Het Kamerorkest Brugge - Programmatoelichting bij concert 'Souvenir'

8
Vrijdag 14 december 2012, 20u15 CC Het Perron, Ieper Zaterdag 15 december 2012, 20u AULA UGent, Gent Zondag 16 december 2012, 11u Concertgebouw, Brugge SOUVENIR PIETER WISPELWEY, cello Het favoriete repertoire van Pieter Wispelwey voor cello en strijkers

description

Het Kamerorkest Brugge - Programmatoelichting bij concert 'Souvenir'

Transcript of Het Kamerorkest Brugge - Programmatoelichting bij concert 'Souvenir'

Page 1: Het Kamerorkest Brugge - Programmatoelichting bij concert 'Souvenir'

Vrijdag 14 december 2012, 20u15CC Het Perron, Ieper

Zaterdag 15 december 2012, 20uAULA UGent, Gent

Zondag 16 december 2012, 11uConcertgebouw, Brugge

SouvenirPieter WiSPelWey, cello

Het favoriete repertoire van Pieter Wispelwey voor cello en strijkers

Page 2: Het Kamerorkest Brugge - Programmatoelichting bij concert 'Souvenir'

Programma

Celloconcerto nr. 3 in la groot, H. 439, Wq. 172Carl Philippe Emanuel Bach (1714-1788)

Allegro di moltoLargo con sordini, mestoAllegro assai

Suite Italienne voor cello en strijkers (arr. B. Wallfisch)Igor StravinSky (1882-1971)

IntroduzioneSerenataAriaTarantellaMinuetto e Finale

Pauze(Tijdens het concert in de AULA in Gent wordt er enkel een technische pauze van enkele minuten voorzien)

Souvenir de Florence voor strijkorkest in re groot, opus 70Pyotr Ilyich tchaikovSky (1840-1893)

Allegro con spiritoAdagio cantabile e con motoAllegretto moderatoAllegro vivace

Page 3: Het Kamerorkest Brugge - Programmatoelichting bij concert 'Souvenir'

Programma

Celloconcerto nr. 3 in la groot | C.P.E. Bach

Carl Philippe Emanuel Bach (1714-1788), Bachs tweede zoon, was een van de meest invloedrijke componisten van zijn generatie. Hij bracht bijna dertig jaar van zijn leven door als hofmuzikant van Frederik de Grote, waarna hij kapelmeester werd van de vijf belangrijkste kerken in Hamburg. Hij componeerde onder meer oratoria, liederen, symfonieën en kamermuziek, maar het meest talrijk en belangrijk zijn z’n klavierwerken.

In de muziek van de 18de eeuw waarin eenvoud en natuurlijkheid centraal stonden, waren versieringen niet uitgesloten, maar men streefde er wel naar om ze in proportie te houden en te verwerken in de volledige expressieve inhoud van een passage.In de expressieve stijl van C.P.E. Bach en zijn tijdgenoten werd vaak gebruik gemaakt van het verrassingselement, met abrupte harmoniewisselingen, vreemde modulaties, ongebruikelijke melodische wendingen, spannende stiltes, textuurveranderingen, plotselinge sforzando-accenten en dergelijke meer. De stijl wordt soms beschreven met de term ‘Sturm und Drang’, die men ook gebruikt heeft voor de Duitse literatuur uit dezelfde periode.

De celloconcerto’s van C.P.E. Bach bestaan vaak ook als fluitconcerto’s. Zo is het Celloconcerto in la groot bijna identiek aan het fluitconcerto dat in dezelfde toonaard geschreven werd (Wq. 168, H. 438). Het eerste deel begint met een levendige en uitgebreide orkestrale ritornello. Daarna valt de cellist in met wat op een herneming van het ritornello lijkt, maar waarbij hij snel een andere richting uitgaat. Het orkest presenteert daarna nogmaals het ritornello, maar de cellist vervolgt met fragmenten uit een korte figuur die op het einde van de ritornello aan bod kwam. Het geven en nemen tussen de strijkers en de solist gaat steeds verder waarbij de cellist meer en meer de lyrische mogelijkheden van de motieven verkent.Het orkest introduceert het Largo met een zuchtend, luguber thema dat uit oplopende kleine tertsen en dalende kleine secundes bestaat. Deze melodie biedt de cello heel wat expressieve mogelijkheden. Het Allegro assai begint met een zeer energiek, pulserend ritornello dat af en toe wordt opgehouden door enkele mijmerende maten die voornamelijk de zangerige kant van het deel benadrukken. Het strijkorkest onderbreekt de solist in steeds kortere intervallen en dwingt hem om verder te bouwen op de dynamische, energieke delen van het ritornello.

Page 4: Het Kamerorkest Brugge - Programmatoelichting bij concert 'Souvenir'

Programma

Suite Italienne voor cello en strijkers (arr. B. Wallfisch) | I. Stravinsky

Na de traumatiserende tijd van de Eerste Wereldoorlog en de Russische Revolutie, zou Sergej Diaghilev (1872-1929), stichter van het beroemde balletgezelschap Les Ballets Russes, een andere koers gaan varen in zijn artistieke beleid. Voortaan koos hij voor een nostalgische terugblik naar het West-Europese artistieke verleden, met het Italië van de achttiende eeuw in het bijzonder, en niet meer voor de Slavische exotica waarop de reputatie van Les Ballets Russes was ontstaan.Deze ommekeer kreeg vorm in vier balletten op Italiaanse muziek met Leonid Massine als choreograaf en Pablo Picasso als ontwerper van het decor en de kostuums: Les femmes de bonne humeur, op muziek van Domenico Scarlatti, La boutique fantasque op Rossini, Pulcinella op Pergolesi en Le astuzie femminili op Cimarosa. Diaghilev vroeg aan enkele moderne componisten om deze muziek te orkestreren naar de toenmalige hedendaagse normen. Zo werd de muziek van Scarlatti onder handen genomen door Vincenzo Tommasini, Ottorino Respighi orkestreerde Rossini en het werk van Cimarosa, en voor Pergolesi had hij aanvankelijk Manuel de Falla in gedachten. Toen die afhaakte, vroeg hij in 1919 aan Igor Stravinsky (1882-1971) om de partij te herwerken.

Aangezien Stravinsky dus niet vanaf het begin bij het project betrokken was, moest hij ontzettend snel werken. Hij baseerde zijn partituur op werken die toen nog aan Pergolesi werden toegeschreven, maar waarvan we ondertussen weten dat die toebehoren deels aan Pergolesi, maar ook aan Domenico Gallo, Wilhelm Graf von Wassenaer, Alessandro Parisotti en Carlo Ignazio Monza. Het werk kreeg de naam Pulcinella: Musique de Pergolési, arrangée et orchestrée par Igor Strawinsky en was een soort van muzikaal neoclassicisme waarbij het klassieke stijlcitaat met hier en daar een hedendaagse knipoog het centrale uitgangspunt werd.

De grote bekendheid van dit werk is grotendeels te wijten aan de instrumentale suites die Stravinsky later uit de originele partituren destilleerde.De Pulcinella suite voor kamerorkest uit 1922 is wellicht de meest bekende, maar ook in 1925 maakte Stravinsky een bewerking uit Pulcinella in de vorm van een suite voor viool en piano die uit vijf delen bestond. In 1933 maakte hij een nieuwe bewerking onder de titel Suite Italienne, een versie die ontstond in nauwe samenwerking met violist Samuel Dushkin. Deze suite legt meer nadruk op de zangerigheid van de viool in vergelijking met de eerste versie. De bewerking voor cello ontstond kort nadien in samenwerking met de Russische cellist Gregor Piatigorsky.

Page 5: Het Kamerorkest Brugge - Programmatoelichting bij concert 'Souvenir'

Programma

Souvenir de Florence voor strijkorkest | P.I. Tchaikovsky

Pyotr Ilyich Tchaikovsky (1840-1893) schreef zijn vierdelig strijksextet Souvenir de Florence (1887-1890) in Italië, maar herwerkte het al een paar jaar later in Rusland. Souvenir de Florence brengt de luisteraar meteen bij de les. Tchaikovsky schreef hierover: “Het eerste deel moet gespeeld worden met passie en met een steeds stuwend karakter. Het tweede lichtzangerig. Het derde schertsend en het vierde blij en vastberaden.”

De eerste viool presenteert meteen in het eerste deel het krachtige openingsthema. De twee eerder lyrische neventhema’s worden ook door deze instrumentengroep voorgesteld, maar het is voornamelijk het materiaal uit het hoofdthema dat zich verder ontwikkelt als basismateriaal in de doorwerkingen.In het Adagio cantabile dat daarop volgt, introduceert de eerste viool een zeer romantisch thema met een pizzicati-begeleiding in de andere stemmen, waarna het thema door de celli wordt overgenomen. Het derde deel, Allegretto moderato, begint rustig. Onheilspellend bijna. Geleidelijk aan ontstaat er een meer optimistische stemming uit die donkere nevel die uitmondt in een lichte en levendige middensectie. De finale in het Allegro vivace, met zeer uitgesproken Russische volksritmes en –melodieën, heeft het karakter van een ongebreidelde, vreugdevolle viering. Tchaikovsky verwerkte er prachtige melodieën in die terug doen denken aan Het Zwanenmeer en andere bekende werken.

Page 6: Het Kamerorkest Brugge - Programmatoelichting bij concert 'Souvenir'

Programma

Voorjaarsconcerten van Het KamerorkestMet Barnabás Kelemen en Alexander Hohenthal

De voorjaarsconcerten van Het Kamerorkest zullen er een klein beetje anders uitzien. Onze artistiek leider en violiste Ning Kam en haar man verwachten namelijk begin 2013 hun eerste kindje. Dit betekent dat Ning Kam voor de productie ‘Onstuimige Strijkers’ in februari en ‘Illuminations’ in april zal vervangen worden door twee topsolisten: Barnabás Kelemen en Alexander Hohenthal. We stellen ze alvast aan u voor!

De Hongaarse violist BarnaBás Kelemen werd door The Guardian geprezen als ‘een artiest met een aangeboren muzikaliteit en een techniek die enkel de besten ter wereld toebehoort’. Kelemens repertoire reikt van klassieke tot hedendaagse muziek. Hij voerde de Hongaarse premières uit van de Vioolconcerto’s van Ligeti en Schnittke en de Hongaarse en wereldpremière van composities voor viool van Gubaidulina en Kurtág.Barnabás Kelemen werd in 1978 in Budapest geboren waar hij op elfjarige leeftijd zijn vioolstudies begon aan de Franz Liszt Music Academy. In 2001 sleepte hij de Derde Prijs in

de wacht tijdens de Koningin Elisabethwedstrijd en in 2002 won hij de Eerste Prijs tijdens de International Violin Competition in Indianapolis.

alexander HoHentHal werd op 14 mei 1969 geboren in Oostenrijk. Zijn familie is oorspronkelijk afkomstig uit Bukowina, Polen.Hohenthal won verschillende prijzen tijdens nationale en internationale vioolcompetities in Tokyo, Cologne en Salzburg.Hohenthal voelt zich thuis in het solo- en kamermuziek-repertoire. Hij werkte samen met het Wiener Streichsextett, het Zehetmair Quartett, Lukas en Veronika Hagen, Cordelia Höfer, Paul Gulda, Howard Shelly en David Owen Norris. Als solist concerteerde hij onder leiding van Fabrice Bollon, Michael Gielen, Fabio Luisi, Giovanni Antonini, Ivor Bolton en Sir Roger Norrington.

Daarnaast legt Hohenthal zich toe op het repertoire voor viool solo. Deze concerten werden steeds zeer enthousiast onthaald door experts, het publiek en recensenten.

Page 7: Het Kamerorkest Brugge - Programmatoelichting bij concert 'Souvenir'

het kamerorkeSt & Pieter WiSPelWey

Pieter WisPelWey is een van de eersten van een generatie van musici die evenzeer thuis is op de moderne als op de barokcello. Zijn deskundige stilistische kennis, gecombineerd met een werkelijk originele interpretatie en fenomenale technische beheersing hebben hem de harten doen winnen van zowel de critici als het publiek, in repertoire dat zich uitstrekt van

J.S. Bach tot Schnittke, Elliott Carter en werken die speciaal voor hem gecomponeerd werden.

Pieter Wispelwey vierde zijn vijftigste verjaardag met een project waarbij hij alle Cellosuites van Bach voor de derde keer op cd opnam. De cd kwam onlangs uit onder het label ‘Evil Penguin Classics’ samen met een dvd die concertoptredens in combinatie met diverse interviews en debatten bevat.

Het KamerorKest is een strijk-orkest dat zich voornamelijk toe-spitst op het repertoire vanaf de romantiek tot en met de 21ste eeuw. Daarbij wordt bijzondere aandacht besteed aan creaties van hedendaagse componisten.Van 2007 tot 2011 was Ivan Meylemans dirigent van Het Kamerorkest. In samenspraak met Dirk Coutigny, intendant van Het Kamerorkest én het Symfonieorkest Vlaanderen, wist Meylemans aan de hand van uitgekiende concertprogramma’s en uitstekende solisten uit binnen- en buitenland nieuwe wegen te bewandelen. Samen met stervioliste Ning Kam, tweede laureate van de Koningin Elisabethwedstrijd 2001, ging Het Kamerorkest vanaf 2011-2012 een nieuwe richting uit waarbij de solist voortaan de rol van dirigent én solist op zich neemt tijdens tuttiwerken en solopassages. Vorig seizoen verwelkomden we violist Lorenzo Gatto als solist en concertmeester, dit seizoen kijken we uit naar de producties met artistiek leider Ning Kam en cellist Pieter Wispelwey.

Page 8: Het Kamerorkest Brugge - Programmatoelichting bij concert 'Souvenir'

eerSte vioolNing KamNele CornillieHans CammaertDirk LippensTania Mestdagh

celloPieter WispelweyStefaan CraeynestJan MatthéMarijke Gonnissen

tWeede vioolMarleen YdiersEddy DesnijderAnne PasDirk GabrielsBrigitte Stepman

contraBaS

Lisa De Boos

altvioolEva Van De VenBarbara SmetLiesbeth De LombaertLaurence Genevois

klavecimBelJan Devlieger

muSici het kamerorkeSt

Eerstvolgend concert 'Onstuimige strijkers'

BARNABÁS KELEMEN viool

G. Holst St. Paul's Suite

W.a. mozart Vioolconcerto nr. 4

B. BartóK Divertimento voor strijkorkest

donderdaG 7 feBruari 2013, 20u15CC Het Perron, Ieper

zaterdaG 9 feBruari 2013, 20 uur

Miryzaal Conservatorium, Gent

zondaG 10 feBruari 2013, 11 uur

Kamermuziekzaal Concertgebouw, Brugge

Info & tickets

Het KamerorkestWestmeers 748000 Brugge

+32 (0)50 81 66 [email protected]