Het Opstapje of hoe de sociale functie van de kinderopvang doelmatig kan

worden ingezet ter bestrijding van (kans)armoede

Studiedag Effectiviteit en Efficiëntie

Vlaams Welzijnsverbond

28 september 2012

• Aanleiding• Samenstelling werkgroep• Doelgroep: mensen in (generatie)armoede• Doelstelling• Acties:

1. Bevraging 23 gezinnen met een klein budget2. Vorming voor medewerkers kinderopvang3. Bezoekdagen voor toeleiders4. Laagdrempelige folder5. Proeftuin Mezennestje6. Kennis delen, beleidsaanbevelingen

• Middelen• Resultaten en inzichten

Voorstelling Het Opstapje

Aanleiding

• Je kinderopvang is de spiegel van de maatschappij waarin het zich bevindt

• 8% van de Aalsterse kinderen wordt geboren in een kansarm gezin

• Deze groep ontbreekt in onze kinderopvang (tenzij gedwongen opvang)

• De goede wil om dit te veranderen is er, maar er zijn drempels!

Samenstelling werkgroep

Werkgroep van het Lokaal Overleg Kinderopvang te Aalst• Vierdewereldgroep Mensen voor Mensen• OCMW• Kind en Gezin (Regiohuis en Provinciaal Consulent)• Opvanginitiatieven:

- 1 stedelijke Dienst voor Onthaalouders- 3 stedelijke Kinderdagverblijven- 2 stedelijke Lokale Diensten voor Buurtgerichte Opvang- 1 zelfstandig Kinderdagverblijf- 1 Kinderdagverblijf en BOKDV, initiatief van OLV-ziekenhuis

• Centraal Aanspreekpunt Kinderopvang• Opvoedingswinkel

Doelgroep

• 20% voorrangsregel (Kind en Gezin)• Kwetsbare groepen die wij wel bereiken• Generatiearmoede

Criteria:- Scholing- Arbeid- Inkomen- Gezondheid- Wonen- Gezinsleven (sociaal netwerk)

Doelstelling

• Inclusieve opvang van kansarme kinderen in de reguliere kinderopvang

• Vinden en verminderen van drempels naar de kinderopvang

• Eens de opvang is gestart: vinden en verminderen van drempels in de kinderopvang

Acties

1. Bevraging over kinderopvang van 23 gezinnen met een klein budget:

- positieve ervaringen- negatieve ervaringen

Besluit

Resultaat bevragingTerugkoppeling van de resultaten aan de deelnemers: pannenkoeken met koffie en kinderanimatie in de speel-o-theek (Vierdewereldgroep Mensen voor Mensen)

Acties

2. Vorming voor medewerkers in de kinderopvang

Sessie 1: Wat is (kans)armoede?Sessie 2: Wat kan kinderopvang betekenen voor mensen in (kans)armoede? Welke drempels heeft onze kinderopvang?

Lijst van 10 tips

Acties

3. Bezoekdagen voor toeleidersVoormiddag: - Voorstelling van het Centraal Aanspreekpunt Kinderopvang- Bezoek aan 4 verschillende opvanginitiatieven. Rondleiding door de verantwoordelijken, met aandacht voor de sociale functie van de kinderopvang

Middag: gezamenlijke maaltijd met kans om te netwerken

Namiddag: - Voorstelling van Het Opstapje- Lezing over de sociale functie van de kinderopvang door Ankie Vandekerckhove, VBJK

Klik op het pictogram als u een afbeelding wilt toevoegen

4. Laagdrempelige folder

Acties - proeftuin

5. Proeftuin MezennestjeLokaal project ter preventie van kinderarmoede, ingediend bij de Vlaamse Gemeenschap (Lieten, 2011):

- Aanwerving van een opgeleide ervaringsdeskundige in de armoede en sociale uitsluiting- 50% vrijstelling van de verantwoordelijke (aanwerving van een administratieve kracht)

Doel: onderzoeken en aanpakken van de drempels voor kansarme ouders in de Aalsterse Kinderopvang

Acties - proeftuin

Drempel• Opnamebeleid

• Huishoudelijk reglement• Betaalmodaliteiten• Daldagen aangeven om het

kindje te brengen• Wenbeleid

• Een vertrouwenspersoon aanduiden

Aanpak• Vrijhouden van bedjes voor

Het Opstapje (sinds jan 2011)• Korte bijlage met breekpunten• Cash en per week betalen kan• Overleg met de ouders over

het (soepel) opvangplan• Wengesprek, gevolgd door

wenmomenten wanneer en zolang men wenst

• Mensen zelf laten kiezen en de vertrouwenspersoon ondersteunen

Acties - proeftuin

Drempel• Omgaan met diversiteit: geen

feesten vieren uit respect voor andere culturen

• Geen kennis over (generatie) armoede en de gevolgen ervan; vooroordelen

• (Te) voorzichtige communicatie

• Activiteiten voor ouders met financiële weerslag

Aanpak• Nieuw feestbeleid: we vieren

alle feesten, van alle aanwezige culturen

• Vorming voor alle medewerkers; aanscherpen van het inlevingsvermogen

• Meer open en directe communicatie (minder tijdverlies)

• Aandacht voor kansenpas

Acties - proeftuin

Drempel• Briefjes voor ouders om iets

mee te brengen

• Sociaal tarief kwam niet altijd ter sprake bij eerste contacten

• De opvang telefonisch verwittigen als het kindje niet komt

Aanpak• Zelf meer standaardmateriaal

of reserves voorzien (bvb laarsjes, zonnecrème,…)Eenvoudig taalgebruik, altijd mondeling toelichten

• Zelf steeds de mogelijkheid tot sociaal tarief en betaalwijzen aanhalen

• De ouders sneller zelf opbellen

Acties - proeftuin

Drempel• Weerstand van andere ouders

• Weerstand van het bestuur

• Samenwerking met CKG

• Samenwerking met Regiohuis Kind en Gezin

Aanpak• Van bij het begin de ouderraad

betrokken • Goed gestoffeerde motivatie:

- pedagogisch belang van diversiteit- kans om (gesubsidieerd) werk te maken van de sociale functie

• Communicatie; wederzijdse visie leren kennen

• Goede contacten met de gezinsondersteuner

Acties

6. Kennis delen / Beleidsaanbevelingen- Maandelijkse bijeenkomsten Het Opstapje- Lokaal Overleg Kinderopvang Aalst- Werkgroep Diversiteit en Sociale Functie VWV- Begeleidingstraject Kind en Gezin- Deelname aan rondetafels en projectenmarkt- Opleiding Pedagogie van het Jonge Kind- Spreekbeurten

Middelen

• Cera: - Folder- Nieuwsbrief

• Koning Boudewijnstichting:Vorming van de medewerkers kinderopvang

• Vlaamse Gemeenschap (Lieten, 2011):Proeftuin Mezennestje

• Alle deelnemers aan de werkgroep:Tijd en logistieke ondersteuning

Resultaten

• Bevraging van de doelgroep: 23 gezinnen en 1 oudergroep• Toeleidersdagen: … aanwezigen• Vorming voor medewerkers kinderopvang:

Sessie 1: … deelnemers (… keer gegeven)Sessie 2: … deelnemers (… keer gegeven)

• Aantal aanwezige generatiearme kinderen in de proeftuin:Voor de acties van Het Opstapje: 2 (KDV) en 6 (BOKDV)Op dit moment: 13 (KDV) en 12 (BOKDV)

• Bezettingscijfers proeftuin: Voor de acties van Het Opstapje: 98% Op dit moment: 95%

• Gemiddeld aantal aanwezigen op de bijeenkomsten van Het Opstapje: …

Inzichten

• Samenwerken!• Ervaringsdeskundigheid is absoluut nodig:

zorg voor een goede ouderparticipatie• Vertrouwen is een basisgegeven:

- in de omgang met de doelgroep- in de diensten waarmee je samenwerkt

• Investeer in vorming van de medewerkers in de kinderopvang

• Een goed uitgewerkte sociale functie geeft je opvang een grote meerwaarde

Toekomst

• Nieuw decreet voor opvang van baby’s en peuters- Realisatie van een laagdrempelige eenloketfunctie te Aalst- Goed uitgewerkte sociale functie in zo veel mogelijk opvanginitiatieven

• Tweede lokaal project ter bestrijding van kinderarmoede (Lieten 2012)?- Focus op toeleiding naar de kinderopvang en ondersteuning vanuit Vierdewereldgroep Mensen voor Mensen- Visietraject voor alle diensten die werken voor gezinnen met (jonge) kinderen

• Huis van het Kind?• Receptenboekje voor de kinderopvang