Het lichaam en het metabool syndroom

Hanne Caeyers, Christel Theunis, dr. Tom Teulingkx

Slide 3

Casus patiënt 1

Mannelijke patiënt, 51 jaarEthylismeParameters: BD: 120/70 mmHg polsritme: 73 sl/min lengte: 178 cm gewicht: 125 kg BMI: 39,5 buikomtrek: 132 cm

Slide 4

Bloedbeeld: glucose: 96 mg/100ml totaal cholesterol: 213 mg/100ml HDL: 43 mg/100ml (laag) LDL: 146 mg/100ml (hoog) TG: 120 mg/100ml(normaal) creatinine: 0,89 mg/100ml (normaal)

EKG: normaal trace

Slide 5

En wat denkt u?

Scoort deze patiënt positief of negatief?

Metabool Syndroom (MetS)

Slide 7

Problematiek Metabool syndroom is een cluster van de meest gevaarlijke cardiologische risicofactoren: abdominale obesitas diabetes en verhoogde glucosespiegels hoge cholesterol hoge bloeddruk Naar schatting heeft 20 tot 25 % van de volwassen wereldbevolking metabool syndroom. Bij deze mensen ligt de sterfte door hartaanval of beroerte dubbel zo hoog vergeleken met mensen zonder het syndroom (IDF, 2006). Personen met psychiatrische stoornissen: extra risico! Hebben slechtere algemene gezondheid en verminderde levensverwachting vergeleken met algemene bevolking. Dit als gevolg

van hoger risico op beïnvloedbare cardiovasculaire risicofactoren als obesitas, hypertensie, roken… Antipsychotica en andere psychotrope medicatie kunnen gewichtstoename induceren en metabole cardiovasculaire risicofactoren

negatief beïnvloeden. Sinds 2003-2004 is er toenemende evidentie voor dramatische gewichtstoename, diabetes, verstoring lipidenprofiel… tgv tweede

generatie antipsychotica. Onderzoek bij deze populatie toont een hoge geschatte prevalentie van MetS: 37 tot 63 % (De Hert M. et al., 2010) EBM (inter)nationale richtlijnen zijn voorhanden, maar blijken onderbenut in de dagelijkse zorg (De Hert M. et al., 2010)

Metabool Syndroom (MetS)

Score tabel

Slide 9

Ziekenhuisbrede aanpak voor MetS

Najaar 2009: artsen en directie wensen ziekenhuisbreed zorgpad ‘Screening & opvolging MetS’

Bestaand proces somatische screening was onvoldoende gecoördineerd Patiëntenpopulatie OPZ Geel is risicopopulatie door gebruik antipsychotica/psychotropica Er is medische evidentie voor belang van screening & opvolging!

Nood aan doorvertaling van EBM richtlijnen in duidelijke interne werkprocessen

Januari 2010:multidisciplinair projectteam Juni 2011:implementatie zorgpad Divisie Volwassenen, Ouderen, Rehabilitatie (1ste fase) Zomer 2011: start doorvertaling zorgpad voor Divisie Jongeren, Dagklinieken en PVT (2de fase)

Slide 10

Elke discipline heeft zijn eigen zorgtaak Implementatie op de open opname

volwassenen afdeling

Slide 11

4 Divisies: Jongeren, Volwassenen, Ouderen, Rehabilitatie

320 erkende bedden/plaatsen

538 plaatsen Gezinsverpleging

Rechtstreekse opnames 2010: N= 1040

Personeelsleden 2011: N= 505 VTE

Organogram

Slide 12

Korte toelichting van de open opname volwassenen:

18 tot 60 jaar crisisinterventie observatie en diagnostiek oriëntatie kortdurende klinische zorg

Slide 13

Deelproces

Schema zorgpad

Slide 14

Toepassing op de open opname afdeling

Volwassenen

Slide 15

Waarom IDF criteria?

Andere opties:

Slide 18

Behandelplan open opname afdeling

Slide 19

Behandelplan afdeling

Probleem:

Patiënt is positief op metabool syndroom. Ten minste 3 of meer criteria aanwezig:

hypertensie, diabetes, hoge cholesterol, obesitas, buikomtrek.

Slide 20

Doelstelling: Behandelen in functie van afzonderlijke

risicofactoren: insuline resistentie, verhoogde bloeddruk, hoge cholesterol, overgewicht.

Patiënt is voldoende geïnformeerd over het metabool syndroom.

Slide 21

Actieplan: Opstart behandeling in functie van de

afwijkende relevante parameters. (somatische arts)

Opstart en/of evaluatie van de medicamenteuze behandeling: Tweede Generatie Antipsychotica (behandelend psychiater)

psychofarmaca

Slide 23

Parametercontrole: gegevens rapporteren in EPD (verpleegkundige)

gewicht: wekelijks of frequentie door somatische arts te bepalen

bloeddruk: wekelijks of frequentie door somatische arts te bepalen

buikomtrek: 3-maandelijks of frequentie door somatische arts te bepalen

glucose en lipideprofiel: 3-maandelijks tot jaarlijks of frequentie door somatische arts te bepalen

Slide 24

Informatiefolder over metabool syndroom bezorgen en toelichten aan patiënt. (verpleegkundige)

Informeer de patiënt over het metabool syndroom (verpleegkundige)

Slide 25

Verantwoordelijk verpleegkundige (mentor) volgt fysieke luik op. Dit aan de hand van aandachtspunten EPD. (verpleegkundige)

Medicatie toedienen in opdracht van arts (verpleegkundige)

Slide 26

Opstart module 'gezonde voeding en beweging'. Opstart van een aangepast dieet. (team)

Stimuleren tot een gestructureerde daginvulling o.a. door deelname aan therapie. (team)

Slide 27

Patiënt stimuleren om activiteiten te ondernemen: tijdens de dag en in vrije momenten. (team)

Wekelijkse opvolging van de patiënt door de behandelende psychiater.

Maandelijkse opvolging en evaluatie individueel behandelplan. (team)