1

Herziening NEN 3650 serie en

NTA 8000:2009

8 april 2009Bert Dijkstra

2

overheid

industrie

consultancy

148 leden 29 leden

missie:

• normontwikkeling• bevorderen toepassing

normen• kennis- en informatie-

centrum normen

wetenschap

3

4

Normering = ?Normen zijn privaatrechtelijke afsprakenGemaakt voor en door de marktErkend document uitgegeven door erkend

orgaan en publiek beschikbaarNiet verplicht, soms wel verplichtend gemaakt Belanghebbenden zijn vertegen-woordigd,

consensus, open proces

5

State of the art Bevordert wereldwijde handel, eerlijke

concurrentie Strategisch voordeel door beïnvloeding

markt Koploperspositie Netwerk van deskundigen Voorkomen/beperken schadeclaims

Normering: het belang voor de samenleving, het belang voor u

6

NTA 8000:2009Risicomanagementsysteem voor

buisleidingen

NC 310 004Transportleidingen

7

Deelname: Openbare afspraak tussen ten minste twee verschillende belanghebbende partijen

Besluitvormingsprocedure: eenvoudige meerderheid

Bekendmaking en inspraak: De NTA wordt niet ter openbare kritiek gepubliceerd.

Kenmerken NTA (1)

8

Coherentie: Niet in tegenspraak bestaande normatieve documenten en norminformatieproducten.

Geldigheidsduur: Na uiterlijk drie jaar beoordeling: handhaven/intrekken/omzetten in norm

Doorlooptijd: De doorlooptijd is relatief kort. De NTA komt tegemoet aan marktvraag naar snelle afspraken die breed toepasbaar zijn.

Kenmerken NTA (2)

9

Commissie Enthoven “Samen voor de Buis”PIM’s: verschil in pro-activiteit tussen

beheerdersSystematisch toezicht vanuit overheid

ontbreekt; PIM’s op adequaat niveau? VELIN: Alle partijen er over eens dat er regelgeving

voor buisleidingen moet komen. Zelfregulering neemt daarbij een centrale plaats in waarbij het normkader als basis dient

Veel bedrijven adequaat veiligheidbeheers-systeem, echter niet over de hele linie. NEN 3650 - H10 schiet voor aantal bedrijven tekort als handvat om een systeem in te richten

Aanleiding NTA (1)

10

Aanleiding NTA (2)VROM TASKFORCE:

Er moet een basisveiligheidsniveau gecreëerd wordenZelfregulering in combinatie met kaderwetgevingMet een hoogwaardig stelsel van zelfregulering kan handhavende rol overheid beperkt zijn.

VELIN, VROM en NC transportleidingen: opstellen NTA via een normalisatieproces onder paraplu van de NC transportleidingen.

11

NTA voor buisleidingorganisaties die:

Een RMS hebben, willen inrichten, implementeren, onderhouden en de effectiviteit daarvan continu willen verbeteren.

Het vastgestelde (preventie)beleid inzake risico’s adequaat willen naleven

Willen aantonen dat zij voldoen aan de NTA door certificatie van het RMS of door zelf de naleving van de NTA vast te stellen en aan te tonen

12

Structuur NC 310004

WGBedrijfsvoering

Externe Veiligheid(14)

WG onderhoud NEN 3650 (3-4)

Normcommissie 310004 Transportleidingen (24)

WG Ontwerp

(11)

WG Materialen

(5)

WG Uitvoering

(5)

WGBuisbekleding

(8)

WG Kathodische bescherming

(6)

13

Draagvlak ingebouwdLeden NC 310004Vz: Rien Kornalijnslijper – GasunieProRailVELINVROM TF BuisleidingenGemeente Rotterdam Waterschap Hollandse DeltaTebodinTU DelftHIS consultNAMSodM(EZ)BolegboNederlands lasinstituutShellRIVMKiwa-GastecEnecoVEWIN

Leden WG NTAVz: Rien van Berkom - VELINVROM TF BuisleidingenGemeente R’damDPONAMSodM(EZ)RRPGasunieLloyd’s RegisterZebraVROM inspectieSabicAFSOdfjell

14

NTA toepassingsgebied zelfde als NEN 3650

GROEP IIntrinsiek gevaarlijke stof

GROEP IIgevaarlijk door effect

Ligging leidingstrekking(waterstaatswerk)

Soort medium(belastend voor grondwater)

Ligging leidingstrekking(grondwaterbeschermingsgebied)

GEEN NEN 3650 leiding(andere normen voor leidingen)

NEN 3650NEN 3651

JA

JA

JA

JA

NEE

NEE

NEE

NEE

NEEJA

15

Het NTA-RMS geeft veiligheidseisen voor mens, milieu, fysieke omgeving en eigendommen voor de beheersfase vanaf ingebruikname tot en met verwijdering met doorwerking van en naar ontwerp, aanleg en inbedrijfstelling. Het NTA-RMS is een nadere uitwerking H10 NEN 3650.

De NEN 3650 richt zich naast de beheers- fase ook op ontwerp en aanleg van buisleidingsystemen.

NTA toepassingsgebied

16

De NTA is in belangrijke mate gebaseerd op ISO 14001

Andere belangrijke referentie documenten:

NEN 3650:2003 Eisen voor buisleidingsystemen; OHSAS 18001 voor Arbomanagementsysteem; Performance indicatoren Marcogaz, Arthur D Little en ASME; Pipeline Risk Management Manual" W. Kent Muhlbauer; NTA 8000:2000; IWACO rapport beheer bodemincidenten; NTA 8620 specificatie veiligheids-beheerssysteem voor risico’s van zware ongevallen.

Inrichting NTA 8000:2009 (1)

17

Gelijkwaardige en in Nederland algemeen geaccepteerde normen voor managementsystemen (zoals ISO 9001, OHSAS 18001 en PAS 55) kunnen gedeeltelijk worden toegepast voor de invulling van het NTA-RMS

Hiertoe dienen in de NTA waar mogelijk (en dus onderbouwd) verwijzingen naar ISO 14001 te worden vervangen door de overeenkomstige bepalingen van de vervangende norm.

Inrichting NTA 8000:2009 (2)

18

Inrichting NTA 8000:2009 (3)

Controle

Beleid

Planning

Implementatie enuitvoering

Beoordeling doorde directie

Continueverbetering

PDCA cyclus

19

Maatregelen en voorzieningen om

• de buisleiding veilig, niet verstorend en duurzaam economisch en minimaal volgens de wettelijke eisen en de voorwaarden van de NTA in bedrijf te hebben

• de conditie te bewaken

• onderhoud op een juiste en veilige manier te verrichten

• in noodgevallen de schade voor mens en milieu tot een minimum te beperken

• de directe omgeving van de buisleiding te bewaken

• en waar mogelijk de prestaties te verbeteren.

Het RMS bestaat uit

20

Onderkenning van volgende deelgebieden:

• Afwijkingen in het te transporteren product, de specificaties, temperatuur, druk snelheden e.d.

• Aantasting van technische integriteit van de buisleiding

• Interactie met werkzaamheden of objecten in omgeving buisleiding

• Organisatie van veiligheidskritische werkzaamheden

Risico-inventarisatie en -evaluatie

21

Aangrijpingspunten voor beheersen van risico's

Activiteiten

Gevolgen

LOC

Beheersmaatregelen(Lines of Defence)

Preventieve beheers-maatregelen

Repressieve beheers-maatregelen

Figuur: Vlinderdasmodel

22

Externe corrosie:Inspectievoorschriften controle kwaliteitsbeheer

Aanbrengen KB en/of drainages

Controle isolatieflenzen

Inspectievoorschrift wanddiktemeeting

Inspectievoorschrift effectiviteit KB

LOC

Detectie

Voorschrift reparatiemethode coating en leiding

Voorschrift rekenmethodiek fit for purpose met criteria

Inspectievoorschrift NDO

Voorbeeld vlinderdas

23

• Acceptatie criteria, veiligheids- en milieuresultaten

• Prestatienormen en doel- en taakstellingen risico management

• Functioneren van de preventieve, beschermende en repressieve maatregelen

• Systematische analyse en adequate opvolging van incidenten en afwijkingen van systeemvereisten

• Het gebruik van vastgestelde prestatie-indicatoren

Elementen Monitoring

24

In de NTA is een set van prestatie indicatoren (PI) opgenomen

Uit deze “ingrediëntenlijst” moet iedere leidingexploitant een passend menu samenstellen

De leidingexploitant legt een lijst met PI voor aan de betrokken overheden.

Bronnen PI: Marcogaz, Arthur D Little en ASME

Prestatie-indicatoren

25

Middels beheersplan toetsen van:

• tracé inspectie

• lekdichtheid buisleiding

• samenstellende componenten inclusief kritische veiligheidscomponenten

• bescherming tegen interne en externe corrosie

• zettingen en zettingsgevoelige gebieden

Beheersplan preventief onderhoud

26

• Uit te voeren door eigen personeel of externen• Kan in combinatie met audit van milieu en/of arbomanagementsysteem• Behandelt: doelstelling audit, gehanteerde audit criteria, afdeling en activiteiten die worden geaudit, frequentie auditing,verantwoordelijke voor de audit,hulpmiddelen,auditprotocollen, wijze van rapportage en geven van vervolgacties

Audits

27

Wordt ingevuld conform directiebeoordeling NEN-EN-ISO 14001 met bijzondere aandacht voor:

• resultaten van veiligheidsstudies

• beoordeling van naleving van de wettelijke eisen

• toetsing prestaties / resultaten andere ondernemingen

• incidentenrapportages

• prestatie-indicatoren

• mogelijkheden tot verbetering op 4 afzonderlijke deelgebieden: transport, technische integriteit, omgeving en organisatie

Rapportage

28

Publicatie NTA

• Publicatie APRIL 2009• Met dank aan VROM Externe

Veiligheid zonder kosten verkrijgbaar via www.nen.nl

29

Herziening

NEN 3650 serie Eisen voor buisleidingsystemen

NC 310 004Transportleidingen

30

Welke delen?NEN 3650 - 1 Algemeen deelNEN 3650 - 2 t/m 5 MateriaaldelenNEN 3651 - Kruisingen waterstaatswerken

NPR 3659 - Grondslagen voor sterkte-berekeningen

NEN 3653 - Acceptatie criteria NDO technieken NTA 8000: 2009 – evaluatie, wordt NEN 3654?

31

Uitvoeringsstructuur herziening

NC 310 004 eindverantwoordelijk

Begeleidingscommissie bestaande uit voorzitter NC, voorzitters werkgroepen, secretariaat, vertegenw. stakeholders

Werkgroepen (ontwerp, integriteit, materialen, uitvoering, kathodische bescherming, buisbekleding) P

roje

ctte

am a

ange

vuld

met

re

leva

nte

expe

rtise

32

Kick off meeting begeleidingscommissie 3 April 2009

VROM-InspectieDefensie Materieel OrganisatieProvincie ZeelandGemeente RotterdamBouwend Nederland, vakgroep Ondergrondse NetwerkenVEWINNetbeheer NederlandStichting buisleidingenstraatMin SZWProRailWaterschap Hollandse Delta - UvW

Shell Global Solutions Int. BVMinisterie van VROM, Directie RisicobeleidStaatstoezicht op de MijnenTebodinN.V. Nederlandse GasunieVELINGDF SUEZ E&P Nederland B.V.Kiwa Gastec Technology B.V.Lloyd's Register Nederland B.V.ZEBRA Gasnetwerk B.V.NAM

Leden

33

Uitvoering herziening:

aanzet 2008

formele traject 2009, 2010 en 2011

‘Groentje’ uiterlijk juni 2010 ter publicatie

Publicatie NEN 3650 serie eind 2011

Tijdstraject herziening

34

Update, state of the art

Relatie wet en regelgeving (AMVB Buisleidingen van kracht medio 2009)

Consistentie normenstelsel (ISO-CEN-NEN)

Hoofdpunten herziening

35

WIONkabels en leidingen

(grondroerdersregeling)

NEN 3650 serieMijnbouwwet

Offshore - onshore

GaswetZorgplicht Netbeheerders

Waterstaatswerken wegbeheerders(IPO,VNG,

Rijkswaterstaat)

AMvB Buisleidingen

Wet op de Waterkering‘Toetsen op veiligheid’

Waterschappen

RegistratiebesluitRegistratieplicht

risicovolle leidingen (Hoge druk- en buisleidingen)

Wet Ruimtelijke Ordening

Structuurvisie Buisleidingen

Warenwet Besluit drukapparatuur

(PED aspecten)

Herziening en wet en regelgeving

36

Leden: P. Leltz (vz) VELIN (DPO) W. Kovacs Gem. RotterdamG. Dijkstra(pl) Tebodin G. Stallenberg GasunieP. Baars Nogepa (GdF) G. de Kok Zebra GasnetwerkM. Miseré Sabic N. van den Haterd Shell/NAMB. Dijkstra NEN C. Theune VROMAgendaleden: K. Haeck, Buisleidingstraat ZWN J. van Ginneken, SODM

Onderwerpen herziening 3650: - NTA 8000:2009- Afstemming met wet en regelgevingTot nu toe geinventariseerde onderwerpen WG 2: WI lijst NC310 004 WG 2.doc

NC 310 004 Werkgroep 2 bedrijfsvoering en integriteit