Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

17
[1] De kracht van social media, de kracht van een netwerk. Op www.erwinblom.nl vulden binnen twee dagen 52 mensen een vragenlijst in over technologie in het onderwijs. Hier alle resultaten. 1 OKTOBER 2008 / www.erwinblom.nl Sarphatikade 11 1017WV Amsterdam [email protected] www.thecrowds.nl Hoe kunnen internet, games en de mobiel de klas leuker en beter maken? Door studenten actief te laten werken aan de materie; dus niet alleen hoorcolleges en boeken, maar ook interactief via internet, games en/of mobiel. (Docent HBO) Omdat bijvoorbeeld internet dichter bij de belevingswereld kan staan van de student dan een boek of ander lesmateriaal, draagt het in ieder geval bij aan de intrinsieke motivatie van de student. Een positieve intrinsieke motivatie draagt al zeker voor de helft bij aan de studievoortgang van de student. (Docent HBO) Technologie maakt meer kennis buiten de klas beschikbaar. Leren kan buiten een collegezaal verder gaan door bijv. het aanbieden van interessante links naar websites. In games/virtuele netwerken geloof ik niet voor het HBO. Wel in sociale netwerken rondom de school. Mits goed aangepakt. Zie www.humedia.nl (Student HBO) Ja, door de creativiteit van kinderen aan te spreken. Maar het hangt niet af van de techniek. Te veel zie ik dat bv educatieve games wel de goede techniek gebruiken, maar dat het een slecht ontwerp is zonder uitdaging en een slechte gameplay. Dan worden concepten en technieken misbruikt om het onderwijs 'op te leuken'. IMHO moet je technologie inzetten om lerenden producerend en samenwerkend te laten leren. Zorg voor goede leerbelevingen. Leren moet je raken en technologie kan daarin een rol spelen. (Uitgever) Samenwerken is hierin the key. Opdrachten en teksten moeten zich verplaatsen van schriften en mappen naar online werkplekken waar men kan samenwerken en elkaar kan inspireren. Een online omgeving is veel toegankelijker waardoor er ook veel meer mensen feedback kunnen geven. (Student HBO) HOE TECHNOLOGIE ONDERWIJS BETER KAN MAKEN

description

52 mensen vulden op www.erwinblom.nl een vragenlijst in over gebruik van internet, mobiel en games in het onderwijs. Hier zijn alle reacties gebundeld. Indrukwekkend!

Transcript of Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

Page 1: Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

[1]

De kracht van social media, de kracht van een netwerk. Op www.erwinblom.nl vulden binnen twee dagen 52 mensen een vragenlijst in over technologie in het onderwijs. Hier alle resultaten.

1 OKTOBER 2008 / www.erwinblom.nl

Sarphatikade 111017WV [email protected]

www.thecrowds.nl

Hoe kunnen internet, games en de mobiel de klas leuker en beter maken?

Door studenten actief te laten werken aan de materie; dus niet alleen hoorcolleges en boeken, maar ook interactief via internet, games en/of mobiel. (Docent HBO)

Omdat bijvoorbeeld internet dichter bij de belevingswereld kan staan van de student dan een boek of ander lesmateriaal, draagt het in ieder geval bij aan de intrinsieke motivatie van de student. Een positieve intrinsieke motivatie draagt al zeker voor de helft bij aan de studievoortgang van de student. (Docent HBO)

Technologie maakt meer kennis buiten de klas beschikbaar. Leren kan buiten een collegezaal verder gaan door bijv. het aanbieden van interessante links naar websites. In games/virtuele netwerken geloof ik niet voor het HBO. Wel in sociale netwerken rondom de school. Mits goed aangepakt. Zie www.humedia.nl (Student HBO)

Ja, door de creativiteit van kinderen aan te spreken. Maar het hangt niet af van de techniek. Te veel zie ik dat bv educatieve games wel de goede techniek gebruiken, maar dat het een slecht ontwerp is zonder uitdaging en een slechte gameplay. Dan worden concepten en technieken misbruikt om het onderwijs 'op te leuken'.IMHO moet je technologie inzetten om lerenden producerend en samenwerkend te laten leren. Zorg voor goede leerbelevingen. Leren moet je raken en technologie kan daarin een rol spelen. (Uitgever)

Samenwerken is hierin the key. Opdrachten en teksten moeten zich verplaatsen van schriften en mappen naar online werkplekken waar men kan samenwerken en elkaar kan inspireren. Een online omgeving is veel toegankelijker waardoor er ook veel meer mensen feedback kunnen geven. (Student HBO)

HOE TECHNOLOGIE ONDERWIJS BETER KAN MAKEN

Page 2: Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

[2]

interactieOm een praktisch voorbeeld te geven: bij ons is in het algemeen genomen geschiedenis geen geliefd vak. Als je geschiedenis verwerkt in een computerspel kan het wel werken. (Student WO)

Ik denk dat het de manier van lesgeven kan verdiepen. En ik denk zelfs dat dat moet, als we onze kinderen willen klaarstomen voor de toekomst. Verder is het een uitkomst voor adaptief en creatief onderwijs. Een opstel hoeft niet alleen een verhaaltje te zijn; een spreekbeurt kan meer dan dat zijn, Filmpjes, Powerpoint, sites, er is zoveel meer mogelijk. (Ouder)

Door meer interactie, meer visuele ondersteuning in uitleg, door decentraler werken en makkelijker samenwerken voor leerlingen. (Ouder)

Ja, denk ik wel. Ik volg zelf op dit moment een volledige online-cursus en ervaar de verbondenheid met mensen uit grote delen van de wereld als erg leerzaam. Voor HBO-studenten kan ik me van alles voorstellen als leuk, zinvol enzovoort, maar ik heb geen voorbeelden bij de hand. (Docent HBO)

Absoluut, volgens mij kan je kinderen goed bereiken door middel van internet en spelletjes. Ook het opzoeken van vragen zonder dat er gelijk weer ranzigheid te voorschijn komt kan na mijn idee zeer stimulerend werken. Ook denk ik dat je kinderen makkelijker met de computer om kan laten gaan als je er vroeg mee begint. Het is tenslotte de toekomst, bijna niks gaat meer zonder IT of computers. Onderwijs bestaat uit informatieoverdracht en uit communicatie en samenwerking tussen mensen.Het niet gebruiken van technologie, wat nog vaak gebeurt, gaat voorbij aan relevante ontwikkelingen overal om ons heen. Als onderwijs niet gebruik maakt van technologie, verliest het de verbinding met de praktijk, en kan daarmee alleen maar slechter worden. (Docent HBO)

SamenwerkenDoor samenwerken aan (digitale) producten in projecten, met gebruikmaking van video, Internet en gratis beschikbare services daarop. (Ouder)

1. Technologie is niet synoniem met nieuwe media of het internet.

2. De beste manier die ik ooit zag, is het organiseren van wedstrijden (liefst voor een groot publiek) die oplossinggericht denken (=creativiteit) stimuleren. Denk aan Robot Wars van BBC, Brainiac, etc.. (Ouder)

Door middel van ondersteuning via een website kan een leerling zelf extra ondersteuning verzorgen. Bijvoorbeeld video's met extra uitleg bekijken. Ik vind het ook heel behulpzaam als ik via een messageboard contact heb met medestudenten. Al met al zorgt het er voor dat het wat meer tweewegverkeer wordt. (Student WO)

Waarom nog printen?Oudere generaties doen het, maar jongeren leven nieuwe media. Waarom in vredesnaam een document uitprinten, in een mapje stoppen en in een postvak stoppen als je het ook zou kunnen uploaden? (Belangstellende)

Technologie moet vooral ingezet worden om de communicatie tussen leerlingen en leraren te verbeteren. Bijvoorbeeld door een sms (via Twitter) rond te sturen als het eerste uur uitvalt. Of leer leerlingen samen te werken aan opdrachten via Google Docs. Of leraren die een leuke presentatie maken in plaats van de standaard les. Leuke spelletjes kunnen ook helpen bij het leren. Vrienden die veel Engelstalige games spelen, of online games, hebben een veel grotere woordenschat dan mensen die dat niet doen. (Leerling gymnasium)

Je hebt toegang tot een bijna eindeloze hoeveelheid data. (Ontwikkelaar e-learning)

Een computergame zit eigenlijk altijd in de 'zone van de naaste ontwikkeling' en doet dit vele malen preciezer en sneller dan een leerkracht voor een hele groep kinderen kan bijhouden. Internet zorgt voor directe informatie voor leerlingen en leerkrachten over tal van onderwerpen. Knutselopdracht nodig? Internet openen.. Jezelf in een Leerhandicap verdiepen? Internet openen. (Ict-er basisschool)

.

Technologie stelt, net als in het bedrijfsleven, docenten in staat efficienter te werken. Het zorgt ervoor dat de focus nog meer kan liggen op het onderwijzen van kinderen. Daarnaast krijgen we in het onderwijs te maken met een generatie leerlingen die meer afhankelijk is van technologie, maar er ook steeds beter mee kan omgaan. Het onderwijs moet

hier op anticiperen. Daarnaast is het mogelijk om met internet en mobiel ook buiten school contact te houden met je leerlingen en zo een betere, individuele aanpak te bieden. (Belangstellende)

OndersteunendWat mij betreft is het antwoord op deze vraag ja! Wel is een goed doordachte didactiek belangrijk, helaas wordt techniek nog te veel als doel opzich ingezet. Het gebruik van een interactief whiteboard is interessant maar voegt opzichzelf natuurlijk weinig interactie toe. Ook de toepassing van web 2.0 applicaties zoals Twitter maakt leren leuk. Een twitternetwerk van scholen en leerlingen zou een uitkomst kunnen zijn voor veel leerkrachten en leerlingen. (Consultant e-learning)

Techniek kan goed onderwijs ondersteunen. Er zijn vele voorbeelden, ik noem er één. Het maken van een ‘mindmap’ met je klas is een uitstekende werkvorm om een nieuw onderwerp te introduceren. Dat was echter altijd lastig (op een blackbord, maar ook op een laptop met beamer). Met het digitale schoolbord wordt die didactische werkvorm uitstekend ondersteund. (Lerarenopleider wiskunde)

Interessante vorm van herhalen, en oefenen in plaats van droge rijtjes stampen. (Ouder)

Technologie kan taken voor docenten automatiseren waardoor docenten zich meer op het primaire onderwijs proces kunnen richten. Zorgt voor een grotere toolkit van middelen en mogelijkheden om het onderwijs op maat vorm te geven. Maakt het onderwijs diverser waardoor het voor leerlingen minder eentonig wordt en de leerling langer gemotiveerd blijft. (Informatiespecialist hogeschool)

Ik denk zelf dat het onderwijs beter en leuker maakt. Dit heeft volgens mij vooral te maken met het feit dat zonder de nieuwe technologie school/onderwijs niet of onvoldoende aansluit bij de leefwereld en belevingswereld van de studenten/leerlingen. (Projectleider)

Page 3: Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

[3]

Weg met kilo’s aan boeken- Aansluiting bij belevingswereld van de jeugd.- Het flexibeler organiseren van vraaggestuurd onderwijs op maat.- Het ontsluiten van allerlei sociale aspecten van leren. (Beheerder onderwijsapplicaties ROC)

Ja, m.n. in het VO wordt nog veel te weinig gedaan met ICT. In het PO is het al veel meer verankerd en in het BVE-veld is de inzet matig tot redelijk. M.n. VO zal nog veel moeten doen aan nascholing van docenten die geen idee hebben hoe ICT het onderwijs leuker, aantrekkelijker, maar vooral ook praktischer zou kunnen maken. (Docent)

- Leuker denk ik (vaak) wel.- Beter is voor mij nog wel de vraag.- Als ik zie hoe iets simpels als WRTS (online woordenlijst-trainer) goed en leuk werkt: mooi! Aan de andere kant is een digibord in een klas geen garantie voor betere leerresultaten.- Gevaar is dat gedachte is "het is digitaal, dus beter".- Mijn zoon moet nu elke maandag met 2

rugzakken met 9 kilo boeken 10 km naar school fietsen. Het zou mooi zijn als die vracht verkleind kon worden, maar of (de huidige generatie van) een e-Reader of laptop daarvoor de oplossing is, weet ik niet (want boeken hebben nog hun specifieke voordeel) (Ouder)

Ja, door aan te sluiten bij de leerwereld van leerlingen en meer interactiviteit en variatie aan te brengen naast de reguliere les. Daarnaast wordt door het gebruik van ICT in het onderwijs het buitenschoolse leren gestimuleerd en zal de fysieke face to face lestijd kwalitatief beter kunnen worden. (Procescoordinator Onderwijs en ICT ROC)

Door dwarsverbanden te leggen. Wiskunde niet om de wiskunde, muziek niet om de muziek, maar alles aan elkaar knopen zoals je het in de natuur ook tegen komt. Natuurlijk moeten geisoleerde disciplines af en toe extra nadruk krijgen, maar er wordt te veel in silos les gegeven. (wat ik van vroeger weet) Met technologie kan je de dwarsverbanden tussen vakken faciliteren en interesse en aandacht prikkelen. (Ouder)

Ik POD-cast sommige colleges. In november start ik met een nieuwe collegereeks van de module Brand

failures. Ik ga deze colleges op het web publiceren. Om een indruk te krijgen zie: http://webcollege.hva.nl/mediasite/Catalog/ .De student kan dus zelf beslissen om het college fysiek te volgen en/of thuis.Naast het publiceren van de colleges ga ik dit medium ook onderwijskundig inzetten. Om een voorbeeld te noemen; ik ga de uitleg van een strategisch model voorafgaand aan een instructiecollege opnemen zonder publiek. Na publicatie is enkele dagen later het instructiecollege. En daarin wordt er, aan de hand van een praktijk probleem, gewerkt met dit model. Dus technologie kan inderdaad onderwijs beter, consumentvriendelijker en leuker maken! (Docent HBO)

Sluit aan op lifestyleInformatie over de workshop van te voren beschikbaar maken via internet. Informatie uitwisselen. Reflectie op wat er gebeurt. (Producent culturele programma's)

Dat doen we al. Op internet maken we bijvoorbeeld gebruik van blogs. Studenten moeten allemaal blogs aanmaken om hun werk te presenteren. Alle huiswerk en extra curriculair werk worden geplaatst op hun blogs. Scheelt veel mailcontact en volle inboxen van docenten. We zijn nu bezig met het testen van een mobile learning game kit www.mlgk.nl Dat is nog best moeilijk, maar het is in Beta. Games hebben we ook getest. Serious Games op het gebied van ondernemerschap. Alleen de kwaliteit is niet optimaal. Vaak nog in Beta.(Manager HBO)

Het kan het leuker maken door in te spelen op de medialifestyles van jongeren. Je kunt jongeren hierdoor makkelijker in hun eigen taal aanspreken en op plekken benaderen waar zij zich het prettigst voelen.Denk aan:- Onderwijs aanbieden op sociale netwerken- Educatieve Games- Onderwijs materiaal "branden" met merken waardoor ze zich aangetrokken voelen- Onderwijs in virtuele werelden aanbiedenDoormiddel van technologie is onderwijs eenvoudiger interactief te maken. Jongeren van tegenwoordig hebben een laterale leerstijl (ipv lineair). Dmv technologie is hier beter op in te spelen.(Projectmanager medialab HBO)

Onderwijs moet in de basis al goed zijn. Technologie is een instrument om te beheersen. Als ik een decoupeerzaag in mijn handen heb, betekent dat niet dat er dadelijk een mooie kast staat. Ik moet met het apparaat overweg kunnen en daarnaast ook de kennis hebben om een kast te maken.De meeste docenten beheersen het vak van lesgeven\informatie overbrengen dan wel, maar als hij/zij staat te klungelen voor de klas met een beamer of niet weet hoe het progrmma werkt, dan zakt de interesse snel weg.Of onderwijs leuker moet zijn is een andere discussie en die laat ik hier graag buiten. (Applicatiebeheerder ROC)

Meer zelf doenLeren ‘on the product’. Neem bijvoorbeeld een scheerapparaat of een Senseo. Laat bedrijven een case maken van hun product waar anderen weer veel van kunnen leren. (Ouder)

Uit alle evaluaties onder Philips activiteiten in het onderwijs komt naar voren dat leerlingen 'meer zelf willen doen'. Technologie kan de interactiviteit en individualisering van het onderwijs bevorderen. (Ouder)

Technologie maakt het maken van verslagen en het onderzoeken van de laatste uitvindingen makkelijker. (Student HBO)

Je kunt talloze dingen doen die het leren en/of oefenen leuker maken dmv digitale middelen. (Leraar)

Doordat deze hulpmiddelen direct aansluiten bij de belevingswereld van deze generatie. (Docent informatica)

* Vaststellen wat iemand kan door tests in een e-omgeving* E-portfolio maken en op allerlei manieren aan competenties werken* Via meerdere media op meerdere leervoorkeuren inspelen* Na een classroomsessie via film, foto en tekst continuiteit bieden en leren door te laten gaan* Dagboek, blog, om leren een continu proces te laten zijn* Inspirerende films delen* Digitale internationale projecten

(Opleider voor volwassenen).

Page 4: Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

[4]

Laat de mobiel WEL gebruikenDoor technologie te gebruiken om niet alleen te faciliteren (wat nu bijna niet word gedaan) maar ook als platform om op te expirimenteren! (Leerling)

Internet kan heel goed bijdragen bij verschillende vakken, denk aan geschiedenis, aardrijkskunde enz... (Ouder)

30 jaar geleden was mogen werken geweldig motiverend. Dat is niet echt veranderd, maar nu is het het geval omdat het past in de wereld van de leerling. Zijn/haar mobiel is heilig en slechter te missen dan internet. Ze ervaren het als heel verrassend als je die dingen nu eens niet verbiedt, maar ze aanspoort om ze juist te gebruiken in de lessen. Bijvoorbeeld als rekenmachine, timer, foto of videocamera, gps, communicatie (sms, mms, spraak). Daarnaast: leerlingen kunnen e-mailen, msn-en, hebben een site op hyves en kunnen (beperkt) Googlen en kennen Youtube. Mijn ervaring is dat ze wiki's en web 2.0 toepassingen geweldig vinden, en graag bijleren. Met games heb ik (nog) weinig ervaring. (Leraar)

Natuurlijk! Waarom kan je een taal uitsluitend uit een methode leren als er op internet talloze interactieve oefeningen bestaan waarin diverse mutimedia over elkaar heen buitelen? Dan is de cd bij een methode Engels inmiddels archaisch te noemen. Een balans vinden tussen wat per se moet in contact-uren en wat zelfstandig kan, daarin ligt de uitdaging voor de docent. Wat toch moet blijven is het moment dat een docent zijn bevlogenheid en enthousiasme voor een vak laat zien, vertelt, voordoet enz. Daarvoor moet je elkaar zien op een afgesproken plek en moment (= klas+rooster). (ICTO adviseur)

ICT maakt het onderwijs beter en leuker. De Kinderen vinden het leuk om op school en thuis met een PC te werken/spelen. Variërend van spelletjes.nl tot educatieve spelen. Ook krijgt de oudste opdrachten om bijv. een vraag te bedenken waar hij het antwoord niet op weet, en op internet het antwoord te zoeken. Google Earth is populair, al is het om wegen in onbekende landen te bezoeken of om rond de Eiffeltoren te "vliegen". (Ouder)

Ik vind dat de inzet van technologie er voor kan zorgen dat zowel op individueel niveau, als in groepsprocessen het onderwijs verbeterd kan worden. Op

individueel niveau kan bv email / microblog / wiki / screenreading er voor zorgen dat minder vocale kinderen toch een kans krijgen om zich te uiten. Tegelijkertijd kunnen leraren op andere manieren dan "in persoon" ondersteuning bieden aan studenten en ouders.In groepsprocessen kan technologie zorgen voor meer cohesie in een groep, betere samenwerking tussen kinderen, ouders en docenten.Verder vind ik dat kinderen thuis moeten raken in de (on)mogelijkheden van (sociale) technologische ontwikkelingen. Het is de wereld waar ze in leven en waar ze na school in terecht komen. (Ouder)

Handicaps wegnemenBeter, omdat het met nieuwe technologieën makkelijker is om onderwijs op maat aan te bieden, terwijl je als docent wel gemakkelijk in de gaten kunt houden waar iedereen is, monitoren is veel makkelijker.Verder denk ik dat onderwijs met of in nieuwe technologieën gewoon nodig is, omdat het een kijk op de wereld biedt, en "feiten" vraagt die kritischer zijn dan wellicht 20 jaar terug. Er wordt van leerlingen meer gevraagd op dat vlak. En je kunt nu eenmaal niet iets leren zonder ermee te werken. (Ouder)

Technologie kan handicaps van mensen een beetje wegwerken. Door die leermiddelen te gebruiken hebben jongeren met een handicap een grotere kans in het leerproces te slagen. Het kan motiverend werken. Via games kunnen situaties nagespeeld worden en zodoende leren jongeren bepaalde vaardigheden of competenties. (Leerkracht speciaal onderwijs)

Absoluut, wij geloven wel dat het effect versterkt wordt als het een gedeelde ervaring is. Zie ook http://www.ted.com/index.php/talks/sugata_mitra_shows_how_kids_teach_themselves.htmlErg inspirerend! We merken duidelijk dat de leerervaring aanstekelijk werkt voor de leerlingen zodra elke leerling (al dan niet in groepjes van 4) zelf invloed kan uitoefenen op het scherm. (Software / hardware fabrikant)

Gebruik maken van internet voor het opzoeken van informatie of gegevens vergelijken als bij een vak metingen oid zijn verricht. Vele mogelijkheden (Leraar)

Fun leren is veel effectiever leren dan stampen. (Adviseur)

.

Page 5: Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

[5]

De kracht van social media, de kracht van een netwerk. Op www.erwinblom.nl vulden binnen twee dagen 52 mensen een vragenlijst in over technologie in het onderwijs. Hier alle resultaten.

Sarphatikade 111017WV [email protected]

www.thecrowds.nl

Kun je een voorbeeld geven van een gelukt of een mislukt project?

Gezamenlijk werken aan themablog of wiki. (Docent HBO)

Goed voorbeeld: gebruik web2.0 technieken (Google Docs etc.) bij projectvoortgang.Slecht voorbeeld: veel (hoge)scholen zijn gebonden aan systemen als blackboard wat naar mijn mening niet als systeem voor leermiddelen wordt ingezet maar veel te breed wordt ingezet. (Docent HBO)

Mislukt: docenten die denken dat Powerpoint de bom is. Sharepoint- mislukt. (Student HBO)

Slecht gebruik: De vele leeromgevingen op scholen waarbij alleen de functionaliteit wordt gebruikt om PDF's en PPT's beschikbaar te stellen aan leerlingen. Daarbij heb ik gezien dat het concept van de leeromgeving vaak niet strookt met het leerconcept van de school. Komt een school er na 2 jaar achter dat ze leren vanuit sociaal

constructivisme (samenwerkend leren) en dat hun leeromgeving nou juist daar erg slecht in is.Goed voorbeeld: Gebruik van ‘digital storytelling’ waarbij leerlingen een persoonlijk fotoverhaal maken met daarbij audio. Op die manier ontstaat er een grote betrokkenheid en een hoge motivatie. Het leren wordt echt van de leerlingen. (Uitgever)

Ik gebruik mijn eigen blog en Twitter om mijn creatieve ideeen voor te leggen aan derden. Dit zorgt ervoor dat mijn werk van betere kwaliteit is, maar het zorgt er ook voor dat mensen een blik hebben op datgene wat er speelt binnen mijn opleiding. Na een college verzamelt onze klas alle aantekeningen in Evernote om er vervolgens een zo goed mogelijke samenvatting van te maken. Ook delen we notities van externe lessen en bijv. seminars. (Student HBO)

HOE TECHNOLOGIE ONDERWIJS BETER KAN MAKEN

1 OKTOBER 2008 / www.erwinblom.nl

Page 6: Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

[6]

Laat ze zelf ontdekkenMislukt weet ik niet, ik denk eerder dat er nog niet ver genoeg of groot genoeg nagedacht is over de manieren waarop lesgeven anders of aangepast kan. Goed gebruik zijn bijvoorbeeld de bijlessen in het RATslag programma waarbij ouders thuis door kunnen blijven oefenen met de gegevens die ook op school gebruikt worden. Maar dit is nog lang niet ver genoeg. Juist kinderen die op een andere manier leren dan standaard verwacht wordt, denk aan hoog begaafde of beelddenkende kinderen zouden hier veel mee kunnen. (Ouder)

Roosters op school worden gepubliceerd op site die door leerling gemaakt is omdat eigen site van school niet goed werkt. (Ouder)

Ik denk dat docenten die het zelf boeiend vinden om nieuwe wegen in te slaan tot mooie programma's komen. Maar het gaat om de didactische aanpak en niet om het instrument op zich. Wiki's, Ning,YouTube (soms), Second Life enz. zijn allemaal bruikbaar als je goed weet wat je wilt bereiken en waarom deze didactische aanpak daar geschikt voor is.(Docent HBO)

Een van m'n dochters wilde laatst weten hoe wijn gemaakt werd, hebben we haar laten opzoeken op Wikipedia. Dat vond ze super interessant om zelf ontdekt te hebben ipv dat wij vertelden wat we wisten. Wat een nadeel kan zijn is dat er altijd weer zieke geesten zijn die op sites dingen zetten waar kinderen makkelijk kunnen komen en daar hele ander bedoeling mee hebben.Slecht: de Sharepoint omgeving van de Hogeschool Utrecht.Zonder een herkenbaar beleid wat men er precies mee wil, wordt een softwarepakket op docenten en studenten losgelaten dat log en onoverzichtelijk is. Er zijn veel mogelijkheden, maar het gebruik is contra-intuïtief en visueel onaantrekkelijk. Docenten en studenten verdwalen er in en ontwijken het gebruik liever dan zich er in te verdiepen. Waardeloos. (Docent HBO)

Een geslaagd voorbeeld zijn dus video's van colleges of met extra uitleg. Een slecht voorbeeld is dat wij (bij de RUG) verschillende systemen voor communicatie, cijfers, inschrijvingen en vakinformatie hebben. Dat gaat wel ten koste van de overzichtelijkheid. (Student WO)

Vriendin werkt met It's learning >> per vak/module/jaar kan een 'plein' worden gemaakt waar alle relevante info terug te vinden is. Zij maakt presenaties in Powerpoint als ondersteuning tijdens lessen en zet die voorafgaand aan lessen op It's learning.Ook alle opdrachten, belangrijke data en dergelijke staan online, Opdrachten worden online ingeleverd. Enzovoort... (Belangstellende)

Een goed voorbeeld vind ik Scholieren.com. Hier staan van bijna alle boeken boekverslagen. Als leerling hoef je werk wat al goed gedaan is niet nog een keer te doen en de stukken waar je ontevreden over bent, maak je zelf. (Leerling gymnasium)

Goed: projecten die prikkelen, aanzetten tot onderzoek. Meestal in de vorm van een werkstuk dat dan gezamenlijk in b.v. Google Docs wordt vormgegeven.Fout: Pc aan, cd erin en afspelen maar. (Ontwikkelaar e-learning)

Goed gebruik:Kinderen in de bovenbouw van onze school maken hun werkstukken op een pc en gieten deze later in het jaar in een Powerpoint presentatie.Mislukt gebruik:Tijdens schoolkamp mochten kinderen hun mobiel meenemen om bij heimwee naar huis te kunnen bellen. Kinderen maakten er een sport van om tijdens het naar bed gaan foto's van elkaar te maken. (Ict-er basisschool)

Kleine stapjesOp de basisschool van mijn schoonmoeder zijn de Smartboards helemaal doorgevoerd. Deze maken de kinderen op vroege leeftijd al bekend met techniek in het algemeen en de educatieve mogelijkheden van internet in het bijzonder. (Belangstellende)

Goed gebruik: Tim Rylands, een leerkracht uit de UK die ICT perfect weet te integreren in zijn les: http://www.timrylands.com/ (Consultant e-learning)

Richt voor je verschillende vakken een publiek Netvibes account en en zet de stof klaar voor je leerlingen. Ben helemaal verbaasd dat met topo geen gebruik gemaakt van Vitural Earth of Google Earth..... (Ouder)

Mislukt gebruik is de gedwongen en te snelle grootschalige invoering van ELO's en portfolio systemen binnen het onderwijs. Waardoor het onderwijs zich aan de eisen van een systeem moet aanpassen ipv een systeem gebruiken om het onderwijs daadwerkelijk te ondersteunen.Succesvolle voorbeelden zijn in mijn ogen voornamelijk de kleinschalige invoering door individuele docenten. En de toepassingen van ICT die men al niet eens meer als ICT bestempelt. Zo heb ik zelf ooit voor mijn opleiding een een bedrijfssimulatiegame moeten spelen. Hierbij hebben wij geen enkel moment stilgestaan dat dit een erg technische toepassing was. Zo moet een succesvolle ICT toepassing ingezet worden. (Informatiespecialist hogeschool)

- Mislukt: "Corporatiebreed" invoeren van een ELO (Electronische Leer Omgeving).- Goed: Grassroots niveau implementaties van relatief kleine ict toepassingen.(Beheerder onderwijsapplicaties ROC)

Vage opdrachtenMislukt gebruik in het VO: in de ELO een Worddocument hangen met daarin alle cijfers die behaald zijn voor een bepaald vak, met daarin alle cijfers van de hele klas voor iedereen uit die klas te zien.Mislukt gebruik in het HBO: onoverzichtelijke ELO's: sharepoint naast Netschool, docenten die van beide niet precies weten hoe het werkt, het overzicht kwijt zijn en maar wat aanrommelen.Mislukt gebruik: onduidelijke geformuleerde opdrachten in de ELO. Leerlingen die via MSN erachter proberen te komen wat die leraar nu bedoelt. Leraar zelf die niet bereikbaar is (noch via mail, noch via MSN, noch lijfelijk: "het staat in de ELO, gewoon doen wat daar staat"). Vage opdrachten zonder duidelijk doel en aangeven wat er van de leerling verwacht wordt: 'zoek iets over Parijs'. Goed gebruik: in de ELO is alles terug te vinden wat in de les behandeld is en vooral ook: overzichtelijk geordend.Goed gebruik: inzet van web 2.0 in MBO (goed gebruik, goede implementatie mede dankzij project Kennisnet). (Docent)

.

Page 7: Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

[7]

Expert op afstand- Goed: genoemd WRTS- Mislukt: heb ik uit ervaring geen

voorbeelden van, maar in de scholen waar ik bestuurder van was (Montessori-scholen) was ICT-gebruik ook gematigd (Ouder)

Goed gebruik is een ELO waarin door zorgvuldige architectuur (weten wat je met ICT wilt in je onderwijs) en het gebruik van alle mogelijkheden alles binnen één omgeving aanbiedt.Mislukt: geen implementatieplan, maar blijven hangen in 1000 bloemen bloeien en e.e.a niet ondersteunen, niet zorgen voor "dwingend" gebruik en professionalisering. (Procescoordinator Onderwijs en ICT ROC)

Expert op afstand is een prachtig voorbeeld. Zelf kan ik mij herinneren dat ik bij economieles met een simulator heb gewerkt om de rijksbegroting op te stellen. Dat was heel moeilijk, ik weet nu nog hoe leerzaam dat was. (Ouder)

Gebruik: ik gebruik het zelf nog te weinig, zie wel bij de doelgroep dat ze het veel gebruiken. Het kan tot meer betekenis leiden als jongeren het ook voor culturele programma's gaan gebruiken. Ze zoeken toch al veel op. (Producent culturele programma's)

De serious game. Niveau was te laag en er zaten veel bugs in het programma. (Manager HBO)

Een simulatiespel zoals Flightsimulator is een zeer goed voorbeeld van een technologie die leren leuk maakt, maar ook goedkoop en effectief is. (Projectmanager medialab HBO)

Zowel goed als fout.Flora, onwikkeld door het SLO, is een mooi pakket om kinderen zelfstandig met talen te laten werken. De ene docent kon de leerlingen met een klein klikje hier en daar, en vooral speicifieke vragen stellen, verder op weg helpen. De ander liep telkens weer vast op het programma waardoor de leerling ook bleef steken. (Applicatiebeheerder ROC)

Maak eigen computergameGoed gebruik. Trek erop uit ga kijken bij bedrijven en leer wat er speelt en bij komt kijken. Ook leren wat de jobs inhouden etc. (Ouder)

Philips heeft een activiteit die heet "Bouw je eigen game". In een gastles op school

van twee lesuren gaan de leerlingen programmeren in LINUX. Resultaat is een computerspel dat ze eind van de les gedownload krijgen op hun mobiel. (Ouder)

Goed gebruik = het juist gebruik maken van alle mogelijkheden. Zo kom je aan alle informatie waar je naar opzoek bent (Student HBO)

Een lerares Frans laat haar leerlingen een eenvoudig opgezet Second Life spelen, in het Frans. Er worden rollen verdeeld en zo oefenen ze met herkenbare middelen. Frans spreken is moeilijk, maar minder eng als je in de huid van je personage kruipt. (Leraar)

Wij werken nu met UMPC's in twee klassen., Na een week weten we al dat het werkt. (Docent informatica)

Geen vervaning van rapport* Goed is leeromgeving voor en na classroomsessie om voor te bereiden en verder te leren* Digitaal portfolio is goed en leuk om te doenVervangen van classroom en uitwisseling van meer dan kennis is volgens mij niet door ict te vervangen. (Opleider voor volwassenen)

Op UvA heb ik een vak gevolgd van Rik Maes, die zette een Wiki in om leerlingen platform te bieden om open te delen waar ze mee bezig waren. Echter werd dit bijna niet gebruikt behalve door een zeer klein groepje. Volgens mij moet new media gebruikt worden op een manier waarop het ook leuk is en niet als vervanging van rapportage (want dan wordt het weer saai, traditioneel, en verplicht). (Student WO)

Zie vooral te weinig gebruik. (Ouder)

De motivatie voor het vak maatschappijleer is met sprongen gestegen nadat ik mijn programma in Moodle heb uitgewerkt en aangevuld. Alle opdrachten, informatie, toetsen en resultaten zijn er te vinden. Het geeft ze rust in de PTA-waan dat ze er overzicht hebben . Na wat tegensputteren leveren ze nu graag (en op alle tijden van de dag) hun werk digitaal in en reageren spontaan op mijn response. Het werkt heel bemoedigend als je ziet dat je leerlingen zelfs in het weekend en in vakanties je site bezoeken om oefeningen te maken! (Leraar)

Goed: de mogelijkheid online te kunnen blijven oefenen voor Engels (grammatica en vocabulaire) en dan vervolgens de aankomende deeltijdstudenten stukker beter zien scoren op de entreetoets.Niet goed: een ELO volgooien met stencils die vervolgens worden uitgeprint. (ICTO adviseur)

Ingewikkelde softwareMinder goed gaat het op school met de stand van ICT, oude rammelende PC-tjes, geen electronische schoolborden. Daarnaast ook voorlichtingsavond gehad over MSN en ge/misbruik en digitaal pesten. Incl. advies over internet thuis. (Ouder)

Nee, geen recent voorbeeld. Ik kan alleen uit mijn eigen verleden putten. 1994, Hogeschool van Utrecht, opleiding Communicatie. Het internet was net in opkomst. Samen met wat medestudenten zagen we de meerwaarde van met name email om met elkaar in contact te blijven en gezamenlijk opdrachten te maken. Ik woonde in Breda, anderen in Arnhem en Utrecht. Dus email was ideaal om thuis te werken en toch samen te werken. Ook voor het inleveren van tussentijdse rapportages wilden we email gebruiken. Helaas....de docent zag dat niet zitten, zag er een groot gemis in dat zoiets niet in persoon werd afgeleverd en verplichtte ons uit de drie steden naar Utrecht te komen om een floppy in te leveren. Je begrijpt dat, rebels als we waren, we dat dus niet hebben gedaan en de desbetreffende docent uiteindelijk zover hebben gekregen toch onze rapportages via email te ontvangen. (Ouder)

Goed vind ik dat zelfs bij de kleuters kinderen zo nu en dan taalspelletjes op de computer kunnen doen. Slecht vind ik het dat die software zo ingewikkeld is om op te starten dat de juf daar altijd bij moet helpen. En ik vind het raar dat er nauwelijks gemonitord wordt wat een kind nu (precies) doet. Juist dat zou echt toegevoegde waarde kunnen hebben: zelfstandig werken, maar wel dat de juf of meester precies kan zien wat je goed en fout of onhandig doet. (Ouder)

Goed gebruik: Selfcity van de Waag Society. Zie Picnic Young. (Leerkracht speciaal onderwijs)

.

Page 8: Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

[8]

Geen gesponsorde gamesEen PowerPoint presentatie, in WunderPoint ( WunderPoint is de interactieve presentatie software van WunderWorks) waarin basisschool leerlingen gevraagd word om verschillende stellingen in te nemen over normen en waarden. De leerlingen stemmen annoniem, bij de bespreking van de vragen is de betrokkenheid van de leerlingen enorm. Dit resulteert in een enorm boeiende discussie. Deze casus is het resultaat van een samenwerking met http://www.sculpo.nl/ Ander goed voorbeeld:Google Earth op het grote Whiteboard, vervolgens een aantal leerlingen met zijn/haar muis de provincie grenzen op de kaart laten tekenen.(vier cursoren op het scherm, elk met een eigen kleur) Het overleg en de interactie die ontstaat is geweldig om te zien. Helemaal wanneer de docent de grenzen aanzet en direct zichtbaar is waar wat goed en fout is gegaan. (Software / hardware fabrikant)

Goed gebruik: hartslag-gevens verwerken en vervolgens opzoek gaan naar bruikbare 'vergelijkingen' van (top) sporters oid. Ook achtergrond informatie over dit onderwerp is zeker op internet te vinden. (Leraar)

Goed: Leren samenwerken in bijvoorbeeld World of WarcraftNietgoed: gesponserde en gepushte 'trainingen' om vooral ook maar loodgieter te worden... diep triest. Let wel: het gaat niet om de technologie, maar om het verhaal, de inhoud. (Adviseur)

Page 9: Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

[9]

De kracht van social media, de kracht van een netwerk. Op www.erwinblom.nl vulden binnen twee dagen 52 mensen een vragenlijst in over technologie in het onderwijs. Hier alle resultaten.

Sarphatikade 111017WV [email protected]

www.thecrowds.nl

Wat zijn de grootste obstakels die moeten worden weggenomen?

Technische ondersteuning binnen onderwijs; simpel voorbeeld, binnen één van de HBO's waar ik werk is het intern niet mogelijk om YouTube-filmpjes af te spelen! (Docent HBO)

Veel nieuwe technieken vragen aanpassing van de infrastructuur / het ict-beleid. (Docent HBO)

Grof gezegd: docenten van 40 jaar en ouder of mensen die zeggen "och die kinderen die leren dat zo snel he" Of" dat kan ik toch helemaal niet" BAH (Student HBO)

- Gebrekkige kennis van docenten hoe ze didactisch gebruik kunnen maken van technologie.- Focus op techniek (bandbreedte, PC's, software).- Geslotenheid educatieve uitgeverijen.

(Uitgever)

Docenten keuren digitale vernieuwingen vaak af vanwege een angst voor het

onbekende. Iets nieuws op internet is in de ogen van de docent vaak een nieuwe mogelijkheid om plagiaat te plegen.(Student HBO)

Het feit dat niet iedereen een computer/internet thuis tot zijn beschikking heeft, en dat computers ook voor scholen veel kosten. (Student WO)

We moeten, denk ik, de manier waarop we tegen lesgeven en het huidige materiaal aankijken nog eens onder de loep leggen. De huidige structuur in het reguliere onderwijs leent zich niet om adaptief met zulke kansen om te gaan. Maar als we mee willen is het een must! (Ouder)

Kennis van leraren en personeel. (Ouder)

HOE TECHNOLOGIE ONDERWIJS BETER KAN MAKEN

1 OKTOBER 2008 / www.erwinblom.nl

Page 10: Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

[10]

Hoger nivo docentenEr zijn nog niet voldoende enthousiaste en getrainde docenten. De van bovenaf gestuurde innovaties die vaak over didactiek gaan zonder dat duidelijk is waarom die aanpak de beste is voor die stof, inhoud, te verwerven kennis of vaardigheden. Geef docenten vrijheid om met hun leerlingen en / of studenten te onderzoeken wat werkt en wat niet. (Docent HBO)

Geef kinderen de mogelijkheid om meer stof via de computer te leren, maak dat beschikbaar voor het internet zodat ze thuis spelenderwijs kunnen oefenen.De meeste onderwijsinstellingen worden geteisterd door een ambtenaren-instelling bij het personeel, en een doorgeslagen schaalvergroting en bureaucratie hogerop.Technologie ontwikkelt zich alsmaar sneller. Het gros van de onderwijsinstellingen is niet flexibel genoeg om daar in mee te gaan. YouTube bestaat net 3,5 jaar en is niet meer weg te denken. Nog maar pas geleden was mobiel internet een sprookje. De meeste docenten herinneren zich een school zonder e-mail nog heel goed. (Docent HBO)

- Meer budget voor goede hardware en snelle Internetverbindingen- Hoger ICT-kennisniveau van docenten (ze schamen zich nu voor de kennisachterstand met leerlingen)- Minder versnippering van vakken, waardoor meer projecttijd ontstaat (Ouder)

Geld is de belangrijkste, maar waarschijnlijk de hardnekkigste: dwarsdenken toestaan. Dat is echter niet exclusief voor het onderwijs. Overheid en bedrijven hebben er ook last van. Innovatie vereist lef en fouten maken zonder dat de kop eraf gaat door de baas. (Ouder)

Vaak technische zoals het onvermogen verschillende systemen samen te voegen. Verder is ook kennis bij de docenten vaak een stuk minder dan bij de studenten en maken ze niet genoeg gebruik van bestaande mogelijkheden.Enige obstakels lijken mij de docenten, willen/kunnen die nog mee met nieuwe ontwikkelingen? (Belangstellende)

Kennis over technologie bij leraren. Mijn school heeft nu een online portal (die zelfs voor mij behoorlijk ingewikkeld is) waar leraren bijvoorbeeld samenvattingen, aantekeningen,

enzovoort op kunnen zetten. Maar er is bijna geen leraar die het gebruikt, waardoor leerlingen er ook nooit kijken. Daardoor is niemand op de hoogte van die ene keer dat daar wel iets nuttigs wordt geplaatst. (Leerling gymnasium)

Betere hardwareAanjagers, motivators. (Ontwikkelaar e-learning)

Net als bij schaatsen geldt ... Tempo maken is niet moeilijk, maar op tijd remmen is de truc. Internet en andere ict oplossingen implementeren is niet zo moeilijk meer tegenwoordig, maar hoe zorg je ervoor dat dingen niet uit de hand lopen en dat veiligheid gegarandeerd blijft. (Ict-er basisschool)

Het bijscholen van leraren en het ontbreken van budget voor goed materiaal zijn wel fikse obstakels. (Belangstellende)

Scholing van docenten, Ontwikkeling van goed ontworpen innovatieve educatieve software,Mediawijsheid bij docenten en leerlingen. (Consultant e-learning)

Ik denk dat ‘4 in balans plus’ een goede tool is om te gebruiken bij inzet en implementatie van ICT in het onderwijs. De focus moet dan liggen op ALLE peilers, vaak worden er aspecten vergeten. (Lerarenopleider wiskunde)

Er moet op middelbare scholen, lijkt mij, nog behoorlijk geinvesteerd worden in hardware om overal internet beschikbaar te maken. (Ouder)

Verbetering technische kennis en attitude docenten en studenten.Verbeteren kwaliteit hard- en software. Verbetering kwaliteit en effectiviteit ICT afdelingen. (Informatiespecialist hogeschool)

Volgens mij is dat vooral de cultuur binnen onderwijs in Nederland. Ik merk dat er een zekere gesapigheid en loomheid is waardoor vernieuwen lastig wordt. Er zijn trekkers nodig die nieuwe dingen durven te doen. Ik denk dat die er nog te weinig zijn. (Projectleider)

Cultuuromslag in denken- Cultuur omslag in denken op gebied van organiseren en onderwijs in het algemeen.

- Angst en weerstand bij democratisering van onderwijs, middels sociale tools. (Beheerder onderwijsapplicaties ROC)

Nascholing docenten VO. Ontbreken van enthousiasmerende voorbeelden van goed gebruik. (Docent)

- Genoeg middelen (geld) voor goede voorzieningen op scholen: voor een (voor mij onbekend deel van) de scholen is dit een probleem, maar ik hoor ook dat sommige scholen meer dan genoeg geld hebben.- Vaardigheden bij de docenten: bij te weinig docenten bestaat een voldoende duidelijk beeld van de mogelijkheden. M.i. zijn er genoeg pogingen om goede voorbeelden te verspreiden, maar zijn veel 'goede voorbeelden' lang niet zo goed als de verspreiders denken, waardoor bij mensen in het veld minder interesse ontstaat in bekijken van goede voorbeelden. Aan de andere kant zijn er genoeg echt goede voorbeelden, die dan verbazend weinig mensen bereiken. Misschien gerelateerd: hebben (part-time werkende?) docenten wel genoeg tijd om zich nieuwe vaardigheden eigen te maken, op zoek te gaan naar leuke voorbeelden, om dat uit te proberen, de slechte voorbeelden aan de kant te schuiven etc? Want dat kost allemaal best veel tijd.- De snelle ontwikkelingen op gebied van techniek (hard, maar vooral ook (web 2) software) en ook inzichten in voorwaarden voor succesvolle toepassing maken dat je voor je gevoel denk ik in het veld al snel achter de muziek aanloopt ... Dan kun je ook denken: "ik wacht nog wel even/doe het rustig aan, totdat het allemaal in een wat volwassener vaarwater/fase is gekomen"- De nog te vaak voorkomende

paniekverhalen in de pers over wat ICT zou doen met onze jeugd helpen m.i. ook niet echt (Ouder)

-

Dwingende moetersGrootste obstakel zijn de docenten zelf, zij zullen zichzelf meer moeten digitaliseren. Het mag niet meer goed gevonden worden dat docenten zelfs hun mail niet lezen. Wij weigeren de zachte lokkers om te zetten in dwingende moeters. Daarnaast is ondersteuning (harde en zachte kant) van groot belang.Ook uitgevers zouden meer met scholen in vraaggestuurde samenwerking moeten werken ipv duur PDFen van schoolboeken (Procescoordinator Onderwijs en ICT)

.

Page 11: Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

[11]

Passie vooropDocenten motiveren en vrijheid geven, het moet vanuit de passie om goed les te geven komen. Docenten die wel willen, maar niet weten hoe/wat moeten kunnen putten uit een soort van 'grabbelton' aan mogelijkheden, met wat begeleiding. (Ouder)

Professionele ondersteuning krijgen en extra tijd/uren. Gelukkig word ik ondersteund door een cameraman en iemand die de collegebeelden met de slides en filmpjes publiceert. Zonder deze medewerking zou ik hier niet toe instaat zijn. (Docent HBO)

Toegang tot internet verbeteren.Slimme vragen van studenten goed faciliteren en begeleiden. (Producent culturele programma's)

Goede versies van de mobile, of games. Dus geen Beta loslaten op studenten. (Manager HBO)

- Vastgeroeste docenten- Beperkt aanbod hardware- Traditionele toetsvormen

(Projectmanager medialab HBO)

Geen nare updates / langzame inlog-scripts / herstartende PC's / onbereikbare ondersteuners(ICT-afdelingen met helpdesken).Computers moeten simpel en eenvoudig werken.Eigenlijk zoals een tv. Aanzetten en een paar seconden later moeten ze werken. Dat technologie saai zou zijn! (Ouder)

Bekwame personeel in dienst van de school (wellicht per regio?) die creatief en pro-actief zijn in het promoten onder vakdocenten van de mogelijkheden van technologie. Meer openheid voor IT resources van buitenaf (vrees voor bijv. virussen is zeer hoog!). Uiteraard meer geld voor voorzieningen. (Ouder)

De docenten goeie bijscholing geven over de mogelijkheden van internet en de nieuwste aparaten. (Student HBO)

Gebrek aan kennis misschien, aan ideeen, en waarschijnlijk aan middelen. (Leraar)

Eigenzinnige systeembeheerders die bang zijn dat het netwerk gehackt wordt.

(Docent informatica)

Wil om te experimenteren.Goede, indringende evaluaties samen met gebruikers.Doorzetten als het ook niet meteen een succes is.Inspirerende gebruikers aan de slag zien en niet it-gedoe verhalen. (Opleider voor volwassenen)

Opleiden en betrokken krijgen van docenten. (Leerling)

Meer kennis bij beslissersKennis bij beslissers moet toenemen. ze leven niet met deze technologieen dus denken ze er niet in en zullen deze dan ook niet implementeren. (Ouder)

Er is steeds sprake van kip of ei- situaties. Bijvoorbeeld leerkrachten willen wel digitaal toetsen, maar willen dat de voorwaarde (beschikbaar lokaal met pc's) er eerst is. De inrichting van dit soort voorzieningen laat op zich wachten omdat niemand aan geeft ze te willen gebruiken.Een ander belangrijk struikelblok is het digibetisme onder leerkrachten. Ze voelen zich op dit gebied de mindere van leerlingen. Mijn ervaring is dat als ze er gewoon aan beginnen, ze nog leergieriger zijn dan leerlingen en er minstens evenveel plezier en motivatie aan beleven. (Leraar)

Tijd, aandaacht, begeleiding van docenten die zich in willen zetten om hun lesmaterialen en lessen geschikt te maken voor e-learning. Kritsch zijn op jezelf als docent helpt daarbij. Creatief zijn ook!."Kan die oefening op bladzijde 3 echt alleen maar op die manier?" is zo'n vraag. (ICTO adviseur)

Met name de kosten van de ICT, maar ook het gebrek aan onderlinge communicatie tussen scholen (bij ons een kleine verantwoorde montessorischool, die naar mijn gevoel niet met andere scholen spreekt om bijv. gezamelijk in te kopen). Daarnaast weten de leerkrachten vaak niet heel veel van de ontwikkelingen op ICT gebied en zouden ze daar ook bijscholing voor moeten krijgen. Ik weet niet of dat geregeld wordt. (Ouder)

De denkwijze dat digitale communicatie slechter, minder expressief, minder persoonlijk is dan analoge communicatie. Die denkwijze heerst bij "onze generatie"

zelfs ook nog (ik ben 35) en is simpelweg niet meer van deze tijd. Als we die knop om kunnen draaien, het feit dat je ook middels digitale communicatie allerlei emoties, prikkels en expressies kunt overbrengen, dan volgt volgens mij de rest vanzelf (geld, training, middelen, curriculum) (Ouder)

Betere software, meer geld en beter opgeleide docenten. Alles dus eigenlijk... (Ouder)

Het moet gemakkelijk inzetbaar zijn voor leerkrachten, ze moeten niet teveel zelf te hoeven doen. Methode boeken pakken ze ook zo uit de kast.Goede uitleg richting het management over de mogelijkheden van internet en technology in het onderwijs waardoor angsten worden weggehaald. Nu zijn er veel verboden op Youtube en Second Life. (Leerkracht speciaal onderwijs)

Bijdraaien of plaatsmakenDe volledige adoptie van de techniek door de docenten is essentieel voor het goed in zetten van technologie in het onderwijs. De drempel dient laag te zijn, plus de docent dient te allen tijden de controle kunnen terug nemen. (Software / hardware fabrikant)

Geld gebrek! De wil is er wel, maar de hulpmiddelen zijn op vele scholen schaars omdat er onvoldoende geld is om goed materiaal aan te schaffen. Helaas! (Leraar)

De onderwijzer moet bijdraaien of plaatsmaken. Zijn klassieke kaders belemmeren vaak zijn functioneren. Als iets leuk is dan is het vast niet goed. net als met eten.. gezond eten smaakt vies.. wat een onzin. Leuk kan een doel zijn volgens mij, maar het is in elk geval een belangrijk middel, een soort olie op de synopsen. Motivatie hangt of staat bij leuk en zinvol. Creeer toch eens een een uitdaging een challange waarbij je kunt scoren.(Adviseur)

Page 12: Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

[12]

De kracht van social media, de kracht van een netwerk. Op www.erwinblom.nl vulden binnen twee dagen 52 mensen een vragenlijst in over technologie in het onderwijs. Hier alle resultaten.

Sarphatikade 111017WV [email protected]

www.thecrowds.nl

Welke klassieke onderwijs elementen moeten altijd blijven bestaan?

Selectie studiemateriaal en begeleiding door docenten. (Docent HBO)

Contactmomenten met docenten/coaches en studenten. In vragenlijsten onder studenten klaagt men vaak dat ze te weinig contacttijd hebben met docenten. Studenten willen méér les. (Docent HBO)

Docent vertelt klas luistert. Waarom? Iedereen herinnert docenten en dat is niet voor niets. Passie komt niet uit machines. Passie komt uit mensen. En studenten en leerlingen moeten leren luisteren. Gewoon kennis opnemen door te luisteren en te denken. Niet altijd door dat ontdekken. (Student HBO)

- Verhalen vertellen > inspireert, motiveert en zorgt voor goed leereffect.- F2F meetings > goed om mensen te blijven zien en voelen.- Interactie tussen lerenden > van die interactie leer je het meeste. (uitgever)

contact, overleg en praktijk- en creatiefonderwijs. (Student HBO)

Schrijven is iets dat we altijd moeten blijven leren, pen papier, heel belangrijk. Maar waarom het in klassieke vorm zou moeten blijven bestaan. Ik vind het huidige systeem niet iets om aan vast te houden. Alleen de talige middenmoot heeft hier baat bij, alles wat meer visueel er onder of er boven komt valt buiten de boot. (Ouder)

Stampen! Alleen weten waar iets te vinden is niet genoeg. Feitenkennis blijft belangrijk. (Ouder)

De docent / meester / juf als inspirerende, enthousiasmerende, activerende leermeester. (Docent HBO)

HOE TECHNOLOGIE ONDERWIJS BETER KAN MAKEN

1 OKTOBER 2008 / www.erwinblom.nl

Page 13: Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

[13]

Leren omgaan met andere kinderen, samen iets kunnen maken. Handen arbeid :)Het belangrijkste is en blijft een goede gepassioneerde docent en zijn of haar directe contact met de student of leerling.Persoonlijk contact, betrokkenheid en oprechte interesse. Uiteindelijk vindt tussen die twee mensen het onderwijs plaats en maakt het uiteindelijk niet meer uit of dat met de nieuwste 2.0 applicaties gebeurt of met een lei en griffel. (Docent HBO)

Kennis bijbrengen

Fundamentele kennis bijbrengen van taal en wiskunde, geschiedenis en samenleving. (Ouder)

Met kennis moet je kunnen omgaan. dat betekent dat je ook zonder inzet van hulpmiddelen je je moet kunnen handhaven. Het is toch echt wel handig als je kunt hoofdrekenen en weet waar Goes ligt. (Ouder)

Genoeg face to face contact. (Student WO)

Het contact met medeleerlingen en leraren. Het lijkt mij vreselijk saai als ik elke dag alleen maar via de computer les zou krijgen en niets anders zou zien dan mijn eigen slaapkamer. Het contact met andere mensen is de leukste kant van onderwijs. (Leerling gymnasium)

Domme tafels. Taal: de d en t. (Ontwikkelaar e-learning)

Vertellen.. Een leerkracht moet een passie uitstralen en de klas met zijn levenservaring tegemoet treden. Dat wekt vertrouwen, interesse en kan dan de leerlingen meenemen naar andere oorden. Naar het verleden bij geschiedenisles, naar die ene situatie waarbij kinderen die ene ruzie moesten oplossen, naar de toekomst waar de wereld er geheel anders uit gaat zien dankzij de moderne technologieën. (Ict-er basisschool)

Handarbeid, gym en speelkwartier. We moeten ook op passen dat we de generaties na ons afvlakken. (Belangstellende)

Face2face contact en groepswerk. Dit zijn eigenschappen waardoor leerlingen leren dat functioneren binnen een sociale context belangrijk is. (Kan wel worden

verbeterd/veranderd met behulp van techniek) (Consultant e-learning)

Je moet niets weg gooien, de kracht zit 'm in blended vormen van leren. Blended in de zin van f2f - op afstand, in de zin van analoog - digitaal, etc. (Lerarenopleider wiskunde)

Hoofdrekenen op de basisschool. (Ouder)

Geen enkel element moet behouden blijven. Er is geen enkel element dat behouden moet blijven als het verbeterd kan worden. Wel denk ik dat het IRL (In Real Life) component wat erg belangrijk is voor het sociale proces van het onderwijs niet snel vervangen zal worden. (Informatiespecialist hogeschool)

Groepsgewijze overdracht zal altijd een onderdeel moeten blijven van de leerroute. Ook individuele 1 op 1 overdracht moet blijven. (Projectleider)

Mensen als element:- De verhalenverteller.- De inspireerder. (Beheerder

onderwijsapplicaties ROC)-

Mondelinge uitlegMondelinge uitleg en instructie bij sommige onderdelen.Werken in een groep, lijfelijke aanwezigheid in een klaslokaal. Nu ik zelf in de rol van docent zit, ontdek ik dat we dit element onderschat hebben tot nu toe. Het is belangrijk te ervaren hoe anderen met de stof omgaan en er met hen van gedachten over te kunnen wisselen. Ze te kunnen voelen, horen, ruiken en niet alleen maar virtueel te ontmoeten. Een enthousiaste docent die leerlingen weet te verleiden, ook in face-to-face situaties. (Docent)

De docent die goed kijkt waar een leerling aan toe is en hem/haar helpt de juiste stof beet te pakken als hij/zij dat zelf niet doet.(Ouder)

Altijd face to face, fysiek op school. Een school heeft een sociale functie en leerlingen moeten ergens bij horen. Dus gewoon in een klas met een docent erbij (voor).....ICT is een ondersteunend middel en mag geen doel op zich worden.(Procescoordinator Onderwijs en ICT)

Slim afwisselen van geintegreerde en geisoleerde ontwikkeling van disciplines. Klassiek is vaak sterk geisoleerd. Dit heeft zeker waarde, zolang ook de context voor het 'meshen' in de hersenen maar voldoende ontwikkeld wordt. (Dit hoef ik hier denk ik niet anders te verwoorden toch??) (Ouder)

Fysiek lesgeven; het voor de klas staan. Omdat kennisoverdracht niet altijd via de digitale weg mogelijk is. Daarnaast is de school (en medestudenten) belangrijk voor de sociale ontwikkeling van de student. (Docent HBO)

Echte communicatieVerhaal overdracht.Bevlogen docenten met passie voor een onderwerp.Echte communicatie. (Producent culturele programma's)

Hoorcolleges, boeken! Studenten moeten leren om rustig de tijd te nemen om een boek te lezen en te reflecteren. Ze zien nieuwe media als een vluchtig medium. Hun perceptie! (Manager HBO)

Opvoedkundige element. Onderwijs moet niet alleen maar kennis willen overbrengen. Kennis en kunde kan voor een groot deel d.m.v. technologien worden overgebracht. Zelfs normen en waarden kunnen via technologische elementen geleerd worden. Toch zal er persoonlijk contact moeten zijn tussen leraar en leerling om leerlingen op te kunnen voeden. (Projectmanager medialab HBO)

Ben geen docent dus antwoord is een beetje bassaal: Het overdragen van kennis. Het lijkt me dat het hier altijd om zal moeten blijven gaan. (Applicatiebeheerder ROC) Persoonlijke interactie tussen leerling en docent zorgt voor positieve rolmodellen. Elke leerling heeft een andere leerstijl en IT-based leermiddelen zijn niet voor alle leerlingen geschikt. Het groepsproces heeft ook impact op leerlingen - dus letterlijk samen aan tafel zitten in de klas. (Ouder)

Het klassikaal college geven. (Student HBO)

De leraar in fysieke vorm. Communicatie face-to-face is wel even heel iets anders dan op je toetsenbordje zitten kloppen. Zelfs met camera's is het niet vergelijkbaar. Lichaamstaal, stiltes etc

Page 14: Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

[14]

spelen een grote informatieve rol in de communicatie. (Leraar)

De verhalenvertellerBoeken. Wij hebben ook gewoon de boeken gehandhaafd. Alles van een beeldscherm lezen werkt nog steeds niet. (Docent informatica)

Een-op-een gesprekken door counselor. Inspirerend verhaal live. Discussie met groepje. (Opleider voor volwassenen)

Alles omgooien elk jaar, en leerlingen heel erg uitdagen. En dan traditioneel onderwijs bieden om op terug te vallen. Dan heeft het een doel, noodzaak vanuit de leerling. (Leerling)

Onderlinge communicatie oog in oog. (Ouder)

Persoonlijk contact, je moet elkaar "ontmoeten". Sociaal gedrag oefenen/corrigeren, elkaar stimuleren. Digitaal werken is nog vaak individueel. (Leraar)

De verhalenverteller, de docent die een klas kan boeien. maar ook in groepen 'live' samenwerken, discussieren en doen. (ICTO adviseur)

Punt één gaat het om onderwijs en de interactie tussen leerkracht en leerlingen. Het is mensen werk. Montessori's principe was "help mij het zelf te doen". Ik denk dat de interactie en stimulansen van een leerkracht essentieel zijn. Elk kind is anders en daar kan een leerkracht op inspelen. Een computer nog niet. Een computer kan ook geen liefde en begrip geven en daar hebben kinderen/mensen toch behoefte aan. (Ouder)

Vakantie :-)Ondanks mijn pleidooi voor digitale communicatie vind ik wel dat er tegelijkertijd een evenwicht moet zijn tussen digitale en analoge communicatie. Een tweegesprek tussen docent en kind, of docent en ouders kan worden ondersteund door digitale middelen, maar zeker bij serieuze zaken, denk ik dat een gesprek aan tafel nog altijd wonderen kan doen. (Ouder)

Als charisma van de leraar, empathie, samenwerken etc klassieke elementen zijn, dan die. Plakken en knippen is ook belangrijk. En huppelen. (Ouder)

Persoonlijke aandacht moet blijven, werken in groepen. Volgens mij mag het

verder wel op de schop. (Leerkracht speciaal onderwijs)

De klas als fysieke ruimte. Elkaar fysiek ontmoeten blijft belangrijk. De opstelling in het lokaal zal wel anders kunnen worden ingericht, meer in cirkels, gericht op interactie onderling. (Software / hardware fabrikant)

Boek en schrift

Boek en schrift! (Leraar)

Taal en rekenen.Basis historie. Zonder taal geen verdere kennis. Zonder rekenenen kun je niet overleven (je hebt ook geen idee van waarde ook lijkt me, of wisselgeld...) Historie geeft identiteit! (Adviseur)

.

Page 15: Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

[15]

De kracht van social media, de kracht van een netwerk. Op www.erwinblom.nl vulden binnen twee dagen 52 mensen een vragenlijst in over technologie in het onderwijs. Hier alle resultaten.

Sarphatikade 111017WV [email protected]

www.thecrowds.nl

Wat vind je een mooi voorbeeld van de inzet van technologie in het onderwijs?

Direct na colleges, materiaal digitaal beschikbaar stellen aan studenten (die daar evt. ook op kunnen reageren). (Docent HBO)

SURFmedia: on-demand en live streaming mediadienst door en voor hoger onderwijs. De Mediatheek bevat een uitgebreide en goed doorzoekbare collectie audiovisueel materiaal, opgebouwd door docenten, onderzoekers, studenten, Beeld en Geluid, en meer…Upload, stream en download audio- en videobestanden in verschillende formaten. Waardeer de kwaliteit en toepasbaarheid van het mediabestand voor jouw onderwijs, schrijf een review, of voeg tags toe. En organiseer jouw eigen en andermans mediabestanden in thematische collecties of categorieën. (Docent HBO)

http://www.surfmedia.nl/Pages/Home.aspxwww.humedia.nl

En de andere links zou ik bij Kennisnet opzoeken ;) (Student HBO)

Het gebruik van WebQuests; dit is een didactisch krachtige vorm waarbij technologie op een eenvoudige manier wordt ingezet. Vrij snel te ontwikkelen en inspirerend voor leerlingen. Vb vind je op verschillende plekken waaronder http://praktijkinbeeld.kennisnet.nl/webquests (Uitgever)

Klassen zonder smart schoolborden kunnen eigenlijk helemaal niet meer. Spreekbeurten moeten op zijn minst PPT kunnen zijn. Of een filmpje, zelfgemaakt. Ik heb geen linkjes nee, maar dat is wellicht ook omdat binnen de huidige structuur de mogelijkheden nog niet eens voor 1 tiende benut worden. (Ouder)

Mmmm, weet dat Google Apps gratis is voor scholen. Zou heel veel kunnen betekenen denk ik. (Ouder)

HOE TECHNOLOGIE ONDERWIJS BETER KAN MAKEN

1 OKTOBER 2008 / www.erwinblom.nl

Page 16: Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

[16]

Ik vind de digitale schoolborden echt een stap in de goede richting. (Docent HBO)

http://www.cyberdam.nlEen game-omgeving voor het hoger onderwijs. In een virtuele stad spelen studenten scenario's waarin ze relevante casussen moeten oplossen. Nog in ontwikkeling, maar op diverse plekken al getest. Visueel niet heel bijzonder, maar vanuit onderwijskundig perspectief heel interessant. Men kijkt naar hoe de beleving en narratieve structuur van games gebruikt kan worden om op innovatieve manieren onderwijs te geven. Onderwijs dat leuker en uitdagender is, maar hopelijk ook beter en diepgaander. (Docent HBO)

Woordjes lerenWat Michael Wesch doet met studenten is zeer vooruitstrevend!Zie de introductie hier: http://twurl.nl/0vrpbnEen 55m presentatie hier: http://twurl.nl/h7insg

Het projectresultaat hier: http://www.netvibes.com/wesch#Digital_Ethnography (Ouder)

Omgevingen als It's learning en Blackboard dienen de leerling en docenten, denk dat dat het belangrijkste is. Onderwijs geven en ontvangen eenvoudiger maken, daar gaat zou het om moeten gaan. (Belangstellende)

Op mijn school wordt technologie naar mijn idee nog niet goed genoeg ingezet (zie portal verhaal). Maar http://www.wrts.nl/ vind ik wel een fantastische site. Overal waar je internet hebt, kan je woordjes leren. Ook op mijn mobiele telefoon werkt het, maar is het scherm wel onhandig. Als hier een mooie mobiele applicatie van wordt gemaakt, die ook offline werkt, zal het heel veel gebruikt worden. (Leerling gymnasium)

http://realtime.waag.org/ (ontwikkelaar e-learning)Bij ons op school staan we nog relatief in de kinderschoenen in vergelijking wat momenteel al mogelijk is. We gebruiken Google Apps als intranet en emailoplossing en elk teamlid heeft zijn eigen online kalender. We schijnen daarmee al verder te zijn dan andere basissscholen in onze omgeving. (Ict-er basisschool)

Ik vind de stap van de VO-Raad een goede, waarbij leerlingen aangemoedigd worden hun school aan te prijzen via filmpjes op www.blijfbijdeles.nl (waarbij de filmpjes direct op YouTube doorgeplaatst worden). Jammer dat het daar (nog) niet echt los komtDe school De Horizon (http://www.dehorizon.net), met genoemde Smartboards en goede online aanwezigheid, hoewel, wat is goed? (Belangstellende)

Nogmaals:Goed gebruik: Tim Rylands, een leerkracht uit de UK die ICT perfect weet te integreren in zijn les: http://www.timrylands.com/ (Consultant e-learning)

Twee technologische ontwikkelingen die ik de laatste tijd zelf met erg veel plezier en resultaat gebruik zijn wiki's en weblogs. Wiki's om studenten samen te laten werken aan (tekstgebaseerde) eindproducten. Een wiki levert voor zowel de student als voor de begeleider erg veel voordeel op. Blogs ter vervanging van die ellendige procesverslagen achteraf. Studenten houden hun leervorderingen PERMANENT bij op een blog, lezen bij elkaar, reageren op elkaar en leren dus van elkaar. Klein aandachtspuntje: het samenwerkingsproces evalueren op een weblog lukt niet, daar moet je als begeleider een alternatief voor vinden. (Lerarenopleider wiskunde)

Lees het blog van Margreet van de Berg! (Ouder)

De verschillende Thinkquest wedstrijden. En bedrijfssimulatiegames voor opleidingen management.(Informatiespecialist hogeschool)

Ik vind de aanwezigheid van enkele universiteiten in de US op iTunes wel een mooi voorbeeld. (Projectleider)

- Google apps- Magister studentadministratie. Niet zozeer voor het leren als wel de mogelijkheden die het biedt bij de ondersteuning van begeleiden en volgen voor docenten. www.schoolmaster.nl (Beheerder onderwijsapplicaties ROC)

- Project van De Waag rondom geschiedenis van Amsterdam met inzet van GPS-technologie. - Janien Benaets, docente Nederlands in

Antwerpen heeft verschrikkelijk veel leuke projecten gedaan als: de

sausagemachine (weblog: http://janien.wordpress.com), precies160-project (www.precies160.nl =dichtvorm gebaseerd op smsvorm), een wiki als schrijfaterlier (http://janien.wikispaces.com/) (Docent)

Ik heb de demo's van hoe Johan Hof (school in Capelle ad Ijssel)en Tessa van Zadelhoff (schoolnaam meen ik Grote Beer) om gaan met digitale schoolborden gezien, en dat ziet er wel indrukwekkend uit. (Ouder)

De Grassroots van Kennisnet. (www.grassroots.nl) Alle ROC's en AOC's die aangesloten zijn laten docenten projectjes indienen die beloond worden, daarna wordt het product gedeeld met de wereld.Ook Kennisnet (ICT op School) is een voorbeeld van kennisdelen en stimuleren van digitalisering van lesmateriaal.Veel edublogs zijn wat mij betreft ook een goed voorbeeld, kennisdelen en stimuleren (Procescoordinator Onderwijs en ICT)

Blog en TwitterOp de basisschool heb ik 'ns It's all in the game (was ooit een tv programma) na gedaan. We gingen gamen op een groot scherm. Twee leerlingen speelden tegen elkaar op een grote tv en de rest was aan het aanmoedigen. Geen idee wat we er van geleerd hebben met z'n allen, maar het was op zo'n moment wel beregezellig in de klas. (Ouder)

Blogs. Ben ik nu bezig. Semi-realistische opdrachten. Zorgt ook voor online pr. Daarnaast Twitter ik ook met studenten. Het is de eerste keer maar het gaat redelijk goed. Geen volle inboxen voor docenten en voor de studenten overzichtelijk. (Manager HBO)

The Mobile Learning Game Kidwww.mlgk.nl (Projectmanager medialab HBO)

http://vevier.punt.nl/Dit is het Franse virtuele leven voor leerlingen. Eenvoudig, kost niet veel, is gemakkelijk gemaakt, maar je moet er maar opkomen. (Leraar)

Ik vind ons project met de UMPC's in de brugklas een heel mooi project. De kids moeten al het huiswerk inleveren via de ELO. (Docent informatica)

Aantal commerciele leeromgevingen

Page 17: Hoe technologie onderwijs leuker en beter kan maken

[17]

Ik weet dat ROC´s en sommig HBO´s ver zijn met leeromgevingenTED-talks als inspirerende voorzetten (opleider voor volwassenen)Kenniscafe was een leuke interactie tussen studenten, maar dat bestaat niet meer helaas. (Leerling)

Onderwijs op maat (Ouder)

www.moodle.org (Leraar)

Smartboard. Niet zozeer het bord zelf als wel de wijze waarop het door een enthousiaste school en docenten wordt gebruikt. Mijn kind in groep 7 draait z'n hand niet om voor een powerpointpresentatie aan de groep met een smartboard. (ICTO adviseur)

Electronische schoolborden (lagere prio). Wat ik mooi vind is dat de kinderen een opdracht krijgen en het zelf mogen gaan opzoeken op Internet en verwoorden. Ook heb ik het gevoel dat met computers spelenderwijs heel veel geleerd wordt. De kinderenvinden het leuk, en ze steken er wat van op. (Ouder)

Ik heb er nooit heel bewust naar gezocht, maar er zijn voldoende scholen en klassen die weblogs inzetten om te communiceren met elkaar, over projecten en wat ze de hele dag doen. Dat vind ik al een begin. Ik kan me voorstellen dat er stapels voorbeelden zijn, ik ga er dan ook van uit dat anderen die dit onderzoek invullen, je daar ook uitstekend mee van dienst kunnen zijn :-) (Ouder)

Volgens mij is nu juist het probleem dat er ontzettend veel is, maar dat je niet goed weet waar je nu terecht moet. Als moeder

van een vierjarige heb ik me ook nog niet echt verdiept, overigens. (Ouder)

De wiki van de coolcat teacher uit Amerika.edublogs.orgwww.yurls.netSelfcity van de Waag: http://www.waag.org/project/selfcity (Leerkracht speciaal onderwijs)

De interactieve whiteboard onafhankelijke software kan van grote waarde zijn in het onderwijs (http://www.easiteach.nl/pages/index.html) Daarnaast geloof ik in de vele web2.0 tools die vrij eenvoudig geintegreerd kunnen worden in het onderwijs. (Podcasting door een klas, ieder kind een Netvibes/iGoogle pagina/ Google Forms voor inventarisatie / Docs voor werkstukken.)De toepassing TeamPlayer wordt op dit moment ge upgrade naar een solide versie 2, die in zijn geheel ook geschikt is voor het onderwijs. Tevens ontwikkelen we een lite versie voor het thuisgebruik en een versie voor in het bedrijfsleven. Op termijn zal dit internationaal worden gelanceerd. (Software / hardware producent)

Een game op de mobielLegotech bij ons in de brugklas. Een schitterend project!Dat geldt ook voor de CanSat-competitie. (Leraar)

Een game op een mobile met gps over de historie van je studenten stad.Ik zeg: Maken maar! geen website nog dus. (Adviseur)

.

Wat mag ik hiermee?Je mag teksten overnemen en in

een andere publicatie opnemen,

mits je aan bronvermelding doet

en verwijst naar de site waar dit

origineel is geplaatst:

www.erwinblom.nl

• Met dank aan alle deelnemers voor het invullen van de vragenlijst. De foto’s:

• http://www.flickr.com/photos/churl/92463463/

• http://www.flickr.com/photos/janeladeimagens/170838066/

• http://www.flickr.com/photos/mookio/2813880293/

• http://www.flickr.com/photos/phoenixdailyphoto/1782001450/

• http://www.flickr.com/photos/athena/352434214/

THE CROWDSSarphatikade 11

1017 WV Amsterdam www.thecrowds.nl [email protected]