HRM in de toekomst of de toekomst van HRM

HRM in de toekomst of de toekomst van HRM

Rob Gründemann (Kenniscentrum Sociale Innovatie)Faculteit Maatschappij en Recht

Kennisevent SD Worx, Mechelen, 25 maart 2010

Opzet van de presentatie

Mechelen, 25 maart 2010 2Kennisevent SD Worx

1. Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt

2. Generatie Einstein

3. ICT ontwikkelingen en de effecten hiervan op de arbeidsrelatie en organisatieconfiguratie

4. Ontwikkelingen in de volksgezondheid

5. Ontwikkelingen in het HRM werk

6. Dillema’s en uitdagingen voor HRM

België: actuele thema’s

Tot 2005 stelde vergrijzing in ons land derhalve weinig problemen, omwille van het grote aantal actieven

Buurlanden verhogen pensioenleeftijd. België niet. Belgische arbeidsmarkt leidt minder onder crisis dan Europees

gemiddelde Minder buitenlandse werknemers naar België door crisis Arbeidsmarkt kampt met tekort aan talent De Belgische arbeidsmarkt is middeleeuws (gesloten visie met een

volledige loopbaan binnen één bedrijf) Paradox Belgische arbeidsmarkt: arbeid is te duur en loont niet

Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt


Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt

Vergrijzing/ontgroening als gevolg van: Toename levensverwachting Daling geboortecijfer Geboortegolf na de tweede wereldoorlog

Effecten voor de (beroeps)bevolking Krimp van de beroepsbevolking Toename van de grijze druk Financieringsproblemen overheid AOW in NL van 9% (nu) naar 18% (2038) van loonsom

Proces vertraagd door economische recessie


6

Vergrijzing & ontgroening in EU (Eurostat, 1950-2050)

Percentage 65 plussers in 2008


27,426,3

24,824,9

28,626,1

24,421,3

24,225,9

30,217,6

21,924,1

23,626,4

0 5 10 15 20 25 30 35

EU 27Griekenland

SpanjePortugal

ItaliëOostenrijk

FrankrijkLuxemburg

BelgiëNederlandDuitsland

IerlandGroot Brittanië

DenemarkenZwedenFinland

Utrecht, 20 juni 2008 9Bijeenkomst LOPA


Leeftijdsopbouw Nederland 2000 en 2050


Meer vrouwen op de arbeidsmarkt


Ontwikkelingen in de werkende bevolking in Nederland (1990 – 2008)

mannen vrouwen

Totaal(* 1000)

index Totaal(* 1000)

index

1990 3686 100 1958 100

1995 3814 103 2249 115

2000 4215 114 2848 145

2005 3982 108 2937 152

2008 4183 113 3253 166


Werkende bevolking naar geslacht en arbeidsduur (2008)

12-20 uur 20-35 uur Meer dan 35 uur

mannen 3,2% 12,2% 84,6%

vrouwen 18,1% 51,7% 30,2%


Taskforce deeltijd plus

Arbeidsparticipatie vrouwen 2006


Meer allochtonen op de arbeidsmarkt


Percentage westerse en niet westerse allochtonen 1996 – 2009


Samenvatting ontwikkelingen

Beroepsbevolking ouder, vrouwelijker en kleurrijker

De instroom van jongere werknemers neemt af (en

voldoet niet aan de vervangingsvraag)

Concurreren om talent op krimpende arbeidsmarkt

De potentiële beroepsbevolking wordt kleiner (niet

gelijk verdeeld over het land)

Mechelen, 25 maart 2010 Kennisevent SD Worx

Generatie Einstein

Een andere kijk op werk



Babyboomers Generatie X Generatie Y

Geboren tussen 1945 - 1961 1962 - 1977 1978 – 1994

Formatieve gebeurtenis

Na-oorlogse wederopbouw

Economische depressie

Groei, welvaart, internet

gescheidenisfeit Parijs 1968Maanlanding,

Val Berlijnse muur

9/11,Tsunami,

Technologie TV, casetterecorder, bromfiets

Kleuren TV,Videorecorder,CD

Mobiele telefoon,Internet, MP3 (I-pod)

Internetgebruik: introductie functie activiteiten

op late leeftijd bibliotheek Surfen en info

jong volwassene bibliotheek surfen en info

mee opgegroeid sociale machine chatten, sharing


Wat is in bij de nieuwe generatie? Wat is uit bij de nieuwe generatie?Onafhankelijkheid, eigen ondernemerschapEigenheid/creativiteitZelf initiëren (zelfstandigheid)AfwisselingBoven alles staan (alles begrijpen/rationaliseren)Externe coachAnderen adviserenEigen resulaat verantwoordelijkheid Geld dat roltLeningen‘wie dan leeft, die dan zorgt’

Afhankelijkheid, loonslaaf van een anderConformiteit/afwachtenOpdrachten uitvoerenRoutine/herhalingNaïef zijn

Intern leermeesterschapJe laten adviserenRol achter de schermenZegeltjes sparenSpaarrekeningZorgen over pensioengat

Uitdagingen tav generatie Einstein

Hoe aantreken én behouden van nieuwe werknemers

Hoe nieuwe werknemers optimaal laten samenwerken met andere generaties werknemers

ICT Ontwikkelingen en de effecten hiervan op

de arbeidsrelatie en organisatie-configuratie


Informatisering in Nederland eind 2007(CBS, 2008)

Meeste huishouden beschikt over PC (88%) en aansluiting internet (86%; 11,7 miljoen personen); 74% heeft breedbandaansluiting

Vrijwel alle bedrijven in Nederland aangesloten op internet (bijna 100%)

Merendeel bedrijven heeft breedbandverbinding (86%) en eigen website (83%)

Helft van de medewerkers (52%) gebruikt op het werk geregeld een computer met internet


Bedrijven met telewerkers 2003 – 2007medewerkers die m.b.v. computers thuis of op een andere werkplek, werk verrichten voor het bedrijf: bron: CBS


Aandeel bedrijven met telewerkers in vier jaar verdubbeld

Invloed op arbeidsrelatie Werkgever - werknemer wordt opdrachtgever - opdrachtnemer

(Huiskamp, 2003) Hybride marktachtige vormen:

zelfstandigen die vnl voor één opdrachtgever werken; functie-contract (met afspraken over resultaat/prestatie); Telewerkers of gedetacheerde werknemers; employability afspraken voor externe arbeidsmarkt.

Werk-/opdrachtnemer krijgt meer ruimte planning en organisatie Werk-/opdrachtnemer wordt afgerekend op resultaten Ondernemingsrisico ligt (deels) bij werk-/opdrachtnemer Meer eigen verantwoordelijkheid werk-/opdrachtnemer voor

employability, vitaliteit en duurzame inzetbaarheid

Uitzendorganisaties als nieuwe werkgever, die ondernemer ontlast van werkgeverstaken

Invloed op organisatie-configuratie

Door technologische ontwikkelingen is complexiteit van werk sterk toegenomen (Soete & Weehuizen, 2000)

Door complexiteit van werk wordt samenwerking belangrijker ICT maakt mogelijk om los van tijd en plaats samen te werken ICT faciliteert samenwerking over grenzen (organisatie) heen

(internationalisering) Netwerken ontstaan op basis van persoonlijke expertise en

deskundigheid en met een specifiek doel Medewerkers van organisaties participeren in meer netwerken

op hetzelfde moment Als gevolg hiervan vervagen de grenzen van organisaties Door samenwerking van kenniswerkers in virtuele netwerken

verandert de rol van leidinggevende (nieuwe werken) Visueel controleren gaat over naar managen vanuit vertrouwen

Het nieuwe werken

Werkgevers moeten werknemers in staat stellen om efficiënter en effectiever te werken in de digitale werkstijl (Gates 2005)

Grootste uitdaging management 21ste eeuw is productiviteit kenniswerker te verhogen (Bijl, 2009)

geen standaard werktijden geavanceerde tools en werkplek rol manager verandert in coach, begeleider of dienstverlener Daarnaast taak om kenniswerkers samen te laten werken Medewerker geen kostenpost (commodity), maar creatieve

waardevolle resource waarin geïnvesteerd moet worden

De achterkant van het nieuwe werken (o.a. Dankbaar, 2010)

Nieuwe werken is nooit af (risico burnout) Concurrentiedruk: alles moet steeds meer en beter Productiviteit moet omhoog en tast autonomie en

professionaliteit van werknemer aan Telewerkers werken langer en hebben meer stress Risico vermenging van werk en privé Snelle veroudering van kennis Nieuwe arborisico’s:

RSI, (informatie)stress; schending privacyMechelen, 25 maart 2010 29Kennisevent SD Worx

Ontwikkelingen in de volksgezondheid

Welvaartsziekten in Nederland 2006

46% van volwassenen heeft overgewicht (BMI 25+) 11% ernstig overgewicht (BMI 30+) 1 op de 7 jongeren is te zwaar (BMI 25+) Ongezond gedrag één van de belangrijkste oorzaken

van (vermijdbare) ziekte en sterfte in de wereld Sterfte aan kanker is tenminste 50 % te verklaren door

ongezond gedrag

32

Evolutie overgewicht (BMI ≥25) tussen 1993 en 2005, naar geslacht (IDEWE, 2008)

Onderzoek IDEWE (Moens) - Gezondheidstoestand 224,075 werknemers in 2005

33

Evolutie zwaarlijvigheid (BMI ≥30) tussen 1993 en 2005, naar geslacht (IDEWE, 2008)

Onderzoek IDEWE (Moens) - Gezondheidstoestand 224,075 werknemers in 2005

Overgewicht Nederland 1981 - 2003

Ernstig overgewicht Nederland 1981 – 2003

Gezondheid in 2020

Toename chronische ziekten (25-55%)

Toename van overgewicht en obesitas

Toename (ouderdoms) diabetes; hart- en vaatziekten,

gewrichtsproblemen en psycho-sociale problemen

Depressiviteit in 2020 meest voorkomende ziekte

Toename van verzuim en arbeidsongeschiktheid

Ontwikkelingen in de HRM functie

Informatisering P&O werk Krimp P&O afdeling

Toename vraag adviesfunctie


Waardecreatie door HR-transformatie (Ulrich, 2008)

Gaan denken in termen van waardecreatie Betekent minder aandacht voor kostenstrategie

(op langer termijn suboptimale oplossing) Echte waardecreatie in strategische component

(bijvoorbeeld versnellen van time-to-market en versterken innovatiekracht van de organisatie)

Cruciaal is de competentie om te innoveren en te reageren op veranderende klantwensen

Dilemma’s en uitdagingen voor HRM

Aantrekken en behouden van goede werknemers Balans wensen en behoeften werkgever versus werknemer Bevorderen van gezondheid en vitaliteit werknemers Aansturen en samenwerken van een diversiteit aan

werknemers/teams/samenwerkingsverbanden Creëren van management op basis van vertrouwen Omgaan met flexibiliteit in de arbeidsrelatie Ondersteunen van eigen verantwoordelijkheid werknemer Ontwikkelen van een focus op waardecreatie


Dank voor uw aandachtWilt u meer weten?

Dr. Rob GründemannLector Organisatieconfiguraties en ArbeidsrelatiesHogeschool Utrecht

Senior onderzoeker/adviseurTNO Kwaliteit van Leven - ArbeidPostbus 7182130 AS Hoofddorp

T + 31 23 554 9948E-mail: [email protected] of [email protected]

Website: www.robgrundemann.nlMechelen, 25 maart 2010 40Kennisevent SD Worx

mailto:[email protected]

http://www.robgrundemann.nl/

HRM in de toekomst of de toekomst van HRM

Documents

Transcript of HRM in de toekomst of de toekomst van HRM