Hoe herken je ze en hoe ga je er mee om?

Tips voor omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking

Tel. 088 - 00 75 000www.meewering.nl

In Nederland is ongeveer twee procent van debevolking zwakbegaafd. Daarnaast zijn erongeveer 160.000 mensen met een verstandelijke beperking (info Sociaal en Cultureel Planbureau). Vaak worden mensen met een lichte verstandelijke beperking die in aanraking komen met dienst-verleners onvoldoende her- of erkend. Een aantal krijgt daardoor niet de ondersteuning en begeleiding die gewenst is. Dit kan grote gevolgen hebben. In dit boekje geven we je daarom enkele tips over herkennen en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking.

Waarom dit boekje?

Iedere professional, die met cliënten, klanten, patiënten of burgers van verschillende pluimage te maken heeft, kent ze wel: mensen die afspraken niet nakomen; ‘ja’ zeggen en ‘nee’ doen; te veel tijd nodig hebben; agressief of juist heel passief reageren. Het kan zijn dat je hier te maken hebt met iemand met een lichte verstandelijke beperking.

Overzicht van de indeling naar IQ

Normaal begaafd IQ score 85 - 115 Ontwikkelingsleeftijd passend bij leeftijd Zwakbegaafd (moeilijk lerend) IQ score 70 - 85 Ontwikkelingsleeftijd 12 - 16 jaar Licht verstandelijk beperkt (moeilijk lerend) IQ score 50 -70 Ontwikkelingsleeftijd 6,5 - 12 jaar Matig, ernstig tot diep verstandelijk beperkt IQ score lager dan 50 Ontwikkelingsleeftijd lager dan 6,5 jaar

Tipsvoor het herkennen van een lichte verstandelijke beperking

We noemen iemand licht verstandelijk beperkt als hij behalve een laag IQ, ook een beperkt sociaal aanpassingsvermogen heeft.

Iemand met een lichte verstandelijke beperking:

Beschikt over beperkte kennisvaardigheden, zoals lezen, schrijven en klokkijken. Hierdoor komt hij of zij veel te vroeg opdagen of juist veel te laat op een afspraak.

Schrijft vaak fonetisch, doet alsof hij leest en knikt daarna ‘ja’ alsof hij het begrepen heeft. Velen kunnen wel lezen maar begrijpen niet wat er staat.

Kan beperkt informatie opnemen en onthouden. Bijvoorbeeld wanneer hij of zij uitleg krijgt over het invullen van een formulier. Vaak is deze persoon de informatie alweer kwijt zodra hij of zij buiten staat.

Beschikt vaak over een concreet denk- en leerniveau gericht op het heden.

Heeft een beperkte sociale redzaamheid. Kan bijvoorbeeld vaak geen onderscheid maken in goede of slechte mensen. Vaak zijn er mensen in de omgeving die misbruik maken van bijvoorbeeld huis of uitkering.

Kan vaak beperkt grenzen stellen, waardoor hij of zij gemakkelijk beïnvloedbaar is. Kan daardoor bijvoorbeeld sneller verstrikt raken in het criminele circuit (bolletjes slikken, pakketjes leveren, geweldsdelicten, op de uitkijk staan).

Kan zich opvallend onzeker, opgewonden, of zich juist brutaal gedragen.

Heeft moeite om iets uit te leggen.

Beantwoordt vragen door het gewenste antwoord te geven en vindt het vaak moeilijk om een eigen mening te uiten.

Overziet niet alle gevolgen van zijn of haar handelen. Voorbeeld: diverse leningen afsluiten ondanks dat hij of zij een minimuminkomen heeft.

Kan de beperking overschreeuwen door bravouregedrag, nonchalance of het vertellen van fantasieverhalen. Vaak is er sprake van ontkenning van de beperking en zelfoverschatting.

Bovenstaande eigenschappen wijzen uiteraard niet altijd op een lichte verstandelijke beperking, maar kunnen wel signalen zijn om daar alert op te zijn.

Neem de tijd. Wacht tot iemand klaar is met praten.

Luister actief: vat samen, check of je het goed begrepen hebt en vraag door.

Spreek in korte zinnen, zonder moeilijke woorden. Gebruik geen beeldspraak of leg uit.

Houd informatie eenvoudig, maar niet kinderachtig.

Herhaal afspraken en zoek een manier om ze vast te leggen. Vraag: ‘Wat is voor jou handig? of ‘Hoe kunnen we afspreken?’. Laat er niet te veel tijd tussen zitten anders vergeet hij of zij de afspraak. Schrijf het op.

Help bij het nemen van beslissingen, maar laat de persoon zelf beslissen.

Doe normaal, ga om met een ander zoals je zelf behandeld wilt worden.

Tipsvoor omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking

Meer weten over omgaan en herkennen van mensen met eenbeperking?

De medewerkers van MEE & de Wering hebben een jarenlange ervaring met het overbrengen van hun unieke kennis over, en ervaring met, mensen met een beperking. Of dit nu om een verstandelijke, lichamelijke, psychische of chronische beperking gaat of een vorm van autisme.

We bieden beproefde trainingen die inzicht geven in de problemen, waarmee mensen met een beperking geconfronteerd worden. En ook over de vele verschijningsvormen waarin beperkingen zich voordoen. We geven professionals en vrijwilligers handvatten voor de communicatie afgestemd op hun eigen praktijkervaringen.

MEE NL heeft een landelijke geaccrediteerd trainingsaanbod ‘herkennen van en omgaan met mensen met een beperking’.We bieden zowel basis als verdiepingstrainingen over verschillende thema’s en in verschillende vormen: zoals e-learnings, cursussen, workshops en incompany-trainingen. Hierbij zijn allerlei combinaties mogelijk.

Meer informatie over het trainingsaanbod van MEE NL?Kijk dan eens opwww.mee.nl/academie

MEE & de Weringmeedoen mogelijk maken

MEE & de Wering Postbus 230 1800 AE Alkmaar info@meewering.nl

Tel. 088 - 00 75 000www.meewering.nl