Hoofdstuk 3: Steden en Kathedralen,

Gotiek in de 13e en 14e eeuw

• In de loop van de 12e en 13e eeuw werd Europa steeds meer een landbouwstedelijke samenleving.

• Er kwam ruilverkeer

• Steden groeiden

• en de burgerij kreeg steeds meer macht.

• Kloosterlingen (monniken) gaven les en verzorgden de zieken en in ruil daarvoor kregen ze geld om te leven.

• In en rond Parijs ontstaat een nieuwe bouwstijl; de gotiek

• Later meer over de Gotiek

• Maar het is de eerste nieuwe bouwstijl sinds de Romeinen

• Drang naar verticaliteit

• Drang naar licht

• Begonnen in 1122 door abt Suger bij de verbouwing van de abdij van st. Denis

Notre Dame

St Jan Den Bosch

Stadhuis Gouda

• De landbouw breidt zich steeds meer uit.

• Overproductie leidt tot handel

• en techniek leidt tot specialisatie

• Met handel en transport is geld te verdienen

• En op het knooppunt van handelswegen groeien steden.

• De kerk is tegen toneel, maar het volk wil theater en vermaak.

• Daaruit ontstaan de mirakelspelen; toneelstukken waarin een mirakel (goddelijke interventie) voorkomt.

• Een variant hierop zijn de wagenspelen; tableaus vivants op karren

Bedelorden

• In de steden vestigen zich nieuwe kloosterorden; vooral franciscanen en dominicanen. Ze volgen de gedachtegang van Bernardus van Clairvaux

• Soberheid en ontbering, het lijden van Christus

• Het voorbeeld van de Franciscanen is Franciscus van Assisi (sterft in 1226)

• Dit worden de bedelorden, ze leven van giften en in ruil daarvoor geven ze les.

• Hieruit ontstaan de eerste universiteiten: rond de kathedraal en het klooster (quartier latin in Parijs) ontstonden scholen waarin de schepping werd beschreven.

• Deze schepping moest glorieus en volmaakt zijn en een perfect systeem.

• Geloven alleen was niet meer voldoende (!!!)

• Men bestudeerde de bijbel en interpreteerde klassieke bronnen.