6

inhoudApril/mei

2013

31

80

36

84

60

18

26

6 met/zonder de natuur nr .2 april/mei 2013

• C

over

foto

graf

ie G

etty

OP DE COVER 10 Rosa en Jonas voeren een vreemd

telefoongesprek! Met schrijfwedstrijd! 18 Een eigen moestuin, buiten sporten en

olifanten redden. Zeven meisjes vertellen over hun liefde voor de natuur.

26 Hoe groen ben jij? Doe de test! 80 Ezzie’s ZuperZen

ontspanningsrubriek.

LEKKER LEZEN 46 Lekker lezen.

Met winacties! 48 Leesgek.

50 Interview met Anke Kranendonk + extra lang leesfragment. Met winactie!

LEKKER ETEN 65 Eetweetjes.66 Energybar-top 5 van

Francine. Met wedstrijd!68 Vragen over eten of je lichaam?

Lotte helpt!70 Ammy maakt crêpes met fruit.72 Eetpaspoort van Diemmy.

IN DIT NUMMER: 3 Voorwoord van Francine.

5 Positivo-mini-poster.

8 Mail Francine.

16 Digitaal nieuws.

25 Uitslag Grote Natuur-Enquête. 31 Superhip: pothole gardening! (Maak een

mini-tuintje.) Met wedstrijd! 34 Vrolijke voorjaarsspullies shoppen.

36 Hoe overleven vlinders? Begin een vlinderplantentuin! Met wedstrijd!

39 Uitkniptips.

40 Strip over Stella.

44 Ik heb heimwee! Lezers helpen lezers.

55 Mailen met Rosa.

56 Ruby heeft astma. 60 Knutselen met blikjes. Met wedstrijd! 63 Hoe werd dit kleurige landschap

geschilderd? Kunst kijken. 74 Ezzie’s natuur! Met wedstrijd! 76 Horoscoop met survivaltips.

78 Zo ruim je je kamer op. Met wedstrijd! 82 Schoolpagina’s met tips. Met winactie! 84 Ik en mijn eigen stijl: Emma.

86 Strip over Rosa.

88 Prikbord. Met winactie! 90 Hoe overleef ik…-nieuws. 91 Volgende nummer.

Wil je een abonnement? Kijk voor de aanbiedingen op pag. 42

en 73.

nr .2 april/mei 2013 met/zonder de natuur

Rosa zegt: Heee, die Joonieee, bruine bonieeee!

Hoe is het?

Jonas ZEGT: Au, gil niet zo in mijn oor! Het

gaat prima, maar je stoort me, ik ben bezig.

Rosa zegt: Dan moet je je telefoon niet

opnemen.

Jonas ZEGT: Sorry, dat deed ik automatisch.

Rosa zegt: Sorry? Gaat het verder wel goed met je?

Jonas ZEGT: Ja, prima, dat zei ik toch...

de dotterbloem... de dotterbloem, wat rijmt er

nou op dotterbloem?

Rosa zegt: Geef ’m van katoen!

Jonas ZEGT: Wat?

Rosa zegt: Je vroeg wat er rijmde. Doem.

Zoem, poen, uh nee...

Jonas ZEGT: Dotter... dotje...

Rosa zegt: Snotje!

Jonas ZEGT: Wat?

Rosa zegt: We zijn toch aan het rijmen?

Jonas ZEGT: Nee, ik ben een

gedicht aan het maken, dat is

iets anders dan rijmen. Een

andere bloem is beter... Een die

hier groeit en nu bloeit, uh... maarts viooltje,

judaspenning, lisdodde, jeetje, daar rijmt allemaal niks op.

Rosa zegt: Zijn dat allemaal bestaande planten?

Jonas ZEGT: Ja, wat dacht je dan? Dat ik ze ter plekke verzin?

Rosa zegt: Joon, mijn mond hangt open van bewondering. Ik werk dan wel in

een bloemenwinkel, maar ik heb er nog nooit van gehoord.

Jonas ZEGT: Wat in een bloemenwinkel verkocht wordt is ook geen natuur. Dat is nepnatuur.

Niks zo mooi als een bos wilde bloemen in een vaas. Kamille... ik zou wille... Aaargh!

Het is half zeven 's ochtends, in de stad én op het platteland. Rosa (stadskind) en Jonas (romantische

tuinkabouter) voeren een héél vreemd telefoongesprek!

Is de natuur belangrijk voor je?Heel belangrijk 38%Best belangrijk 56%Niet zo belangrijk 6%

uit de lezers-Enquête

♥ ♥ ♥ ♥ ♥ Rosa!!! ♥ ♥ ♥ ♥ ♥

Hoe overleeft Rosa...

Tek

st F

ranc

ine

Oom

en •

Ill

ust

rati

es A

nnet

Sch

aap

zonder de natuur?

10 met/zonder de natuur nr .2 april/mei 2013

Rosa zegt: Dit is een raar telefoongesprek!

Jonas ZEGT: Zeg dat wel. Ik zei toch dat ik

druk bezig was. Primulalalala...

Rosa zegt: Jonas, heb je gedronken?

Jonas ZEGT: Om half zeven ’s ochtends? Gedronken van de nectar van jouw lippen....

mm... niet gek. Bruikbaar. Maar zou er wel nectar in een dotterbloem zitten? Mijn liefste,

mijn dotterbloem... Nee. O, hoe overleef ik deze dichterlijke crisis?

Rosa zegt: Joons, ik ga 112 bellen. Je spoort niet meer. Of geef me je moeder of vader.

Jonas ZEGT: Die zijn niet thuis. Ze zijn weg dit weekeind, naar familie in Sneek, of in

Harlingen of Lutjebroek. Misschien beter speenkruid, dat bloeit nu ook. Of nóg beter:

maagdenpalm! Ja... in de maagdenpalm van jouw hand. Oew! Die is mooi, dank je wel Rosa!

Rosa zegt: Graag gedaan, maar wat heb ik gedaan?

Jonas ZEGT: Ik zat vast in een dichterlijk dilemma en jij hebt me eruit geholpen.

Maagdenpalm is blauw, hemelsblauw... jouw ogen...

Rosa zegt: Zeg, meneer de dichter, wat is die herrie op de achtergrond?

Jonas ZEGT: Herrie?

Rosa zegt: Ja... pieperdepiepppptirpknirpfuutpuutpiep! Het klinkt alsof mijn

gehoorapparaat kapot is.

Jonas ZEGT: Sinds wanneer heb jij een gehoorapparaat?

Rosa zegt: Ik leen ’m wel eens van mijn opa.

Jonas ZEGT: Voel jij je wel goed verder?

Rosa zegt: Beetje pijn aan m’n voeten, maar verder prima hoor! Beetje melig misschien.

Wat is nou die herrie?

Jonas ZEGT: Dat zijn vogels, sufferd!

Rosa zegt: Vogels? Zo veel?

Jonas ZEGT: Het is lente en ik woon in Limburg, buiten, op een boerderij, weet je nog?

Rosa zegt: Ja, in Limbolonië, midden in de rimboe.

Jonas ZEGT: Midden in de natuur zal je bedoelen! Prachtig geluid, hè?

Mijn raam staat open. Tegenwoordig barsten ze met zijn

allen rond deze tijd los. Het duurt een half uur en dan

houden ze er even plotseling mee op als ze ermee

begonnen zijn. En elke dag is het wat vroeger.

Dit is het mooiste moment van de dag.

Het dichterlijk uur...

Rosa zegt: Ik hoor hier anders niks!

Jonas ZEGT: Nee, suffie, jij woont midden

in de stad. Jullie hebben alleen maar duiven.

Rosa zegt: Niet waar! En parkieten.

Massa’s groene parkieten.

Jonas ZEGT: En roze olifantjes zeker. Voel jij

je wel goed, Rosa van Dijk? En hoezo bel jij

me om half zeven ’s ochtends?

Rosa zegt: Omdat jij de enige bent die op

dit tijdstip opneemt!

Jonas ZEGT: Op zaterdag slaap ik wel eens uit, hoor.

Waar zou je het liefste willen wonen?

In of bij de natuur 40% In een grote stad 19%

In een dorp 41%uit de lezers-Enquête

♥ ♥ ♥ ♥ ♥ Jonas!!! ♥ ♥ ♥ ♥ ♥

11nr .2 april/mei 2013 met/zonder de natuur

Merel (11) gaat vaak naar haar favoriete plek. Het is een heuvel met een prachtig

uitzicht. Ze kijkt uit op een weiland dat zo in een prentenboek zou kunnen staan.

‘Ik maak graag wandelingen in de natuur. Tijdens het wandelen

maak ik mijn hoofd leeg, waardoor ik helemaal rustig word.

Tegelijkertijd krijg ik door de frisse lucht superveel energie. Ik woon in een klein dorp dat omringd wordt door bos.

Drie keer per week maak ik met mijn hond Flocke een lange

wandeling. Mijn moeder gaat meestal ook mee. Dan kunnen we

lekker bijkletsen. Er is geen afleiding, alleen maar wij tweeën,

Flocke en de natuur. O ja: en af en toe een ree.

Vaak lopen we naar mijn favoriete plek: een heuvel aan

de rand van het bos die uitkijkt over prachtige

weilanden. Er staan grote keien waar we op kunnen

zitten. Dan kijken we uit op groene weilanden

waar koeien en paarden grazen. In de verte hoor

je de vogels kwetteren. Ik ben altijd gelukkig als

ik daar ben. Alles is perfect, het is alsof de tijd

even stilstaat. Ik weet zeker dat ik er nog heel vaak zal komen. En als ik ooit ga verhuizen,

ga ik op zoek naar een nieuwe

perfecte plek.’

Tek

st M

arlie

s R

uijte

r •

Fot

ogra

fie

Ger

linde

de

Geu

s •

Ill

ust

rati

es A

nne

van

den

Ber

g

De een houdt van frisse lucht en mooie vergezichten, de ander gaat al uit

z’n dak van een stekje of een torretje. Zeven lezers vertellen wat de natuur met hen

doet en waarom ze niet zonder kunnen!

Zo overleef ik…

Met de natuur!

18

Schaatsen, skeeleren, hardlopen, kanoën en paardrijden.

Maud (12) doet het allemaal even graag: sporten in de

buitenlucht. Ze zou niet zonder kunnen.

‘Welke sport ik het liefste doe? Ik vind het

allemaal even leuk. Ik heb gewoon mazzel dat ik

het allemaal kan doen. Ik woon in een klein

stadje aan een rivier. Als het zomer is, ga ik

samen met mijn zusje kanoën. Op het water is

het relaxed. Het zonlicht schittert mooi op de

golfjes en het klotst zo lekker om je heen.

Ik word er rustig van. In de winter schaats ik

veel. Ik rij ook wedstrijden. Ik train op de

ijsbaan, maar als het vriest kun je hier in de

omgeving ook schaatsen op natuurijs.

Dat vind ik helemaal geweldig! Om het hele jaar

in conditie te blijven doe ik aan skeeleren

en hardlopen. Meestal ren en rijd ik langs de

rivier. Ik heb dat al talloze keren gedaan,

maar het verveelt nooit.Eens per week ga ik naar mijn leenpaard

Geeltje. Hij is bruin, maar ’s zomers wordt hij

een beetje geel, vandaar die naam. Ik vind

paardrijden een fijne sport, maar ik vind het ook

leuk om Geeltje alleen te verzorgen of de stal uit

te mesten. Het is bijzonder om zo close

met een dier te zijn.’

19

Hoe groen ben jij?Oké, jij gooit nooit je kauwgum(verpakking)

op straat en als je uit je kamer weggaat, doe je (meestal) je licht uit. Maar hoe milieubewust leef

jij verder? Beantwoord de vragen, tel de punten op en kijk hoe hoog jij scoort op de groene meetlat.

En lees de groen = doen-tips ter inspiratie!

Het jurkje dat je eerst vaak aanhad, vind je nu opeens saai en stom. Wat doe je ermee?

2) Ik geef het aan mijn zusje of aan

de kringloopwinkel.

1) Weg met dat ding, onder m’n

bed of in de vuilnisbak.

3) Ik ga op zoek naar knoopjes,

lintjes en stiften en maak er een

leuk en hip rokje van.

Jij mag kiezen wat jullie vanavond eten. Wat ligt er op je bord?

2) Gebakken aardappeltjes, sla en

een stukje biologisch vlees.

3) Pasta met groente en kaas en/of

vega-gehakt.

1) Hotdogs of een kroket, met

frietjes natuurlijk.

Je gaat winkelen. Hoe neem je je aankopen mee?

1) Bij elke winkel koop of krijg ik

nieuwe plastic tasjes.

3) Ik neem een plastic of katoenen

tas mee van huis waar alles in

gaat.

2) Ik neem de eerste plastic tas

aan, daarna kan de rest erbij.

Gebruik je een broodtrommel en/of drinkbeker?

1) Nee, plastic zakjes

en een pakje

drinken of

wegwerpflesje.

2) Nee, maar ik

hergebruik mijn

plastic flesje.

3) Ja, dat is hip en eco!

Doe de test!

Tek

st Il

se S

aven

ije •

Fot

ogra

fie

Ann

et S

chaa

p, D

ebor

a va

n de

r S

chaa

f, M

aart

je K

uipe

r

26 met/zonder de natuur nr .2 april/mei 2013

Je wilt je kamer veranderen, maar een grote make-over mag niet van je ouders. Wat doe je?

3) In de kringloopwinkel snuffel ik

naar oude maar leuke spulletjes

die ik kan pimpen.

1) Ik koop goedkope kaarsjes,

kussentjes en fotolijstjes, alles

samen voor een paar euro. Dat

is slim shoppen!

2) Ik ruim mijn kamer op en zet de

boel anders neer. En wie weet

koop ik nog iets leuks nieuws.

Hoe lang sta je onder de douche?

3) Een paar minuten.

2) Tien minuten.

1) Het liefst een half uur!

Het is lente, dus tijd voor een picknick met vriendinnen! Waar eten jullie mee?

1) Met plastic wegwerp-bestek en

-bordjes.

3) We nemen allemaal wat bestek

en glaasjes mee van huis. Thuis

wassen we het af.

2) Ik koop wat papieren wegwerp-

bordjes en neem bestek mee

van huis.

Je hebt 3 euro in je zak en je hebt opeens ontzettende zin in chocola. Wat doe je?

1) Ik koop goedkope chocola

(zoveel mogelijk voor m'n geld).

2) Ik probeer een reep te kopen

met een ‘fair trade’ of ‘Max

Havelaar’-logo.

3) Ik koop mijn fair

trade, slaafvrije,

biologische

chocoreep bij

de natuur-

winkel.

Hoe ga je om met elektrische apparaten?

1) Eh... mijn oplader hangt altijd in

het stopcontact en ik vergeet

regelmatig het licht uit te doen.

3) De tv en computer blijven nooit

op stand-by staan, de oplader

gaat er zo snel mogelijk uit en de

lichten staan niet onnodig aan.

2) Ik vergeet wel eens een licht uit te

doen of de computer uit te zetten,

maar ik probeer erop te letten.

Je loopt met je vader of moeder in de supermarkt. Welke groente kies je?

2) Andijvie of sla van Hollandse

bodem.

1) Sperzieboontjes. Oh, komen

ze uit Kenia?

3) Supermarkt? Ik haal mijn groente

uit mijn eigen moestuintje!

27nr .2 april/mei 2013 met/zonder de natuur

Tek

st F

ranc

ine

Oom

en e

n In

gebo

rg S

chav

emak

er •

Fot

ogra

fie

Ste

ve W

heen

, Ing

ebor

g S

chav

emak

er •

Ill

ust

rati

es P

etra

Baa

n

PHG is geen variant van ADHD, maar een nieuwe street art rage! Het is een

vorm van urban gardening (oftewel: wild tuinieren). En het is heel makkelijk en

leuk om zelf te doen.

Maak de wereld groener, grappiger en vrolijker met

Pothole betekent kuil of gat en gardening tuinieren. Een ‘pothole

garden’ is een openbaar miniatuur-tuintje dat (vaak) aangekleed

is met piepkleine spulletjes. Met PHG verras je mensen en je

vrolijkt plekken op die wel een oppeppertje kunnen gebruiken.

Met PHG maak je je omgeving groener, kleurrijker, grappiger en

vrolijker! PHG is makkelijk, goedkoop en heel leuk om te doen.

Alleen, of samen met je vriendinnen. Maar pas op, het is verslavend! Eén mini-tuintje smaakt naar meer!

Dit heb je nodig:♥ een zakje potgrond of aarde

♥ bloemen en plantjes

♥ een schepje

♥ een plastic waterfles of gieter

♥ miniatuur-spulletjes zoals

een speelgoedautootje,

een Lego-, Duplo- of Playmobil-

poppetje, een (ijs)parasolletje,

een plastic diertje, of iets uit

je poppenhuis R.

pothole gardening (PHG)

Graaf eens tussen je afgedankte speelgoed! (Of dat van je broertje/zusje. Wel even vragen, om drama te voorkomen R).

31nr .2 april/mei 2013 met/zonder de natuur

koninginnepage

Vlindertuin

distelvlinderatalanta

dagpauwoog

gehakkelde aurelia

kleine vuurvlinder

citroenvlinder

kleine vos

landkaartje

Yzerh

ard

Mar

griet

Afrikaantje

Marjolein

Vetk

ruid

(sedu

m)

Bud

dleja

(oftew

el: V

linde

rplan

t)

(Wilde) tijmDophei

Mun

t

Lav

ende

l

Bran

dnete

l

• T

ekst

en

Ill

ust

rati

es F

ranc

ine

Oom

en

WedstrijdMaak je eigen

natuur-moodboard!Zie hoeoverleefik.nl.

De app is gratis!

Op kamp met Hoe overleef ik…

Hebben je ouders en jij al plannen voor de

zomervakantie? Misschien heb je nog wel een

week over voor het supergezellige Hoe overleef ik…-vakantiekamp! De kampen worden

georganiseerd door Vinea enFrancine. Je kunt

er dansen, toneelspelen, spellen doen, schrijven, koken, survivallen in de natuur, en nog veel

meer. En natuurlijk komt Francine langs!

Je kunt zelf een week kiezen waarin jij mee kunt.

Kijk op facebook.com/oeoverleefikvakantiekampen

Hoe overleef jij zonder NY?Heb je na het lezen van het boek

Hoe overleeft Rosa in New York? ontzettende zin gekregen om naar

New York te gaan, maar kun je je

ouders niet zo gek krijgen?

Hotel New York in Rotterdam is een goed alternatief!

Francine was er op 2 maart voor een Meet & Greet, ter ere van de recensie-filmpjes-wedstrijd.

Het winnende filmpje van Amélie kun je bekijken op

rosaenco.nl. Ga voor het laatste

nieuws over het boek

ook naar facebook.com/rosaenco

Super-appHet gaat goed met de Hoe overleef ik…-app:

hij is al bijna 50.000 keer gedownload, en

staat op nummer 1 in de categorie Boeken.

Heb jij de app nog niet? Hij is gratis te

downloaden en er is elke dag iets

nieuws te beleven. Stel je vragen

aan het Orakel, krijg een

survivaltip of bekijk het nieuws.

4x Lena LijstjeKen je Francines boeken

over Lena Lijstje al?

Lena’s ouders gaan

scheiden, ze krijgt twee

stiefmoeders, ze wordt

verliefd en heeft haar

handen vol aan de hond

Bibberbertje en zwerver

Theo. Gelukkig is Lena goed

in het maken van lijstjes! De dikke Lena Lijstje

kost € 15,- en bevat alle vier de boeken over Lena.

nieuws

of op vinea.nl en

klik op Hoe

overleef ik…

• S

amen

stel

ling

Red

actie

• I

llus

trat

ies

Ann

et S

chaa

p

KinderjuryHoe overleef ik... (zonder) vriendschap & liefde? doet

mee aan de Kinderjury 2013!

Je kunt erop stemmen tot en

met 17 mei via kinderjury.nl. Je kunt dit boek met

superhandige informatie,

strips, survivaltips en

invulpagina’s nu ook cadeau krijgen bij een

abonnement (kijk op pag. 42).