zaterdag, 06 april 2013

Het zware lot van de rijpere werkzoekendeDe stijgende jeugd-werkloosheid in Lim-burg is een grootmaar waarschijnlijktijdelijk probleem.De werkloosheid on-der ouderen stijgtminder, maar is vooreen deel wel blijvend.

door Peter Bruijns

OO m maar eens met hetgoede nieuws te begin-nen: ouderen werkentegenwoordig meeren langer dan ooit. Er

verdienen nu veel meer 55-plussersde kost met een echte baan daneind vorige eeuw. Waren zeventienjaar geleden slechts 29.000 Limbur-gers nog na hun 55-ste aan de slag,nu werken er maar liefst 81.000.Dat is vooral het gevolg van hetoverheidsbeleid om ouderen langerte laten doorwerken.De laatste jaren zijn diverse regelin-gen om ouderen plaats te laten ma-

ken voor jongeren afgeschaft, denkmaar aan de vut en het pre-pen-sioen. Ouderen houden het nu veellanger vol op de arbeidsmarkt danenkele decennia geleden. Bijna dehelft van de 55-plussers werkt nu,terwijl 17 jaar geleden ruim drie-kwart op diezelfde leeftijd al wasgestopt.De gemiddelde leeftijd waaropwerknemers met pensioen gaan,stijgt ook flink. Eén op de vijf werk-nemers werkt door tot zijn 65ste.Daarmee onderscheidt Nederlandzich van België of Frankrijk, waarwerknemers veel eerder stoppenmet werken.Hoe hoger de leeftijd, hoe meer

het doorwerken overigens een man-nen-aangelegenheid wordt. Van de50-plusmannen is tegenwoordig 59procent aan het werk, terwijl nogmaar één op de drie vrouwen vandezelfde leeftijd de kost verdient.Bij jongeren is er nauwelijks ver-schil: ongeveer evenveel mannenals vrouwen werken of zoeken eenbaan.

Eenmaal werkloosVijftigplussers doen het niet zoheel slecht op de arbeidsmarkt, zo-lang ze tenminste een baan heb-ben. Eenmaal werkloos, is het eenheel ander verhaal, zegt arbeids-marktdeskundige Michel vanSmoorenburg van UWV. Danblijkt het heel erg moeilijk eennieuwe baan te vinden. De kansdat een 20-jarige binnen een jaareen nieuwe job heeft, is 82 procent.Maar voor een 55-jarige ligt diekans op 40 procent. En 80 procentvan de WW’ers van 60 jaar enouder slaagt er niet in binnen eenjaar een baan te vinden. De rijperewerkzoekende is dus niet te benij-den. Wie op latere leeftijd nog opzoek moet naar een andere baan,krijgt het erg lastig.Wat dat betreft lijken de plannenvan het kabinet om de ontslagbe-scherming af te breken, op een on-zalig moment te komen. 55-plus-sers hebben het nu al erg moeilijkop de arbeidsmarkt, dat probleemzal nog toenemen als het voorwerkgevers goedkoper en gemakke-lijker wordt om vast personeel te lo-zen, vrezen de vakbonden.Er zijn echter ook economen diedenken dat ouderen juist meer kan-sen op een baan krijgen na een ver-soepeling van de ontslagbescher-ming. De dynamiek keert dan te-rug op de arbeidsmarkt: werkge-vers durven eerder nieuw perso-

neel aan te nemen omdat ze min-der risico lopen, is de gedachte.De aarzeling van werkgevers omouderen aan te nemen is terug tezien in de cijfers van uitkeringsin-stantie UWV. Van de bijna 45.000werklozen in deze provincie is 38procent ouder dan 50 jaar. Vergele-

ken met andere provincies kentLimburg het hoogste aandeel werk-loze 50-plussers.Landelijk ligt dat op 34 procent.Dat komt overigens ook omdat de-ze provincie vooroploopt met devergrijzing en ontgroening: er wo-nen hier nu eenmaal meer oude-

ren en minder jongeren. De huivervan werkgevers om rijper perso-neel aan te nemen, is overigens inveel gevallen onterecht. Ouderewerknemers zijn op een andere ma-nier nuttig dan jonger personeel.Jongeren gaan handiger om metnieuwe technieken en computers,

ze zijn gezonder, bereid om te le-ren, creatief en flexibel. Maar zehebben ook minpunten: jongerenzijn minder loyaal aan hun baas enhebben minder sociale vaardighe-den. Dat blijkt allemaal uit een en-quête van het demografisch insti-tuut NIDI onder honderden mana-

gers van een groot aantal bedrijven.Het oordeel van diezelfde mana-gers over oudere werknemers lijktmin of meer het spiegelbeeld: deoudere is niet handig met nieuwetechnologieën en niet leergierig.Maar hij of zij is wel loyaal, sociaalvaardig, betrouwbaar en kan mana-gen. Daarbij is het beeld over50-plussers een stuk positiever danover 60-plussers.Voor werkgevers kunnen er diverseredenen zijn om met een ouderesollicitant in zee te gaan. VanSmoorenburg: „Je koopt liever eenauto van een verkoper op leeftijddan van een achttienjarige.” Enoudere werknemers zijn erg belang-rijk in het delen van kennis. Zevenop de tien werknemers ziet de erva-ring van oudere werknemers als be-langrijke kennisbron.

VooroordelenVeel aannames van managers overouderen zijn gebaseerd op vooroor-delen. Het klopt bijvoorbeeld nietdat ouderen vaker ziek zijn. Juistjongeren melden zich vaker af meteen griepje. Maar als ouderen ziek

zijn duurt het meestal wel langer.

VideoVeel ouderen komen niet door deeerste selectie van brieven op eenvacature, vanwege hun leeftijd ophet cv. Maar als ze toch op gesprekmogen komen, blijkt de kans omaangenomen te worden net zogroot als bij jongeren. UWV wildaarom met name oudere sollicitan-ten vaker zichzelf laten aanprijzenin videopresentaties. Van Smooren-burg: ,,Dan ziet de werkgever niet‘een leeftijd’ maar ‘een mens’.”De werkcoaches van UWV krijgen

speciale opleidingen om ouderenaan de slag te helpen. En er wor-den netwerkbijeenkomsten voorouderen georganiseerd. „Netwer-ken is erg belangrijk: informeer re-gelmatig links en rechts bij kennis-sen naar baanmogelijkheden. Enzoek het werk vooral bij bedrijvenwaar de leeftijd geen rol speelt ofzelfs een voordeel is. Pretparkenwerken bijvoorbeeld graag metwerknemers boven de 50 jaar.Want die zijn gastvrij en geven be-zoekers een vertrouwd gevoel.”

15-20jaar

20-25jaar

25-30jaar

30-35jaar

35-40jaar

40-45jaar

45-50jaar

50-55jaar

55-60jaar

60-65jaar

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

AANTAL WERKZOEKENDEN IN LIMBURGfebruari 2013

Een werkzoekende 50-plusser bij het loket van UWV. foto ANP

0

100

200

300

400

500

600

700

800

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

dec2011

jan2012

feb2012

mrt2012

apr2012

mei2012

jun2012

jul2012

aug2012

sep2012

okt2012

nov2012

NIET-WERKENDE WERKZOEKENDEN 50-PLUS IN NOORD- EN MIDDEN-LIMBURG

In- e

n ui

tstr

oom

Stan

d ei

nde

maa

nd

Instroom Uitstroom Stand einde maand

0

100

200

300

400

500

600

8.000

8.100

8.200

8.300

8.400

8.500

8.600

8.800

8.700

8.900

9.000

dec2011

jan2012

feb2012

mrt2012

apr2012

mei2012

jun2012

jul2012

aug2012

sep2012

okt2012

nov2012

NIET-WERKENDE WERKZOEKENDEN 50-PLUS IN ZUID-LIMBURG

In- e

n ui

tstr

oom

Stan

d ei

nde

maa

nd

Instroom Uitstroom Stand einde maand

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

OUDEREN ZIJN OP EEN ANDERE MANIER PRODUCTIEF DAN JONGEREN

Betrouwbaarheid

Betrokkenheid bij werk

Nauwkeurigheid

Sociale vaardigheden

Klantgerichtheid

Mentale belastbaarheid

Creativiteit

Flexibiliteit

Opleidingsbereidheid

Fysieke belastbaarheid

Vaardig met nieuwe technologieën

35 jaar en jonger 50 jaar en ouder

Percentage (zeer) sterke mate van toepassing

bron: NIDI

0‘10‘09‘08‘07‘06‘05‘04‘03‘02‘01‘00‘99‘98‘97‘96 ‘11

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

80.000

WERKZAME BEROEPSBEVOLKING 55-65 JAAR IN LIMBURGbron: CBS