26 DECEMBER 2016

an Jacobs houdt zich al vijf jaar bezig met de klimaatproble-matiek. Toen de kinderen het huis uit waren, ging de intussen 53-jarige ondernemer – hij heeft belangen in IT-, headhunting- en andere bedrijfjes in Bulgarije – een opleiding journalistiek vol-gen en beet hij zich vast in de opwarming van de aarde. “Ik heb daar véél meer over gelezen dan welke Vlaamse journalist ook en gaandeweg legde ik contacten met klimaatwetenschappers over de hele wereld. Toen vielen de

schellen van mijn ogen.” We leg-den hem enkele vragen voor.

1Moet het klimaat bang zijn van Trump?JAN JACOBS: “Ik had een goed gevoel

bij zijn overwinning, vooral omdat Hil-lary Clinton verloren had. Zij stond voor de voortzetting van de nefaste politiek van wel-vaartstranfers en ik hoop dat Trump dat tij nog kan keren. Daarmee bedoel ik de handel in CO2-emissierechten, waardoor we onze

maatschappij opzadelen met dure energie en onszelf uit de markt prijzen.”“Vroeger sprak men luchtverkopers. Nu ver-kopen ze 0,04 procent van die lucht aan hon-derd miljard per jaar. Die menselijke CO2 – want daar gaat het om – is iets minimaals, bijna onbestaande. Ik geef altijd het voor-beeld van Camp Nou, het stadion van Barce-lona. Daar kan 100.000 man binnen. Als nu elk van die mensen een onderdeeltje is van de atmosfeer, dan zijn 40 mensen CO2. En van die 40 is die kleine met zijn blauwe hoedje de menselijke CO2. En het perverse aan dat hele systeem van welvaartstransfers, is dat ze zeg-gen: ‘Als we die kleine met zijn blauwe hoed in twee doen, hè, dan hebben we de knop ge-vonden om het klimaat op aarde te regelen.’ Je moet toch totaal geschift zijn om dat te verkopen en te denken: ‘Dat gaan de mensen nu eens geloven’? En inderdaad, ze hebben het verkocht gekregen. Dat is prachtig, hè!”

2Waarom gelooft iedereen dat de aarde gevaarlijk opwarmt?JACOBS: “Omdat journalisten het niet

onderzoeken en zich bezondigen aan wat men churnalism noemt: als iemand met een onder-

Trump wordt de nieuwe president van de VS, het klimaatbeleid van voorganger Obama gaat op de schop.

Maar moeten we daar rouwig om zijn? Volgens de Vlaamse klimaatscepticus Jan Jacobs niet.

TEKST: GÜNTHER VAN HASSEL FOTO’S: BELGA

HOE SCEPTISCH MOGEN/MOETEN WE ZIJN OVER DE OPWARMING?

28 29DECEMBER 2016 DECEMBER 2016

zoek afkomt, nemen ze de laatste pagina, kijken ze naar de besluiten en die zetten ze in de krant. Plus: niemand durft te-genwoordig nog kritiek te hebben, want je bent meteen een racist, een islamo-foob, een klimaatontkenner, een popu-list. Ze kleven u een etiket op en hopla: naar die zot moet je al niet meer luiste-ren. Dat is wat er met Trump gebeurd is. Alléén, nu heb je sociale media. Mensen worden slimmer. Je hebt een silent majo-rity die zegt: ‘Been there, done that, bought the T-shirt’. Ik heb in mijn leven ook met een sticker rondgelopen: ‘Kernenergie? Nee bedankt!’ Maar dan groei je op en krijg je verstand. Je merkt dat van al dat doemdenken nooit iets uitkomt. Het Amazonewoud ging verdwijnen, ebola ging ons decimeren, of de gekkekoeien-ziekte, voedseltekorten dreigden, het gat in de ozonlaag... Ze konden het zo gek niet bedenken, of het ging de ondergang van de wereld worden. We zitten altijd op het turning point, maar ik zie alleen maar vooruitgang, zeker de laatste twee-honderd jaar. Waarom zou dat nu opeens stoppen? Toch niet met die 0,4 of 0,9 graden dat het in honderd jaar warmer geworden is?”

3Ontkent de klimaat- ontkenner dat het klimaat opwarmt?

JACOBS: “Nee, natuurlijk niet. Kijk, je hebt drie groepen in het klimaatdebat. De eerste zijn de extremisten, de groep die altijd aan bod komt en zegt: ‘De CO2 in de atmosfeer is gestegen door menselijke activiteit en daardoor is de aarde gevaarlijk aan het opwarmen. De de oplossing is: windmolens, zonnepane-len en geothermiek.’ Iédereen die buiten dat dogma treedt, is voor hen een ont-kenner. Het strafste verhaal daarrond is dat van James Hansen. Dat is de man die in 1988, als voorzitter van NOAA (Nati-

onal Oceanic and Atmospheric Administra-tion; red.), voor het Amerikaanse congres kwam vertellen: ‘De aarde is gevaarlijk aan het opwarmen.’” “NOAA had in 1974 nog gezegd dat de aarde aan het afkoelen was en dat we moesten vrezen voor een nieuwe ijs-tijd en gigantische voedseltekorten. In Groot-Brittannië zouden tegen het jaar 2000 misschien nog maar een paar dui-zend mensen wonen. Ze wilden toen zelfs in alle ernst op de polen roet gaan smijten om de aarde te doen opwarmen.”“Nu, veertien jaar later komt Hansen van diezelfde NOAA in the blistering heat – want de airco in het congres was die dag kapot – vertellen dat we een gevaarlij-ke opwarming tegemoet gaan. Wel, díé man, de godfather van de klimaatalar- mistische beweging, is pro-nucleair. En alleen omdat hij voor kernenergie is, wordt Hansen door die eerste groep – de klimaatzaak-BV’s, het WWF, Green-peace... – uitgestoten. En de pers volgt. Ik heb hier een stuk in The Guardian: ‘There is a new kind of denier’. Een ont-kenner, een negationist. Een zot, daar moet je dus niet naar luisteren. Kortom, het was een regelrechte vadermoord.”“Hansen behoort in het klimaatdebat tot de tweede groep, de ecomodernisten: ook zij geloven dat de aarde gevaarlijk op-warmt, maar zien de oplossing vooral in de nieuwste vormen van kernenergie.”

4Is die opwarming gevaarlijk?JACOBS: “De derde groep in het

debat, waar ik mijzelf toe reken, zijn de lukewarmers. Wij kunnen door dezelfde deur met de ecomodernisten, want we zien dezelfde oplossingen. Het enige dat wij zeggen, is: ‘We denken niet dat het een probleem gaat zijn als de aarde 1 of 2 graden warmer wordt.’ Ja, ze is lichtjes aan het opwarmen, want we komen uit

een kleine ijstijd. Die is begonnen in de jaren 1300, 1400 en rond 1815, 1830 gestopt. Hoewel 1540 nog altijd een veel warmer jaar was dan we er nu kennen. Maar daarna werd het dus kouder. Zo vroor de Theems een paar eeuwen elk jaar dicht – ze hielden er ijskermissen.” “Aan die opwarming zullen we ons moe-ten aanpassen. Zoals de mens zich altijd heeft aangepast. En iets warmer, is dat slechter? Daar is geen bewijs voor. Stel nu dat al het poolijs zou smelten – wat níét gaat gebeuren, hè. Waar staat geschreven dat de aarde poolijs nodig heeft? Groen-land was ooit een groen land, hè. De Vikings hebben daar hun doden begra-ven. Je moet nu eens proberen om daar een schup in de grond te steken.”“Trouwens, CO2 is plantenvoeding, we hebben dat nodig. Sinds wanneer is CO2 slecht? Als je een serre hebt, dan zorg je ervoor dat er daar drie keer zoveel CO2 in de lucht zit dan normaal, omdat uw planten dan beter gaan groeien. Er is, met satellietbeelden, 16% meer planten-groei vastgesteld de voorbije dertig jaar, dankzij de stijging van CO2 op aarde.”

5Hoe groot wordt de schade?JACOBS: “Eerst en vooral: laat ons

niet vergeten dat alles gebaseerd is op voorspellingen van computers. En al die computermodellen – ondertussen zo’n 120 – zijn allemaal mis geweest.” “In 2009 had je Climategate. Toen bleek dat de computervoorspellingen niet wa-ren uitgekomen, hadden een boel weten-schappers die voor hun reputatie vrees-den, afgesproken om die ongemakkelijke feiten te verzwijgen. Echt gebeurd, maar er is weinig ruchtbaarheid aan gegeven. Er zijn echter wel een aantal klimaatwe-tenschappers die op dat moment beslist hebben: nu stappen we eruit, dit is poli-tiek, dit is ideologie, dit heeft niks meer met wetenschap te maken.”“Het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change; red.) heeft vier progno-ses gemaakt, maar in de ergste, waarin het 2 of 3 graden warmer wordt, gelooft het zelf niet. We zouden dan over hon-derd jaar met 12 miljard mensen moeten zijn, 50% van al onze energie zou uit ko-len moeten komen en de economische progressie zou ineen moeten stuiken...”

“Nu, in het geval dat de aarde 1 à 2 gra-den warmer wordt, zegt het IPCC dat de economische kost 2% van het wereldwij-de BBP zal bedragen. Je moet misschien al eens een hogere dijk bouwen, de mens moet zich aanpassen. Dat is een hoop geld. Máár... willen we echt een fossiel-vrije, CO2-vrije wereld – zónder voorbe-houd te maken tegen kernenergie! – dan hebben we 4% van het globale BBP no-dig. De kost is dus hoger dan de schade. Dat is als een auto kopen voor 20.000 euro en 40.000 euro voor een verzekering betalen. Geen zinnig mens doet dat. ”

6En wat met extreem weer, de stijging van de zeespiegel...?

JACOBS:: “Maar néé. In het IPCC-rap-port staat dat er geen enkel bewijs is dat het weer extremer zal worden. Een stij-gende zeespiegel? 3 millimeter per jaar. Dat gaan we toch wel aankunnen zeker, 30 centimeter in honderd jaar? Neder-land ligt voor 25% onder de zeespiegel. Als Bangladesh zo rijk wordt als Neder-land, dan is er ook daar geen probleem, hè. Dat is het verschil tussen de mitiga-tie (terugdringen van CO2; red.) en de

adaptatie: als je echt wil dat mensen erop vooruitgaan, dan moet je ervoor zorgen dat Bangladesh een rijk land wordt.”“Als er vandaag een gletsjer verdwijnt, vinden we soms een nederzetting uit de oertijd. Wat wil dat zeggen? Dat die glet-sjer daar ooit ook niet was, hè. En dat daar mensen gewoond hebben. Nu, stel u die oermens voor. Die ziet generatie na generatie dat ijs dichterbij schuiven. Die zal ook gedacht hebben: ‘Wat hebben wij nu gedaan om de goden zo slechtgezind te maken?’ Vandaag zeggen we dat dat CO2 is en de menselijke vooruitgang. We hebben geproefd van de boom van de kennis en nu moeten we daarvoor boe-ten. Dat is religie, hè, geen wetenschap. Die mensen zeggen: ‘Science is settled and the debate is over.’ Geen enkele weten-schapper zal ooit zoiets vertellen.”

7Welke belangen dient die extreme klimaatvisie dan? JACOBS: “Crony capitalims,

vriendjespolitiek. Neem het Belgische voorbeeld. Jij bent ondernemer en ik ben politicus en ik zeg u: ‘Luister, we gaan windmolens zetten.’ Waarop jij: ‘Maar ik kan met die molens nooit elektriciteit le-

veren die kan concurreren op de markt.’ ‘Dat is niks,’ zeg ik, ‘want we hebben de mensen wijsgemaakt dat de wereld gaat vergaan en wij gaan dat oplossen. Met de mensen hun geld. En wij hebben gezegd: kijk brave burgers, we hebben 10 miljard voorzien om windmolens te zetten’.” “Die politicus zegt dus tegen de mensen: ‘Ik ga geld van u pakken om windmo-lens te zetten en die ondernemer hier, mijne goeie copain, mag elk jaar winst maken. Met uw geld.’ Dat is natuurlijk een prachtig businessmodel. Het resul-taat? De mensen worden drie keer ge-naaid. Eerst als belastingbetaler, dan als consument door de duurdere elektriciteit en een derde keer in de winkel, waar de prijzen stijgen door de duurdere energie. Maar aan het klimaat zal het, om het met Contador te zeggen, cero cero cero cero cero cero cero cero cero cinco veranderen.”

8Wind- en zonne-energie zijn toch de toekomst? JACOBS: “Maar nee, jong. Wind-

molens worden de schandpalen van de 21ste eeuw. Alle politici die zich hieraan verbrand hebben, mogen ze eraan han-gen. Want dit kan ik je garanderen: dit

“Ik heb ook ooit een sticker gedragen: ‘Kernenergie? Nee bedankt!’ Maar met de jaren krijg je verstand. Je merkt dat van al dat doemdenken nooit

HET GROTE KLIMAATKOMPLOT

30 31DECEMBER 2016 DECEMBER 2016

gaat niet lukken. Dat de olie binnenkort op is, is zever. Er zijn nog fossiele brand-stoffen voor hon-der-den jaren. Er wordt meer olie verbruikt dan ooit, maar er zijn ook meer reserves dan ooit. Alleen al de teerzanden in Canada kunnen de aarde honderd jaar van olie voorzien.” “Die vraag naar wind- en zonne-energie is kunstmatig gecreëerd, die past alleen in de logica waarbij je gelooft dat de aar-de gevaarlijk aan het opwarmen is en dat je dat alleen oplost met zonnepanelen en windmolens. Maar er zijn genoeg studies die bewijzen dat dat niet kan. Er komt de komende veertig jaar jaarlijks één Brazilië bij qua energiebehoefte. Als je alleen al maar die stijging wil opvangen, moet je elke dág 240 windmolens zetten. En dat veertig jaar aan een stuk. Dan kan je de energiestijging volgen, dus nog lang niet alle energiebehoeftes vervangen. En wil je dat met zonnepanelen doen, dan moet je jaarlijks vijf keer Duitsland volleggen. Het schaalprobleem van wind- en zonne- energie is onoverwinnelijk.” “Je hebt ook geen afdoende opslag van energie. Vergeet die batterijen van Tesla. Je hebt iets nodig dat goedkoop is, grote hoeveelheden energie kan opslaan en in massa kan geproduceerd worden, en dat bestáát niet. Niet dat het niet geprobeerd is. Google heeft vier jaar lang geïnves-teerd in het project RE<C (Renewable Energy cheaper than Carbon). Samen met twee professoren van Stanford zocht het naar een manier om hernieuwbare ener-gie te produceren die goedkoper is dan fossiele. Ze gingen daarbij heel ver in hun fantasie, tot sciencefictionscenario’s met windmolens die zichzelf bouwen toe. Na vier jaar luidde hun conclusie: met de hernieuwbare energie en de stand van zaken van vandaag, zal dat nooit lukken. We moeten iets totaal nieuws hebben. Ook die mensen zeggen: kernenergie op basis van thorium (waarover later meer; red.), maar geen windmolens.”

9Moeten we dan voort met fossiele brandstoffen?JACOBS: “De wereld heeft een

systeem van fossiele brandstoffen en van energievoorziening gemaakt dat duizen-den en duizenden triljoenen heeft gekost. Dat vervang je zomaar niet vervangen in één of twee of drie generaties. Kijk, 80

procent van alle zonnepanelen op de we-reld komt uit China en Taiwan. Die wor-den gemaakt met kolencentrales en dan moeten die de boot op, met diesel. Die moeten met diesel worden gelost, met diesel op een camion gezet en met diesel op een dak gelegd. Een rapport van een halfjaar geleden berekende hoeveel ener-gie er in een zonnepaneel kruipt en hoe-veel dat paneel opbrengt over twintig jaar. Die balans is negatief. Je steekt daar meer energie in dan het ooit opbrengt.”“Waarom brengt zo’n zonnepaneel dan toch winst op voor de klant? Simpel. Als je morgen als overheid een liter benzi-ne 50 euro laat kosten, dan is op whisky rijden ook goedkoper. In Frankrijk is de energie 50% goedkoper dan bij ons, om-dat 80% uit kernenergie komt. Daar ren-deert zonne-energie niet. Trouwens, de CO2-uitstoot in Frankrijk per persoon is 5 ton, in Duitsland, de kampioen van de hernieuwbare energie, is dat 10 ton. In Duitsland zijn ze meer bruinkool moeten gaan bijstoken, want je weet nooit wan-neer de zon en de wind energie gaan leve-ren. Hoe groen is dat?”

10 Wat is dan de oplossing?JACOBS: “Als we morgen in Bel-gië beslissen om die dertig miljard

subsidie voor die molens in de nieuw-ste gas- en kerncentrales te steken, dan

heb je geen windmolens en zonnepane-len meer nodig en betalen de mensen nog maar de helft van de elektriciteitsfactuur. Zonder er subsidies aan te moeten ge-ven. Joepie! Maar we zijn de wereld niet aan het redden. Die ben je ook niet aan het redden met windmolens en zonnepa-nelen, maar het voelt goed en je kan het verkocht krijgen aan de massa. Alleen heb ik de indruk dat de massa slimmer aan het worden is. Dat hebben we gezien met de verkiezing van Trump, of met de Br-exit. Mensen weten: ‘Hier klopt iets niet.’ Misschien kunnen ze er de vinger niet op leggen, maar ze voelen dat wel.”“Wat in Europa zou moeten gebeuren, is: breek die oude centrales af en bouw er nieuwe. Dát is vooruitgang. Natuurlijk willen de producenten die oude centrales blijven oplappen tot in den treure. Dat moet je ook niet toestaan, hè! Je moet zeggen: ‘Die oude rommel, die hoge- drukkernreactoren, die moeten hier weg. Dat moeten gesmolten-zoutreactoren worden. En het moet met thorium zijn. En je gaat hier betaalbare elektriciteit le-veren’.” “Naast die nucleaire capaciteit zet je gas, omdat dat een zuiverdere verbranding geeft en dus een pak minder CO2 ople-vert dan kolen. Wist je dat ondanks het feit dat Amerika nooit het Kyoto- protocol ondertekend heeft, hun

CO2-uitstoot is gedaald? Door het scha-liegas. Veel zuiverder dan kolen. En nu-cleair is natuurlijk nog beter.”

11Wat nu met de klimaat-akkoorden?JACOBS: “Die gaan niet doorgaan,

zo simpel is dat. Obama heeft de laatste vier jaar met zijn stylo’ke presidential exe-cutive orders getekend, en met hetzelfde pennetje zullen ze nu tekenen: executive orders de vuilbak in. Want die zijn niet geratificeerd in de Senaat. Trump heeft Myron Ebell op energietransitie en milieu gezet. Die mens zegt wat ik zeg. Voor zijn Clean Protection Plan ging Obama 2.500 miljard uittrekken. Die gaan ze nu niet uitgeven. Want er zitten fenomenale voorraden fossiele brandstof-fen in de Amerikaanse ondergrond.” “CO2 trekt zich niets aan van klimaatak-koorden en wetten. De aarde trekt zich niks van de mensheid aan. 95% van de diersoorten die op aarde geleefd hebben, was uitgestorven voor de mens er was. We hebben meteorietenregens gehad, giganti-sche vulkaanuitbarstingen... Hoe arrogant en dom kan je zijn om te denken: ‘Als ik nu dertig pagina’s tekst bijeen schrijf, en ik laat dat door iedereen ondertekenen, dan ga ik de klimaatopwarming stoppen’? Ze zaten daar in Parijs met 40.000 profes-sionele vakantiegangers – dat is een half

woord per man – en die hebben daar de jaarlijkse hoeveelheid CO2 geproduceerd van een klein Afrikaans land. En die den-ken dan: ‘Als we maar genoeg offers bren-gen aan de goden van de CO2 en we zet-ten dat op papier, dan gaat dat stoppen.’ Maar natuurlijk gaat dat niet stoppen. Neem die mensen toch niet serieus!”“Denk je dat de Chinezen dat serieus ne-men? Europa heeft zijn willetje opgelegd in Parijs en China heeft gezegd: ‘Oké, we zullen tekenen. Nu ligt ons verbruik van fossiele brandstoffen nog hoog, maar van-af 2030 gaan we meedoen. Tot dan niet, maar vanaf dan...’ Die weten natuurlijk ook dat ze op dat moment hun bevol-kingspiek hebben bereikt en de bevolking – en dus ook de CO2 – zal dalen. De Chinezen trekken er zich niks van aan. Ze zijn trouwens gestopt met windmolens te bouwen, ze gaan 200 nucleaire centrales zetten – er zijn er nu al 60 besteld.”

12Is Europa gesjost?“Wij zijn de grootste believers en de grootste verliezers. Kijk, in de

rest van de wereld zijn ze daar niet mee bezig. Er worden 2.300 kolencentrales bijgebouwd. De Chinezen staan al klaar om lijnen tot hier te leggen om ons, met onze windmolentjes en zonnepaneeltjes, van energie te voorzien in Europa. Want zoals het er nu naar uitziet, gaan wij geen elektriciteit meer hebben. Dat klinkt alle-maal dramatisch, maar zo ziet het er dus ook uit, hè.”“Kijk, wij hebben het potentieel. We kun-nen die kar nog keren. En wat er moet gebeuren is simpel: we moeten stop-pen met luisteren naar klimaatextremis-ten. Daar kan ik niet genoeg op druk-ken. Ik heb al met politici gesproken die me gelijk geven, maar die zeggen: ‘Jaja, maar het partijstandpunt is anders.’ En die partijen hebben schrik om een ander standpunt in te nemen. Schrik! Omdat ze door de kranten en de climate enforcers kapotgemaakt zouden worden als negati-onisten. Maar het is mogelijk dat na deze

Amerikaanse verkiezingen het klimaat in het debat verandert.”

13 Hoe is het zover kunnen komen?“De leugen is al half rond de we-

reld voor de waarheid zijn broek aanheeft, hè. Zo gauw zo’n groene campaigner ge-volgd wordt door pers en politici die daar niks van kennen, dan krijg je het verhaal dat ‘iets’ slecht is. Alles is begonnen in 1988, met James Hansen. Politici, mensen van de pers en vooral milieu- groeperingen grijpen zoiets meteen aan. Greenpeace heeft een budget van 300 à 400 miljoen per jaar, het WWF 500 mil-joen. We spreken over een miljardencam-pagne. Die groeperingen zijn tegen alles: tegen olie, tegen kolen, tegen kernenergie, tegen de ontginning van mijnen... Maar ze willen wel windmolens. Vertel mij eens hoe je die dan dacht te fabriceren?”

14 Is het een één groot complot?“Maar néé, dat is geen complot.

Dat is gewoon de menselijke natuur. Dat is zoals die keer dat ze zeiden: ‘Ge moet Lernout & Hauspie kopen.’ Dat was geen complot, hè, dat was gewoon menselijke dommigheid. Iemand roept iets, de ander roept mee en als je dan een grote roeper hebt als Obama, die geloofwaardig over-komt en prachtige bergredes kan hou-den... Die heeft toen hij verkozen was als president gezegd: ‘This is the day the oceans will stop rising!’ Letterlijk, hè! (proest het uit) Dan ben je voor mij een halvezool. Als je daarin trapt, prima, maar hij heeft de oceanen niet gestopt, hè.”“Ge moet durven te zeggen: ‘Shut up, waar is uw bewijs? Wanneer was de idea-le temperatuur hier op aarde? Vertel het eens? Ha, ge hebt een computer die de toekomst kan voorspellen! En heeft die de volgende lottocijfers ook?’”

VOLGENDE MAAND: Thorium, de kernenergie van de toekomst.

“De Chinezen staan al klaar om lijnen tot hier te leggen om ons, met onze

windmolentjes en zonnepaneeltjes, van energie te komen voorzien”

HET GROTE KLIMAATKOMPLOT