraject ‘Leren door participeren’. D

aarmee is een begin gem

aakt met het oprichten

van een vernieuwingsnetw

erk rondom participatie in

Stadsdeel West. In dit ideeënboek vind je inzichten,

werkvorm

en en de resultaten, waaraan het tijdelijk

vernieuwingsnetw

erk heeft gewerkt van septem

ber 2013 tot februari 2014. D

it unieke traject van leren door doen gaf ruim

te voor co-creatie en experimenten m

et nieuw

e vormen van participatie voor zow

el deelnemers,

het stadsdeel als Meneer de Leeuw

. Hierm

ee hebben bestuurlijk opdrachtgever H

etty Welschen en am

btelijk opdrachtgevers Q

uinten Foppe en Gürbüz Yabas een sterke

impuls gegeven aan de nieuw

e manier van participeren.

Zowel am

btenaren als burgers kunnen inspiratie halen uit het verslag van dit proces. W

e hopen dat het netwerk zich

uitbreidt en dat veel Amsterdam

mers er in de toekom

st hun voordeel m

ee kunnen doen.

4

DEELN

EMERS

PETER U

LLE TEAMLEID

ER, ON

TWERP

ER LEEFOM

GEVIN

GSH

EILA HU

LSTHO

FF B

ELEIDSAD

VISEUR TALEN

TON

TWIKKELIN

GSIM

ON

E VAN EIJK P

ROJECTM

EDEW

ERKER LEEFOM

GEVIN

GP

ETRINA G

ROESB

EEK BU

URTM

ANAG

ER WIJKEN

LISETTE TILMA CO

MM

UN

ICATIEADVISEU

RFRAN

K BERKH

OU

T PRO

JECTLEIDER LEEFO

MG

EVING

BERIT VAN

HU

LST STED

ENB

OU

WKU

ND

IGE, AFD

ELING

RUIM

TELIJKE ON

TWIKKELIN

G

EN G

RON

DZAKEN

SARAH VAN

MO

URIK B

ROEKM

AN B

UU

RTCOÖ

RDIN

ATOR W

IJKENM

ANO

N PAU

LISSEN P

ROJECTLEID

ER PRO

GRAM

MA'S P

ROJECT M

ANAG

EMEN

T BU

REAUM

ARIJE BIERLA

AGH

WIJKM

ANAG

ER WIJKEN

MA

AIKE SIJBRAN

DIJ B

ELEIDSAD

VISEUR KU

NST EN

CULTU

UR

HEN

K GRO

OL P

ROJECTLEID

ER LEEFOM

GEVIN

G

MEED

ENKERS

LIND

A VAN N

IEUW

ENH

UIJSEN

COM

MU

NICATIEAD

VISEUR

GÜ

RBÜ

Z YABAS P

ROG

RAMM

A MAN

AGER B

ESTUU

RLIJKE VERNIEU

WIN

G, B

URG

ERPARTICIPATIESAD

AF YASEEN O

ND

ERSTEUN

ER PRO

GRAM

MA'S P

ROJECT M

ANAG

EMEN

T BU

REAUM

ARTIEN VAN

RIJN P

ROJECTLEID

ER BU

URT P

RAKTIJKTEAMM

ARION

VAN O

OIJEN

FINAN

CIEEL ADVISEU

RB

LANCA SCH

WARD

T PRO

JECTLEIDER VASTG

OED

MO

HAM

ED M

AJD

OU

BI P

OLITIEK ASSISTEN

T VAN P

ORTEFEU

ILLEHO

UD

ERSKO

EN B

ARTELS EXTERN AD

VISEUR

ROB

ERT HA

ARMAN

PO

LITIEK ASSISTENT VAN

PO

RTEFEUILLEH

OU

DERS

MAN

AGEM

ENT

QU

INTEN

FOP

PE

DIRECTEU

R BED

RIJFSVOERIN

GN

IELS PO

PM

A AFD

ELING

SMAN

AGER AFD

ELING

EN

PRO

GRAM

MAS, P

ROJECTEN

EN M

ANAG

EMEN

T B

UREAU

EN W

IJKENRED

BAD

VISSER AFD

ELING

SMAN

AGER LEEFO

MG

EVING

MARISK

A BO

NG

AARD

S AFD

ELING

SMAN

AGER ECO

NO

MISCH

E ZAKEN,

KUN

ST EN CU

LTUU

RB

ART MA

AS AFD

ELING

SMAN

AGER VASTG

OED

PAUL H

ARTKAM

P

AFDELIN

GSM

ANAG

ER JURID

ISCHE ZAKEN

EN

GRO

ND

ZAKEN

CASUS

INB

RENG

ERS LIAN

E DAM

BRIN

K P

ROJECTLEID

ER LEEFOM

GEVIN

GH

ENK G

ROO

L P

ROJECTLEID

ER LEEFOM

GEVIN

GFRED

V.D. STAR

PRO

JECTLEIDER LEEFO

MG

EVING

THIJS V.D

. WAL

BU

URTCO

ÖRD

INATO

R WIJKEN

MEN

EER DE LEEU

WFLEU

R BAKKER, FEM

KE BIJLSM

A, PEP

IK HEN

NEM

AN,

LEON

SON

NEN

SCHEIN

, DEB

ORA TIM

MERM

AN

5

COM

MU

NICEREN

DO

EN W

E VOLG

ENS

PATRON

EN EN

ROU

TINES. H

ET IS B

ELANG

RIJK BIJ PARTICIPATIE O

M

DIN

GEN

AND

ERS TE DO

EN, O

M

AND

ERE BEW

ON

ERS AAN

TE SPREKEN

D

AN G

EBRU

IKELIJK. EN D

AT JE ELKA

AR ALS CO

LLEGA’S O

OK W

EET TE VIND

EN

ALS JE IETS ING

EWIKKELD

S MO

ET D

OEN

. DAT JE IEM

AND

MEE KU

NT

NEM

EN O

F MEE KU

NT LATEN

DEN

KEN.

6

‘LEREN D

OO

R PARTICIPEREN

’

Amsterdam

-West is afgelopen

zomer gestart m

et het vernieuw

ingsnetwerk ‘Leren

door participeren’. Een netwerk

van mensen dw

ars door de stadsdeelorganisatie heen die allem

aal veel ervaring hebben m

et participatie. Samen

experimenteren zij m

et en bouw

en aan nieuwe vorm

en van participatie die passen bij de veranderende sam

enleving en overheid. O

nder begeleiding van M

eneer de Leeuw zijn ruim

20 m

edewerkers een half jaar

lang aan de slag gegaan met het

onderzoeken en ontwikkelen van

competenties en vaardigheden

die nodig zijn voor participatie 3.0.

24 UU

R DE D

IEPTE IN

In september heeft het netw

erk in een 24-uurssessie sam

en verkend hoe het staat m

et participatie in W

est en waar de

organisatie naar toe wil. O

ok leidinggevenden schoven in deze 24-uurssessie aan om

hun visie op participatie in W

est te geven. W

aar het naartoe moet,

werd door een deelnem

er zo verw

oord: “Nu is het vaak zo

dat participatie begint met:

Wij hebben een project, u m

oet m

eedenken. Hoe kunnen w

e dit om

draaien? Hoe w

orden wij een

overheid die participeert met

burgers?”

Tijdelijk vernieuwingsnetw

erk aan het w

erk bij Meneer de Leeuw

in O

ostknollendam, U

it IDEEËN

BOEK

24-uurssessie 5-6 septem

ber 2013

7

EXPERIM

ENTEREN

MET PARTICIPATIE

De afgelopen m

aanden hebben de deelnem

ers actief geëxperimenteerd

met participatie in lopende

projecten. Dilem

ma’s kw

amen

voorbij als: ‘is er in dit project w

el echt ruimte voor inbreng van

inwoners of w

illen we ons eigen

plan er snel doorkrijgen?’ en ‘w

aarom lukt het ons niet om

meer

dan een handjevol bewoners naar

een bijeenkomst te krijgen?’ en

‘wat doe ik op een bijeenkom

st met

een bewoner die de hele stem

ming

bepaalt waardoor er geen ruim

te is voor andere ideeën?’. M

aar ook de interne hobbels op de w

eg w

anneer je iets wilt organiseren

dat niet gebruikelijk is, is een gem

eenschappelijke ervaring. ‘Soms

lijkt het wel of w

e vooral tijd en energie intern kw

ijt zijn in plaats van dat w

e daadwerkelijk in gesprek

gaan met inw

oners’.

WELKE CO

MP

ETENTIES EN

VAARD

IGH

EDEN

H

EB JE N

OD

IG VO

OR PARTICIPATIE?

Een belangrijk doel van het traject is om

te onderzoeken welke com

petenties en vaardigheden m

edewerkers nodig hebben om

in deze tijd vol veranderingen participatie in te zetten. In sessies van een dagdeel is op basis van de lijst van com

petenties en vaardigheden die het netw

erk heeft opgesteld, een aantal them

a’s uitgediept. Thema’s als com

municatieve

vaardigheden, creatieve interventies, ambtelijk

ondernemerschap en netw

erken, zijn verkend. M

aar ook organisatie-opstellingen zijn toegepast op projecten om

een participatie-vraagstuk te verkennen. Een van de sessies is besteed om

in de huid van een sociaal ondernem

er te kruipen: hoe ervaart die participatie van een stadsdeel en w

at kunnen w

e daarvan leren?

8

COM

MU

NICEREN

MET O

ND

ERNEM

ERS EN

BEW

ON

ERS IN D

E WIJK

Do

or

Pe

te

r U

lle

en

Sa

ra

h

va

n M

ou

rik

Br

oe

km

an

Hoe com

municeer je goed en

begrijpelijk? Hoe ga je om

met

intimidatie? H

oe blijf je rustig? H

oe werk je op m

aat?

AFSLUITIN

G M

ET P

OP

-UP

WO

RKSHO

PS

OP

6 FEBRU

ARI

Als afsluiting heeft het

vernieuwingsnetw

erk pop-up w

orkshops participatie georganiseerd voor collega’s, raadsleden en betrokken bew

oners in M

idWest. D

e pop-up w

orkshops brachten kennis en inzichten van collega’s van W

est, raadsleden en betrokken bew

oners bij elkaar en leverden veel nieuw

e energie om sam

en het vernieuw

ingsnetwerk uit

te breiden. Mensen konden

meedoen aan de volgende

workshops:

KRUIP

IN D

E HU

ID VAN

…

Do

or

Fr

an

k B

er

kh

ou

t,

Ma

no

n P

au

lis

se

n e

n H

en

k

Gr

oo

l

In deze workshop presenteren

drie bijzondere initiatieven uit W

est zich in een korte pitch met

een vraag aan de deelnemers.

Leer al je creativiteit, denkkracht en je netw

erk in te zetten voor deze initiatieven uit W

est. Kruip

voor even in de huid van deze initiatiefnem

ers.

9

PARTICIPATIEOP

STELLING

Door Sheila H

ulsthoff,

Pe

tr

in

a G

ro

es

be

ek

en

Sim

on

e v

an

Eijk

Een korte workshop om

te ervaren hoe nuttig het kan zijn de stakeholders in een project letterlijk in een ruim

te neer te zetten en te zien hoe zij het project en elkaar beïnvloeden.

STRATEGISCH

OP

EREREN

IN D

E ORG

ANISATIE

Do

or

Qu

in

te

n F

op

pe

Wanneer zeg je w

at? Tegen w

ie? En waarom

? Op w

elk m

oment? M

et welk doel?

Strategisch opereren gaat over organisatiesensitiviteit: gevoel voor kansen, belangen, gevoeligheden, etcetera. In deze w

orkshop krijg je een ervaringsoefening.

CO-CREATIE EN

CREATIEVE IN

TERVENTIES

Do

or

Fio

na

Be

ll (

Ca

sc

ola

nd

)

en

Ma

aik

e S

ijb

ra

nd

ij

Leuke voorbeelden van co-creatie en creatieve interventies. Laat je inspireren en bedenk zelf ook een creatieve vorm

van hoe je participatie anders zou kunnen inzetten binnen je eigen w

erk.P

OLITIEKE SEN

SITIVITEIT

Do

or

Mo

ha

me

d M

ajd

ou

bi

Heb je een m

ooi plan opgesteld sam

en met bew

oners, blijken de politici later toch iets anders te w

illen. De politieke com

ponent in een participatietraject blijkt vaak een kritiek punt te zijn. K

un je vertraging in het proces door ‘de politiek’ voorkom

en? In deze w

orkshop gaan we in op de ins

en outs van politieke sensitiviteit en w

at dat betekent voor een participatietraject. D

it aan de hand van voorbeelden uit de praktijk.

10

FRANK B

ERKHO

UT

“We zijn in septem

ber gestart m

et dit traject, dat gaat in je lichaam

zitten. H

et gaat om energie die je

aan elkaar geeft, intern en ook extern.”

11

MAN

ON

PAULISSEN

(PP

MB

):“Tijdens het leertraject m

et Meneer

de Leeuw w

erd eens te meer

duidelijk dat participatieprojecten en -processen niet altijd vanzelf soepel en vlekkeloos verlopen. Verw

achtingen kunnen vaak ver uit elkaar liggen.

Wat ik onder andere heb geleerd

is om participatieprocessen en

-projecten te analyseren om

vervolgens te kijken waar en m

et w

elke ingrepen trajecten kunnen w

orden hersteld of verbeterd. Open

comm

unicatie, contact zoeken en contact onderhouden m

et bewoners

en ondernemers blijkt essentieel

om processen en projecten te laten

slagen, van begin tot eind.

Bew

oners willen betrokken, goed

geïnformeerd en serieus genom

en w

orden.

Goede participatie kost veel tijd,

aandacht en energie maar kan tot

goede resultaten leiden waar alle

betrokkenen trots op mogen zijn.”

12

KRUIP

IN D

E HU

ID VAN

EEN O

ND

ERNEM

ER OF

BEW

ON

ERSINITIATIEF

Ma

no

n P

au

lis

se

n e

n F

ra

nk

Be

rk

ho

ut

Als ambtenaren zijn w

e gewend vanuit een form

ele rol te opereren. D

aarmee leggen w

e onszelf vaak beperkingen op en spreken ons creatief verm

ogen, ondernemerschap en

netwerk beperkt aan. In deze w

orkshop worden de deelnem

ers uitgedaagd om

een paar uur in de huid van een bewoner of

ondernemer m

et een maatschappelijk initiatief te kruipen en

van daaruit al hun creativiteit in te zetten om de bew

oner of ondernem

er verder te helpen. Belangrijk elem

ent in de workshop is dat de deelnem

ers op zoek gaan naar tips voor het vraagstuk van de bew

oner of ondernem

er en daarvoor contact moeten m

aken met m

ensen binnen en buiten de gem

eentelijke organisatie.

Duur: ................2 uur

Doel: .................Aanspreken van creatief verm

ogen en ondernem

erschap om m

aatschappelijk initiatief verder te helpen

Doelgroep: .......Am

btenaren

13

VOO

RBEREID

ING

STAP 1

Ga op zoek naar ten

minste tw

ee bewoners

of ondernemers m

et een m

aatschappelijk initiatief m

et een boeiend vraagstuk. O

ndernemers die er lol

in hebben als een paar slim

me m

ensen een paar uur onderzoek doen en m

et oplossingen kom

en.

UITVO

ERING

STAP 2

Geef een korte inleiding

en laat de bewoners en/of

ondernemers hun situatie

en vraagstuk vertellen.

ZOEK D

RIE SAM

ENW

ERKING

SPARTNERS

(BED

RIJVEN, IN

STELLING

EN,

ORG

ANISATIES)

WELKE D

OELG

ROEP

EN KU

N JE

GEM

AKKELIJK BEREIKEN

VOO

R D

IT INITIATIEF? O

MSCH

RIJF ZE, ZEG

WA

AR JE ZE KUN

T VIND

EN

EN H

OE JE ZE KU

NT B

EREIKEN.

STAP 3

De deelnem

ers aan de w

orkshop mogen kiezen aan

welk vraagstuk ze w

illen w

erken en verdelen zich in groepjes. Iedere groep gaat sam

en met de bew

oner of ondernem

er aan de hand van tien opdrachtkaarten op zoek naar tips en oplossingen. Als w

orkshopbegeleider zorg je dat de groep actief aan de slag gaat. Brainstorm

en, de buurt in, het net op en rondbellen.

STAP 4

Het laatste half uur van

de workshop presenteren

de deelnemers hun

bevindingen en oplossingen voor het panel van bew

oners/ondernemers en

krijgen feedback daarop.

✁

15

ZOEK TIEN

MED

ESTAND

ERS IN

DE B

UU

RT (NA

AM EN

TELEFO

ON

NU

MM

ER)

OP

EN K

AART: W

ELKE TIPS

EN ID

EEËN H

EB JE N

OG

MEER

VOO

R HET IN

ITIATIEF

16

HO

E GA JE D

E BU

URT

INFO

RMEREN

EN W

ELKE K

ANALEN

GEB

RUIK JE

ZOEK EEN

SOO

RTGELIJK

PRO

JECT OF IN

ITIATIEF ELDERS

IN H

ET LAND

OF STAD

WAT

INSP

IREREND

KAN

ZIJN

✁

17

WELKE D

OELG

ROEP

EN ZIJN

LASTIG

ER TE BEREIKEN

VOO

R D

IT INITIATIEF, W

AT ZIJN

NIEU

WE M

ANIEREN

OM

DEZE

GRO

EPEN

TE BETREKKEN

ZOEK EEN

PLEK O

F O

NTM

OETIN

GSLO

CATIE VAN

WA

ARUIT JE ZO

U KU

NN

EN

(SAMEN

) WERKEN

AAN

H

ET INITIATIEF

18

WELKE D

RIE AMB

TENAREN

KU

NN

EN D

E ON

DERN

EMER

VERDER H

ELPEN

(NA

AM EN

TELEFO

ON

NU

MM

ER)

BED

ENK EEN

LUD

IEKE KICK-O

FF OF EERSTE ACTIE

19

MAN

ON

PAULISSEN

“Met kijken door een participatiebril heb

ik veel ontdekt. In het stadsdeel zijn veel m

ensen al goed bezig rondom participatie.

Hoeveel ruim

te je krijgt is hangt sterk af van de portefeuillehouder en van het dom

ein w

aar je in werkt. Een goed voorbeeld is

het Buurtpraktijkteam. M

aar in het fysieke dom

ein moet je eerst goedkeuring van

de wethouder hebben voordat je iets m

et participatie kunt doen. Ik zou w

illen dat het zichtbaarder w

ordt wat voor goede dingen er

gebeuren op het gebied van participatie.”

20

SARAH VAN

M

OU

RIK BRO

EKMAN

“Ik zou niet zo bescheiden moeten

zijn, we hebben onze w

orkshop toch m

aar mooi voor elkaar

gekregen! Ik heb geen grenzen opgezocht in dit traject, m

aar ik heb ook niet idee dat ik begrensd w

ordt in mijn w

erk.”

21

PETER U

LLE:“W

elke skills heb je nodig om in een netw

erk te w

erken? Dat is een uitdaging voor de kom

ende tijd. Intern lopen w

e regelmatig stuk, dat vraagt extra

aandacht voor gedrag en houding van ambtenaren.

De participatie-ladder, dat lijkt w

el een mens-erger-

je-niet spel. Dat is niet goed, je m

oet het hele bord m

ogen bespelen.”

22

WO

RKSHO

P “CO

MM

UN

ICEREN M

ET O

ND

ERNEM

ERS EN B

EWO

NERS IN

DE W

IJK”

Do

or

: P

ete

r U

lle

en

Sa

ra

h v

an

Mo

ur

ik

Br

oe

km

an

In deze workshop staat com

municatie m

et bewoners en

ondernemers in lastige situaties centraal. Som

s maken

ontevreden en klagende burgers comm

unicatie lastig of zorgen verschillende belangen voor het vastlopen van de com

municatie. In deze w

orkshop wordt door m

iddel van het naspelen door acteurs van concrete situaties (casus) m

et de deelnem

ers onderzocht hoe de ambtenaar het beste m

et zo’n situatie om

kan gaan. De deelnem

ers geven tips die vervolgens door de acteurs w

orden gespeeld zodat zichtbaar w

ordt wat het effect is. D

e deelnemers voelen zich veilig

genoeg om zich te m

engen in het spel, wisselen tips &

tricks uit en kunnen m

eerdere scenario’s uitproberen.

Lengte: .............90 minuten

Doel: .................Patronen in com

municatie m

et bewoners en

ondernemers inzichtelijk en bespreekbaar

maken en andere m

anier van comm

uniceren in een veilige setting uitproberen

Doelgroep: .......Am

btenaren, betrokken bewoners kunnen

ook meedoen

In de pop-up workshop van 6

februari 2014 zijn de volgende situaties aangestipt w

aarin com

municatie lastig kan zijn:

➜

wisselende sam

enstelling van de buurtbew

oners tijdens bijeenkom

sten

➜w

anneer je een moeilijke

boodschap moet brengen,

die zeker weerstand gaat

krijgen

➜de vorm

van de bijeenkomst

is niet passend voor de aanw

ezige bewoners

➜

de burger is wantrouw

end, zuur, verbitterd

➜

wisselende of zelfs

tegenbelangen (NIM

BY)

➜dom

inante buurtbewoners

die de hele bijeenkomst

overrulen

➜bew

oner vindt de inspraak niet oprecht, “jullie doen het slechts voor de vorm

”

23

CASUS

BIJEEN

KOM

ST OVER

OVERLAST H

ANG

JON

GEREN

N

A HERIN

RICHTIN

G P

LEIN

PERSO

NEN

:

➜Am

btenaar Stadsdeel West

➜

Ontevreden bew

oner

➜Vertegenw

oordiger van corporatie

SETTING

: er ontstaat al snel een rom

melige situatie. D

e bewoner

is boos dat er nog steeds niets is gebeurd en eist een oplossing, draaft door en neem

t de boel over.

TIPS VAN

UIT H

ET PU

BLIEK:

➜

Fileer het probleem

➜

Zorgen dat iedereen eerst uit de loopgraven kom

t

➜D

oelstelling duidelijk stellen

➜G

een verwachtingen

scheppen van: “Dat gaan

WIJ als gem

eente wel even

oplossen”

➜W

erk samen m

et partners naar een oplossing: bew

oners, politie, stadsdeel, Ym

ere, etc

➜Zorg dat iedereen z’n belangen uitspreekt, en ga vervolgens gezam

enlijk aanpakken, zet duidelijke afspraken op papier.

➜

Ga vooraf actief op zoek

naar de klagers en ga op huisbezoek voor gesprek. D

it kan efficiënter zijn

dan meerdere avondjes

organiseren die niet w

erken.

24

VOO

RBEREID

ING

STAP 1

Ga op zoek naar collega’s

die graag acteren en goed in staat zijn om

verschillende situaties m

et bewoners en

ondernemers na te spelen.

UITVO

ERING

STAP 2

Leid de workshop in en

vraag bij de deelnemers

naar wat zij als lastige

situaties in comm

unicatie m

et bewoners en

ondernemers ervaren.

STAP 3

Kies een casus die de

acteurs naspelen.

STAP 4

Vraag de deelnemers om

tips en suggesties om

de com

municatie te vebeteren

25

STAP 5

Laat de acteurs de verschillende tips naspelen om

te zien wat het effect is.

STAP 6

Bespreek de casus na en haal de belangrijkste inzichten naar voren.

Herhaal stap 3 tot en m

et 6 voor een volgende casus.

26

SHEILA H

ULSTH

OFF

“Voor mij is dit heel

voedend om m

et mensen

samen te w

erken van een ander vakgebied.”

27

SHEILA H

ULSTH

OFF:

“Ik ben me nog m

eer bewust

geworden dat ik m

e eerst goed m

oet afvragen wat ik van de

bewoners verw

acht, wat m

ijn reden is om

in contact te gaan met

bewoners. Vervolgens is eigenlijk

niets te raar of te gek om de

aandacht van bewoners te trekken.

Tenslotte een belangrijke les: Shit happens en je kunt niet iedereen blij m

aken.

Als je weet w

at je wilt van

de bewoners en dat centraal

houdt, gaat het goed. Een flinke dosis creativiteit, flexibiliteit en doorzettingsverm

ogen heb je w

el nodig als je als ambtenaar in

gesprek gaat met bew

oners.”

28

WO

RKSHO

P PARTICIPATIEO

PSTELLIN

G

SHEILA H

ULSTH

OFF, P

ETRINA G

ROESB

EEK, SIM

ON

E VAN EIJK

Een participatie-opstelling helpt bij inzicht krijgen in de relaties tussen de m

ensen die een rol spelen in een project en hun onderlinge com

municatie. M

et name de com

municatie tussen

bewoners en m

edewerkers van de gem

eente en de belem

meringen die daarin spelen kunnen

zichtbaar gemaakt w

orden. Met een opstelling

kan helder gemaakt w

orden welke acties genom

en kunnen w

orden om deze belem

meringen w

eg te nem

en.

HO

E WERKT EEN

PARTICIPATIE-O

PSTELLIN

G?

Vrij naar Wikipedia: nl.w

ikipedia.org/w

iki/Organisatieopstelling

Een opstelling is een ruimtelijke

weergave van een project, w

aarin m

edewerkers, leidinggevenden,

bestuurders, inwoners en ondernem

ers (vertegenw

oordigd door ‘representanten’) in de ruim

te worden opgesteld in relatie

tot elkaar. Deze w

eergave (het opstellen zelf) gebeurt door de vraaginbrenger; onder begeleiding van een begeleider. D

e begeleider gaat met de opgestelde

stand-ins aan de slag om ‘een diagnose’

te stellen en een oplossingsrichting te vinden. D

it gebeurt in een aantal stappen.

29

STAP 2

ON

DERZO

EK

Er staat zo een tableau-vivant dat achterliggende aspecten van het vraagstuk laat zien, doordat de begeleider de opgestelde m

ensen ondervraagt over hun gevoelens en attitudes ten opzichte van elkaar en de situatie. D

e patronen die leiden tot stagnaties en ineffi

ciëntie in het project/systeem

komen aldus aan

het licht. Hierdoor w

orden oplossingsrichtingen zichtbaar die eerder verscholen bleven.

STAP 1

OP

STELLEN

Op aanw

ijzingen van de begeleider gaat de vraaginbrenger een ruim

telijke weergave

van het onderhavige project (ook w

el ‘systeem’

genoemd) m

aken door stand-ins een plek te geven in de ruim

te. De

vraaginbrenger kiest ook een stand-in voor zichzelf en blijft na het opstellen van de elem

enten aan de zijkant zitten om

te kunnen zien w

at er gebeurt.

STAP 3

HERO

RDEN

ING

De begeleider brengt

herordening aan in het opgestelde systeem

waarm

ee oplossingsrichtingen gecheckt kunnen w

orden en/of het systeem

gezuiverd w

ordt.

30 OO

K EEN KEER EEN

PARTICIPATIE-O

PSTELLIN

G M

AKEN?

Scheila Hulsthoff, is gecertificeerd

in het begeleiden van opstellingen. Sam

en met Petrina G

roesbeek en Sim

one van Eijk kan zij voor een project een opstelling begeleiden.

STAP 4

INZETTEN

VRA

AGIN

BREN

GER

De vraaginbrenger heeft tot

nu toe kunnen kijken naar de opstelling. Zijn of haar eigen persoon in de opstelling is vertegenw

oordigd door een ‘stand-in’. Je kunt de stand-in die de vraag-inbrenger vertegenw

oordigt ook er uit laten stappen en de vraag-inbrenger zelf zijn/haar eigen positie laten innem

en. Hij/

zij kan dan aan den lijve ervaren hoe het systeem

zich her-ordent. D

e effecten van de sessie zijn direct m

erkbaar omdat vanuit het

systeemdenken de verandering

bij één element voldoende

is om het hele systeem

in bew

eging te zetten.

31

VOO

RBEELD

Tijdens een participatie-opstelling binnen het traject ‘Leren door participeren’ is de volgende casus ingebracht:H

et Stadsdeel West heeft

het herprofileringsplan gereed voor een plein m

et bedrijfsverzam

elgebouw. D

it plan is gem

aakt met inbreng

van verschillende partijen die betrokken zijn bij het plein en het gebouw

. Tijdens de bijeenkomst

waarin het plan gepresenteerd

wordt, trekt een groep bew

oners fel van leer om

dat zij vinden dat er geen rekening is gehouden m

et de voorw

aarden die zij hadden ingebracht. D

e buurtcoördinator is aangeslagen door de felheid van de bew

oners; zij heeft het participatieproces im

mers naar

beste kunnen ingericht. Ze is gedem

otiveerd om hierm

ee

verder te gaan. Waarom

gaan deze bew

oners nu opeens tegenover het stadsdeel staan? Sam

en met de begeleider

wordt deze situatie ruim

telijk opgesteld. D

oor de opstelling w

ordt inzichtelijk welke patronen

er spelen. Ook w

ordt voor de vraaginbrenger helder w

elke stappen zij m

oet zetten om

weer bew

eging in dit project te krijgen. Zo w

ordt haar onder andere duidelijk dat ze eerst m

oet zorgen dat zij haar boosheid en frustratie kw

ijtraakt, voordat ze w

eer contact maakt m

et de bew

oners. Dit kan bijvoorbeeld

door de gebeurtenissen goed door te spreken m

et collega’s. Pas als ze w

eer ‘opgeruimd’ is kan ze

contact maken m

et de bewoners

en goed doorvragen aan hen wat

er nu precies aan de hand is.

32

PETRIN

A GRO

ESBEEK: W

IJ H

EBB

EN RU

IMTE G

EMA

AKT VO

OR B

EWO

NERS O

M ZELF EEN

M

ASTERPLAN

TE MAKEN

VOO

R D

E OP

ENB

ARE RUIM

TE. D

AAR B

EN IK TRO

TS OP.

33

SIMO

NE VAN

EIJK: IK BEN

DE

BU

URT IN

GEG

AAN

, DAT H

AD

IK VOO

RHEEN

NO

OIT G

EDA

AN.

NU

ZIEN M

ENSEN

EEN G

EZICHT.

34

35

STRATEGISCH

OP

EREREN IN

EEN

PO

LITIEKE ORG

ANISATIE

Do

or

Qu

in

te

n F

op

pe

Hoe ontw

ikkel je een strategie om een

doel te bereiken? Vaak is wat het doel is

wel duidelijk. M

aar hoe je het doel kan bereiken in een com

plexe en politieke organisatie is lastiger. Q

uinten heeft eerst in het bedrijfsleven gew

erkt. Toen hij am

btenaar werd kostte het hem

eerst w

at moeite om

te doorgronden hoe een am

btelijke en politieke organisatie werkt.

Lees op de volgende pagina zijn inzichten en praktische handvatten over hoe je daar het beste m

ee om kunt gaan.

QU

INTEN

FOP

PE

Ik ben een organisatie-structuur-mens. En

ik houd ook van dingen voor elkaar krijgen. W

at jullie in dit traject doen gaat dwars door

structureren heen en daarmee bereiken jullie

iets. Ik vind ondernemerschap ook binnen de

overheid van belang. Als ik als burger 1 euro belasting betaal en in de overheid stop, hoe kan ik er dan 3 euro voor terug krijgen? D

aarvoor m

oet je als ondernemer denken. D

at betekent dus ook gecalculeerd risico durven te nem

en en ruim

te durven te nemen om

dingen te doen. Ik w

ens dat meer m

ensen binnen onze organisatie die ruim

te nemen en ondernem

end zijn.

36

STAP 3

JUISTE IN

HO

UD

, TOO

N

EN M

OM

ENT VIN

DEN

: D

IPLO

MATIE

Diplom

atie is het juiste zeggen m

et de toon op het juiste m

oment. D

iplomatie

helpt om iets voor elkaar te

krijgen. Als je op iedere zin stuk loopt dan ben je snel klaar.

STAP 1

VOELEN

EN W

EGW

EZEN:

KRACHTEN

VELDAN

ALYSE

Voordat je je strategie bepaalt m

oet je weten w

at het krachtenveld is: w

ie heeft belang bij dit doel? W

ie is vanuit zijn/haar functie betrokken bij het doel? W

ie praat met w

ie (inform

eel en formeel)?

Bij complexe vraagstukken

verandert het krachtenveld continu. D

e manier om

hier een actueel beeld over te vorm

en is: in contact blijven m

et betrokkenen. Wanneer

je het krachtenveld voldoende denkt te begrijpen dan kun je een strategisch pad uitstippelen.

STAP 2

WETEN

HO

E HET

KACH

ELTJE BRAN

DT:

DE O

ND

ERHAN

DELIN

G

Als je in een onder-handeling m

et verschillende partijen stapt is het goed om

van te voren je in te leven in de anderen. Een onderhandeling kan uitm

onden in een goed resultaat voor beide partijen of in een acceptabel resultaat voor beiden. Een onderhandeling w

ordt afgebroken als het resultaat onacceptabel is voor een van de partijen. Begrijpen w

aar het omslagpunt

ligt van een goed naar een acceptabel naar een onacceptabel resultaat is een goed begin. W

anneer loopt de ander w

eg?

37

38

VOO

RBEELD

DEN

KEN IN

PRO

BLEM

EN VERSU

S DEN

KEN IN

BELAN

GEN

Om

je te kunnen inleven in anderen helpt het om je bew

ust te zijn van de m

anieren van denken en doen van jezelf en de ander. Zo beginnen am

btenaren bij het vast stellen van problemen. Vervolgens zoeken ze

de feiten uit die ze vervolgens analyseren. Uit de conclusies volgt de

uitvoering en die wordt dan geëvalueerd. Politici hebben een andere

manier: zij beginnen bij het vaststellen van belangen. Vervolgens

gaan ze de onderhandeling in. Ze legitimeren hun besluit en gaan

over tot uitvoering om uiteindelijk resultaten te kunnen vieren.

Als je bij een ambtenaar aankom

t met een idee m

oet je het achterliggende probleem

goed onderbouwen m

et feiten en analyses. Als je bij een politicus aankom

t met een idee m

oet je vooral de belangen in kaart kunnen brengen en de legitim

atie geven van de ondersteuning van het idee.

39

40

41

KIJKEN D

OO

R DE O

GEN

VAN EEN

BU

RGERM

EESTER

Gebaseerd op de participatie training anders

kijken & creativiteit 15 oktober 2013 in G

olden Tulip Am

sterdam W

est D

e naam burgerm

eester moet je niet verw

arren met

onze burgervader. Ook is een burgerm

eester niet hetzelfde als de zogenaam

de buurtburgemeester

(bij inspraak en participatietrajecten heb je als gem

eente in een wijk vaak te m

aken m

et dezelfde mondige bew

oners die ook wel

‘buurtburgemeesters’ w

orden genoemd.) Een

burgermeester, zoals die gedefinieerd w

ordt in het Burgerm

eesterboek* is een bewoner die zich

betrokken voelt bij zijn buurt of stad. Die een

vernieuwende praktijk heeft en een eigen visie

op de ontwikkelingen heeft. D

eze bijzondere m

ensen worden ook w

el pioniers, dwarsdenkers,

friskijkers, koplopers of kantelaars genoemd.

Burgermeesters vorm

en het veranderingspotentieel van een gem

eenschap. Als gemeente kun je het

creatief vermogen van burgerm

eesters benutten om

de grenzen te verkennen tussen het mogelijke

en het onmogelijke in het oplossen van com

plexe vraagstukken. D

e creativiteit van burgermeesters

kun je nog beter benutten door ze aan te spreken op hun visie, vernieuw

ende praktijk en hun betrokkenheid in plaats van op hun belang.

Meneer She is een burgerm

eester van A

msterdam

West

Meneer She is een lokale pionier op het gebied

van het herontwikkelen van leegstaande

kantoorpanden. Leegstand is een groot m

aatschappelijk probleem ook in W

est. Leegstand van kantoren leidt tot verpaupering van buurten. Sinds de financiële crisis, proberen overheden m

et beleid en maatregelen herontw

ikkeling te stim

uleren. Meneer She laat zien dat het rendabel

is om kantoorpanden om

te bouwen tot hotels

als het Golden Tulip Am

sterdam W

est. Hij w

erkt volgens een heel eigen filosofie in de financiering, renovatie en bedrijfsvoering van zijn hotels. M

eneer She is een man van w

einig woorden.

Uit het korte interview

blijkt dat efficiëntie en

* De online versie van het burgerm

eesterboek is te lezen op: ww

w.screenbook.nl/burgerm

eesterboek. D

e papieren editie is te bestellen bij: ww

w.vangorcum

.nl

42

43

klantgerichtheid zijn uitgangspunten zijn. Om

geen tijd te verspillen tijdens de renovatie w

erken verschillende aannem

ers parallel per verdieping. O

m geen w

erktijd te verspillen check je meteen

uit als je incheckt. Dat scheelt opstopping

in de ochtenduren en kostbare service balie bem

anning. Een standaard wekelijks of dagelijks

groepsoverleg, daar doet hij niet aan. Iedereen kent zijn verantw

oordelijkheden. Je gaat tijdens de bedrijfsvoering gew

oon naar degene toe die je m

oet hebben. En je zegt nooit nee tegen een klant. D

at dit geen loze kreet is merkten w

e tijdens de w

orkshop. Toen bleek dat onze eigen laptop niet w

erkte, kregen wij de persoonlijke laptop van een

balie medew

erker aangeboden. Stel je voor dat je als beleidsm

edewerker stadsontw

ikkeling door de ogen van M

eneer She zou kunnen kijken naar het leegstand vraagstuk. O

f stel je voor dat je als gem

eente secretaris, afdelingshoofd of directielid door de ogen van M

eneer She kan kijken naar de bedrijfsvoering van de gem

eentelijke organisatie. D

at zou tot verassende perspectieven kunnen leiden en zelfs m

ogelijkerwijs tot doorbraken!

Lengte: .............2 uurD

oel: .................Kijken door de ogen van een

burgermeester om

tot nieuwe

creatieve inzichten te komen

over lastige maatschappelijke

vraagstukkenVoor: ................Beleidsm

edewerkers en

participatieprofessionals

44

STAP 1

VOO

RBEREID

ING

Bepaal een maatschappelijk

onderwerp w

aarnaar je door de ogen van een burgerm

eester wilt kijken

tijdens de workshop.

STAP 2

Vind een burgermeester

op dat gebied. Nodig de

burgermeester uit om

deel te nem

en aan de workshop.

45

STAP 3

UITVO

ERING

Leid het idee van een burgerm

eester in. Vraag aan de aanw

ezigen waarom

het vraagstuk urgent is en w

aarom het lastig is om

vooruitgang te boeken. N

odig ze uit om een

burgermeester in te beelden

door wiens ogen ze graag

zouden willen kijken.

Je kunt foto’s hiervoor gebruiken.

STAP 4

Introduceer de burgerm

eester die je hebt uitgenodigd en interview

deze persoon over zijn betrokkenheid bij het onderw

erp, zijn vernieuw

ende praktijk en persoonlijke visie op het onderw

erp. Stel de deelnem

ers in de gelegenheid om

ook vragen te stellen. Bedank de burgerm

eester met iets

leuks.

STAP 5

Daag de deelnem

ers uit om

zelf ook het gesprek aan te gaan m

et een burgerm

eester. Probeer sam

en tot een relevante vragenlijst te kom

en om

ze aan te spreken op hun betrokkenheid en creativiteit.

46

PO

LITIEKE SENSITIVITEIT,

MO

HAM

ED M

AJD

OU

BI

TIPS VAN

MO

HAM

ED M

AJD

OU

BI N

AAR

AAN

LEIDIN

G VAN

DE P

OP

UP

WO

RKSHO

P

‘PO

LITIEKE SENSITIVITEIT’ O

P 6 FEB

RUARI 2014

1. Zorg ervoor dat je w

eet wat er speelt

2. Toon een zekere politieke im

muniteit

3. Bestuurder tegenspreken: m

oet kunnen4.

Vergeet nooit: politiek is anders dan ambtenarij

5. Elk beeld kan een politiek beeld zijn

6. Laat zien dat je hulpvaardig bent

7. Problem

en: stel vragen, steeds opnieuw8.

Bedenk dat een politicus ook maar een m

ens is9.

Ambtenaren m

ogen zich in het openbaar ook uitspreken (binnen het kader van bestendig beleid)

10. Werk effi

ciënt en resultaatgericht, blijf positief, com

municeer en w

ees alert

Uit: D

e politieke antenne – Elisabeth Hunyadi,

Robert Jan Blom

, 2012 SDU

Uitgevers BV

Moham

ed Majdoubi gebruikte het kaartspel ‘hoe lopen

de hazen’ in zijn workshop. D

e link om het spel te

bestellen: ww

w.them

a.nl/product/hoe-lopen-de-hazen

47

HET CREATIEVE O

OG

Berit en M

aaike hebben geëxperimenteerd m

et een andere manier van

comm

uniceren, een groene parkeerplaats als hele grote flyer in de w

ijk om m

et bewoners in gesprek te kom

en en ze uit te nodigen voor de bew

onersavond.Stel je voor: het is w

eer tijd om bew

oners te betrekken bij een plan. G

angbaar zou zijn om in de huisstijl van de gem

eente door de afdeling com

municatie een brief te laten opstellen.

Doorgaans zijn deze brieven redelijk am

btelijk en worden ze

slecht gelezen en is er weing respons. Stel je voor dat je je eigen

creativiteit aanwent en een andere vorm

van comm

unicatie kiest. Sterker nog: stel je voor dat je de creativiteit van bew

oners zelf aanw

ent om te com

municeren. M

isschien klinkt dit gek voor de m

eeste mensen, m

aar niet voor David K

elley, oprichter van een van de m

eest succesvolle ontwerpbureaus w

ereldwijd:

IDEO

. Al zijn ontwerpen en uitvindingen zijn gebaseerd op de

creativiteit van buiten zijn organisatie. Het is een kw

estie van vertrouw

en krijgen in je eigen en andersmans creativiteit. D

at kan jij dus ook…

Lengte: .............45 min

Doel: .................Vertrouw

en geven in en stimuleren van

iedereens creativiteit

48

STAP 1

VOO

RBEREID

ING

Onderzoek de ID

EO

creatieve strategie kaarten en neem

ze mee naar de

workshop. (dow

nloaden op w

ww

.ideo.com)STAP

2U

ITVOERIN

G:

Leid de workshop in m

et een eigen ervaring w

aarbij je het creatief verm

ogen van anderen hebt gebruikt. Vraag deelnem

ers waar

ze mee zitten in hun

comm

unicatie in hun projecten.

49

STAP 3

Laat een stukje van de TedX

van David K

elley zien. D

avid Kelley_ H

ow

to build your creative confidence2

STAP 4

Introduceer de IDEO

creatieve strategie kaarten en vraag deelnem

ers om

in koppels een strategie te kiezen voor de com

municatie in hun

eigen traject en daarmee

een comm

unicatie-idee te ontw

ikkelen.

STAP 5

Laat de ideeën presenteren. Alleen vragen ter verduidelijking m

ogen, en opm

erkingen ter verrijking (geen discussie!)

STAP 6

Vraag hoe het voelde om

dit zo te doen…

50

BO

DYSTO

RMIN

G

HO

W: SET U

P A SCEN

ARIO

AND

ACT OU

T ROLES,

WITH

OR W

ITHO

UT

PRO

PS, FO

CUSIN

G O

N

THE IN

TUITIVE RESP

ON

SES P

ROM

PTED

BY TH

E P

HYSICAL EN

ACTMEN

T.

WH

Y: TH

IS METH

OD

H

ELPS TO

QU

ICKLY

GEN

ERATE AND

TEST M

ANY

CON

TEXT- AND

B

EHAVIO

R- BASED

CO

NCEP

TS.

Bodystorming various w

ays of sleeping in airplanes helped the ID

EO design team

to generate a w

ide variety of concepts for an airplane interior.

ww

w.ideo.com

✁

CREATIEVE INTERVEN

TIES CASCO

LAND

Do

or

Fio

na

Be

ll e

n M

aa

ik

e S

ijb

ra

nd

ij

Cascoland is een internationaal netwerk van kunstenaars

en ontwerpers die experts zijn in observeren en

interventies inzetten in de openbare ruimte. K

ijk op w

ww

.cascoland.nl om m

eer te lezen over hun werk in oa

de Kolenkitbuurt.

Fiona Bell heeft de deelnemers op 6 februari 2014 laten

ervaren hoe je kunt observeren. Ter inspiratie liet Fiona een stukje zien uit de docum

entaire ‘ Cities on speed, Bogota change’, w

aar de burgemeester bijzondere

interventies gebruikt om m

et burgers te comm

uniceren.

51

OB

SERVATIEOEFEN

ING

VAN CASCO

LAND

➜

Hoe ben je op je w

erk gekomen? Auto/

fiets/ voet

➜W

at is je opgevallen op deze route?

➜W

at zou je willen tegenkom

en?

➜W

at zijn gewoontes/regels/patronen en

hoe kan ik deze tijdelijk doorbreken? Het

publiek zal reageren.

➜O

p het mom

ent dat het publiek reageert is er com

municatie m

ogelijk/ ruimte

voor ontmoeting.

➜

Als mensen van elkaar w

eten wat ze

van elkaar willen, kan je beginnen m

et plannen m

aken.

➜H

oe kan ik gewoontes/regels/patronen

tijdelijk doorbreken mbt. m

ijn route naar m

ijn werk?

➜

Je gaat dan anders observeren. Andere dingen/gebeurtenissen/m

ensen zullen je opvallen.

➜

Hoe kan ik ervoor zorgen dat andere

mensen opvalt dat ik er ben?

52

GÜ

RBÜ

Z YABAS

“Wij zijn als am

btelijk apparaat voor ontw

ikkelen en uitvoeren, de bestuurder is verantw

oordelijk voor toezicht. Vanuit je rol van ontw

ikkelaar en uitvoerder kun je veel ruim

te claimen. Som

s zijn bestuurders het daar niet m

ee eens, m

aar dan kan je de discussie voeren.”

53

EEN A

ANTAL IN

ZICHTEN

VAN D

IT TRAJECT:

➜

Zoek je eigen grenzen op

➜G

ewoon doen, contact m

aken en dicht bij jezelf blijven

➜Instrum

entarium is een barrière in het contact m

aken

➜D

oor verschillende lagen van de organisatie heen netw

erken

➜Stop, ho, w

at zijn we aan het doen, niet op de

automatische piloot

➜

Neem

een collega mee naar een m

oeilijk gesprek

➜W

e moeten zichtbaar m

aken wat w

e al doen en meer

vieren wat w

e goed doen

➜G

rens tussen binnen en buiten diffuser maken, bew

oners m

ee nemen om

project te evalueren

➜B

innen onze organisatie zijn er zoveel ‘participatie’ culturen

54

WARM

ING

UP

Als ambtenaar m

oet je vaak de grens opzoeken tussen w

at kan en wat niet kan. D

eze oefening is een goede w

arming up bij een training om

letterlijk de grens op te zoeken tussen w

at kan en wat niet

kan. Vraag een deelnemer om

een ballon ⅔ op te

blazen. Leg uit dat je hebt gehoord dat je op deze ballon kan gaan zitten zonder dat het knapt als je het m

aar rustig doet. Leg uit dat je het zelf nog nooit hebt geprobeerd. Vraag aan iedereen om

te kijken of het lukt. M

aak een foto van de gezichten tijdens de oefening van zow

el de toeschouwers

als de persoon zelf. Laat de foto’s rond gaan. Wat

kan je aflezen op de lichaamsuitdrukkingen en de

gezichtsuitdrukkingen. (meestal lukt het om

op de ballon te zitten zonder dat hij knapt)

Elk initiatief om eerder contact op te nem

en m

et bewoners is op eigen risico. Straks heb

jij vroegtijdig de lawine ontketend. D

us kiest iedereen voor het gangbare pad. D

it lawinegevaar

verklaart misschien w

aarom een plan vaak lang

binnen een ambtelijke en politieke organisatie

rond circuleert zonder contact met burgers. O

f w

aarom de projectleider controle w

il houden. Of

waarom

collega’s huiverig zijn dat je in hun project intervenieert. O

f waarom

wethouders het oneens

zijn over het mom

ent en de aanpak van het naar buiten brengen.

55

PAS O

P LAW

INEG

EVAAR!

‘De huidige praktijk van

participatie in ruimtelijke

projecten is niet perfect maar

het is wel duidelijk voor iedereen

dat het moet. R

uimtelijke

projecten hebben de neiging om

meerdere jaren rond te

circuleren in de ambtelijke en

politieke organisatie van de gem

eente voordat een beslissing tot uitvoering w

ordt genomen.

Deze processen zijn onzichtbaar

voor bewoners en w

orden doorgaans niet gecom

municeerd.

Het gevolg is dat je na m

aanden en som

s jaren bewoners

verrast met een plan. Eerdere

inspraak en afspraken zijn dan op de achtergrond geraakt. Als am

btenaar krijg je dan alle com

mentaar over je heen.’

56

MA

AIKE SIJBRAN

DIJ (CU

LTUU

R):“D

oor dit traject is het belang van participatie veel m

eer voor mij

gaan leven. Met collega’s hebben

we kennis gedeeld, gereflecteerd

en nieuwe inzichten opgedaan.

Dat w

as inspirerend. we zijn

‘geïnfecteerd’ met nieuw

e, frisse energie om

samen m

et burgers m

ooie projecten te realiseren. W

e zijn aangemoedigd door de

coaches van Meneer de Leeuw

om

buiten de geijkte paden te treden. Af en toe een beetje am

btelijk

ongehoorzaam zijn m

ag als het gaat om

participatie. Het tijdelijke

vernieuwingsnetw

erk dat we nu

zijn, moeten w

e in stand houden en verder uitbreiden zodat w

e m

et onze kennis en enthousiasme

onze collega’s kunnen betrekken. Een concreet voorstel: eens in de 8 w

eken een lunchbijeenkomst w

aar deelnem

ers en meedenkers elkaar

kunnen treffen.”

57

WAT N

U?

DE N

ETWERKSAM

ENLEVIN

G VRA

AGT

OM

EEN N

ETWERKO

RGAN

ISATIE

Hoe kunnen w

ij als deelnemers, betrokken projectleiders, m

anagement

en meedenkers onze kennis, expertise en dit netw

erk rondom participatie

borgen in de nieuwe organisatie? Als participatie professionals nem

en we

de gedeelde ervaringen en opgedane kennis mee in ons dagelijks w

erk. W

e weten ook dat de kom

ende maanden voor iedereen zeer dynam

isch zullen zijn. In septem

ber zit elk van ons op een andere plek in de nieuwe

organisatie. We w

eten ook dat het contact met onze bew

oners in een gecentraliseerde organisatie nog belangrijker w

ordt. Hoe zou een netw

erk van participatie professionals er in de nieuw

e organisatie uit kunnen zien? Een paar eerste ideeën vind je op de volgende bladzijde:

58

[H]ECH

T+1

59

[H]ECH

T+1

Wij zijn [H

]ECHT+1! [H

]ECHT+1 is een groeiend participatie vernieuw

ingsnetwerk van m

ensen m

et echte vragen die een echte verbinding maken. O

ns motto is: ‘alleen ga je sneller, sam

en kom je

verder’, een bekend Afrikaans gezegde. +1 staat voor de nieuwe m

ensen die wij telkens betrekken bij

[H]ECH

T+1. Bewoners krijgen van [H

]ECHT+1 professionals een echt antw

oord op hun vragen. Een antw

oord waar ze hechten. Voor professionals staat [H

]ECHT+1 voor m

eer zingeving op je werk,

voor beter worden in w

at je doet en vooral voor kennis delen. Als participatie vernieuwingsnetw

erk [H

]ECHT+1 w

illen we een aantal dingen doen:

➜

masterclasses organiseren (ook m

et bewoners)

➜

kennis delen over participatie en mensen aan elkaar hechten

➜

netwerkbijeenkom

sten (ook met bew

oners)

➜projecten evalueren, successen zichtbaar m

aken, maar ook ‘echt com

municeren’ en dat betekent

ook laten zien waar w

e het niet goed doen

➜het gesprek aangaan m

et bewoners

➜

wij m

aken contact met bew

oners die gehecht zijn aan hun omgeving. Bew

oners komen m

et echte redenen en echte problem

en. Samen zoeken w

ij oplossingen.

➜O

veral waar [H

]ECHT+1 actief is laat het netw

erk een spoor van vernieuwing achter.

BIJSLU

ITERLET O

P N

iet alles wat in het ideeënboek staat hoeft w

aar te zijn! Tijdens de brainstorm

vliegen de ideeën en inzichten door de ruim

te. Eventjes is alles wat w

ordt gezegd waar. Schetsen,

indrukken, meningen, frustraties, idealen tellen allem

aal mee.

Ideeën worden opgezocht die energie geven. D

it kan weerstand

of juist inspiratie zijn. In de dynamiek van het m

oment ziet

iedereen de verbanden en ideeën voor zich. Een week later blijkt

de herinnering echter vervaagd. Wat is blijven hangen is het

gevoel van ‘wij hadden goede ideeën’, m

aar hoe het precies zit w

eet men niet m

eer. In het ideeënboek zijn alle ideeën goed. Ideeën m

oeten verder worden onderzocht en uitgeprobeerd.

Inzichten moeten w

orden onderbouwd.

COLO

FON

© M

eneer de Leeuw 2014, in opdracht van Stadsdeel Am

sterdam W

est

Uitgave:

maart 2014

Redactie:

Pepik Hennem

an, Debora Tim

merm

an, Femke Bijlsm

a en Fleur BakkerVorm

geving: Fleur Bakker en Laurenz van G

aalenFotografie:

Cathelijne Berghouwer e.a.

Gebruik van fragm

enten aangemoedigd m

its voorzien van bronvermelding