Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad...mening te zün. dat de.parlemen-taire/...

8
Het Vrije Volk le Jaargang No. 225 Zaterdag 9 Februari 1946 Voortzetting . van Voorwaarts van . 22 Juli 1940 DEMOCRATISCH -SOCIALISTISCH DAGBLAD ' UITGAVE N.V. DE ARBEIDERSPERS - SCHOUTENSTRAAT 145. ROTTERDAM, TEL. 23080 - DIRECTEUR 3. VAN DE KIEPT - HOOFDREDACTEUR: K. VOSKUIL S.D. A. P. gaat op in Partij van de Arbeid Grotere geestdrift, strijdvaardigheid en liefde der partijgenoten Een amgrijpend en historisch ogenblik Op Vrijdag, de achtste Februari 1946, enkele minuten .voor twaalven, hebben wij het aangrijpende ogenblik beleefd, waarop de afgevaardigden ten congresse van de Sociaal- Democratische Arbeiders Partij in Nederland met algemene stemmen het besluit hebben genomen, de S.D.A.P. na een roemrijk bestaan van bijna een halve eeuw te doen opgaan in de nieuw te stichten grote formatie van het democratisch socialisme in Nederland, de „Partij,van de Arbeid". Een golf van'diepe ontroering ging door de zaal, toen geen enkele hand omhoogging ->m zich tegen het besluit te ver- zetten en de aanwezigen zich duidelijk 'maakten, dat de historische beslissing gevallen was. Een spontane, overwel- digende geestdrift maakte zich meester van allen. De con- gressisten verhieven' zich van hun zetels en juichten het door henzelf genomen besluit hartstochtelijk toe, zolang en met zoveel gloed, dat het scheen alsof aan dit gejuich geen einde kon komen. Er zijn er onder de „oude" par- tijgenoten, wij weten het, die on- danks hun overtuiging, dat de nieuw te volgen weg politiek de juiste is, - naar dit congres zijn gegaan, met in hun hart het wee- moedige gevoel, dat zij gingen ter begrafenis van de hun zo dier- bare partij. Eenmaal gesteld voor de -beslissende daad, is het ge- worden een feest van nieuwe op- gang, die' oude en' nieuwe so-" ciaal-democraten met nieuwe' be- zieling vervult. " . Daarop viel 'een ogenblik van volkomen stilte in de ruimte, als- of ieder voor zich er nog behoefte aan had zich te bezinnen op de betekenis, die het genomen be- sluit voor de sociaal-democrati- sche beweging in Nederland heeft. -Na dit plechtige moment trad onder nieuwe uitbarstingen van geestdrift Vliegen naar voren, de man, ~ die ruim vijftig jaar ge- leden het manifest schreef, waar- in tot de oprichting van de S.D. AP.' werd opgewekt,' die haar op- richtingsvergadering presideerde, die van de eerste tot de laatste dag lid der partij en gedurende vijf en twintig jaar haar voorzit- ter is geweest. ~S o Vliegen zei: „Mijn. laatste woorden, tot de S. D. A. P." „De geschiedenis van de partij is een praoht-geschiedenis. Wie nagaat wat de arbeidersklasse betekende in het sociaal- politieke leven van ons land in 1894 en thans, weet meteen welke invloed de werkzaamheden der S.D.AP. op de positie der >arbeidersklasse hebben gehad. De SJ3-A.P. wordt niet opgeheven, omdat zij door andeten is overvleugeld, ze heft zichzelf op, omdat wenstVop te gaan in een gro'ere geestdrift, strijdvaardigheid en liefde der partijgenoten. Het is een stuk geschiedenis, waarop met grote trots kunnen' terugzien. . . " De politieke heerschappü van het kapitalisme hebben gebroken, zijn economische heerschappü zün bezig af te brokkelen. Nu $e „Partü van de Arbeid" op komst is, is onze enige gedachte: Dit moet de par;ü zijn, die het democratisch socialisme in Nederland ten zege moet voeren, die het socia- lisme in Nederland tot werkelijkheid zal brengen. Wanneer in andere landen het socialisme tot ontplooiing zal komen, moge dan in dat internationale concert de Nederlandse „Partij van de Arbeid" een pracht van een stem hebben. ' -Dit waren.mijn laatste woorden tot de SD.A.P." .. Voor de tweede maal op deze ochtend zong het congres als een massieve geslotenheid de „Internationale". En Albarda: Juist even voordat de beslissing genomen zou-worden, had de oud- partüleider Albarda het : spreek- gestoelte . beklommen. Deze so- ciaal-democratische i staatsraad verklaarde, dat hier terecht was medegedeeld, dat er in de gehele partüleiding geen tegenstanders van de nu ondernomen stap wa- ren geweest, maar dat er wel ze- kere schakeringen waren, i noemde zichzelf zulk een scha- kering. Er was hem, naast hec begrip van de noodzakelijk- heid, ' toch een zekere bezorgd- heid geweest. Gaarne had een andere procedure gevolgd, die dan echter in grote trekken tot de- zelfde uitkomst zou hebben geleid. Nu deze ongerustheid ook op het congres tot uiting is gekomen, is ir. Albarda er zeker van, : dat de oude sociaal-democraten met een krachtige sociaal-demoera- tische gezondheid tot de nieuwe partij toetreden. Laten de sociaal- democratische * arbeiders, die tot nu toe de dragers van de strijd voor het socialisme. zijn . geweest, in de nieuwe partij hun roeping vervullen.* ■.■■■■:-■"■■"- -* Op .de oude partijgenoten,' die na de bevrijding " tot de S.DA.P. nog niet waren toegetreden, deed de. heer Albarda-een dringend beroep zich thans bij de nieuwe 'partij aan te sluiten. (Zie verder pag. 2) Dr. Van Mook is gereed Dr. Van Mook, lultenanc-gou- verneur-generaal van Nederlands- Oost-Indlë, heeft averklaard, dat hrj gereed ls om de onderhande- lingen met de Indonesiërs te be- ginnen. Hrj hoopte dat de be- sprekingen binnen enkele dagen een aanvang zouden , kunnen nemeni ..- ..-v. "-■■" Voedselcrisis Men verwacht, dat de wereld- crisis in de voedselvoorziening in het komende weekeinde het on- derwerp van verdere informele besprekingen tussen de afgevaar- digden der Grote Vijf zal zün. Minister Bevin heeft reeds des- betreffende voorstellen gedaan aan het Britse kabinet en deze voorstellen zullen waarschijnlijk aan de Grote Vijf en eventueel aan de algemene vergadering der U.N.O. worden voorgelegd. ... -. - - -:;W Het voedingsvraagstuk heeft plotseling- de voorkeur gekregen boven alle grote politieke proble- men, waarvoor de Veiligheidsraad zich nog geplaatst ziet. Verwacht wordt, dat in een ontwerp-reso- lutie de wereld zal worden ge- waarschuwd, dat dit jaar het voedselgebrek zich waarschijnlijk zal uitbreiden wegens een alge- meen tekort aan graan en mest- stoffen. Op alle volken zal een beroep worden' gedaan verspillin- gen te voorkomen en de voedsel- productie te verhogen." .■- Weer scheerzeep , Mannelü'ke personen, geboren in 1927 of vroeger, krijgen weer 45 gram scheerzeep. Uiterlijk op Zaterdag 16; Februari a.s.. moe- ten ~zij ïbon- ; T.r 18'"der-Tabaks- kaart inleveren bij den detaillist. Zij, die niet in het bezit zijn van een tabakskaart, moeten zich in de week van 10 t.m 16 Februari tot de plaatselijke distributie- dienst wenden. Deze dienst zal hun tegen overlegging van de tweede distributiestamkaart een rantsoenbon voor scheerzeep ver- strekken. Extra kaas in de periode van 17 Februari tot en met 2 Maart zal een extra- rantsoen van 100 gram kaas be- schikbaar . worden gesteld . voor alle leeftijdsgroepen. -."■ Voor de periode van 3—16 Maart zal het normale rantsoen uitslui- tend in buitenlandse kaas worden verstrekt. Dr. Van verwacht dezer dagen een oplossing Parlementscommissie zal geen nadelige invloed hebben Dr. van Mook heeft.Vrijdag op een persconferentie. gesproken en een\beroep gedaan op de .journa- listen." om: van de j voortgang de r onderhandelingen een zo zorgvul- dig en volledig mogelijk verslag uit te brengen en geen druk uit te oefenen op betrokken" per- sonen, waardoor ; zij ' uitlatingen zouden kunnen doen. die het suc- ces der" besprekingen -.. in 'gevaar zonden kunnen brengen;''' - i heeft eraan toegevoegd van mening te zün. dat de. parlemen- taire/ commissie uit Nederland de onderhandelingen in geen enkel opzicht nadelig zou kunnen be- ïnvloeden, daar volgens hem de commissie slechts ten doel heeft haar, leden in staat te stellen een juister en klaarder beeld te ver- werven . van de gebeurtenissen alhier. . -.' ;■:. „ik heb", ging hij voort, „de indruk, dat de komende dagen ons een oplossing zullen brengen." Dr. van Mook was ook van mening, dat de wijze, waarop de Indonesische kwestie - door den Oekraïnsen afgevaardigde in 'de Veiligheidsraad te. berde.was ge- bracht, tot nu toe weinig verhel- derend was en' waarschijnlijk wel geen invloed zou hebber,' op de onderhandelingen. Van -; Mook weerlegde de bewering van het In- donesische blad „Rajat j dat de Nederlanders ervan beschuldigde verschillende diensten, zoals ' het departement van Oorlog, het, de- partement van Burgerlijke Open- bare Werken, te hebben ingesteld, waarbij $ het constateerde. " dat ..wanneer de Indonesiërs aceoord zouden gaan met de voorstellen van Van Mook, het aan hen toe- gestaan zal worden om in de In- dische departementen onder het Nederlandse gezag te werken." Dr. van Mook bracht in herinnering, dat deze departementen gedurende de gehele oorlog hun werkzaam- heden hadden voortgezet. ver- klaarde, dat de conclusies van het blad „Rajat" geheel onjuist waren, aangezien alle hoofden van deze departementen slechts tijdelijk werkzaam zün en geen . hunnei enige definitieve benoeming heeft ontvangen. ' ».-V - VDB in grote meerderheid naar de nieuwe partij „Zaken en daden zijn meer waard dan woorden", zegt mr. Oud Verscheidene afdelingen hebben in het voortgezette congres van de Vrüz. Dem. Bond hun mening over de te stichten „Partil van de Ar- beid" te kennen gegeven. Sommige afgevaardigden hadden tegen on- derdelen van het beginsel- en ur- gentieprogram bezwaren, anderen deelden namens hun afdelingen mede. 'dat deze geheel achter de fusie staan -' V. ' Na deze discussies sprak mr. P. J. Oud. die de antithese het ergste euvel van het politieke leven jin het -verleden-noemde.-Deze heeft thans geen' reden van bestaan meer...Zij kan doorbroken worden, indien de „Partü van de Arbeid' en de Kath. Volkspartij elkaar weten te vinden. Aanvankelijk had spr. een - nieuwe democratische partij samen met de „politiek dak- lozen" willen stichten, maar-we zün thans gekomen tot de „Partü van" de Arbeid'", gevolg van een groeimoces. Socialisatie en-socia- lisme noemde spr. geen gelukkige woorden, maar zaken en daden zün ons-meer waard dan woorden, aldus mi Oud. moeten mee- doen en samen zullen onze schouders zetten onder de nieuwe partü in het belang der demo- cratie. De aanwezigen brachten mr. Oud een langdurige ovatie. Het Tweede-Kamerlid mr. Joekes achtte het onjuist, dat enkele af- gevaardigden een bindend'man- daat hadden meegekregen. In de nieuwe partü krügen een, plaats, die ons toekomt. Die nieu- we partü " zal socialistisch heten, omdat de gemeenschap op de voorgrond treedt, zei mr Joekes. De geest zal hier beslissen. De stemming Het congres van de Vrijz.-Dem. Bond besloot met 145 tegen 11 stemmen het voorstel van de fusie met de ~Partij van de Arbeid" te aanvaarden. Tegen stemden slechts de afdelingen de Wlerin- gen, Winschoten, Deventer en Diepenveen. Als voorlopige be- stuursleden van'de nieuwe partij werden aangewezen de heren mr. ft. M. Joekes, mr P. J. Oud, prof! R. Kranenburg en H. Harmsen. .. Kritieke situatie op komst? President Truman heeft ' zün voorgenomen' veertien dagen' va- cantie, die a.s. Maandag zouden beginnen,'uitgesteld, zo werd Vrij- dagavond in Washington meege- deeld. De president heeft dit be- sluit genomen, aldus een mede- deling van het Witte Huis, wegens een ophanden zijnde kritieke si- tuatie, waarby problemen betrok- ken zijn, die zijn persoonlijke aandacht vereisen.' .-.De president betreurt het, zün ontmoeting met Winston Chur- chill te moeten. uitstellen, maar „ongewone omstandigheden recht- vaardigen dit uitstel volkomen", aldus de officiële mededeling. - Lonen voor slagers Voor . de . vleeswarer Industrie-' zijn bindend vastgestelde lonen destijds door het onderling overleg van werk. gevers en werknemers tot stand.ge- komen. Naar aanleiding van de thans, onder dreiging van staking van werk- nemerszljde -' gestelde eisen om de lonen van deze in de gemeente Oss .te verhogen deelt men ons mede, dat over een . herziening der . thans gel- dende . toonregeling reeds enige .tijd. onderhandelingen gaande zijn tussen vertegenwoordigers. van : werknemers en werkgevers. Deze kwestie heeft de volle aandacht van het _college van rljksbemiddelaars. "..„-.. ~" ...■--. Handelin spaarcertificaten De minister van Financiën heeüt bepaald, - dat koop en verkoop vam. spaarcertificaten alleen mag geschie- den in regelmatig beursverkeer. ;; Staluse Pera danst Dinsdag- avond in het Luxor-Theater. Baar proerammia Is vrijwel geheel nieuw. In aanwezigheid van de Koningin is Vrijdag de stlchtingsdag van do Letóse Universiteit herdacht. "Aan. Churchill zal het ere-doctoraat ln de rechtsgeleerdheid worden aangebo- e!Y De fabrieksinstallatie van' Gazelle zal binnenkort naar.Ne- derland worden teruggevoerd. Het grootste deel van de machines van de Fokkerfabrieken is te Leipzig teruggevonden.' ' ;,'"*■; r .'; : Fluffy, de bouvier van den heer v. d. Gaag uit Rotterdam: werd enige, weken geleden moeder van negen jongen. De :.",.. pups aan de maaltijd.

Transcript of Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad...mening te zün. dat de.parlemen-taire/...

Page 1: Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad...mening te zün. dat de.parlemen-taire/ commissie uitNederland de onderhandelingen in geen enkel opzicht nadelig zou kunnen be-ïnvloeden,

HetVrijeVolkle Jaargang No. 225Zaterdag 9 Februari 1946

Voortzetting. vanVoorwaarts van . 22 Juli 1940

DEMOCRATISCH -SOCIALISTISCH DAGBLAD 'UITGAVE N.V. DE ARBEIDERSPERS - SCHOUTENSTRAAT 145. ROTTERDAM, TEL. 23080 - DIRECTEUR 3. VAN DE KIEPT - HOOFDREDACTEUR: K. VOSKUIL

S.D. A. P. gaat op in Partij van de Arbeid

Grotere geestdrift, strijdvaardigheiden liefde der partijgenoten

Een amgrijpend en historischogenblik

Op Vrijdag, de achtste Februari 1946, enkele minuten .voortwaalven, hebben wij het aangrijpende ogenblik beleefd,waarop de afgevaardigden ten congresse van de Sociaal-Democratische Arbeiders Partij in Nederland met algemenestemmen het besluit hebben genomen, de S.D.A.P. na eenroemrijk bestaan van bijna een halve eeuw te doen opgaanin de nieuw te stichten grote formatie van het democratischsocialisme in Nederland, de „Partij,van de Arbeid".

Een golf van'diepe ontroering ging door de zaal, toen geenenkele hand omhoogging ->m zich tegen het besluit te ver-zetten en de aanwezigen zich duidelijk 'maakten, dat dehistorische beslissing gevallen was. Een spontane, overwel-digende geestdrift maakte zich meester van allen. De con-gressisten verhieven' zich van hun zetels en juichten hetdoor henzelf genomen besluit hartstochtelijk toe, zolang enmet zoveel gloed, dat het scheen alsof aan dit gejuich geeneinde kon komen.

Er zijn er onder de „oude" par-tijgenoten, wij weten het, die on-danks hun overtuiging, dat denieuw te volgen weg politiek dejuiste is, - naar dit congres zijngegaan, met in hun hart het wee-moedige gevoel, dat zij gingen terbegrafenis van de hun zo dier-bare partij. Eenmaal gesteld voorde -beslissende daad, is het ge-worden een feest van nieuwe op-gang, die' oude en' nieuwe so-"ciaal-democraten met nieuwe' be-zieling vervult.". Daarop viel 'een ogenblik vanvolkomen stilte in de ruimte, als-of ieder voor zich er nog behoefte

aan had zich te bezinnen op debetekenis, die het genomen be-sluit voor de sociaal-democrati-sche beweging in Nederlandheeft.-Na dit plechtige moment trad

onder nieuwe uitbarstingen vangeestdrift Vliegen naar voren, deman, ~ die ruim vijftig jaar ge-leden het manifest schreef, waar-in tot de oprichting van de S.D.AP.'werd opgewekt,' die haar op-richtingsvergadering presideerde,die van de eerste tot de laatstedag lid der partij en gedurendevijf en twintig jaar haar voorzit-ter is geweest. ~S o

Vliegen zei:

„Mijn. laatste woorden, tot deS.D. A. P."

„De geschiedenis van de partij is een praoht-geschiedenis.Wie nagaat wat de arbeidersklasse betekende in het sociaal-politieke leven van ons land in 1894 en thans, weet meteenwelke invloed de werkzaamheden der S.D.AP. op de positieder >arbeidersklasse hebben gehad.

De SJ3-A.P. wordt niet opgeheven, omdat zij door andetenis overvleugeld, ze heft zichzelf op, omdat zü wenstVop tegaan in een gro'ere geestdrift, strijdvaardigheid en liefdeder partijgenoten. Het is een stuk geschiedenis, waarop wü metgrote trots kunnen' terugzien. . . "De politieke heerschappü van het kapitalisme hebben wügebroken, zijn economische heerschappü zün wü bezig af tebrokkelen. Nu $e „Partü van de Arbeid" op komst is, is onzeenige gedachte: Dit moet de par;ü zijn, die het democratischsocialisme in Nederland ten zege moet voeren, die het socia-lisme in Nederland tot werkelijkheid zal brengen. Wanneerin andere landen het socialisme tot ontplooiing zal komen,moge dan in dat internationale concert de Nederlandse „Partijvan de Arbeid" een pracht van een stem hebben.

' -Dit waren.mijn laatste woorden tot de SD.A.P." ..Voor de tweede maal op deze ochtend zong het congres als

een massieve geslotenheid de „Internationale".

En Albarda:Juist even voordat de beslissing

genomen zou-worden, had de oud-partüleider Albarda het: spreek-gestoelte . beklommen. Deze so-ciaal-democratische i staatsraadverklaarde, dat hier terecht wasmedegedeeld, dat er in de gehelepartüleiding geen tegenstandersvan de nu ondernomen stap wa-ren geweest, maar dat er wel ze-kere schakeringen waren, i Hünoemde zichzelf zulk een scha-kering. Er was bü hem, naasthec begrip van de noodzakelijk-heid, ' toch een zekere bezorgd-heid geweest. Gaarne had hü eenandere procedure gevolgd, die danechter in grote trekken tot de-zelfde uitkomst zou hebben geleid.

Nu deze ongerustheid ook ophet congres tot uiting is gekomen,is ir. Albarda er zeker van,: datde oude sociaal-democraten meteen krachtige sociaal-demoera-

tische gezondheid tot de nieuwepartij toetreden. Laten de sociaal-democratische*arbeiders, die totnu toe de dragers van de strijdvoor het socialisme. zijn . geweest,in de nieuwe partij hun roepingvervullen.* ■.■■■■:-■"■■"-

-* Op .de oude partijgenoten,' diena de bevrijding " tot de S.DA.P.nog niet waren toegetreden, deedde. heer Albarda-een dringendberoep zich thans bij de nieuwe'partij aan te sluiten.

(Zie verder pag. 2)

Dr. Van Mook is gereedDr. Van Mook, lultenanc-gou-

verneur-generaal van Nederlands-Oost-Indlë, heeft averklaard, dathrj gereed ls om de onderhande-lingen met de Indonesiërs te be-ginnen. Hrj hoopte dat de be-sprekingen binnen enkele dageneen aanvang zouden , kunnennemeni ..-..-v. ■ "-■■"

VoedselcrisisMen verwacht, dat de wereld-

crisis in de voedselvoorziening inhet komende weekeinde het on-derwerp van verdere informelebesprekingen tussen de afgevaar-digden der Grote Vijf zal zün.Minister Bevin heeft reeds des-betreffende voorstellen gedaanaan het Britse kabinet en dezevoorstellen zullen waarschijnlijkaan de Grote Vijf en eventueelaan de algemene vergadering derU.N.O. worden voorgelegd.... -. - - ■ ■ -:;W

Het voedingsvraagstuk heeftplotseling- de voorkeur gekregenboven alle grote politieke proble-men, waarvoor de Veiligheidsraadzich nog geplaatst ziet. Verwachtwordt, dat in een ontwerp-reso-lutie de wereld zal worden ge-waarschuwd, dat dit jaar hetvoedselgebrek zich waarschijnlijkzal uitbreiden wegens een alge-meen tekort aan graan en mest-stoffen. Op alle volken zal eenberoep worden' gedaan verspillin-gen te voorkomen en de voedsel-productie te verhogen." .■-

Weer scheerzeep, Mannelü'ke personen, geborenin 1927 of vroeger, krijgen weer45 gram scheerzeep. Uiterlijk opZaterdag 16; Februari a.s.. moe-ten~zij ïbon-; T.r 18'"der-Tabaks-kaart inleveren bij den detaillist.Zij, die niet in het bezit zijn vaneen tabakskaart, moeten zich inde week van 10 t.m 16 Februaritot de plaatselijke distributie-dienst wenden. Deze dienst zalhun tegen overlegging van detweede distributiestamkaart eenrantsoenbon voor scheerzeep ver-strekken.

Extra kaasin de periode van 17 Februari

tot en met 2 Maart zal een extra-rantsoen van 100 gram kaas be-schikbaar . worden gesteld . vooralle leeftijdsgroepen. -."■

Voor de periode van 3—16 Maartzal het normale rantsoen uitslui-tend in buitenlandse kaas wordenverstrekt.

Dr. Van verwacht dezerdagen een oplossing

Parlementscommissie zal geen nadeligeinvloed hebben

Dr. van Mook heeft.Vrijdag opeen persconferentie. gesproken eneen\beroep gedaan op de .journa-listen." om: van de jvoortgang deronderhandelingen een zo zorgvul-dig en volledig mogelijk verslaguit te brengen en geen druk uitte oefenen op dé betrokken" per-sonen, waardoor ; zij ' uitlatingenzouden kunnen doen. die het suc-ces der"besprekingen -.. in 'gevaarzonden kunnen brengen;''' - i■ ■Hü heeft eraan toegevoegd vanmening te zün. dat de. parlemen-taire/ commissie uit Nederland deonderhandelingen in geen enkelopzicht nadelig zou kunnen be-ïnvloeden, daar volgens hem decommissie slechts ten doel heefthaar, leden in staat te stellen eenjuister en klaarder beeld te ver-werven . van de gebeurtenissenalhier. . -.' ;■:.

„ik heb", ging hij voort, „deindruk, dat de komende dagenons een oplossing zullen brengen."

Dr. van Mook was ook vanmening, dat de wijze, waarop deIndonesische kwestie - door den

Oekraïnsen afgevaardigde in 'deVeiligheidsraad te. berde.was ge-bracht, tot nu toe weinig verhel-derend was en' waarschijnlijk welgeen invloed zou hebber,' op deonderhandelingen. Van -; Mookweerlegde de bewering van het In-donesische blad „Rajat j dat deNederlanders ervan beschuldigdeverschillende diensten, zoals 'hetdepartement van Oorlog, het, de-partement van Burgerlijke Open-bare Werken, te hebben ingesteld,waarbij $ het constateerde. " dat..wanneer de Indonesiërs aceoordzouden gaan met de voorstellenvan Van Mook, het aan hen toe-gestaan zal worden om in de In-dische departementen onder hetNederlandse gezag te werken." Dr.van Mook bracht in herinnering,dat deze departementen gedurendede gehele oorlog hun werkzaam-heden hadden voortgezet. Hü ver-klaarde, dat de conclusies van hetblad „Rajat" geheel onjuist waren,aangezien alle hoofden van dezedepartementen slechts tijdelijkwerkzaam zün en geen . hunneienige definitieve benoeming heeftontvangen. ' ».-V -

VDB in grote meerderheidnaar de nieuwe partij

„Zaken en daden zijn meer waard danwoorden", zegt mr. Oud

Verscheidene afdelingen hebbenin het voortgezette congres van deVrüz. Dem. Bond hun mening overde te stichten „Partil van de Ar-beid" te kennen gegeven. Sommigeafgevaardigden hadden tegen on-derdelen van het beginsel- en ur-gentieprogram bezwaren, anderendeelden namens hun afdelingenmede. 'dat deze geheel achter defusie staan -' V. 'Na deze discussies sprak mr. P.J. Oud. die de antithese het ergsteeuvel van het politieke leven jinhet -verleden-noemde.-Deze heeftthans geen' reden van bestaanmeer...Zij kan doorbroken worden,indien de „Partü van de Arbeid'en de Kath. Volkspartij elkaarweten te vinden. Aanvankelijk hadspr. een - nieuwe democratischepartij samen met de „politiek dak-lozen" willen stichten, maar-wezün thans gekomen tot de „Partüvan" de Arbeid'", gevolg van eengroeimoces. Socialisatie en-socia-lisme noemde spr. geen gelukkigewoorden, maar zaken en dadenzün ons-meer waard dan woorden,aldus mi Oud. Wü moeten mee-doen en samen zullen wü onzeschouders zetten onder de nieuwepartü in het belang der demo-cratie.

De aanwezigen brachten mr. Oudeen langdurige ovatie.

Het Tweede-Kamerlid mr. Joekesachtte het onjuist, dat enkele af-

gevaardigden een bindend'man-daat hadden meegekregen. In denieuwe partü krügen wü ■ een,plaats, die ons toekomt. Die nieu-we partü " zal socialistisch heten,omdat de gemeenschap op devoorgrond treedt, zei mr Joekes.De geest zal hier beslissen.

De stemmingHet congres van de Vrijz.-Dem.Bond besloot met 145 tegen 11stemmen het voorstel van de fusiemet de ~Partij van de Arbeid"te aanvaarden. Tegen ■ stemdenslechts de afdelingen de Wlerin-gen, Winschoten, ■ Deventer enDiepenveen. Als voorlopige be-stuursleden van'de nieuwe partijwerden aangewezen de heren mr.ft. M. Joekes, mr P. J. Oud, prof!R. Kranenburg en H. Harmsen. ..

Kritieke situatie opkomst?

President Truman heeft ' zünvoorgenomen' veertien dagen'va-cantie, die a.s. Maandag zoudenbeginnen,'uitgesteld, zo werd Vrij-dagavond in Washington meege-deeld. De president heeft dit be-sluit genomen, aldus een mede-deling van het Witte Huis, wegenseen ophanden zijnde kritieke si-tuatie, waarby problemen betrok-ken zijn, die zijn persoonlijkeaandacht vereisen.'.-.De president betreurt het, zünontmoeting met Winston Chur-chill te moeten.uitstellen, maar„ongewone omstandigheden recht-vaardigen dit uitstel volkomen",aldus de officiële mededeling. -Lonen voor slagers

Voor . de . vleeswarer Industrie-' zijnbindend vastgestelde lonen destijdsdoor het onderling overleg van werk.gevers en werknemers tot stand.ge-komen. Naar aanleiding van de thans,onder dreiging van staking van werk-nemerszljde -' gestelde eisen om delonen van deze in de gemeente Oss.te verhogen deelt men ons mede, datover een. herziening der. thans gel-dende . toonregeling reeds enige.tijd.onderhandelingen gaande zijn tussenvertegenwoordigers. van: werknemersen werkgevers. Deze kwestie heeft devolle aandacht van het _college vanrljksbemiddelaars. "..„-.. ~" ...■--.

Handelin spaarcertificatenDe minister van Financiën heeüt

bepaald, - dat koop en verkoop vam.spaarcertificaten alleen mag geschie-den in regelmatig beursverkeer. ■ ;;

Staluse Pera danst Dinsdag-avond in het Luxor-Theater. Baarproerammia Is vrijwel geheel nieuw.— In aanwezigheid van de Koninginis Vrijdag de stlchtingsdag van doLetóse Universiteit herdacht. "Aan.Churchill zal het ere-doctoraat ln derechtsgeleerdheid worden aangebo-

e!Y De fabrieksinstallatie van'Gazelle zal binnenkort naar.Ne-derland worden teruggevoerd. Hetgrootste deel van de machines vande Fokkerfabrieken is te Leipzigteruggevonden.' ' ;,'"*■;r .';:

Fluffy, de bouvier van den heer v. d.Gaag uit Rotterdam: werd enige,wekengeleden moeder van negen jongen. De:.",.. pups aan de maaltijd.

Page 2: Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad...mening te zün. dat de.parlemen-taire/ commissie uitNederland de onderhandelingen in geen enkel opzicht nadelig zou kunnen be-ïnvloeden,

Einde van het congres wasHet einde der„Partij"Twee

inleidingenPI " I ItWlB-HII-JH " joS___ofBa__if»ohtieke perspectievenEconomische problemen

De slotzitting van het S.D.A.P.-congres op Vrijdagmiddag, brachtbehalve een boeiende improvisatie van den voorzitter, een politiekeredevoering van den voorzitter der spc.-dem.Tweede-Kamerfractie en een uiteenzet-ting over de economische! .toestand deslands van den minister van' Handel enNijverheid.

Mr. Van i der Goes van Naters gaf eentoelichting bü het urgentieprogram van-de.Partij van de'Arbeid". Dit is de'werkbasisvoor de nieuwe partü. zo verklaarde despreker. Maar, het is meer, het: is tevensverkiezingsprogram. Het houdt rekeningmet .'. de bestaande machtsverhoudingen,hoewel het beoogt die machtsverhoudingenten gunste van een 'vooruitstrevende poli-tiek te wijzigen.

De socialistische maatregelen die het Mr. VAN DER GOESvoorstelt, — het zijn er niet weinig — zijn VAN NATERSte verwezenlijken, nu. -De iPartij van de Arbeid" zou dat niet alleen kunnen, omdat züidaartoe de politieke macht niet zal hebben. Zü zou met anderepartijen moeten samenwerken en dan komt allereerst de KatholiekeVolkspartü naar voren. Het is ter wille van de duidelijkheid in depolitieke verhoudingen echter gewenst, dat de kiezers zich duidelijkuitspreken over de eigen programs dezer beide partüen* Wie deminste winst behaalt zal het meest moeten rekenen met het pro-

Het urgentieprogram richt zich totallen, tot - wie het besef ls doorge-drongen, dat de wereld van thansniet meer die van 1940 Is, dat hetgezamenlijke ' verzet tegen den on-derdrukker nu moet worden opge-heven tot iets - constructiefs: devormgeving, ln een nieuwe wereld,aan een . nieuw Nederland en eenKoninkrijk op nieuwe grondslag. Hetgaat om een program van construc-tief socialisme. .- Dè Partij van de Arbeid richt haaroproep tot socialisme tot alle voor-uitstrevende - krachten uit de .ver-schillende maatschappelijke en:.gods-dienstige - kringen.- De katholieken,georganiseerd in de Kath Volks-partij, blijven afzonderlijk/omdat deprogramma's en doelstelling van dePartij van de Arbeid hun te radicaalzijn.: Welke kant het bewind van detoekomst I zal uitgaan -ls een vraag,die alleen beantwoord wordt door demachtsposities der I beide formaties.-De „Partij van de Arbeid", richt

zich " dus inderdaad tot alle volks-groepen die naar democratie ,ensocialisme streven, de arbeiders in deeerste plaats. De naam der Partij lsdaarvoor een waarborg. Maar ook totde boeren.'Het grondprobleem endat van het bodemgebruik. de be-scherming van een redelijk bestaans-,peil voor den - zeeractueel. Ook tot de middenstandersZIJ. waren ■al gedacht ln het „Planvan de Arbeid". Zij zullen een groteplaats v Innemen in het nationalewelvaartsplan.-Ook de Intellectuelenzullen- in de Nederlandse Labour-party broodnodig zijn Ook tot devrouwen en de Jongere generatiericht de partij een beroep. Wij zul-len, een frisse, zuivere partij stichtenmet weinig gekankei en veel -be-heerste vrijheid binnen de partijzelf. Wij doen een " beroep, op demannen en vrouwen van het verzet.

Als oplossing van het prob:eem-IndonesiS ziet spreker een radicaleliquidatie van de koloniale. verhou-ding .en daarop gebouwd : een inaarbulten afgepaalde"politieke' samen-hang, met daarbinnen gelijkwaardigbewind voor leder der gebiedsdelen,met economische 'sociale en cultu-rele wisselwerking, ü

Het socialisme komt weer op vollekracht! ,■ *. "": ■ -Na deze uiteenzetting gaf het lidder Indonesische , commissie" derSDAP.' Stokvis, een drietal puntenaan, waarop het urgentieprogram in-zake Indonesië niet voldoende op-heldering geeft. Besloten werd.': dathet Partijbestuur dezeI overwegingennader zal bestuderen. 'Rede van minister Vos

Minister rVos begon zijn: redevoe-ring met een : herinnering aan detoestand, zoals die een- Jaar geleden-. In. ons'land'was Toen stierven perweek 1000:Nederlanders van honger.Het::voedselprobleem.i is' snel: opge-lost. " Minister Mansholt" heeft ver-klaard, dat' er - geen verlaging ' vanrantsoenen meer te duchten ls. maar

j 2aï zal h 1 no* waar moeten maken.Er/ ls een grote .voedselcrlsls in de'Wereld. ' . ■..' m ■ Frankrijk dreigt s een toe- ''stand zoals wij " die een " Jaar ge-leden ln ons. land hebben gehad."Als het Franse volk een beroep

'op ons doet, zullen wij dit be- "'roep moeten beantwoorden ook■ ali moeten. wij ons zelf daarvoor.beperkingen opleggen. (Bijval.)

■ Meer sigaren en 'sigaretten zijn ervoorlopig, niet. te wachten .Het gelddat wij voor onze. aankopen ln hetbuitenland beschikbaar: hebben.. be-steden wij liever anniwol en anderedringend i nodlpe'grondstoffen ":,-- Ir>- . kolierTjns'tie -ls. nw buiten-gewoon, moeilijk. Narfsr de' productietot ,■; November/December " gestegen

was, ls er weer nieuwe aarzeling enstagnatie Ingetreden. Wij moeten hethebben van wat elke dag ln onzeeigen mijnen geproduceerd wordt.

Als wij niet op onze eigen mijn-werkers kunnen rekenen, blijft onzepositie moeilijk, maar| anders zullenwij in de loop van dit jaar een alge-meen herstel kunnen krijgen. Tenoverstaan van deze geweldige ' ver-antwoordelijkheid , zullen de .mijn-werkers zich moeten afvragen of zijInderdaad allen hun plicht vol-doende doen.

Spreker hoopte,'dat men er ln zalslagen de productie voor het eindevan 1946 tot 35.000 ton op te voeren.

Over onze export waarmee wij denoodzakelijke Importen moeten be-talen, zijn wij niet ontevreden. Zijzou dit: Jaar over :de 900 miliioengulden >" bedragen;-. Maar- daarmeeKunnen wij nog slechts een' derdevan onze Invoer betalen. Alleen dooronszelf te beperken in het.niet-noodzakelljke. kunnen wij verderkomen. Vandaar dat onze radlo-induetrie nu volop voor de exportwerkt, en wij het zelf voorlopig nog«onder radiotoestel moeten doen. Hetgeld gebruiken wij liever voor , wol,graan -en andere- noodzakelijke In-voer.

m een fraaie schets vatte de mi-nister het hele beeld van onze natio-nale economie en onze verhoudingln het internationale economischeleven samen.

Gedragen door kameraadschap, ge-sterkt door het weten, gesteld op deposten, waar verwerkelijking moge-lijk is, aanvaarden wij de taak vandeze maatschappij een socialistischeen democratische wereld -. te maken.

Nadat minister Vos zijn rede haduitgesproken, werd mededeling ge-

Daan van de uitslag' van de stem-mlng- voor het Partijbestuur. Desamenstelling daarvan zal als volgtzijn: J J Vorrink,: C Woudenberg enmevr A E Rlbbius—Peletier,- voortsJ W Albarda. J A Burger, W Drees,M v d Goes van Naters, D Heeroma—Meilink, J v d Kielt, C van Lienden,S L Mansholt, L N Palar. M A Rel-naida. J H Seheps, G Slotemaker deBruinet N Stufkens, K Toornstra, Jiuln, J ln 't Veld, H Vos.

Nog slechts enkele woorden sprakde Partijvoorzittér tot slot: „Gevoe-lens van weemoed over de opheffingflor- SDAP zijn reeds gesproken. Wijzien - elkaar terug op het nieuwefront, het front van de ..Partij vande Arbeid". ■""■,.'

Reserve en onderofficierenworden opgeroepen

Het ministerie von Oorlog verzoektde de volgende waar-schuwing: " .>....

Binnen korte tijd Is, voorzover nietreeds ten uitvoer gebracht.' de■ op-roeping te verwachten van -: alledienstplichtige onderofficieren van delichtingen 1939 tot en met 1930 envan reserve-officieren, vaandrlgs !enkornets tot én met de leeftijd van45 Jaar. -'- . .--

Betrokkenen moeten er rekeningmede houden, | dat de oproeping opkorte termijn zal moeten geschieden.

Geen korfbalwedstrijden'Alle korfbalwedstrijden voor Zon-

dag van de K.N.K.B. en de erkendebonden 'zijn afgelast. -

De nieuwe partij zal eenreële,radicale politiekvoeren

De symbolen.. De gedachtenwisseling, die aanhet besluit voorafgegaan was,1hadnog menig interessant 'ogenblikopgeleverd. De vraag van de so-cialisatie als :" beginsel.. ofwel alseen kwestie - van doelmatigheid,werd van; alle kanten belicht, dejuiste gevoelswaarde der oude sym-bolen ,-, als de rode ; vlag "en■ de„Internationale" werd _■ duidelijkuitgesproken.' waartegenover men

zich van bewust was, dat mendeze symbolen aan anderen, die opgrond van'de historie er gévoels-bezwaren teeen hebben; niet moetopdringen. De aansluiting bij.eennieuwe . socialistische s internatio-nale werd buiten ,twijfel. gesteld:

Omtrent i de',. verhouding ' tot decommunisten : bleek eenstemmig-heid in de overtuiging, dat onderhen zich duizenden arbeiders be-vinden, wier;,. toetreden tot de..Partil van de Arbeid" men gaar-ne zal zien. —* de reële; radicalenolitiek. die deze: rjartil zal' voe-ren. :; zal : hvm ■de overtuieingschenden, dat ook zü daarbü thuisbehoren. .......

Tot de communistenMet nadruk werd uitgesproken,

dat er tegen ide ■ communistengeen enkel bezwaar bestaat, als zijmaar dat ene verlossende woordspreken: .-. „Wij - zijn « tegen :■ elkevorm" van dictatuur en aanvaar-den de democratische opvattin-gen, - zoals - die: in " West-Europaworden,verstaan. Maar dat woordmoet dan ook gesproken worden.

-Een vrouw nam aan het debatdeel, mevr. Steert—Brouwer > uitPurmerend, wethouder. in haargemeente. Zü voerde het' pleitvoor het inruimen van een even-redige, plaats aan de vrouw inhet politieke :- leven en - voor devergroting der politieke. belang-stelling bij de'vrouwen. ,-■ De Belgische 'gast, Ed. Anseele,'bracht de groeten van de Belgi-sche-, socialistische';.. partij over,sprak de beste; wensen uit voorde,ontplooiing van het socialisme'in Nederland en verklaarde, datde Belgische: socialistische arbei-ders -al hun krachten zullen in-spannen,', opdat zoveel . mogelykmateriaal naar. Nederland kanworden geëxporteerd voor de we-deropbouw van; ons land. .

Ovatie voor prof. Schermerhornbij de „politiek daklozen"

Nadat een motie van den heer.S.Tas. waarin grotere | vertegenwoor-diging ln de leiding van de nieuwepartij voor de verschillende groepenals „Het Parool", „De Baanbreker"en „Vrij Nederland" werd gevraagd,was beantwoord met de opmerking,dat. „wij geen portefeuille-kwestiesmoeten stellen" en dat „de daklozenhun plaats ln de nieuwe partij moe-ten veroveren", kwam prof. Scher-merhom ter vergadering HIJ werdmet een: langdurige ovatie' door deaanwezigen, die:zlch van-hun zetelsverhieven, - begroet.. Ook prof Llef-tlnck . werd met een luid applausontvangen, toen hij even later dezaal binnentrad.

Mr. dr. Bongersma, sprekende na-mens de Christofoorgroep, wees ophet historisch moment, dat wijthans beleven. WIJ beleven de natio-nale'eenheid en dié kans mogen wijons niet laten ontglippen. De verbre-king van het isolement der katholie-ken is het bewijzen van een dienstaan Nederland. „Wij zijn niet banggeweest voor Hitler", zei dr Bon-gersma, „wij zijn dus ook niet bangvoor Schermerhom, Vorrink of Joe-kes". -' .A -■-.., ■.'"■■

Prof. Lleftlnck zeld'e.' dat het pro-gram van de „Partij van de Arbeld"voldoet aan modjrn zedelijke eisenener politieke partij. De verheffingvan de arbeid zelve worde centraalgesteld. De arbeid mag niet enkelworden beschouwd als koopwaar. Zijis een onvervangbaar onderdeel vande maatschappij. . Het Is dure ge-meenschapsplicht, te . zorgen voorarbeid voor allen en voor een mens-waardig bestaan, ialdus ""prof. Llef-tlnck. .De werkgevers dienen -te be-grijpen, dat zij in hun arbeiders met„mensen" te maken hebben en datzal men ook ln de komende Bedrijf-schappen voor ogen moeten houden.En dat alles is opgenomen ln hetprogram van de nieuwe partij, be-sloot spreker.

Prof. Schermerhom richtte zich inzijn rede in het' bijzonder tot hetplatteland/Daar ook zal de stem vanac „Partij van de. Arbeid" wordengehoord. Wij gaan alle mensen vanalle politieke schakeringen verenigen,die bereid zijn mede te werken aande komst der sociale gerechtigheid,ook in ons land. Daarbij is niet hetradicalisme van het woord, maar hetradicalisme van de daad noodzake-lijk. Geloof ln elkanders goede trouwis daarbij eerste vereiste. Ons volkheeft de roeping bepaalde waardenln de wereld te vertegenwoordigen.Daarom, besloot prof. Schermerhom.roep ik u toe: „Trekt mee ten strijdemet de „Partij van de Arbeid" voorvrijheid en recht voor ons land en lnde wereld". ".--■" - -' In een motie sprak het congrestenslotte uit; dat -de nieuwe partijgekenmerkt wordt door een socialis-tische geest, welke aanknoopt bij dezedelijke ; gerechtighéldsdrang lnhet vroegere- socialisme, dat. dezepartij, bevrijd' van haarvroegere doc-trines, dus beschouwd kan " wordenals een nieuwe partij, hetgeen ook lnnieuwe symbolen . tot " uitdrukkingzou "■ moeten komen, dat men -opgrond. daarvan tot die 'partij toe-treedt."",-. , '~r--::';~ =»:;.''—.■

Ook de „politiek daklozen" inde „Partij van de Arbeid"Naar een samenleving van gerech-

tigheid en menselijkheid„Het is zeker geen alledaags verschünsel in het politieke leven

van Nederland, dat politiek daklozen een congres houden", aldusmr- G- E- Van Walsurn op het congres, van wat men in de wandel„De groep Schermerhom" noemt.' Spreker schetste de ontwikke-ling"uit het nota-comité — dat na het congres van de Neder-landse Volksbeweging streefde naar een doorbraak in de politiekepartijen — tot aan de bereidheid deel:te gaan uitmaken vande „Partü van de ArbeicJ". Aanvankehjk geloofde" men weinigsucces te nebben met het overleg der. partijen. Doch vooral opaandringen van de S.D.A.P., waar men in een gemeenschappelükeverkiezingslijst weinig heil zag, en-alleen fusie als de juistepolitieke weg beschouwde, zijn de. voorbereidingen voor het op-richten van de'."„.varttj van de Arbeid" toch geslaagd.

.Mr. Van Walsurn drong er opaan, plaatselijk .■:en -~. gewestelijknota-comité's te vormen, die deweg naar.de „Partij.van de Ar-beid" zullen openen..Spreker zietin de „Partij van de Arbeid" eenmogelükheid. om te komen toteen betere, op gerechtigheid - enmenselijkheid gebaseerde samen-leving/ " ""v-. ; .'.'" ';■■■- ":! -De heer C. Kleijwegt gaf eentoelichting op -het beginselpro-gramma van de nieuwe partij. Hijroemde de bereidheid van allen,dia . aan het overleg deelnamen,toi een nieuw socialistisch | begin.Men dient geen angst te hebbenvoor het klimaat,- waarin' wü te-rechtkomen, aldus : spreker, wijbepalen'zelf mee dat klimaat.

Natuurlijk zullen er binnen departij gradaties, zijn, dat is ge-zond. Mits men maar als beginselde socialisatie aanvaardt en hetwinstmotief afwijst. Wij staanvoor een nieuw politiek begin inons leven. Dat moeten, wij aan-

vaarden, want wij hebben ', eenschuld aan onze doden en eenplicht tegenover de levenden.

De weg van het socialismeMr. H. B. Engelsman zei in een

toelichting op het urgentiepro-gram, dat het erom gaat de wegvan het socialisme te kiezen. Denieuwe socialisten willen samen-gaan met de oude. Aan.de handvan de punten van het urgentie-program toonde spreker aan, datde nieuwe partü socialistisch is enanti-kapitalistisch. De socialisatieals dogma kunnen wij'hiet aan-vaarden, aldus de heer s Engels-man. En het verheugt hem, dathet urgentieprogram "slechtsspreekt van socialisatie van be-paalde onderdelen - van ons be-drüfsleven. Aanknopend bij eendiscussie daaromtrent in „HetVrüe Volk", zeide spreker te ho-pen, dat de stroming van mr.Willemse, die socialisatie van debeschikkingsmacht ; stelt' bovendie van de eigendom, het in dekringen van de S.D.A.P. zal win-nen. De ' oude socialistische be-ginselen van historisch materia-lisme en klassenstrijd, achttespreker, gezien de ontwikkelingder laatste jaren, geen bezwarenmeer. Hü . behandelde het pro-gramma ten slotte puntsgewüze. .

Mr. H. Willemse sprak over deorganisatie van de „Partij van deArbeid", die naar zijn mening eeneenheid in verscheidenheid zalvormen. Over de taak '. en 'dearbeidswüze van de werkverban-den kon spreker niet veel zeggen;omdat, hierover in' de studiecom-missie nog niet 'is gesproken.Spreker zou de kwestie van deoude symbolen van de S.D.A.P.naar een' werkverband willenverwijzen. Een volkomen nieuwevlag zou de partijvlag moetenworden. Spreker deed mededelingvan de voorstellen omtrent be-stuur en | pers. Mogen velen dekans, die thans in de „Partü vande Arbeid" geboden wordt grüpen,aldus beslcot mr. Willemse. Daar-na werden de " discussies . ge-opend.- V:-':'.-. . ", i„„ . ■-

C. D. U. fuseertHet op 7 en 8 Februari te

litrecht gehouden congres van deChristelijk-Democratische Unie,heeft met grote meerderheid vanstemmen besloten toe te tredentot de Partij van de Arbeid.

Hierna werd, met op 2 na alge-me stemmen besloten, de C.D.U.met ingang van deze vergaderingop te heffen. Een minderheidheeft onmiddellijk .na deze ver-gadering opgericht de Christelijk-Democratische .. Volkspartü, aanwelke nieuwe .partü het - orgaan„De Strüder" werd overgedragen.

—■ De minister-president van deSpaanse republikeinse regering, JceeGlxal, ls Vrijdag aangekomen op hetvliegveld Orly bij Parijs..- ■■---..._.. ..

Teét' Te kooi

" bedekk., | kl. gord.,' z.g.a1660 bur. Viét Gasraairol 1 meteiserelstraatal. Te koop37-38, h. hp„ grijs sw.64 cm. 1.mantel w. :persdaner nschort ’ 7.iJ. C. .v.-'dlevenstraatét Te kookoffieketelpot, primastel IvorenEen herenciln prima swegen, Dj45a, Spange|ét Ter overjapon (broc:herencostui;no. B 1638ét Te koopbedjasje,vojuffrouw. Jden, Rus:Rotterdam.ét Te koorsalonameub

"opkopers. G'geretraat 1:.ét Wegensmooi Engelameubleme:z.g.a.n., onRosestr. 1Rotterdam-IA Te kooj.zwart emï,z.g.a.n. ’ 6Zeisstraat '.9, Zuid.

Riét Rullenhoge klnde27 voor eenHutkoffer tVree, Bildeét Wie ruikamer si! 'keuken, vrgr. woning iselaan ofM. C. MOt 'f.17 (Zuid)...fét Rullen iTbr. J.sch. nv.-.st.z. j.sch. j jTolhuislaan?.!ét Te rull«finish dresgoede radiigel, Braban

'. Ka'ét Net de?gevraagd - ivan - Rotti i

’ 15.— per jven C. Kohofstraat ; .kei).ét Te huualleenst. ■vrgemeubil. la-,-derkamer iï -P/a G. M.Arnoldstraa jét Een gekamer teheer alleension. (Zuidno. B 1652«ta Kamer |v. keuken. ( ..(Z.) P. T.straat 13b, ,

Woi i■Dorp (W.f ■'ln N. of K .;1637 bur. *ét Woningmooie le e: ■(C.) tegenof halve v, ,tSmit, Janno. 30b, B ;ét Wie n ■mooie won -,bovenhuiswoning.Hoflaiid.' T "V Hm jét Huweli.i {vast werk,

'making . m ]of gesch. ï40 jaar. Lining. Ktn<i .Br. ond, n< 1van dit bl.: .ét Dame, ' jvriend, I goe j,

met naamhet bur. v.n0...8 1644. .;VY Div,A Ook IJ t /tarist won -verrassendleer: ilcrhythmisch .spelen. Loi -,Speijkstr. I .* Schilde: 1pen. wordei 1bij |D. v.Hoogïandsti 1* ■>. Borduu .adres voorvan-japonnlevering 1. J>fcerstr.. 23b,"singel.

Pers Ialt Dame,geplaatst' ?■eter, liefstdam. Br.1634 bur. 1.ét Jongen:mldd.bare t ..machinist * .trekking U ,J. H. L.Struiitenwes -dam-Zuid.ét B.z.a. n .:Jr., ln eer .gezin, 1 of i ,bezwaar.' B §B 1646 bui .TWEE „APOSTELEN" OP HET S. D. A. P.-CONGRES. — Op

26 Augustus 1894 richtten zij te Zwolle mede'de S.D.A.P. op: de*V , veteranen W. H. Vliegen en A. H. Gerhardt.

HET VRIJE VOLK2Ingezonden. Mededelingen i

De oprichting van de'

Partij van de Arbeidtoont toekomstig inzicht..

' Met.Groeneveld-Brillenziet U in de toekomst

. OOSTZEEDIJK 286, TEL. 26777

Zaterdag 9 Februari 1946

Page 3: Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad...mening te zün. dat de.parlemen-taire/ commissie uitNederland de onderhandelingen in geen enkel opzicht nadelig zou kunnen be-ïnvloeden,

„EENNIEUW BEGIN, EEN NIEUWE WEG!"Banning opent

Congres Partijvan de Arbeid

De Partij van de Arbeid, zo vingprof. dr. W. Banning zijn rede aan,staat gereed, om aan de wil van hetNederlandse volk tot politieke ver-nieuwing, tot een omzetting dermaatschappij ln democratisch-socia-llstische richting, gestalte te gevenen daarmee een waarlijk nieuw beginln ons politieke leven ln te luiden.Wij, die hier zijn samengekomen,niet om van dit interessante gebeu-ren getuige te zijn, maar om metonze verantwoordelijkheid en onzewil tot recht en gerechtigheid ons-volk te'dienen en een stuwkracht totverheffing der brede massa te zijn,'— wij zullen ln dit historisch ogen-blik aan onze persoonlijke gevoelenshet zwijgen opleggen, omdat belang-rijker zijn de maatschappelijke engeestelijke krachten, die dit nieuwbegin hebben mogelijk gemaakt. -Want zó vooral willen wij het stel-len: er wordt van vandaag af eennieuw hoofdstuk geschreven ln hetboek der geschiedenis, zowel van.desocialistische geschiedenis en ge-dachte' als van het politeke levenvan dit. volk. Tegelijk zeggen wij erbij': dit nieuwe begin ls voorbereiddoor de krachten en bewegingen vanhet verleden, en het wezenlijk waar-devolle van dat verleden wordt mee-gedragen als een levend bezit, eensterke kracht, een stuwende motor.

In dit openingswoord, uitgespro-ken ln opdracht van de politiekeStudiecommissie, stelt spr. zich voorduidelijk te maken, dat hier sprakels van een Onvermijdelijke groei enallerminst van een ln elkaar getim-merd revolutiehuls of van een be-denksel van een stelletje goedwlllen-de intellectuelen.

Socialisme der arbeidersGedurende een halve eeuw ls lnNederland het socialisme de zaak der

'arbeiders geweest. Dat heeft niet an-ders gekund en deze innige verbin-tenis heeft de arbeldersmassa dekracht geschonken, om zich uit ver-drukking en vernedering op te hef-fen en zich een plaats te veroverenln de volks- en cultuurgemeenschap'

Als belangrijkste trekken van ditproletarisch socialisme springen vierkenmerken naar voren: het is gebo-ren uit het verzet der rechtelozen,der verworpenen der aarde tegen eensociale ellende, die alle mensenwaar-de in hun bestaan bedreigde; zijnstrijd is gevoerd als belangenstrijdvan deze arbeidersklasse, als klassen-strijd tegen grootgrondbezitters enkapitalisten; de stuwende idee is ge-weest de idee der sociale gerechtig-heid; het is althans in zün hoofd-stroom verbonden met elementenvan levensbeschouwing, ten delestammende uit de 18e| eeuwen deFranse revolutie, ten dele uit dedenkbeelden der 19e eeuw: rationa-lisatie, poslvltisme, evolutiönisme.Van deze drie kenmerken zijn erdrie, die de arbeidersbeweging moes-ten isoleren van andere volksgroepen.

Het heeft geen zin meer, om overhet anti-natlonale of anti-godsdien-stige van deze beweging te spreken,omdat zij nlt zichzelve deze anti-thetische tegenstelling overwonnenheeft. De enige antithese, die zij be-houden heeft en behouden moet, isdie tot het kapitalisme en de dicta-tuur. Deze antithese wordt pas op-geborgen, wanneer een socialistischemaatschappUvorm zal zUn bereikt e>nalle dictatuur van de aarde.zal zijn.verdreven.

Tussen de oorlogenTussen de beide wereldoorlogen

voltrekt zich ln de arbeidersbewegingde breuk met het communisme: zijwordt straks ln Italië en Midden-Europa onder de voet gelopen doorhet nationaal-soclallsme; zij ziet lndo West-Europese landen haar Inner-lijke kracht bedreigd door de slepen-de werkloosheidscrisis; haar socialis-tisch ideaal schijnt naar onzichtbareverten terug te wijken; de democra-tie schijnt zwak te staan tegen dedreiging van de.komende oorlog —net lukt ln Nederland nog wel omde getrouwen bijeen te houden, maarvan een bezielende doorbraak naarnieuwe bevolkingsgroepen ls geensprake. Het algemeen politieke beeldIn Nederland is van een beklemmen-de machteloosheid. - " " -- Volgens spr. betekent deze periodevoor het groeiproces, waarvan. thansde Partij van de Arbeid de vrucht ls.drie dingen: het ontstaan van hetPlansocialisme. waarin realiteitszinen begeerte naar concrete, construc-Itieve arbeid der socialistische arbei-dersbeweging kristalliseren. Wellichtnog belangrijker hierin ls echter eenander- element, n.l. het nationale.Het Plan van de Arbeid wilde zijnten Plan voor het gehele NederlandseVolk; misschien voor het eerst wordtpet socialistische pathos aan hetnationale verbonden, en wordt op dsverantwoordelijkheid voor het natio-nale welzijn een beroep gedaan.

De intellectuelenEen tweede verschijnsel uit deze

periode is de steeds scherper naarvoren tredende verontrusting ln in-tellectuele kring. Ingenieurs en be-drijfsleiders gaan begrijpen, dat deferwoestend» werkloosheid samen-

Van vandaag af wordt een nieuwhoofdstuk geschreven in het - boek

der geschiedenis, zowel voor de socia&—tische geschiedenis en gedachte, als voorhet politieke leven van dit volk; ditnieuwe . begin is voorbereid door,. dekrachten en bewegingen van het ver-leden. Het Socialisme dat onsvereninigt,is- onverbrekelijk verbonden aan dedemocratie, het gaat uit van de, per-soonlijke waarde van den mens, het wilsocialisatie of andere middelen, die hetalgemeen dienen, het wil eenrechtsorde van de arbeid. Wij krijgen dekans om een waarlijk nieuw begin temaken', wanneer de socialistische bewe-ging, met behoud van haar zedelijke

hangt met de structuur der samen-leving. Andere intellctuelen; ziende wanstaltlgheid van de moderneasfaltcultuur, waarin de massa-menseigen geestelijke slavernij leert be-jubelen. Tallozen onder de geeste-lijke werkers worden verontrust doorhet opkomend georganiseerd barba-risme van het nazidom. Er komt eenfelle anti-burgerlijke en ook anti-kapitalistische gezindheid, die echternog geen -concrete vorm—vü-idt,'"..en'niet één wordt ■ met het socialismeder arbeiders. '-:: " -

Een derde verschijnsel ls de toe-nemende verontrusting in godsdien-stige kring. In de R.K. wereld heeftdoorgewerkt de bewogenheid vanRerum Novarum en QuadragesimoAnno; - daar komt op de bewegingnaar een „Nieuwe Gemeenschap",daar komt verzet tegen de conserva-tieve coalitie-politiek. In de C.H.Unie tekent zich om „De Nederlan-der" een radicale groep af, scherpanti-kapitalistisch in naam der ge-meenschapsgedachte. De C.D.U. steltvoor het orthodox protestantse volksocialisatie als rechtseis, en bindteenzware strijd aan tegen het conser-vatisme, dat zo rampzalig voor hetprotestantse volksdeel is geworden.Typerend voor de situatie tegen 1940waren allerlei conferenties ln Woud-schoten. Barchem, Bentveld: daarkwamen in hoofdzaak niet-sociaal-democraten, gedreven door anti-kapitalistische, antl-burgerlUke geesten strevend .naar een concentratievan nationaal-constructieve krach-ten in radicale zin.

De bezettingToen greep ona de overweldiger.

Toen kwam over héél ons volk hetlijden. Dit lijden was niet het gevolgvan een natuurramp, het was lijdendoor onrecht; Hier, in het natio-naal-soclallsme, stond het onrechtvoor ons als systeem, tot inuiterste consequenties doordacht enuitgewerkt. Wij hebben de nazl-ter-reur ondergaan, bovenal als eenrechtstreekse aanval op ons mens-zijn, op ons persoon-zijn. Deze vol-strekte ontkenning van de persoons-waarde van. den mens heeft, ons deogen geopend voor het demonischevan het nationaal-soclallsme, 'beefthet verzet doen oplaaien aan aUekanten. Uit het lijden door onrechtbrak de kreet om gerechtigheid los,uit de slavernij door onrecht deontembare begeerte naar vrijheid.

Voor liet ontstaan van de Partijvan de Arbeid heeft deze periode be-tekend: bij tallozen, komend uit zeerverschillende geestelijke en politiekehoeken, zijn scheidingsmuren geval-len, d» onwezenlijk bleken. Tentweede: als de kreet om gerechtig-heid en vrijheid echt en gaaf ls, danmoet voor de toekomst de concretevormgeving, de daad der sociale ver-werkelijking ons samenbinden en la-ten wij ons niet weer terugdrijvenln oude gescheidenheld. Ten derde:als een socialistische beweging bezie-lend en scheppend zal zijn, dan moetde zedelijke kerngedachte worden be-vrijd van die antithetisch* Isolerende

en dus remmende elementen, diehaar in het verleden hebben geken-merkt: of, positief gesteld, dan zalhet socialisme als zedelijke 'levens-vorm, als vormgeving der sociale ge-rechtigheid menselijke waarden ho-ger stellen dan economische. -~

In één stelling samengevat: wijkrijgen de kans om een waarlijk

~-. nieuw, begin te maken, wanneerSj dé socialistische beweging, met

" behoud van haar zedelijke kern-":,gedachte, met behoud ook.van .de strijdbaarheid en de kracht ..der arbeidersmassa, zich sociaalverbreedt en steunen gaat op allesocialisme als zedelijke levens-groepen, die het democratisch .| socialisme als levensvorm willen,en zich volkomen openstelt voorandere levensbeschouwingen en. motiveringen, dan die met deoude beweging waren vergroeid.Zó leefde het, als Ik mij niet ver-

gis, aldus spr., In brede kringen, dievroeger tot de socialistische bewegingniet hebben behoord, en die thans —door werkloosheid en bezetting totpolitiek bewustzijn en sociale verant-woordelijkheid ontwaakt — zoekennaar een politiek tehuis, of liever:naar een sterke, stuwende stroom, dievoert naar betere toekomst.

■ Na de bevrijdingEindelijk kwam de bevrijding. Na

de eerste diepe verademing stuk voorstuk ontnuchteringen: chaos, verar-ming, morele verwildering. Men vondmoeizaam de weg naar de rechtsstaatterug. Allerlei reactionnaire krachtentraden te voorschijn. De smartelijkstevan alle teleurstellingen was Indo-nesië. -.-■■"' -'. V. .

Te midden van dit alles toch ook:een regering met socialistische In-slag, die de schouders durft zettenonder een ' bovenmenselijk zwaretaak, en die in haar samenstellingeen eenheid brengt van „oude" en„nieuwe" socialisten, beloftevol voor-beeld van wat in brede volkskringenzdch nu moet doorzetten.- Verwant daarmee: pogingen uitverschillende kringen om tot eenradicale vernieuwing te geraken,daarbij Inbegrepen een politieke ver-nieuwing,. een wü om de organisatievan het partijwezen te doenwoorden aan de verhoudingen vandit beslissend ogenblik. \t-

De belangrijkste van deze pogingenls de Partij van de Arbeid. De feitenzijn bekend uit de brochure - vanThomassen. Spr. geeft thans de visie,welke de Politieke Studie Commis-sie, onder het samenspreken en wer-ken, heeft, geleid, heeft verenigd.

Straks, na het puinruimen, hetorde brengen ln de chaos, het finan-cieel herstel, blijft voor bet Neder-landse volk temidden der West-Europese volken staan als het meestbeslissende vraagstuk: het sociale.Van de oplossing van het socialeïiaag3tu_. van de plaats die men ln

de -strijdbaarheid enkracht der arbeidersmassa, zich sociaalverbreedt en steunen gaat op alle groe-pen, die het democratisch socialismeals zedelijke levensvorm willen.

- Er moest een. doorbraak komen, ermoest een nieuw begin worden gemaakt.Nu wij hier samen de Partij van de Ar-beid ; voorstellen aan ons Nederlandsevolk, mag ik het dankbaar uitspreken:er is een doorbraak, er wordt een nieuwbegin gemaakt, een' nieuwe'weg wordtgeopend!", aldus prof. dr. W. Banning inzijn grote openingsrede van het Congresvan.de Partij van de Arbeid, die Zater-dagochtend is gehouden.' V

het economische en ln de sociale ver-houdingen in het hele volksleven zaltoekennen aan de Arbeid — dit wilconcreet zeggen, aan' alle werkers methand en hoofd — hangt de regene-ratie rechtstreeks af.

Deze oplossing moet worden ge-zocht in socialistische zin. Maar hetwoord socialisme* zegt nog niet zobijster veel — het socialisme datons verenigt,: heeft vier essentiëlekenmerken: het is onverbrekelijkverbonden aan de. democratie; hetgaat uit van de persoonlijke waardevan leder, die een menselijk aange-zicht draagt, en wil de menselijkesamenleving zodanig leiden, ' datieders menselijke persoonlijkheidzich kan ontplooien; het erkent hetrecht en de'plicht der gemeenschap,om in de bezltsverhoudingen in tegrijpen, door socialisatie of anderemiddelen, waar het algemeen- wel-zijn dit eist; het wil een rechtsordevan de Arbeid stichten, opdat iederewerker als volwaardig en verantwoor-delijk lid der gemeenschap zijn levenleiden kan; het wil géén levensbe-schouwing , zijn, het wil geen gods-dienst van het socialisme, liet is dusaan generlei filosofie gebonden.

Ten bate van dit socialisme, lndienst van de strijd voor de verwer-kelijking van deze maatschappelijkeIdee, wil de- Partij van de Arbeidalle krachten verenigen, Het socia-lisme, ■ waarvoor wij strijden, ismensheidszaak, het dient de waar-achtige, sociale bevrijding van allen.

Het nieuwe begin

' Over de voorlopige samenstellingvan de Partij merkte prof. Banningop, dat bestaande politieke partijentot eenheid zijn gekomen — op zich-zelf reeds een belangrijk feit voorheel. ons volk. Belangrijker echterdan dit, zij het dan voorlopig nietnaar getalssterkte, maar wel naar degeestelijke betekenis, noemde hij hetfeit. dat een groep z.g. politieke dak-lozen 'zich'thans met overtuiging Inde gelederen schaart. . <! . - -Wie deze daklozen zijn? Voor eendeel lieden, die met hun vroegerepolitieke I partij hebben gebroken,omdat zij de principiële positie vandeze partij verouderd en onvrucht-baar achten. Voor een ander deellieden, voornamelijk jongeren, dietot geen der oude partijen wenstente behoren. Zij kiezen thans bewusten met overtuiging de Partij van deArbeid, omdat deze waarlijk eennieuw begin Inluidt.

Over hun hoofden heen, . maarsprekende uit hun overtuiging, diain jaren van innerlijke strijd is ge-groeid,' klinkt thans tot die tien-duizenden Andere politieke daklozenln ons volk de oproep:, uw plaats ishier, midden ln de brede, sterkestroom, die radicale vernieuwing wilen de weg bereiden voor een nieuwesocialistische orde.

Ten aanzien van de Internationalenoemde prof. Banning het vanzelf-sprekend, dat de nieuwe partij haaraandeel zal leveren aan het opnieuwnoodzakelijk internationaal contactvan alle partijen,: die op grondslagvan de democratie streven naar eenomvorming van de maatschappij insocialistische zin. Wat zou er immersanders komen van een geleide econo-mie, dat van een herstel van Europa,zonder nauw contact met de LabourParty, die in West-Europa de leidinggeeft? ...

De arbeidersEn de arbeiders? Nlemands sluit erde ogen voor, dat een gevaar dreigt:zullen de arbeiders niet worden af-geschrikt? Zullen zij de nieuwe Partijniet de rug toekeren, omdat zij zo-

veel „burgerlijke" - elementen 'op-neemt? Is de Partij geen fout. omdatjzij wèl een doorbraak naar „rechts",maar .niet naar „links" betekent?Zullen de „intelectuelen" de zaal-voor de arbeiders niet bederven?

Men kan over'deze reeks vrageneen hele boom opzetten, b.v. over dehuidige inhoud van de begrippen„links" en „rechts". Maar het ant-woord weze eenvoudig: lees heUUrgentieprogram, en let op de daden.Zonder de stuwkracht', de politieke,ervaring en de scholing der arbeiders,zonder hun wil tot het socialisme)wordt de nieuwe Partij nooit, wat»zij- ln dit uur van grote verantwoor-delijkheid worden moet.

Politiek geschoolde arbeiders wétenheel goed, dat het socialisme moet*steunen mede op andere bevolkings-groepen, op boeren en tuinders, oi>nieuwe middenstand en intellectu-elen. Het ls onwaarachtig een tegen-stelling te scheppen tussen arbeidersen Intellectuelen; zij konden elkun-der nimmer missen, maar zeker nietin de periode van herstel en maat-schappelijke reconstructie van thans.Men lelte op de daden. Op die «lercommunisten. Op die van de nieuwePartij. Laat de daden spreken. _

De kwestie, voorts, van' het gees-telijk klimaat is niet eenvoudig. Wieis opgegroeid bij oude socialistischestrijdliederen, voelt zich niet thuisbl.) hen, voor wie psalmen en gezan-gen, of : Gregoriaanse muziek dier-baar zijn. Maar zij die de Partij v:'Ude Arbeid waarlijk willen, zullen wij-zer zijn, dan daarop de samenwer-king te laten afstuiten. De banddoor alle kllmaatverschillen heen isde ■' verantwoordelijkheid voor 011*hele volk in nood, de wil tot sociale*gerechtigheid en vrijheid.

De kwestie, tenslotte, van de gods-dienst. Is het een kwestie? Voor wie»iets verstaat van de nood van 0113volk, van de grote dingen die nodig)zijn, van waarlijk groot* denken,stellig niet. In de oude S.D.A.P. deplaatste jaren was het probleem over-wonnen.'In deze zin n.l. dat ieder,de vrijheid werd gegeven om'-'heU.socialisme te verdedigen op groncCvan of in verband met zijn levens-beschouwing. Het is ook nog weSsterker te zeggen: van den Christen!werd verwacht,' dat hij als Christen!spreken zou. De nieuwe Partij vartjde Arbeid neemt in dit opzlchtastellig de verworvenheid der S.D.A.P*over. - . .

Prof. dr. w: BAN*NING, voorzittervan de NederlandseVolksbeweging, dievandaag het eerste.congres van de ..nieuwe Partij tap.

de Arbeid': opende.

3Zaterdag 9 Februari 1946

(Zie verder pag. 6.A

In de Nieuwe Kerk te Amsterdam wordt een grote tentoonstelling voor-bereid over het verzet in Nederland, uitgaande van de Stichting 1940-1945. Men ziet op deze plaat een van de medewerkende kunstenaars bezigmet het vervaardigen der grote wandschilderingen.

HET VRIJE VOLK

Page 4: Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad...mening te zün. dat de.parlemen-taire/ commissie uitNederland de onderhandelingen in geen enkel opzicht nadelig zou kunnen be-ïnvloeden,

Mr. Smit komt naarde stad

Een oude rot. aie mr. Smit uitGouda, één die het klappen vande zweep kent. Rustig .stond hüdaar. dicht bii den verdachte enscherp luisterend naar de woor-denvan den officier van Justitie.Hü 'was een beetje doof, die mr.Smit. en daardoor maakte hü. aldadelijk een joyeuse entree. Al-vorens hü namelijk optrad in dezaak. waarvoor hü de verre reisnaar Rotterdam had aanvaard,nam hü en passant de verdedigingvan een gedetineerden dagjesdiefwaar. „Ach ja, edelachtbare", be-gon hü, ~'t is een oude man enhü is tevoren nog nooit met hetgerecht .in aanraking geweest."„Nou. wü kennen hem anders allangei dan vandaag, dit wordt zün23e vonnis", lichtte .de politie-rechter hem welwillend in. „Watzegt u?" En de hand van mr. Smitbewoog zich naar zün oor. „Zündrie en twintigste vonnis!" bruldede politierechter. Mr. Smit, wasverbaasd. „O ja, dat verandert dezaak natuurlük. Wat zal ik er danvan zeggen." Daar was zelfs voorhem geen. eer meer aan te be-halen. Maar bü zijn volgende zaakzou hü dien grinnikenden offi-cier "wel eens wat anders onderde neus draaien. cssë "■> ■*■ ■'■'-■En het werd wat anders. Zntwee fietsendieven hield hü meteen ■ voorwaardelijke straf-netjesuit de kast. Het gehele systeemvan öe cellulaire gevangenisstrafhaalde hij ervoor omver. Niet fel,

hoogdravende woorden, maargemoedelijk, verhalend uit de tü'd',toen hü zelf als politiek gevan-gene van de Duitsers zün dagentemidden van de beruchtste boe-ven ' des lands sleet. In gezelligekout vertelde hü, wat hü allemaalvoor slechts van die heren hadgeieerd, zodat de ernstige trekkenrond 's politierechters mond zichtot een al breder wordende glim-lach ontplooien en zelfs de offi-cier de vrolükheid in zijn ogenniet kon verbergen.-De politierechter wilde het er voordeze keer wel eens op wagen meteen voorwaardelijke straf en eenproeftijd. ' V "':'"' P -''-.;:::'

En.zo vertrok mr. Smit weer

naar Gouda, vriendelijk, gedag-geknikt door de mannen achter detafel.. ' :■',." ■ -. .

Doe er aan mee!De Rotterdamse Bestuurders-

bond belegt een viertal cursus-sen voor vakbondsbestuurders enander kader van de vakbeweging.Belangrüke cursussen, die vragenvan deze tüd zullen behandelen,die het kader der vakbewegingde scholing brengen moeten, nuen voor de toekomst van zo uiter-mate grootbelang. Voor dit kaderin de meest uitgebreide zin zijnnog kaarten verkrijgbaar, maarook voor de belangstellende leden.Men verzuinie deze gelegenheidndet. -Op 15 Febr. een cursus over de, .Internationale Vakbeweging"21 Febr. over „Loon- en Prijs-politiek"; 28 Febr. over „Een-heid/samenwerking of strijd" en7 Maart over „Beginselprogramvan het NW". Ze worden ge-houden in „Ons Huis", Gouverne-straat 33, vangen des avonds omacht uur aan en de kosten voorde vier cursussen bedragen slechts50 cent. Deelnemerskaarten bijde R.8J3., Van Vollenhoven-straat 25. \ i

Films van deze week— Boris Karloff herinneren weals de man van d* griezelfilms.Ooik ,AlS dodien herrijzen" wektverwachtingen ln'. deze richting.Doch in dit opzicht : zullen debezoekers van Prinses , welteleurgesteld zün. Op ons maakteKarloff in elk geval meer de in-druk van een zieligen ouden man,die zijn levenswerk vernietigdzag en daarvoor wraak wildenemen. Eerlijk gezegd), vondenwü het geestige voorfilmpje grie-zeliger dan .de hoofdschotel vanhet programma.— „Nog noodt vertoond op defilm en in de werkelijkheid",schreef een Amerikaanse. kirantvoor de oorlog van DorothyLamours grootste film „Orkaan".En wij geloven, dat de schrijwrvan die regels, geluk had. In hetbegin van de f&hm — die men inColosseum kan zien — komthet leven op de Zuidace-eilandenons wel wat eng ldeflük*voor enop het laatst, als de orkaan op-steekt, laat men de natuur-elementen wel heel . erg onge-breideld te keer gaan. Niettemin,de wijze, waairop men het geheelin beeld heeft gebracht,. maakt„Orkaan" tot een van de bestecri spannendste films van ïdevooroorlogse periode.

Automobielindustrie„Rotterdam"

" Te .Rotterdam ls opgericht déN.V. Automobielindustrie -terdam". . Het kapitaal v bedraagteen millioen gulden, waarin doorde oprichters voor f 400.000 wordtdeelgenomen. ,' --,_.,

Boksenin het Stadion

' Henk Spaar organiseert Maan-dagavond :in. de hal van hetStadion Peüenoord bokswedstrü-den. Het programma vermeldtnaast vele amateurspartüen eenprofpartü tussen Bep Diessen enArie de Jong. - . " -

DetaillistenoverzichtDoor detaillisten m te leverem bon.

nen ln de week van 10 tot en met16 Februari 1946. Jan 725, 82S + rest

554, 646 (>,4 lts.). Koffie 726 + nest.'510 (1 rts.). Brood 763, 769, 868, 869(8 rta), B 79—80, p 71—72 (4 rts.).Eieren rantooenbonnen (apart ■ op-plakken) B C 77 + 861 rest. B C 70.,826 (1 rts.). Thee 545 + rest 347(1 lts.). Me* A 03 + rest. A 02 (%rts.), B C 03 + rest. B C 02 (1,4rts.), D E 03 -f' rest. D E 02 (2>,4rts.). Hu'ishoudzeep 727, 827 (',4 rts.)+ rest. 528, 622 (1 rts). Zachte zeep728, 828 (1 rts.). Aardappelen B 78,009. 509'(1 rts.) + rest. B 69, 002,502 (1 rts.). Tabak (groesdeis) coupu-res, 621, 622 + rest. coupurujs, 589—590., Zuidvruchten (grossiers) 425,468, 62J. Petroleum 120—830, 119," 120(1,4 rts.) 65, 66 „petr.", 17, 18, 19,20, 21, 22, 23, 24. 117, 118 (2 rts.).Leder . bekende bonrueni. Brandstof-fen 43 tot en.met 45, 46 tot en met48 (1 rts.).. Brandstoffen (lnd.k.,mdjncokes) coupures, b C d E ver-bruikers. ' Textielgoederen punten , 1en 10, 1 tot en met 28 VA 510. Idem.toew, Dlstex MD 85. Smeermiddelenperiode H m Joi... . "r'-iy'ithi-

SCHEEPVAARTBERICHTENRotterdam aangek 8 Pebr: Actinda

Londen James & Co. Parkhavendwarsliggers; Zeeimeeuw MiddQesbroSoetemeer & Pekkes Spoorihaven am-moniak; Kuwt Mlddlesbro James &Oo.' Mierwehaven C. Sw. Ijzer; Hast ITrondihelm H, Stlnmes Parkhaven OZledig; Coen ■ Grangemouth VermaasMerwehaven C. Sw. '■ ijaerj' EmpireHarcouTt Bouaan MtaMer & 00. Waal.haven 14 ledig. ■■" -''

' Vertr 8 Febr Mecklen/bu»rg n Har-wieth; Batavier n ddto.

Amsterdam, aangek 8 Febr: Kijk-duin v Gothenburg , -~.,.

, - . Nederlandse schepen " ■Westpleim 3 : v.: Oamdltff te BuenosAires (Vsrb); Koningin. Emma 4 vPara n, Trlnidad; Boschfomitelni NeiwVork n Batavia B'vFort Sadd; KotaGede Freanamtlle n Rottp .7 Gmajrdni-fua cm wordt 12 te Port SeJdi verw;Tjibesar 6 v Batavia te Fremantle(Verb).. '. .' '-'-' .' ':""■"'.' .Berkel 7 v Rott" té - Barry Docks(verb);. Oosterbeek, Rott n Mobile,8 350 mijl Z van Bermuda; Zuider-haven 9 nm v Londen.te..Rott verw;Mulan 9 v Immingham te Vllssingenverw; Orahjepolder 9 V. Londen teRott verw; Dordrecht 9.V Londen teRott verw; Mirza 10 v Curacao teRott verw;,. Hercules 11 v Jaffa teRott verw; Stuyvesant 7. v Trlnidadn IAntwerpen; ". Prins ..Ma'urlts 8 vGothenburg n Amst; Adacica 7 vRott te Gothenburg; Ganymedes 8 vNapels n Dakar; Orestes 8 v Amst nDublin; Java 7, v Buenos- Aires teMontevideo; Tjitjalengka 7 v Liver-pool' te Londen; Erna 8 v.Londen nAmst; Nezo 8 van Londen n Amst.Nigerstroom v Amst n W-Afrlka 7v d Gironde; Ruys p 4 Gibraltar:Vermeer vertr 10 v Kaapstad n PortElisabeth.

RepatriëringHet ms Noordam kioimt met 1624

repatriërenden aam boord naar Ne-derland cm Is 8 Febr. te Suez aan-gekomen. Hieronder bevinden, zalen690 mannen, 610 vrouwen en 324 kin-deren.

Een officiële lijst vam repatrièren-den uit Java, doe met het ms B o ie-sev a 1n meekomen, ligt. ter inaagebJJ de A.P.-Boekhandel, Goudeeeimgel561—560. ";:-.....

SCHEEPSBOUW "V*De Haarlemse iScheepsbouw Mij. te

Haarlem heeft een opdracht utt Zwit-serland ontvangen voor het bouwenvan. twee drüe-schxoef'inotorsleepbo-ten.'elk met drie motoren van 700pk. Boyendie ls uit Portugal eenorder ontvangen voor het bouwenvan een motorvraoht-' en. passagiers-schip met, twee motoren, van 250 pkten behoeve vam de veerdienst op deBeneden' Tajo.'■ . "RIJN-HERNEKANAAL ~:, : V-J-

Naar.; de -'„Lloyd-;."Amveréols".. meldtwil*tegen. 1"'Juni ~a'.s."het Rij n-Herme-kanaal ■ weer geheel -voor dé scheep-vaart beschikbaar zijn; grootste diep-gang ls . 4.40 m.-Het . Dordtmiund-Eems-kanaal kan reeds op 1'- Maartwarden gebruikt, hoewel het nog nietgeheel vrij is vam wrakken.- .-

Officiële publicaties

LUCIFERSVOOR KINDERENHet C.D.K, deelt mede. dat de-

taillisten ln'lucifers de-voor 1 'huis-.hpuddoos-lucifers aangewezen- bon-nen 859 geplakt op opplakvellen. zospoedig mogelijk rechtstreeks moe-ten doorzenden aan hun grossiers.De grossier moet de opplakvellen metbonnen uitsluitend doorzenden aande Nationale Luclfersfabrlek ..N.V.te Weert. De aflevering moet met demeeste spoed plaats hebben.

TOEWIJZINGEN TABAKHet CD. K. deelt mede, dat gros-

siers lm tabak ln het Noorden deslands ln de week van 10 t/m 16Febr. toewijzingen G 39 of G 40zullen ontvangen op basis van een-maal het aantal ingeleverde rant-soenen der toewijzingen 621 en 622,vermeerderd met 10 procent. In ge-noemde week moeten voorts gros-siers ln Zuidvruchten ln het Noor-den des lands de toewijzingen 425,468 en 623 bij de plaatselijke dis-tributledlensten Inleveren. Het aan-tal rantsoenen dezer toewijzingenzal. uitsluitend dienen ter verreke-ning van de nog niet verrekendevoorschotten. De diensten zullenderhalve geen toewijzingen uitreiken.

V Brandstoffen Kleinindustrie

I Houders van een door het Rljks-kolenbureau -uitgegeven Identiteits-kaart van groep E, kunnen de toe-wijzingen voor de 11e periode aande kantoren Bosje 8. kamer 25 enAfrikaanderplein 3, afhalen. >

Maandag a.s., 9—12 u.: IA; 13.30—16 uur: 4A, IC, lE. Dinsdag a.s.,9—12 uur: 27; 13.30—16.00 uur: 20.Woensdag a.s., 9—12 uur: 26 (Bosje 81/200; Afrikaanderplein, 2001/2120;13.30—16 u.: 26 (Bosje 201 en hoger;Afrikaanderplein.. 2121-,en hoger).Donderdag a.s., 9—12 uur: 23 (Bosje,1/125;' Afrikaanderplein, alle num-mers);' 13.30—16.00 uur: 23 (Bosje,126 en hoger). Vrijdag a.s., 9—12 u.:2, 3, 5, 6, 7, 9, 10, 14, 15, 18 19, enE-groep, alle nummers; 13.30—16.00uur: 22, 24, 25, 26A, 29, 30, ,31, 33,34, 35, 36. ~.,.., ~,'.,.

DE NIEUWSTE SNUFJES VANVOORUITGANG

Uit Amerika komen berichten over*een nieuwsysteem vanradiotelefonie,waarbij één enkele zend- en ont-vangstinstallatie 24 en meer telefoon*gesprekken tegelijk kan verwerken.Dit - systeem maakt het mogelijk 12,verschillende radio-programma's van12 verschillende» studio's over ééixzendstation uit te zenden.

In Amerika komt binnenkort dei-krachtigste electrische locomotief ge-reed. Deze „Super Giaht" weegt500.000 kg, is 143 voet lang en kan50.000 kg lading meer trekken» dande zwaarste locomotief van thans.

In Nederland * heeft de bekendakoffie- en theezaak van de Gruyterniet stilgezeten.. De Gruyter past bifde fabricage van zijn vele artikelenin eigen fabrieken de modernste enmeest economische snufjes toe. Dit iséén van de factoren welke het moge-lijk maken, dat de vaste de Gruyler-klant- weer 10D/o '"korting ontvangt:voor tien gulden cassabons -wordtiéén gulden contant terugbetaald. H-tnieuwste snufje, van vooruitgang in

Verkoudheid,preparaten

over heel de wereld bekend

'. Ingezonden MededelingenRONDO- y','.'-. WASMACHINES. WRINGERS,

STOFZUIGERS,. MOTOREN,REPARATIE. IN- EN VERK.

- J. A. DE LANGE,Beyerlandselaan 31 - Telef. 71593.

DE COLDWAVEUIT AMERIKAGeen machines, geen. hitte, geenelectrlciteit! wy zijn met. deze sen-satie , uit." Amerika reeds aan, hetexperimenteren. Wanneer deze vondstIngevoerd wordt ln Nederland, zijnwij gereed om het'publiek als eerstete bedienen. ' , :

Z.-H. Cartonnagefabriek; vY-V vraagt -nette meisjes

.Behoorlijk loonAanmelden: Oosteindeno. ,126 en Hooikadeno.'il, DelftBorduursters-Leerlingeiiop.net atelier'" gevraagd, teropl. Behoorlijk aianyangsloon.Leeftijd ■ pl.m. 15 Jaar.

■- > - Borduurlnrichting '- ' -"- VERHAERT—BUYTENDIJK' ;'s-Gravendrjkwal Hl - R'dam.

CONTROLEUSEgevraagd op Damesconfeotie-atelier Vereiste: goed met peri-sonéel kunn. omgaan. Aanmel-den: W.G. HOLTHAUS' CON-FECTIEFABRIEK, Eeatrijstótr.no.' 71: _? ___ -''. ■■ .. ■■' .Mevrouw MUNLEEFF—v..'" d.\SCHALK vraagt voor zo spoedigmogelijk eerT..-,,.. '■!■■.:.'-. ;..,.u.WfiM- TWEEDE., MEISJE -.-■,",:.;

V. d. of d. en n.,-v.g.g.v. Lef. deMontignylaan 26, Tel 44677,.-.- ■~HOOGENBOOM, Kruidenier,Slaghekstraat " 125, vraagt- ~ WINKELMEISJE 'Vvan goede getuigen voorzien.Gevraagd:!:

NETTE DAGDIENSTBODEin gezin z. k. Mevr. DLEDEUIK,Jul. van Stolberglaan 43b.'Rot-terdam. Tel. 46928. ' ■ ■ ■ ■■..-■-.Handelskantoor te Rotterdamvraagt voor directe Indiensttre-ding JONGSTEN BEDIENDE.Br. o. no. B 1611 bur. v. d. bl.lNET MEISJE gevraagd v.: d.huishouding van 8.30—3' uur.M. de Vries, Riederlaan -61b(winkel).CEKA's LEVENSMIDDELENBE-DRIJF vr. een FLINKEN JON-GEN om melkwijk te rijden eneen MEISJE voor het huishou-den en winfcelwerk. UitsluitendSchriftelijk solliciteren. CHR.KRAMER, Soteendaalsêplein 6.

GEVRAAGD door VAN DEN BERGH'S & JTJRGENS' FABRIE-KEN N.V., Nassaukade 3, Rotterdam, een -■ .-,-

HOOFDJUFFROÜWfgö ;v. .- ■ -.-■": i.-:^-; ' '(■■' - ': r-v.- *nh** ~yy\, .voor alle voorkomende fabriekswerkzaamheden ,-

Zij,.-(Mie reeds een dergelijke betreibktog hebben bekleed, ge-nieten de voorkeur. SoUicitataebezoeken tussen 9 en 12 uur,Personeei-Afdeüing, Nassaukade 3.. '..<,-■.. " -.- v ""^■:,..■--.,. -'"'" NETTE MEISJES I V ,V ,; ■";'.■.!.■ f:gevraagd voor alle afdelingen. Geoefend en ongeoefend.WASSERIJ „PIET HEIN",.,Voorhaven»- 80—«2, jRotterdam-W.Het' Instituut voor j* Huishoudelijk Onderzoekt vraagt, voor-lopig iin tydeüijk dienstverband,!» -<■ ';:■;. „■ u, tk&srs -:--v . ;""-..

énkele administratieve krachten".''... ~wl! '".-':;-!■': - (noannèl.''en' vrbuwel.) ■; "' ■ ,t'tl A -l-i-\- /V ■;van 17—25 jaar, voor het verrichten van eenvoudige administra-

tieve en stat-tstósché werkzaamheden. Accuratesse en net hand-schrift vereist. Bekendheiid met.-tel- en'rekenmachines strekttot aanbeveling. Eügênhandig geschreven brieven met vermelding,van leeftijd en schoolopleiding te richten, aan .voornoemd!'Instituut, Rochussenstraat

_78b,. Rotterdam. \ "V ■■"" '"'/ Y 1"',"!,1'"'""'

Wij vragen voor enkele:.prima ~; $*>_ {&ss!¥ vr§?b V. FIJNBANKWERKERS"."' . -;» * ;""''- 5

Tevene enige .'; sw " | -'T . '; ."V ■ ■-' -. VV"~'V'■_.%-.■-,'V-I KOPER-BANKWERKERS . V"YY■'■'■"»N.V. VAN MINDENO'S FABRIEK VAN METAALBEWERKING,Straatweg 83, Hillegeneberg. . . .- ... . ....'...'■Terstond gevraagd:KOPERSLAGERS - HALFWAS-KOPERSLAGERSPLAATWERKERS - HALFW.-PLAATWERKERS

JONGENS en EEN FRAISERAanmelden: SPRONK & ZONEN's MACHINEFABRIEK, Cein-tuurbaan-34, Rotterdajm-Noord. . " ■ "GITORAAGn

BANKWERKERSLEERLINGEN f■ en . . ■-. - |DRAAIERSLEERLINGEN I

Aanmelden INDTJSTRIA C.V., Rozeiilaan 115, Hillegersberg fpp kantoor LEVENSMIDDELENFABRIEK kan geplaatst worden

EEN JONGSTEBEDIENDESollicitaniten kunnen' meerijden met' de pereoneelswagen, dieom 7.30 uur van het Hofplein vertrekt. Aanmelden: N.V. Han-del Mij. vi. Van RIETSCHOTEN & Co., Bovendijk 168, Rot-Iterdam.' . "-

Voor spoedige Indiensttreding gevraagd -BEKWAME LEERSNIJDER vjLEERLING-LEERSNIJDER- „VICO", Lederen en Suèdekledlng, Insulindestraat 240,

Rotterdam. .. ', - ■. ..-■-

-WIJ vragen voor de morgenuren een ■ -"

FLINKE WERKSTERvoor het schoonhouden van onze kleine kantoren, etc.■ „VICO", Insulinctestraat 240. - (.VOLKER BOUWMAATSCHAPPIJ N.V. "vraagt voor haarkantoor Rotterdam ..'.-■

1ENIGE M.T.S.-ers (BOUWKUNDE)Voorts een ..-\ -.' " v . "■ ,Y-.-. "■"' <. " «ERVAREN BOUWKUNDIGE (liefst M.T.S.)en tenslotte een v ~^~■.JONG CIVIEL INGENIEUR, diploma DelftVoor ieder uit bovenstaande categorieën bestaat: de moge-lijkheid, door betrouwbaarheid, bekwaamheid en activiteit,'met gunstig perspectief te worden opgeleid ln ons aan-nemingsbedrijf.. Ditv. ml.: onder lett. A.H-A. aan Nijgh Sz.Van Ditmar, Rotterdam. ; :. :"; .......

'■" ■ NETTE MEISJES ;.":"'.'ter opleiding in het cartonnagevak gevraagd. Goede con-ditie». Bedrijfssport. Aanmelden aan het kantoor der N.V.| Cartonnagefabriek en Drukkerij v.h. GEBR. KEEVEN, Vrouw' Jannestraat 18, alhier, met één der ouders. ledere weekdag

.tussen 9 en 5 uur, 's Zaterdags tussen 9 en 12 uur.

V; BERGINGSBEDRIJFvraagt voor directe indiensttreding EEN ERVAREN DUIKER,BEKWAAM ONDERWATERBRANDER, EEN ADSPIRANT-BOK-KENSCHIPPER en ENIGE JONGE PERSONEN voor opleidingln het bergingswerk. Eigenhandig geschreven brieven met vol-,ledige inlichtingen en verlangd salaris onder letter N.C aanAdvertentie-Bureau „ZEEVAART", Schlekade 156, Rotterdam.HANDELSKANTOOR vraagt voor spoedige indiensttreding* : ■:§"',",' JONGSTEN BEDIENDE (mnl.) %Kennis van machlneschrijven gewenst. KEYSER & MACKAY,Btadihoudereweg 4c, Rotterdam. -;GROOT DAGBLADBEDRIJF te Rotterdam vraagt

"~~ "

ENIGE MANNEL. KRACHTEN "■■;-('.teeftijd tot 35 J. voor haar Adresseerafd. Volledige avonddienst.Brieven ander no. B 1651 bureau van dit blad.

' MEISJE.'.''gevraagd voor halve dagen,'s Zondags' vrij. Mevr. SPIE-RENBURG, Burg. , Meineszlaanno. 43b. ' ' ■'■■.' ■'..'■-">■

DIENSTBODEgevraagd voor de dag of dag en.nacht. -'s Zaterdagsmiddags en''s Zondags vrij. Was buitenshuis.Hulp- van werkster aanwezig.Mevr. VOLLEBREGT, Korteweg4. (bij Lommerrijk). Lijn 10 of14. Tel. 41799. .....■"Gevraagd in klein gezin, waarde huisvrouw steeds afwezig is,' EEN MEID-HUISHOUDSTEROf zelfst. DIENSTBODE v. d. enn.' Aanm. 's aVonds na 7. uur,Mevr. HOFHUIS, Jan v. Gesthel-laan 29, Tel. 44811, Hillegersberg■ :>' DAGMEISJE ~gevraagd;... hulp; van werksteraanwezig.. Mevr. SANDERS, Vre-dehofweg 42b, Tel. 26291.Gevraagd in klein gezin besch.MEISJE voor dag of . dag :ennacht. Adires: v. SlAngelandtlaan28 bij Kleiweg, Telef. 40153. ■De CV. Magneslet & - Amaril-fabrieken te Vlaardingen-vraagtvoor spoedige indiensttreding '"1 chef-molenaar . .',4 molenaars ■*.';.'>.;.;'" .'..;.' VV"4 aftappers ...";"' '.':■'",.1 bankwerker1 jongen v. d. bankwerkerijcontinubedrijf, werkweek ■ 45uren. .Sollicitaties zo mogelijkschriftelijk. _______De N.V. E. M. ELECTROSTOOMte Hillegersberg' vraagt' voorspoedige indiensttreding. t~

PORTIER VOOR DE '" FABRIEKSAFDELINGENniet ouder dan ,45 a 50 Jaar.Voorkeur hebben zij, die alsoud-mili/talr of politiebeambtereeds gepenslonneerd zijn. Solli-citanten gelieven zich persoon-lijk tussen 13en 16 uur te mei-dien aan de Electroweg 11—13. ..'.Mevrouw De Bic, Prinses Julia-nalaan 64, R'dam (O.) zoekttegen 1 Maart een JUFFROUWIN DE HUISHOUDING (P.G.)Hulp aanwezig. ■ -.

BORDUURSTERSgevraagd. Aank. en leerling-bor-duursters. Rosenveldtstraat 33b.

HET VRIJE VOLK Zaterdag 9 Febmaril946

Wat doet: WBB\_Si\ U liever?'Jfa____]-.'één tientje per maand spa- . -;

len en inkorte tijd INUWEIGEN HUIS wonen met.jeen renteloze hypotheek,of UW GEHELE LEVEN;HUUR BETALEIS. *

(iowslliMlili:l den ga_B_Gß__H> :■ -' ' Hooldinapactie: ' -;...£Bergachelaan 229, B'dam. Tel. «405- Zmdt my uw gratis brochure-Jio.tc

'.Naam. " . " "V.V.

4

Page 5: Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad...mening te zün. dat de.parlemen-taire/ commissie uitNederland de onderhandelingen in geen enkel opzicht nadelig zou kunnen be-ïnvloeden,

Misdadentegende Sowjet-UnieAanklacht van

RoedenkoDe decors in de rechtszaal zijn

weer - veranderd, nu Vrijdag deSowjetrussische „Chief Prosecu-tor" It.-generaal Roedenko hetwoord genomen heeft in naamvan de Sowjet-Unie en de landenvan Oost-Europa. Voor het eerstsedert vele weken, n.l. sedert deFranse openingsrede, vertoont derechtszaal weer een uiterlijk, datalleen op hoogtepunten van hetproces te zien is. "'Terstond na zijn vrij. korte. in-leiding ging - Roedenko ■ over tothet geven .van- algemeenhedenover de Russische aanklacht. DeDuitsers-hadden,-'aldus Roedenko,reeds % een ":'„SonderkommandoMoskou" gevormd dat belast wasmet het uitvoeren' van! -massa-moorden onderde Moskouse bevol-king. Heydrich 'was zo'bezorgd,dat dit in h&ndenf. van'andérenzou vallen, dat hy beval speqalemaatregelen -voor tijdige Vernie-tiging te .treffen.'.'..-''' .- ; ■"; ,' jj

Roedenko maakte ook meldingvan toestanden door de Sowjet-commissie .voor '.' onderzoek., aan-getroffen in - door de Duitsersachter .de frontlinie ingerichtekampen, waar tienduizendenvrouwen en kinderen op de barregrond zonder enige beschuttingals dieren moesten leven.

Hier waren duizenden typhus-patienten, i die door de Duitserswerden gebruikt om de - dorpen,die zij zouden moeten ontruimen,met deze ziekte te besmetten. Hetdocument, dat de Russen hier-omtrent bezitten, beschrijft! dezeschreeuwende misdaad in bijzon-derheden. " »-.

Over de concentratiekampenen vergassingen te Auschwitzciteerde Roedenko in hoofdzaakreeds bekende stukken.

Ook vermeldde hij, dat aan delichamen van vergaste- mensenvet voor technische doeleinden envoor de fabricage van zeep'werdonttrokken. Roedenko somde eenlange lijst op van concentratie-kampen in .Rusland, waar hon-derdduizenden.,,zijn. doodgemar-teld. Doch niet , alleen concen-

werden -, gebruikt

voor het:bereiken van de Duitsedoeleinden, het waren er blijkbaarniet genoeg en' in het Liventizbos bij Lemberg richtten denazi's een slachtplaats in, waar200.000 mensen zijn afgeslacht.

Van Leningrad, Gomel, Smo-lensk, Poltawa en andere zo wel-bekende steden aan het Russische'front werden gevallen vermeld,dat de Duitsers zich niet ontza-gen gevangen genomen Sowjet-soldaten onder doodsbedreigingals beschutting voor de aanval-lende Duitse colonnes uit tedrijven.' .;

'>'-""'De ■ nazi's kwetsten oök de' reli-gieuze gevoelens van de gelovigenonder -de Sowjet-bevolking, t zeideRoedenko. ZIJ verbrandden en ont-heiligden op Sowjetgebied 1670ortho-doxe, -237 katholieke kerken, 532 syna-gogen en : 358 andere godsdienstigeinrichtingen. Zij vernietigden InRusland 1710 steden en meer dan70.000 dorpen, zes millioen gebouwenwaardoor 25 millioen mensen daklooswerden. Zij vernietigden 31850 indu-striële bedrijven waarin vier millioenmensen werkten, 65 duizend kilo-meter spoorweg, 4190 stations, 36.000postkantoren,! 40.000 bibliotheken,98.000, collectieve boerderijen,'■ 1876staatsboerderijen, 2890 : tractorsta-tions,.7 millioen paarden, 17.millioenstuks vee, 20 millioen varkens. Detotale schade werd , op<■■ 679 milliardroebel geschat. .*. _»■>=---;. _" ..

STUKGOED- Voetbalnieuws

Sinds we van die zakformaat-kranten hebben, lees je alles.

Ik heb mezelf er al op betrapt, datik laatst niet alleen alle smeek-beden om dienstmeisjes, maar zelfsde burgerlijke stand zat te spellen,hetgeen toch zeer onmannelijkelectuur is. Ik lees tegenwoordigook het voetbalnieuws. Maar datbegrijp ik niet; ik kom er rondvoor uit. Op een Zaterdag stonder: DHO wint van Dinges, club-zus verliest Van club-ao en die endie delen de punten. Eerst schrokik. Is die sportcollega zo laatmet zijn berichten? vreesde 'ik.Maar waarom zet-ie er dan geenuitslagen achter? Toen ontdekteik. dat het een voorbeschouwingwas. Die wedstrijden moesten nogkomen en bij ons kon je al lezen,hoe het gaan zou. Dat kikkerdeme weer op. Dat is vakwerk, leekhet ' mèH toe. Later ebde 'm'nenthousiasme evenwel weg."- Ikdacht aan die tegenstanders van■DHC - en,".. aan - de . jongens „vanclub-aus. i t-—- - """■" 'i.-.v:-..».;:;;Nou,'morgen krijgen jullie eenpak "slaag, hè!" .moeten die danvan hun meisjes horen. '■'- „Dacht je maar!" sputteren diejongens tegen en-dan'geven, demeisjes de genadeklap: ■->'7-- >; ~\

" „'t Staat immers al in de krant."Van voetbal snap ik geen bal,maar dat zoiets pijnlijk moet zijn;is.ook mij duidelijk. En boven-dien: waarom gaan ze voetballen,als hetresultaat toch al bekend is?

DHC en club-zo lopen na zonartikel natuurlijk met hun neusomhoog. Die jongens zeggen: „Watkan ons 't schelen. Ik steek nogeen sigaret op en vat een borrel.Morgen winnen we toch." En da'stoch ook verkeerd....I Zo juist heb ik er met de sport-redactie over gesproken. Als erstaat „wint", dat betekent „wintonzes inzien", hoorde ik daar. Zemogen er dus niet voor 100 procentop bouwen. En dat schrijven ze zo,vanwege het ruimtegebrek is meuitgelegd. En toch.... als ze er degehele winter onzes inziens, des-noods o.i. bij hadden gezet, danzou dit stukgoed nooit geschrevenzün. . .'■ . -En wat kost nu meer ruimte?

Typiste ging

van S. D. naar P. O. D.„Degene, die zichzelf in nood-

toestand brengt, kan zich laterniet beroepen op noodweer", zohaalde mr. Donker, adv.-fiscaalbij de Rotterdamse Kamer vanhet Bijzonder Gerechtshof, hetWetboek van Strafrecht aan. Hüverklaarde daarmede de meestevan de verzachtende omstandig-heden in het proces tegen Ge-rarda Anna Burger, voor nietig.Desondanks eiste [" hij tegen devoormalige typiste én .administra-trice bü Kriegsmarine en S.D.slechts 2Va jaar. '■'.- ".,'/;.r Het meisje was in 1943 uit haarbetrekking als , winkel juffrouwkwaad weggelopen, omdat zij deverlangde opslag niet kreeg. Bang,dat er - thuis -moeilijkheden - uitzouden" voortkomen, wendde zijzich tot een Kriegsmarinier, diehaar reeds eerder' een betrekkingbij zijn dienst had aangeboden.

Na twee maanden ging — zoalszij verklaarde — haar gewetenspreken en nam zij ontslag. Zijverviel van kwaad tot erger, doorvia-het Arbeidsbureau bij de S.D.terecht te komen. Het meisje ver-klaarde, dat zij, door !de bedrei-gingen, die tegen haar- werdenuitgesproken, haar diensten niethad durven weigeren. ~- ..-■ r ■ :

Haar verdediger bracht naarvoren, dat door toedoen van Ge-rarda Anna een jongen, die doorde S.D. was ; gearresteerd, weervrijkwam...Mede in verband methaar, leeftijd — zij was destijds17 jaar — verzocht hij het Hofhaar " haar , misstappen niet tezwaar aan te rekenen.

Haar beschaafd optreden had

in de strafgevangenis zoveel in-druk gemaakt, dat zij de laatstetijd als typiste voor de P.O.D.werkzaamheden mocht verrich-ten. Reeds gewend aan een matevan' vrijheid, was de eis van 2%jaar wel een diepe teleurstellingvoor haar!

Radioprogramma'svoor Zaterdagavond

Hilversum- II: 16.00 Malelse les;16.15 Men vraagt.... en wij dTaalen;16.45 Sportpraatje; 17.00 Uitzendingvoor de AJC; 17.30 City-Halfuurtje;18.00 Nieuws; 18.15 Benedict Silber.man; 18.45 Stratton House en Bin-nenhof; .19.00" Volksliederen; , 19.30Brjbelvertellln.g; " 20.01" Nieuws; 20.05Promenade-Orkest; 20.55 . „Doden',huls"; 21.25 „Breng eens een zonne-tje"; 21.45 Het gesprek van de week;22.00 Ensemble „Catare"; 2B 20 Veer-tig minuten cabaret - 23.00 Nieuws;28.15 Ensemble „Cantabile". .'".;..''

HUversum I: ■ 16.15 Kamerorkest;16.45 Walsen van Strauss; 17.00 „IntBoekhuys"; 17.15. De Vliegende Hol-lander; 18.00 „Splendora"; ' 18.20Journalistiek weekoverzicht, "* 18.45The Symphony of ■■■■ Sfcrings; 10.00Nieuws; 19.30Volksliederen, 20NleuwS;20.05 Lichtbaken; 20.30 Bur. Oorlogs-documentatie; 20.35 Omroeporkest;21.15 ~De nieuwe kleren van denKeizer"; 21.45 Het Musette Orkest;23.00 Nieuws; 22.15 Stemmige muziek;/2.30 Avondgebed; 28.50 Stemmigemuziek; 23.00 En tenslotte

;.. .;■ Voor ZondagavondHilversum 11. 8.01 Nieuws. 8.20

Grammofoonmuziek. 9.00 Voor detuin. 9.20 Orgelspel. 9.45 Geestelijkleven. 1000 Pierre Fomnier, cello, Corvan Boven, plano. 10.50 Cantate vanJoh. Seb. Bach. 11.20 „De veldslag..11.35 Opnamen van Ernst Busch. 12.00Amsterdams Politie Muziekcorps. 12.30Wat vrouwen op het hart hebben.13.00 Nieuws. 13.15 Orkest Malando.13.50 De spoorwegen spreken 14.05Literaire beschouwing. 14.30 Concert-gebouw-orkest. 16.15 Grammofoon-muziek. 16.30 The Red, Wnite andBlue Stars. 17.00 G.G.-Cabaret. 17.30Ome'Keesje. 18.00 Nieuws. 18.30 Voorde rijpere Jeugd. 18.50 Kroniek. 19.00Protestantse 6tudlodienst. 20.00Nieuws

20.05 Opera-Comique. 21.00 Hoorspel21.25 Metropole-orkest. 22.30 Actuali-teiten.-22.45 La Argentinlta en PeterLescendo 23.00 Nieuws. 23.15 HalloAmerika. 23.45 Piano-muzlek....

Hilversum I. 8.01 Nieuws. 8.15 Li-turgische ; muziek. 9.00 Grammofoon-muziek. 9.15 Van man tot man. 9.30Nieuws;" 9.45■ Gewijde muziek. ! 10.00Kerkdienst. 11.30 Orgelspel. 12.15 In't Boeckhuys.- 12.30 Vaudeville-orkest.13.00 Nieuws. 13.15 Grammofocmmu-ziek. 13.30 Vaudeville-orkest. . 13.45Grammofoonmuziek. 14.15 Herden.king 40-jarig decreet.' 14.45 Orgelcon-cert. 15.00 Apologie.' 15.20 Eerherstelaan muzikale oorlogsslachtoffers. 15.45Grammofoonmuziek 16.00 Ziekenlof.16.30 Grammofoonmuziek. .17.00 Kerk-dienst. 18.45 Nederlandse. orgelwer-ken. 19.00Boston Symph. Orkest. 20.00Nieuws;-20.15 Hartvelt kwartet. 20.45Kampvuren langs de evenaar. 21.03Wederopbouw 21.07 Ensemble NinaDolce. 21.30 luisterspel. 22.00 Nieuws.22.15 Grammofoonmuziek. 23.00 Entenslotte.... ■■

Opheffing van censuurDe Regeringsvoorlichtingsdienst

maakt bekend, dat de regeringopdracht heeft gegeven - de cen-suur op de burgerlijke in- en uit-gaande post van en naar Neder-lands-Indië stop te zetten.

WEERBERICHTAanvankelijk nog krachtigelater tot matig afnemendeen naar Noord-West of Westteruglopende wind. Vooralvannacht langs de kust nogbuïig. Normale temperatuurvoor de tijd van het jaar.

Nederlanders in Siam vragen:Zijn wij werkelijk vergeten?

Zij snakken naar nieuwsVoeding en ligging laten

veel te wensen overErgens in Siam, 100 km vanBangkok, stond een verzame-ling oude vervallen barakken, ge-bouwd van bamboe en plankenmet atappen daken (gedroogdepalmbladen). Dit oude . Japansekamp werd'door de Engelse lei-ding ■ voor verdere bewoning,direct na de Japanse capitulatie,zonder meer afgekeurd; het vol-deed aan geen eisen, waaraan eennormaal militair kamp behoort tevoldoen. De verbinding met Bang-kok is slecht, de watervoorzieninghopeloos, sanitair onverantwoord,het voedsel ter plaatse van slech-te kwaliteit en zeer moeilijk ver-krijgbaar. Begin October ~- 1945werden in dat kamp 1250 Neder-landers gelegerd. Zü. behoordentot een groep, die als de meestfitte uitgekozen was, om na êenkorte militaire herhalings-oefen-periode van drie weken naar Javate worden gezonden.

Nu is het einde Januari 1946;d.w.z. vijf volle maanden na decapitulatie van ' Japan 'en nogsteeds zün we aan het oefenen;iedere dag., van . 8 uur 's mor-gens tot 6 uur 's avonds en nogsteeds wordt ons vertrek ■ uitge-steld. ,:.'.-.'

Wij kunnen ons dit indenken,aangezien de politieke situatievan Ned.-Indië zich inmiddelssterk heeft gewijzigd,' doch wijkunnen ons niet indenken, dat wijondergenoemde behandelingmoeten ondergaan.

Contact met ons moederland,waarmee wij ons door al dievreselijke jaren van ellende nog

steeds één nebben gevoeld, isdermate slecht, dat het ons nogsteeds niet mogelük is, een juistbeeld te vormen van wat zich nudaar afspeelt en wat er. heeftplaats gevonden. Zo nu en dankomen er wel eens uit particu-liere (af of niet gecensureerde)brieven enkele berichten door.Hollandse kranten zien wü hierechter niet en een radio-kan erblüktoaar niet af. De speciale uit-zendingen voor het Verre Oostenvoor ~— de ;.;. ex-krügsgevangenen,boodschappen, Nieuwjaarswensen,zelfs de rede van onze Koninginkonden wij niet opvangen. Onshoofdkwartier te Bangkok neemtook niet de moeite" om dit op tevangen en aan ons. door te geven.Zo nu en dan ontvangen wü eenpaar slechte in Bangkok en Sin-gapore gedrukte, nietszeggendekrahtjes. Deze lopen over van debekende kapitalistische \ leuzen.Onze ligging is practisch nog de-zelfde als die, welke ,wü als Ja-panse krügsgevangenen hadden,namelük op de grond met alsmatras een I ligmatje. " Stoelenen/of tafels zijn er in onze ba-rakken niet te vinden, ■ om vanenige avondverlichting maar niette spreken en om zes uur is' hetdonker! Wü moeten ons : badenmet erwtensoepachtig-vuil wateruit een smerige modderpoel. Devoeding is zo, dat de ons zo be-kende verschijnselen uit krügsge-vangenschap als pellegra (d.i.opgezette benen, pijnen, zwakteen gebrek aan uithoudingsvermo-gen), tropische zweren,teruglopenvan gezichtsvermogen, e.d. weernaar voren komen. Wü wensenonder deze moeilüke omstandig-heden geen luxe maaltijden, dochmogen toch wel verwachten, zo-

DuizendenNederlanders, afkom-.stlg uit Nederlands-Indië, zijn ln,de.herfst van n - ~ .. ar InSiam verzameld, om daar eenmilitaire opleiding te ontvangenHet was aanvankeli ■ de bedoe-ling, dat" zij daarna naar Javazouden worden gezonden. Volgensbijgaande brief van twee onder-officieren, laat hum verzorgingveel te wensen over. Het ls moei-lijk om daarin varnul* Nederlandverbetering te brengen. Maar aamhet bezwaar "van de gebrekkigeberichtgeving kan toch onzes In-ziens tegemoet worden gekomen?Wij hopen, dat deze publicatieer toe bijdraagt, dat in ieder ge-val deze klacht uit de weg wordtgeruimd. - .

danig te worden gevoed, dat -wijna afloop van deze affaire,' weerals normale mensen in de maat-schappij' mogen terugkeren."--' V:De bibliotheek bestaat uit eeri-paar' dozijn -Engelse boeken, terwwijLhet merendeel van onze men-sen geen. Engels leest. Dit is dereden, waarom het overgrote deelvan onze mensen afleiding. zoekten- zich op liederlijke ■ wijze tébuiten gaat aan de slechtelandse alcohol.-Het geestelijk pelï:van deze troep gaat dan ook metde dag achteruit. ■:

Een foto -aan detempels te Bang-kok. "[" Niet vervan deze stadStijn duizendenNederlanders,'die destijds

Tar'igsgevangen-werden g\e-

niaakt door deJapanners, . inkampen onder-gebracht.

En nu een woordje over

onze betalingBij onze bevrüding, nu 5 maan-

den geleden, werd ons een tüdé-lijk voorschot toegekend van 1Engelse pond per man per week.Dit bedrag is equivalent aan 60Siamese ticals. Deze 60 ticals zünin het dure na-oorlogse Siampractisch niets waard. Een infe*-rieur schrüfbloc kostte 20 ücal,een enkel scheermesje 5 tical, eerjipakje, slechte Siamese sigarettenkostte vier tical en een enigszinsredelü'k maal kostte 15 tical., "■ jKunt tr zich voorstellen, hoe de'positie is van deze groep Neder-landers, die ergens in het binnerï-land van Azië in bovenomschre-ven kamp leven en zo langzamer-hand tot de overtuiging zün Ée*-komen,' dat' zü vergeten' zün < ei.afgeschreven? -<-''-;" '-..";;,..:

Na klachten te nebben geuitover de officieren, die in Bang*; kok een goed leven leiden, ein»digt de brief als volgt:'Tienduizend Hollanders worden

zonder enige vooruitzichten «Jp.terugkeer naar Indië of evacuatiehaar Nederland hier in Siam, lneen 'vreemd Aziatisch; land,; vastr,gehouden. Wü vragen ons af, hoe,lang' moet deze onhoudbare toe-stand nog duren? Zelfs de sterlt-sten onder worden moedeloos enzien hun toekomst volkomen ve»>nietigd.. "■-*.'; Vv.-s.-". "■■ ■

Zijn wij werkelijk vergeten?.P.S. Wü kunnen deze brief nlrtrechtstreeks zenden, aangezienwij er van overtuigd zijn, datdeoßbrief, gericht aan de redactie vaüeen dagblad, beslist niet door-komt | (geheime censuur).- Ymproberen dit dus via familie ènvrienden.Cholburi, 19 Januari 1946. VMilitaire wachtmeester F. H. Dijk.Ing. bü de N.V, Neordtex

Pasoeroean. ■ .*-'<■■:■■'w.g. F. H. Dük. ' :Landstorm Sergeant W. Dicke.Afd. Chef N.V. Bersumü, ■■■<" "'--''*Soerabaja. '■', 'SW.g. Dicke. <:;_T ' '-,-.:. '~ "' V;

Ingezonden Mededeling

De CoöperatieveJL Groothandeüs-

"vereniging

f-L\ DE HANDELS-V* KAMER\S - „HAKA",

É.!*Botiberdiajm zoekt

ÏEN MANNEL?jB|rONGSTEN

BEDIENDEjeeftijd ben. 18 jaar

" , 2e. EEN ERVARENTYPISTE ofSTENO-TYPISTE

i- ~ Leeftijd 18—25 jaar

" 3e. EEN FL. VROUW.ADMINISTR.KRACHT YïYmet goede kennis vande Nederlandse taal enenige ■ kantoor-ervaring.

;'"-.:';■ Leeftijd 18—25 Jaar. .: -i': .o ;;■ Vereisten: - : Minstens

" .: . -MDLO-dlpl. voor . allewV".'-. functies. > -!.'--.-,., ," Hst >--"-.- Uitvoerige schriftel. sol-

":: Hofotaitlee" met vermel-;.-£ ,-■:... ding van: leeftijd, op-.V ":. leiding, event. vroege-..,".." re:, werkkringen,' ge-

".. ... wenste" functie en ver-langd salaris, binnen

!.," „ v .... 5 dagen na plaatsing. *.\ inzenden aan de Afde-. ldng Personeelszaken v.V ' d. Handelskamer, Post-. ■" bus 6008 te Rotterdam-

West, onder het motto:: „Kantoorbedienden". ' ;

MM

r_

" ' ,s*n

COÖPATIE

ffll ;

ROTIIfIAM

Zaterdag 9 Februari 1946 HET VRIJE VOLK

Ingezonden Mededeling

- vooi* dames- kfndaronder «nbovenkleedHig

■B-M MATH6NESSEMAAN ■ DUKZlClir^etega

5

Page 6: Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad...mening te zün. dat de.parlemen-taire/ commissie uitNederland de onderhandelingen in geen enkel opzicht nadelig zou kunnen be-ïnvloeden,

it ln 1zijn slotwoord, noemde prof.Banning de ergens gemaakte opmer-king, dat gr bij de voorbereidingvan .de tPartij van.. de Arbeid zoweinig spontane geestdrift is geble-Ken, typisch voor een buitenstaan-der. -

** Stellig, er is van laaiend vuur,van bruisende geestdrift, niets ge-bleken. Er was echter in ons samen-spreken, -- dat ook wel een samengeestelijk worstelen is geweest, ietsanders, naar mijn mening belang-rijker en vruchtbaarder. Er was een«liep, soms bijna grimmig besef, «Vatde toekomst van ons geschondenivolk, de toekomst van de bredeZwoegende massa, de toekomst vangerechtigheid en. vrenheid .in dezelage' landen ons de plicht oplegdeom deze concentratie van gelijkge-richte krachten tot stand te bren-gen, als het innerlijk mogelijk zoumin. Wij hebben nergens gemar-chandeerd, nergens slechte com-

Emissen gesloten, nooit gestemd,hebben ons laten leiden door

sterke verantwoordelijkheid: ermóest een doorbraak komen, erbiöest een nieuw begin worden ge-maakt, er moest aan ons volk eennieuwe weg worden gewezen. ,Nuwij hier samen de Partij van deArbeid voorstellen aan ons Neder-landse volk — en ik weet: duizen-den begroeten haar met vreugde enverwachting — mag ik het dank-baar uitspreken: er i s een jdoor-braak, er wordt een nieuw begingemaakt, een nieuwe weg wordtgeopend,i Hier: de Partij 'van de Arbeid!

Invasie van reuzenrattenbedreigt EngelandHet klinkt even on-

waarschijnlijk als datmalle verhaal van hetmonster van Loch Ness, ". , . , \de zeeslang in een Schots bergmeer, maar ditmaal is het waar.En«eland wordt bedreigd door een invasie van reuzenratten! In

OcTst-Enüeland. vooral in de omgeving van Norwich, Lowestoft en

Reeds vele coypu'sgeschoten

Men weet niet, waar de dierenvandaan gekomen zün, maar menvermoedt, dat enkele uit eenfokkerü ontsnapte exemplarenzich zeer snel -hebben. voortge-plant en de Engelse fauna aldusmet een' interessante aanwinsthebben verrijkt. ; V:':". In „Reynolds News" troffen wijeen uitvoerig verslag aan vaneen - reuzenrattenlacht " ln , demoerassige omstreken van Rock-land Broad. Uit de biezenrahdvan een riviertje werden ver-scheidene eoypu's opgejaagd, diezich zwemmende in veiligheidtrachtten te brengen. Alleen derug van de dieren was zichtbaar'en. ze trokken golven door hetwater die deden denken aan hetspoor van een duikboot-perisebop.De- jagers schoten drie i rattendood, die door de honden slechtsmet moeite aan.wal konden wor-den gebracht; VW - .'"" Sm»

De verslaggever zag een anderehond, die in een gevecht met eenreuzenrat lelijk toegetakeld was.Als de dieren iin 'het nauw ge-dreven zün, kunnen ze'ook voormensen gevaarlijk worden. Er zijnechter nog geen gevallen bekendvan ratten, die een I „niet-uitge-lokte aanval" op mensen deden.

De coypu is" eennachtdier, maarhü vertoont zich ook wel over-dag. Deze ratten voeden zich metde schors van Jonge bomen enmef de wortels van de biezen,'dieaan riviertjes -en moerassengroeien. Op verscheidene plaat-sen hebben ze zich te goed ge-

Yarmouth, duiken steeds meerexemplaren op van de coypuof nutria, de Zuidamerikaansereuzenrat, die een meter langkan worden, de staart .nietmeegerekend. : ';,

Daan aan voorraden - ingekuildeaardappelen en suikerbieten. Voorde bomenstand, de' oeverbeplan-ting en de landbouw vormen dereuzenratten naar de mening

"van „Reynold News" zeer zekereen gevaar, daar de dieren zich,als. alle knaagdieren, zeer - snelvoortplanten. Het wijfje werptverscheidene malen per jaar. Hetheeft de tepels niet aan de buik,zoals vrijwel alle andere zoog-dieren, maar aan de rug, zodathet. de jongen ook zwemmendekan zogen. " ■ . ."■;..-"-

De plaatselijke autoriteiten inhet gebied: waar reuzenrattenwaargenomen zün, stellen de zaakvolgens het Engelse blad te op-timistisch voor. Zij menen, s dathet dier nog betrekkelijk zeld-zaam is. -De verslaggever heeftechter een jager gesproken, diein één maand vijftig 15reuzen-ratten had buitgemaakt! Zelf zaghij verscheidene eoypu's Sop zijntodht door'de:moerassen; op éénmorgen zelfs twaalf stuks, iHügelooft, dat de. autoriteiten geenbekendheid aan het rattengevaarwillen geven, omdiat zij bang zijn,'dat het vreemdelingenverkeer erin de komende zomer nadeel vanaal ondervinden.

„Ik kan me ook wel de gevoe-

'lens indenken- van een dame",aldus: de.rattenverslaggever, „dieplotseling, een rat ter grootte vaneen otter in haar bootje zietklauteren om een stuk brood testelen!" . . :

Wü hebben dr. Kuiper, dendirecteur van Diergaarde Blü-Dorp, gevraagd of hij wel eenseen rat-vari een-meter lang ge-zien had, die.uit" Zuid-Amerikakomt en coypu heet.

„Of ik er wel eens een gezienheb? Als u naar Blij-Dorp gaat,kunt u er zelf drie te zien krü-gen, want wij hebben ze ook!"

De eoypu's van DiergaardeBlij .Dorp. worden geen reuzen-ratten, maar, minder sensatio-neel, beverratten of rattenbeversgenoemd. Dr. Kuiper geloofdeniet, dat eoypu's zo gevaarlü'kals bisamratten zouden kunnenworden. Men .fokt de rattenbeversom de vrij kostbare pels en hetligt dan ook voor de hand, datde Engelse reuzenratten ! nako-melingen zün van uit fokkerijenontsnapte, exemplaren. Dat wasindertijd ook met 'de bisamrattenhet geval. Bisamratten zijn voor-al gevaarlijk voor een" land alshet onze, omdat ze dijken ■enbermen ,doorgraven. Beverrattenmaken geen holen. ......'.

„Onze drie eoypu's zün. alledrie wijfjes en nu er toch zoveelbeverratten' in Engeland voor-komen, zouden ze ons best eenmannetje kunnen sturen", meen-de dr. Kuiper.

We zullen het verzoek aan deredactie ■ van „Reynold News"doorgeven. Het is misschien ietsvoor de - Help Holland Council.Dr. Kuiper zal er wel borg voorwillen staan, dat er straks geenreuzenratten in de Rotte of deKralingse Plas zwemmen. Trou*wens, als die beesten »toch nietzo erg gevaarlijk zijn, zouden'weeigenlijk wel een paar in onze'binnenwateren kunnen loslaten.In plaats van de vrijwel uitge-roeide visotter hebben we dan erweer een aardig waterdier bij....

PAULUS

8) Den hele.tijd moest Paulus .ïogluisteren naar de bijzonderheden vande Jacht, naar de gediraigingen vairaaae andeire d-leiren- uit het bos, naarKlets- en roddelpiraiatjes, - wamt daarzat Krakas miee volgestopt e<n ac wasblij, dat er au ienuand was omo. tegen«.praten.

Patas wachtte geduldig tot de.kraal eindelijk' eens uitverteld zouzijn. maar dat leek er nilefc op entoenis hij maar . stilekum-Krakras aat. nog l wel 'een kwartierlang in haar eentje te kwebbelen,vóór zij tot haar veirbaztog ontdektedat Paulus verdwenen was! ' :.:-;.ti

Het kaboutertije liep al een" heeleind verderop. Hij keek naair de vlie-gen die. als vonkjtes in de zon gun-stenden en hij trok . een verstrooidgezicht, wamt hij moest steeds den-ken aam de gevaren, d'le verschillendedienen ledere dag liepen zolang devos wij rondspookte. -.:'

Reeds 60 nieuweFranse films

Ondanks gebombardeerde stu-dio's, . tekort Vaan materialenen i versleten uitrusting f is deFranse : filmindustrie bezig hetin vüf jaren bezetting verlorengegane terrein snel terug tewinnen. Sinds : de bevrijdingis ; de filmindustrie een vande eerste objecten in het Franseeconomische herstelplan geweesten nu, vü'ftig jaren na de ont-dekking van de cinematograafdoor de gebroeders Lumière, heeftdeze indus'rie weer 80 procent vande vooroorlogse productie bereikten heeft zü weer 60 films ver-vaardigd.

Drie Kodakfabrieken hebbendag en nacht gewerkt, terwijl zijvoor arbeidskrachten en brandstofvoorrang genoten. Zij . hebbenlangzamerhand de 'productie we-ten op te voeren, zodat zü nuongeveer 55 millioen meter ruwefilm per jaar afleveren.

De kosten zijn enorm gestegen:Voor films, waarvan de productievoor de oorlog 1 millioen francskostte, is nu ■ 30 millioen francsnodig. -. De filmproductie -wordt strenggecontroleerd: voor men met hetwerk begint moet de goedkeuringder ove-b»''-' "»n die der zuive-rings-eommissie van de filmindu-strie verkregen worden over delust.van ac. eurs, producers en destaf van medewerkers.

De namen der meeste medewer-kers : van de nieuwste Fransefilms klinken het publiek nog nietvertrouwd in de oren. Er zullendrie nieuwe jonge talentvolle pro.ducers optreden, n.l. Marcel Car-né, Christian Jacques en ClaudeAu'ant Lara.

De .: 38-jarige, Marcel Carnéheeft reeds voor de oorlog naamgemaakt met „Quai des Brumes"

(Havenkwartier). Tot nu toe iszijn grootste suces echter, „Lesenfants du Paradis" geweest, eenfilm, waarvan de vertoning 5 uurduurt en"die maandenlang teParijs volle zalen ge'tokken heeft.Christian Jacques is de jongstevan de drie: hü heeft ten minstetwee goede films gemaakt, waar-onder „Sortilèges". Claude AutantLara heeft het bewijs van zijngave geleverd,met „Sylvie ,êt leFantömè". '. .*,'>.-,,..- .-..-

Jan de Boer overledenTe Amsterdam is plotseling over-

leden de:bekende kunstschilder Jande Boer, die 24 jaar voorzitter is ge-weest van de maatschappij „Rem-brandt". Hij ls 68 jaar oud geworden.Vooral is hij bekend om zijn diep-zee- en 'paddenstoelenschilderingen.HIJ was voorzitter van de vakgroep'Beeldende,Kunsten van de' Federatievan Kunstenaarsverenigingen.

Kampioenvan LondenDr. M. Euwespeelde Don-

derdagavondml de cantinevan de G.T.D.op de Vee-markt een si-multaanwed-

strijd tegen30 ' schakers.Het initiatiefhiertoe was uit-gegaan van deschaakvereni-ging Kralin-ëen. .

Hermes op 't kritieke puntZondag zal het er

om gaanDe belangrijkste wedstrijd" van

a.s. Zondag wordt zonder twüfelde ontmoeting tussen Htermes-DVS en De Volewijckers in Schie-dam.' Twee ploegen, die technischslechts weinig voor elkaar. on-derdoen, . komen daar aan deDamlaan binnen de lijnen.; Vangroot belang achten wü de'psy-chologische factoren. Een eerstevraag hierbij is wel, hoe de Am-sterdammers gereageerd zullenhebben op de nederlaag, die zij jl.Zondag tegen ADO leden. Heeftdeze hun zelfvertrouwen geschokt,of zijn zij erdoor juist vaster danooit besloten om zich met allemacht in de strüd te werpen?De blauwhemden komen in hetveld friet de morele steun van eenfikse : serie achtereenvolgendeoverwinningen. Dit kan van veelwaarde zün, mits zü zich hier-door niet tot een al te lichtvaar-dig optimisme laten verleiden. Wü

willen het. elftal van mr. VanBokhoven geenszins de moed ont-nemen. Laat het ech'.er bedenken,dat de Volewijckers over een snelen pittig elftal beschikt-, dat dekunst van doelpunten maken zeerwel verstaat.- Ajax ezal — hoe de strü'd ookverloopt'—-voorlopig weinig ge-vaar te duchten hebben. Op eigenveld tegen 't Gooi spelend, behoe-ven de Amsterdammers zich geenzorgen te maken. De nieuwe doel-man van RFC heeft verledenweek in Haarlem uitstekend vol-daan. Trouwens het gehele elftalheeft niet slecht gespeeld; hetmankeerde echter aan schotvaar-digheid. Als dat Zondag wat be-ter gaat, zullen de groen-iwittentegen Emma eindelü'k weer eenseen overwinning kunnen boeken.Onze treurzangen op Xerxes heb-ben we de laatste weken gevoegelükachterwege kunnen laten. We heb-ben weer zo veel vertrouwen'in"de zebra's gekregen,: dat wü zeZondag met DOS op de ranglijststuivertje zien wisselen. 7

In District II zün Blauw-Wit—Neptunus en Haarlem—DWS uit-gesteld. Van de Rotterdamse ploe-gen krügt Sparta het in Den Haagtegen HBS het gemakkehjkst. Wezien de rood-witten deze aloudewedstrijd winnen. Maar hoe zalFeüenoord zich in Dordt hou-den? Hoe dikwü'ls zijn de stadion-bewoners daar aan de Marketten-weg niet over DFC i gestruikeld?Laten zij oppasen en hun kans,die nog altijd zeer behoorlek is,niet verspelen. VUC, op bezoekbij Stormvogels, zal daar zünhanden vol hebben. ;'.".

In lIA zal SW, dat vrü is,zijn tweede plaats wel aan Excel-sior' moeten afstaan, daar defood-broeken zich niet door Coalzullen laten verschalken. Over-maas zal de kop wel houden, alzal Fortuna het de groen-wittenlastig genoeg maken. CWkan opeigen veld tegen HW weer eenseen puntje binnenhalen. Bij ODS—VDL zal het spannen. VFC zalBMT met lege handen huiswaartssturen.

Denksporthoekje

Daar was iets niet in de haakIk ontving onlangs een brief van deze inhoud: „Geachte Heerpuzzle-redacteur, Aangezien ik weet, dat U liefhebberij hebt voor oudemunten, bied ik U de volgende exemplaren tegen nader overeen tekomen prijs: 1. een gouden pond sterling met de beeltenis vanKoningin Victoria; 2. een gouden ducaat; 3. een munt, zeer versleten,waarop nog te lezen is het jaartal 51 vóór Ohr.; 4

Hm, dacht ik, voor zover men „hm" kan denken: daar klopt ietsniet. Wat klopte niet? Het staat vast, dat in het jaar 51 vóór Christusreeds munten bestonden. , "Voor de goede oplossingen steltHet Vrije Volk weer twee boeken-bonnen ter waarc't van ’ 5 en drieluxe schrijfmappen beschikbaar.Inzendingen onder vermelding opde enveloppe „Denksporthoekje",voor Dinsdagavond aan deredactievan „Het Vrije Volk", postbus1167, Rotterdam.

Abonné's buiten Rotterdam kun-nen hun oplossingen ook afgevenaan de plaatselijke agentschappenof aan de A.P.-boekhandels.

Op de zak van St. Nicolaasstond: „Helemaal niks". De prijs-winnaars waren:

Boekenbon a ’ 5.—: P. H. v.d.Schelt Boezembarakken, PaviljoenXI, zaal 7, Rotterdam-N; M. denHaan, Chr. de Wetstraat 11,Gouda:

Luxe schrijfmap: J. de Vries,Groenendijk 71, Nieuwerkerk a. d.IJssel; A. v. d. Spelt, 2e Kiefhoek-straat 6, Rotterdam-Z; J. O.Both, Vlietkade B 131, Zwammer-dam.

Op het terrasAfgeluisterd gesprelctussen twee dichters

[ Wie zijn kinderen opvoedt in hetbesef.' dat . bescheidenheid eendeugd-is, maakt van hen wellichtdeugdzame mensen, maar in ieder'geval' slechte journahsen. Ge-dachtig hieraan hebben wü meteen lichte schaamblos,", on," dekaken- een gesprek genoteerd'tus-sen Ed. Hoornik en Bertus Aafjes,die zich op een caféterras onbe-luisterd- waanden. *;.:„:.:-.<■■■ .:.

„Aafjes", begon Hoornik," .her-inner jjj je nog het'kleine gedicht„ledere dag", dat je tüdens debezetting schreef?"

„Jawel, maar wat wil je daar-mee? Ik geloof niet. dat het ergbelangrijk was en ik heb het nooitergens gepubliceerd; nooit ook hetplan gehad, eigenlijk."

„Dan zul je waarschijnlijk nietvermoeden, dat het een van jemeest bekende gedichten is. InVught circuleerde een afschrift enlater, toen we naarDuitsland ge-transporteerd werden, ging hetmee in de goederenwagens. Wehebben er mee geleefd in Ravens-brück, in Dachau, in Sachsen-hausen en in Neuengamme".

„Is' het werkelük? Hoe was.hetook weer? O ja: ..ledere dag vrees ik de dag op

handeru,ledere dag vloek ik de tirannij,ledere dag liaat ik de dwinge-

' ,-. "" ;v .:■< ■' . ' '''"-laniA'entledere-dag, er gaat geen dag..\ - voorbij;ledere dag verdubbelt zich u-w

schande,O Nederland, gij schoonste land

der landen,ledere dag! Maar eenmaal raakt

ge vrijt

Even valt er een stilte en danvervolgt Hoornik: „We fluisterden,het soms op de. appèlplaats en'snachts als ik langs het prikkel-draad liep was het,, soms mün.dierbaarste bezit." '~Dan had ik het in Friesland,waar ik ondergedoken zat als inhet paradijs." \ .-■ .'■■-. .rr-.

„En in dat paradijs bleef je demuze trouw?" :

„Ik hoorde er de berichten. Vantijd tot tüd vertrok mün vrouwmet levensmiddelen naar Amster-dam; van haar hoorde ik deellende. Ik vatte toen het Plan opeen groot gedicht te schrijven. Ikdacht: later, als alles voorbij is,dan moet een mens weer alsvroeger bü de haard kunnen zit-ten met een verzenbundel en eenroemer wijn. Ik wilde een luchtigvers schrijven, dat tot onderwerphad een voetreis, die ik jaren ge-leden naar' Rome maakte. Maartoen ik bezig was. kreeg.het ern-stige facetten. De dichter wikt. demuze, beschikt." *" "■

„Hdc onlangs bekroonde .Atriumder Vestalinnen" is toch slechtseen fragment,-niet?-"

„Inderdaad, het geheel " wordteen gedicht van de omvang vanGorters Mei. Maar wanneer hetklaar is kan ik je niet zeggen."

Bon voor pindakaasinleveren

Voor de beschikbaarstelling van,370 grampindakaas voor kinderenvan 15 tot en met 20 jaar'wordtmedegedeeld, dat men, om hier-voor in aanmerking te komen,bon 72 der bonkaart KB 602 bijeen detaillist in kruidenierswarenimoet inleveren en wel uiterlük opZaterdag 16 Februari. De detail-list zal een ontvangstbewüs af-'geven. De aflevering zal na 10Maart plaats hebben tegen inle-vering van het-ontvangsbewüs-.,

(Vervolg vaE pag. S)

Congres der Partijvan de Arbeid|JV geopend

HET VRIJE VOLK Zaterdag 9 Februari 19466

Page 7: Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad...mening te zün. dat de.parlemen-taire/ commissie uitNederland de onderhandelingen in geen enkel opzicht nadelig zou kunnen be-ïnvloeden,

i!!l!lli]lllll!IIIM!lilllll!l!lllli;i[lll!lli;iW!!l!!K

| 1= Morgen (Zondag) tweede Predikatie over- =1 „Zó was de Heiland der.Wereld". §g Voorganger Ds. J. M. VAN KRIMPEN. Medewerking van == Mevr. MARTINE RENES-MULDER (sopraan) 3 uur n.m. == NIEUWE ZUIDERKERK, Westzeedijk 43: 7.30 .u.: n.m. =g . BERGSINGELKERK,.. hoek Bergselaan. \. sg Heeft U kinderen? ' Neemt' ze nede? ■' =g ' lEDEREEN IS HARTELIJK. WELKOM!.' 1IllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHllllllllllllllllllllllllllllllllllM— UW „PHILISHAVE" DEFECT?-~ -.| Wendt U tot DE vakkundigen! COUZY, le Middellandstr. 72,I Rotterdam, Telefoon 30340—31293.

FABRIKANTEN van KLEINE HOUTWAREN,SPEELGOED, KUNSTNIJVERHEIDS- ;V V

enz. in Zuid-Holland,worden opgeroepen voor een-vergadering ':-.'■ ;V

■OP DONDERDAG ;14 - FEBRUARI ' 1946,des n.m, 2 u. in de Clubzaal van hetBeurs-gebouw. Ingang Meent 134 te Rotterdam -

Besproken zal worden 0.m.: Vestlglngs- en verwerkingsver-gunningen. Inschrijving in Kam. v. Kooph., Rrjksbur. enVakgroepen Mogelijkheid tot export door samenwerking!Oprichting van een organisatie voor Zuid-Holland. (Dezebestaat reeds in Zaanstreek'en Amsterdam e.0.).HOOFDBESTUUR NED. MODERNE MIDDENSTANDSBOND

- Secretariaat: Emmastraat .46, Rijswrjk (Z.-H.)Zegt het voort! . .. i, j;',:,; ". '/*ij».§f

y^3os^oooftoooooooooocosass*ooc»oco3a3sa<ooooccaoQ<co6ottooc«x

Effectenbezitters! 1Wij noodigen U thans uit Uw.-■'

's-'- coupon- en dividendbladen| V-YV ten behoeve van de| effectenregistratie;: f bij één onzer kantoren| - te deponeeren.V

»_'.,' I-De termijn van inlevering staat epen|l'.YV' "*,;.." tot'l Maart'aj.

8 De. registratie van.Utu.hezh -j-ss$''^*^C'VKwordt geheel door ons verzorgd. ;!|:_ : ,:_,:t-,.vj:Y.,.:;f^Y';'-; J!|

I: De Twentsghe Bank n.k. I

V ■ ■■ ,! . vloer-\ n over-

-1 . no. Bi blad.-1■ e koopJ )0. Pas-

i sch. m.! 17.50 p.ï w. stof; 50, zw.; iet echtI ’ 75, d.J i 7 uurI r, Saft-

-' b café-■ |15-llter-:1 ie, drieI dballen.> n m. 50I Groene-- istatraat

avorud-, iaat 42),; ir. ond.i ;-. d. bl.■ agd een- n zieke

d. Vel-, an . 70,

ï old-fln.I ït. Geen: P. Kru-; rek zeer

iskamer-- e koop,:waliteit.;wmkel),

l prachtfornuisE

_nde lijn

r. prima, enen m.. enenbon.. )p. A. de". itr. 72.

]n 2e et.■ en gr.zicht, v.ir. Dordt-nsherenl.Etillelaan

z.g.a.n.. voor i.g.L. Snoek,

| a.n. old-j voor een

Rijfko-r. 53b.

'SpensionWesten

ï. Prijs: *. Brie-Buiten-

boekwln-raagd v.een on-

" " of zol-. okplaats.; en, Heer.. 'it-slaap-r, liefstafz. pen-

■r. onderv. d. bl.m. gebr.v. R'dam

Wieler-l.

ruilin Witte

woning3r. no. Bblad.Aangeb.

in Adamte R'dam;. Br. D.ennesstr.(C.) "2e etage

voor vrijbeneden-; Zuid.traat 50.

kin, 42 5-,; kennis-ed .vrouwr, 35 totmet wo-m bezw.1635 bur.

ar, zoektilieu. Br.dres aanad onder

jazz-gui-In. een

te "tijddot ■ en

j 2-guitaar, itone, ~v.isa.randlam-epareerdeningen,34. .k. - Spec.bordurennelle af-le Mees-Goudse-

ïlid, z.z.g.uishoud-Rotter-

r no. Bblad.-

-' 1., metopl. o.a.van be-anderen.Slechte,Rotter-- luffr., 34

'.'«derloos> ler. geen1 loer- no.Ja. blad.

Ond ertr ouwd:ARIE ANTONIE VAN HOORN :

PllïrVils-*-' ■'"■-■: en '.JOHANNA VAN .'T HOFF. j

Rotterdam, 7 Februari 1946. Borselaargtraat 86b, Z. ,Ond er trouwd:

MARIE ANNE VAN EIJCK ,en

JAN BOÜMAN . . !De plechtige huweltjksinzege- jning zal plaats vinden op Don- ]derdag 28 Februari a.s. te 10.30;uur ln de Parochiekerk van denH. Joseph, West-Kruiskade. Na'afloop gelegenheid tot geluk-wensen aan- de pastorie. iRotterdam. 10 Febr. 1946.'s-Gravendijkwal 50. ;IJsselmondeselaan 169. ]Toekomstig adres: I / j

IJsselmondeselaan 190. ■■■■ ;Dinsdag 19 Febr. hopen onze!lieve Ouders en Grootouders. L. BOS |

'">-""'.. enC. H. BOS—v. WIJK . .;■

.hun 25-jarige echtvereniging teherdenken. Dat zij nog lang ge-spaard mogen blijven, is dewens van.- Hun dankbare Kinderen- -'~' en Kleinkinderen» :■■".".-Nederhovenstr. 10, Rotterdam.

-Heden overleed geheel on-verwachts onze innig gelief-de zorgzame Vader. Beh.-,Grootvader en Schoonzoon. ARIE v. d. VOET, |Weduwn. v. Johanna Broere,ln de ouderdom van ruim '74 jaar.;j , Namens de bedr. Familie- r Uit aller naam:

CORN. v. d VOETNieuw-Lekkerland, 6-2-1946.Middelweg C 138. . ■Teraardebestelllng heeft he-denmiddag te 1.30 uur op deAlgem. Begraafpl. te Nleuw-lekkerland plaats gehad.:'

"'V 'DANKBETUIGING,Langs deze - weg betuigen wijonze hartelijke dank voor deprachtig geslaagde avond., gege-ven 4 Febr.' in de zaal Weatendaan het bestuur van de Buurt-ver. „De Uithoek" van de Span-jaardstraat.

_* NAMENS ALLE LEDEN.DANKBETUIGING .Langs deze weg betuig ik mijn

hartelijke dank aan Familie,Vrienden en Kennissen voor devele blijken van belangstelling,betoond bij het overlijden vanmijn Man. , "" " .

Wed. BIJVANK—VISSER.DANKBETUIGING

Hiermede betuigen wij aan Fa-milie, Buren-, Vrienden en Be-kenden onze hartelijke dankvoor de belangstelling, bij ons50-Jarlg huwelijk ondervonden.

F.. A. COLETTEen Echtgenote.

Blngleystraat lSa,"'R'dam^W.DANKBETUIGING

Aan allen. Bestuurders, Leden,Vrienden en Kennissen, die bijde hulde, mij gebracht bij mijn2S-jarig jubileum als voorzittervan de Afd. Rotterdam van Fa-brieksarbeiders, en daardoorKijk hebben gegeven van hunintens meeleven, wens Ik medenamens mijn vrouw mijn op-rechten dank te :betuigen. Gijhebt deze dag voor mij tot eenonvergetelijke gemaakt.

K. LUIJENDIJK.CUlershoekstraat 8. ■

DANKBETUIGINGHiermede batuigen wij onzehartelijke dank aan Familie enKennissen voor de belangstel-ling, betoond bij het overlijdenvan mijn Echtgenoot en Vader,den heer

C. WAGENAAR V.'t.'iM. WAGENAAR—v. AMEN

en Kinderen .Rotterdam,'B Febr. 1946.Boezemsingel 82.___g__Bß_______g_____

F. J. A. HANS.'

' ,';"'.. ' TANDARTSMathene.-serweg 19, hervat Vrij-dag 15 Febr. de praktijk. Voor-lopig nog geen avondspreekuur.DIENST. VRIJZINNIGE

HERVORMDEN .Zondagnam. 3 uur KerktgebouwRem. Ger. 'Gemeente

Ds. G. WESTMIJSE. : ' '.' ,Tekst: Openb. 22 vb.'.l7: .„Dagvan Verbondenheid en trouw". .OCCULTISME èn VCHRISTELIJK GELOOF;Over-dit-onderwerp sprekt'ds. ,H. W. WAARDENBURG Op Zon- jdag 10 Fehr. in de Prinsekerk, :des avonds halfacht. - - ;■: - ■-.',, ' HET VISNET. :Gelieve geen GELD OF GOEDE- ]REN af te geven aan mej. J.].Venema—De Jon-g.'daar doormijniets wordt betaald. J. Venema.Flakkeesestraat 31b, Rotterdam.:OPROEP!Teneinde te komen tot onder--ling contaot worden allen, .dieop grond van-religieuze of ideëlemotieven bezwaar hebben tegende krijgsd lenst"ln het algemeenof tegen uitzending naar Indo-nesië in het bijzonder, uitgeno-digd hun naam en adres uitslui-tend schriftelijk aan onderge-tekende op te geven. -ERIK MISPELBLOM BEVER.

p/a Mlchel Angelostraat ■ 60 1,... Amsterdam-Z.

Kinderwagens^Reparaties aan alle soorten.WIJ maken Uw kinderwagenals nieuw' binnen .14 dagen.

P. DEN BRABERZaagmolenstraat 182. Tel. 40941

DIVAN te koop aangeboden, inprima, staat. W. Sieri-igs. Oran-jeboomstraat 269. y .rIndonesische avondop Woensdag 13 Februari 8 uurin de Blauwe Zaal, Beurs, Meent110, m m.v. lindon. Kunst-ens...INSULINDE", muziek en dans.- NINON PIKET, declamatie.P. VAN MARIE over Multatull-

■; Indië-Holland..Entree - ’ 1.25. Vrijdenkersver.„DE DAGERAAD". Vóórverkoop:Sigarenmag. ..Welcome", NieuweBinnenweg 414; ■ Piket, : Raep-horststraat 7: Hetterscheldt,Zwaanshals 312;. v. Irsen, Beu-kelsdijk 63A. .;->,; .■.'■■.

GELDbeschikbaar tegen wett. tar.Ook zonder. . borg. Vraagtprospectus. N.V. Voorschot-bank voorheen R.C.B. Inl.:Molenwei 77, Rotterdam.

yOLOPTEXTIELI komt ■er nog r-let.'. .". Laat I

daarom Uw Interlock en Itricot ondeigoed repareren Ien vermaken door- |

In 3 weken ' gereed. Spoed-werk 10 dagen. Zo nodig

' leveren wij verstel-materiaalbij.Manufacturenwinkel met eenTRIREPA afd vindt U aanonderstaande ' adressen enverder door de gehele staden omstreken. Zie de raam-biljetten!

Rotterdam (Noord): J. Bas-tinok Jr., Bergweg 145; Mag.„De Zon", Paradijslaan 103;(Oost) C. Torenvlied, LageOostzeedijk 49; (West) Mag.„Elka", Mathenesserweg 59;T. Sluyter, Burg. Melneszpl26A; (Zuid) Fa. C. Baren-dregt. Kat. Lagedijk 434/8;Mag. „Libe'rty", Bree 35; CV.„De Prijsbreker" Putselaan.240; L.: C ' Meyer. Putselaan75, De Feijenoordse Bazar,Oranjeboomstr. 158. *r' *. Schiedam: H. P. M. Rom-bouts, 's-Gravesa.ndestr. 44.Gouda: P a: Breek Jr., JKlei-iweg 61. -Voor Detaillisten: P. J. L.Fombauts Jr-, Breitnersingel51, Rotterdam-H'berg... > ;i 7

Wij behangen v.a. ’ 7per kamer met ■ VLOEBA.Geeft niet af. Ook WITTEN.SCHILDERSBEDRIJF

V' HOOGERWERF,Goereesestr. 13 Rotterdam-Z.

Telefoon 71611

Te koop kamgaren H.CÖSTUUftïz.g.a.n. Lage h.schoenen m. 44ruilen voor d.schoenen m. 40".De Held, Schippersstraat 52.HAARD te koopVz.g.a.n.' Gevr.

Itrompet, lage st. Ruilen positie-■ jas, sportmodel, z.g.a.n. voor h..costuuim m. 50. Hofman, Bergse-iaan 244. - -. ■ :, . - .'

Te koop nieuwe- PHILIPS RA-

"DIO jaar 1Ö44-tegen elk aann.bod of ruilen .voor meutoelen..Br. o. lett. B.P. Boekh. „Léotu-ra", TeüliLgerstraat 11.-PIANO.OF ORGELte koop gevraagd. Aanb. metprijsopgaaf: H. R. B. HOPPEN,Schieweg 160d,; ' '---GEVRAAGD:.. .-,;■. VLOERKLEED,zeil, gordijnen en ameublement.Brieven met prijs: RIETVELD,Zwaanshals 69b. ....... -' -V ■-■-■Te koop aangeb. een ln primastaat zijnd .3-p.-GASSTEL. Tebevr: Hoogeniboom, Zegenstraat17a, R'dam-Z. Na' 7 u.nam. ■Te koop - aangeboden een Par-tijtje -nikkelst. LASELECTRO-DEN 'doorsnee 4 mm. Br. o. no.B 1581 bur. v. d."Wad.'■ -:- ■ -■,.. ■ KINDERWAGEN ," v

, . .te koop. Vlaggemanstraat 36a. -.■■

NSTtrUUT VOOR HAHDELSONDERWIXCROOSWJKSCHEKADE2hKOrrgRDAMLOOSOUINSCHEWBéeSS. HFAHRCNHEnSm,DEN HAAG '" TELEF.:33.?/.260.1.V. HvanPIETERSONËXAMINArOIi

- -MIDDENSTANDSajIMSPGACryKEXAMENS BOEKHOUDEN JNED.HANDEISCORR. ENöELSCHeaIALEN.(CONV.LESSEN) STENOo tvpem. "'-■ :-..< ":Boeteen Gratis ux.b>uu.ktw\

ODEON GouvernestraatDonderdag 14 Februari, 8 uur

Blffiif'» Het veelbesprokeii en diepont-|>&Pw . roerende successtuk

wko-iWÈk — BiechtgeheimJ*>\. "Ir - : ' in 6' -boelende bedrijven 'van

«f \ïa De vreselijke strijd van een■ü t£3 geestelijke, wiens broer on-schuldig ter dood . wordt ge-

bracht, ' terwijl hij uit de biecht den waren schuldigekent!! MOET HIJ SPREKEN?? MOET EEN" ONSCHUL-DIGE STERVEN??.- -■ .. '.'.; ;:;;.-:''""'.'

■;.*. "; -DE BLINDE MOEDER: MIES STEVENS 1.:. ~., PAIER KAREL: PIERRE V. d. - BURG-

Meer dan 1500 opvoeringen!! Overal. uitverkochte zalen!!Prijzen ’,l. —tot ’.2.—. Plaatsbespreken dagel. aan de zaal.

GEBOUW „ODEON" v.; o^3ROTE ZAAL - GOUVERNESTRAAT itf/4?\\i_^±=;ike Zaterdag en Zondag ln de ge- !{\(f/ 3z?*L~f iKaia??elllge, verwarmde zaal . ..'■_.'■ v\\WnJ&nédASoiree Dansante\anvang 8 uur - Prima parketvloer /Il MIWÈy *"IANSBAND- ..THE 5 ACES':;. Entree"/2 '. ■. J//1V'e klas consumptie -, 3o 'slas prijzen. jS/jS l /isllli "-w3edlpl. Dansleraar JOHNNY BECK fi IMEES'«NN -Das-elijks Inschrijving voor Be- .«.■rJHCay'"Inners.'Gevorderden en Gehuwden,"' _ ;T/VyVv,'>' ; ""an B—lo uur n m ", - " ~.-,..

I GEBOUW „ODEÓN" .-,., ■ V-"V. Dinsdag 12 Februari 8 uur: U zult huilen van het lachen om

V PIET KÖHLER' alsY.Schuyt" in deVV SUIK E RFR EU L E ,

Sen CLARA VISCHER als Betje van der Kooy, een vrouwuit de » Jordaan 'ln■ de : Indische :- Planterswereld."'. Toegangsprijzen ’ I.—, ’ 2.— en f 3.— (rechten Inbegr.)Kaartverkoop .en plaatsbespr.; dagelijks » aan de ■ zaal... |

%ÉsL_\4§^*n eigen nestje !vEen eigen huis... dat kunt U ook bereiken.Mef het ROHYP-sysleem kan \ een ieder.SiSS. die sParen kan, binnen betrekkelijk korten ."'.

!mjl(/A 'Üd'n eigen huls bezitten.Vraag inlichtingenlV. IV/ N.V. BOUWKAS „ROHYP"INSP.:M. M.V. d. HOEK. -BARENDRECHT: TEL.324'"'

.; '" " ■. " ■ . . -.. ~

Van Engelenburg & Berkel 1DEURWAARDERS [ \

Kantoor Persijnstraat 13, Telefoon 33092 118VEILINGZALEN W. BUYTEWECHSTR. 157-161. - ft3Belangrijke Openbare Veiling H

-,op WOENSDAG 13 en'DONDERDAG 14 FEBR. '.. ' gVv.m." 10 uur, waarbij o.m. complete huiskamers ■ BV

■en salonbanksteilen, notenhouten en andere KgS "■ complete slaapkamers, ZEER FRAAIE ANTIE- Ej-S'■ XE BALPÓOTKAST, fauteuils, dressoirs, ,buf- . h\-$:.:;.; ..'!.;; fetten, stoelen, tafels,. bureaus, PERZISCHE H::.:: ■■":? TAPIJTEN, enige zeer belangrijke verzame- - 'F'ii■ lingen postzegels, KUNSTVOORWERPEN EN Ffl*

CURIOSA waarbij koper, tin, brons, porse-: |>Jleln, kristal.'antieke borden, kostbaar ivoor Ws-beeld, canton-vazen,: familie-verte porselein,"'" I®SCHILDERIJEN waarbij enige belangrijke - t/%meesters, UITGEBREIDE COLLECTIE GOUD, BB. ZILVER EN JUWELEN, etc. etc h'-WKIJKDAGEN: Maandag 11 en Dinsdag 12 Febr. ¥:, ivan 10—4 uur. . :"...- rj;gVoor particulieren-gelegenheid tot het geven H§van commissies. " ■ En

■] Dagelijks gelegenheid tot Inbreng van te vel- WH,.... -len goederen.' . ■ L^|

'ilt ' ■~~**l jSilS6Kfi3*V °—OSÊSÈÈÉIiiS?

H rV^^^l— jE^^aSllt

r ir i rr GMfiWmwS**' éwm '*v>a. %.-*--- 'ts&tfSÏ^-^&BËmißf'*^^-"-----'-''''**' - — t

£’**&?■ ... - -'',

j| De Spaansche Griep van 1918 was een gevolgvan ons M|i verminderd weerstandsvermogen. Millioenen en nog. s,f- eens millioenen vielen als slachtoffervan deze ziekte, jfI Laat dit een waarschuwing voor U zijn! II De gevaarlijke griép-maanden staan thans weer M;| voor de deur. De maanden waarin niet alleen U, WI maar ook Uw, kinderen zoo uiterst vatbaar zijn. De S "Vjf groente en het versche fruit, welke on« lichaam zoo || '1 dringend noodig heeft, zijn niet te. krijgen. Alleen §1 déze zouden ons de noodige bescherming kunnen ilÊ geven. Nabadel is een geconcentreerd vitamine-C i1 preparaat, dat versche groente en fruit vervangt. || '.'

'3 Nabadel is het behoud van Uw gezondheid. Geef p ."k Uw .kinderen jen neem zelf dagelijks één. tablet 1 -|| Nabadel. Vraag het Uw apotheker of drogist!" p

f V' NABADEL. - Iil <■ :"■ HET VirAMINECPREPARAAT, O» BASIS VAN ASCORBINE lUUK, ■ ".-.. j|

dat versche groente vervangt. "~ - 1ff N.V. CHEMISCHE FABRIEK „NAARDEN». NAARDENHOUANO ff.. - .--" ■ - , - - .. "■'.■ -■ - . -

ACCORDEONNIST en Drummer~De twee Zonnekloppers" bie-den zich aan te spelen op brui-loften, gezellige avonden, fees-ten en event. balavonden. Cor.-adres: J. de Kreek Jr.. Kooi 15,Oude-Tonge, Tel, 78.. .B.z.a. MEISJE, 22 j.. v. d. mof-"genuren, in ruil' voor ongein,zit-slaapk. metkookgelegenheid.Br. o. no. B 1592 bur. v. d. blad.NET MEISJE, 21 jaar, P.G., als'verkoopster - werkzaam geweest,zag zich gaarne als zodanig ge-plaatst, onversch -welke bran-che. Br. no. B 1598 bur. v. d. M.B.z.a. ■ bekwaam CHAUFFEUR,12-j. pr.. ervaring, voor .vr. ofbusbedr. G. Gorter,. Goereese-straat-15c. ~ ' 'Biedt zich aan: ■--.-.

HERENKAPPERgezellen-diploma. G. Kalft, Spa.,straat 18. Rotterdam-Zuid.' -HUISNAAISTERvraagt werk. A. ten Cate, Belle-voysstraat 7Gb, Rotterdam. .-

B.z.a. -TANDTECHNICUS, geh.,wil veranderen van. werkkring.Thans werkzaam ln: N.O. deslands. Brieven onder no. B 1610-bur. ■ van dit blad. - :'^B.z.a. .-/- een AUTO-MONTEUR,v.g.g.v. Liefst woning beschik-baar. Brieven agent „Het VrijeVolk", Hoogblokland (Z.H.)Gevraagd: FLINKE NAAISTER,Halfwas en..Leerlingen. . Hoogloon. Kleermakerij K. Harmsen,[Bergweg 207 b ' —; ' ■T; V,' DAGMEISJEals ' hoilp-concierge gevraagd,goed loon. Aanmelden " Park-laan 34Y. ... . . 1

Bekwame enLeerling-'Machinestiksters

GEVRAAGDPrettige werkkring. Hoog loon.L.~- v. VONDELEN, Beatrljsstr. --59. Rotterdam. - ■ --, „J;Gevr.: HULP IN DE HUISHOU-DING voor hele of halve dagen..'s Zondags vrij. Hoog loon. Mevr,KALKMAN, Caspar Fagellaanl4 .brj Statenpletn. Hillegersberg.NET MEISJE, 19 J.. biedt zichaan voor eenvoudig kantoor enmagazrjnwerk, of Verkoopster.Br.: Sigarenmagazljn v. Geme-,' ren, Boergoensestraat 112b. I

'SLAGERIJ. Gevraagd een netteknecht, enigszins zelfstandigkunnende werken; en een jon-gen 15 a 16 Jaar. D. v. d."Schalk:,",Burg. Melneszpleln 22. ' ■;Gevraagd . FLINKE DIENST-

J BODE niet onder 20 j. ln gr. ge-zin Westen, Loon ’ 15.— p. w.met koe*. '. Br. no. 2184 boekh.

,De Kok, Spanjaardstraat 47. ■ -,[ Expeditiebedrijf vraagt- -voor

' direct VROUWELIJKE KRACHT1.8 Jaar of ouder.' bekend metboekhouden-en machlneschrij-ven.'Br.'met opg. van verlangdloon en leeftijd enz."aan hetbur. van dit blad o. no. B 1612Voor direct gevraagd:.; NETTE WERKSTER. .Van goede " getuisen ■ voorzien..Mevr. ' LINDENBERGH, Mljns-herenlaan. 134b. R'dam-Zuid ...

GEVRAAGDVERKOOPSTERSV;

(ook zij die als zodanig nog niet werkzaam zijn. geweest) voorverkoop van nieuw■■ practisch artikel ln de Provincie' Zuid-Holland. ■Ruime -verdiensten, -reiskostenvergoeding. AanmeSdenMaandagmiddag tussen 2 en 5 uur Gouvernestraat 85a-c, Rot-

Page 8: Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad...mening te zün. dat de.parlemen-taire/ commissie uitNederland de onderhandelingen in geen enkel opzicht nadelig zou kunnen be-ïnvloeden,

WU hebben nog ln voorraad: "V . 'A. E. J. DE VRIES BRUINS„SUZE GROENEWEG"

Haar betekenis voor de moderne arbeidersbeweging,gebrocheerd, 116 pagina's / 0.95, houtvrrj papier

J ' In de boekhandel verkrijgbaar

N.V. DE ARBEIDERSPERS - AFD. UITGEVERIJ "- ADAM

B Overwin Uw ; "ikZïizaamheiden... schroom \

Overwin Uw tegenzin tegenj huwelrjksbemiddeling. Wij ga.

' randeeren U geheimhouding, js|||fzien onzen taak idealistisch en '\brengen gelijkgestemden engelijkgeloovigen (arbeiders-klasse,, middenstanders, enz.) £i|

■-- tot elkaar. Wij" bezoeken U, .;of bezoekt U ons! jtm..- &$■

Hoofdkantoor : Corfstraat 45, Alkmaar, Telefoon : F^|S3T^f?ffipf^"f2591. Dagelijks geopend van 10-8uur, 'a Zondags . JH^_nfflßtaM&3SÏva*> 2-6 uur. Vertegenwoordigd door geheel Neder- f3.n//l BE* laTflla'hd, België en Indonesië. Desgewenscht bezoek bü pMMhaJLIJLf t In?reiU loala. Geheimhouding verzekerd. '**Ê^S_m&lw&l%ii

ENGELS, DE TAAL VAN DE TOEKOMSTLeert nu vloeiend Engels spreken door de cursus vanCUMIDA. CUMIDA leert U door een geheel nieuween practische methode zo Engels- spreken, dat U een,Engels gesprek goed kunt voeren. Knipt deze adver- -'tentie uit en zendt haar aan CUMIDA, Postbus 175,;Rotterdam, in een open enveloppe - met l 1 et. post-zegel. Vermeldt Uw naam en adres op de achterzijdevan de . enveloppe en U ontvangt gratis en vrij-

blijvend onze prospectus V V.R. .; :«ERT DUS WELDRA ENGELS BIJ CUMIDAr| " -■- ~ "

Wintervoéten ? ' ~ .Misschien -' Is er een uitkomst voor U: veledoktoren hebben namelijk winterhanden en "-voeten met succes behandeld. Hun patiëntennamen geregeld DAGRAVIT. de kalk> pho'sphor.

"en Vitamine D-tabletten. Koop een doosjel ■DSERSVÏTIKALK - PHOSPHOR - VITAMINE D

f DIT IS DE MliiüWH wkm eommwËf §

vÊÈk van Dr. Helder - jjjjF#jjjknbg beter dan voor den ooriog-JpF "■"';.:''ijjjk U zult er meer van ■ jÊF

' hooren... . ■ 'V .'

'-.:.'.' 2E E PFAB XIEX E N DE HA AS EN VAK.ItII 0> !

' . "* M? hel anders, bij krijgt wat hemi.: ■ ' . ■ toekomt, ook zijn Scaldis-tabletjes,;. r "'' "'. ■ ' kalkphosphaat met cacao bereid.Kalkphosphaal is noodig voor den groei van het beenderstel.sel en het gebit. Scaldis-tabletten zijn een uitstekend hulp.- middel bij de bestrijding van Engelsche ziekte. En ze smakenlekker.GeeftzeUwkinde-'.' ' . ..\.c; '"-:';..: . V .. * 'tó- f ren, ze houden ervan I ■ " " ■- 't S*9

j* a Ikphotp haat \sj_W} „„£&*&*■W*t[\jchocoladctabletjet I f^___— ■■ .T^Z*

UW KARAKTERschetsen WIJ, wanneer U ons (een ongeveer B—lo--regellg) eigenhandig geschreven briefje zendt be-nevens / 1.— en postzegel voor antwoord.

INSTITUUT „TOEKOMST"Jan ten Brinkstraat 243, Den Haag

/ " V "\ '>4Yxr*- 7 Dikkertje Dik

fëa''- : IÈÊÈÊÈÈÈÊÊÊ'':--- i:!®> kondigt een groote

p|. **V PRIJSVRAAG*<iillll||È|ïr aan me* 500 prijzen

W%k::- en een hoofdprijs vanWp> >T; f 100.-. Vraagt Uw

''-'.- winkelier wedstrijd-"'■-'"''taßte' - ■'"■■-.'-■" formulieren.

Perfecta imclcling;'n „Vogelaar" product .:gg^

' '--''' VOGELAARS""" '-Si_7'

' — ":^m_): -■FA BRIE XE N " '

DAMES!Van 2 a 3 oude hoeden makenwij ln 1 week EEN VLOTTEBARET. G. Scholtenstr. 85 ben

liplßi- *° voulö,oe OMuMtm v/lr@*' WATERGOLVEN' il! ÏF " ONSUieiEN-:V' Jf.->COED CESCHOOLD HRSONEftl. jjj.aiaaaaia ruato oa ;. &V/- tfvooncoeav'DAMESKAPSALON IVieramb.str. 81, te1.'30532

'Jf^'\—%^ Eindelijk....|*fl <i\ J_>—"— e wasch „Echt schoon"

É: VaÉÊÊÊfi»// e helderheid straalt erxL weer af. Heerlijk, dat vettelil§a-~s||k " Wy -: ' Sunlight-sop! Het goed

ffliljy heeft niets te lijden en 't

VULPENHOUDERSmet verguld stalen pen

f9-. verrichten ook alle repara-ties. Noorder Vulpenmagazijn.'

R. d. van'koot / . v ";";Bergweg 207 t/o Zaagmolenstr.,:

TEL. 46623. VVERHUIZINGEN .1

7-. W. LUBBERS,'. :'.''■■'■■"".Zaagmolendrlft 3 - Tel. 46620.t

PAPEGAAIEN - V:~,: . MANKANARIES "f: \koop „ARTIS'.'. Tevens metalen?Vogelkooien, af-gehaald-'-ARTIS,.. §t.>' Andriee4straat 12cr-.ï~. ■"■'■*■-".".:■,,; 'ji

% .VERHUIZINGEN V ivanouds W. -SMITS, .-< Zwaans-hals 286,■ R'dam.: Telef. 43484.INRICHTING VOORSPORT- EN HYGIËNISCHE

MASSAGEMEVR.-J. ELZENAAR,

v. d. Sluysstraat 7b - R'dam-C.. v/h Jan Kobellstraat 39. iMUZIEK HUMOR

JOHNNY EN PETERte engageren voor Bruiloften enPartijen. Adres: P. de Bruin,Goudserljweg 14a; J. v. d. Vel-den, Molenvliet 51,.WIE HELPT gedupeerden schip-per,'die opnieuw wil .beginnen,aan f 3000.- tegen-nader overe-en te komen condities?. Aflos-sing gewaarborgd,.'hoge- 'rente.Et. o. no. B 1597 bür;v? d.bladFOTO'S ontwikkelen, afdruk-ken, vergroten. Foto Studio DaKok, Spanjaardsrtraat 47.' tele-foon 39389. ■ ■VERLOVINGSRINGEN ln goud..en. zilver. Grote sortering. BIJons slaagt U altijd. J. MOER-KERKEN, Putsebocht 169, brj dieDordtselaan.- . . -

Wat is en hoe werkt de I.CC. ?V. "- -,V-i'.°"'- De I.CC. is een Instelling, welke personen metelkaar in contact brengt, die weinig of geen rela-

tie» hebben. Zij, die om welke reden of welk doeldan ook, uitbreiding van hun relaties zoeken, kun-nen lid worden. Vraagt gratis inlichtingen, welke >

geheel vrijblijvend in blanco couvert— worden toegezonden door de

I , LET QP!ANTI-GRIÈPPILLEN (klnlne) 40 voor 25 et.KALKTABLETTEN (mot cacao) .... 40 voor 25 et.VALERIAAN-TINCTUUR, per flesje 25 Ot. .BUROWWATER 100 gram 10 et."TENSOPLAST (Engels pleister) per zakje .. 1714 et. .VERBAND 3, 4, 5, 6, 8, 10 en 12 cm. vanaf 7 et. wVERBANDWATTEN Vanaf '. 13 Ct. 'MENTHOL per zakje 25 et.„DE KLEINE CHEMICALIËNHANDEL" ,

'-"Zwaanshals 286 - Rotterdam11■ i mi ii ■nrmMiT-iaT-|i-iïïTrf»i»Trw»wi—itim iw »■»«

. T.-a.. en dus ben ik er van overtuigd, ~" edele, achtbare burgers van Neder- \

land, dat U aan mijncliënten, degas-en de electriciteits-meters, geen ... <éischen zult stellen, die boven het al-gemeen belang uitgaan. Hoeminder j-U van hen vergt, des te meer productenkomen er weldraaan demarktl i

jjijU'iJ„Kl

Z'ï'\Publi€. C/b Min, ■>. Handel *D Nijverheid üb. v. Rijkskolenburtam. - 4

en hijniet alleen!\__ :-^-^-^<

- j4sare£jt> *&-!%leder die „keurt zonder Mif,%S^tBuW\te kijken " zal onze. m^W^'My/,■ Marietjes onmiddellijk! mm"@ÉÊ^?:„er uit halen".De smaak en.... debros- ■ ,heid van Victoria ajnj^^Y^Yj^-Y^^uf-^r:IH Ü YMsMI

1 KEG sPUDDING 1|§|f§|||kfcin diverse heerlijke smaken §||||