Academia Press Handboeken Hoger onderwijs Handelswetenschappen & Bedrijfskunde
Het zelfstandig bijberoep Persconferentie 14 juni 2012 Een onderzoek door Wendy Compernol (studente...
Transcript of Het zelfstandig bijberoep Persconferentie 14 juni 2012 Een onderzoek door Wendy Compernol (studente...
Het zelfstandig bijberoepPersconferentie 14 juni 2012
Een onderzoek door Wendy Compernol (studente Handelswetenschappen)In opdracht van UniZeb
UniZeb vzw• Unie van zelfstandigen in bijberoep• Opgericht in juli 2011• Yves Vandewal – directeur• Dirk Pareit - Voorzitter• www.unizeb.be• 09/225.98.34
Unizeb: onze missie• UniZeb heeft als doelstelling de zelfstandige ondernemers in
bijberoep te verenigen, te informeren, te adviseren, hun belangen te behartigen en aangepaste sociale en bedrijfseconomische dienstverlening aan te bieden.
• UniZeb ijvert voor de economische leefbaarheid van de zelfstandige ondernemer in bijberoep en voor een overheidsbeleid dat de gelijkwaardige toegang van alle ondernemers op de economische markt verzekert.
1. Inleiding• We vroegen aan de Hogeschool Gent om een bevraging uit te
voeren bij de zelfstandigen in bijberoep. • Doel onderzoek: waarom zit het ZB zo in de lift? Wat drijft
mensen naar het ZB? Hoeveel verdienen ze hiermee? Resulteert het ZB in een zelfstandig hoofdberoep? Welke is de economische relevantie van het ZB in Vlaanderen?
• Kunnen er beleidsaanbevelingen gedistilleerd worden uit het onderzoek?
• Het onderzoek leverde 440 respondenten op.
Overzicht• Inleiding• Enkele cijfers• Algemene gegevens• Economische toegevoegde waarde• Stellingen• Besluit• Beleidsaanbevelingen UniZeb
2. Enkele cijfers• De populariteit van het ZB blijft pijlsnel stijgen. • 178.936 in 2006, • 212.665 in 2010 • 219.369 in 2011. • Zo’n 140.000 daarvan wonen in Vlaanderen.
Procentuele groei van het aantal zelfstandigen ten opzichte van het vorig jaar
Aard van bezigheid 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Hoofdbezigheid + 0,59% + 1,71% + 1,17% + 0,27% + 1,07%
Nevenbezigheid + 5,06% + 6,25% + 5,02% + 3,07% + 3,38% + 3,10%
Actief na pensioen + 1,11% + 2,74% + 2,64% + 3,54% + 5,07%
Evolutie aantal zelfstandigen per categorieJaren Hoofdbezigheid Bijkomende bezigheid Actief na
pensioenleeftijd
Totaal
Absol. % Absol. % Absol. % Absol. %
2006 640.732 72,76 178.926 20,32 60.964 6,92 880.622 100
2007 652.000 72,05 190.268 21,02 62.686 6,93 904.954 100
2008 659.907 71,42 199.650 21,61 64.389 6,97 923.642 100
2009 662.039 70,83 205.862 22,03 66.741 7,14 934.642 100
2010 669.726 70,31 212.665 22,32 70.194 7,37 952.585 100
Evolutie startende zelfstandigen per categorie
Aard van bezigheid 2006 2007 2008 2009 2010
Hoofdbezigheid 45.918 52.279 51.393 47.842 53.768
Nevenbezigheid 24.801 27.268 27.086 26.304 29.659
Actief na pensioen 1.154 1.255 1.270 1.446 1.605
Totaal 71.873 80.802 79.749 75.592 85.032
3. Resultaten onderzoek
Leeftijd, geslacht• Gemiddelde leeftijd van de respondenten is 39 jaar. • 72% mannen, 28% vrouwen.• De zelfstandige in bijberoep start gemiddeld op de leeftijd van
33,5 jaar.
3. Resultaten onderzoek
Hoogste diploma• Lager onderwijs 3%• Middelbaar onderwijs 30%• Bachelor 38%• Master 29%
3. Resultaten onderzoekInkomsten uit het hoofdberoep
Reden waarom men koos voor een zelfstandige activiteit in bijberoep.
Gebrekkig sociaal statuut voor zelfstandigen
meer verdienen
Risico's vermijden
Op zoek naar nieuwe uitdagingen
Tussenstap naar zelfstandig hoofdberoep
Hobby werd een lucratieve beroepsactiviteit
Wil om te ondernemen
Als medewerkende in bestaande onderneming
Andere
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%
Waarom koos u voor een zelfstandig bijberoep?
Gemiddeld aantal uur per week gespendeerd aan zelfstandig bijberoep
Categorie Aantal uur
Landbouw 11,75
Nijverheid en ambachten 15,22
Handel 14,13
Intellectuele beroepen 13,12
Diensten 13,16
Andere 9,10
Gemiddeld 13,30
Natuurlijk persoon of vennootschap ?
Natuurlijk persoon Rechtspersoon Bestaande vennootschap
Landbouw 100,00% 0,00% 0,00%
Nijverheid en ambachten 96,90% 3,10% 0,00%
Handel 62,50% 33,90% 3,60%
Intellectuele beroepen 88,10% 10,40% 1,50%
Diensten 93,50% 0,00% 6,50%
Andere 85,00% 15,00% 0,00%
• 83% start als natuurlijk persoon • 14% richt een vennootschap op.
4. Indirecte toegevoegde economische waarde
Diensten % Gemiddelde uitgaven (€)
Boekhouder 74% 1.064,81
Reclamebureau 8% 1.096,15
Web ontwikkelaar 17% 1.226,56
Advocaat, notaris 14% 693,55
Verzekeringsmakelaars 32% 1.477,27
Zelfstandigenorganisatie 25% /
Beroepsfederaties 28% /
Andere: 8% 1.111,11
4. Indirecte toegevoegde waarde
Boekhouder Reclame Webontwikkelaar
% Gemiddelde uitgave (€)
% Gemiddelde uitgave (€)
% Gemiddelde uitgave (€)
Landbouw 100% 750,00 0% . 0% .
Nijverheid en ambachten
55% 750,00 3% 750,00 6% 250,00
Handel 69% 1.554,05 11% 1.083,33 28% 1.300,00
Intellectuele beroepen 61% 931,25 2% 750,00 14% 916,67
Diensten 74% 663,04 10% 416,67 6% 750,00
Andere 57% 1.326,92 9% 2.500,00 17% 2.375,00
Totaal 74% 1.064,81 8% 1.096,15 17% 1.226,56
4. Indirecte toegevoegde economische waarde
Verzekeraar Advocaat Andere
% Gemiddelde uitgave (€)
% Gemiddelde uitgave (€)
% Gemiddelde uitgave (€)
Landbouw 25% 750,00 0% . 25% 750,00
Nijverheid en ambachten
27% 1.555,56 15% 250,00 6% 250,00
Handel 35% 1.723,68 20% 840,91 6% 583,33
Intellectuele beroepen 21% 1.464,29 14% 361,11 3% 500,00
Diensten 32% 650,00 16% 350,00 0% .
Andere 9% 3.375,00 4% 6.000,00 4% 6.000,00
Totaal 32% 1.477,27 14% 693,55 8% 1.111,11
4. Indirecte toegevoegde economische waarde
Soort verzekering %
Geen 45%
Objectieve aansprakelijkheid 12%
BA Uitbating 32%
BA Voertuigen 20%
Bestuurdersaansprakelijkheid 7%
Brand 12%
Omnium voertuigen 12%
Rechtsbijstand 22%
Arbeidsongevallen 6%
Groepsverzekering 3%
Hospitalisatieverzekering 5%
Persoonlijke ongevallen 7%
Gewaarborgd inkomen 4%
VAPZ 4%
Andere: 4%
Aangegane verzekeringen in functie van het zelfstandig bijberoep
45% is NIET verzekerd!
4. Indirecte toegevoegde economische waarde
Categorie %
Landbouw 50,00%
Nijverheid en ambachten 46,90%
Handel 41,10%
Intellectuele beroepen 41,80%
Diensten 45,20%
Andere 45,00%
Totaal 45,00%
Percentage per categorie van personen die geen verzekering hebben aangegaan
Meest risicovolle sector onderverzekerd
4. Indirecte toegevoegde economische waarde
Soort verzekering %
Objectieve aansprakelijkheid 23%
BA Uitbating 58%
BA Voertuigen 34%
Bestuurdersaansprakelijkheid 11%
Brand 23%
Omnium voertuigen 22%
Rechtsbijstand 40%
Arbeidsongevallen 11%
Groepsverzekering 6%
Hospitalisatieverzekering 10%
Persoonlijke ongevallen 13%
Gewaarborgd inkomen 8%
VAPZ 7%
Andere: 7%
Welke verzekeringen heeft u aangegaan in het kader van het zelfstandig bijberoep?
42 % is niet verzekerd tegen BA
5. Directe toegevoegde economische waarde• Investeringen gedaan bij de opstart van de onderneming
Investeringen % Gemiddelde uitgave (€)
Onroerend goed 11% 55.729,17Rollend materieel (auto, camionette, vrachtwagen,...)
32% 14.017,86
Overnamesom 3% 8.714,29Inrichting 32% 1.858,33Kantoormeubilair (pc, meubels,...)
56% 1.300,48
Ander materieel 44% 1.584,42Opleiding 44% Niet bevraagd
Andere: 9%
5. Directe toegevoegde economische waarde• Investeringen gedaan de afgelopen 3 inkomstenjaren
Investering % Gemiddelde uitgave (€)
Onroerend goed 14% 69.500,00
Rollend materieel (auto, camionette, vrachtwagen,...)
44% 16.583,33
Inrichting 36% 2.160,71
Kantoormeubilair 33% 2.047,62
Andere: 34% 2.087,12
5. Directe toegevoegde economische waarde• Toekomstige investeringen
Investeringen % Gemiddelde uitgaven (€)
Onroerend goed 15% 76.195,65
Rollend materieel (auto, camionette, vrachtwagen,...)
34% 15.817,55
Inrichting 30% 2.762,20
Kantoormeubilair 27% 1.647,44
Andere: 40% 2.135,87
5. Directe toegevoegde economische waarde• Financiering
Categorie Eigen middelen (€) Geen lening
Landbouw 12.812,5 50,00%
Nijverheid en ambachten 4.132,81 68,80%
Handel 10.609,09 69,10%
Intellectuele beroepen 7.534,09 71,20%
Diensten 7.758,33 83,30%
Andere 6.171,11 94,70%
Gemiddelde 7.836,17 77%
5. Directe toegevoegde economische waarde
Andere:
Waarborgregeling bij het participatiemaatschappij Vlaanderen
Kaskrediet
Banklening
Hypothecaire lening
Leningen bij vrienden, familie, ...
Geen
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%
Aangegane leningen
5. Directe toegevoegde economische waarde
Geen Een lening Niet ingevuld
Minder dan drie jaar actief 80,50% 17,10% 2,40%
Meer dan drie jaar actief 60,90% 28,80% 10,30%
Percentage van de personen die een lening hebben aangegaan in functie van het aantal jaar actief
5. Directe toegevoegde economische waarde• Omzet
Categorie Gemiddelde (€)Landbouw 67.092,50
Nijverheid en ambachten 13.109,03
Handel 47.542,91
Intellectuele beroepen 22.341,23
Diensten 11.914,33
Andere 45.716,67
Gemiddelde: 29.173,00
5. Directe toegevoegde economische waarde• Financieel resultaat
Winst: 68,94%;
Verlies: 31,06%
2/3 van ZIB maken winst
5. Directe toegevoegde economische waarde• Gemiddelde winst/verlies per categorie
Categorie Winst (€) Verlies (€)
Landbouw 2.166,67 3.000,00
Nijverheid en ambachten 5.653,85 2.500,00
Handel 4.896,55 4.142,86
Intellectuele beroepen 5.277,78 2.600,00
Diensten 2.947,37 1.500,00
Andere 6.500,00 500,00
Gemiddelde 4.845,45 2.928,57
De sector handel kamp met het grootste verlies.
5. Directe toegevoegde economische waarde• Gerealiseerde winst/verlies in functie van het aantal jaar
1-3 jaar
4-6 jaar
7-9 jaar
10-15 jaar
16-23 jaar
24-34 jaar
Totaal0%
10%20%30%40%50%60%70%80%90%
100%
61%71% 69%
78%90% 89%
69%
39%29% 31%
22%10% 11%
31%WinstVerlies
Gerealiseerde winst recht evenredig met duur zelfstandige activiteit.
5. Directe toegevoegde economische waarde• Vergelijking winst/verlies met omzet
Omzet (€) 0-5580 5.580-10.000
10.000-50.000
50.000-100.000
100.000-200.000
> 200.000
Winst 52,60% 81,80% 87,80% 75,00% 75,00% 85,71%
Verlies 47,40% 18,20% 12,20% 25,00% 25,00% 14,29%
Stijging winst recht evenredig met stijging omzet
5. Directe toegevoegde economische waarde
56% betaalt sociale bijdragen!
6. Plannen
Keuze %
Volledig zelfstandig worden 19,9
Behoud van het zelfstandig bijberoep 69,2
Stoppen met het zelfstandig bijberoep 4,3
• 1/5 wil overstappen naar het zelfstandig hoofdberoep.• Slechts 4% denkt te stoppen.
7. StellingenVraag Helemaal
akkoordAkkoord Geen
meningNiet
akkoordHelemaal
niet akkoord
1 Het statuut van het zelfstandig bijberoep moet beperkt worden tot maximum 3 jaar
1,5% 0,5% 5,9% 12,8% 79,3%
2 De bedrijfsverliezen in het kader van het zelfstandig bijberoep mogen niet langer aftrekbaar zijn van de persoonsbelasting
3,5% 12,4% 19,3% 16,3% 48,5%
3 Het zelfstandig bijberoep dient strenger gereglementeerd te worden
2,5% 7,8% 11,8% 34,8% 43,1%
4 Men zou de mogelijkheid moeten krijgen om pensioenrechten op te bouwen in verhouding tot de betaalde sociale bijdragen
48,8% 35,5% 13,3% 0,5% 2,0%
5 Zelfstandigen in bijberoep die geen sociale bijdragen betalen zijn een verliespost voor de sociale kassen. Een forfaitaire bijdrage voor administratiekosten zou dit tekort wegwerken
6,4% 17,2% 28,9% 22,1% 25,5%
8. Besluit• De ZIB maken een steeds belangrijker deel uit van alle
ondernemers in België (22%). Het is dan ook hoog tijd om dit statuut te herkwalificeren en het belang ervan te erkennen.
• De bijdrage van ZB tot de economie is relevant! • De connotatie met oneerlijke concurrentie en zwartwerk moet
met alle mogelijke middelen bestreden worden door een positief klimaat te scheppen. Bestaande misbruiken moeten evenzeer geweerd worden.
8. Besluit• ZIB vaak onvoldoende geïnformeerd. (zie
verzekeringskwestie)• De veel gehoorde kritiek dat ZB geen sociale bijdragen betalen
is onterecht. • 1 op 5 ZIB groeit door naar een hoofdberoep. Reden dus om
het ZB aan te moedigen.• Ondernemerszin in Vlaanderen duidelijk aanwezig. • Winst uit ZB matig.
9. Beleidsaanbevelingen UniZeb• 9 BELEIDSAANBEVELINGEN van UNIZEB• 1. Sensibiliseren om te ondernemen, mogelijks via Zelfstandig
Bijberoep.• 2. Negatieve bijklank van het Zelfstandig Bijberoep
wegwerken.• 3. Startleningen en begeleiding voor startende zelfstandigen
in bijberoep (nav Plan Jonge Zelfstandigen van het Participatiefonds).
• 4. Stimuli creëren voor zelfstandigen die van bijberoep naar hoofdberoep overschakelen.
• 5. Het statuut van zelfstandig bijberoep niet uithollen.
9. Beleidsaanbevelingen UniZeb• 6. Beperkte forfaitaire sociale bijdrage verplicht maken maar
tegelijkertijd opbouw van sociale rechten creëren voor zelfstandigen in bijberoep.
• 7. Winsten uit het zelfstandig bijberoep apart belasten in de personenbelasting.
• 8. Inkomengrenzen na pensioen mogen niet gelimiteerd worden.
• 9. Misbruiken en/of oneerlijke concurrentie bestrijden. Wanneer de ZIB dezelfde activiteit uitoefent als zijn werkgever moet hij de toelating vragen aan zijn werkgever.