22//11999988

UUnniivveerrsseellee PPLLLL vvoooorr2233//1133 ccmm

IInn ddii tt nnuummmmeerr ::

BBuuffffeerrttrraapp vvoooorr aauuddiiooccaarrrr iieerrggeenneerraattoorr

1133 ccmm--ssttuuuurrzzeennddeerr ;;ddeeeell 33 ::11,,55 WW eeiinnddttrraapp ++ VViiddeeooddeeeell

HET TIJDSCHRIFTVOOR DE ATV’ER

Losse verkoopprijs DFl:15,00 DM 15,-£5,-

NNaaddeerr bbeekkeekkeennmmeett oo..aa.. BBrraanndd!! ,, PPII66AANNHH eenn PPII66TTNNOO

NNiieeuuwwee rreeppeeaatteerr :: PPII66KKMMPP

FFrreeqquueenntt iiee--oovveerrzziicchhttAATTVV--rreeppeeaatteerrss iinn NNeeddeerrllaanndd,, BBeellggiiëë eenn DDuuiittssllaanndd

Omslag 06-10-1999 1:28 Pagina 1

1 Repeater 2/1998

ColofonRepeater 2/1998

Redactie:Hans BruinRens MaasRob Ulrich, PE1LBP

Dit nummer kwam tot stand metmedewerking van:Henk Medenblik, PE1JOKRob Krijgsman, PE1CHYRoel van Dijk, PE1CGYCor Eiff, PE1GTVPeter Verhoog, PEØPJVTheo Gosselink, PE1MHT

Redactie-adres:Gibbon 141704 WH HeerhugowaardTel. 072-5720993 (ook ‘s avonds)Fax. 072-5720992GSM: 06-54365721Email: Repeater-nl@rocketmail.com

Abonnementenadministratie enadvertentie-exploitatie:Diana Ulrich-Schraag

Jaarabonnement:Fl 40,- per jaar (Nederland, België).Overige landen Fl 55,- per jaar. Abonnementen worden tot weder-opzegging aangegaan.

Uitgever:CCH MediaGibbon 141704 WH Heerhugowaard

DE DEADLINE VOOR REPEATER3/1998 IS 15 AUGUSTUS 1998 !!!!

De redactie is niet verantwoordelijkvoor schade, voortvloeiende uit depraktische toepassing van inRepeater gepubliceerde schakelin-gen. De verantwoordelijkheid voorde inhoud van de gepubliceerde arti-kelen ligt bij de auteurs. Het octrooi-recht is verder van toepassing opalles wat in Repeater gepubliceerdwordt. Niets uit deze uitgave mag openigerlei wijze worden gereprodu-ceerd, overgenomen of op anderewijze worden gebruikt of vastgelegdzonder voorafgaande schriftelijketoestemming van de uitgever. De artikelen in Repeater hebbengeenszins de bedoeling wetsovertre-dingen uit te lokken.

ATV, belangenbehartiging en ‘normen’We lazen onlangs het verslag van het landelijk Amateur Overleg, het overlegdat tussen onze ‘belangenbehartigers’ (de amateurverenigingen) en de over-heid (de RDR) onlangs heeft plaatsgevonden. Amateurtelevisie stond daar -opverzoek van de Veron- hoog op de agenda. In het verslag lazen we dat demaximale bandbreedte voor een FM-gemoduleerd ATV-signaal volgens de ver-enigingen slechts 16 MHz mocht bedragen. En dat nog wel bij -40dB afval,iets dat zelfs in de professionele sfeer bijna niet mogelijk als je nog een fat-soenlijk beeld wil uitzenden met FM-modulatie. Het heeft er daarom alleschijn van dat onze ‘belangenbehartigers’ er alles aan doen om onze hobbyom zeep te helpen. Als redactie van Repeater zetten we daar uiteraard grotevraagtekens bij. De vergelijking met spraak gemoduleerde FM-signalen geefteen goede vergelijking. Een NBFM-signaal klinkt beduidend minder goed daneen breedband FM-signaal. Hetzelfde geldt voor televisiesignalen. Doordatveel zendamateurs gebruik maken van meer dan een audiodraaggolf bete-kent de ‘eis’ van de Veron dat we eigenlijk terugzouden moeten gaan naar‘af’ of zelfs ‘uit’. Ook ATV is in de ogen van met name de Veron een mediumdat uitsluitend bestemd is voor communicatie (waarbij beeldkwaliteit vanondergeschikt belang is). En dat terwijl velen er juist naar streven om debeeldkwaliteit zo hoog mogelijk te maken. De ‘norm’ zoals die door de Veronechter gehanteerd wordt, is afkomstig van de IARU, een internationaal over-leg tussen de amateurverenigingen. De IARU doet slechts aanbevelingen rich-ting de nationale overheden. Het staat dan ook de overheden vrij om dezeaanbeveling wel of niet over te nemen in de machtigingsvoorwaarden voorzendamateurs (en onbemande stations). En daar wringt hem nou net deschoen. De amateurvernigingen trachten op het Amateur Overleg gewicht inde schaal te leggen door te wijzen op het compromis van de IARU.Compromis, omdat lang niet alle verenigingen er hetzelfde over denken. De RDR doet er daarom verstandig aan enige afstand te nemen van deze‘norm’ en uitsluitend toe te zien op het gebruik van de amateurbanden (en de‘norm’ niet over te nemen in de machtigingsvoorwaarden). Dat juist de ver-enigingen die het uitsluitend opnemen voor amateurs die met spraak ofmorse een verbinding tot stand brengen hier zo’n punt van maken verbaastons eigenlijk niet eens meer. Amateurtelevisie blijft bij deze clubs een onder-geschoven kindje en de aanval op de mogelijkheden (de experimenten vanATV’ers staan immers op gelijke voet met de huidige stand van de techniek)doet ons het ergste voor de toekomst vrezen. Het wordt daarom tijd dat eriemand (of een échte vertegenwoordiger voor de Nederlandse ATV-stations)het voortouw gaat nemen en zich als vertegenwoordiger van ATV’endNederland mag noemen. Een Nederlandse ATV-vereniging? De toekomst zalhet leren. Een onafhankelijk tijdschrift zoals Repeater (dat natuurlijk eendoorn in het oog van de amateurverenigingen is) is hopelijk slechts de eerstestap. Wij (de redactie van Repeater) hopen dat het plezier van onze hobbyniet bedorven gaat worden door de belangen van een enkeling.

De redactie

Inhoud Repeater 2/98:Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

PI6ANH vernieuwd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

Universele PLL voor 23 en 13 cm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4

Het ontwerpen van een bufferschakeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Dayton, HamVention 1998 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Nader bekeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

13 cm Amateurtelevisie stuurzender, deel 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

De jongste van Nederland: PI6KMP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Frequentie-overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

R e p e a t e r o p h e t W o r l d W i d e W e b :h t t p : / / w w w. e u r o n e t . n l / u s e r s / r u l r i c h /

3 Repeater 2/1998

Het relais is voorzien van een vierka-naals PIP-unit. Deze is alleen actiefals er meerdere stations op verschil-lende ingangen aanwezig zijn. De relaisfuncties zijn te besturendoor middel van DTMF-codes op144.5375 MHz en 438.6875 MHz.(tevens hoorbaar op 6.5 MHz viaANH) DTMF minimaal 1 sec per toon.Zo is het mogelijk om met behulpvan deze codes de frequenties vaneen van de voorgeprogrammeerdeATV-repeaters in binnen- en buiten-land op te roepen. Op de 23 cm-ingang zijn ook de frequenties 1308MHz en 1318 MHz te selecteren.Deze frequenties zijn om eventueleEngelse repeaters te kunnen ontvan-gen.De relaiscommissie bestaat momen-teel uit:PE1CGY, Roel van DijkPE1CHY, Rob KrijgsmanPE1OFO, Lucien Lammertink PE1OKQ, Robert KardolPE1OMU, Peter SmitPE1PTI, Arno BrinkmanPE1RBU Remco AndriessenPE1RKM Vincent Dorland

Sponsors welkom!Het bouwen en onderhouden vaneen ralaisstation kost behalve ergveel tijd ook een hoop geld. Mededoor bijdragen van onderstaandepersonen hebben wij dit relais kun-

nen bouwen. Bijdragen zijn altijd vanharte welkom op gironr: 7901416.

Met dank aan:ADDCOM, DJ5OX, PA3GNX,PE1RFG, PE1PZW, PE1PVK

PI6ANH vernieuwd! Roel van Dijk, PE1CGY

PI6ANH is met ingang van 22 mei

weer geheel vernieuwd in de

lucht. De afgelopen maanden

hebben verschillende amateurs

de handen ineen geslagen om de

volledige zend/ontvangstinstalla-

tie aan te passen aan de eisen

des tijds. Het resultaat is er naar.

Compleet met een PIP met vier

beelden kunnen de amateurs in

de regio Arnhem weer volop

gebruik maken van PI6ANH.

Overzicht DTMF codes:

10 Testbeeld (10 min)11 Reset testbeeld 12 Beeldkrant (10 min)13 Reset beeldkrant14 Buiten camera (10 min)15 Reset buiten camera16 144.5375 Ingang uit (30 min)17 144.5375 Inschakelen

Ingang 23 cm Oostzijde 1252 MHz20 Ingang squelch open (15 min)21 Ingang uit (15 min)22 Reset ingang

Ingang 10400 MHz23 Ingang squelch open (15 min)24 Ingang uit (15 min)25 Reset ingang

Ingang 23 cm Westzijde30 Squelch open 1270 MHz (15 min)31 Squelch open 1252 MHz (15 min)32 Squelch open 1258 MHz (15 min)

(= ONØATV)33 Squelch open 1265 MHz (15 min)34 Squelch open 1280 MHz (15 min)

(= PI6EHV, PI6ATS)35 Squelch open 1285 MHz (15 min)

(= PI6ATR)36 Squelch open 1308 MHz (15 min)37 Squelch open 1318 MHz (15 min) (= GB3LO)38 Ingang uit (15 min)39 Reset ingang

Ingang 13 cm40 Squelch open 2342 MHz (15 min)

41 Squelch open 2325 MHz (15 min)42 Squelch open 2330 MHz (15 min)

(= DBØTVA Inverted video)43 Squelch open 2352 MHz (15 min)

(=PI6ALK)44 Squelch open 2355 MHz (15 min)

(= PI6HVS)45 Squelch open 2410 MHz (15 min)46 Squelch open 2422 MHz (15 min)47 Squelch open 2427 MHz (15 min)

(= PI6NYV)48 Ingang uit (15 min)49 Reset ingang

Ingang 3 cm50 Squelch open 10200 MHz (15 min)

(= DDØRWE)51 Squelch open 10265 MHz (15 min)52 Squelch open 10300 MHz (15 min)53 Squelch open 10350 MHz (15 min)54 Squelch open 10375 MHz (15 min)55 Squelch open 10425 MHz (15 min)

(= PI6ATV)56 Squelch open 10450 MHz (15 min)57 Squelch open 10490 MHz (15 min)

(= PI6TNO)59 Reset ingang

Audio70 23 cm Audio 5.50 MHz (15 min)71 23 cm Audio 6.00 MHz72 23 cm Audio 6.50 MHz (15 min)73 13 cm Audio 5.50 MHz74 13 cm Audio 6.00 MHz75 13 cm Audio 6.50 MHz76 3 cm Audio 7.02 MHz (15 min)77 3 cm Audio 6.00 MHz78 3 cm Audio 6.50 MHz (15 min)

De klus is geklaard, vol trots pre-senteert de relaiscommissie devernieuwde repeater PI6ANH.Op 2387 MHz kunt u het zelfbekijken.

Het bouwen van een goede FM-stuurzender voor 23 of 13 cm is intheorie niet zo moeilijk. In de ama-teurbladen zijn diverse schakelingengepubliceerd. Maar de praktijk isminder rooskleurig. Een bron vanveel problemen vormt vaak de oscil-lator (VCO) die meestal een vagedriedimensionale opbouw heeft enmet veel geduld en de juistemeetmogelijkheden aan de praatgeholpen moet worden. Ook desoms gebruikte PLL kan een bron vanellende zijn (wil niet locken, stoorpro-dukten enzovoort). Als de zenderdan ook nog continu over de heleband afstembaar moet zijn wordtniet zelden toevlucht genomen toteen simpele potmeterafstemmingmet alle bijbehorende nadelen.

Commerciële VCO’sHet hart van deze stuurzender, deVCO, wordt gevormd door eenkant-en-klare module van Z-Communications. Deze firma levertVCO’s voor de meest uiteenlopendetoepassingen en frequentiebanden.Door de keuze van het juiste typeVCO kan een zender gebouwd wor-den voor 23 cm (VCO 800-1600MHz), die ook als stuurzender voor 3cm volgens het mengprincipegebruikt kan worden, of voor 13 cm(VCO 2000-2500 MHz), die ookgebruikt kan worden bij vermenigvul-diging naar 3 cm.

PreëmphaseDe zender heeft een standaard CCIR-405 videopreëmphase, zodat eenvideobron (camera of testbeeldgene-rator) rechtstreeks kan worden aan-gesloten. Om ook geluid mee te zen-den is een basisbandschakelingnodig met daarin de geluidsoscilla-tor(s). Van dergelijke schakelingenzijn verschillende versies in omloop,zoals de HQ-basisbandmodulator dieeerder in Repeater is gepubliceerd.Let er wel op dat in de basisband-schakeling geen preëmphase is opge-nomen. Als dat wel het geval is endeze moeilijk uit te schakelen is, dankan in de zender de preëmphase uit-geschakeld worden door C3, C4, R7

en L1 weg te laten.

Het schemaDe VCO U1 werkt op 12 Volt voe-dingsspanning en de afstemspanningligt tussen 0 en 20 Volt. Er komt daneen rf-signaal uit van circa 7 dBm.Het VCO-uitgangssignaal belandteerst in een T-verzwakker met R15-17. De verzwakking dient men tekiezen in overeenstemming met hetgewenste uitgangsvermogen. Met deMMIC IC1 kan vervolgens 10 totcirca 50 mW worden opgewekt.Afstemmen geschiedt met eenPhilips I2C-IC, type TSA5055 (ofSP5055). Dit IC bevat een completePLL-synthesizer inclusief een prescalertot 2.6 GHz. Met een richtkoppelingwordt een zeer klein deel van het uit-gangsvermogen van het signaal (circa -10 dBm) naar de gevoelige presca-ler-ingang van de synthesizergevoerd. Rond X1 wordt het referen-tiesignaal opgewekt. Met het hiergebruikte kristal van 4.000 MHz kaneen minimale stapgrootte van 125kHz bereikt worden. De besturings-software gaat om praktische redenenniet lager dan 250 kHz. Het PLL-loopfilter wordt door R3/C1 en C2gevormd.Het videosignaal (inclusief eventuelegeluidsdraaggolf) wordt via hetpreëmphasefilter op de afstemspan-

Repeater 2/1998 4

Uni-TX voor 23 en 13 cm Rob Krijgsman, PE1CHY

In verschillende bladen (ook in

Repeater) zijn schakelingen

gepubliceerd van stuurzenders

voor 23 en/of 13 cm. Vaak wordt

daarbij gebruik gemaakt van

voor sommige amateurs ‘moeilijk

te hanteren’ SMD-componenten.

We zijn daarom ingegaan op de

roep om een eenvoudige en

goed reproduceerbare stuurzen-

der voor een van amateurban-

den. We kwamen in contact met

Rob Krijgsman, PE1CHY, die het

afgelopen jaar druk bezig is

geweest met een project, met als

basis een universele PLL-schake-

ling voor een 23 of een 13 cm

ATV-stuurzender. En...nog wel

grotendeels met ‘gewone’ com-

ponenten. In dit nummer stellen

wij het Uni-TX-project aan u voor.

(RU)

Fig.1Het Uni-TX project hier met een VCO/PLL voor 23 cm

5 Repeater 2/1998

Fig.2Het schema van de VCO/PLL-unit

ning gesuperponeerd en levert zo degewenste FM-modulatie. Met C22wordt de hoogafval ten gevolge vande ingangscapaciteit van de VCOgecompenseerd. De frequentiekarak-teristiek voor video is recht tot onge-veer 5 MHz. De commercieel vervaar-digde VCO, zeer stabiel en vrij vanfaseruis, is veel beter dan de in ama-teurkringen gebruikelijke constructiesmet bijvoorbeeld een BFR91 in ‘zwe-vende opbouw’. Doordat het kant-en-klare VCO-module in SMD-tech-niek is gebouwd, kan de completeVCO/PLL-unit zeer compact gehou-den worden.

BedieningsunitHet instellen van de deelfactor vande synthesizer, en daarmee de opge-wekte frequentie, gaat via de I2C-bus. De bedieningsunit (met draai-knop, LCD-display en microcontrollerPIC16C84) is ondergebracht op eenaparte print die met slechts een paardraadjes op het zenderblikje is aan-gesloten. Met de bijgeleverde soft-ware kan in stappen van 250 kHz

worden afgestemd.

Gebruik van de bedieningsunit De bedieningsunit heeft door desoftware die in de microcontrolleropgeslagen is, de volgende mogelijk-heden:

Stapgrootte frequentie-instelling(klein en groot)Door tijdens het draaien aan deafstemknop op S2 te drukken, wordtde stapgrootte vergroot om snellerover de band af te kunnenstemmen.

Auto save functieAls de afstemming wordt verdraaid,wordt de nieuwe frequentie automa-tisch opgeslagen. Bij het opnieuwinschakelen van de zender start dezeop met de laatst ingestelde frequen-tie.

TX-PTT toets.Via de zender kunnen een coaxrelais,een stuur- en een eindtrap wordenin- en uitgeschakeld.Door even op S1 (de PTT-toets) te

drukken worden achter elkaar hetcoaxrelais, de stuurtrap en de eind-trap ingeschakeld. Een kleine soft-warematige ti jdvertraging zorgtervoor dat het relais niet onder lastwordt geschakeld.Wanneer een tweede keer op de PTT-toets wordt gedrukt, schakelt alles-weer uit in omgekeerde volgorde.Om deze functie te benutten moetde hardware een beetje uitgebreidworden (zie fig.12).

Set-up menuMet het set-up menu kunnen de vol-gende zaken worden ingesteld:1. de minimum frequentie2. de maximum frequentie3. de stapgrootte (groot en klein)

Door tijdens het inschakelen van dezender S2 ingedrukt te houden komje in het Set-up menu. De tekst ‘Set-up Menu Vx.x’ verschijnt.Laat de schakelaar los en drukopnieuw kort op de schakelaar. Nu verschijnt de tekst ‘Fr min : 1240’(het getal kan afwijken!). Met de

Repeater 2/1998 6

Fig.3-6Print layout en componentenopstelling PLL/VCO-unit (schaal 1:1)

7 Repeater 2/1998

Fig.7Schema bedieningsunit

draaiknop kan in stappen van 10MHz de minimum frequentie wordeningesteld.De laagste waarde die kan wordengekozen, is 800 MHz, de hoogstewaarde 2500 MHz. Het spreekt voor zich dat je geenminimum frequentie moet kiezen diehoger is dan de ingestelde maximumfrequentie. Als de ingestelde waardegoed is, druk dan weer kort op S2.De gekozen waarde wordt automa-tisch opgeslagen.Dan verschijnt de tekst ‘Fr max :

1300’ (het getal kan afwijken!). Op dezelfde wijze als boven kan nuook de maximum frequentie gekozenworden. Tot slot kan de stagrootte wordeningesteld; eerste de kleine stapgroot-te en vervolgens de grote. Dit isinstelbaar van 1-40 (250 kHz perstap, dus van 250 kHz tot 10 MHz).Als nu voor de laatste keer op S2wordt gedrukt, kom je vanzelf in hetgewone programma. Als beginfre-quentie wordt de ingestelde mini-mum frequentie genomen.

Software tests.Om het zoeken naar eventuele sto-ringen te vereenvoudigen is een aan-tal tests ingebouwd:

I2C bus sluiting test.Als de I2C-bus SDA- of SCL-lijn slui-ting maakt met de massa dan volgtdirect na het inschakelen de foutmel-ding ‘I2C Err: bus low’.

I2C communicatie-test.Tijdens het communiceren tussen demicrocontroller en de TSA5055

Repeater 2/1998 8

Fig.8-10Print layout en componentenopstelling bedieningsunit (schaal 1:1)

wordt de acknowledge-puls van deTSA5055 getest. Als er iets mis ismet de communicatie, komt dezepuls niet en er verschijnt de foutmel-ding ‘I2C err: on adr C0’. (C0 is hethex-adres van de TSA5055)

Bouw van de stuurzenderVijl een klein beetje koper af van derand van de print, daar waar de vcokomt te zitten (alleen aan de soldeer-zijde). Als de VCO geplaatst is, kun jeer met de soldeerbout niet meergoed omheen om de massa aan hetblikken doosje te solderen. Dit kandan een kraakcontact geven. Beter isdan helemaal geen contact op dieplek.Maak print en doosje op maat. Boorde gaten voor de rf-uitgangsconnec-tor (SMA) en de doorvoer-C’s. Neemvoor de I2C-bus doorvoer-C’s van 10pF. Soldeer de doorvoer-C’s vast inhet blikje. Voor de basisbandingangkan een tulpconnector genomenworden. Boor ook hiervoor het gat.Boor hierna het gat voor de MAR ofERA in de print (MAR Ø 4mm, ERAØ 2,5mm)Plaats de SMD-componenten, eerstde R’en en C’s, dan T1, het PLL-IC entenslotte de VCO. IC2 en de VCOzijn statisch gevoelig! Soldeer nu deprint in het blikje (alleen aan dekoperzijde) plaats dan de gewoneonderdelen.

Spoel L2 is alleen bedoeld om DC opde RF-uitgang te zetten voor eenvoeding via de coax bij het gebruikvan transverters of omgebouwdeLNB’s als 10 GHz-zender volgensmengprincipe. Bij gebruik als 13 of 23-cm zenderkan L2 weggelaten worden.Plaats tenslotte de draadjes van deprintplaat naar de doorvoer-C’s.

BedieningsunitAls eerste moet het display gepastworden (aan soldeerzijde!). Zonodigmoeten de gaten van 2,5 mm ietsbijgewerkt worden.Daarna kan de print met het display,de rotary-encoder en eventueel dedruktoetsen gepast worden in dekast waar alles in moet komen. Maak de gaten voor het frontpaneelen boor eventueel de gaten om deprint op de hoeken met afstandsbus-

sen aan het front te bevestigen. De afgedrukte tekening van desoldeerzijde (zie fig.9) kan eventueelals aftekenmal van de frontplaat die-nen.Plaats eerst de componenten op decomponentenzijde. Dit wordt later deachterkant. Gebruik voor de control-ler een 18 pens IC-voetje.De rotary-encoder, de toetsen en hetdisplay komen aan de soldeerzijde.Het display kan met 5 mm nylon bus-jes en M2,5-schroeven vastgezetworden.

In bedrijf stellen.Test eerst de bedieningsunit zonderde microcontroller. De achtergrond-verlichting van het display moet gaanbranden. Draai de contrast-potmetervan het display geheel rechtsom. Een aantal donkere blokjes zijn zicht-baar. Zet de unit uit en plaats nu demicrocontroller (nokje wijst naar depotmeter). Het IC is statisch gevoe-lig! Sluit daarna de voeding weeraan.In het display verschijnt nu de tekst:‘I2C err: on adr C0’ en even later defrequentie-instelling. Stel de contrast-potmeter naar smaak af op degewenste achtergrondverlichting.Het regelbereik is niet groot, meestalstaat de potmeter bijna op 0. Sluit nude zender aan. Pas op met statischelading bij het solderen aan de I2C-lij-nen.

Bij het inschakelen mag de foutmel-ding ‘I2C err’ nu niet meer verschij-nen, ook niet heel even.De zender heeft in de 13 cm-uitvoe-ring circa 20 Volt afstemspanningnodig. Bij een 23 cm-uitvoering kande afstemspanning met 12 Volt wor-den doorverbonden.Roep dan het Set-up menu op. Stelde minimum en maximum frequentienaar wens in, rekening houdend metde mogelijkheden van de gebruikteVCO. Bij het type V1200 is de mini-male frequentie 800 MHz, de maxi-male1600 MHz. Bij het type V2250 isde minimale frequentie 2000 MHz enmaximaal 2500 MHz.De meeste exemplaren gaan nog ietsbuiten deze grenzen, maar hiervoorkan geen garantie gegeven worden.Meet nu de collectorspanning vanT1. Bij de 13 cm-zender moet dezebij 2350 MHz ongeveer 13 Volt zijnen bij de 23 cm-zender ongeveer 9Volt. Draai dan aan de afstemknop. De spanning moet meelopen.Als alles naar behoren werkt, kan hetvideobasisbandsignaal worden aan-geboden. Draai de potmeter opentot de gewenste zwaai. De schake-ling behoeft verder geen afregeling.

Uitgangsvermogen Met het (verzwakker-)netwerk R15-16-17 kan het uitgangsvermogenworden ingesteld. Voor optimale sta-biliteit van de VCO wordt een dem-

9 Repeater 2/1998

Fig.11Foto gebouwde VCO/PLL-unit

Repeater 2/1998 10

Fig.12Schema optionele PTT-schakeling

ping van minimaal 6 dB door defabrikant geadviseerd. De VCO levert circa 7 dBm. Een MAR11 levert nog ongeveer 6dB gain op 13 cm. Met minimale ver-zwakking (met R15=R17=16 Ohm enR16=68 Ohm) geeft dit 7-6+6 = 7dBm of 5 mW uigangsvermogen.Een ERA5 mag max. 80 mW (19dBm) leveren bij 18 dB gain. De VCOgeeft 7 dBm. Met de minimale dem-ping van bijvoorbeeld 8 dB komenwe dan op 7-8+18 = 17 dBm ofwel50 mW.De waarden kunnen worden afge-

rond naar standaardwaarden of doorparallelschakeling worden bereikt.Ik adviseer 8 dB demping (22 en 47Ohm). Dit zijn gangbare waarden.Met een MAR11 heb je dan circa 5dBm (ongeveer 4 mW) of met eenERA5 circa 17 dBm (50 mW).

NBDe stuurzender zal normaliter samenmet een vermogenseindtrap gebruiktworden. Deze eindtrap dient deopgewekte harmonischen verder teonderdrukken conform de eisen vande RDR.

11 Repeater 2/1998

Tabel (uit UHF-Unterlagen)Demping R15=R17 R16

6 dB 16 667 dB 19 558 dB 22 479 dB 24 4010 dB 26 3511 dB 28 3012 dB 29 2613 dB 32 2414 dB 33 2115 dB 35 18

Fig.13Foto gebouwde bedieningsunit

Specificaties 23/13 cm ATV-stuurzender naar het Uni-TX-project:

Frequentiebereik : 2320 - 2450 MHz (max 2000 - 2500 MHz) : 1240 - 1300 MHz (max 800 - 1600 MHz)

Stapgrootte afstemming : minimaal 250 KHzOutput Power : naar keuze, maximaal 50 mW1e harm. output : -15 dB of beterVoeding : 12V DC bij 200 mA (inclusief bedieningsunit) en 20 V DC bij max 2 mAModulatie : FM (F3F) bandbreedte maximaal 20 MHz Frequentiekarakteristiek : 10 Hz- 6 MHz binnen 3 dB

Bijdragen voor Repeater

De redactie van Repeater is op zoek naar amateurs, die ons kunnen voorzien van beeld-materiaal van ontvangen ATV-stations, (buitenlandse) repeaters, etc. Of heeft u een interessant artikel voor uw mede-amateurs? Neem dan contact op met de redactie!

CCH MediaGibbon 14

1704 WH HeerhugowaardTel.072-5720993 (ook ‘s avonds) Fax.072-5720992

Email: repeater-nl@rocketmail.com

Complete bouwpakketten van het Uni-TX project zijn verkrijgbaar bij Addcom uit Tilburg.Zie de advertentie elders in dit blad

Repeater 2/1998 12

De schakeling voor het producerenvan geluidscarriers bij de beschrevenATV-modulator is voorzien van een‘buffer’. Ik zou hier even stil willenstaan bij de zin (en onzin) van ditdeel van de schakeling. Er wordtnamelijk in mijn ogen nogal eens tepas en te onpas gesproken van hetbufferen van signalen en schakelin-gen terwijl er alleen sprake is van hettoevoegen van een extra trap. Watzijn kortom de voordelen en doelenvan het toepassen van een buffer-trap?

OmgevingAls we ervan uitgaan dat een schake-l ing ontworpen wordt met eenbepaald doel of bepaalde toepassing

voor ogen is meestal van te vorenbekend in wat voor omgeving deschakeling zal worden gebruikt. Er isbekend wat de beschikbare voe-dingsspanning is, de te gebruikenstuursignalen zijn bekend en waarhet door de schakeling geproduceer-de signaal heen zal gaan is ook geenonduidelijk feit.

PraktijkDe hierboven gebruikte omslachtigeomschrijving geeft al aan dat er in dedagelijkse (amateur)praktijk van dezesituatie lang niet altijd sprake is. De amateur heeft vaak gewoon eenfunctie voor zijn station nodig engaat op zoek naar een schakeling die(meestal) al bekend is en zo goedmogelijk lijkt te passen in de opzetdie hij al heeft. Meestal is hij welbereid om een aantal van de eigen-schappen van de dan gekozen scha-keling die voor zijn toepassing watminder nuttig of handig zijn zoalsafwijkende voedingsspanningen ofimpedantieniveau’s te accepteren. Hij creëert wel een extra voedings-spanning of past het impedantie-niveau van zijn sturende of opvolgen-de schakelingen aan. Als de dan ont-stane opzet naar tevredenheid func-tioneert en de schakeling voor ande-ren wordt beschreven worden detoevoegingen vaak buffers genoemd.Als we uitgaan van deze situatie kaneen buffer worden gedefinieerd als :“Een stukje schakeling wat er voorzorgt dat het ‘hart’ van de schake-ling, dit wil zeggen dàt deel van deschakeling wat de gewenste eigen-schappen heeft, ongevoelig wordtvoor variaties in de omgeving”. Zo bezien is een aanzienlijk deel vanelke elektronische schakeling eenbuffer. Wat dacht u van:Voedingsstabilisatoren die ervoor zor-gen dat de rest van de electronikadie minder goede eigenschappen vande voeding niet ziet.Ontkoppelcondensatoren die er voorzorgen dat signaal- en biasspannin-gen en -stromen zich blijven ophou-den in het voor hen bedachte plekje

van de schakeling en niet gaan rond-zwerven (om over rondzingen nogmaar te zwijgen)Emittervolgers voor het aansturenvan coaxkabels, luidsprekers enandere laagimpedante belastingen.

Geen goede bufferNa deze lange aanloop stap ik overnaar de redenen waarom ik de oor-spronkelijke trappen rondom Q6 enQ7, door Hans Bruin beschreven opbladzijde 15 van Repeater 4/97 geengoede buffer vond en daarom hebgewijzigd. Ik had een aantal bezwa-ren tegen de oorspronkelijke schake-ling.

Het signaal uit het oscillatordeel vande spoelverdunner wordt altijd volle-dig door de trappen Q6 en Q7gestuurd zodat deze transistorenaltijd de ‘volle mep’ moeten verwer-ken, terwijl voor de volgende schake-ling misschien maar een deel van ditversterkte signaal nodig is. Voor designaal/ruis verhouding is dit gunstigomdat de eigen ruis van Q6 en Q7wordt gemaskeerd. Voor de vervor-ming is dit minder prettig omdat diewordt bepaald door de verhoudingvan biasstroom en signaalstroom en -indien aanwezig- tegenkoppeling.

Ontwerpoverwegingen bij de buffertrap van de audiocarriergenerator. Cor Eiff, PE1GTV

Zoals toegezegd in Repeater 1/98

in dit nummer van repeater een

artikel over de buffertrap van de

als ‘spoelverdunner’ bekend

staande schakeling. Behalve de

schakeling, die in wezen er

natuurlijk niet zo bijzonder uit-

ziet wil ik ook het een en ander

vertellen over de filosofie die bij

het ontwerpen van dit deel van

de spoelverdunner is gebruikt.

Het zal kortom meer een verhaal-

tje met een schemaatje worden

dan een uitgewerkte bouwbe-

schrijving hoewel voor wie zich

er in wil verdiepen er toch een

‘recept’ uit te halen valt voor het

zelf ontwerpen van of het aan-

brengen van verbeteringen aan

door anderen bedachte en

beschreven schakelingen.

Fig.1Detail van het schema van deaudiocarriergenerator uitRepeater 4/97

13 Repeater 2/1998

Voor een gegeven DC-instelling is hetdus uit oogpunt van vervorming gun-stig het signaalniveau zo laag moge-lijk te houden. Omdat ik het signaalzonder nadere filtering wilde gebrui-ken was voor mij een lage vervor-ming gewenst.

SignaalenergieDe toegepaste transistoren zijn laag-frequent typen. Om een aantal rede-nen zijn die voor het gebruik inhoogfrequente trappen niet zogeschikt. De precieze redenen wil ikin een apart artikel nog wel eensbespreken. Hier zij alleen vermeld datze een hogere basis-serieweerstandRbb’ hebben en een grotere terug-werkingscapaciteit. De wel eensgehanteerde argumenten dat ze eengrotere stroomversterkingsfactor α’hebben en een net zo hoge afsnijfre-quentie fT zijn voor deze toepassingvan geen belang. Wie nadenkt kandit voor zichzelf inzien door zich af tevragen waarom er anders hf transis-toren gemaakt en gebruikt worden…Er wordt op verschillende punten inhet signaalpad nogal nonchalantomgesprongen met signaalenergie.Loopt u maar eens in gedachtendoor de schakeling: De collector-stroomvariaties van Q3 verdelen zichover R11 en R13. Wie de verhoudingvan de weerstandswaarden bekijktziet dat bijna 80% van de beschikba-re signaalenergie gedissipeerd wordt

in R11. De resterende 20% mag de‘buffertrap’ uitsturen. Hetzelfde geldtvoor de signaalstroom van Q6 diezich verdeelt over R14 (1k) en debasisimpedantie van Q7. Deze laatstehangt af van de stand van P1 en deα’ van de tor die voor Q7 gebruikt ismaar is worst-case minimaal iets van10k. Hier gaat dus maar liefst 90%van de beschikbare energie verloren.In totaal wordt dus maar 1/5 * 1/10= 2% van de opgewekte en beschik-bare signaalenergie gebruikt om hetuitgangssignaal van de buffer temaken. De hier gehanteerde maniervan bufferen lijkt dus nogal op demanier van stabiliseren in vroegerehoogspanningsvoedingen met eenzogenaamde bleeder. Dit laatste iseen belastingsweerstand met eenzodanige lage waarde dat de varia-ties die ontstaan door de werkelijkebelasting hierbij in het niet vallen.

Een stap dichterbijBij dit laatste punt wordt nogal eensopgemerkt dat een beetje energie-verspilling in een schakeling helemaalniet erg is en dat de prijs van eenKilowattuur door de gemiddeldeamateur nog wel is te betalen. Voorvoedingen mag dit argumentopgaan, voor signaalverwerkendetrappen kan men de redenering ookomdraaien: voor eenzelfde energie-verbruik kan men met zorgvuldigontwerpen een betere signaalkwali-

teit en een hogere nuttige outputbereiken. Wie bovendien denkt datwarmte-ontwikkeling en energiever-bruik van elektronica geen rol spelenmoet maar eens met de beheerdervan PI6ALK gaan praten...

Praktische vertalingHoe is nu in concreto de buffertrapgeworden? Ik wil hier meteen aante-kenen dat ook ‘mijn’ schakeling nietvolmaakt is noch ideaal maar wel eenstapje dichter bij het na te strevenideaal staat dan de oorspronkelijkeschakeling. We zullen de schakelingin grote stappen doorlopen en daar-na nog wat nader ingaan op details.De verwijzingen naar componentenhebben betrekking op de schakelingzoals afgebeeld op bladzijde 19 vanRepeater 1/98 en op figuur 2 bij ditartikel.

De potmeter voor het instellen vanhet uitgangsniveau is verplaatst naarde ingang van de buffer. De gesignal-eerde energieverspilling is er nogsteeds, maar heb ik geaccepteerdomdat ik in de reeds aanwezige prin-ten en schakeling niet al te veel wildeboren en zagen.De transistoren zijn nu hoogfrequenttypen wegens de eerder vermeldeargumenten. Het type is gekozen opgrond van het voor velen geldendeargument, dat ze beschikbaar waren.Ze lagen dus het dichtste bij in de

Fig.2Buffertrap getekend voor een enkele voedingsspan-ning. Voor de gesplitste versie, zie Repeater 1/98pag.19

Fig.3Opamp-model; schakeling DC-instellingen

rommelbak. Andere hf typen alsBF198, BF173, BF194, BF494 of -voor wie geld over heeft- BFR91 ofBFR96 zijn ook geschikt. Houdt bijtoepassing van de laatste types welrekening met mogelijke parasitaireoscillaties, er is ook nog zoiets alseen te hoge fT voor een bepaaldetoepassing.De collectorweerstand van Q6 is nugesplitst in twee delen waarbij R17door bootstrapping vanaf de emittervan Q7 nu geen belasting meervormt zodat het leeuwendeel van hetsignaal nu Q7 aanstuurt. Bovendienzorgt deze schakelvariant ervoor datde emitter van Q7 vrijwel tot de posi-tieve voedingsspanning kan wordenuitgestuurd.Tussen de als emittervolger gescha-kelde Q7 en de 50 à 75 Ω gedachtebelasting is een trafootje T1a/b opge-nomen om de impedantie van debelasting wat te verhogen. Er isimmers niet zoveel spanning nodigvoor de meeste toepassingen en er isiets van 10Vtt beschikbaar. Doordeze ingreep kan de ruststroom vande emittervolger lager gekozen wor-den voor eenzelfde output/vervor-ming. De transformatieverhouding iseen compromis tussen gewenstespanning, toelaatbare bandbreedteen parasitaire eigenschappen van degekozen uitvoering. Ik koos voor eenautotrafootje op een klein varken-sneusje. Een ferrietkraal of een ring-kerntje zal ook wel voldoen. Ik koosvoor een transformatieverhoudingvan 1 op 4 dus een impedantietrans-formatie van 16 maal. De belasting-simpedantie aan de emitter van detransistor is nu 800 tot 1200 Ω

DimensioneringVoor de dimensionering van de diver-se componenten kijken we naarfiguur 3. Als we de schakeling nu ingedachten zien als een inverterendeopamp-schakeling (U weet wel:plus-ingang aan massa en min-ingang als virtueel aardpunt) met deemitter van Q6 als plus-ingang en debasis van deze tor als virtueel aard-punt wordt de dimensionering vande componenten van de schakelingduidelijk. De verhouding van R18 enR14 bepaalt de inverterende verster-king, hier 47k/2k2 = 21 maal. Samenmet de neertransformatie door T1a/b

van 4 maal levert dit een spannings-versterking van het geheel op vanongeveer 5 maal.

De ingangsimpedantie wordt vrijwelgeheel door R14 bepaald enbedraagt daarmee 2k2.

Om opamps te kunnen gebruikenvoor de J17 preëmphase heeft Hansde oorspronkelijke schakeling omge-zet in één met gesplitste voedingzodat in het volgende alle spannin-gen gerefereerd worden aan de -6V.

De DC-instelling van de emitter vanQ7 geschiedt door R18 en R15. Dezeweerstanden vermenigvuldigen deoffsetspanning van de denkbeeldigeopamp, hier Vbe van Q6, zodat despanning op de emitter van Q7 gelijkwordt aan VbeQ6*(1+(R18/R15))=0.7 * (1+(47k/15k))= ca. 3V. Datdeze spanning de variaties van Vbevan Q6 met de temperatuur volgt isniet zo erg. Met deze instelling kanQ6 ongeveer 5Vtt leveren aan hettrafootje en dus 1.25 Vtt aan debelasting wat aan 50 Ω overeenkomtmet een output van +6 dBm.De ruststroom van Q7 wordt nu vast-gelegd door de waarde van R21 enbedraagt daarmee ca. 3mA. C19zorgt voor overbrugging van dezeweerstand voor de AC-componentvan het signaal. R20 is een parasiet-stopper die voorkomt dat Q7 kangaan oscilleren bij capacitieve belas-ting van de uitgang. Wie een outputvan 0dBm voldoende vindt en prijsstelt op een nette uitgangsimpedan-tie van 50 à 75 Ω vervangt de combi-natie R20/R21/C19 door één weer-stand van 820 Ω(voor 50 Ω) tot 1k2(voor 75 Ω).

De ruststroom door Q6 wordtbepaald door de voedingsspanningsamen met de collectorspanning vanQ6 (die 1* Vbe hoger is dan de emit-terspanning van Q7) en R16 en R17.Over deze laatste weerstanden valtongeveer 8V zodat de collector-stroom hiermee op 0,6 mA komt teliggen.

Als we nu nog vermelden dat R19 enC12 de collector van Q7 ontkoppe-len en dat C11 resp. C23 ditzelfdedoen voor de positieve en de nega-

tieve voedingsspanning zoals inRepeater 1/98 pag.19, dan is de ver-sterker hiermee wel beschreven.

TenslotteWie het voorgaande verhaal gevolgdheeft zal gemerkt hebben dat doorde gekozen opzet van de schakelingvrijwel alle parameters onafhankelijkvan elkaar gekozen kunnen wordenen ook ingesteld. Er hoeft dus inprincipe geen compromis gevondente worden tussen de ruststromen inde trappen , de gelijkspanningen opde diverse punten en de versterkingvan het geheel. De in- en uitgang-simpedanties kunnen worden aange-past aan wat gewenst is. Ook deexacte eigenschappen van degebruikte transistoren komen in deberekeningen van versterking en rus-tinstellingen niet voor. Dit laatstekomt de reproduceerbaarheid vanhet geheel zeker ten goede. Merkook op dat de voedingsspanning inhet hele verhaal niet gebruikt wordtin de berekeningen behalve voor hetbehalen van de uitsturing. (En - oké -voor de collectorstroom van Q6). WieR16 en R17 vervangt door een idealehf-smoorspoel is hier vanaf (maar diehad ik nèt niet liggen, u wel?) Wiemaar een totale enkele voedings-spanning van bijvoorbeeld 6V heeftkan de schakeling hiervoor na aan-passing van R16 en R17 geschiktmaken zonder dat de overige eigen-schappen iets veranderen.

Referenties:HQ basisbandmodulator: Deel 2- deaudioprint. Hans Bruin. Repeater 4-97

HQ basisbandmodulator - Deel 3Universele audiocarriergenerator.Hans Bruin. Repeater 1-98

Transmissionline Transformers. JerrySevick. ARRL uitgave. ISBN 0-87259-046-1

Design of High-PerformanceNegative-Feedback Amplif iers.E.H.Nordholt ISBN 90 6562 142 3.

Repeater 2/1998 14

Wij waren weer eens op de grootsteradiomarkt van de wereld, niet alleenom mooie dingen te vinden die U enik kunnen gebruiken bij onze ATV- ofradiohobby maar natuurlijk ook omalle bekenden weer eens in levendelijve te ontmoeten en de bandenweer eens aan te halen. Want dejuiste contacten zijn zeker in dezewereld heel belangri jk. Je kuntimmers niet voor elke aankoop evenop het vliegtuig stappen om zelf dieinkopen te gaan doen. Je hebt duster plekke goede bekenden nodig dievoor de aankoop en verzending zor-gen. De HamVention is daar de plek voor,want waar ter wereld tref je zo’n2000 dealers aan die hun materiaalook nog uitstallen.

Think big!Hoe groot is de HamVention? Alleende radiomarkt heeft 2550 plaatsenvan elk zo’n 15 vierkante meter endat moet ook wel gezien het formaatvan de auto’s en trai lers die deAmerikanen gebruiken. Het is danook niet ongewoon dat een hande-laar meerdere plaatsen in beslagneemt en een overdekte stand maaktvan zo’n 40 vierkante meter.Overdekt want de radiomarkt is bui-ten om de gebouwen van het HARAsportcomplex. Eigenlijk is dit een ijs-stadion met conferentiezalen die allegebruikt worden deze dagen voormaar een ding HamRadio. Om een

goede indruk te krijgen hoe grootdeze HamVention is moet U maareens kijken naar de lucht foto en erbij denken dat het grootste gebouwmet het zwarte dak het ijsstadion is,goed voor zo’n veertig duizendbezoekers met zoals alti jd in deStates alles er in wat je wenst aaneten en drinken. Om nog een ideete kunnen vormen, als je alle lanendoorloopt en overal even blijft staanom te kijken of er iets van je gadingte vinden is, ben je al vlug cen aantaldagen bezig.Genoeg over de grootte van deRadiomarkt. Ook binnen in de hallenis er werkelijk van alles te vinden. Elkmerk heeft hier een stand en vaakmet zo’n 10 man of meer aan perso-neel.

De laatste nieuwe dingen zijn hierdan ook altijd te vinden.Maar aan dit binnen gebeurenkomen wij helaas in vier dagen nietof nauwelijks toe, gewoon omdat deradiomarkt te veel en te groot is omons te vergapen aan toestellen diebinnen een paar weken ook bij dedealer in Nederland te zien zijn.

Niet de eersteVoor wat betreft de prijzen van dezenieuwe dingen, ook in Amerika moetU er echt dik geld voor betalen.Natuurlijk is er soms wel een winst tebehalen maar denk er om; de dollaris duur en U bent echt niet de eerstedie op Schiphol gepakt wordt metzijn nieuwe speelgoed en dan flinkmoet bijbetalen om het mee naar

15 Repeater 2/1998

Dayton, HamVention 1998 Peter Verhoog, PEØPJV

Dayton, ieder jaar weer het

Walhalla voor degenenen die iets

leuks voor hun hobby. Of het nu

om bepaalde componenten of

een (in ons land) peperdure spec-

trum-analyzer gaat. In Dayton

(USA) slaag je gegarandeerd.

Peter Verhoog van Addcom is

een trouwe bezoeker van deze

markt en zond ons een verslag...

(RU).

huis te mogen nemen.Nog iets anders over die prijzen. Wijkomen nu al weer jaren op deHamVention en hebben de prijzenecht omhoog zien schieten (ook vande onderdelen). Omdat er geenkoude oorlog meer is koopt het legerbijna geen nieuw materiaal meer enwordt er dus ook heel weinig ver-kocht voor dump. En dat is goed temerken. Niet alleen het aanbod iskleiner dan voor 2 jaar geleden, jebetaalt er ook veel meer voor.

ZelfbouwZelfbouw is in de States zeker nietdood maar juist springlevend zekervoor microwave, maar in de Stateswordt heel anders gedacht over zelf-bouw. Een voorbeeld als j e een X-Tal

trein nodig hebt voor 10 GHz dannemen ze daar gewoon een blackboxdie gebruikt is geweest als oscillatorvoor een microwave-link. Daar zijn ertoch duizenden van en het enige watje moet doen is het veranderen vanhet kristal. Gunnplexers zijn dan ookeerder regel als een uitzonderingzeker op 10 en 24 GHz. Prima voorFM en dat gebruiken ze daar vooralles op 2 meter en hoger. Het barstdaar dan ook van de repeaters.Alleen in en om Dayton staan er alover de 30.

Lager peilIn SSB tropo werken komt bijna nietvoor, eenvoudig omdat de afstandenveel te groot zijn. Zelfs in een in landmet zoveel zendamateurs woont je

naaste buurman OM al snel een paarhonderd miles verder weg.Ook de stand van de techniek staatzeker op microwave op een veel lagerpeil dan in West Europa. Ik spreekdaar natuurlijk ook microwave-men-sen zoals Paul Ward en die smullenecht van onze DB6NT-versterkers enal onze State-off-the-Art ontwerpenop print.Speciaal van wat er hier allemaal meegedaan kan worden en ook omdatwij een flink aantal amateurs metdezelfde interesse op een klein stukjebijna vlak land hebben.Ga ook eens kijken op de side van deHamVention op Internet. Zoek maareens naar ‘Hamvention.org’.Heeft U nu ook al zin om naarDayton te gaan in 1999? Ik wel .

Repeater 2/1998 16

De Dayton HamVention 1998zoals die dit jaar weer gehoudenwerd in de Hara Arena inDayton. Altijd weer goed voorde onderlinge contacten en veleinteressante koopjes.

Dayton HamVention

1998

Repeater 2/1998 18

Nader bekeken

D a a r i s - t - i ew e e r !We kunnen wel een vaste ru b r i e kbeginnen. Opnieuw helicopterbeeldenvanuit Arnhem, waar de politie bij dederby tussen Vitesse en NEC in de spik-s p l i n t e rnieuwe Gelredome de suppor-ters pro b e e rde te observ e ren. We rd ergezonden op precies dezelfde frequen-tie als waarop PI6ANH uitzendt, promptkregen de operators van ANH het vrien-delijke verzoek het relais uit te zetten.Vanuit de re p e a t e rcommissie is meninmiddels een overleg begonnen metde verantwoordelijke instanties. Hetvriendelijke verzoek om maar een ande-re frequentie op te zoeken heeft men‘in beraad genomen’. We wachten metspanning af. Het gebruik van de 13 cm-band voor politiedoeleinden heeft ookconsequenties voor andere gebru i k e r s .Al eerder kregen PI6ALK en PI6HVS hetverzoek de zender maar even uit te zet-ten. Wij houden u op de hoogte!Met dank aan Roel van Dijk, PE1CGY

L P D ’ e r !We hebben het maar even vast-gelegd voor degenen die hetecht niet geloven. De LPD’er opPI6ALK noemt zich BOK-RTV. En wat die allemaal uitzendt! ‘t Is toch een schande voor hetzendamateurisme (hi).

B R A N D

Een uitslaande brand in een bedrijven-complex vlak bij PI6ALK op 26 maart .Het was ‘live’ te volgen dankzij de Sysopsvan ALK. En met een beduidend beterebeeldkwaliteit dan wat SBS6 later diedag uitzond.

P I 6 T N OPI6TNO is weer in de lucht. We ontvingen het testsignaal op 10.490 GHz/H, toennog met enkele zwarte vakken. Sommige vakken zijninmiddels al in gebru i kdoor andere repeaters en amateurs, zoals PI6ATV en PI6ALK. De ontvangstw o rdt verder uitgebreid met ingangen op 10.200 en 10.300 GHz, alsmede 1270en 2335 MHz. Inmiddels (13/6) zijn de mogelijkheden al flink uitgebreid. We zijnbenieuwd of we in de volgende Repeater een volledig bezet TNO kunnena f d rukken. Overigens is het vermogen inmiddels verhoogd tot zo’n 8 Watt. SAP dus in de omgeving van Den Haag.

PA3FBB, ontvangen op 5 april, frequen-tie 1255 MHz

H e e f t u l e u k e b e e l d e n vN e e m c o n t a c t o p m e

PI6ANH

testsignaal op 10.490 GHz/H, toenkken zijninmiddels al in gebru i k

PI6ATV en PI6ALK. De ontvangst200 en 10.300 GHz, alsmede 1270

kheden al flink uitgebreid. We zijneen volledig bezet TNO kunnenels verhoogd tot zo’n 8 Watt.

19 Repeater 2/1998

u k e b e e l d e n v o o r d e z e r u b r i e k ?c o n t a c t o p m e t d e r e d a c t i e !

PE1NBS op 10 GHz.; het ultieme warhoofd?

PA3RFF, ontvangen door PI6ANH op 24maart, frequentie 1255 MHz

PA3AOT via PI6ZOD op 20 mei, datweer ontvangen werd doorPI6ALK

PE1RKP uit Zwaag op 23 cm

PE1RLH via PI6ZOD op 20 mei PI6EHV ontvangen door PE1OCSop 7 juni

PE1KDA op 6 april (10 GHz), ont-vangen in Heerhugowaard

PE1OMB, kwam eveneens ver op 23cm. Het signaal werd ontvangen inheerhugowaard op 10 mei.

Het hier beschreven videodeel is spe-ciaal voor het 13 cm-project ontwor-pen maar dit neemt niet weg dat hetook inzetbaar is in andere zenderont-werpen. Kenmerkend van dit ont-werp is de grote spanningsuitsturingvan het basisband-videosignaal. Dit isnoodzakelijk omdat de PLL-unit uithet eerste deel een flinke verzwak-king geeft op het inkoppelpunt vanbasisbandvideo en -audio. Deze ver-zwakking ontstaat ten gevolge vanhet feit dat het ontwerp van deVCO/PLL bedoeld is voor een afstem-ming over de gehele 13 cm-band endat daarvoor een groot deel van hetspanningsuitstuurbereik noodzakelijkis. Om geen degradatie in de DCloopgain van de PLL te introducerenof extra ongewenste polen in deoverdracht te introduceren die voorinstabiliteit van de regellus zorgenworden daarom het basisbandvideoen -audio verzwakt ingekoppeld. In figuur 8 is het schema van het

videodeel weergegeven. Dit bestaatuit een groeplooptijd gecorrigeerdvideofilter, preëmphase en een video-versterker opgebouwd met tweevideo-opamps van Maxim, typeMAX4102. Deze breedbandigevideoversterkers zijn in staat om eenflinke spanningsuitsturing in een 75Ohm belasting te bewerkstelligen.De eerste opamp zorgt voor verster-king van het videosignaal terwijl detweede opamp gebruikt wordt alsinverter. Een 4066 maakt het tenslot-te mogelijk om het videosignaal teinverteren. De 4066 wordt vanuit demicroprocessorprint aangestuurd.

Het videofilter opnieuw onder deloep genomenHet groeplooptijd gecorrigeerde filterheeft nogal wat overpeinzingenteweeg gebracht. Het ontwerp vandit filter (van DL2OU) dat door HansBruin in Repeater 1 van 1997opnieuw is beschreven is in feite per-fect. Echter een groot nadeel blijkttoch de verkrijgbaarheid van deNeosid spoelen te zijn (en al niet tespreken over de prijs die voor despoelen gevraagd wordt). Daarnaastzijn de styroflex condensatoren ookniet meer van deze tijd en degenendie nu dit filter bouwen moeten toe-vallig tegen de benodigde waardenaanlopen. Dat zijn op zich al redenenom eens te onderzoeken of het ook

ietwat anders kan. Daarom heb iktoch best veel tijd benut naar hetonderzoeken van dit filter en hetmogelijk te modificeren in een ande-re uitvoering.Een feit bij groeplooptijdequalizers isdat deze bestaam uit zogenaamde allpass-secties. Deze worden achter hette egaliseren filter gevoegd en latendaarbij de amplitudekarakteristiek intakt, maar veranderen de fasekarak-teristiek. Wat verder ook een feit is, isdat deze secties voor een specifieklaagdoorlaatfilter (of een hoogdoor-laat- of banddoorlaatfilter) ontwor-pen zijn. Dit impliceert dus dat het allpass-netwerk uniek ontworpen isvoor een gegeven (laagdoorlaat)filter.Dit maakt het ontwerp van zo’n filterdaarom vaak niet eenvoudig. Metbehulp van software- pakketten kanzo’n cascadering van secties makke-lijker gesynthetiseerd worden daarhet ontwerp een iteratief proces is. Wat vervelender is, is dat zo’n allpass-groeplooptijdequalizer altijdbestaat uit een sectie waarin eenspoel met aftakking voorkomt (ofweltwee mutueel gekoppelde spoelen),indien dit filter asymmetrisch wordtuitgevoerd. Dit geeft nou net hetprobleem bij het redesignen van zo’nfilter. We willen immers redesignenom gebruik te kunnen maken vanbeter verkrijgbare, goedkopere com-ponenten of simpelweg om afregel-

21 Repeater 2/1998

13 cm ATV-stuurzender, deel 3Videoprint en 1,5 Watt eindtrap Henk Medenblik, PE1JOK

In dit laatste deel wordt het

videobasisbanddeel en de eind-

trap van de 13 cm-stuurzender

beschreven. Omdat de stuurzen-

der over een groot frequentiege-

bied met een PLL afstembaar is

vergt dit ontwerp een videobasis-

banddeel dat geschikt is voor een

grote spanningsuitsturing. Het

eindtrapje dat ook in dit deel

wordt beschreven is uniek ten

opzichte van de meeste publica-

ties. Het is opgebouwd op

gewoon FR4-printmateriaal zon-

der een degradatie in performan-

ce ten opzichte van de ontwer-

pen op duur teflon substraat.

Fig.1Detailfoto van het compleet gemonteerde basisbandboard

punten te minimaliseren. Er is eenredelijk aanbod op het gebied vankant-en-klare spoelen, hetzij regelba-re, hetzijniet regelbare, SMD of nietSMD. Echter, spoelen met middenaf-takkingen zijn nauwelijks te vinden.Neosid is dus tot zover ik weet deenige en die spoelen worden ookgebruikt in het ontwerp van DL2OU.Wel is het mogelijk om het oor-spronkelijke ontwerp ietwat te ver-eenvoudigen. Deze vereenvoudiging

ontstaat door de spoelen die niet vanmiddenaftakking zijn voorzien af teronden naar de dichtstbijzijnde E-reeks waarde. Een optimalisatie vande overige capaciteiten levert daarnatheoretisch een zeer goed bruikbaarfilter. Het filter benadert in dat gevalde curve van het oorspronkelijke fil-ter. In figuur 2 en 3 zijn de compu-tersimulaties weergegeven van hetoorspronkelijke en het gemodificeer-de filter. Zoals te zien is lijken deze

enorm veel op elkaar, zodat er in eer-ste instantie optimisme kan heersen.De volgende stap bestaat uit depraktische invulling van het nieuwefilter. Daar ikzelf beroepsmatig veelmet SMD-componenten werk heb ikeerst gekeken of we dit filter groten-deels in SMD konden uitvoeren. Metbetrekking tot de condensatorenvoorzag ik hierin geen probleem.Deze zijn met voldoende lage toler-antie verkrijgbaar (5%) alsmede ooktemperatuurstabiel (NP0). Ook de Qvan de C’s is geen probleem. Eengroter probleem ontstaat bij dekeuze van SMD-spoelen. Coilcraftfabriceert moderne spoelen met zeerlage toleranties (2% !) en heel mooiekleine afmetingen. Een probleem isechter de lage frequentie waarvoordit fi lter bedoeld is en daarmeesamenhangende lage Q van demeeste spoelen. Een meting van despoelen van Neosid uit het originelefilter gaf aan dat de Q van dezespoelen rond de 70-90 bedraagt op10 MHz. De low-cost SMD- spoelenvan bijvoorbeeld Coilcraft voldoenhier lang niet aan, omdat deze nietop ijzerkernen gewikkeld zijn. Metname de mooie kleine SMD-spoeltjesdie op een keramische drager wor-den gewikkeld hebben op deze fre-quentie gewoon nauwelijks Q (<20).Dit is funest voor het filter daar dit deinsertion loss rondom het kantelpuntenorm aantast. SMD-spoeltjes metijzerpoederkern en lage tolerantieben ikzelf nog niet tegengekomen.Een alternatief lijkt daarom vastespoelen met axiale draadaansluitin-gen. Axiale spoelen van Coilcraft uitde 90-serie bezitten wel een hoge Q(sommige zelfs boven de 100 op10MHz !). De tolerantie van dezeserie is standaard 10% terwijl 5%mogelijk schijnt te zijn. Ook lijken debekende spoelen van Siemens even-tueel bruikbaar. Deze meten nog eenQ van 60 op 10MHz.

Gemodificeerd filterOm de proef op de som te nemenheb ik enkele filters gemaakt volgensde gemodificeerde versie met axialespoelen van Coilcraft. Alleen despoelen met middenaftakking zijnvan Neosid gebleven. Figuur 4-7tonen de gemeten resultaten vanvervolgens het filter dat Hans Bruin

Repeater 2/1998 22

Fig.2Amplitudekarakteristiek en group delay van het in Repeater 1/97gepubliceerde filter

Fig.3Amplitudekarakteristiek en group delay van het gemodificeerde filter

23 Repeater 2/1998

heeft beschreven en een exemplaarvan het nieuwe type. Duidelijk is datdit heel goed bruikbaar is. Toch moetik niet ontkennen dat het gemodifi-ceerde filter ook nadelen kan heb-ben. Immers de reproduceerbaarheidvan het filter wordt bepaald door detolerantie van de componenten. Het is daarom noodzakelijk om com-ponenten te gebruiken met een zolaag mogelijke tolerantie. Het proto-type filter is gebouwd met 10%tolerantie van de spoelen wat eigen-lijk te grof is. Coilcraft levert ook 5%typen. Indien er een fabrikaat gevon-den wordt met nog lagere tolerantiedan is dat natuurlijk nog veel betervoor de reproduceerbaarheid. In figuur 9 is een simulatie weergege-

ven van de verschillende curves die teverwachten zijn bij een tolerantie van+-5 % component tolerantie.

Vraag is nu of we met deze afwijkingkunnen leven. Voor degene die debeschikking hebben over dure meet-instrumenten bestaat de mogelijkheidom vooraf een selectie te maken opde spoelen zelf door de afwijkingvooraf te meten. Anderzijds kun je jeafvragen of je zo kritisch naar demeetresultaten moet kijken. In hetgeval dat je je audiocarriers ruimboven 6 MHz instelt denk ikzelf datde soep niet zo heet gegeten moetworden.Tenslotte wil ik nogmaals benadruk-ken dat de eenvoudige videofilters in

het videodeel van de meeste ontvan-gers een grotere invloed geven op deuiteindelijke kwaliteit van het video-signaal (een groeplooptijd gecor-rigeerd filter op die plaats is namelijkvoor de meeste fabrikanten niet com-mercieel verantwoord!). Tevens blijftgelden dat het oorspronkelijke filterook met dure apparatuur afgeregeldmoet worden. Echter, hoe meer afre-gelpunten des te meer er ook ontre-geld kan worden...Daar de componenten steeds verbe-terd worden is het niet ondenkbaardat er spoelen komen met beteretoleranties. Juist in die situatie is hetgemodificeerde filter heel goed inzet-baar. Om de nabouwer in de keuzevrij te laten om voor het originele fil-

Fig.4Gemeten amplitudekarakteristiek van het gemodi-ficeerde filter

Fig.5Gemeten group delay van het gemodificeerde fil-ter

Fig.6Gemeten amplitudekarakteristiek van het originelefilter

Fig.7Gemeten group delay van het originele filter

Repeater 2/1998 24

Fig.8Schema videodeel

25 Repeater 2/1998

ter ofwel het gemodificeerde filter tekiezen is de definitieve print layout zoingericht dat beide filters desgewenstbestukt kunnen worden.

Bouw van de basisband printDe print layout en componentenop-stelling van het videodeel zijn weer-gegeven in figuur 10-13. De print iszo ontworpen dat eventueel ook hetoriginele videofilter met Neosid-spoe-len gemonteerd kan worden. De (samengestelde) condensatorenworden dan echter wel in SMD 0805uitgevoerd. Op de print zijn voorextra condensatoren de posities met‘Opt’ aanwezig.De weergegeven componentenop-stelling gaat echter uit van het gemo-dificeerde videofilter met vaste spoel-waarden. De gebruikte spoelen zijnvan Coilcraft uit de 90-serie. De spoel van 3,3 µH is type 90-19, de1.8 µH spoel is type 90-16. De 2,2 µHspoel heeft als typenummer 90-17,de 10 µH spoel type 90-25 en de 2,7µH spoel tenslotte heeft als typenum-mer 90-18. In de componentenop-stelling zijn de shapes van de Neosid-spoelen weergegeven. Er wordt verondersteld dat de nabou-wer het sporenpatroon volgt om devaste spoelen daarvoor in de plaats temonteren. Alleen de spoelen metmiddenaftakking blijven van Neosid.Deze hebben beide het typenummer00501600 (BV5016). Op de print is ruimte gereserveerdom de audio-unit en de VCO/PLL-unitte monteren. Met stukjes draad kande connectie naar de units gereali-seerd worden. Bij het monteren van de SMD-elco’smoet gelet worden op de juiste pola-riteit. Dit kan verwarrend zijn omdatbij SMD-elco’s de streep juist de posi-tieve kant weergeeft. Aan de onder-zijde van de print zijn ter hoogte vanhet audiodeel bij de programmeer-connector en de audio- inputs enkelecondensatoren geplaatst van 47 pF.Deze zijn noodzakelijk voor het ont-koppelen van hoogfrequent.De print wordt tenslotte na zorgvuldi-ge bestukking voorzien van de juisteinterconnecties met de voeding enhet microprocessorboard. De voedingkomt binnen op de 4-polige header.Daarop staat een permanente +5 V, -5V, een geschakelde 12V en GND.

Onder de geschakelde 12V wordtverstaan een 12V die alleen tijdenszenden aanwezig is. Dit komt dusvan een voedingsboard waarvan de12V bestuurd wordt door hetTX_ENABLE signaal van het micropro-cessorboard.

EindtrapOok een eindtrapje is speciaal voordit project ontwikkeld. Doel was omongeveer 1,5 Watt op te kunnenwekken over de gehele 13 cm-band.Verder was het wenselijk om gebruikte maken van standaard 1.6 mm dikFR4-printmateriaal wat voor amateur-begrippen volgens mij nieuw is. Een bekend ontwerp van DB6NT isop teflon print uitgevoerd en quaafmetingen vrij groot ten opzichtevan het hier gepresenteerde ontwerp.Wel zijn er in dit nieuwe ontwerp drieafregelpunten aanwezig, wat nood-zakelijk is om toch het uiterste uit degebruikte fets te halen. Vaste SMD-condensatoren zijn in verband metspreiding en tolerantie onhaalbaargebleken om het maximale uit heteindtrapje te halen over de geheleband. De gebruikte SMD-trimmerszijn uit de TZC03-serie van Murata.Deze trimmers zijn eigenlijk nietbedoeld voor dit hoge frequentiebe-reik, maar er wordt dankbaar gebruikgemaakt van de parasieten voor een

juiste matching met de fets. Sky-trim-mers zijn niet bruikbaar gebleken indit ontwerp wat waarschijnlijk te wij-ten is aan de vrij grove afmetingenvan dat type trimmers ten opzichtevan de hier gebruikte Murata-trim-mers en de bijbehorende parasietendie die trimmers teweegbrengen. Na afregeling is het bij meerdere pro-totypes gebleken dat er 1,8 Wattgeleverd wordt. Dit valt aan de band-grenzen af tot circa 1,5-1,6 Watt,zodat gesteld kan worden dat devlakheid over de band goed is.

De bouw van het eindtrapjeIn figuur 14 is het totale schema vande eindtrap weergegeven. In figuur15-17 is de printlayout afgedrukt als-mede de componentenopstelling.Deze bestaat uit twee aparte printjesdie beide aan de andere zijde geheeluit koper bestaan. Het ene printjebevat het hoogfrequent circuit terwijlhet tweede printje de biasing van defets verzorgt. Deze wordt aan deonderzijde gemonteerd. Beide kun-nen ze met de ruggen naar elkaar ineen blikken afscherming gemonteerdworden. Figuur 18 geeft een indrukvan een compleet gemonteerd eind-trapje. De massa-aansluitingen vande ERA-versterker dienen zo kortmogelijk te zijn; dat wil zeggen datdeze direct naar de zijde van het

Fig.9Monte Carlo-analyse van het gemodificeerde videofilter met een com-ponent tolerantie van 5%.

Repeater 2/1998 26

Fig.10-11Print layout en componentenopstelling bovenkant videoboard (80 %)

Fig.12-13Print layout en componentenopstelling onderkant videoboard (80 %)

27 Repeater 2/1998

Fig.14Schema zendereindtrap

grondvlak moeten worden doorge-voerd. De CLY’s worden op de juisteposities gesoldeerd. Deze fets zijnheel erg gevoelig voor onder anderestatische elektriciteit. Echter ook lagespanningen kunnen de oxidelaagonder de gate opblazen. Sommigesoldeerbouten hebben een brom-spanning op de soldeerpunt staandoor de geïnduceerde stromen in hetverwarmingselement. Deze spanningkan bijvoorbeeld 15V bedragen endat is voldoende om de fets kapot tekrijgen. De koelflapjes die de source-aansluitingen voorstellen, liggentegen de blikken afscherming aan.Aan de blikken afscherming dient

een koelblok gemonteerd te wordenom de warmte goed af te voeren. Op de foto in figuur 18 zijn de M3-schroefkoppen voor de bevestigingvan het koelprofiel aan het blikje terhoogte van de CLY’s te zien.

VoedingscircuitTenslotte heb ik nog een voedingscir-cuit ontworpen, echter zonder print-ontwerp. In principe zullen de mees-te amateurs zelf wel in staat zijn omeen voedinkje in elkaar te zetten.Voor het gemak heb ik toch hetschema weergegeven in figuur 19zoals ik het op dit moment zelf toe-pas in mijn eigen exemplaar van de

13 cm ATV-zender. De 10 en 12V-spanningen worden geschakeld metbehulp van twee P-kanaal Mosfets. Ik heb daarvoor de IRF9540 gebruiktdaar ik deze nog had l iggen.Kenmerkend van deze fets is dat zeeen zeer lage Ron hebben waardoorer geen vermogen in gedissipeerdwordt. Ze hoeven daarom ook nietgekoeld te worden. Deze worden viaeen stuurtransistor, die in feite alslevelshifter dient, aangestuurd viahet TX_ENABLE-signaal van hetmicroprocessorboard. Tenslotte hebik ervoor gekozen om de 5V voor hetmicroprocessorboard te voeden viaeen ‘simple switcher’ van NationalSemiconductor, de LM2594-5. Dit kleine SMD-IC is met weinig extraelektronica in staat om ruim 0,5Ampère te leveren met als grootvoordeel dat er nagenoeg geen ver-mogen gedissipeerd wordt. Dit ismogelijk doordat dit IC in feite eenkleine schakelende voeding voorstelt.Daardoor wordt alles minder warmin de uiteindelijke behuizing van dezender. Ik heb het tot op heden inverband met ongewenste storingennog niet gedurft om tevens de zen-derspanning te voeden vanuit eenswitched mode regulator. Deze wor-

29 Repeater 2/1998

Fig.15-17Compontenopstelling (schaal 2:1) en print layout 1,5 Watt zendereindtrap (schaal 1:1)

Fig.18gebouwde zendereindtrap

Repeater 2/1998 30

Fig.19Schema mogelijke voeding

31 Repeater 2/1998

den daarom gewoon uit lineaireregelaars gestabiliseerd, maar moe-ten helaas daarom wel gekoeld wor-den. Ik gebruik daarvoor de metalenachterkant van de behuizing van dezender.

NawoordMet dit deel is een afsluiting geko-men van de artikelenreeks over een13 cm ATV-zender. Hopelijk heeftdeze reeks bijgedragen tot het kwe-ken van de ‘zelfbouw spirit’ bij colle-ga zendamateurs. Tot ziens op 13 cm !

ReferentiesVideofilter, Repeater 1/97, HansBruin.

Onderdelen en bouwpakketten 13 cm ATV-stuurzender

VCO/PLL unit (Repeater 5/97)Compleet bouwpakket Fl 75,-

Audio-unit (Repeater 1/98)Compleet bouwpakket Fl 176,-

Controllerunit (Repeater 1/98)Bouwpakket (incl.controller/LCD) Fl 275,-

Video-unit (Repeater 2/98)Bouwpakket (excl.Neosid-spoelen) Fl 172,-

De genoemde prijzen zijn incl.BTW en excl.verzendkosten.

Spectra BVMarga Klompéhoeve 992743 HW Waddinxveen

Tel. 0182-640228Fax. 0182-640345

Email: spectra@wxs.nl

Te koop:Compleet antennepark van deATV-repeater PI6ATH (o.a. 23 cmrondstraler bestaande uit dubbel-quads). Info:PA3FZB, tel.023-5376879

GEZOCHT / TE KOOPEen vaste rubriek in Repeater? Het is ons gebleken dat veel amateurs ongebruikte spullen in de shack heb-

ben, waar ze van af willen. De ‘grijze bak’ is een te radicale oplossing. Het gaat om vaak om apparatuur,

componenten, literatuur, etc, waar een ander juist naar op zoek kan zijn. In deze rubriek kunnen niet-com-

merciële advertenties door onze abonnees geplaatst worden. In tegenstelling tot wat bij andere amateur-

bladen normaal is, vragen wij geen vergoeding voor het opnemen van een advertentie. De spelregels: niet

meer dan 150 karakters en uiteraard niet anoniem. Deze rubriek wordt alleen opgenomen bij voldoende

belangstelling en als de layout hiervoor ruimte biedt. Zoals gezegd, het gaat hier om advertenties van par-

ticulieren zonder enige commerciële inslag. Advertenties voor Repeater 3/98 dienen voor 15 augustus bij de

uitgever ingediend te zijn, per e-mail, fax of telefonisch. Voor bedrijven verwijzen wij naar de mogelijkhe-

den om te adverteren in Repeater. Tarieven hiervoor kunnen aangevraagd worden bij de uitgever.

Te koop:4-poot constructiemast, hoogte14 meter. Fl 500,-.PE1NVG, tel.0499-397901 (na 19uur) of e-mail:PE1NVG@amsat.org

Te koop:Printen van de EMT-ontwerpenzoals die in Repeater gepubli-ceerd zijn.PA3GIE, tel.0226-422002

(na 19.00 uur).

Te koop:Sony U-Matic. Zo goed als nieuw(zeer weinig gebruikt!!). Superbeeldkwaliteit.Fl 800,-.M.Schuit, tel.0226-340545

Gezocht:Beeldmateriaal voor onze rubriekNader bekeken. Materiaal magbestaan uit video-opnamen (VHS,Beta), digitale bestanden (PICT,TIFF, BMP, JPEG, EPS) of foto’s.Neem contact op met de redac-tie!

Gezocht:Schema Panasonic Color quad-systeem.PE1PYW, tel.0229-249751

De deadline voor Repeater 3/1998 is 15 augustus 1998.

33 Repeater 2/1998

De repeater zendt en ontvangt in F3F (FMmodulatie). De ingangsfrequenties zijn1286 MHz 10.425, en 10.450 GHz. Hetaudio wordt ontvangen en uitgezondenop 6,5 MHz. Daarnaast is de ontvangst-zijde voorzien van Wegener Panda-1 ste-reo op de diverse ontvangers. De daar-voor algemeen gebruikte frequenties zijn7.02 en 7.20 MHz.

IdentificatiePI6KMP maakt gebruik van een identifi-catiemethode waarbij gedetecteerd kanworden wie over de repeater werkt. De informatie wordt inclusief aditionelegegevens opgeslagen in het besturings-systeem en is tevens later opvraagbaar.De gegevens worden maximaal een jaarbewaard. Ook is voorzien in web-achtigeinformatiepagina's die actief zijn indiener geen activiteiten op de repeater zijn.Deze pagina's laten allerlei regio nieuwszien, en bevatten tevens diverse informa-tie over de repeater zelf. Enkele pagina'sworden dynamisch gegenereerd. De repeater is geheel op afstand bestuur-baar. Dit is mogelijk dankzij het gebruikvan TCP/IP. Hiertoe beschikt de repeaterover een10 Mb Ethernet-kaart. Dezewordt gebruikt voor toekomstige uitbrei-ding, bijvoorbeeld mogelijkheden vooreen 33K6 V34+-modem. Door dit

modem te koppelen aan een subcarriervan zowel de zender als de ontvanger, ishet mogelijk 'in te bellen' op de repeatermet behulp van een ATV-zender/ontvan-ger. Daarvoor is een aantal modemsgemodificeerd (TCP/IP over AX.25 metbehulp van een Flexnet-driver). Dit is een1200 baud-ingang (later 9600 baud) metip nummer: PI6KMP.AMPR.ORG (De ver-binding wordt gemaakt met TELNET).Ook is er een 'dedicated' TELNET-cliëntgemaakt waarmee de meeste functiesvan de repeater te besturen zijn.

Technische informatieDe repeater-software draait onderWindows 95 OS 2.1 op een Pentium200MMX-processor met 48 Mb interngeheugen. Naast een ATI Rage-II - VGAkaart (met video-uit) is ook een geluids-kaart aanwezig alsmede een 16 speed-CD-ROM.Het systeem is geheel geschreven inDelphi 2.0 met uitsluitend native compo-nenten. De communicatie met de hard-ware gaat met behulp van het I2C proto-col. Daartoe zijn alle aangesloten 19"modules van besturingsmodules voor-zien.

Ingangen Naast de huidige zes ontvanger ingangen(uitbreidbaar tot acht) heeft het systeemnog acht extra video ingangen voordiverse toepassingen. Totaal dus 16 (uit-breidbaar tot 32). Voor het monogeluid isvoorzien in achtmono ingangen en voorhet stereo signaal zijn zes stereo-ingan-

gen beschikbaar. Er is gebruik gemaaktvan zogenaamde audioprofielen waar-door per aangesloten ontvanger dehoog-, laag- en balancevolume alsmedestereo-effecten zijn geregeld. Deze gege-vens diept de software uit de Paradox-databasefiles. Daar staan ook alle ont-vanger-, zender- en log-gegevens in. Ook operationele parameters zijn hierinvast gelegd en op afstand te wijzigen.De repeater-software is 'Plug en Play'.Indien een nieuwe ontvanger wordt toe-gevoegd (of andere speciale hardware),dan herkent de software deze en maaktrecords aan in de database. Daarna is dehardware meteen beschikbaar en confi-gureerbaar (ook op afstand). In hetGebruik-overzicht is te zien hoe vaak derepeater gebruikt is, en hoelang de ver-bindingen geduurd hebben (In secon-den). Inmiddels kan ook de zendergeheel bestuurd worden.

TenslotteNamens de makers en bedenkers vanPI6KMP wensen wij u veel kijk en luister-plezier.Theo Gosselink jr. PE1MTHTheo Gosselink PE1AOEAndre Peters PE1AIQWim Warnar PE1FJP

Een aantal schermen van debedieningsmenu’s van PI6KMP

Dit is hem dan, P I6KMP, dej o n g s t e AT V- R e p e a t e r i nN e d e r l a n d . P I 6 K M P z e n d tm e t n u n o g 3 0 0 m i l l i Wa t tuit op 2386 MHz vanuit hetAlmere-col lege in Kampen. La te r d i t j aa r za l het ver -m o g e n v e r h o o g d e n o o ke e n 3 c m - u i t g a n g o p1 0 . 2 0 0 g e r e a l i s e e r d w o r -den.

PI6KMP;De jongste van Nederland Met dank aan Theo Gosselink, PE1MHT