Het gaat om mensen

GroenLinks Haren 2014-2018

Het gaat om mensen Programma 2014-2018 www.haren.groenlinks.nl

Informatie: lijsttrekker GroenLinks Haren Hans Sietsma Ereprijsweg 8 9753 AS Haren 06 - 29 56 12 76 hans.sietsma@gmail.com

Foto verantwoording: Zero Fotografie (p. 3 en 11), overige foto’s zijn rechtenvrij

3

Stel je voor ... Stel je voor... het gaat om mensen, niet om geld. Stel je voor... onze gemeente is 100% duurzaam. Stel je voor… we vinden groen belangrijker dan groei. Stel je voor... iedereen telt en doet mee. Stel je voor... de gemeente is er voor jou.

Stel je voor.... Dromerij?

Helemaal niet. Ik geloof in een betere toekomst. Waarin iedereen telt en iedereen meedoet. Waarin de gemeente mensen een handje helpt als dat nodig is. Ik wil een gemeente die echt luistert en mensen helpt bij hun plannen. Niet andersom.

Ik wil een gemeente die verantwoordelijkheid neemt voor de jeugdzorg, voor ouderenzorg, voor een effectief armoedebeleid. Een gemeente die sociale keuzen durft te maken en eerlijk delen voorop zet. Een gemeente die mensen aan het werk helpt. Haren is een mooie groene gemeente. Dat ik wil graag zo houden. Ik wil graag dat het hier nog duurzamer en milieuvriendelijker wordt: Landschap en natuur beschermen, flink investeren in schone energie, fiets en openbaar vervoer stimuleren, duurzaam bouwen. Dromerij? Ik denk van niet. Stel je voor.... Hans Sietsma lijsttrekker GroenLinks Haren

4

Het gaat om mensen

Programma GroenLinks Haren 2014-2018

Onze uitgangspunten

Investeren

De gemeente gaat veel meer investeren in nieuwe taken voor de jeugdzorg en ouderenzorg. Meer financiële steun is er voor initiatieven en samenwerkingsverbanden van inwoners en voorzieningen die Hareners gezamenlijk in stand houden voor de leefbaarheid. Voorbeelden zijn dorpshuizen, buurtverenigingen, de Culturele Raad, de Buurtbox en het zwembad. De gemeente besteedt minder geld aan gebouwen en infrastructuur. Duurzaamheid

Zorgvuldig omgaan met mens en woonomgeving is de basis voor besluiten en activiteiten van de gemeente. Onze dorpen liggen in netwerken van natuurgebieden en landschappen die extra aandacht nodig hebben. Onze speerpunten

1. De gemeente biedt ruimhartige ondersteuning van inwoners met een

minimuminkomen, met gerichte aanvullende inkomensregelingen en betaalbare kinderopvang. Meedoen aan sport en maatschappelijke activiteiten blijft betaalbaar voor gezinnen met kleine inkomens.

2. Jeugd en jongeren krijgen kansen om zelf initiatieven te nemen voor bijvoorbeeld sport- en ontmoetingsplekken. We ondersteunen ze bij de realisatie van hun ideeën.

3. Ouderen en kwetsbare groepen houden maximale invloed op de zorg die nodig hebben. Het persoonsgebonden budget blijft beschikbaar, ook in voorzieningen van de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning).

4. Beginspraak: inwoners kunnen al in een heel vroeg stadium meepraten over belangrijke beslissingen in de gemeente en hebben dan ook daadwerkelijk invloed. De gemeente bepaalt niet meer als enige wat er in de dorpen gebeurt.

5. Kleinschalige energiecoöperaties stimuleren en ondersteunen we. Zo kunnen meer mensen hun eigen energie gaan opwekken.

6. In bedrijvenpark Nescio staan duurzaamheid van de fysieke omgeving en de

bedrijvigheid centraal. De gemeente benadert actief bedrijven in de duurzame sector voor vestiging.

7. Oude gebouwen worden hergebruikt en eventueel voor andere doelen geschikt gemaakt.

5

De gemeente stimuleert initiatieven van bewoners

Haren en de buitendorpen zijn levendige gemeenschappen. Veel inwoners zetten zich in als vrijwilliger. Sportverenigingen, buurt- en dorpshuizen, scholen, de Culturele Raad, de ondernemersvereniging en maatschappelijke initiatieven worden draaiend gehouden door actieve Harenaars. Meer dan eens is ook in de gemeente Haren duidelijk geworden dat de verhouding tussen de lokale overheid en bewoners niet altijd goed is. Heftige discussies over de bestuurlijke herindeling, bouwprojecten in Haren-Noord, het gemeentehuis en Haderaplein en natuurlijk het zwembad getuigen hiervan.

Samen in gesprek gaan is een groot goed. Vervolgens blijkt meer dan eens dat boosheid en wantrouwen schrikbarende vormen aannemen. We doen er goed aan elkaars deskundigheid en kennis te benutten.

Op het bordje van de gemeente liggen forse opgaven: het huishoudboekje is niet op orde; de voorzieningen staan onder druk; de gemeente wordt verantwoordelijk voor de jeugdzorg, de Wet maatschappelijke ondersteuning wordt flink uitgebreid; voor mensen zonder werk wordt de verantwoordelijkheid groter en de vergrijzing neemt toe. Niemand weet hoe dat zal uitpakken.

De tijd waarin een gemeente van een min of meer voorspelbare toekomst uit kon gaan is voorbij. De rol van de overheid wordt steeds bescheidener en dat is goed. Te veel en te vaak nog gaat onze gemeente uit van een 'ouderwets' idee over de rol van de overheid. Het is beter burgers te steunen in hun eigen wensen en plannen in plaats van zelf alles te regisseren. Eerst te luisteren en een gesprek te organiseren bij grote vraagstukken en pas daarna besluiten te nemen.

De manier waarop door omwonenden een plan is gemaakt voor het Scharlakenbos en omgeving is een goed voorbeeld van hoe het ook kan. Ook nieuwe initiatieven die zorgboerderij De Mikkelhorst, buurt- en dorpshuizen, zwembad Scharlakenhof, ’t Clockhuys en het Biologisch Centrum ontwikkelen verdienen een stimulans.

We willen beginspraak: inwoners kunnen al in een heel vroeg stadium meepraten over belangrijke beslissingen in de gemeente en hebben dan ook daadwerkelijk invloed. De gemeente bepaalt niet meer als enige wat er in de dorpen gebeurt. De gemeente voert een actief en uitnodigend communicatiebeleid: gemeentelijke documenten en besluiten zijn eenvoudig beschikbaar en leesbaar. Inwoners kunnen daardoor meepraten en initiatieven nemen moeten gemakkelijk zijn te raadplegen.

6

Dat laat onverlet dat de gemeente een eigen rol heeft in het beschermen van wat zwak en weerloos is: mensen in armoede, mensen die zorg nodig hebben, mensen zonder werk, natuur en landschap. En de zaken die vanzelf spreken behoren natuurlijk in orde te zijn: veiligheid, lantaarnpalen die branden, wegen die zijn onderhouden, enzovoort. Er ligt een grote uitdaging op het gebied van duurzaamheid. Uit solidariteit met onze kinderen en kleinkinderen, uit respect voor een natuurlijke omgeving hebben we de verantwoordelijkheid om onze gemeente duurzamer te maken: energiezuiniger, zuiniger met materialen en zuiniger met de natuur. Inwoners met ambities op duurzaam gebied vinden in GroenLinks een bondgenoot. Betrek kunstenaars in een vroeg stadium bij ontwikkelingen in de openbare ruimte. Zorg dat gemeente, professionele kunstenaars en cultuurinstellingen de bewoners en amateurkunstenaars volop betrekken bij activiteiten, festivals en evenementen. Stimuleer het verbinden en samenwerken van culturele instellingen en verenigingen. Door verbreding ontstaat verdieping. Van het eigen initiatief van mensen verwachten we steeds meer: meer mantelzorg en vrijwilligerswerk. Het is cruciaal dat deze mensen ook een plek hebben waar ze terechtkunnen voor hulp en vragen. We mogen vrijwilligers niet zien als goedkope arbeidskrachten. Solidariteit, onderling respect en willen bijdragen aan de samenleving, dat zijn de waarden die we moeten koesteren.

7

Onze standpunten en ambities

Duurzaamheid en natuur

Voor inwoners van Glimmen, Haren, Noordlaren en Onnen willen we een gezonde woonomgeving: schoon, groen, heel en veilig. Alle gemeentelijke gebouwen en scholen worden energieneutraal. Natuur in en rond de gemeente krijgt een centrale rol en extra aandacht. Natuurgebieden worden zoveel mogelijk met elkaar verbonden. Zo krijgen dieren en planten meer kansen.

• We ondersteunen bewoners die natuur in hun straat de ruimte willen geven en

voortuinen beplanten. Onkruid pakken we milieuvriendelijk aan. • Ecologisch beheer van parken, bermen en oevers is de standaard. • De aanleg van gescheiden riolering voor afvalwater en regenwater is de inzet bij

nieuwe projecten en renovatie van bestaande systemen. • Voor de bedrijfsmatige ontwikkeling van het gebied in de Vork is serieuze

compensatie van natuur een voorwaarde

• Duurzaam verkeer is de norm met voorrang voor voetgangers, fietsers en openbaar vervoer. In het centrum willen we minder autoverkeer.

• Voor fietsers komen er meer fietsstroken en fietspaden. • Bij winkels en horecabedrijven komen meer fietsenstallingen. • Huurfietsen zijn beschikbaar bij het station en bij het transferium. • We stimuleren het gebruik van elektrische fietsen en auto’s en voorzien de

parkeerplaatsen van meerdere oplaadpunten. • Luchthaven Eelde krijgt geen gemeentelijke subsidie.

• Duurzaam bouwen bevorderen we: warmte/koude opslag, collectieve

energieopwekking, hogere isolatienormen, oriëntatie van gebouwen. • Inwoners en ondernemers krijgen informatie en hulp voor energiebesparende

maatregelen. • De straatverlichting wordt energiezuinig uitgevoerd. • De oprichting van lokale energiecoöperatie(s) stimuleren we. • In de gemeente Haren winnen we geen schaliegas.

8

Werk, inkomen en lokale economie

Alle burgers in Haren kunnen meedoen in de samenleving. Niemand mag buiten de boot vallen. Wie zelf niet in een inkomen kan voorzien krijgt ondersteuning van de gemeente. Voor ondernemers is de overgang naar een duurzame economie het moment voor vernieuwing. Energiebesparing, duurzame energieproductie en mobiliteit leveren nieuwe banen op!

• Stages en vrijwilligerswerk worden gestimuleerd in samenwerking met lokale ondernemers.

• Werkzoekenden werken niet langdurig met behoud van uitkering. Wie werkt verdient een fatsoenlijk salaris.

• Mensen met een lichamelijke beperking kunnen in principe overal aan het werk en vervoer is geregeld. Het is hun recht om zelfstandig en in eigen regie te kunnen werken.

• Mensen krijgen hulp bij de aanvraag van aanvullende inkomensvoorzieningen. Informatie is beschikbaar via de gemeentelijke website, folders en het lokaal loket.

• Bij aanvragen voor een uitkering wordt rekening gehouden met de specifieke situatie van de aanvrager.

• Bijstand is een recht, geen beloning voor een tegenprestatie: het doen van vrijwilligerswerk en dergelijke wordt niet verplicht maar wel aangemoedigd.

• De sanctiemogelijkheden in de (nieuwe) wetgeving worden beperkt gebruikt. • De sociale dienst benadert actief klanten en werkt oplossingsgericht en

ondersteunend.

• Startende ondernemers komen in aanmerking voor tijdelijk lagere onroerend goedbelasting en overbruggingskredieten.

• We stimuleren een duurzame lokale economie, mogelijkheden voor het plaatsen van zonnepanelen en het oprichten van lokale energiecoöperaties. Duurzame projecten en coöperaties die worden opgezet door ondernemers en/of bewoners worden ondersteund.

• In bedrijvenpark Nescio staan duurzaamheid van de fysieke omgeving (ecologisch groenbeheer) en de bedrijvigheid centraal. De gemeente benadert actief bedrijven in de duurzame sector voor vestiging.

• Bestaande winkelcentra versterken we en we ontwikkelen geen nieuwe winkelgebieden. Tijdelijk gebruik van leegstaande winkels bevorderen we.

9

Armoede

Ook in onze gemeente groeit het aantal mensen dat rond moet komen van een inkomen op bijstandsniveau. Een betaalde baan is niet voor iedereen weggelegd. Armoede is vaak niet zichtbaar, maar steeds meer inwoners (en werkende armen) hebben er jarenlang mee te maken.

• Geef kinderen uit gezinnen met een laag inkomen de mogelijkheid om lid te worden van een vereniging en zorg voor leermateriaal, zoals een computer thuis.

• Inwoners met een minimuminkomen kunnen rekenen op gerichte en aanvullende inkomensondersteuning en betaalbare kinderopvang.

• Zorg voor eenvoudige aanvraagprocedure voor inkomensondersteuning met één formulier voor alle regelingen.

• De kwijtschelding van gemeentelijke belastingen en de langdurigheidstoeslag worden automatisch verlengd zolang de aanvrager nog in de bijstand zit.

• Wijs huishoudens met een minimuminkomen op landelijke inkomensregelingen en bied hulp bij het aanvragen daarvan.

• Garandeer toegang tot schuldhulpverlening. Mensen met schulden worden altijd geholpen. Zorg voor een goede informatie via website, folders en hulpverleners en signaleer samen met onder andere woningcorporaties en zorgverzekeraars tijdig wanneer mensen in de schulden dreigen te raken.

• Een lokaal samenwerkingsverband van hulpverleners, vrijwilligersorganisaties en de gemeente maakt met ingang van 2014 actief werk van signalering van armoede in de dorpen. Met bewoners wordt persoonlijk contact gelegd, vooral wanneer ze behoren tot kwetsbare groepen.

• Bezuinigingen gaan vaak ten koste van mensen die al in armoede leven. Bezuinigingen worden daarom apart getoetst op stapelingseffecten.

• De gemeente Haren sluit zich aan bij de Stichting Urgente Noden Groningen, de Stichting Leergeld en het Jeugdsportfonds. Aanvragen voor hulp in nood en voor specifieke zaken zijn dan kansrijker.

• De voedselbank, kledingbank en andere maatschappelijke initiatieven die zich bezig houden met armoedebestrijding krijgen ondersteuning, waar nodig financieel.

10

Wonen en bouwen In Haren-Noord is na de realisatie van woningbouw in de deelgebieden 5 en 6 het bouwen klaar. We willen een totaalvisie voor verkeer, natuur, recreatie en duurzame energie in en rond het gebied. In onze gemeente worden betaalbare en energiezuinige woningen de standaard.

• Bij de nieuwbouwwijk in Haren-Noord wordt een recreatiegebied ingericht. • Oude en leegstaande gebouwen geven we een nieuwe bestemming. Het Biologisch

Centrum biedt mensen mogelijkheden voor wonen, kunst en ondernemen. • De gemeente is soepel in het aanpassen van bestemmingsplannen voor het

realiseren van bijzondere en collectieve bouwprojecten voor ouderen en jongeren.

• Bestaande sociale huurwoningen blijven beschikbaar voor de doelgroepen. • Nieuwe projecten voor sociale huurwoningen stimuleren we door gemeentelijke

korting op grondprijzen en ontwikkelingkosten. De gemeente kan zelf het voortouw voor sociale woningbouw nemen naar het voorbeeld van Assen.

• Met woningcorporaties komen afspraken over aanpassing van woningen zodat ouderen langer zelfstandig kunnen wonen.

11

Jeugd Positief jeugdbeleid daagt jongeren uit in hun talenten te ontwikkelen, kansen te grijpen en dromen waar te maken. Jeugdzorg is een nieuwe taak voor de gemeente en voor iedereen is er recht op passende zorg. Aanpak van de werkloosheid onder jongeren vereist extra inspanningen van ons.

• Voor het Huttenbouwdorp in de zomervakantie willen we een vaste standplaats. • Speelplekken voor kinderen geven we een meer natuurlijke en avontuurlijk

inrichting. • Jeugd en jongeren nodigen we uit om zelf plannen te bedenken voor sport- en

ontmoetingsplekken. Voor de uitvoering is geld en ondersteuning beschikbaar.

• Het Centrum voor Jeugd en Gezin doet meer aan actieve promotie op scholen, in buurt- en dorpshuizen en in het Clockhuys. De samenwerking met zorgadviesteams wordt versterkt.

• Onderwijs, kinderopvang, welzijn, zorg en sport komen onder één dak waar dat kan.

• De gemeentelijke regie voor de jeugdzorg vertaalt zich in minder bureaucratie en sneller reageren en organiseren en samenwerking met maatschappelijke organisaties in de wijk.

• Schoolverzuim pakken we actief en tijdig aan en is gericht op ondersteuning en preventie.

• Voor jongeren die niet naar school gaan organiseren we passend onderwijs en zorg in overleg met de ouders en het netwerk van de jongere.

• Met lokale ondernemers maken we afspraken over leer-werktrajecten voor jongeren.

• Er komen meer stageplekken voor jongeren met een uitkering. Ondernemers, de gemeente en beroepsopleidingen slaan hiervoor de handen ineen.

Zorg en Ouderen De ouderen in onze gemeente benaderen we niet zonder meer als speciale groep. Hun levenservaring en kennis willen we benutten in de lokale samenleving. Voorzieningen en activiteiten richten we niet alleen in voor ouderen, maar ook voor andere doelgroepen.

• In onze gemeente blijft het persoonsgebonden budget bestaan! • We stimuleren kleinschalig wonen voor ouderen. • Eigen regie van mensen is in ouderenzorg het uitgangspunt. • Mensen met een beperking of ziekte krijgen zorg zodat ze aan de samenleving

kunnen blijven meedoen of thuis kunnen blijven wonen. Zorg heeft een doel!

12

Onze kandidaten Onze eerste drie kandidaten op de lijst stellen zich voor:

Hans Sietsma (1956), lijsttrekker: “ Er is een hoop werk te doen in Haren. Ik wil me inzetten om het groene karakter van onze dorpen te behouden en te versterken. Ik wil in een gemeente wonen die pal staat voor mensen zonder werk, voor goede zorg voor onze jeugd, voor maximale steun in de WMO om jezelf te kunnen blijven redden. Daar ga ik me als lijsttrekker voor de nieuwe gemeenteraad voor inspannen.”

Eric Schenkel (1974): “Er is geen betere tijd dan nu om me sterk te maken voor GroenLinks. Het is nu de tijd om de omslag te maken. We kunnen en moeten kiezen voor een toekomst waarin groen en duurzaamheid vanzelfsprekend zijn en belangrijker dan geld. Alle kleine stappen die we zetten, zijn samen een grote. Dat is mijn motto en zo probeer ik politiek te benaderen.” Barbara Snabilié (1968): “ In mijn eerdere jaren in de gemeenteraad heb ik oog gekregen voor de aardigheden van de bewoners en de gemeente. Kwetsbare groepen in de samenleving rekenen op mijn aandacht. Sterke schouders kunnen nog steeds meer lasten dragen. Meer aandacht van de gemeente voor de effecten van gemeentelijk beleid op huishoudens met een minimuminkomen vind ik noodzakelijk.”

Van links naar rechts: Eric Schenkel, Barbara Snabilié en Hans Sietsma Onze overige kandidaten zijn: 4. Jeroen Niezen 5. Ria Rolf

6. Jan Rake 7. Jacqueline van Duinen 8. Johke Heerkens Thijssen 9. Nicolaas Kraft van Ermel 10. Sjoerd Sipma 11. Sipke Havinga 12. David van der Kellen 13. Marion Rohrich