1

Het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden (VIPA)

BRUGGE AZ Sint-Jan - 6 oktober 2009Marc Cockx, adviseur VIPA

Financiering van de infrastructuur in de ziekenhuizen

2

Overheidsactoren in de financiering van de ziekenhuizen

INVESTERINGS-SUBSIDIES (60 %) +

INV. WAARBORG(VIPA)

ERKENNINGEN (Agentschap

Zorg en Gezondheid)

INSPECTIE(Agentschap

Inspectie & Toezicht)

WERKINGSSUBSIDIES(FOD Volksgezondheid

en RIZIV)

VLAAMSE OVERHEID FEDERAAL

WERKING

INFRASTRUCTUUR

INVESTERINGS-SUBSIDIES (40 %)

(FOD Volksgezondheid)

€

€

€

3

Structuur Vlaamse overheid

13 Beleidsdomeinen:

Diensten algemeen regeringsbeleid Bestuurszaken Financiën en Begroting Buitenlands Beleid, Buitenlandse Handel, Internationale Samenwerking

en Toerisme Economie, Wetenschap en Innovatie Onderwijs en Vorming Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Cultuur, Jeugd, Sport en Media Werk en Sociale Economie Landbouw en Visserij Leefmilieu, Natuur en Energie Mobiliteit en Openbare Werken Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed

4

Minister

Beleidsraad

Dep

Het Beleidsdomein WVG

Strategische Adviesraad

PZC Geel

PZC Rekem

VAPHKind en Gezin

Ministerie van WVG

VIPA

5

Minister

Beleidsraad

Departement

Afdeling VIPAAfdelingBM

Afdeling BO

Jongeren-welzijn

Zorg en Gezondheid

Inspectie WVG

Het Ministerie van WelzijnVolksgezondheid en Gezin

IVA VIPA

Afdeling OW

ZSP

6

Structuur per beleidsdomein

Het Ministerie bestaat uit: 1° het Departement : ondersteunt het beleid bij de voorbereiding,

uitvoering en evaluatie. Werkt onder het direct gezag en de verantwoordelijkheid van de minister.

2° de Intern Verzelfstandigde Agentschappen zonder

rechtspersoonlijkheid: voeren het beleid uit onder direct gezag en bevoegdheid van de minister en beschikken over operationele autonomie. Maken deel uit van het ministerie en hebben geen eigen rechtspersoonlijkheid.

3° de Intern Verzelfstandigde agentschappen met rechtspersoonlijkheid:

voeren het beleid uit onder directe gezag en bevoegdheid van minister; beschikken over operationele autonomie; maken geen deel uit van het ministerie van het beleidsdomein.

7

Structuur per beleidsdomein

De Extern verzelfstandigde agentschappen: zijn zelfstandige entiteiten

die, onder verantwoordelijkheid van een raad van bestuur, een duidelijk omschreven overheidstaak uitvoeren en input leveren voor het beleid. Twee soorten: publiek- en privaatrechtelijke. Voor beiden blijft de minister de politieke verantwoordelijkheid dragen.

Het totale beleidsdomein is dan samengesteld uit het ministerie en de extern verzelfstandigde agentschappen.

8

De interne structuur van VIPA

Leidend ambtenaar Marc Morris

Afdelingshoofd

Financieel team

3

Beleidscel 3

Bouwtechnisch team

6

Team Dossierbeheer

9

9

De VIPA-sectoren

7 sectoren met in totaal ca. 1.700 voorzieningen:

1. verzorgingsinstellingen: AZ, PZ, UZ, PVT, RVT 2. preventieve en ambulante gezondheidszorg 3. ouderenvoorzieningen en voorzieningen in de

thuiszorg 4. algemeen welzijnswerk 5. voorzieningen voor bijzondere jeugdbijstand 6. voorzieningen voor kinderdagopvang 7. voorzieningen voor personen met een handicap.

10

VIPA : Missie - Kerntaken

MISSIE

Initiatieven ontwikkelen en in financiering voorzien voor een

kwaliteitsvolle, toegankelijke en betaalbare infrastructuur

voor de zorg- en dienstverlening in het kader van de

persoonsgebonden aangelegenheden.

KERNTAKEN1° De financiering in welke vorm ook van infrastructuur voor zorg- en

dienstverlening.

2° De coördinatie, sturing en regie van publiek-publieke en publiek-private samenwerking.

3° Het bevorderen van kennis en expertise op conceptueel, financieel en bouwtechnisch vlak.

11

Belangrijke uitgangspunten

VIPA verleent investeringssubsidies en investeringswaarborgen aan initiatiefnemers (IN) die een openbaar statuut (autonome vereniging) of een vzw statuut kennen.

De projecten waarvoor aan VIPA investeringssubsidies (IS) gevraagd worden moeten passen in de programmatie en deel uitmaken van eengoedgekeurd ZSPlan.

De IN moet eigenaar zijn of over een zakelijk of genotrecht beschikken op het onroerend goed waarvoor de aanvraag wordt gedaan, voor een periode die minstens gelijk is aan de boekhoudkundige afschrijvingsduur van de investering en die in elk geval minstens 20 jaar bedraagt.

12

Bouwfysische, -technische en kwalitatieve normen

De investeringen moeten gebeuren overeenkomstig de erkenningnormen en de bouwtechnische en -fysische normeninzake:

- brandveiligheid; - toegankelijkheid gehandicapten tot publieke gebouwen; - EPB-eisen; - NBN-normen; - ARAB en AREI; - typebestekken van de Vlaamse overheid; - stedenbouw en ruimtelijke ordening; - milieuvergunningen; - integratie van kunstwerken.

13

Alternatieve financiering - Principe

Het ziekenhuis verkrijgt, na de goedkeuring van zijn ZSPlan, een

principieel akkoord (PA) voor een project om dan, één jaar nadat de

werken gestart zijn, de subsidies onder de vorm van 20 jaarlijkse

gebruikstoelagen (GT) uitbetaald te krijgen.

De GT zijn vaste bedragen, gekoppeld aan het realiseren van minimale

gebruiksnormen (o.m. bezettinggraad).

Cf. een tussenkomst in een lening over 20 jaar met vaste annuïteiten.

14

Hoofdvragen bij de evaluatie der aanvragen

Beoordeling

Hoofdvragen

Zorgstrategisch plan 1. Sluit de realisatie van dit plan aan bij zorgbehoeften van de regio?

2. I s de voorziening goed geplaatst om in de geïdentificeerde zorg- en woonbehoeften te voorzien?

Technisch financieel plan

3. Beantwoordt het masterplan aan de zorg- en bouwtechnische vereisten van een performante voorziening?

4. I s de realisatie van dit masterplan financieel verantwoord?

Projectplan 5. Past het projectplan bij de visie over

kwalitatief hoogstaande zorg? 6. Beantwoordt het project aan de

bouwtechnische vereisten van een performante voorziening?

7. I s de realisatie van dit projectplan financieel verantwoord?

15

Alternatieve financiering - Procedurestappen

Stap 1 : is de goedkeuring van het ZSPlan. Dit hoort sinds 1/1/2009 tot de bevoegdheden van het Agentschap Zorg en Gezondheid.

Stap 2 : een aanvraagdossier tot goedkeuring van een technisch-financieel plan (TFPlan) met daarbij de vraag tot PA voor een project uitdit plan wordt bij Het VIPA ingediend. De aanvraag wordt geëvalueerd in drie domeinen: financieel, bouwtechnisch, functioneel.

Via een coördinatiecommissie wordt dan, op basis van de drie deeladviezen, het uiteindelijk advies over het project aan de bevoegde minister uitgebracht.

De minister verleent zijn PA.

16

Procedure (2)

Stap 3 : eens het PA betekend is aan de IN kan hij de werken toewijzenaan een aannemer en het bevel van aanvang der werken verlenen. De datum van dit bevel van aanvang is van belang voor de bepaling van het definitieve maximum bedrag van de GT.

Stap 4 : ten vroegste één jaar na datum van bevel van aanvang kan de IN een eerste aanvraag tot GT indienen. De volgende aanvragen kan hij daarop volgend jaarlijks indienen. Het VIPA legt het bedrag van de GT vast en betaalt de GT uit aan de IN.

17

Procedureschema

Goedkeuring ZSPlan

Goedkeuring TFPlan en verlenen PA voor project

Meedelen datum bevel van aanvang + bepalen bedrag GT

Aanvragen en uitbetalen van GT20 X

18

Premissen

De goedkeuring van een TFPlan is geen verbintenis om alle projecten uit dat plan een PA te geven.

Als IN al werken gestart heeft komt hij niet meer in aanmerking voor een GT voor betreffend project.

IN moet bevel van aanvang werken geven binnen 2 jaar na datum van PA, zo niet vervalt PA.

Tot 90 dagen voor aanvang der werken kan IN nog wijziging van PA aanvragen (omstandige te motiveren).

19

De gebruikstoelage

Het bedrag van de jaarlijkse GT wordt bepaald door een coëfficiënt toe te passen op het totale basisbedrag aan subsidies dat wordt berekend bij het verlenen van het PA en geactualiseerd wordt op datum van het bevel van aanvang der werken of van het plaatsen van de bestelling, en dit naargelang van de aard van de investering en overeenkomstig de bepaling van het sectorbesluit voor de verzorgingsvoorzieningen.

20

De gebruikstoelage

De coëfficiënt wordt jaarlijks door de minister in december bepaald via de

volgende formule:

R / 1 – ( 1/(1+R) )²°

De referentierentevoet (R) wordt jaarlijks bepaald op basis van een 10-

jarige OLO en stemt overeen met het rekenkundig gemiddelde van de

noteringen tijdens periode 1 september t/m 30 november van het

betreffende jaar + 15 basispunten.

De coëfficiënt voor een bepaald project is deze van toepassing op datum

van bevel van aanvang van de werken.

Voor 2009 bedraagt de coëfficiënt 7,7696 %

21

De gebruiksnormen voor de algemene ziekenhuizen

Diensten C, D, E, G of M samen : verhouding verantwoorde/erkende bedden > 80 %.

Diensten A, K of NIC : min. bezettingsnorm voor erkenning te halen.

Daghospitalisatie: dagactiviteiten overeen te stemmen met min. 80 % van

het aantal DH-plaatsen aanvaard in het PA.

Bij pro rato vermindering: weging gebruiksnormen volgens aantal erkende

bedden/plaatsen t.o.v. totaal aantal.

22

Afwijken van de gebruiksnormen

Minister kan afwijkingen verlenen onder de volgende cumulatieve

voorwaarden:

- in uitzonderlijke omstandigheden, buiten wil om van IN;

- na omstandig gemotiveerd verzoek;

- na advies Inspectie van Financiën en akkoord van Vlaams Minister

van Begroting;

- mits jaarlijks aan te vragen.

23

Wijziging van bestemming

De IN mag de concrete bestemming van het gesubsidieerde goed

niet wijzigen gedurende een periode die minstens gelijk is aan de

boekhoudkundige afschrijvingsduur van de onroerende goederen

( in elk geval min. 20 jaar), behoudens uitdrukkelijke en

voorafgaande toestemming van de minister.

Enkel toestemming van minister als bestemming binnen de

persoonsgebonden aangelegenheden van beleidsdomein WVG blijft.

24

Vervreemding

Voor vervreemding of bezwaring met een zakelijk recht van gesubsidieerde roerende goederen binnen de periode van de boekhoudkundige afschrijving en van gesubsidieerde onroerende goederen, binnen een periode van 20 jaar, moet de IN de uitdrukkelijkeen voorafgaande toestemming van de minister vragen. Geen vervreemding is toegestaan, als het goed geen bestemming krijgt binnen de persoonsgebonden aangelegenheden van het beleidsdomein WVG.

De IN is ertoe gehouden het gesubsidieerd goed als een goed huisvader te beheren en te onderhouden binnen de afschrijvingsduur van de investering en die voor onroerende goederen in elk geval minimum 20 jaar is.

25

Pro rato terugvordering GT

Bij overtreding van de regels inzake bestemmingswijziging, vervreemding of bezwaring met zakelijk recht, zullen de verleende GT worden teruggevorderd pro rato het nog niet afgelopen gedeelte van de boekhoudkundige afschrijvingstermijn en tevens pro rato van het deel van de subsidiabele oppervlakte van het gesubsidieerd goed dat van bestemming wijzigt, of vervreemd of bezwaard wordt met een zakelijk recht.

Bij NIET respecteren van de principes van de wetgeving betreffende deoverheidsopdrachten wordt de GT verminderd pro rato van het aandeelvan de opdracht in het geheel van het project.

Als een project niet gerealiseerd wordt of niet leidt tot een uitbating binnen een redelijke uitvoeringstermijn dan zullen de verleende GT volledig worden teruggevorderd.

26

Protocolakkoord van 19 juni 2006 tussen de federale overheid en de gemeenschappen

Doel vaststelling en optimale aanwending van de bouwkalender voor periode 2006 – 2015.

BouwkalenderStel subsidies van VIPA = 600 000 euro. De overige 400.000 euro wordt afgeschreven via het BFM over hetzij 33 j (voor het deel werken, of jaarlijks 3 %), 10 jaar (deel meubilair, jaarlijks 10 %) of 5 jaar (deel medische apparatuur en informaticamateriaal, jaarlijks 20 %). De som van deze drie schijven wordt jaarlijks ingebracht in de bouwkalender.

Bedrag bouwkalender Vla. Gem. = 4.351.678 euro/ jaar. Jaarlijks resterend saldo is overdraagbaar.

27

Welke investeringen zijn subsidieerbaar?

Niet subsidieerbaar zijn: groot onderhoud, vervanging en kleine investeringen of aanpassingswerken.

Subsidieerbaar zijn: - werken opgelegd door de normen uit de ziekenhuiswet

(nieuwe ziekenhuizen, uitbreiding- en verbeteringswerken);- uitrusting voor OK, verloskwartier, neonatalogie , NIC- en

MIC-bedden, sterilisatie, IZ, spoed + materieel dat een verbetering is voor patiënten / personeel (afschrijving op 10 jaar)

- dagziekenhuis- radiotherapie, excl. uitrusting- medisch-technische diensten en consultaties, excl. uitrusting- overdekte parkings

28

Subsidieregels

Voor prioritaire werken kan de Vlaamse overheid in afwijking van de 60/40-regel de toepassing van de 10/90-regel vragen, binnen de enveloppe van de bouwkalender.

De subsidies bedragen in principe 60 % van de maximum subsidiabelekostprijzen; de overige 40 % wordt opgenomen in het BFM dat door defederale overheid wordt gefinancierd (zgn. 60/40-regeling). Er is nu ook de 10/90-regeling, waar de Vlaamse overheid 10 % en de federale overheid 90 % op zich neemt.

De Vlaamse overheid legt daartoe lijst aan van projecten die prioritairten laste kunnen genomen worden door de FOD. De lijst van het jaarX wordt in juni van dat jaar voorgelegd aan de Interministeriële Conferentie, die evalueert welke projecten in jaar X + 1 in aanmerkingkunnen komen.

29

Prioritaire werken zijn:

Beantwoorden aan nieuwe normen.

Rationalisering van het aanbod.

Concentratie van activiteiten en beperken van de vestigingsplaatsen door interne herstructurering of t.g.v. formele samenwerkings-overeenkomst.

Specialisatie van activiteiten t.g.v. formele samenwerkings-overeenkomst (zorgprogramma’s of programmatie / erkenningnormen van diensten / functies in de ziekenhuiszorg).

Dagziekenhuizen.

Toegankelijkheid en comfort van patiënten verbeteren.

30

Het VIPA-sectorbesluit verzorgingsvoorzieningen van 8 juni 1999

Dit besluit bepaalt de maximum subsidiabele oppervlakte en de maximale subsidiebedragen per m ².

De maximum subsidiabele oppervlakte bedraagt thans:

82 m² (AZ en DH) of 120 m² ( UZ). Bij uitbreiding komt enkel die oppervlakte in aanmerking diesamen met de bestaande oppervlakte de maximale oppervlakte niet overschrijdt.

Enkel afwijking op gemotiveerd verzoek en in zoverre de erkenning- en exploitatievoorwaarden het vereisen.

31

Voorbeeld van bepaling subsidiabele oppervlakte

AZ met in totaal 500 bedden en plaatsen.

Max. subs. oppervlakte =

500 x 82 m²/bed = 41.000 m².

Reële bestaande oppervlakte van dit AZ = bv. 45.000 m². --> geen subsidies uitbreiding. Subsidiëring van interne verbouwingen is wel mogelijk.

Reële bestaande oppervlakte = bv. 40.000 m².--> ziekenhuis kan nog subsidies verkrijgen voor max. 1.000 m²uitbreiding.

32

De maximale subsidiebedragen

Nieuwbouw (met uitrusting en meubilair): cf. MB van 1 en 4 sept. 1978

Uitbreiding:- werken: cf. MB van sept. 1978 (560 euro/m², excl. BTW en alg. kosten)- uitrusting en meubilair: 60 % van goedgekeurde raming.- som van IS werken + uitr. en meub. moet < of = zijn aan IS nieuwbouw.

Verbouwingswerken - 60 % goedgekeurde raming.- IS verbouwing max. 75 % van IS uitbreiding.

Alle bedragen jaarlijks op 1 januari aangepast aan bouwindex. Index ZH 2009 = 2,83771.

BTW à 21 % en forfait alg. kosten à 10 % bovenop gesubsidieerd.

33

Voorbeeld van berekening van het basisbedrag aan subsidies

AZ dient een project in voor uitbreiding met een verpleegeenheid met een subs. opp. van 1.500 m² en verkrijgt daartoe een PA in de loop van 2008.De formule voor de berekening van de maximale subsidies voor de bouwwerken is dan:

(1.500 x 560 x 1,21 x 1,1 x 2,83509) x 0,6 = 1.901.846,41 euro.

met:- 560 : het subsidiebedrag in euro/m² van het besluit van 4 sept. 1978;- 1,21 : de btw à 21 % - 1,1 : de alg. kosten à 10 % - 2,83771 : de indexatie van dit bedrag van 1/1/1978 naar 1/1/2008;- 0,6 : 60 % subsidies.

34

Voorbeeld van berekening van de gebruikstoelage

Stel PA werd verleend op 1 oktober 2008 en het globale basisbedrag aan subsidies bedroeg 1.901.846,41 euro.Het bevel van aanvang der werken wordt op 1 maart 2009gegeven.De coëfficiënt voor 2009 = 7,7696 %.De bouwindex voor 2008 = 2,83509; voor 2009 = 2,83771.

De nominale gebruikstoelage wordt als dan volgt berekend:1.901.846,41 euro x 2,83771/2,83509 x 7,7696 % =

147.902,41 euro.

35

Het nieuwe MB van 11 mei 2007

O.m. de max. subsidiabele oppervlaktes worden verhoogd tot: 98,5 m² voor AZ 157,6 m² voor UZ 87,5 m² voor PZ 110,0 m² voor geïsol. G en Sp 128,5 m² per bed IZ+ 350 m² per OP-zaal 24 m²/100 bevallingen voor verloskwartier 100 m²/100 bevallingen voor N*-functie+ Investeringen buiten plafond… (bv. 2 parkings/bed) Verhoogde subsidiebedragen per m²… 15 % algemene kosten…

36

MB van 11 mei 2007

De maximum subsidiabele bedragen en oppervlaktes uit het nieuwe MB van 11 mei 2007 worden tot op heden NIET toegepast door de Vlaamse overheid, omwille van:

- de huidige bouwkalender (2006 – 2015) die opgesteld werd op basis van de MB van sept. 1978;

- de grote budgettaire meerkost (ca. + 50 %) die thans niet haalbaar is voor de Vlaamse overheid;

- bij het opstellen van dit MB er absoluut geen rekening werd gehouden met de opmerkingen van de Vlaamse overheid.

37

Evolutie subsidiebeloftes en/of principiële akkoorden ziekenhuizen

0

50

100

150

200

250

1998 2000 2002 2004 2006 2008

beloftes

beide

principieelakkoorden

38

Evolutie aantal godgekeurde aanvragen in de alternatieve financiering

Jaar Aantal PA Subsidiebedragmio euro

2006 11 75,4

2007 16 206,7

2008 10 110,6

2009 7 41,7

Totaal 44 434,4

39

VIPA : acties 2009 - 2010 in de sector ZH

Evaluatie en actualisering van het VIPA-sectorbesluit voor de ziekenhuizen : in functie van de (gedeeltelijke) toepassing van de bepalingen van het federaal MB van 11 mei 2007 en de budgettaire mogelijkheden.

PPS-constructies mogelijk maken : ontwerp van decreet werd ingediend bij het Vlaams Parlement. Uitvoeringsbesluiten opstellen.

MB evaluatiecriteria duurzaam bouwen binnenkort uitvaardigen.

Ontwikkelen van evaluatiecriteria inzake algemene toegankelijkheid.