Het Groene Boek

34
Het Groene Boekje Duurzaam ontwikkelen, natuurlijk doen! Voorbeeldprojecten van Bouwfonds Ontwikkeling Versie 0.1 Juli 2009 Alleen voor intern gebruik

description

Het Groene Boekje, Duurzaam ontwikkelen, natuurlijk doen! Voorbeeldprojecten van Bouwfonds Ontwikkeling.

Transcript of Het Groene Boek

Page 1: Het Groene Boek

Het Groene BoekjeDuurzaam ontwikkelen, natuurlijk doen!Voorbeeldprojecten van Bouwfonds Ontwikkeling

Versie

0.1

Juli

2009

Alleen

voor i

ntern

geb

ruik

Page 2: Het Groene Boek

Duurzaam OntwikkelenNATUURLIJK DOEN!

Ontwikkelen op een manier die goed is voor mens en milieu, met een duurzame leefomgeving als resultaat. Dat is het centrale uitgangspunt bij de activiteiten van Bouwfonds Ontwikkeling. Als grootste gebiedsontwikkelaar van Nederland is het voor Bouwfonds Ontwikkeling, onderdeel van Rabo Vastgoedgroep, bijna een vanzelfsprekendheid dat duurzaamheid hoog in het vaandel staat. Niet alleen op het gebied van materiaalgebruik, de toepassing van energiezuinige en vaak innovatieve systemen, maar bijvoorbeeld ook bij het duurzaam inrichten van de leefomgeving.

Om vat te krijgen op de invloeden van milieuthema’s als bodem, water, lucht, geluid en energie op de ontwikkeling (en andersom!) hanteren we in projecten de zogeheten MRE-benadering. Hierbij zoeken we nadrukkelijk naar een balans tussen de Milieukundige aspecten van vastgoed- en gebiedsontwikkeling en de Ruimtelijke en Economische aspecten. Dat betekent in de praktijk dat milieukundige eisen een directe invloed kunnen hebben op hoe de gebouwde omgeving er uiteindelijk gaat uitzien. Daarbij kunnen de milieukundige eisen tot een ander kosten- en batenplaatje leiden en daarmee tot een ander ruimtelijk plan. Kortom, deze MRE-benadering garandeert een ‘optimale aanwending’ van gebouwen en gebieden; niet alleen milieutechnisch, maar ook juridisch en financieel.

In onze visie gaat duurzaamheid dan ook een flinke stap verder dan het uitdrukken van de energieprestaties van een gebouw in bijvoorbeeld een EPC of een lagere uitstoot van CO2. Het is ook daarom dat wij gebruik maken van duurzaamheidsprestatiesystemen als de gemeentelijke praktijkrichtlijnen GPR Gebouw voor woningen.

De duurzaamheidsprestaties die wij leveren, hoeven we niet onder stoelen of banken te steken. Daar zijn we trots op. Een recent onderzoek laat zien dat woningen in de regio Midden Nederland gemiddeld bijna een 8 scoren op de GPR-schaal (versie 3.2). Dat is veel beter dan wet- en regelgeving garanderen.

DuurzaamheidsagendaDe projecten in dit Groene boekje zijn voorzien van een indicatieve waardering. Daartoe is gebruik gemaakt van een zogeheten ‘Green Score Card’ geeft aan waarop een project zich onderscheidt van andere projecten. De verschillende duurzaamheidscriteria waarop een project kan scoren verwijzen naar de duurzaamheidsagenda van Bouwfonds Ontwikkeling. De duurzaamheidsagenda is bedoeld om invulling te geven aan de duurzaamheidsstrategie en vooral het operationaliseren ervan. Ze vormt een belangrijk onderdeel van de vernieuwingsagenda en is o.a. bedoeld om de groene reputatie van Bouwfonds Ontwikkeling te versterken.

Toelichting op de ‘Green Score Card’

GPR Gebouw Om de duurzaamheidsprestaties van onze woningen voor ons zelf en voor derden inzichtelijk te maken, is het de bedoeling ze voortaan de maat te nemen met GPR Gebouw. Dat is de meest gebruikte duurzaamheidsindicator voor woningen in Nederland en die gemeenten vaak voorschrijven.

Energie Het Lente-akkoord schrijft voor dat we het gebouwgebonden energiegebruik moeten reduceren en wel met 25% in 2011 en 50% in 2015. Daartoe dienen nieuwe, duurzame concepten te worden ontwikkeld; niet alleen technisch, maar vooral ook financieel.

Bodem Bodemsanering is van oudsher het grootste milieudossier binnen Bouwfonds. Het belang ervan zal toenemen naarmate we meer zullen ontwikkelen in bestaand bebouwd gebied door herstructurering, revitalisering en vooral transformatie van gebieden.

Water Water is van groot belang als het gaat om de gebruikswaarde en belevingswaarde van gebieden. Maar vooral ook vanwege klimaatverandering neemt het belang ervan toe. Bij water gaat het om de ontwikkeling van concepten en (proef)projecten in de praktijk.

Natuur en landschap Hierbij gaat het om projecten waarbij de rode en groene belangen bij elkaar worden gebracht en de opbrengsten uit woningbouw (rood) worden ge(her)investeerd in de inrichting, het herstel en beheer van natuur en landschap (groen en/of blauw).

Transformatie Een steeds groter deel van de (woning)bouwopgave zal worden gerealiseerd in bestaand bebouwd gebied. Door niet alleen oude bedrijventerreinen, maar ook glastuinbouw gebieden te transformeren naar nieuwe woongebieden zijn we zuinig met ruimte. Meer en meer zullen we bouwen op ‘brownfields’ in plaats van in ‘greenfields’.

(Gebieds)historie en identiteit Een onderwerp wat niet of nauwelijks bij duurzaamheidsvragen ter sprake komt is het behoud en/of herstel van structuren en de eigenheid van gebieden. Dat kunnen stedenbouwkundige en/of landschappelijke structuren zijn, maar ook voor een gebied karakteristieke bebouwing.

Mobiliteit en transport Gebiedsontwikkeling, mobiliteit en transport kunnen al lang niet meer los van elkaar worden gezien. Maar als het om duurzaamheid gaat, wordt mobiliteit dikwijls vergeten, zo lijkt het. Door dit thema te adopteren kunnen we ons onderscheiden van anderen.

Page 3: Het Groene Boek

Regio Midden (Amersfoort)

Page 4: Het Groene Boek

Het Groene BalkonZenderpark, IJsselsteinVOF Het Groene Balkon, een samenwerking van ABB Ontwikkeling, Bouwfonds Ontwikkeling en Slokker Vastgoed80 twee-onder-een-kap en vrijstaande woningenWNF Zonnewoningen. Individuele warmtepompen en zonneboilers. GPR score van gemiddeld 8+.Oplevering 2e helft 2009Midden (Amersfoort)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

Regio Midden (Amersfoort)

Het Groene Balkon in IJsselstein is het laatste stukje van de wijk Zenderpark. In een parkachtige omgeving worden 80 twee-onder-een-kap en vrijstaande woningen gerealiseerd. Voor alle woningen is een door het Wereld Natuurfonds (WNF) keurmerk van ‘Zonnewoning’ afgegeven. Dat betekent dat de woningen ten minste een 15% betere energieprestatie leveren dan het vigerend Bouwbesluit voorschrijft. Dat komt door een goede isolatie van de woningen en door gebruik te maken van duurzame energietechnieken, waaronder individuele warmtepompen én zonneboilers. Bovendien zijn voor de bouw van de woningen milieuvriendelijke materialen toegepast en is er gebruik gemaakt van FSC gecertificeerd hardhout uit duurzaam beheerde bossen. De duurzaamheid van de woningen komt ook tot uitdrukking in een zeer hoge score op de schaal van GPR Gebouw. Gemiddeld namelijk scoren de woningen een 8+.

De woningen scoren gemiddeld een 8+ op de schaal van GPR Gebouw.

Het Groene Balkon, Zenderpark, IJsselstein

‘Green Score Card’

april 2009 - naw #3132 33 Kwartaalmagazine over integrale gebiedsontwikkeling

Tilburg ontworpen aan de hand van GPR Gebouw. Dat vind ik veel.” Hij voelt er echter niets voor om GPR tot norm te verheffen. “Nee, dat werkt niet. Bij de ontwikkeling in 1995 hebben we nadrukkelijk belangenclubs zoals de AVBB, de NVM, de BNA en anderen betrokken. Dat heeft veel draagvlak opgeleverd. Bij elke update doen we dat opnieuw; we gebruiken ervaringen van gebruikers. Maar ik geef toe: het zou mooi zijn als het ministerie van VROM in een volgend Bouwbesluit iets zou doen met de GPR-systematiek.” Ook Mak voelt niet voor een GPR als dwingen-de norm. “Als communicatie-instrument met goede afspraken werkt het beter. Er is nu veel enthousiasme voor, men vindt het leuk om ermee te werken. Dat moet je koesteren.”Hoewel GPR Gebouw ontwikkeld is voor de professionele wereld, bevat het een consumentenlabel dat ook de koper of huurder van de woning iets zegt. In een aantal sterren (1 tot 5) en met korte statements worden de sterke punten van een woning aangegeven op het gebied van energie, water, gezond-heid en binnenmilieu. Makelaars gebruiken deze sterren al op bescheiden schaal. Mak: “Het zou mooi zijn als je dat steeds meer ziet. We willen het instrument mede daarom steeds verder verfijnen. En we gaan verder. Er is al een versie voor bedrijfsgebouwen en in de toekomst komt er een GPR voor zwembaden, winkels en winkelcentra. We werken ook aan een GPR Stedenbouw, waarmee de duurzaamheidsscores van een stedenbouwkundig plan kunnen worden bepaald.”

Hoge score voor het Groene BalkonTerug naar het Groene Balkon in IJsselstein. Mak: “Opvallend is dat deze wijk ook hoog scoort op de woonkwaliteit. Dat komt door allerlei maatregelen op het gebied van sociale veiligheid, toegan-kelijkheid, aanpasbaarheid en flexibiliteit.” Hij plaatst een relativerende opmerking: “GPR-scores zeggen alleen iets over het pand, dus over zaken die de ontwikkelaar zelf kan beïnvloeden. Een optimaal scorende woning kan in een minder leuke buurt staan of dicht bij een drukke weg. Daarover zegt GPR niets.”Het Groene Balkon, opgezet volgens een tuindorpmodel met veel groen, scoort op alle fronten hoog. Maar ook andere projecten van Bouwfonds Ontwikkeling blijken de toets van de GPR te kunnen doorstaan. Een eerste inventarisatie eind 2007 laat zien dat de woningen gemiddeld uitkomen tussen 7,5 en 8. Vanaf 1 januari 2009 gaat Bouwfonds alle woningen de maat nemen met GPR Gebouw. Daarmee wil Bouwfonds inzicht geven in de duurzaamheidsprestaties van woningen en gebieden die zij ontwikkelt; niet alleen voor haarzelf, maar vooral ook voor gemeenten en andere partijen die betrokken zijn bij deze ontwikkelingen. De implementatie van GPR Gebouw vormt dan ook een van de speerpunten van de zogeheten duurzaamheidsagenda van Bouwfonds Ontwik-keling voor dit jaar. «

Vanaf 1 januari 2009 toetst Bouwfonds Ontwikkeling alle nieuwe en bestaande bouwprojecten met de GPR

Vloerverwarming.

“Vloerverwarming zorgt voor gelijk­

matige en efficiënte warmte in huis.

Bovendien is er een positief effect op

de gezondheid. Radiatoren verspreiden

huisstof, vloerverwarming niet. Ook

scoor je op toekomstwaarde. Vloerver­

warming neemt, anders dan cv­radiato­

ren, geen woonruimte in beslag.”

Het Groene Balkon, IJsselstein: paradepaardje van duurzaam bouwenHet Groene Balkon in IJsselstein is het laatste stukje van de wijk Zenderpark. In een parkachtige omgeving worden 110 woningen gebouwd: 30 koopapparte-menten in het goed kopere segment, en 80 twee-onder-een-kap-, vrijstaand-geschakelde en vrijstaande woningen. De oplevering is in de tweede helft van 2009. In de wijk is bijzonder veel aandacht besteed aan duurzaam bouwen. De grondgebonden woningen voldoen aan hoog waardige eisen van milieutechniek en energiebeheersing en hebben daarom het certificaat ‘Zonnewoning’ gekregen, onder steund door het Wereld Natuur Fonds. Zo’n certificaat wordt alleen uitgereikt als de woning een EPC heeft die minimaal vijftien procent lager ligt dan genoemd in het Bouwbesluit, en als er minstens twee vormen van duur zame energietechnieken zijn toegepast, zoals een zonne boiler of een warmte-pomp. Beide zijn in het Groene Balkon toegepast. Daarnaast worden bij de bouw zoveel mogelijk milieuvriendelijke bouw materialen gebruikt.

GPR-scores Groene Balkon (vrijstaande woning)

Page 5: Het Groene Boek

De BronVathorst, AmersfoortBouwfonds Ontwikkeling, AM en Dura Vermeer64 twee-onder-een-kap woningen en 3 vrijstaande woningenWater in de wijk. Individuele combi-warmtepompen. Maximaal financieel voordeel voor bewoners.Start verkoop zomer 2009 Midden (Amersfoort)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

‘Green Score Card’

Regio Midden (Amersfoort)

Geheel in de traditie van Vathorst wordt De Bron een heel karakteristieke wijk met een eigenidentiteit. Absoluut middelpunt van de wijk (en eigenlijk van heel Vathorst) wordt de centraal gelegen waterplas van maar liefst 6,7 hectare. Hoewel de kwelwaterbronnen uit vervlogen tijden vooral symbolische waarde hebben, zal de wijk met zijn rijkdom aan water en culturele levendigheid wel degelijk een bron blijven. Naast de waterplas lopen er meerdere watergangen door De Bron. Veel woningen grenzen dan ook aan het water.Belangrijke energiebron voor dit project is de bodem. Door gebruik te maken van bodemenergie als duurzame warmte- en koudebron, kan een energieprestatie worden behaald die veel verder reikt dan het Lente-akkoord voorschrijft. Individuele combi-warmtepompen die meer comfort bieden door vloerverwarming en vloerkoeling. Dat is niet alleen beter voor het milieu, maar ook beter voor de portemonee van bewoners dan een standaard CV-ketel met eventuele airco. Het geselecteerde energieconcept biedt maximaal financieel voordeel voor de gebruikers.

Veel betere energieprestaties dan het Lente-akkoord

voorschrijft en maximaal financieel voordeel voor

bewoners.

De Bron, Vathorst, Amersfoort

Page 6: Het Groene Boek

Veenendaal-OostVeenendaalBouwfonds Ontwikkeling44 woningenCollectief WKO-systeem. Garantie voor lagere energielasten.Start verkoop zomer 2009 Midden (Amersfoort)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

Regio Midden (Amersfoort)

De bijdrage die Bouwfonds in dit project levert betreft een deelproject van 44 woningen in een totaalplan van 3500 woningen. In een latere fase realiseert Bouwfonds nog 42 woningen. De gemeente verzorgt de grondexploitatie en geeft bouwkavels uit naar rato van de bouwclaims die partijen hebben. Voor een duurzame energievoorziening van Veenendaal-Oost heeft de gemeente samen met de corporatie en een commerciële het energiebedrijf DEVO opgericht. In de wijk wordt een collectief warmte/koudesysteem aangelegd, waarop alle woningen (verplicht) worden aangesloten. Er komt geen gasleiding. DEVO exploiteert het warmte/koudenet en garandeert de eerste 5 jaar 15% lagere energielasten ten opzichte van de traditionele situatie met een op gas gestookte CV-ketel.

De gebruikers hebben gegarandeerd lagere energielasten; de eerste 5 jaar ten

minste 15% in vergelijking met een traditionele CV-ketel.

Veenendaal-Oost, Veenendaal

‘Green Score Card’

Page 7: Het Groene Boek

april 2009 - naw #3120 21 Kwartaalmagazine over integrale gebiedsontwikkeling

De afgelopen decennia was de industrie beeldbepalend voor de Vecht tussen Maarssen en Oud-Zuilen. Zonde, want de Vechtoevers zijn altijd een geliefde plek geweest om te wonen. Het vertrek van de industrie in 2002 bood dan ook de kans om dit stukje Vecht, in de volksmond ‘de bocht van Maarssen’, weer in authentieke Vechtse stijl terug te brengen. En hoe. Op de plek van het voormalige DSM-terrein wordt een geheel nieuw Vechtdorp gerealiseerd: Op Buuren. Basis hiervoor vormt de door betrokken partijen opgestelde Vechtvisie. Deze visie beschrijft hoe de woningontwikkeling in de Vechtstreek kan leiden tot behoud van cultuurhistorische identiteit. Vandaar uit is ook beschreven hoe in ‘de bocht van Maarssen’ het landschap gerestaureerd kan worden door er ‘Vechtse woonvormen’ te ontwikkelen.

Een echt Vechtdorp“Daarbij is”, vertelt Pascal Schreur, projectmanager bij regio Midden van Bouwfonds Ontwikkeling, “vooral gekeken naar de bebou-wingskenmerken van bestaande dorpen elders langs de Vecht. De bestudering daarvan levert een soort DNA-code op, en die is vertaald in een beeldkwaliteitsplan voor Op Buuren.”Op Buuren telt straks ruim 600 woningen, zowel koop als huur, die in drie deelplannen worden gebouwd. Hierbij gaat het om Op Buuren Dorp, Op Buuren Buiten en Op Buuren Park. Schreur: “Ieder deelplan heeft zijn eigen identiteit. Dat komt tot uiting in het samenspel van gebouwen en hun buitenruimte. Wij ontwikkelen in samenwerking met Kondor Wessels Projecten de woningen in het toekomstige dorp. Water speelt hierin een belangrijke rol omdat we de Vecht door middel van een gracht als het ware het dorp binnen-halen. Hier kunnen de mensen straks hun sloep aanmeren. En het dorp heeft natuurlijk slingerende straatjes, hofjes en een gezellig dorpsplein met de nodige voorzieningen.” De diversiteit van de bebouwing is een belangrijk kenmerk van Op Buuren. Schreur: “Er zijn acht architecten aan het werk gegaan met als gevolg dat een straatje van tien woningen door vier tot vijf verschillende architec-ten is getekend. Dat is tijdens de bouw een uitdagende klus, maar geeft straks wel die verscheidenheid die een dorp aan de Vecht zo eigen maakt. Er zijn straks statige herenhuizen aan de gracht, starters- en luxe appartementen en eengezinswoningen met een gevarieerde architectuur.” Op de locatie Op Buuren Buiten domi-neert het landelijk wonen geïnspireerd op de landgoederen en buitenplaatsen langs de vecht. Wonen midden in het groen met de sfeer van een landschapspark is mogelijk in Op Buuren Park.

Hoe verder met Op BuurenFase 1, 2 en 3 worden momenteel gerealiseerd en de eerste woningen zijn inmiddels opgeleverd. Binnenkort start de verkoop van fase 4.

Cultuurgoed behouden voor toekomstige generaties: ook dat is duurzaam ontwikkelen. Aan de Vecht bij Maarssen verrijst een nieuw dorp met het DNA van de historische Vechtstreek.

Ontwikkelen met de stijl van de Vecht

Op Buuren

Op BuurenMaarsenBouwfonds Ontwikkeling en Kondor Wessels Projecten550 woningenBodemsanering volledig voor risico van marktpartijen. Sanering en herontwikkeling stortplaatsen.Start verkoop begin 2009Midden (Amersfoort)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

‘Green Score Card’

Transformatie van de voormalige DSM kininefabriek naar een woongebied naar Vechts model. Niet alleen het dorpse Maarssen, maar ook de kenmerkende landgoederen langs de Vecht komen terug in het plan. De bodem op dit 17 ha groot terrein was sterk verontreinigd, bevatte onder meer enkele stortplaatsen, en is volledig voor risico en rekening van marktpartijen (Kondor Wessels Projecten) gesaneerd. Omdat de vervuiling van voor 1976 dateert, hoeft de vervuiler DSM voor de wet geen financiële bijdrage te leveren. Maar door de grond tegen een lagere prijs te verkopen heeft DSM indirect wel een financiële bijdrage geleverd. In totaal is er ongeveer 300.000 kuub grond per schip over het Amsterdam Rijnkanaal afgevoerd. Het terrein is daarmee geschikt gemaakt voor grondgebonden woningen.

Grootste bodemsanering volledig voor risico en rekening

van marktpartijen in Nederland.

Op Buuren, Maarssen

Regio Midden (Amersfoort)

Page 8: Het Groene Boek

Regio Midden (Amersfoort)

Door het vertrek van Kalkzandsteenindustrie CVK en de Connexxion-busremise is er een gebied ter grootte van 21 ha vrijgekomen voor herontwikkeling. Samen met een voormalige zandwinplas wordt het gebied getransformeerd naar een gecombineerd woon- en natuurgebied dat deel uitmaakt van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). De bodem ter plaatse van de oude kalkzandsteenfabrieken en de remise is gesaneerd. In totaal worden bijna 250 woningen in verschillende prijsklassen gerealiseerd aan de voet van de Grebbeberg aan oever van de Rijn.

Transformatie van verontreinigde bedrijventerreinen en

voormalige zandwinplas naar een gecombineerd woon- en

natuurgebied.

Vogelenzang, Rhenen

VogelenzangRhenenBouwfonds Ontwikkeling, Fortress en Van Wijnen Oost B.V.240 woningenWoningbouw in combinatie met aanleg Ecologie Hoofd Structuur (EHS)Start verkoop eind 2009 Midden (Amersfoort)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

‘Green Score Card’

Page 9: Het Groene Boek

Regio Noord-West (Haarlem)

Page 10: Het Groene Boek

Stad van de ZonHeerhugowaardBouwfonds Ontwikkeling en HallokatiesBijna 3000 woningen, voorzieningen en een 175 ha groot recreatiegebied3,75 megawatt energiecentrale door photovoltaïsche (PV) cellen op dakenuiteindelijk CO2-emissieneutraal dankzij windturbines in het recreatiegebiedNoord-West (Haarlem)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Regio

Regio Noord-West (Haarlem)

Stad van de Zon aan de zuidzijde van Heerhugowaard, grenzend aan Alkmaar en Langedijk, is geen doorsnee VINEX-locatie. Behalve bijna 3000 woningen met bijbehorende voorzieningen omvat het een meer dan 175 ha groot recreatiegebied dat bestaat uit bos en natuur en 75 hectare (zwem)water. Inspiratiebron bij zowel de verkaveling als de architectuur van de woningen is de zon geweest. Gestreefd wordt naar CO2-emissieneutraliteit voor de hele wijk. Te bereiken door het bouwen van energiezuinige woningen (zogenaamde ISO++ woningen) en vooral het op grote schaal toepassen van zonnepanelen op de daken met een totale capaciteit van maar liefst 3,75 megawatt. Ten slotte worden drie windturbines in het recreatiegebied geplaatst, waarmee Stad van de Zon ’s-werelds grootste CO2-emissieneutrale woonwijk is.

Met bijna 3.000 woningen de grootste CO2-emissieneutrale

woonwijk in de wereld.

Stad van de Zon, Heerhugowaard

‘Green Score Card’

Page 11: Het Groene Boek

Plantage de SniepDiemenGemeente Diemen, Bouwfonds Ontwikkeling en Dura Vermeer Vastgoed1200 woningen Bodemsanering en grootschalig WKO-systeem, met 1200 woningen de grootste in z’n soort.In uitvoeringNoord-West (Haarlem)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

‘Green Score Card’

Regio Noord-West (Haarlem)

De nieuwe woonwijk Plantage de Sniep wordt gerealiseerd door de gemeente Diemen en de Ontwikkelingscombinatie Bouwfonds Ontwikkeling en Dura Vermeer. De bouw wordt gerealiseerd op een tot voor kort zwaar vervuild bedrijventerrein. Daardoor is er niet alleen sprake van transformatie, maar ook van bodemsanering.Met gemiddeld bijna een acht scoren de woningen daarbij zeer hoog op de meetlat van GPR Gebouw. Bovendien ligt de energieprestatie 10 tot 20% onder de wettelijk vereiste. Alle 1200 woningen worden aangesloten op een duurzame energievoorziening, waarbij gebruik wordt gemaakt van bodemenergie (WKO). Daarmee is dit systeem de grootste in z’n soort. Het systeem reduceert de CO2 uitstoot met 50% en levert behalve comfortabel gekoelde woningen ook een financieel voordeel op voor de bewoners o.a. omdat de energielasten minder snel stijgen. Op 12 mei 2009 werd de eerste bron van het WKO-systeem geboord door minister Cramer van VROM. Zij ziet Plantage de Sniep als ‘het goede voorbeeld’ die laat zien dat het gebruik van bodemenergie goed is voor people, planet én profit.

Met 1200 woningen de grootste WKO in zijn soort

in Nederland.

Plantage de Sniep, Diemen

Page 12: Het Groene Boek

MariastichtingHaarlemBouwfonds Ontwikkeling381 woningen waarvan 13 grondgebonden woningen, 10 beneden-bovenwoningen en 358 appartementen. Daarnaast 10.000 m2 kantoren.Behoud van cultuurhistorische waarden. Collectief warmtepompsysteem voor comfort en lagere energierekening.Start verkoop begin 2009 Noord-West (Haarlem)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

‘Green Score Card’

Regio Noord-West (Haarlem)

Rond het negentiende-eeuwse monumentale hoofdgebouw van het vroegere Spaarneziekenhuis, plaatselijk beter bekend als Mariastichting, realiseert Bouwfonds Ontwikkeling het project de Mariastichting. De monumentale panden aan de rand van de Haarlemmerhout alsmede een deel van het oude ziekenhuis blijven gehandhaafd. Onder deze panden bevindt zich tevens de monumentale theekoepel van Bellevue. Onderzoek heeft onder meer uniek beschilderde wandbespanningen en een oorspronkelijke beschilderd stucplafond opgeleverd die de theekoepel tot een van de belangrijkste monumenten van Haarlem maken. Het gehele plangebied zal worden aangesloten op een duurzaam collectief warmtepompsysteem waardoor de bewoners en kantoren minder aanspraak hoeven te maken op fossiele energiebronnen. Daarnaast levert het extra comfort op door toepassing van enkel vloerverwarming en de mogelijkheid op koeling in de zomermaanden.

Comfortabel wonen in een historische omgeving met

een duurzame energievoorziening.

Mariastichting, Haarlem

Page 13: Het Groene Boek

Oostpoort (voorheen Polderweggebied)AmsterdamBouwfonds Ontwikkeling en MAB Ontwikkeling778 huur- en koopwoningen, winkels, bedrijfsruimte en voorzieningenTransformatie van voormalige gasfabrieksterrein en binnenstedelijk bedrijventerrein naar gecombineerd woon-werkgebied. Grootschalige bodemsanering in combinatie met aanleg ondergrondse parkeergarage. Behoud industrieel erfgoed.VoorbereidingNoord-West (Haarlem)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

‘Green Score Card’

Regio Noord-West (Haarlem)

Het Polderweggebied ligt tussen Amsterdam-Oost en de Watergraafsmeer. Het circa negen hectare grote gebied is het terrein van de voormalige Oostergasfabriek. Hier realiseren Bouwfonds Ontwikkeling en MAB Development samen met twee Amsterdamse corporaties 778 huur- en koopwoningen, winkels, bedrijfsruimte en voorzieningen, uniek voor de stad. Historisch waardevolle gebouwen die tot het culturele / industriële erfgoed van de stad behoren, blijven behouden. Tegelijkertijd is het Polderweggebied (thans Oostpoort geheten) een van de omvangrijkste saneringslocaties van Nederland. De samenloop van sanering en binnenstedelijke herontwikkeling is kenmerkend voor de (woning)bouwopgave waar we thans voor staan. Twee ingewikkelde processen die goed op elkaar moeten worden afgestemd; niet alleen om een veilige woon/werk-situatie te garanderen, maar ook om de overlast voor de omgeving te beperken tijdens de sanering en de herontwikkeling van het gebied.

De ontwikkeling van vastgoed als drager van één van de grootste bodemsaneringen

van Nederland.

Oostpoort (voorheen Polderweggebied),Amsterdam

Page 14: Het Groene Boek

Regio Zuid-West (Delft)

Page 15: Het Groene Boek

Gouwse OeversKwintsheulBouwfonds Ontwikkeling en Grondvest Westland12 geschakelde villa’s en 15 vrijstaande villa’sWater in de wijk. Duurzame mobiliteit en transport. Ecologische verbindingszone. Individuele warmtepompen in eigendom van kopers.Start verkoop begin 2009 Zuid-West (Delft)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

Regio Zuid-West (Delft)

Natuurlijk wonen aan je eigen vaarwater. Dat is het resultaat van de herstructurering van een deel van het glastuinbouwgebied van Kwintsheul, midden in het Westland. Het gebied is ontworpen als een aaneenschakeling van wooneilanden, die met elkaar verbonden zijn door middel van een fietsstraat die deel uitmaakt van een recreatieve fietsroute. De auto is hier te gast. Vrijwel alle woningen grenzen met de achter- en/of zijtuin aan het water. Dat biedt de mogelijkheid om vanaf een privé aanlegplaats door het Westland en verder te varen. De Gouwse Oevers is onderdeel van de ecologische verbindingszone tussen de kust en Midden Delfland. Om die verbinding te bevorderen zijn in de Holle Watering verschillende ecologische eilandjes aangelegd met een natuurlijke begroeiing. Verder speelt de oeverbegroeiing van de wooneilanden zelf een rol spelen in de ecologische verbinding. Voor een duurzame energievoorziening van de woningen wordt gebruik gemaakt van individuele warmtepompen die in eigendom zijn van de kopers. Daarmee is niet alleen een goede energieprestatie gegarandeerd, maar ook comfort door koeling en een maximaal kostenvoordeel voor bewoners. Die komen bovendien in aanmerking voor een klimaathypotheek.

Natuurlijk en comfortabel wonen aan je eigen vaarwater

in de ecologische verbindingszone tussen de kust en

Midden Delfland.

Gouwse Oevers, Kwintsheul

‘Green Score Card’

Page 16: Het Groene Boek

De BinckhorstDen HaagGemeente Den Haag en Bouwfonds OntwikkelingGemengd woon- en werkgebied van 130 ha over 20 tot 30 jaarTransformatie van voormalig gasfabrieksterrein De Binckhorst en andere bedrijven zoals een asfaltfabriek. Aanleg van een groot binnenstedelijk park.HaalbaarheidsfaseZuid-West (Delft)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

Regio Zuid-West (Delft)

De Binckhorst staat aan de vooravond van een ingrijpend transformatieproces van bedrijventerrein naar gemengd woon- en werkgebied. Duurzaamheid vormt het leidende principe bij de stedelijke ontwikkeling en de programmatische invulling. Geen overbodige mobiliteit over langere afstanden, geen autobewegingen als die niet nodig zijn. En ook: geen nieuwbouw in het Groene Hart, maar middenin de bestaande stad. Met de toevoeging van een groot park. De nieuwe Binckhorst toont zich in industriële uitstraling langs havens en sporen, in de bestaande en voormalige bedrijfspanden. Bestaande structuren blijven aldus in stand. Historie en identiteit blijven behouden. Werken naast wonen, architectuur van formaat letterlijk en figuurlijk. De duurzame ambities voor de nieuwe Binckhorst vertalen zich in extra inspanningen op de thema´s klimaat, mobiliteit, externe veiligheid, cultuurhistorie en sociale aspecten. Belangrijk punt van aandacht daarbij vormt bodemsanering.

Duurzaamheid als gezamenlijk streven.

De Binckhorst, Den Haag

‘Green Score Card’

Page 17: Het Groene Boek

DuingeestMonsterBouwfonds Ontwikkeling 240 woningenWoningbouw gecombineerd met landschapsherstel. Aanplant volwassen bomen en natuurlijke erfafscheidingen. Voor een duurzame energievoorziening wordt gebruik gemaakt van bodemenergie.Start bouwrijp maken begin 2009 Zuid-West (Delft)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

Regio Zuid-West (Delft)

Tweehonderd jaar geleden lagen er duinen op deze plek bij Monster. Ze maakten plaats voor boomgaarden en later voor kassen. Vanaf 2010 zijn de duinen hier weer te vinden, zij het bebouwd. Op het twaalf hectare grote gebied in Monster worden ongeveer 240 duurzame woningen ontwikkeld in combinatie landschapsherstel. In de duinenclave Duingeest worden glooiingen aangebracht en circa 300 volwassen bomen geplant, grove dennen. Daarnaast worden natuurlijke erfafscheidingen aangeplant in de vorm van duindoorn, duinroos en rododendrons, die passen in het oorspronkelijke duinlandschap en een broedplaats bieden voor vogels. Door bij de woningen straks verdiept en half verdiept te parkeren laat je de duinen groter lijken, kun je bomen met fatsoen kwijt en oogt het geheel groener. Voor een duurzame energievoorziening wordt gebruik gemaakt van bodemenergie met individuele bodemwisselaars. Hemel- en afvalwater worden van elkaar gescheiden.

We willen het landschap herstellenen en het gebied teruggeven aan de duinen.

Duingeest, Monster

‘Green Score Card’

Page 18: Het Groene Boek

De Groene KreekOosterheem, Zoetermeergemeente Zoetermeer en Bouwfonds Ontwikkeling20 watervilla’s en 45 flexibele woningen Nul energie voorbereid. Warmtepompen én zonne-energieOpgeleverd in 2006Zuid-West (Delft)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

Regio Zuid-West (Delft)

In de VINEX-wijk Oosterheem in Zoetermeer zijn 65 duurzame woningen ontwikkeld, waarvan 20 watervilla’s en 45 flexibele woningen. Het ontwerp van deze woningen is tot stand gekomen met intensieve bewonersparticipatie. Er zijn twee type flexibele woningen. Eén type vormt een wand van twee- en drielaagse woningen met daarboven een energiedak voor PV-cellen en zonneboilers als bindend element. Het andere type bestaat uit brede woningen rond binnenhoven. De woningen zijn bouwkundig voorbereid om energie nul (CO2 neutraal) te worden. Een deel van de woningen heeft een warmtepomp. Energieopwekking door PV-cellen en thermische zonne-energie met seizoensopslag zijn direct inpasbaar.

De woningen zijn bouwkundig voorbereid om energie nul

(CO2 neutraal) te worden.

De Groene Kreek, Oosterheem, Zoetermeer

‘Green Score Card’

Page 19: Het Groene Boek

Terra Verde / Nuova CampagneZoetermeerBouwfonds Ontwikkeling60 en 132 appartementen (respectievelijk Terra Verde en Nuova Campagne)Wonen aan een recreatiebos. Hoogwaardige materialen. Collectieve warmtepompen. Comfort van vloerverwarming en koeling.Opgeleverd in 2006 (Terra Verde) en 2008 (Nuova Campagne) Zuid-West (Delft)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

Regio Zuid-West (Delft)

Oosterheem is de jongste wijk van Zoetermeer en wordt een heel aantrekkelijke woonwijk met een hoogwaardig woon- en leefmilieu. Aan de rand van deelplan Buythen, direct aan het water van het Heemkanaal en langs het toekomstige Bentwoud realiseert Bouwfonds Ontwikkeling de bijzondere woongebouwen Terra Verde. Nuova Campagna ligt aan de noordrand van de wijk Oosterheem, direct aan het toekomstige recreatiebos Bentwoud. Nuova Campagna en Terra Verde zijn als enige wijken in Oosterheem aangesloten op een warmtepompsysteem. In de overige wijken van Oosterheem ligt stadsverwarming. Terra Verde en Nuova Campagna hebben een gezamenlijke warmtepompinstallatie met noodvoorzieningen opgenomen in Terra Verde.

Wonen aan het grootste recreatiebos van Zuid-Holland.

Terra Verde / Nuova Campagne, Oosterheem, Zoetermeer

‘Green Score Card’

Page 20: Het Groene Boek

Regio Zuid (Eindhoven)

Page 21: Het Groene Boek

PerkpolderHulstGemeente Hulst, provincie Zeeland, Bouwfonds Ontwikkeling en AMGemengd woon-werk-, recreatie- en natuurgebied.Milieukundig én economisch duurzame ontwikkeling. Klimaatadaptatie en –mitigatie, met aandacht voor zowel water als energie. 75 hectare buitendijks natuurgebied met voor Zeeland karakteristieke slikken en gorzen. Rood voor groen (natuur) en blauw (water). EU ComCoast demonstratieproject VoorbereidingZuid (Eindhoven)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

Regio Zuid (Eindhoven)

Een 18 holes golfbaan, een hotel, een jachthaven met 350 tot 500 ligplaatsen én 450 woningen. Samen met weidse natuur binnen- én buitendijks zijn het de belangrijkste ingrediënten van het Plan Perkpolder. Ze moeten de basis vormen voor een economisch én landschappelijk duurzame ontwikkeling van oostelijk Zeeuws-Vlaanderen. Aanleiding voor de planontwikkeling is het wegvallen van de veerverbinding Kruiningen - Perkpolder in 2003. Aandacht voor klimaatverandering uit zich in project niet alleen in duurzame energievoorziening. Belangrijk onderdeel van het project vormt de aanleg van een golfoverslag bestendige primaire waterkering en de aanleg van een zeer omvangrijk buitendijks natuurgebied die bestand zijn tegen de toekomstige zeespiegelstijging als gevolg van klimaatverandering. Het project is één van drie Nederlandse ComCoast demonstratieprojecten voor een nieuwe, veilige en leefbare kustverdediging van landen rond de Noordzee.

Europees ComCoast demonstratieprojecten voor een veilige en leefbare

kustverdediging van landen rond de Noordzee.

Plan Perkpolder, Hulst

‘Green Score Card’

Page 22: Het Groene Boek

Regio Zuid (Eindhoven)

Onlangs kende het ministerie van VROM een half miljoen euro subsidie toe aan de nieuw te ontwikkelen wijk Blixembosch Noordoost in Eindhoven. De subsidie, in het kader van de Unieke Kansen Regeling (UKR), is bedoeld om investeringen te doen voor de ontwikkeling van energiebesparende technieken. Blixembosch Noordoost krijgt als een van de eerste woonwijken in Nederland de status ‘energieneutraal’. De Eindhovense gemeenteraad heeft recent uitgesproken in de periode tussen 2035 en 2045 een ‘energieneutrale gemeente’ te willen zijn. Dit betekent dat het energieverbruik van zowel burgers en bedrijven als de gemeente Eindhoven tot het minimum is teruggebracht en dat de verbruikte energie duurzaam is opgewekt. De toegekende subsidie voor de wijk Blixembosch Noordoost is een belangrijke stap in deze richting. De energie voor deze Eindhovense wijk wordt straks duurzaam opgewekt door installaties in de wijk. En dat is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de portemonnee van de bewoners. Zij zullen namelijk lagere woonlasten hebben en minder afhankelijk zijn van stijgende energieprijzen. Ook is de verwachting dat de woningen hierdoor meer waard zullen worden.

Voorbeeldproject in kader van Unieke Kansen Regeling (UKR)

‘Op weg naar energieneutraal bouwen’.

Blixembosch, Eindhoven

BlixemboschEindhovenGemeente Eindhoven, Bouwfonds Ontwikkeling en Hurks Vastgoedontwikkeling450 woningenUKR-subsidie ‘Op weg naar energieneutraal bouwen’. Energieneutrale woonwijkVoorbereidingEindhoven (zuid

‘Green Score Card’

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

Page 23: Het Groene Boek

Regio Zuid (Eindhoven)

In Roosendaal wordt het verouderde industrieterrein tegen het centrum van de stad getransformeerd naar een nieuwe wijk met ruimte voor wonen, werken, recreatie en leren. De gemeente noemt Stadsoevers het meest ambitieuze vernieuwingsproject dat de stad Roosendaal ooit heeft ondernomen, vanwege de vernieuwende woonconcepten, het stedenbouwkundige ontwerp en de verschillende contrastrijke elementen in het gebied. Voor de provincie Noord-Brabant is het een proeftuinproject voor duurzame gebiedsontwikkeling. Stadsoevers komt te liggen op een deels verouderd bedrijventerrein op loopafstand van het centrum van Roosendaal. De bedrijven die er nu nog zitten, worden elders binnen Roosendaal gehuisvest. Een belangrijk obstakel, het spoor dat nu nog zorgt voor een scheiding tussen dit gebied en de stad, krijgt in de nieuwe plannen juist een brugfunctie. Stadsoevers wordt goed ontsloten en het station wordt beter bereikbaar gemaakt. Oude cultuurhistorische landschapsstructuren krijgen een prominente plaats in het gebied. De oude molenbeek wordt hersteld.

Proeftuinproject voor provincie Noord-Brabant voor duurzame gebiedsontwikkeling.

Stadsoevers, Roosendaal

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

StadsoeversRoosendaalGemeente Roosendaal, Bouwfonds Ontwikkeling en Proper StokCirca 900 woningen, stadskantoor, sporthal, kantoren, horecavoorzieningen en onderwijsvoorzieningenProeftuin duurzaamheid van provincie Noord-Brabant. Transformatie van binnenstedelijk bedrijventerrein en kanaalzone naar gecombineerd woon-leefgebied. Herstel oude Molenbeek, inpassen van de Vliet,Voorbereiding Zuid (Eindhoven)

‘Green Score Card’

Page 24: Het Groene Boek

Regio Zuid (Eindhoven)

De dynamiek van de snelweg en de rust van een bosrijke omgeving. Een groter contrast is haast niet denkbaar. Toch verenigt Bouwfonds Ontwikkeling beiden met elkaar in ‘Kijk… Boschkens’ in Goirle. Langs de A58 wordt op inventieve wijze een 14 meter hoge geluidswand van ruim 700 meter lang gerealiseerd die eveneens de achtergevel vormt van 172 woningen. Hoewel de locatie langs de snelweg anders doet vermoeden, vormt ‘Kijk… Boschkens’ een oase van rust. De woningen zijn allen - als onderdeel van het plangebied Boschkens - aangesloten op een warmtebron. De woningen worden zo in de zomer gekoeld en in de winter verwarmd door middel van een warmteopslagsysteem. Als onderdeel van de warmte/koudeopslag zijn alle woningen voorzien van vloerverwarming en een warmtepomp. De warmtepompen produceren op een duurzame manier energie en brengen de CO2-uitstoot aanzienlijk terug, waarmee het broeikaseffect wordt teruggedrongen. Dergelijke energiezuinige systemen worden wel vaker bij nieuwbouwprojecten toegepast, de schaal waarop dat gebeurt voor het plangebied Boschkens - ruim 800 woningen worden op het systeem aangesloten - is echter bijzonder te noemen.

Door afwijken van geijkte patronen is een oase van rust naast

de snelweg gerealiseerd tussen de snelweg en natuur.

Kijk… Boschkens, Goirle

‘Green Score Card’

Kijk… BoschkensGoirleBouwfonds Ontwikkeling in samenwerking met800 woningenWoningen als geluidswalGrootschalige toepassing van warmtepompenOplevering najaar 2009Zuid (Eindhoven)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

Page 25: Het Groene Boek

Bergh KwartierOssGemeente Oss, Bouwfonds Ontwikkeling en Brabant Wonen321 woningenTransformatie van binnenstedelijk bedrijventerrein. Bouw van geluidwerende woningen nabij station. BodemsaneringWordt gefaseerd opgeleverd vanaf 2008Zuid (Eindhoven)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

Regio Zuid (Eindhoven)

Het voormalige Bergoss-terrein, wat nu de naam Bergh Kwartier draagt, ligt tussen het spoorwegstation en het winkelcentrum, in het hart van Oss. Het plan, met een omvang van vijf hectare, omvat de herontwikkeling van het voormalige fabrieksterrein tot een woongebied dat bestaat uit 77 koopwoningen, 175 koopappartementen en 69 sociale huurappartementen en een openbare parkeergarage. De hoofdrol in het hoogwaardige inrichtingsplan is weggelegd voor de brede verbindingsas tussen het station in het zuidoosten en het centrum van Oss. Met een bestrating van rode bakstenen doet het patroon van deze ‘rode loper’ denken aan de weefpatronen van de oude tapijten van Bergoss. Langs de zuidoostkant keert de muur van het fabrieksterrein terug, met onderbrekingen waar de nieuwe straten lopen. De muur is door een kunstenaar voorzien van een op weefstructuren geïnspireerd patroon. De gevels zijn gemaakt van rode baksteen en voorzien van accenten aangebracht met patronen van grotere stenen. Verwijzend naar de fabriek wordt zilvergrijs metaal gebruikt voor de omlijsting van de ramen en de dunne dakoverstekken. Een knipoog naar vroeger, zowel in detail als in het gehele ontwerp.

Bergh Kwartier, een moderne woonwijk met een knipoog

naar het industriële verleden.

Bergh Kwartier, Oss

‘Green Score Card’

Page 26: Het Groene Boek

De LanderijeRoosendaalBouwfonds Ontwikkeling, AM en Dura Vermeer350 woningen waarvan 60 vrije kavelsOpenbaar groen in beheer bij bewoners als privétuinen.Laatste fase wordt opgeleverd in 2010 Zuid (Eindhoven)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

Regio Zuid (Eindhoven)

In landelijk gebied Het Laagveld wordt aan de oostkant van Roosendaal ‘de Landerije’ gerealiseerd in zes fases. Een bijzonder project dat de ruimte en rust van het buiten wonen combineert met de gezelligheid van de nabije stad. Landelijk, koloniaal en met heel veel groen. Dát zijn de voornaamste kenmerken van ‘de Landerije’. In het ontwikkelingsplan zijn meer dan 3.000 bomen opgenomen die het bosrijke karakter van de omgeving als het ware het hart van de Landerije intrekken. Iedere woning heeft een tuinzone aan de voorkant, waardoor de kavels met een brede strook privégroen worden vergroot. Opvallend, want hierdoor valt het beheer van het groen niet onder de verantwoordelijkheid van de gemeente Roosendaal maar van de bewoners zelf. Ten slotte is er dwars door de hele lengte van het project een bijzondere natuurzone gecreëerd: de Ecologische Parkzone waarin waterbeheer, natuurontwikkeling, speelmogelijkheden en recreatie worden gecombineerd. In fase 4 worden de bungalows voorzien van warmtepompen die comfort bieden door vloerverwarming en koeling.

Groen als kwaliteitsdrager van ‘de Landerije’.

De Landerije, Roosendaal

‘Green Score Card’

Page 27: Het Groene Boek

De Groote Wielen‘s-HertogenboschBouwfonds Ontwikkeling 64 woningen (in De Hoven)Individuele warmtepompen voor comfort en energiebesparing. Een watermachine als duurzaam gesloten watersysteem.Start verkoop medio 2009 Zuid (Eindhoven)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

Regio Zuid (Eindhoven)

Even ten noord-oosten van ‘s-Hertogenbosch begint de nieuwe wijk de Groote Wielen vorm te krijgen. In deze bijzondere waterrijke en groene omgeving worden een 6-tal verschillende woonbuurten gerealiseerd met woningen in diverse stijlen. De Hoven is één van de nieuwe woonbuurten in de Groote Wielen. In verschillende hofjes worden nostalgische woningen gebouwd in een architectuur die doen denken aan de jaren ‘30. Alle woningen worden qua energieverbruik 25 % onder de landelijke norm gebouwd. Er wordt op een goede manier met regenwater omgegaan in een zogeheten ‘watermachine’. Comfortabele woningen en energiebesparing gaan hand in hand. Bij de aankoop van hout is gekozen voor hout uit plantages, zodat oerbossen gespaard worden. Het water in de Groote Wielen is niet alleen bepalend voor de sfeer en indeling, het is duidelijk ook bedoeld om de waterhuishouding in het gebied zorgvuldig te regelen. In de Groote Wielen gebeurt dat via de eerder genoemde watermachine: een uniek en duurzaam gesloten watersysteem voor milieuvriendelijk waterbeheer.

Wonen in een nostalgische woning met het comfort van nu en een lage

energierekening.

De Groote Wielen, ’s-Hertogenbosch

‘Green Score Card’

De Watermachine

Page 28: Het Groene Boek

Regio Noord-Oost (Zwolle)

Page 29: Het Groene Boek

Regio Noord-Oost (Zwolle)

De gemeente Leek heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Dit is ook te zien in de wijk Oostindië. Het oorspronkelijke landschap is zichtbaar gebleven doordat houtwallen en waterlopen zijn behouden en vernieuwd. Ook oude dobbes zijn opgenomen in de nieuwe parken. Streekeigen, duurzaam en energiezuinig zijn de uitgangspunten van de wijk. Als voorbeeldproject wordt momenteel het Infohuis Oostindië gebouwd, een energie-0-woning, waarin diverse duurzaamheidsmaatregelen zijn toegepast. Een zonneboiler en zonnecellen op het dak, een warmtepomp en vergaande isolatie om er maar een paar te noemen. Het Infohuis wordt in september 2009 geopend en eerst ingericht als informatiecentrum. Later wordt de fraaie woning verkocht als vrijstaande villa. De duurzaamheidsmaatregelen zijn optioneel bij de door Bouwfonds te bouwen woningen.

Een energie-nul-woning als keuze voor de koper en nieuwe energieconcepten;

technisch én financieel.

Oostindië, Leek

‘Green Score Card’

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

OostindiëLeekBouwfonds Ontwikkeling20 woningenUnieke projectmatige toepassing van energie-nul-woningen. Speciale Rabobank hypotheekvorm voor maximaal voordeel voor de kopers.Oplevering infohuis september 2009 Noord-Oost (Zwolle)

Page 30: Het Groene Boek

De ZuidlandenLeeuwardenGemeente Leeuwarden, Bouwfonds Ontwikkeling, BAM en Heijmans6.500 woningenGebruik van een biogasinstallatie gekoppeld aan een stadswarmtenet.Oplevering vanaf 2008 tot de komende 20 jaar Noord-Oost (Zwolle)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

Regio Noord-Oost (Zwolle)

Verspreid in de Zuidlanden ten zuiden van Leeuwarden komen negen buurtschappen (‘buorren’) met daaromheen lommerrijke lanen. De oever van het Oude Diep krijgt een parkachtige invulling en er komt een steiger waar bootjes kunnen liggen. De Groene Bleek vormt het hart van één van de buurtschappen. Energie is in de Zuidlanden een speerpunt. Alle woningen van het buurtschap Techum (425 woningen), Jabikswoude (220 tot 240 woningen) en eventueel het buurtschap Unia (150 woningen) worden collectief verwarmd door een centraal ketelhuis. In het centrale ketelhuis is naast een aantal gasketels een biogasmotor geplaatst van de proefboerderij Nij Bosma Zathe. De vrijkomende duurzame warmte van de biogasmotor wordt daarbij nuttig gebruikt voor de verwarming van de woningen.

Een van de grootste biogasinstallaties van Nederland zorgt

voor verwarming van de woningen.

De Zuidlanden, Leeuwarden

‘Green Score Card’

Page 31: Het Groene Boek

Bouwfonds Ontwikkeling heeft midden in het groene dorp Gieten, het laatste stukje gelegen aan De Wiemel, 23 vrijstaande woningen, 50 twee-onder-één-kapwoningen en 26 seniorenwoningen gerealiseerd. De woningen hebben een klassieke vormgeving met veel kenmerken uit de jaren ‘30.Voorheen was hier vanaf de jaren ’20 van de vorige eeuw een slachterij (Udema) gesitueerd. De aan- en afvoer van vee en vlees ging in de eerste jaren per spoor. Een ook via afvalwaterlozingen had dit bedrijf een negatief effect op het milieu. Na opheffen van het deze vestiging in 1995 is, na de uitvoering van een bodemsanering, het terrein geschikt gemaakt voor wonen.

Een nieuw centrum voor Gieten.

Goorsenaere, Gieten

‘Green Score Card’

GoorsenaereGietenBouwfonds Ontwikkeling99 woningenTransformatie van een binnenstedelijk bedrijventerrein en spoorzone. Bodemsanering.Opgeleverd vanaf 2002 tot 2007 Noord-Oost (Zwolle)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

Regio Noord-Oost (Zwolle)

Page 32: Het Groene Boek

Net naast het centrum van Delfzijl verrijst de moderne, nieuwe woonwijk Doklanden. Deze wijk van 181 woningen wordt volledig omgeven door water. Alle appartementen, twee-onder-een-kapwoningen en vrijstaande villa’s hebben hierdoor een fraai uitzicht over de ‘uitlopers’ van het Damsterdiep.De zestien appartementen, veertig herenhuizen en 31 vrijstaande villa’s die Bouwfonds Ontwikkeling realiseerde, liggen bijna alle aan de fjorden die vanuit het Damsterdiep de wijk insteken. De waterrijke wijk - in de letterlijkste zin van het woord - biedt uitzicht over de haven van Delfzijl en de Eems die uitmondt in de Waddenzee.

Waterrijke villawijk naast het centrum van Delfzijl en de Waddenzee.

Doklanden, Delfzijl

‘Green Score Card’

DoklandenDelfzijlBouwfonds Ontwikkeling en Heuvelman-Ibis181 woningenBestaande waterstructuren integreren in het ontwerp. Transformatie van binnenstedelijk bedrijventerrein. Oplevering vanaf 2000 tot 2009 Noord-Oost (Zwolle)

Regio Noord-Oost (Zwolle)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

Page 33: Het Groene Boek

CPC-terreinCoevordenProvincie Drenthe, gemeente Coevorden, Bouwfonds Ontwikkeling en Esprit Planontwikkeling190 woningen en 6.000 m2 commerciële ruimteGrootschalige bodemsanering. Transformatie van binnen-stedelijke kanaal- en spoorzone naar gecombineerd winkel- en woongebied.VoorbereidingNoord-Oost (Zwolle)

Plaats

Betrokken partijen

Programma

Bijzonderheden

Fase

Regio

Regio Noord-Oost (Zwolle)

Het bedrijventerrein de Holwert is gelegen aan de westzijde van Coevorden tussen het kanaal Coevorden-Zwinderen en het spooremplacement Coevorden. De locatie CPC van 3,5 heactare ligt aan de zuidzijde van De Holwert en heeft de laatste jaren een verpauperde aanblik gekregen. In 1911 heeft het galvaniseerbedrijf CPC zich hier gevestigd. Door de bedrijfsactiviteiten van CPC en andere bedrijven die in de loop der jaren op het terrein aanwezig waren, is de bodem verontreinigd geraakt. Vooral het grondwater is vervuild, met chloorhoudende oplosmiddelen en met nikkel. De voorgenomen ontwikkeling van vastgoed (appartementen en commercieel vastgoed) op dit terrein vormt nu de aanleiding voor het saneren van de bodem. In opdracht van de Provincie Drenthe zal de bodem worden gesaneerd zodat de bodem geschikt wordt voor de voorgenomen ontwikkelingen.

De ontwikkeling van vastgoed vormt de aanleiding tot een grootschalige bodemsanering.

CPC-terrein, Coevorden

‘Green Score Card’

Page 34: Het Groene Boek

Bouwfonds Ontwikkeling

Hoofdkantoor

Westerdorpsstraat 66

3871 AZ Hoevelaken

Postbus 15

3870 DA Hoevelaken

Telefoon: 033 - 253 97 00

Regio Noord-Oost

Grote Voort 221

Postbus 10054

8000 GB Zwolle

Telefoon: 038 - 425 44 40

Regio Midden

De Brand 30

Postbus 1

3800 AA Amersfoort

Telefoon: 033 - 453 41 11

www.bouwfonds.nl

Regio Noord-West

Leidsevaart 590

Postbus 4376

2003 EJ Haarlem

Telefoon 023 - 530 66 03

Regio Zuid-West

Poortweg 4

Postbus 75

2600 AB Delft

Telefoon: 015 - 268 08 08

Regio Zuid

Kronehoefstraat 72

Postbus 6540

5600 HM Eindhoven

Telefoon: 040 - 265 98 59