4x BI in de praktijk

Hoe maak je het nieuwe

goud te gelde?

Manag ITVan de makers van Management Team, in samenwerking met Sogeti

OK

TOB

ER 2014 - N

R. 03 - JR

G. 02

ENECO: ‘DE EERSTEPILOT MET TOON WAS GEEN SUCCES’

EURAMAX: ‘WE WETEN NU WAT ER IN ONZE PRODUCTEN ZIT’

BI EN PRIVACY: MAAK DE JUISTE BESLISSINGMET DEZE 3 TIPS

KOM NAAR HET BI-SYMPOSIUM OP 24 EN 25 NOVEMBER

02 Manag’IT

data storage

business apps

med

ia

DE INFORMATIE REVOLUTIE

# Het nieuwe goud te gelde maken # Facts & Figures

Colofon

Manag’IT is een magazine van de makers van

Management Team in samenwerking met Sogeti

Hoofdredactie Jolanda Peek

Redactieraad Dave van Herpen, Els Reinders,

Marc Valkier, Chris Vlaanderen

Realisatie MT MediaGroep

Uitgever Berend Jan Veldkamp

Redactionele leiding Ewald Smits

Projectleider Petra Behm

Coördinatie Mariska Habets

Teksten Pim van der Beek, Menno van Doorn, Mariska Habets,

Kim Loohuis, Teus Molenaar, Arjan Zweers

Beeld Getty Images, Thomas Fasting, Maarten Kools

Vormgeving en beeldredactie Marjolein Rams

Prepress Djeeks

Druk RotoSmeets

Redactieadres

Sogeti Nederland B.V., Postbus 76, 4130 EB Vianen

Tel.: 088 6606600, info@sogeti.nl

Kennis putten uit talloze bronnen, zowel intern als extern, daar gaat het om bij business intelligence. De truc is om die informatie in te zetten voor nieuwe producten, diensten of bedrijfsprocessen. Wie doet het en waar halen ze die gegevens van-daan?

Iedereen heeft zijn mond vol over de business­kansen rondom big data. Tegelijkertijd ervaart 53 procent van bedrijven en overheid nog altijd een kloof tussen beschikbaarheid van data en het vermogen om ze te gelde te maken. In deze Manag’IT geven we daar concreet antwoord op met verhalen uit de dagelijkse praktijk. Zoals Euramax, dat dankzij Business Intelligence ein­delijk aan de wetgeving kan voldoen. Een ander mooi voorbeeld is ondernemer Danny van Damme. Deze Belgische boer kan nu meer melk produceren én houdt zoveel tijd over dat hij een nieuwe bedrijfstak heeft opgericht. Dat BI niet alleen in het voordeel van het bedrijf hoeft te zijn, bewijst Eneco. Door almaar toenemende data te analyseren, profiteren hun klanten van een verbeterde dienstverlening. Tot slot vertelt Sogeti hoe sensoren in vrachtwagens ervoor zor­gen dat de kwaliteit van vervoerde versproduc­ten gewaarborgd blijft. Kortom, vier concrete cases die helpen producten te verbeteren, dienst­verlening uit te breiden of zelfs compleet nieuwe business modellen te ontwikkelen. Veel leesplezier!

Jolanda Peek

PS. Wilt u weten hoe u zelf meer businesskansen genereert met data? Kom dan 24 en 25 novem­ber a.s. naar het grootste BI­symposium in ons land. Meer informatie op bisymposium.nl.

Waar komt de data vandaan? De data die beschikbaar is om de bedrijfsvoering te ver-beteren of te veranderen neemt met de dag toe. Maar waar is de informatie te vinden? Kapow Software heeft in kaart gebracht welke databronnen voorhanden zijn, zowel intern, extern als een combinatie daarvan. Dat varieert van het eigen archief, media zoals websites, evenementen en social media tot aan informatie-opslag en sensordata. Iedere bron kent vaak zijn eigen bestandsformaat, waar-door het een heel gepuzzel is om al die gegevens zo te modelleren dat ze op elkaar afgestemd zijn. Pas als het hele proces is uitgedokterd, kunnen organisaties aan de slag met de analyses.

high

unstructured

velo

city

varie

ty

volume

structured

mediumlow

archives

docs

senso

r data

m

achi

ne lo

g da

ta

public websocial media

03Manag’IT

DE INFORMATIE REVOLUTIE

Tekst Teus Molenaar

Miljarden naar BIWereldwijd gaat er 22,7 miljard dollar naar BI, blijkt uit onderzoek van Gartner. Dit analistenbureau maakt inzichtelijk waaraan organisaties hun IT-geld besteden. Ter vergelijking, aan software voor klantbeheer wordt ruim een half miljard minder uitgegeven, slechts 22,1 mil-jard dollar. Ook het uitgavepatroon van bedrijven en over-heid geeft dus aan dat er steeds meer waarde gehecht wordt aan het analyseren van gegevens.

Nog te nemen hobbel is klantverantwoordelijkheid Het gebruik van data-analyses is cruciaal voor het nemen van bedrijfsbeslissingen en is de sleutel tot klantgerichtheid. Dat vindt 40 procent van de marketeers en 51 procent van de IT’ers, zo blijkt uit het Big Data’s Biggest Role onderzoek van CMO Council in samenwerking met SAS. Beide partijen erkennen echter ook dat er obstakels op de weg naar dat succes liggen. Het afdelingsdenken bemoeilijkt volgens 52 procent van de marketeers en 45 procent van de IT- professionals het verzamelen van alle relevante data vanuit de hele organisatie. Ook de onduidelijkheid over onder wiens verantwoordelijkheid de klant valt, is een obstakel. Valt de klant onder de CEO, CMO, sales of iemand anders? Het gebrek aan verantwoor-delijkheid maakt dat 48 procent van de marketeers en 44 procent van de IT’ers weinig vertrouwen heeft in het vermogen van het bedrijf om de klant voor zich te winnen.

data/content

eindgebruikers

analisten

IT personeel

Van statistiek naar voorspellingAanvankelijk deed BI zijn intrede om te rapporteren over zaken die zich hadden afgespeeld binnen de organisatie. Door de jaren heen is die achteruitkijkspiegel veranderd in een glazen bol waarmee we steeds beter en nauwkeuriger ontwikkelingen kunnen voorspellen zodat tijdig pas-sende maatregelen genomen kunnen worden. In bijgaande grafiek is niet alleen te zien dat het aantal moge-lijkheden flink is toegenomen sinds 1975 en nog steeds toeneemt, ook het aantal gebruikers dat toegang krijgt tot bedrijfsintelligentie is toe-genomen. Was het vroeger iets voor de IT-afdeling, nu kan iedereen BI inzetten. Dat is mogelijk omdat de leveranciers eenvoudiger te gebrui-ken programmatuur maken. En omdat software makkelijk op maat uit de cloud af te nemen is.

1975-1989 1990-2004 2005-2020

business intelligence wordt geschikt voor

anlyses en applicaties

intelligente proces -

automatisering

BESTEDINGEN AAN BI IN 2013

IN MILJARD DOLLAR (22, 7 MILJARD

DOLLAR IN TOTAAL)

■ analytics-apps■ BI-tools■ database-

management-systemen

■ CEO■ CMO■ sales■ ongedefinieerd/ verspreid

over meerder functies

5,1

9

8,6

ONDER WIENS VERANTWOORDELIJKHEID VALT DE KLANT?

17%

20%

19%

15%

18%

17%

19%

15%

Marketing IT

hoog

laag

Query, rapportage, OLAP, data mining,

statistische analyses

04 Manag’IT

‘ We weten nu wat er in onze producten zit’DIT HEEFT HET OPGELEVERD

> Heldere en financiële verslag-legging maken over alle regio’s waar ze actief zijn

> Eindelijk voldoen aan de Europese wet REACH, voor het veilig gebruik van chemische stoffen

> Nog veiligere producten maken en specifieker aangeven hoe gebruikers ermee om moeten gaan

> De krediet-waardigheid van klanten in kaart brengen

KANS 01

PRODUCT OPTIMALISATIE

05Manag’IT

noemen om die risico’s te beheersen. Het gaat daarbij niet om goed of fout, licht Wijers toe. Maar om het kennen van de risico’s en het kunnen doorge-ven daarvan aan gebruikers. De richt-lijn is al jaren van kracht, maar veel bedrijven worstelen nog met het inzich-telijk krijgen van wat er nou precies in hun producten zit. “Ga er maar aan staan”, zegt Wijers, “Wij kopen de lak-ken en primers in van anderen en ver-werken het ook weer. Dat proces kan invloed hebben op de ‘REACH-waardig-heid’ van onze producten. Het gaat om duizenden stofjes die een effect kunnen hebben op de gezondheid van iemand of op het milieu. Als je dat in Excel pro-beert bij te houden, raak je al snel het spoor bijster.”

STAP VERDERWijers vertelt dat de lakkenfabrikanten er veel aan doen om hun producten vei-liger te maken. Cadmium en chroom zijn bijvoorbeeld verdwenen uit de verf. Des-ondanks zitten er nog genoeg stofjes in waarvan de gebruikers moeten weten hoe ze er vanwege gezondheidsredenen mee moeten omgaan. Die documenta-tie moet Euramax met hun producten meegeven. “Hoe lang mag iemand poet-sen met een bepaald middel, bijvoor-beeld. De uitdaging is om de gegevens die van veel verschillende bronnen ko-men op zo’n manier bij elkaar te bren-gen dat je er analyses op kunt loslaten. Wij merkten dat dat onvoldoende lukt met de dynamische financiële rappor-tages. Dus hebben we SAS Visual Ana-lytics ingezet voor REACH-doeleinden.” Dat bleek een gouden greep. “Als men-sen eenmaal werken met dit soort soft-ware en via dashboards inzicht krijgen

in de processen en in alle gegevens, gaan ze steeds een stap verder. Ze zien de mo-gelijkheden en willen de kennis gebrui-ken voor productontwikkeling. Door nog veiligere producten te maken, of in elk geval heel specifiek aan te geven hoe ge-bruikers ermee moeten omgaan.”

GEGEVENS KOPPELENHet mooie is, aldus Wijers, dat de BI-tool in staat is die keur aan stofjes in-zichtelijk te koppelen aan orders die al uitstaan. “Er was geen andere software die dat voor elkaar wist te krijgen. Wij kunnen nu alsnog de juiste documenta-tie bij orders toevoegen, en dus voldoen aan de wet- en regelgeving in verschil-lende landen.”Wijers vertelt dat de IT-deskundigen wel de basis van al dit werk voor hun reke-ning nemen. “Je moet weten welke bron-bestanden je moet raadplegen en hoe je die verschillende gegevens met elkaar vergelijkbaar kunt maken. Maar als dat eenmaal is gebeurd, kunnen medewer-kers er zelf mee aan de slag. Ze kunnen hun eigen analyses toepassen en scena-rio’s draaien.”

KREDIETWAARDIGHEIDBleek de toepassing van BI voor REACH een onbedoelde toepassing van de soft-ware, later is er nog een bijgekomen. “We gebruiken de analysesoftware nu ook om de kredietwaardigheid van onze klanten in kaart te brengen. Door gege-vens uit verschillende bronnen te com-bineren, zoals historie, betaalgedrag, en (toekomstige) orders. Vervolgens kun je de uitkomst een weging meegeven. Ik zie dit ook als productontwikkeling die mogelijk is dankzij BI; het hoeft niet altijd om fysieke producten te gaan.”

Euramax Coated Products is een volle dochter van Euramax Int. Inc. Het Europese hoofd-kantoor staat in Roermond. Het bedrijf maakt gelakt alu-

minium, dat nog buigzaam is nadat het uit de fabriek komt. Zo vinden de wan-den van caravans hier hun oorsprong. Ook beplatingen voor architectonisch opvallende gebouwen komen daar van-daan. Het paradepaardje is het dak van het Ferrari themapark in Abu Dhabi. De combinatie van de hoogglanzende Fer-rari-kleuren in een vijandige omgeving van zout uit zee, woestijnzand en felle zon, was een fikse uitdaging voor de technici van Euramax.Het bedrijf heeft BI-software ingezet om een heldere en eenduidige financiële verslaglegging te krijgen over alle re-gio’s waar ze actief zijn, de productie te verbeteren en onderzoek te verbreden. De analysesoftware brengt alle relevan-te gegevens bij elkaar, waarna mede-werkers zonder gedegen IT-kennis af-wijkingen kunnen opsporen of scenario’s kunnen schetsen. Volgens Wijers helpt de programmatuur hun bedrijfsproces-sen aanzienlijk te verbeteren.

EUROPESE REGELGEVINGEen bijeffect is de inzet van de software om te voldoen aan de REACH-regel-geving. Op 1 juni 2007 is Europese re-gelgeving voor chemische stoffen van kracht geworden: Registratie, Evalua-tie, en Autorisatie van Chemische stof-fen (REACH). Doel is het veilig gebruik van chemische stoffen mogelijk te ma-ken. De kern van REACH is dat een be-drijf de risico’s moet kennen van alle stoffen die het produceert, verwerkt of doorgeeft en de maatregelen moet be-

Tekst Teus Molenaar Fotografie Maarten Kools

Het is eigenlijk bijvangst, maar dankzij toepassing van BI weet Euramax welke chemische stoffen er in hun gelakte aluminium producten zitten. “We hadden dit niet op een andere manier kunnen oplossen”, zegt Peter Wijers, Business Support Manager bij Euramax.

#

06 Manag’IT

Tekst Arjan Zweers Fotografie Maarten Kools

‘ Een productie-verhoging van 10 tot 15 procent per koe’Sinds big data zijn intrede in het boerenleven heeft gedaan, hebben agrarische ondernemers opeens hun handen vrij om hun bedrijf verder uit te bouwen. Zoals Danny van Damme met zijn boerderij Hof ter Hagen in het Vlaamse Lokeren. “Onze nevenactiviteiten zijn alleen mogelijk omdat we nu precies weten wat er per koe aan de hand is.”

In werkelijkheid schuilt achter die dier-lijke blijdschap een zeer professionele bedrijfsvoering. Het leiden van een boe-renbedrijf is complex. Niet alleen de lo-gistiek is veeleisend, maar ook het feit dat de koeien die de melk produceren levende wezens zijn maakt het runnen van een boerderij lastig. De zorg die deze beesten nodig hebben, verschilt van koe tot koe. Elke dame heeft haar

eigen behoeftes. Hoe beter de boer daar-in voorziet, hoe gezonder en gelukkiger de koe is. En dat komt de melkproduc-tie weer ten goede. Het stedelijk vooroordeel wil dat boe-ren conservatief zijn. Wars van vernieu-wingen, innovaties en automatisering. Dat vooroordeel is onterecht, want boe-ren zijn agrarische ondernemers die net als andere ondernemers hun kansen grijpen. Dus als de kans zich voordoet om al die individuele koeien te monito-ren en op basis daarvan te voorzien in individuele behoeftes, dan grijpen boe-ren die kans met beide handen aan. Dat is althans wat boer Danny van Damme doet. Onder de naam Hof ter Hagen runt hij een gemengd bedrijf; naast een klei-ne 100 melkproducerende koeien ex-ploiteert hij samen met zijn echtgenote Christine ook vakantiehuisjes, een feest-zaal en een huifkar. Met die laatste maakt hij tochten met toeristen en ver-zorgt hij het vervoer bij feestelijke gele-

De dartelende koeien die elke lente weer uit de stal worden gelaten, zijn een terugke-rend journaal-item. Hun koddige sprongen in het ver-

se gras zijn vertederend. Het versterkt ons nostalgische beeld van boeren die vandaag de dag nog steeds hetzelfde simpele en door de seizoenen gedicteer-de landleven leiden als 50 jaar geleden.

KANS 02PRODUCT

ONTWIKKELING

07Manag’IT

»

DIT HEEFT HET OPGELEVERD

> 10 tot 15 procent meer melk produceren per koe

> Beter inzicht krijgen in de gemoedstoestand van zijn koeien en daardoor sneller schakelen bij bijvoorbeeld ziektes

> Een op maat gemaakt dieet samenstellen die past bij de behoeftes van de koe

> Meer tijd besteden aan nieuwe projecten, zoals vakantiehuisjes exploiteren

Danny van Damme, boer ‘Bezoekers zijn altijd verbaasd als ze

zien hoeveel hightech er bij het houden van koeien komt kijken’

08 Manag’IT

afgeven, zijn een radicale transforma-tie voor het bedrijf. “En het levert een productieverhoging van 10 tot 15 pro-cent op.” Tot 2007 was Van Damme praktisch vol-tijds in de weer met zijn koeien. Destijds waren het er ‘maar’ 65. “Toch zat ik hele dagen vast op het bedrijf. Door het ijze-ren ritme van melken en voeren was dat alles wat mogelijk was. Toen we eind 2007 de eerste robot aanschaften, kreeg ik mijn vrijheid terug. Dat is het belang-rijkste en grootste effect geweest.” Want door “het samen met de robot en de com-puter” te doen, kreeg Danny weer de mo-gelijkheid zijn eigen tijd in te delen. “De koeien lopen de installatie in en laten zich geheel zelfstandig melken. Anders dan de twee keer per dag die ik het zelf

genheden. En wie bij hem vakantie komt vieren, kan tegelijkertijd een blik wer-pen op het moderne boerenbedrijf. “Be-zoekers zijn altijd verbaasd als ze zien hoeveel hightech er bij het houden van koeien komt kijken.”

VRIJHEID Met de komst van melkrobots en de bij-behorende ict veranderde het bedrijf van karakter. Er kwamen meer koeien en er was tijd voor andere activiteiten. “Al onze nevenactiviteiten zijn alleen mogelijk omdat we nu twee melkrobots hebben en daardoor heel nauwkeurig en per koe weten wat er aan de hand is”, zegt hij met een Vlaamse tongval. De machines waar de koeien geheel zelf-standig en in hun eigen ritme hun melk

Lely een Nederlandse kampioenVan Damme maakt gebruik van de melkrobots van Lely. Dit familie bedrijf – sinds 1948 -is een waar Nederlands succesverhaal. Lely expandeert internationaal met een assortiment innovatieve landbouwmachines. Een van de grote successen zijn de Astronaut-melkrobots die niet alleen het melken overnemen, maar door slimme sensortechnologie ook alle aspecten van het welzijn van de koe meten. Lely staat in de top tien van de ‘maakindustrie 100’. De lijst met meest succesvolle industriële bedrijven van Nederlandse bodem die Management Team jaarlijks samenstelt.

KANS 02PRODUCT

ONTWIKKELING

09Manag’IT

welzijn van de koeien registreert. Bij elke melkbeurt wordt er een berg gegevens vastgelegd. Onder andere de tempera-tuur van de individuele koe, de hoeveel-heid afgegeven melk per koe en zelfs per speen. Maar ook de beweeglijkheid van de koe door de dag heen wordt vastge-legd met sensoren die verwerkt zitten in een halsband. Die meten alle parame-ters van het gedrag van de koe. Zelfs het herkauwen wordt met de halsband con-stant bijgehouden. “Er kan nog meer ge-meten worden, het eiwitgehalte bijvoor-beeld, maar dat zit in de nieuwere en duurdere systemen. Die heb ik niet.” De data worden elke dag opnieuw verza-meld en bijgehouden. Bij het melken worden die data uitgelezen en verwerkt. Van Damme krijgt de bewerkte gege-vens te zien op ‘attentielijsten’. Koeien die afwijkende waarden registreren, ko-men op de lijst. Daardoor weet de vee-houder precies welke beesten extra aan-dacht nodig hebben. “Door de data weet ik ook wanneer een koe tochtig wordt en klaar is om te worden geïnsemineerd. Vroeger moest ik veel tijd in de stal door-brengen om dat te zien. Nu is dat niet meer nodig.” De ondernemende agrariër krijgt alle benodigde informatie gewoon op het scherm van zijn computer te zien. “Ze zeggen wel eens dat robotboeren compu-terboeren moeten zijn. Maar dat is echt onzin. Het vraagt nauwelijks tijd om ‘de administratie’ per koe bij te houden. Veel minder in ieder geval dan het voldoen aan alle bureaucratische regels die er rond het boerenbedrijf zijn opgetrokken.”

DIEET Het eetpatroon van de koe is ook veran-derd dankzij de komst van de robot. Elke koe staat op een persoonlijk dieet. Al die meetgegevens die over het welzijn van het beest worden verzameld en door de software worden geschikt en geïnter-preteerd maakt een individueel dieet mogelijk. “Je wilt niet te veel, maar ze-ker ook niet te weinig krachtvoer geven. Voor elk dier is de optimale verhouding anders en die verandert ook.” Het me-ten van de herkauwbewegingen van de koe ligt aan de basis van de voedselsa-menstelling. Dat zegt iets over de spijs-vertering van elk dier. “Hierin speelt de voedselleverancier een belangrijke rol. Die hebben daar weer heel specifieke kennis over.”Toch lijkt het kwetsbaar. Het scherpe oog van de boer die bijna al zijn tijd in de stal doorbrengt, inruilen voor een melkro-bot. De installatie neemt niet alleen het melken van de koeien voor zijn rekening, maar monitort ook een breed scala aan parameters. Voor een goed inzicht in het wel en wee van de dames is Van Dam-me dus wel erg afhankelijk geworden van de installatie en de meetgegevens die worden geproduceerd. Dat zou on-gemakkelijk en kwetsbaar kunnen zijn. Maar: “Ik zou niet zonder kunnen”, zegt hij. “De mensen van Lely (bedrijf dat de robot heeft geleverd red.) komen elke drie maanden voor preventief onder-houd. Daardoor heb ik nog geen uitval gehad. En het bedrijf zorgt voortdurend voor een update van de software.” Voor Van Damme is het duidelijk. Het boerenleven van zijn grootvader die tweemaal daags zijn koeien handmatig ging melken, is definitief verleden tijd. Hij heeft én een rendabeler boerenbe-drijf én ontvangt gasten, exploiteert va-kantiewoningen, is uitbater van een feestzaal en heeft zijn handen vrij om met mensen in huifkarren op pad te gaan. “Ja, dat vraagt steeds meer tijd. Maar die heb ik nu ook.”

kon doen, worden ze nu drie keer per dag gemolken.” Dat hij uit het ijzeren ritme kan breken – de dames zijn im-mers heel goed zelf in staat zich te laten melken - is de meest zichtbare verande-ring in de routine. Nu telt het bedrijf twee robots en 100 koeien. “Het melk-quotum gaat eraf in 2015, dan gaan we groeien tot zo’n 130 beesten. Dan gaan we groeien tot zo’n 130 beesten, waar-door ook de tweede robot maximaal wordt benut.” Eigenlijk stond de twee-de robot pas op de planning voor ko-mend jaar, maar doordat een buurman stopte met zijn bedrijf en het kapitale apparaat kwijt moest, werd die investe-ring naar voren gehaald. Sinds de komst van de tweede robot groeit het aantal koeien in de stallen van Van Damme. Groei die niet ten koste gaat van zijn ne-venactiviteiten. “Ik besteed nu zo’n 30 procent van mijn tijd aan alle andere za-ken. Dat was daarvoor niet mogelijk. En mijn vrouw Christine is meer buiten de deur gaan werken.”

METEN IS WETENMeer flexibiliteit in zijn dagindeling en een toename van de veestapel is al een mooie winst voor de boer. Maar een ex-tra pluspunt is dat met het volautoma-tisch melken ook de waarde van data zijn intrede deed op Hof ter Hagen. “Het is nu allemaal heel goed te sturen. Ik weet zoveel meer van de afzonderlijke koeien. Als er iets is, kan ik nu veel snel-ler ingrijpen.” Niet alleen omdat de melkrobot melkt, maar ook omdat de robot met een hele serie sensoren het

#

‘Ik weet zoveel meer van de afzonderlijke koeien. Als er iets is, kan ik nu veel sneller ingrijpen’

10 Manag’IT

# Grootste BI-symposium van Nederland

Hoewel de kansen en moge-lijkheden voor het te gelde maken van data in een snel-treinvaart toenemen, blijkt het in de praktijk nog lastig.

Het is niet altijd even makkelijk om met BI bedrijfssuccessen te realiseren. Menig initiatief faalt doordat een nieuwe me-thodiek of technologie niet op de juiste manier wordt ingezet. Toch beseffen be-drijven en overheidsinstellingen dat ze iets met de data moeten om niet achter te blijven op de concurrentie. Maar wat is dat, en hoe lukt het wel?

Experts, leiders en praktijkverhalenDat ontdekt u tijdens het aanstaande BI-symposium. Experts en vooraan-staand leiders uit binnen- en buitenland geven hun visie, mening en tips. Ook bedrijven die BI al succesvol inzetten, vertellen hun do’s en don’ts. Zo komt Tim Jennings, Ovum’s Chief Analyst for Enterprise IT en Ovum Research Fellow, vertellen over BI as a business capabili-ty. Een andere keynotespreker is de vice-president van Software AG, Giles

Nelson. Zijn bijdrage luidt Fast data and the internet of now. Luister tijdens het symposium ook naar Improving your sense for money van Menno van Doorn, trendwatcher en directeur van VINT (Verkenningsinstituut Nieuwe Techno-logie). Dit is slechts een kleine greep uit de sprekers die hun inzichten en best practices delen op het gebied van busi-ness intelligence.

Waarom u dit niet mag missenHamvraag die de sprekers tijdens het BI-symposium beantwoorden is in hoe-verre organisaties daadwerkelijk in staat zijn om met hun data de gewenste be-drijfsdoelstellingen te bereiken. Is het mogelijk om een grote impact te maken met big data of is het enkel gedoemd uit te lopen op een grote en dure teleurstel-ling? Kortom, aan het eind van het eve-nement heeft u antwoord op de vraag hoe BI u helpt bij het verwezenlijken van uw bedrijfssucces. En wie wil nu niet weten hoe zijn of haar bedrijf succesvol te maken?

Facts & figuresWanneer: 24 en 25 november 2014Waar: ’t Spant! in BussumKosten: GratisMeer info en aanmelden: www.bisymposium.nl

Op maandag 24 en dinsdag 25 november 2014 vindt alweer het 14e Symposium plaats over Business Intelligence (BI) en Information Management (IM). Ontdek in dit verhaal waarom u dit niet mag missen.

‘Hoe helpt BI uw bedrijf bij het verwezenlijken van uw bedrijfs­succes?’

11Manag’IT

Wat weten bezoekers na twee dagen symposium dat ze bij aanvang nog niet wisten? “Bezoekers krij-gen argumenten om de business te overtuigen dat BI niet louter een achter-uitkijkspiegel is. Door in-formatie op slimme wijze aan producten en diensten toe te voegen kunnen nieu-we businessmodellen wor-den gecreëerd. Een tan-denborstelproducent kan bijvoorbeeld een sensor in zijn producten plaatsen die data verzamelt. Dat doen ze omdat ze geïnteres-seerd zijn in hoe mensen hun tandenborstel gebrui-

ken, maar ook om een dienst rondom mondver-zorging op te zetten zodat de tandheelkundige zorg verbeterd kan worden. Door op die manier data te verzamelen, krijg je beter inzicht in hoe klanten het product gebruiken. Daar-mee ben je in staat effec-tief te reageren en antici-peren op klantgedrag. Je kunt beter beslissingen nemen en zelfs nieuwe services bieden.”

Waarom is BI zo belang-rijk voor overheden en het bedrijfsleven? “Vroeger, voordat we over BI spra-

ken, hadden we het over decision supporting sys-tems. In die naam zit veel meer waarde verscholen dan in de term BI, want het gaat uiteindelijk om besluiten nemen op basis van data. Met name bij or-ganisaties die al beseffen dat BI meer is dan een rapportagemiddel zitten BI-professionals die heel goed weten wat de poten-tie van bedrijfsintelligentie is. Namelijk meer inzicht, waardoor betere besluiten kunnen worden genomen die zorgen voor betere producten, diensten en resultaten. Klanten zijn tegenwoordig gewend om informatie op ieder gewenst moment op een contextgevoelige, geïndivi-dualiseerde wijze en grafisch aantrekkelijke manier gepresenteerd te krijgen. Bedrijven en

overheidsinstellingen moeten inspelen op die hoge eisen. Anders staan ze direct op achterstand door een teleurgestelde klant.”

Wat trekt u het meeste aan in het programma van ‘BI means Business’? “Ik vind de combinatie van visie verhalen en praktijk-cases heel interessant. De vertaalslag van innovatie naar pragmatische oplos-singen in de dagelijkse operationele gang van za-ken. Door die combinatie wordt mijn behoefte vervuld om overzicht te hebben in waar we heen gaan en waarom dat op dit moment belangrijk is. Zodra ik dat weet, krijg ik met de praktijkverhalen ook informatie over het hoe en wat. Dat spreekt me enorm aan.”

Must see volgens Boreel“Hoewel ik in alle praktijk-verhalen geïnteresseerd ben, heeft de bijdrage van twee sprekers mijn bijzon-dere aandacht. Allereerst is dat analist Tim Jennings, verantwoordelijk voor onderzoek bij het Engelse analistenbureau Ovum. Hij komt elk jaar vertellen wat er nu het meest toe doet in BI-land. Ten tweede is dat Rick van der Lans die deze visie altijd weet te vertalen naar een aantal praktische aanbevelingen waarmee iedere organisatie direct een BI-agenda voor het komende jaar in handen heeft.”

BI moet af van zijn rapportage-imago. De tools zijn inmiddels zo volwassen geworden dat organisaties bedrijfsintelligentie in zouden moeten zetten om te anticiperen op toekomstige wensen van de klant. Op het BI-symposium ‘BI means Business’ wordt die transitie heel helder, betoogt dagvoorzitter en Group Chief Technology Officer Michiel Boreel van Sogeti.

Michiel Boreel, Sogeti

‘BI verschuift naar voorzijde van de business’

Tekst Kim Loohuis

#

12 Manag’IT

Al sinds jaar en dag rijden vrachtwagens de hele wereld over om goederen te vervoe-ren. Het is voor de transpor-teur en de afnemer van de

producten maar iedere keer te hopen dat alles onderweg goed is gegaan. Want hoe bewijs je dat er tijdens het transport niet geknoeid is met de producten? Of dat de koelwagen te lang heeft opengestaan waardoor de consument ziek wordt na het eten van het product? Dankzij business intelligence is dat probleem nu opgelost, aldus Fabrien Senlanne, Business Unit Manager bij Sogeti. Hij is in Frankrijk onder meer

‘ De kans op inbraken vermindert als trucks met sensoren zijn uitgerust’

De voornaamste taak van een vrachtwagen chauffeur is zijn vracht van A naar B rijden. Dankzij BI hoeft hij zich nu steeds minder te verantwoorden over wat er onderweg is gebeurd. “Bij kwaliteitsproblemen achteraf, is aan te tonen dat er onderweg niet met voedsel is geknoeid.”

Tekst Teus Molenaar Beeld Getty Images

DIT HEEFT HET OPGELEVERD

01. Aantonen dat tijdens de rit de deuren dicht zijn gebleven

02. Borgen dat de temperatuur in de koelwagen goed is gebleven

03. Bewijzen dat de chauffeurs veilig rijden waardoor ze minder verzeke-rings premie betalen

04. De kans op inbraken in de trucks verlagen

13Manag’IT

verantwoordelijk voor de BI-oplossing voor fleetmanagement. Dat doet Soge-ti overigens niet alleen. “We hebben partnerovereenkomsten gesloten met de bedrijven die elk hun eigen rol spe-len in de vervoersketen. Dat begint bij de fabrikant van vrachtwagens of gespe-cialiseerde voertuigen.” Hij doelt op de samenwerking met Gruau, een Frans be-drijf dat vrachtwagens en andere voer-tuigen aanpast aan de functie die ze gaan krijgen. Denk bijvoorbeeld aan am-bulances en lijkwagens. “Wij werken met ze samen omdat de sensoren in het voer-tuig op de juiste plek geplaatst moeten worden, evenals de voorziening die de

teurs toegevoegde waarde op die zij kun-nen meeleveren aan hun klanten; infor-matie die op zichzelf ook weer geld waard is. Ook anderszins levert deze op-lossing geld op. De verzekeringsmaat-schappijen zijn namelijk verzot op der-gelijke kennis. Zij stellen zelfs hun premies naar beneden bij voor dergelijk bewust ondernemersgedrag, zegt Sen-lanne. “Je kunt namelijk ook zien hoe veilig de chauffeurs rijden: hun snelheid, of ze op tijd hun pauzes nemen, en wat hun brandstofverbruik is in relatie tot rijgedrag. Bovendien vermindert de kans op inbraken als de wagens met senso-ren zijn uitgerust omdat elke actie ge-monitord wordt. Verzekeringsmaat-schappijen spinnen garen bij deze ontwikkelingen.”

COMPLEXHet verhaal klinkt zo vanzelfsprekend, dat Senlanne zich haast om te zeggen dat het toch vrij complex is. Niet alleen vanwege de veelheid aan partijen die bij dergelijke projecten betrokken zijn, maar ook vanwege de technologie die hierbij komt kijken. Zo gaat het niet om inge-wikkelde datareeksen die de sensoren doorgeven, maar ze doen dat wel heel frequent. Bovendien wil je sensoren ge-bruiken die de data op dezelfde manier modelleren, want anders moet je nog meer vertaalslagen maken. Eén vertaal-slag moet er sowieso worden gemaakt, om een BI-laag in te bouwen in het sys-teem. Dat is de laag waar data aan el-kaar worden gekoppeld om informatie tevoorschijn te halen. “Wij doen dat nu per bedrijf en per project. We zijn in nauw overleg met bijvoorbeeld IBM en Microsoft om een generieke oplossing te maken die altijd inzetbaar is”, vertelt Senlanne. Hij geeft aan dat de oplossing al een paar maanden naar volle tevre-denheid van de transporteurs verloopt. Namen van betrokken grote transport-bedrijven kan hij echter niet noemen. “Ze willen zich niet door de concurrent in de kaart laten kijken.” Maar hij geeft wel prijs dat de belangstelling uit de branche groot is: “Er zitten veel trans-portbedrijven in de wachtkamer.”

data van de sensoren uiteindelijk door-stuurt naar een digitaal dashboard bij de transporteur.” Ook voor de sensoren werkt de IT-dienstverlener samen met een partner. In dit geval Kuantic, leverancier van kant-en-klare GPS-systemen en tal van sensoren. De GPS-systemen gebruikt de transporteur al jarenlang om de locatie van zijn vrachtwagens te monitoren.

DEUREN DICHTMet het toevoegen van de sensoren gaat het nog een stapje verder. De transpor-teur weet nu niet alleen waar de chauf-feur precies rijdt, maar ontvangt tege-lijkertijd ook andere relevante informatie, legt Senlanne uit. “Zo kun je aantonen dat de deuren dicht zijn ge-bleven tijdens de route. Dat is belang-rijk als je voedsel transporteert dat zijn reis gekoeld moet volbrengen. Zo is, in geval van kwaliteitsproblemen later, aan te tonen dat er niet met het voedsel is geknoeid onderweg.” Business intelligence levert de transpor-

Intelligent KickStartVan data naar intelligentie. Het klinkt simpel, maar hoe doe je dat? Sogeti heeft daarvoor Intelligent KickStart in het leven geroepen. Deze stapsgewijze aanpak maakt inzichtelijk óf en hoe business intelligence de bedrijfs voering kan helpen verbeteren. Het begint met het bepalen van doelstellingen. Vervolgens wordt bepaald wat de succescriteria zijn. Om een proof of concept te maken, stel-len bedrijven data beschikbaar waarmee een oplossing wordt bedacht. Als de tussenresultaten naar ieders tevreden heid zijn, volgt een plan van aanpak voor de bouw van een definitieve informatie-generator. De uitvoering van een Intelligent KickStart kan variëren van enkele dagen tot maximaal twee weken.

#

KANS 03EXTRA DIENST

VERLENING

14 Manag’IT

Tekst Pim van der Beek Fotografie Maarten Kools

‘ Klanten willen inzicht, controle, besparen en comfort’

tie en productmanagement, legt uit dat Toon niet de enige bron is waarmee Eneco waardevolle informatie van klan-ten verzamelt. “Na instemming van de klant kan de slimme energiemeter al-lerlei informatie over verbruik monito-ren. Netbeheerders moeten voor 2020 alle Nederlandse huishoudens een aan-bod hebben gedaan voor plaatsing van een slimme gas- en elektriciteitsmeter die op afstand is uit te lezen, met plaat-sing van zo’n 80 procent als resultaat. Die meters kunnen iedere tien secon-den gegevens over het verbruik verza-melen. Met de toevoeging van wat hard-ware biedt dat een enorme hoeveelheid

data om te analyseren en een basis voor het ontwikkelen van nieuwe diensten.” Volgens Middelkoop komen daar in de toekomst nog veel meer gegevens bij zo-als data van oplaadpalen voor elektri-sche auto’s, sensoren in en om het huis, aan internet gekoppelde verwarmings-ketels, en ventilatiesystemen en zonne-panelen die op afstand worden uitgele-zen en bediend.

BETER AFSTEMMEN“Slimme meters zijn belangrijk voor ons energiebedrijf. We moeten elke dag voor-spellen wat onze klanten afnemen aan gas en elektriciteit. Onze inkoop en pro-ductie van energie moet altijd in balans zijn met de vraag. Vroeger konden we dat verbruik pas achteraf berekenen. Doordat we nu steeds meer weten van klanten en bijvoorbeeld per kwartier in kaart hebben wat het verbruik is, kun-nen wij ons aanbod van energie beter af-stemmen.” Middelkoop benadrukt dat er geen gegevens van miljoenen huis-houdens nodig zijn om tot bruikbare ana-lyses te komen. “Voor een afzetmarkt als Nederland kun je al aan de hand van de

Volgens Eneco gebruiken in-middels ruim 60.000 klanten de slimme thermostaat Toon. Met het aan internet gekop-pelde apparaat kan een klant

zijn thermostaat op afstand bedienen. Via het 7-inch schermpje worden ook allerlei andere diensten aangeboden, zoals inzicht in verbruik, bespaartips, en weer- en file-berichten. Gebruikers betalen per maand een bedrag voor de afname van die diensten. Naar verwach-ting zullen eind 2014 zo’n 100.000 huis-houdens Toon in gebruik hebben.Manager producthouse Dirk-Jan Mid-delkoop, verantwoordelijk voor innova-

BI verandert de bedrijfsvoering en de relatie tussen klant en leverancier. Dat merkt ook Eneco. Het energiebedrijf beschikt via Toon en ‘slimme’ energiemeters over allerlei klantinfor-matie. Hoe gebruiken ze die informatie? “We zijn niet meer alleen leverancier van elektriciteit of gas, maar we leveren ook comfort.”

KANS 04NEW

BUSINESS

15Manag’IT

»

DIT HEEFT HET OPGELEVERD

01. Klanten bespaar-tips aanbieden om hun energieverbruik terug te brengen

02. De inkoop en productie van gas en elektriciteit beter afstemmen op het werkelijke verbruik

03. De klantenservice optimaliseren door de social media van de klant te volgen en zo te achterhalen wat er precies speelt

04. Storingen en problemen met de HR-ketel op afstand oplossen of preventief onderhoud plegen

Dirk Jan Middelkoop, Eneco

‘Een klant die zijn gegevens afstaat,

verwacht daar ook iets voor terug’

16 Manag’IT

een ver land als China. We vinden dat innovatie zo dicht mogelijk bij de klant moet plaatsvinden.” De ontwikkeling van een nieuw product is een hele andere tak van sport waar Eneco tot nog toe weinig ervaring mee had. “Ketels, thermostaten en mecha-nische ventilatie worden door externen geleverd. Nu ontwikkelen we zelf een product. Er komt dan van alles bij kij-ken: partnerships, keuzes voor hard-ware en diverse mogelijkheden.” Ook de onderlinge samenwerking is belang-rijk. “Bij BI- en big data-trajecten zijn vaak verschillende bedrijfsonderdelen betrokken. Dat betekent voor ons bij-voorbeeld dat de ict, installatieservice, de marketingafdeling en de administra-tieafdeling voor contracten de handen ineen moeten slaan. Daar komt nog bij

dat de klant één product of dienst af-neemt van één leverancier. Die klant wil één gezicht zien. Het maakt hem niet uit hoeveel divisies daar achter zitten. Pro-ductontwikkeling betekent ook dat je moet doorzetten. De eerste pilot met Toon was niet succesvol. Het huis waar we de test uitvoerde, werd veel te warm. Maar we hebben doorgezet en zijn te-vreden met hoe Toon zich tot nu toe ont-wikkelt.”Volgens Middelkoop pakt Eneco de ont-wikkelingen rond big data en business intelligence pragmatisch aan. Het be-drijf heeft verschillende roadmaps ge-maakt voor de verbreding van dienst-verlening en de gevolgen van die trajecten voor de bedrijfsvoering. “De roadmap is ingedeeld in verschillende categorieën. Zoals de vraag of het direct

gegevens van enkele duizenden gezin-nen of gebruikers goede analyses ma-ken en worden trends zichtbaar.”

DE EERSTE PILOT GEEN SUCCES“Energie is één van de grootste kosten-posten in het huishouden”, vervolgt Middelkoop. “Uit gesprekken met klan-ten kwam keer op keer naar boven dat ze meer inzicht en controle willen heb-ben op hun energieverbruik. Ze willen ook weten waar en hoe ze kunnen be-sparen.” Om klanten die inzichten te bieden, startte Eneco rond 2010 een sa-menwerking met de ontwikkelaars van ict-oplossingen Quby en Prodrive. Daar-uit is de ‘slimme’ thermostaat Toon ont-staan. Middelkoop: “We hebben ervoor gekozen om dat dicht bij huis te houden en niet uit te besteden aan bedrijven in

KANS 04NEW

BUSINESS

17Manag’IT

bij klanten langsgaan nog voordat een storing optreedt. En problemen die er nog niet zijn vooraf oplossen.” Eneco werkt ook aan een dienst met de naam Witgoedchecker. Consumenten die deze dienst afnemen, krijgen advies hoe ze kunnen besparen door het ver-

bruik van witgoed aan te pakken. Bij-voorbeeld bij een klant die vermoedt dat zijn oude vrieskist in de schuur veel ver-bruikt, maar daar geen hard bewijs voor heeft. Eneco kan die klant meer inzicht geven in de piekbelasting van het wit-goed, besparingsmogelijkheden aandra-gen en hem wijzen op leveranciers van goede apparaten. Ook kan de leveran-cier op verzoek van de klant een aanbod doen voor de aanschaf van een nieuw apparaat. Middelkoop: “Dat zijn nieu-we dingen waar we mee bezig zijn. Ik weet nog niet hoe zich dat de komende jaren gaat ontwikkelen. Wat ik wel weet, is dat nieuwe businessmodellen ontwik-kelen snel gaat dankzij het te gelde ma-ken van onze enorme hoeveelheden data.”

PRIVACYMiddelkoop benadrukt tenslotte dat pri-vacy en vertrouwen heel belangrijk zijn. “Onze klant moet altijd toestemming ge-ven voordat wij zijn meterdata mogen gebruiken. We worden daarbij streng gecontroleerd. Op het gebied van slim-me meters houdt de Autoriteit Consu-ment & Markt (ACM) toezicht. Bij Toon moeten we voldoen aan nog strengere regels. Namelijk die van het College be-scherming persoonsgegevens (CBP). Als je het vergelijkt met andere organisa-ties, zijn wij soms nog roomser dan de paus als het gaat om privacy en het ge-bruik van klantdata. Zeker als je het ver-gelijkt met Amerikaanse bedrijven. Maar we willen te allen tijde voorkomen dat mensen ons bedrijf niet meer vertrou-wen. Dus zijn we daar scherp op. Onze voorwaarden zijn niet cryptisch gefor-muleerd en in kleine letters weergege-ven. We gebruiken begrijpbare taal zo-dat de klant een weloverwogen besluit kan nemen. Er ontstaat toch ook een an-dere verhouding met de klant. In ons ge-val leveren we niet meer elektriciteit, gas of onderhoudsdiensten, maar leve-ren we comfort. Een klant die zijn gege-vens afstaat, verwacht daar ook iets voor terug.”

gevolgen heeft voor de interne proces-sen en de vraag of de klant het merkt.”

VERBETERDE DIENSTVERLENINGAls voorbeeld van business intelligence die de dienstverlening naar klanten ver-betert noemt hij een project in het call-center. “We willen het telefoonnummer of klantnummer van een klant gaan kop-pelen aan zijn profiel op sociale media. Zo weten we bijvoorbeeld wat hij of zij over ons bedrijf of de energiesector tweet of post op sociale medianetwerken. Het contact wordt zo persoonlijker en je weet veel meer wat er speelt. Dat is een vorm van big data waar we in het ver-leden helemaal niet aan dachten.”Een ander voorbeeld is de dienst Ketel-comfort. Klanten kunnen via Toon zien hoe hun HR-ketel presteert. Als de klant dat wil, kunnen we het apparaat op af-stand monitoren, storingscodes uitle-zen en andere gegevens analyseren. Middelkoop: “We lichten klanten in als bijvoorbeeld de waterdruk laag is of de ketel een bepaalde storing heeft. We zijn nu met een testgroep van 600 klanten bezig of we aan zo’n melding meteen een afspraak met een storingsmonteur kunnen koppelen.”

VOORSPELLENDE ANALYSESMiddelkoop verwacht dat oplossingen op het gebied van BI en big data in de toekomst meer evalueren naar voorspel-lende analyses. “Door aggregatie van in-formatie ontstaan algoritmen. Zo kun-nen we bijvoorbeeld aan de hand van het aantal branduren van een ketel voor-af bepalen wanneer een onderhouds-beurt nodig is of wanneer een ketel aan vervanging toe is. Dan kunnen we dus

Big Data ExperienceHet is een grote uitdaging om de kansen die in data verscholen zitten, te vertalen naar uitkomsten en een concreet plan vast te leggen in een roadmap. Vragen die beantwoord moeten worden zijn bijvoorbeeld: Wat is de businesscase? En hoe aan te tonen dat het waarde (geld) ople-vert? Daarnaast zijn er allerlei tech-nische vragen. Onder de vlag van Big Data Experience hebben Sogeti en Oracle een programma opgezet om bedrijven en instellingen daarbij te helpen. Het bestaat uit vijf sessies van een dagdeel. Tijdens die bijeen-komsten leren deelnemende organi-saties hoe ze een roadmap uitzetten voor een concrete toepassing van big data en business intelligence binnen hun organisatie. De eerste bijeen-komsten bestaan uit een algemene inleiding waarbij de deelnemers hun ervaringen en inzichten delen. Daar-na worden ideeën gedefinieerd en wordt een klant bezocht. In de laat-ste sessie, die per bedrijf of deelne-mende organisatie wordt georgani-seerd, wordt een proof of concept gepresenteerd. De sessies worden geleid door specialisten en erva-ringsdeskundigen. #

‘Productontwikkeling betekent ook doorzetten: zo was de eerste pilot met Toon niet succesvol’

# Valkuil: privacy

18 Manag’IT

DE WRIJVING TUSSEN KLANTKENNIS EN PRIVACY: 3 TIPS

ZOEK HET JURIDISCH GOED UIT

Er is juridisch gezien nog niet veel bekend over wat wel en niet is toegestaan bij het vercommercialiseren van klantdata. Belangrijk om dat vooraf goed uit te (laten) zoeken. Zo wilde hoeder van het Nederlandse betalingsverkeer Equens op postcodeniveau data combineren, maar één van de wetten op het gebied van privacy zegt dat dergelijke onderzoeksdata nooit herleidbaar mag zijn tot een individueel persoon. Wat Equens vergat is dat talloze dorpen in Nederland zo klein zijn dat direct duidelijk is op wie de data van toepassing is. In een klein dorp weet iedereen dat de man van tussen de 40 en 50 met 3 kinderen en een inkomen van veertigduizend euro per jaar, meneer Jansen uit de Koekoekstraat is. Zoek dus goed uit wat juridisch gezien wel en niet mag en welke consequenties dat heeft.

WEES TRANSPARANT, OPEN EN EERLIJK

Wees open en eerlijk naar de klant over waarom u de data wilt verzame-len, wat u met de uitkomsten gaat doen en vooral welke waarde dat voor de klant zelf heeft. Facebook heeft dat deel vooralsnog niet begre-pen. Dit sociale platform beschikt over een grote hoeveelheid waarde-volle data en raakt regelmatig in op-spraak vanwege de manier waarop ze die informatie verwerken en ge-bruiken. Laatste update is de groot-scheepse rechtzaak die privacy-acti-vist Max Schrems voorbereidt over onder andere het monitoren van ge-bruikers met ‘big-data-systemen’. Een dergelijk leed is te voorkomen door klanten al te betrekken bij de start van de ontwikkeling van nieuwe diensten. Door te vragen wat de klant van u verwacht, ontdekt u dat klan-ten vaak best openstaan voor nieuwe dingen. We noemen dat ook wel pri-vacy-by-design; bij de start vaststel-len aan welke privacyregels een pro-duct of dienst moet voldoen.

BEPAAL PER DOELGROEP WAT WEL OF NIET KAN

Jongeren zijn gewend om data te delen. Ouderen zijn wat sceptischer en zien vaak vooral de nadelen van het delen van informatie. Dat terwijl er ook voor hen veel voordelen te bedenken zijn. Juist die voordelen kunnen hen overtuigen. Leg daarbij goed uit waarvoor u de data wilt ge-bruiken, dat u de data niet verkoopt, maar gebruikt om dienstverlening beter op hun behoeftes te laten aan-sluiten. Per doelgroep stelt u vast wat wel en niet kan. En start waar mogelijk met jongeren. Een Britse verzekeraar heeft een autoverzeke-ring die een paar duizend pond per jaar kost. Zij vroegen aan jongeren of zij een kastje in hun auto wilden monteren die data verzamelt over hun rijgedrag. Als tegemoetkoming daalde de premie voor hen met enkele honderden ponden per jaar. Dat is een goed voorbeeld van hoe consumenten best openstaan voor het delen van informatie. Zeker als zij er ook iets mee winnen.

01 02

03ING verslikte zich begin dit jaar in het plan data over het betalingsgedrag van klanten commercieel te gaan gebruiken. Ook Equens werd op de vingers getikt toen bleek dat het bedrijf transactiedata wilde gaan verkopen. Privacy en klantkennis gaan niet altijd hand in hand. Drie tips die u helpen de juiste beslissing te nemen.

Tekst Kim Loohuis Beeld Getty Images

#

19Manag’IT

# Column

Als er een Moore’s Law voor business intelligence be-stond, dan zou iedere acht-tien maanden de slimheid van het bedrijfsleven ver-

dubbelen. Het lijkt me geen haalbare kaart. Maar dat organisaties relatief steeds slimmer worden ten opzichte van de naïeve en zichzelf overschattende mens, staat buiten kijf. Neem bijvoor-beeld de stadsverlichting. Die kun je met de huidige techniek makkelijk slim ma-ken. Met ledverlichting in plaats van TL plus een hele rits sensoren, tover je de stad zo om in een groot dataparadijs. Naar verluidt is de Duitse lampenfabri-kant Hansa serieus bezig met een fre-mium model: gratis verlichting in ruil voor gegevens. Het levert vooral snuf-feldata op, want verder dan het bestu-deren en analyseren van bewegingen van mens en auto zal het niet komen. In de retail heet dat connected lightening en dient de verlichting als een informa-tiesturende beacon. Met het licht in de winkel wordt data meegezonden naar de mobiel van de klant. Wel zo makke-

lijk als je de route naar de artisjokken even kwijt bent: het baken toont de weg. Onderwijl wordt er wat bedrijfsintelli-gentie opgebouwd - welke route bewan-delt de consument in mijn winkel - en meer intieme zaken. Maar voor wijsheid koop je niks en in-telligentie kun je te gelde maken. De klant maalt er immers niet om dat hij wordt bekeken. Kijk maar naar Whatsapp. Sinds de overname door pri-vacy-killer Facebook is het gebruik ge-explodeerd. Bij De Wereld Draait Door werden nog wat tranen gelaten: dit zou leiden tot massale overstap naar ande-re app-diensten. Niets is minder waar. De wisdom of the crowd toont hier zijn ware gezicht. Voor een appel en een ei verkoopt de consument zijn ziel. Maar what else is new? Vroeger kregen we een pen en een cadeaubon van 5 gul-den als we invulden hoe vaak we het de-den en met wie en wat ons inkomen was. Met de wetenschap dat de consu-ment een niet erg ontwikkeld wezen is, maken organisaties een speelbal van hem. Een prachtig voorbeeld daarvan

is Kobo, mijn geliefde e-reader, die de menselijke naïviteit heeft gegamificeerd. De eigenaar van het apparaat komt uit Japan en heeft tal van winkels, doet in bankieren, zit in media en toerisme en leest met ons mee als wij ons boek le-zen. Het apparaat toont 16 buttons die je kunt verdienen als je bepaalde pres-taties haalt. Bijvoorbeeld “Beter in bed”, en ik citeer, “Alles is beter in bed. Je hebt vijf keer gelezen tijdens bedtijd”. Ter-wijl ik de beloning in ontvangst neem, combineert de data-machine aan de achterkant lustig het leesgedrag met alle andere gegevens waar de Japanners de hand al op hadden gelegd. En zo schrijdt de business intelligentie voort. Langs lantaarnpalen, in de slaap-kamers en hangend boven het schap in de buurtsuper. Mogelijk trager dan Moore’s Law. Maar als we de menselij-ke domheid als een constante mogen beschouwen, zal het contrast zich steeds feller aftekenen. Intel Inside, Idiot Outside.

INTEL INSIDE, IDIOT OUTSIDE

Menno van Doorn

#

Fotografie Thomas Fasting

BI means Business!

Het grootste BI & IM Symposium van Nederland Kom voor de 14e editie 24 en 25 november naar Spant! - Bussum

Hét toonaangevende symposium met sprekers uit binnen- en buitenlandThe future of analytics and the data-driven business

www.bisymposium.nl

Schrijf je nu in!

De initiatiefnemers

SOGETI ADV_MANAGE-IT_200x265.indd 1 01-10-14 16:57