Ontdek het BraBants trekpaard

in de grOene gOrdel

O N T D E K D E

Groene GordelV L A A M S - B R A B A N Tactiviteiten &

evenementen 2011

Foto: R

. Piessens

2 3

Toerisme Vlaams-BraBanT TrekT aan de kar

Het Brabants trekpaard heeft een rijke geschiedenis als belangrijke eco-nomische trekker voor de Groene Gordel. En nog steeds leeft de liefde voor deze reus hier verder.

Toerisme Vlaams-Brabant heeft zich daarom geëngageerd om mee het Brabants trekpaard de nieuwe, beloftevolle toekomst te geven die het verdient. Naast het verwezenlijken van een veulenpremie wordt drie jaar lang het toeristisch aanbod rond het trekpaard gestructureerd en de mogelijkheden naar de realisatie van een heus belevingscentrum on-derzocht. In het Vlaams-Brabantse Vollezele, de deelgemeente van Galmaarden waar de bakermat van het trekpaard gelegen is, worden plannen gesmeed voor niet enkel een permanente interactieve collectie, maar ook voor de verblijfplaats van een aantal trekpaarden, voldoende ruimte voor het tentoonstellen van werktuigen en koetsen en een ge-

zellige horecafaciliteit waar de bezoe-ker kan nagenieten bij een hapje en drankje uit de regio.

Monique SwinnenGedeputeerdeVoorzitter Toerisme Vlaams-Brabant

P3 inleiding

P4 hisToriek

P8 Bezienswaardigheden

P8 VollEzElE P10 SINT-PIETERS-lEEuw P11 lENNIkP12 DIlBEEkP13 oPwIjk P13 MEISE P14 STEENHuFFElP14 GRIMBERGEN P15 VIlVooRDEP16 kaMPENHouT P16 HaacHTP17 ouD-HEVERlEEP18 TERVuRENP18 HoEIlaaRTP19 alSEMBERGP20 PEPINGENP21 GooIk

P22 kalender

inh

ou

d

TrekPaarden in de groene gordeleen ontmoeting met het Brabants trekpaard is en blijft een impo-sante ervaring voor jong en oud, kenner of leek. toerisme vlaams-Brabant laat je met deze jaarlijkse brochure ken-nismaken met de rijke historiek van deze zachtaardige reus en toont je de plekken waar je ook werkelijk oog in oog kan staan met dit snuivend voorbeeld van levend erfgoed.hou je van rust en folklore, of eerder van actie en avontuur, het toe-ristisch aanbod in deze brochure neemt je mee langs musea, paar-denprocessies, op wandeling langs glooiende veldwegen, maar ook naar de dampende brede paardenruggen en daverende hoefslagen van prijskampen en menwedstrijden.dankzij dit veelzijdige karakter van het Brabants trekpaard biedt de regio van de groene gordel voor elk wat wils!

P4 P8

P224 5

histo

riek

De oorsprong van het BraBants trekpaarD

De wortels van het Belgisch trekpaard - in de volksmond het Brabants trekpaard of de Braban-der - liggen in het Pajottenland, meer bepaald in het dorpje Vollezele. In het midden van de 19de eeuw had men door de opkomst van de industriële revolutie zowel in West-Europa als in Noord-Amerika sterke paarden nodig met een betrouwbaar karakter om zware machines en schepen te trekken.

In heel Europa werden kampioenschappen ge-organiseerd en diverse rassen werden gekruist in de zoektocht naar een paard dat uitblonk in kracht, vriendelijkheid en elegante souplesse.

Ons land had in die periode al een uitstekende reputatie wat betreft de paardenfokkerij, maar men besefte dat met de promotie van een uni-form type trekpaard de kansen op export sterk zouden kunnen stijgen.

Remi Vanderschueren, zelf afkomstig uit de Denderstreek, vestigde in 1869 zijn stoeterij in Vollezele in de Repingestraat, de Haras de Vol-lezele, en kruiste drie rassen: de zogenaamde ‘Grijzen uit de streek van Nijvel’ en de ‘Kolossen uit de Mahaignestreek’ in de Ardennen met de ‘Dikken uit de Denderstreek’.

Het resultaat is het Brabants trekpaard, dat het kleine Vlaams-Brabantse dorpje Vollezele op de wereldkaart zette.

De glorieperioDe

Het Brabants trekpaard zou weldra uitgroeien tot het meest gevraagde werkpaard en het grootste exportproduct van het jonge België. Naast de familie Vanderschueren zorgden een aantal trekpaardliefhebbers uit de Denderstreek er voor dat op de erven van de verspreide Pajot-se hoeven meer en meer Brabantse trekpaarden

Van links nr rechts

Rêve d’Or: wereldkampioen in 1900 tijdens de wereldten-toonstelling in Parijs.Haras de Vol-lezele

Albion d’Hor: Belgisch kampioen 1923. Albion vererfde sterk de kleur bruinschimmel met een dynastie van superieure nakomelingen.

6

werden gekweekt en verhandeld; hun buren Jules Van Landuyt en Remi Mat-thijs waren eerder handelaars, die nauw samenwerkten met Jules Hazard en Thé-lesphore D’Hauwer.

Vollezele was centraal gelegen in de Dendervallei en werd al snel de spil van de handel in Brabantse trekpaarden. Aan het begin van de 20ste eeuw werd het Brabants trekpaard geëxporteerd naar heel Europa en zelfs de Verenigde sta-

ten. De piek van deze wereldhandel situ-eert zich in het interbellum, toen kende België zo’n 250.000 in het stamboek ingeschreven trekpaarden, waarvan er jaarlijks zo’n 30.000 werden uitgevoerd.

Op dat ogenblik kende het Brabants trekpaard zijn glorieperiode en lag het aan de basis van de welvaart van de toenmalige agrarische sector.

Brillant: de vos-hengst Brillant, geboren in 1968, zoon van Orange I, internationaal kampioen in Parijs, Londen en Amsterdam.

Avenir d’Herse: uitzonderlijk grote en forse zoon van Albion d’Hor, van 1927 tot 1932 beste fokhengst.

bezien

swa

ar

dig

hed

en

in de hoefslag van het brabants trekpaard.

in de groene gordel liggen de hoefsporen van de brabander ver-spreid. dit levende erfgoed en zijn imposante verleden kan je ont-dekken in kastelen, bij standbeelden en op evenementen.

het wandelnetwerk pajottenland biedt de mogelijkheid ter plaatse de omgeving te verkennen. de vermelding van de te volgen knoop-punten en het aantal kilometers geven je meteen een idee hoe lang je op stap bent.

7

22

Ka

lend

er

16 mei 2011

Jaarmarkt in Vilvoorde

menwedstrijd Brabantse trekpaarden

Organisatie: Stad Vilvoordeinfo: +32 (0)2-255 45 11

6 Juni 2011

Jaarmarkt in Zaventem

Trekpaarden en wedstrijden

Organisatie: Dienst Feestelijkheden Zaventem, info: Yves Vanhemele, +32 (0)2-717 89 25

13 Juni 2011 PinkSTermaanDag

Boeteprocessie in kampenhout

Trekpaarden onder het zadel.

Vertrek aan de kerk van Kampenhout.

Organisatie: Den Brabander, info: Frans Van Laerhoven, +32 (0)473-33 73 80.

menwedstrijd en exterieur-prijskamp in Steenhuffel

Tijdens de jaarmarkt is Domein Diepensteyn vrij toegankelijk.

Organisatie: menwedstrijd en prijskamp: Domein Diepensteyn, stoeterij@diepensteyn.be of +32 (0)52-31 74 49

Organisatie jaarmarkt: Jaarmarktcomité Steenhuffel, info: josdevoghel@hotmail.com

18 Juni

Jaarmarkt in Wolvertem

Prijskamp bereden en kampioen-merrie.

Organisatie: Jaarmarktcomité meise

21 JuLi 2011

Jaarmarkt in Bogaarden

Prijskamp Brabantse trekpaarden.

Organisatie: Jaarmarktcomité Bogaarden, info: edgard De Dobbeleer , +32 (0)2 360 33 14

14 auguSTuS 2011

Okkeziel Bruist in nederok-kerzeel

Doorlopend demonstraties (ploegen, eggen, zaaien, ...), officiële wedstrijd aangespannen en bereden Brabants Trekpaard (VFBT) en huifkarrondrit-ten (verniet rondrit mè boerepjière) met Brabants trekpaard.

Adres: Kruisstraat, Nederokkerzeel.

Organisatie: Den Brabander,info: Frans Van Laerhoven, +32 (0)473-33 73 80

Vlaams-Brabantse kwekers Belgisch Trekpaard, info: Theo Degreeff, +32 (0)475-70 20 16

Vlaamse Fokkers Belgisch Trekpaard, info: Jan Deboitselier +32 (0)473-88 68 34

COLOFON: Deze brochure is een uitgave van Toerisme Vlaams-Brabant vzw / Mei 2011 / Redactie: Barbara TemmermanFoto’s: © Toerisme Vlaams-Brabant, Papiermolen Herisem, Dominique Verhulst, Stefan Dewickere, Lander Loeckx, Hilse DG, Vlaams-Brabantse Kwekers van het Belgisch Trekpaard, Vereniging ter Bevordering van het Belgisch Trekpaard, Den Brabander, Nationale Plantentuin Meise, deelnemende ge-meenten en horeca / Lay-out: grafische cel provincie Vlaams-Brabant / Druk: Enschedé-Van Muysewinkel / VU: Ed Goris, Toerisme Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven / Ond.nr.: 0422.667.404 / Wettelijk depot: D/2011/4058/04Deze brochure is met de grootste zorg samengesteld, Toerisme Vlaams-Brabant vzw is niet aansprakelijk voor eventuele wijzi-gingen en/of onnauwkeurigheden in de opgenomen gegevens.

4 5

hisTo

riek

de oorsProng Van heT BraBanTs TrekPaard

De wortels van het Belgisch trekpaard - in de volksmond het Brabants trekpaard of de Braban-der - liggen in het Pajottenland, meer bepaald in het dorpje Vollezele. In het midden van de 19de eeuw had men door de opkomst van de industriële revolutie zowel in west-Europa als in Noord-amerika sterke paarden nodig met een betrouwbaar karakter om zware machines en schepen te trekken.

In heel Europa werden kampioenschappen ge-organiseerd en diverse rassen werden gekruist in de zoektocht naar een paard dat uitblonk in kracht, vriendelijkheid en elegante souplesse.

ons land had in die periode al een uitstekende reputatie wat betreft de paardenfokkerij, maar men besefte dat met de promotie van een uni-form type trekpaard de kansen op export sterk zouden kunnen stijgen.

Remi Vanderschueren, zelf afkomstig uit de Denderstreek, vestigde in 1869 zijn stoeterij in Vollezele in de Repingestraat, de Haras de Vol-lezele, en kruiste drie rassen: de zogenaamde ‘Grijzen uit de streek van Nijvel’ en de ‘kolossen uit de Mahaignestreek’ in de ardennen met de ‘Dikken uit de Denderstreek’.

Het resultaat is het Brabants trekpaard, dat het kleine Vlaams-Brabantse dorpje Vollezele op de wereldkaart zette.

de gloriePeriode

Het Brabants trekpaard zou weldra uitgroeien tot het meest gevraagde werkpaard en het grootste exportproduct van het jonge België. Naast de familie Vanderschueren zorgden een aantal trekpaardliefhebbers uit de Denderstreek er voor dat op de erven van de verspreide Pajot-se hoeven meer en meer Brabantse trekpaarden

Van links nr rechts

Rêve d’Or: wereldkampioen in 1900 tijdens de wereldten-toonstelling in Parijs.Haras de Vol-lezele: vroegere triomfenAardappel-oogst

Albion d’Hor: Belgisch kampioen 1923. Albion vererfde sterk de kleur bruinschimmel met een dynastie van superieure nakomelingen.

Foto: R

. SpiessensFoto

: R. Piessens

Foto: E. G

oedleven

Foto: R

. Piessens

6

werden gekweekt en verhandeld; hun buren jules Van landuyt en Remi Mat-thijs waren eerder handelaars, die nauw samenwerkten met jules Hazard en Thé-lesphore D’Hauwer.

Vollezele was centraal gelegen in de Dendervallei en werd al snel de spil van de handel in Brabantse trekpaarden. aan het begin van de 20ste eeuw werd het Brabants trekpaard geëxporteerd naar heel Europa en zelfs de Verenigde Staten.

De piek van deze wereldhandel situeert zich in het interbellum, toen kende Bel-gië zo’n 250.000 in het stamboek inge-schreven trekpaarden, waarvan er jaar-lijks zo’n 30.000 werden uitgevoerd.

op dat ogenblik kende het Brabants trekpaard zijn glorieperiode en lag het aan de basis van de welvaart van de toenmalige agrarische sector.

Brillant: de vos-hengst Brillant, geboren in 1968, zoon van Orange I, internationaal kampioen in Parijs, Londen en Amsterdam.

Avenir d’Herse: uitzonderlijk grote en forse zoon van Albion d’Hor, van 1927 tot 1932 beste fokhengst.

Bezien

swa

ar

dig

hed

en

in de hoefslag Van heT BraBanTs TrekPaard

in de groene gordel liggen de hoefsporen van de Brabander ver-spreid. dit levende erfgoed en zijn imposante verleden kan je ont-dekken in kastelen, bij standbeelden en op evenementen.

de wandelroutes in de groene gordel bieden de mogelijkheid ter plaatse de omgeving te verkennen.

7

Foto: R

. Piessens

8 9

1. Vollezele

museum Van heT Belgisch TrekPaard en sTandBeeld Van sTamVader BrillanT

wil je graag weten hoe het Bra-bants trekpaard het Pajottenland op de wereldkaart zette? of hoe het komt dat amerikaanse paar-denliefhebbers allemaal het dorp-je Vollezele kennen?

Bezoek dan het Museum van het Belgisch Trekpaard, gesticht door Philippe van Dixhoorn, afstam-meling van de oorspronkelijke fokkers en opgegroeid tussen de trekpaarden.

Dompel je onder in de fascine-rende wereld van deze vriende-lijke reus en ontdek zijn glorieuze

verleden en nieuwe beloftevolle toekomst aan de hand van au-thentieke voorwerpen en unieke artefacten.

Benieuwd waarom in de 19de eeuw oost-Europese zigeunerko-ningen met zakken vol goud af-zakten naar het Pajottenland?

je komt het te weten in het Mu-seum van het Belgisch Trekpaard, gevestigd in het voormalige ge-meentehuis van Vollezele, met het standbeeld van Brillant van Ron Deblaere als overbuurman.

Museum van het Belgisch TrekpaardOudstrijdersplein, 1570 Vollezele +32 (0)55-60 32 98www.museumvanhetbelgischtrekpaard.bemuseum.trekpaard@hotmail.com

Enkel te bezoeken na afspraak en o.l.v. een gids. Toegang 1,50 euro; groepen vanaf 10 personen: 1,25 euro.

Domein SteenhoutKasteelstraat 34, 1570 Vollezele +32 (0)54-56 86 09www.steenhout.comhorses@steenhout.com

CongobergCongobergstraat, 1570 Vollezele

1. vollezele museum van het Belgisch Trekpaard en standbeeld stamvader Brillant

2. sint-pieters-leeuw kasteelpark groenenberg en veulens spotten

3. lennik standbeeld van oerhengst Prins en Brabantse trekpaarden en veulens spotten

4. dilbeek snuif de sfeer op van de paar-denmarkt en de sint-hubertusviering

5. Opwijk Beleef de folklore van de sint-Paulusprocessie

6. meise Paard en kar in de Plantentuin7. steenhuffel Brabantse trekpaarden in

de kleuren van schuimend bier 8. grimbergen Paardentram en jaar-

markt9. vilvoorde stad van de ‘Pjeirefretters’10. kampenhout door de velden met de

huifkar11. haacht hof ten dormaal 12. Oud-heverlee oneindige bosdreven

te paard13. tervuren Paarden zegenen ter ere van

sint-hubertus14. hoeilaart Te paard tussen de beuken-

kathedralen van het zoniënwoud15. alsemberg Paarden bij de Papiermolen16. pepingen Benedictusommegang17. gooik Tradities en trekpaarden

PROVINCIE VLAAMS-BRABANT

BRUSSEL

GROENE GORDEL HAGELAND

LEUVEN

11

13 12

14

16 18

19

17

15

117 116 115114

113

110

111

112

TiPs Voor een dagje uiT Combineer een bezoek aan het Museum van het Belgisch Trekpaard met een verkenning van het glooiende landschap van het Pajot-tenland.

De Walgraevewandeling (7 km) start aan het Oudstrijdersplein, waar het museum gelegen is. Volg de zeshoekige rood-witte bordjes langs het traject.

Wie graag na zijn museumbezoek kennis-maakt met een echt Brabants trekpaard, kan op voorhand contact opnemen met Domein Steenhout. Daar kan je op reservatie met de paardentram de omgeving verkennen.

De paarden van stoeterij Steenhout grazen op de Congoberg. Op deze voor wielertoeristen legendarische heuvel heb je een prachtig uit-zicht over de streek.

BraBanTse kouTers

dijleland

PajoTTenland en zenneVallei

BrusselleuVen

10 11

3. lennik

sTandBeeld Van oerhengsT Prins en BraBanTse TrekPaarden en Veulens sPoTTen

Het grote marktplein van lennik wordt gedomineerd door het imposante stand-beeld van de hengst Prins, Trots van Bra-bant. Dit bronzen beeld is een realisatie van kunstenaar koenraad Tinel als sym-bool voor de landbouwtraditie van het Pajottenland.

De legende van deze bruine hengst en zijn eigenaar auguste oreins spreekt tot de verbeelding. auguste kocht in 1866 een zware, lichtbruine, goedgekeurde, 30 maanden oude hengst uit de Denderval-lei, bijgenaamd Gugusse (naar auguste?). zij reden van hoeve naar hoeve voor de dekdienst aan 10 Belgische frank in goud-waarde. Gugusse kende een enorm suc-ces. Na heel wat omzwervingen kwam de veertienjarige hengst terecht bij jules Ha-zard die hem liet inschrijven als orange I (naar oreins?). Daar stichtte deze hengst de mooiste stal van het land en bereikte de uitzonderlijke leeftijd van 21 jaar.

al onze trekpaarden stammen van oran-ge af, zijn twee bekendste zonen waren Brillant (waarvan het standbeeld in Volle-zele staat) en jupiter.

TiPs Voor een dagje uiT Bezoek aansluitend het 45 ha grote kasteel-

park met zijn unieke azaleacollectie. Wie houdt van nog meer plantaardig moois kan nadien terecht in de Rozentuin van Coloma.

TiPs Voor een dagje uiT Wie een dagje plant in de omgeving van

Lennik kan aan het standbeeld vertrekken op ontdekking in het Pajottenland via het Wandel-netwerk Pajottenland.

Voor de ridders en jonkvrouwen in spe is een bezoek aan het Kasteel van Gaasbeek een aan-rader! Maar ook het Kasteeldomein en de Mu-seumtuin van Gaasbeek zijn niet te missen voor groenliefhebbers.

Ook in de glooiende weiden van Fokkerij Bal-juwhuis dartelen in het voorjaar en de vroege zomer de Brabantse trekpaardveulens. Wandel naar de Onderstraat te Gaasbeek of via het Wandelnetwerk Pajottenland naast het kas-teeldomein van Gaasbeek naar Sint-Laureins-Berchem voor een aai over hun zachte neus.

Park van GroenenbergKonijnestraat 172, 1602 Vlezenbeek (ingang gelegen tegenover de ingang van Kasteel van Gaasbeek, je stelt dit adres dan ook in je GPS in: Kasteelstraat 40, 1750 Gaasbeek)

Rozentuin ColomaJ. Depauwstraat 25, 1600 Sint-Pieters-Leeuw

Standbeeld van Prins en startplaats Wandel-netwerk Pajottenland Markt, 1750 Sint-Kwintens-Lennik . Volg knooppun-ten 1, 131, 119, 102, 103, 118, 134, 139, 137, 130, 13, 148, 147, 142, 143 (ongeveer 10 km).

Kasteel van GaasbeekKasteelstraat 40, 1750 Gaasbeek+32 (0)2-531 01 30 - www.kasteelvangaasbeek.be kasteelvangaasbeek@vlaanderen.be

Kasteeldomein en Museumtuin GaasbeekKasteelstraat 40, 1750 Gaasbeek+32 (0)2-454 86 33

Fokkerij Baljuwhuis GaasbeekParkeer op de parking van het Kasteel van Gaasbeek.Wandel naar de Onderstraat of neem het Wandelnet-werk Pajottenland naar Sint-Laureins-Berchem (5 km). Knooppunten: 124, 112, 7, 114, 113, 116, 11, 111, 124.

2. sinT-PieTers-leeuw

kasTeelPark groenenBerg: BraBanTse TrekPaarden en hun Veulens sPoTTen!

wie op zoek is naar een ideaal gezins-dagje uit kan gaan Brabantse trekpaar-den spotten en misschien wel aaien in de weides van kasteelpark Groenenberg. In deze weides staan het hele jaar door Brabantse trekpaarden met hun veulens.

Het Brabants trekpaard heeft een aparte plaats in het hart van Vlaams-Brabant. Dit voorbeeld van levend patrimonium dreigt echter te verdwijnen, aangezien zijn oorspron-kelijke functie in de landbouw zo goed als ver-dwenen is.

Toerisme Vlaams-Brabant zet zich in om deze sympathieke reus een nieuwe toekomst in de toeristische en culturele sector te geven. Het trekpaard met zijn vriendelijke blik en krach-tig voorkomen is immers een aantrekkings-pool voor velen, jong en oud, paardenliefheb-ber of leek.

Om deze toekomst de nodige perspectieven te bieden heeft Toerisme Vlaams-Brabant vanaf 2011 een veulenpremie ingesteld. Dit houdt in dat alle Vlaams-Brabantse recreatieveulens en hun fokkers kunnen rekenen op een premie van 200 euro per veulen.

Door het expliciet tonen van deze veulens op manifestaties en het Brabants trekpaard te promoten als toeristisch icoon, kan het grote publiek kennismaken met zijn rijke historische impact en zo het trekpaard en zijn vriendelijk karakter ook van dichtbij leren kennen.

waarom BraBanTse TrekPaardVeulens sPoTTen?

Foto: Papierm

olen Herisem

12 13

4. dilBeek

snuif de sfeer oP Van de PaardenmarkT en de sinT-huBerTusViering

kom paarden kijken, aaien en voor de liefhebber misschien wel kopen op één van de paardenmarkten van Dilbeek. Voor het gemeentehuis verzamelt dan een bonte mengeling van viervoeters, maar er wordt ook nieuw en tweede-hands materiaal verkocht. Gratis pony-ritjes voor de kindjes tussen 10 en 13u.

laat je paard (of ander huisdier) zegenen op de Sint-Hubertusviering te Dilbeek. jaarlijks nemen aan deze optocht 350 ruiters te paard en met koets deel, even-als dierenliefhebbers met hond, poes, ...

Het geheel wordt opgeluisterd door de lembeekse jachthoornblazers, getooid met hun decoraties, en uiteraard worden de dieren gezegend door pastoor D’oers.

6. meise

Paard en kar in de PlanTenTuin

Vanaf april tot en met september kun-nen de bezoekers van de Plantentuin iedere namiddag op zon- en feestda-gen gratis meerijden met paard en kar. Heel de namiddag kan men opstappen aan de hoofdingang, het Plantenpaleis, de Balatserre en de oranjerie. jaarlijks kan je ook in Meise terecht voor de jaar-markt, waarop Brabantse trekpaarden prominent aanwezig zijn.

5. oPwijk

Beleef de folklore Van de sinT-PaulusProcessie

jaarlijks gaat sinds 1902 in juni of juli in opwijk de processie rond van Sint-Paulus, patroonheilige van opwijk. In de processie beelden duizend gekostumeer-de figuranten het leven, de verheerlijking en het patroonschap van Sint-Paulus uit. In de optocht trekken ook 350 paarden, 11 praalwagens, talrijke vaandeliers, ver-schillende muziekmaatschappijen en ko-

ren mee. Na afloop is er zegening van de paarden, de ruiters, de bedevaarders en de groepen.

Dilbeekse paardenmarkten28 mei, 30 juli en 24 september 2011, telkens van 9 tot 13 uurGemeenteplein 1, 1700 Dilbeek Alle info bij Carl Himeleers+32 (0)475-73 12 84

Sint-Hubertusviering6 november 2011 om 12 uurGemeenteplein 1, 1700 Dilbeek Alle info bij Carl Himeleers+32 (0)475-73 12 84

Sint-PaulusprocessieZondag 26 juni 2011 om 15 uur.De processie vertrekt op Heiveld, 1745 Opwijk.Inschrijvingen voor figuranten en ruiters welkom! Willy Segers, Gemeenschapscentrum Hof ten Hemel-rijk, Kloosterstr 7, 1745 Opwijk, +32(0)475-36 13 33

Nationale Plantentuin van BelgiëDomein van Bouchout, Nieuwelaan 38, 1860 Meisewww.plantentuinmeise.be

Jaarmarkt in Meise-Wolvertem iedere derde zaterdag van juni (18 juni 2011)

wist je dat...?* ... de dracht van een Brabants

trekpaard 11 maanden bedraagt?

Als het veulen ter wereld komt staat

het meestal na een uur op. In de

eerste weken is het onafscheidelijk

van zijn moeder.

wist je dat...?* ... het Belgisch trekpaard en het Brabants trekpaard

hetzelfde ras zijn? De volksnaam Brabants trekpaard

kwam in gebruik omdat zijn oorsprong in Vlaams-Brabant

ligt. In Vollezele werden meerdere rassen gekruist tot het

trekpaard dat wij nu kennen.

Er bestaat ook een Vlaams paard, maar dit vosse paard

met witte manen is een koudbloedras apart.

Foto’s: c. H

imeleers

Foto: Papierm

olen Herisem

Foto: N

ationale Plantentuin

14 15

7. sTeenhuffel

BraBanTse TrekPaarden in de kleuren Van schuimend Bier

In Steenhuffel kunnen paardenliefheb-bers terecht bij Domein Diepensteyn. Dit omwalde gravenkasteel ligt in de vallei van de Molenbeek in de landelijke Bra-bantse kouters. In de stoeterij leven zo’n twintig vosse trekpaarden, goudkleurig van vacht en met wapperende witte ma-nen, de kleur van een frisse pint.

je kan op de stoeterij op afspraak te-recht voor het africhten of fokken van paarden, meninstructies, mendopen, promotieritten, natuurritten met pick-nick, trekpaardenshows ...

Stoeterij Diepensteyn verzamelt in haar bibliotheek in kasteel Diepensteyn na-slagwerken in verband met (trek)paar-den en mennen. je vindt er diverse oude en recente stamboekcatalogi, tijdschrif-ten, boeken en dvd’s.

op de site staat ook een standbeeld van een Brabants trekpaard, van de hand van Rik Poot. Hetzelfde beeld kan je zien in Vilvoorde aan de onze-lieve-Vrouw van Goede Hoopkerk, waar de kunstenaar het met open vlakken inwerkte.

.

8. grimBergen

PaardenTram

Verken de glooiende heuvels van de streek rond Grimbergen in een authen-tieke paardentram met voermannen, getrokken door Brabantse trekpaarden.

kom de trekpaarden een aai over hun neus geven tijdens de jaarmarkt van Grimbergen. Deze vindt elk jaar plaats samen met de septemberkermis.

.

9. VilVoorde

sTad Van de ‘PjeirefreTTers’

Vilvoorde kent een rijke geschiedenis als paardenstad, maar de inwoners zijn vandaag ook nog fier om ‘Pjeirefretters’ genoemd te worden.

Bezoek de stad en start aan de onze-lieve-Vrouw van Goede Hoopkerk in het centrum, waar het standbeeld van Rik Poot met krachtige tred naar de nieuwe toekomst van het Brabants trekpaard lijkt te marcheren.

Van dit beeld staat een gelijkaardig beeld op de site van stoeterij Diepensteyn in Steenhuffel, maar daar heeft het geen open vlakken zoals in Vilvoorde.

Het beeld in Vilvoorde kwam er naar aanleiding van het 150-jarig bestaan van de jaarmarkt, waarop ook heel wat paar-den aanwezig zijn.

Een tweede ode aan het Brabants trek-paard is het stenen beeld van koen Van Daele. Stap op weg naar dit standbeeld eens een Vilvoordse bakker binnen, waar je een ‘juuke’ kan kopen, een appelflap in de vorm van een paardenhoofd.

Dorst gekregen? op de Grote Markt kan je terecht bij De kampioen, een taverne vol met herinneringen aan het Brabants trekpaard. op de hoek aan het stadhuis vind je daar ‘Vilvoordse trots’, een bron-zen paardenbeeld van Bernard jacobs uit 1993, geplaatst ter ere van 950 jaar stadsvrijheid.

je kan ook een opkikkertje mee naar huis nemen, een flesje juju-jenever dat je koopt bij ’t leste Neus.

TiPs Voor een dagje uiT Je kan een bezoek aan de stoeterij combi-

neren met een brouwerijbezoek of met de jaar-markt van Steenhuffel op pinkstermaandag.

Uitgebreid stoeterijbezoek of paardenarran-gement (Enkel na reservatie) stoeterij@diepensteyn.be of +32 (0)52-31 74 49

Brouwerij PalmSteenhuffeldorp 3, 1840 Steenhuffel+32 (0)52-31 74 11 / +32 (0)52-30 41 67info@palmbreweries.com - www.palmbreweries.com

Jaarmarkt in Steenhuffel ieder jaar op pinkstermaandag

Voor meer info en reservaties paardentramR. Bogemans, Poddegemstraat 41, 1850 Grimbergen+32 (0)2-270 90 59 - +32 (0)486-62 50 72

Jaarmarkt in Grimbergen ieder jaar op de zaterdag voor de eerste september-zondag (3 september 2011)

Brabants trekpaard van Rik PootTegenover de O.L.V. van Goede HoopkerkHeldenplein, 1800 Vilvoorde

Brabants trekpaard van Koen Van DaeleGroenstraat, 1800 Vilvoorde

Taverne De KampioenGrote Markt 27, 1800 Vilvoorde+32 (0)2-253 12 31

Vilvoordse trots van Bernard JacobsGrote Markt, 1800 Vilvoorde

’t Leste Neus Vlaanderenstraat 20, 1800 Vilvoorde

Vilvoordse jaarmarkt derde maandag na paasmaandag (16 mei 2011)

Foto: k

. Van D

aele

16 17

10. kamPenhouT

door de Velden meT de huifkar

Met stevige tred brengen de Brabantse trekpaarden je in nostalgische sfeer door het kampenhoutse landschap. je kan zo kennismaken met het plaatselijke witte goud, de witloofteelt. of de huifkar brengt je langs de gerestaureerde Sint-Stefanuskerk, de landelijke omgeving van Relst en langs kasteel ter loonst.

12. oud-heVerlee

oneindige BosdreVen Te Paard

Het Meerdaalwoud, Heverleebos en Egenhovenbos strekt zich uit over de gemeenten Bertem, Bierbeek, leuven, oud-Heverlee en Beauvechain. uniek is de oversteek van Ecoduct de warande, enkel toegankelijk te paard.

wie deze bossen graag per (trek)paard verkent, kan vertrekken aan de Ruiter-school van oud-Heverlee, waar voldoen-

de plaats is om te parkeren. Neem wel eerst contact op, want er worden veel wedstrijden gehouden.

wees steeds hoffelijk en passeer mede-recreanten in stap.

11. haachT

hof Ten dormaal

De landbouwcirkel is rond bij Hof ten Dormaal, een boerderij/brouwerij in de Haachtse velden, gevestigd in een vier-kantshoeve die ooit als centrum van de heerlijkheid lauwendries fungeerde. op de boerderij worden de eigen gerst- en hopvelden bewerkt met Brabantse trek-paarden, waarna de oogst zorgvuldig in de brouwerij wordt verwerkt. De draf die overblijft wordt gebruikt als veevoe-der en zo gaat niets verloren.

wie een bezoekje brengt aan de brou-werij, kan ook meteen kennismaken met de drie Brabantse trekpaarden. op verzoek kunnen tochten met paard en koets georganiseerd worden.

Hof ten Dormaal fungeert ook als rust-punt voor ruiters, zij het wel op afspraak.

Info en reservatie huifkartochten: www.kampenhout.be/toerisme/huifkartochten.phpSonia Van den Dries - +32 (0)16-65 99 71toerisme@kampenhout.be

Ruiterschool Landelijke Rijverenigingen vzwWaversebaan 99, 3050 Oud-Heverlee+32 (0)16-47 99 60, info@lrv.be

Hof ten DormaalCaubergstraat 2, 3150 Tildonk+32 (0)477-51 59 91, www.hoftendormaal.com

wist je dat...?* ... in de gloriedagen van het

Brabants trekpaard er enorme bedragen

circuleerden? De trekpaarden waren een

statussymbool van de grote bedrijven en

elk jaar tijdens de nationale prijskampen

werden fabelachtige bedragen geboden

voor de beste hengsten.

Enkele cijfers: een dek van Avenir d’Herse

bedroeg 10.000 BEF. In 1930 werd

Espoir de Quaregnon geëxporteerd voor

1.000.000 BEF naar Italië. In vergelijking:

een bankbediende ontving toen een

maandwedde van 675 BEF.

Foto: H

of ten Dorm

ael

Foto’s: R. Piessens

Foto: H

.Houbrechts

18 19

13. TerVuren

Paarden zegenen Ter ere Van sinT-huBerTus

In het Tervuurse warandepark staat een 17de-eeuwse Sint-Hubertuskapel. De inwoners van Tervuren houden de Sint-Hubertustraditie in de gemeente in ere met een jaarlijkse viering op de laatste zondag van oktober. Die viering begint altijd met een mis in de Sint-janskerk en het Sint-Hubertusbrood dat tijdens deze dienst gewijd wordt, wordt verdeeld on-der de kerkgangers. Na de eucharistie trekken zij samen met een groep ruiters

te paard in stoet naar de Sint-Hubertus-kapel in het warandepark. Daar worden de ruiters, hun paarden en de huisdieren van anderen gezegend, gevolgd door een jachthoornconcert.

14. hoeilaarT

Te Paard Tussen de BeukenkaThedralen Van heT zoniënwoud

Vanop de rug van een (trek)paard komen de geheimen van het woud helemaal tot leven, je hebt ook veel meer kans om wild te spotten. In het zoniënwoud vind je paden voorbehouden voor ruiters, maar ook veel paden met gedeeld ge-bruik. wees steeds hoffelijk en passeer mederecreanten in stap.

In het Brussels Gewest moet men toela-ting vragen om met de koets door het bos te rijden. In het Vlaams Gewest mo-gen ruiters de paden gebruiken als die zijn voorzien van de juiste borden, maar

zijn koetsen verboden. In het waals Ge-west mogen ruiters en karren de paden gebruiken als de borden dat aangeven. Plan je route dus zorgvuldig!

je kan vertrekken aan de parking van station Groenendaal. Deze zeer ruime parking wordt veelvuldig door trailers en camions gebruikt.

15. alsemBerg

Paarden Bij de PaPiermolen

De site van de Papiermolen neemt je te-rug in de tijd naar de industriële revolutie als één van de best bewaarde voorbeel-den van de ooit bloeiende papier- en kartonnijverheid in de regio van Vlaams- Brabant.

ook het Brabants trekpaard werd, als levend cultureel erfgoed, te Herisem in ere hersteld. zoals het meer dan een eeuw geleden het geval was, kan men opnieuw een huifkartocht maken door de vallei van de Molenbeek. laat je tot rust wiegen achter de imposante achter-

hand van Brabantse trekpaarden anaïs, Fleur, Freya en klara en geniet van het golvende Pajottenland.

De Papiermolen kan ook als uitvalsbasis dienen voor wie zelf met zijn (trek)paard het Hallerbos of het zoniënwoud wil ver-kennen.

Sint-Hubertusviering Laatste zondag van oktober (30 oktober 2011)Warandepark, 3080 TervurenInfo: Guy Leclercq, Olmenoord 11, 1970 Wezembeek+32 (0)2-782 05 05

Station GroenendaalGroenendaalsesteenweg, 1560 Hoeilaart

Papiermolen HerisemFabriekstraat 20, 1652 Alsemberg+32 (0)2-381 07 70 www.herisem.be

wist je dat...?* ... een Brabants trekpaard kortstondig een kracht

van 400-500 kg kan leveren? In 2000 slaagden op het

domein van de Papiermolen van Herisem 10 Brabanders

erin de Maagdenburgse halve bollen van 64 cm uit elkaar

te trekken, waarvoor een kracht van 3280 kg nodig is.Foto: j. H

oogsteyns

Foto’s: Papiermolen H

erisem

20 21

16. PePingen

BenedicTusommegang

Sinds 1901 gaat in Elingen elk jaar een paardenprocessie ter ere van de Heilige Benedictus uit op paasmaandag. De om-megang van paarden, geestelijken en het beeld van de Heilige Benedictus gaat van de Sint-amanduskerk tot aan de Benedictuskapel. Daar worden paarden en bedevaarders gezegend. Sint-Bene-dictus’ zegen wordt afgesmeekt tegen ziektes zowel bij mens als dier. In Elingen werd hij ook vereerd door jonge meis-jes die hier volgens de traditie een lief onder de aanwezige jongens trachtten te vinden. Daarom wordt ook wel eens over de ‘vaarzenmarkt’ (vjeizemet) ge-sproken.

In Bogaarden zijn de trekpaarden ook jaarlijks aanwezig op de jaarmarkt.

17. gooik

TradiTies en TrekPaarden

In Gooik gaat naar eeuwenoude tra-ditie jaarlijks de Paardenprocessie uit, met honderden paarden en ruiters. op zondag trekken vanaf zes uur tal van fi-guranten met het beeld van de Heilige Drievuldigheid door de straten van kes-ter, Herfelingen en oetingen.

Benedictusommegang of Paardenprocessie Vertrek aan de St.- Amanduskerk op paasmaandag om 14 uur. Zwarte Molenstraat, 1671 Elingen

Jaarmarkt in Bogaarden 21 juli 2011.

Wandelnetwerk Pajottenland Startplaats kerk van Pepingen. Voor een wandeling van 12 km volg knooppunten 337 (gelegen achter de kerk), 315, 335, 336, 323, 324, 328, 329, 331, 333, 341, 346, 347, 345, 342, 340, 339, 338, 337.

Kasteelpark Ter RijstTerrijst 2A, 1670 Heikruis

Paardenprocessie door Herfelingen, Oetingen en Kester Op Drievuldigheidszondag (zondag na Pinksteren) 19 juni 2011 om 6 uur ‘s ochtends.Vertrek aan de kerk van Kester.

Gemeenschapscentrum De Cam: Huifkartochten en volkscafé Dorpsstraat 67a, 1755 Gooik+32 (0)2-532 21 32www.decam.bevolkscafedecam@hotmail.com

VolksinstrumentenmuseumDorpsstraat 67, 1755 Gooik+32 (0)2-532 28 38info@muzmoz.bewww.muziekmozaiek.beVan woensdag tot zondag van 10-18 uur.Gids en groepsbezoek op aanvraag.

TiPs Voor een dagje uiT Pepingen zelf is een oase van rust en groen.

Kom er na de processie op adem op één van de wandelingen door de gemeente of bezoek het indrukwekkende Kasteelpark Ter Rijst, met neo-classicistisch kasteel, een typische vierkants-hoeve en Engels geïnspireerde tuinen.

TiPs Voor een dagje uiT Vanuit gemeenschapscentrum “De Cam” kan

je op nostalgische manier het Pajottenland ver-kennen met de huifkar. Bezoek zeker het unieke Volksinstrumentenmuseum.

Aan een opkikkertje toe? Volkscafé De Cam biedt een gamma van streekbieren en streekge-rechten zoals de lambiek, kriekenlambiek en de geuze van de stekerij De Cam. Daarnaast bieden ze de mogelijkheid om een aantal krieken en geuzen te proeven en te vergelijken, afhankelijk volgens hun herkomst van brouwerij. In de ge-lagzaal staan nog een aantal oude caféspelen.

wist je dat...?* ... het Brabants trekpaard in 7 kleuren kan voor-

komen? Drie basiskleuren: bruin, zwart en vos; en

vier schimmelkleuren: bruinschimmel, blauwschimmel,

vosschimmel en appelschimmel (zeldzame en veran-

derlijke kleur, de paarden worden zwart geboren en

worden met het ouder worden helemaal wit).

wist je dat...?* ... een (trek)paard staand slaapt? Het paard is een

vluchtdier en altijd klaar om weg te lopen voor roofdieren.

Als het paard toch gaat liggen, voelt hij zich veilig. Bij

kuddes zie je dan dat andere paarden de wacht houden.

De diepe slaap waarbij het paard volledig neerligt, duurt

soms maar vijf tot tien minuten.

Foto: Th. D

e Greeff

22 23

ka

lend

er

jaarlijks speelt het trekpaard de hoofdrol in meerdere evenemen-ten in de groene gordel.

wij selecteerden diegene waarop ook het publiek kan komen ken-nismaken met de wereld rond het Brabants trekpaard.

snuif de sfeer op tijdens de jaar-markten of kom van actie en avontuur genieten op één van de wedstrijden.

16 MeI 2011

Jaarmarkt in Vilvoorde

Menwedstrijd Brabantse trekpaarden

Organisatie: Stad Vilvoordeinfo: +32 (0)2-255 45 11

6 JUNI 2011

Jaarmarkt in Zaventem

Trekpaarden en wedstrijden

Organisatie: Dienst Feestelijkheden Zaventem, info: Yves Vanhemele, +32 (0)2-717 89 25

13 JUNI 2011 PINKSTeRMAANDAG

Boeteprocessie in Kampenhout

Trekpaarden onder het zadel

Vertrek aan de kerk van Kampenhout.

Organisatie: Den Brabander, info: Frans Van Laerhoven, +32 (0)473-33 73 80

Menwedstrijd en exterieur-prijskamp in Steenhuffel

Tijdens de jaarmarkt is Domein Diepensteyn vrij toegankelijk

Organisatie menwedstrijd en prijskamp: Domein Diepensteyn, stoeterij@diepensteyn.be of +32 (0)52-31 74 49

Organisatie jaarmarkt: Jaarmarktcomité Steenhuffel, info: josdevoghel@hotmail.com

18 JUNI 2011

Jaarmarkt in Wolvertem

Prijskamp bereden en kampioen-merrie

Organisatie: Jaarmarktcomité Meise

21 JULI 2011

Jaarmarkt in Bogaarden

Prijskamp Brabantse trekpaarden

Organisatie: Jaarmarktcomité Bogaarden, info: edgard De Dobbeleer, +32 (0)2-360 33 14

14 AUGUSTUS 2011

Okkeziel Bruist in Nederok-kerzeel

Doorlopend demonstraties (ploegen, eggen, zaaien, ...), officiële wedstrijd aangespannen en bereden Brabants Trekpaard (VFBT) en huifkarrondrit-ten (verniet rondrit mè boerepjière) met Brabants trekpaard.

Adres: Kruisstraat, Nederokkerzeel.

Organisatie: Den Brabander,info: Frans Van Laerhoven, +32 (0)473-33 73 80

Vlaams-Brabantse Kwekers Belgisch Trekpaard, info: Theo Degreeff, +32 (0)475-70 20 16

Vlaamse Fokkers Belgisch Trekpaard, info: Jan Deboitselier +32 (0)473-88 68 34

23 AUGUSTUS 2011

Jaarmarkt in Merchtem

Inlichtingen bij Jan De Pauw, +32 (0)475-59 22 53, depauwj@skynet.be

3 SePTeMBeR 2011

Jaarmarkt in Grimbergen

Organisatie: Gemeente Grimbergen info: www.grimbergen.be

18 SePTeMBeR 2011

Plattelandsfeesten in Roosdaal

Vanaf 10 uur: start ruiter- en koetsen-tocht aan het koetshuis langs de mo-len van kapitein Zeppos, de bunker te Pamel en de tuinbouwschool.

Vanaf 12 uur: demonstraties land-bouwwerkzaamheden met Brabantse trekpaarden, bezichtigen Brabantse trekpaardveulens, boerderijbezoeken, fruit plukken, bezoek zorgboerderij Valier.

Adres: Provinciaal Proefcentrum voor Kleinfruit ‘Pamel’, Molenstraat 26, 1760 Roosdaal.

Organisatie Plattelandsfeesten: De Landelijke Gilde Roosdaal, www.dagvandelandbouw.be info: Jan Deboitselier,+32 (0)473-88 68 34

Organisatie Paardenactiviteiten: Den Brabander, info: Frans Van Laerhoven, +32 (0)473-33 73 80

Vlaams-Brabantse Kwekers Belgisch Trekpaard, info Theo Degreeff, +32 (0)475-70 20 16

24 SePTeMBeR 2011

Jaarmarkt in Bertem

Met veemarkt in de voormiddag, verder prijskampen en randanimatie met Brabantse trekpaarden.

Organisatie: Jaarmarktcomité Bertem, info: Stef Van Laer, +32 (0)16-49 99 98

30 SePTeMBeR TOT 2 OKTOBeR 2011

Fototentoonstelling in Sint-Pieters-Leeuw

‘Een koninklijk paard met wereld-faam’ naar aanleiding van het 125-ja-rig bestaan van het Stamboek

Zondag 2 oktober: Officiële prijskamp Vlaams-Brabant in Sint-Pieters-Leeuw, met randanimatie rond het Brabants Trekpaard en publieksprijs voor de veulens ‘Van Vlaams-Brabant’.

Organisatie: Vlaams-Brabantse Kwekers Belgisch Trekpaard, info: Theo Degreeff, +32 (0)475-70 20 16

Vlaamse Fokkers Belgisch Trekpaard, info: Jan Deboitselier +32 (0)473-88 68 34

16 OKTOBeR 2011

Brillantworp in Vollezele

Als afsluiting van Halloweenkermis (rond 18u) worden vanuit het raam boven in het Museum van het Bel-gisch Trekpaard chocolade Brillantjes gegooid. Wie het ‘gouden’ exemplaar vangt krijgt een miniatuur van het grote Brillantbeeld op het plein.

Adres: Oudstrijdersplein Vollezele.

Organisatie: Kermiscomité Vollezele, kermis@vollezele.be

26 NOVeMBeR 2011

Jaarmarkt in Lennik

Organisatie: vzw Jaarmarktcomité Lennik info: www.jaarmarktlennik.be

O N T D E K D E

Groene GordelV L A A M S - B R A B A N T

heB je een reacTie oP deze Brochure?

Heb je weet van een bezienswaardig-heid rond Brabantse trekpaarden die nog niet werd opgenomen? Of wil je zelf een activiteit met Brabantse trekpaarden organiseren?

Dan kan je terecht bij: Barbara TemmermanProjectcoördinator Brabants Trekpaard & Ruiter-toerisme, Provincieplein 1, 3010 Leuven+32 (0)16-26 77 95barbara.temmerman@vlaamsbrabant.be

nog meer PaardenPlezier?

Verken Vlaams-Brabant te paard of met de koets - www.toerismevlaamsbrabant.be/paardentoerisme

meer weTen oVer heT BraBanTs TrekPaard?

Stamboek Belgisch Trekpaard: www.trekpaard.beVlaams-Brabantse Kwekers van het Belgisch Trekpaard: www.brabantsekwekers.beVereniging ter Bevordering van het Belgisch Trekpaard: www.vbbt.beVzw Den Brabander: www.denbrabander.beTrekpaard Promotie Vlaanderen: www.trekpaardpromotie.be

wandelen in de groene gordel

De Groene Gordel heeft een waaier aan prachtige, uitgestippelde

wandelingen.

Je kan de wandelpublicaties aankopen in de boekhandels en toeristische infokantoren of via www.toerismevlaamsbrabant.be/publicaties.

DOe

Mee eN WIN

eeN OVeRNACHTING TWV.

150 eURO

WANDELNETWERKPAJOTTENLAND

O N T D E K D E

Groene GordelV L A A M S - B R A B A N T

9 EURO

2010 | 2012

300KM WANDELPLEZIER

KAARTEN

INFOGIDS

3,1

0,4

1,1

0,5

0,7

0,4

0,4

1,1

2

0,4

0,4

0,5

0,8

0,2

0,3

0,1

2,1

1,1

1,40,1

1,6

1,8

0,2

0,6

10,9

0,5

0,6

1,2

0,1

1

0,7

0,5

0,1

0,5

0,4

1,4

0,8

1,2

0,5

0,5

0,2

0,7

0,5

1

1

1

0,6

1,4

0,7

2,2

1

1

0,6

0,1

3,3

0,2

0,3

3

1,2

1

1

0,6

1,4

0,5

0,2

1,4 0,4

0,6

0,20,3

0,2

0,3

0,4

1,2 1,2

0,6

0,5

0,4

0,8

0,8

1,3

0,7

0,6

0,1

0,4 0,1

1,4

1,4

2,2

1,6

0,3

0,4

1

1,8

0,8

0,6

0,4

0,8

0,1

1

0,7

0,1

1

0,5

1,2

0,5

0,9

0,2

1,2

0,6

1,9

1,1

0,1

1

0,8

0,8

0,4

1,4

1

1,2

0,8

1,5

0,8

0,3

0,2

0,6

0,5

0,2

0,2

0,7

0,8

0,5

1,2

0,6

0,5

0,9

0,4

0,5

1,8

1,4

0,3

0,2

0,2

0,71,2

0,8

0,1 0,2

0,5

0,8

0,2

0,6

0,9

1,5

0,4

0,8 1,3

1,3

0,9

0,5

1

10,2

0,2 1,4

10,6

0,5

1

0,7

0,8

1

0,5

0,5

0,1

1,1

0,3

1,1

1,6

0,6

0,4

0,3

0,6

0,6

11,

2

0,4

0,51,6

1,8

1,6

0,1

1,20,5

0,7 1,1

1,7

0,1

1

0,9

0,7

0,9

0,4

1,1

2,5

0,5

1

0,5

0,3

0,7

1

1,2

1,1

0,3

0,5

1,3

0,30,5

1 0,3

0,4

0,6

1,6

0,9

0,6

0,1

1,3

0,8

1,1

2

0,2

1,4

0,8

0,3

0,9

3

1

1

1,2

1

0,9

1

0,60,5

0,6

0,6

0,7

1,7

1,5

1

1

0,9

1

1

1,1

0,70,10,2

1,1

1,2

0,3

1,3

0,9 0,7

0,3

0,6

0,7

0,5

1,4

0,4

0,4

0,5

5,4

0,2

2,3

1

0,8

0,1

0,8

0,1

1,3

1,2 0,9

0,6

0,5

0,6

0,7

0,9

0,7

1,4

1,7

0,4

0,6

0,2

0,9

1,3

2

1

0,4

2,6

2,2

0,9

0,7

2,1

0,40,4

0,5

0,50,6

1,5

0,80,8

1

0,9

1,1

0,8

0,5

1,1

0,8

0,2

4,3

0,3

0,90,3

0,4

0,8

1,4

1,5

0,8

1,60,3

1

1,4

0,5

0,6

4

42

44

4041

48

400

43

242

243

241

239

240248247

246

245

244

249

253

254

252

251

250254

238

255

236

235

237232

411

410

47

46

404

406

405

403

402

408

409

45

415414

416413

412

500 501

502 505

58

59

506

507

5

57

56

55

50

51518

52

53

54

519

515514516

517

510

508

509

206

504

503

407

207

205

218

217204

203

216

219

208

511

512

513

211

210

209

213212

214

215

220

221

102

103

222

224

49

401

326

325

324 322

321

319318

320

316

317

32

31

303

35

36

300

302

303

304

301

306305

307

308

310

311

258

256257

260

259

31238

37309

39

313261

29

28

2

20

200

34

33

314

315

201

21

22

23

202

24 25

2627

262

225

226

227228

234

231

230

233

229

62

61

10

11

600

601602

12

13

1

14

15

604

16

17

18

124

19

100101

107106104105

108

109

110

122123

119

120121

112

111

118

117

603

65

646366

67

60

6

69

68

113

114

115

72

73

74

7576

7

70

116

71

323

223

36

37

85

86 87

84

P

P

P

P

P

PP

P

P

P

P

i

i

i

48

49

50

52

51

63

70

69

7172

7374

68

67

66

65

4445

25

26

27

28

29

30

31

32

64

61

60

62

1213

14

15

16

17

18

19

20

24

2122

46

47

1

3 4

5

6

7

8

9

10

11

35

88

38

41

43

23

34

40

56

57

59

58

53

54

55

39

42

33

76 75

77

78

79

80

81

82

83

2

OUD-HEVERLEE

OVERIJSE

HOEILAART

TERVUREN

EVERBERG

KORTENBERG

LEUVEN

HULDENBERG

Vossem

Kessel-Lo

Heverlee

Leefdaal

Maleizen

BERTEM

Korbeek-Lo

Blanden

NEERIJSE

Haasrode

Duisburg

Loonbeek

Terlanen

Bossut-Gottechain

Jezus-Eik

Tombeek

OttenburgArchennes

Eizer

Meerbeek

GREZ-DOICEAU

Moorsel

Sterrebeek

Sint-Agatha-Rode

Sint-Joris-Weert

Nossegem

Vaalbeek

WILSELE

Korbeek-Dijle

WINKSELE

VELTEM-BEISEM

HERENT

ZAVENTEM

BERTEM

BIERBEEK

LUBBEEK

Lange Gracht

Heggestraat

Boterstraat Voerhoek

Flosstraat

Donkerstraat

Vo

ssem

ber

g

Ko

ute

rweg

Rootstraat

Leeu

ww

eg

Raffe

lber

g

Ganspoel

Hollestraat

Biez

ens

traa

t

Ganzemanst raat

Terschure

nstraa

t

Schonenboomstraat

Be

elde

ken

sgat

weg

Waaienberg

Spaa

ns-huisd

reef

Potdreef

Kastanjedreef

Rijkunstdreef

Wilde-zwijnenwegDuisburgsedreef

Gro

te-v

aart

dre

ef

Her

tenb

ergs

traa

t

Wedrennenw

egW

olvenweg

Ijzerdreef

Koestraat

Bekestraat

Keersmaekerss

traatje

Aardeweg

Horenberg

Lindaal

Groeneweg

Walravensb osstraat

Stokkemstraat

Grotstraat

Bro

ensd

elle

Reutenbeek

Bergstraat

Borrestra

at

Chemin D

u Tilleul

Le

emve

ldst

raat

Zave

lbe

rgst

raat

Ter dekdelle weg

Terd

ek

Wa

aie

nber

gstr

aat

Van

der

kelenstraat

Stock

emst

raat

Spey

laer

t

Kausdelle

Onz

e-lie

ve-v

rouw

Weg

Nekkedelle

Nekkedelle

Kerselarenstraa

t

Neerijse Steenweg

Langestraat

Loon

beek

stra

at

Prins D

e Bethunelaan

Lindenhoflaan

Grote PuystraatKleine Puystraat

Kleine Hollestraat

Stationsstraat

Kleinebro ekstraat

Maurits Noëstraat

Kap

ellend

reef

Kasteelstraat

St.-j

oris

-wee

rtst

raat

Monarke

nweg

Prosp

erdreef

Naam

sesteenweg

N25

Langendaalstraat

Gre

zstr

aat

Boslaan

Patrijzenlaan

Haz

enfo

ntei

nstr

aat

Ormen

daalp

ad

Ormendaal

Paardenstraat

Kerstraat

Slagber

g

Leefdaalse Heidew

eg

Korbee

kstraat

Vlieguit

De Wilderstraat

Kamstraat

Else

nstr

aat Re igersstraat

Beekstraat

Roodse

straat

Neerijsebaan

Stat

ion

sstr

aat

Speelbergstraat

Kaubergstraat

Dijles

traa

t

Kl e ine

Keistraat

G. Steenbeekstraat

Grote Keistraat

Wo

lfsh

aeg

en

Koestraat

'T V

eld

eke

Wijm

ing

enst

raat

Ond

erbo

sstr

aat

Onderbosstraat

Oliestraat

Vinkstraat

Nee

rpoo

rten

stra

at

Schaatbroekstraat

Moskesstraat

Trapjes

Molenstraat

Hoevestraat

Tommestraat

Lang

ehei

dest

ra

at

Ber

gstra

at

Gro

te G

ru

bb e

Klabbeekstraat

Burge

m eesterstraat

Leu

ven

seb

aan

Verstreke

nst

raat

Bo

esb

erg

Vijv

erst

raat

Zesdagmaalstraat

Begijnhof

Ruwa alstraat

Nijv

else

baan

Net

hen

seb

aan

Grezstraat

Eleonoradreef

Godendreef

Walendreef

Naam

sesteenweg

N25

Limietendreef

Oude G

elden

aakseba

an

Sint-joris-weertstraat

Nieu

we G

elde

naaksebaan

BergenstraatSpeelpleinstraat

Boetsen

berg

Kerkeveld

Parnassusbergdreef

Gre

zweg

Vaalbeekstraat

Herendreef

Properdreef

Bierbeekpleindreef

Milsew

eg

Spoorwegstraat

Kardi

naal

Mer

cierla

an

Will

em D

e Cr

oyla

anLanges

traat

Stee

ngro

even

laan

Herendreef

Ner ing

enw

eg

Groenendaalstraat

Donkerstraat

Kleine Zavelweg

Renierstraat

J. M

inet

straa

t

L. K

rieg

elst

raat

Margijsbosweg

Ondersmeysb

erg

R. Borre

mansstraat

Kausdelle

Nijvelsebaan

Mommaertsstraat

Ho

gew

eg

Rotweg

Hasse

nbergst

raat

Breembosstraat

Ko

xberg

Vossekouter

Oude Abstraa

t

Leuvense

stra

at

Smeysberg

Korbeekdamstraat

Wa

ve

rsestra at

Wa versestr

a at

Kerk

s traat

Harcourtdreef

Walendreef

Kro

mme Dr eef

Den

te

neer

pad

Platanen

dreef

Hamme-Mille

Tourinnes-La-Grosse

Nodebais

Nethen

1,2

1,1

0,3

1,3

0,30,5

0,4

0,90,9

111

1,1

1,1

1,1

1,2

0,30,3

1,3

0,30,3

0,6 0,80,80,80,8

0,1

0,9

213212

214

215

102

18

19

100101 110

122123

444541

NEERIJSENEERIJSENEERIJSENEERIJSENEERIJSENEERIJSENEERIJSENEERIJSE213

NEERIJSE213

NEERIJSE

Loon

beek

stra

at

Loon

beek

stra

at

Loon

beek

stra

at

Prins D

e Bethunelaan

Prins D

e Bethunelaan

Prins D

e Bethunelaan

Prins D

e Bethunelaan

Prins D

e Bethunelaan

Prins D

e Bethunelaan

Prins D

e Bethunelaan

Prins D

e Bethunelaan

Prins D

e Bethunelaan

Prins D

e Bethunelaan

Prins D

e BethunelaanNEERIJSE

Prins D

e BethunelaanNEERIJSENEERIJSE

Prins D

e BethunelaanNEERIJSE

LindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaanLindenhoflaan

Kap

ellend

reefK

apellen

dreef

Kap

ellend

reefK

apellen

dreef

KasteelstraatKasteelstraatKasteelstraatKasteelstraatKasteelstraatKasteelstraat100

Kasteelstraat100

SSt.t.t -

jjj-j- ooojojrriirirrir

ssisi

De WiWiW lili deded rsrsr ttttrrrtrttrttrt arar attt

KKKKaaKaK mmmmsssttrtrtraaarar aaatt

Else

nstr

aat

Else

nstr

aat

Else

nstr

aat

Else

nstr

aat RRe iie ie ggggigi eerrsssssrsrrsr ssssssss ttttrtrt arar attt

Kaubergstraat

Kaubergstraat

Kaubergstraat

Kaubergstraat

Kaubergstraat

Kaubergstraat

Kaubergstraat

Kaubergstraat

Kaubergstraat

Kaubergstraat

lest

rtrtararat

WANDELNETWERK

ZUID-DIJLELAND

O N T D E K D E

Groene GordelV L A A M S - B R A B A N T

9 EURO

2011 | 2014

300KM WANDELPLEZIER0,30,3

19

KAARTEN

INFOGIDS

TVB_wandelnetwerk zuid-Dijleland 04-2011.indd 1

21/04/11 15:43

oP sTaP in Vlaams-BraBanT, waT Vind jij erVan? Toerisme Vlaams-Brabant wil graag weten hoe je je verblijf of uitstap in Vlaams-Brabant hebt ervaren. Heb je ervan genoten of denk je aan concrete verbeterpunten? Deel ons je bevindingen en/of tips mee via: www.toerismevlaamsbrabant.be/peilingDe online enquête neemt slechts 5 minuten van je tijd in beslag en bovendien maak je maandelijks kans op een cadeaubon t.w.v. 150 euro voor een verblijf in Vlaams-Brabant. Doe mee en win!