HERTOGPOST december 2004 Maandblad van de 's-Hertogenbossche Filatelisten Vereniging

16e jaargang nummer 11

Geachte leden, Hierbij nodigen wij u uit voor de feestelij ke, laatste bijeenkom st van dit j aar, aan de vooravond van Kerstm is, op donderdag 23 december a.s. in zaal 1 van sociaal cultureel cent rum "De Helftheuvel" , Helftheuvelpassage 115 te 's-Hertogenbosch. Aanvang 20: 00 uur. Vanaf 19: 00 uur gelegenheid voor het bekij ken van de kavels. Agenda bijeenkom st 2 3 decem ber 2 0 0 4

1. Opening, verslag 25 november j . l. , ingekom en stukken en m ededelingen

2. Voorstel dhr.H.Jansen te benoemen tot lid van het bestuur en directeur van de afdeling rondzenddienst . Dhr. Jansen (66) is vorig jaar in Am m erzoden komen wonen en toen lid geworden van onze vereniging. Hij verzament Nederland, m et nam e plaat fouten e.d.

3. "Postwurfsendungen in Duitsland, een voorloper van geadresseerd drukwerk." Lezing m et beam er-presentat ie door dhr. A.J.van der Linden, lid van onze vereniging en van de Ned. Academ ie voor Filatelie

4. Verkoping 5. BINGO 6. Verlot ing 7. Rondvraag 8. Sluit ing

I n deze Hertogpost o.m .:

De m ooiste postzegel van Cees van Hoek Voer voor them at ische verzam elaars (2) : filatelist ische reclam e Een brief aan de gouverneur Kavellij st verkoping

Schoorvoetend is in novem ber t ij dens de ledenbijeen kom st en bij de postzegelinstuif w eer eens w at geruild, m aar dat ge beurde m et veel anim o. Er gingen w eer stockboeken rond. Het eerste schaap is over de brug. Mogen er nog ve le volgen!

Secretar iaat : tel. 0418 – 68 07 90

Redact ie Hertogpost : tel. 073 – 6 13 24 38 Website: www.hertogpost .nl

's - Hertogenbossche Fila te listen Vereniging opger icht 8 oktober 1 9 3 0

I nschr ijv ing Kam er van Koophandel Oost - Brabant , num m er 4 0 2 1 6 5 0 9 1

VERSLAG VAN DE BIJEENKOMST d.d. 25 NOVEMBER 2005 Om 20: 00 uur opende de voorzit ter de ledenbijeenkomst en heet te iedereen welkom op deze bij zondere avond. Er was bericht van verhindering van de heren H. Jansen, A. van Leeuwen, m evrouw van de Berg en Zuster Lucia Koot . Er waren geen op- of aanm erkingen n.a.v. het verslag d.d. 28 oktober j . l. De penningm eester gaf een toelicht ing op de begrot ing voor 2005 en het voorstel de cont ribut ie de kom ende drie jaren telkens m et € 3,- te verhogen. D.w.z. in 2005 tot € 26,- , 2006 € 29,- en 2007 € 32,- . Hierop kwam en o.a. de volgende op- en aanm erkingen. -Het is voorbarig om nu al voor de komende 3 jaar te beslissen. Laten we eerst 2005 afwachten en dan verder kij ken. -Gaan we niet uit de pas lopen m et deze verhoging ten opzichte van andere verenigingen. - I s het reglementair wel j uist dit nu vast te stellen. -Kunnen we de verlot ing en het eindejaarscadeau niet afschaffen. -Zijn de internet kosten wel noodzakelij k. De voorzit ter zet te uiteen, dat de kernact iviteiten naar de m ening van het bestuur tot in lengte van dagen gehandhaafd dienen te kunnen vanuit de cont r ibut ies. En daarvoor is het nodig dat de cont r ibut ie, m ede gezien het enigszins dalend aantal leden, wordt verhoogd. De opbrengsten van de Rondzenddienst en de Nieuwt jesdienst worden dan a.h.w. de krenten in de pap ten behoeve van bij zondere act iviteiten. Na enige discussie werd het voorstel voor de verhoging van de cont r ibut ie en de begrot ing 2005 ongewij zigd en m et een zeer grote m eerderheid aangenom en. Het voorstel om het reglem ent adviescom missie nalatenschappen aan te passen werd zonder m eer aangenom en. De lezing m et beam er-presentat ie ”Met de stoom t ram door Nederland” door het lid van onze vereniging dhr.Lex Geij s kon helaas, wegens technische problem en, geen doorgang vinden. Een volgende keer zal een herkansing plaatsvinden. De grote verkoping werd een succes: er werd goed geboden en gekocht . N.a.v. een opm erking in de rondvraag wil het bestuur gaan onderzoeken hoeveel leden een E-m ail account hebben. De heer H. Schevelier vroeg of het bestuur zij n visie op de toekom st eens wil schetsen in de vorm van een beleidsplan. De voorzit ter zegde dit toe. De heer Hessels vroeg zich af hoe het kan dat bij onze vereniging de 1e dagenveloppen duurder zij n dan bij de postzegelhandel. Om 11.10 sloot de voorzit ter de bijeenkom st en wenste een ieder wel thuis. 2

MEDEDELINGEN VAN HET SECRETARIAAT I ngesloten t reft u een acceptgiro aan. Vriendelij k verzoek de cont r ibut ie 2 0 0 5 m eteen te willen voldoen. Eventueel kunt u gebruik m aken van een eigen overschrij vingskaart : dat scheelt de vereniging t rouwens in de kosten. Tweede verzoek: wanneer u een eigen e-m ail account hebt , wilt u dan s.v.p. uw e- m ailadres aan ons m elden : info@hertogpost .nl. U kunt ook het vakje "Mail ons" aanklikken op de website van de vereniging. De ledenbijeenkom sten zullen in het kom end jaar plaatsvinden op de donderdagavonden 27 januari, 24 februari, 24 m aart , 28 april, 26 mei, 23 juni, 25 augustus, 22 september, 27 oktober, 24 novem ber en 22 decem ber. De viering van het j ubileum vindt plaats in het weekeinde van 22/ 23 oktober. De eerstvolgende Postzegelinstuif / Ruilbeurs vindt plaats op zaterdag 9 januari, zoals gebruikelij k van 10: 00 tot 13: 00 uur in "De Helftheuvel" . Voor de eerste ledenbijeenkom st in 2005 op 27 januari is, zoals gebruikelij k, een w ilde ve iling gepland. Deze m elding wil een zachte hint zij n alvast wat spullen bij elkaar te zoeken die bij u eigenlij k in de weg liggen, m aar waarm ee u een collega filatelist gelukkig kunt m aken Agenda Ruilbeurzen Berkel-Enschot De Schalm zondag 16 januari Boxtel VMBO-College 2e zondag van de m aand 's-Hertogenbosch De Helftheuvel 1e zondag van de m aand 's-Hertogenbosch De Helftheuvel 3e zaterdag van de m aand Grave De Westhoek 4e zondag van de m aand Oisterwij k De Coppele 4e zondag van de m aand Schijndel De Vink 1e zondag van de m aand Veghel De Golfst room 3e zondag van de m aand 28,29 en 30 Januari 2005 vindt weer de Fila teliebeurs Loosdrecht plaats in de Pandahallen in Nieuw Loosdrecht . Ook de grote Eindejaarsbeurs te Apeldoorn is inm iddels een t radit ie geworden: 28 en 29 decem ber a.s. van 10 tot 17: 30 uur in de Am ericahal

Adres secretar iaat :

Kloosterst raat 19, 5301 BM Zaltbom m el. Telefoon: 0418 – 68 07 90.

E-m ailadres: renevanachterberg@tiscali.nl 3

Onder de werktitel "Mijn mooiste postzegel" besteden we regelmatig aandacht

aan individuele leden van onze vereniging en hun verzameling.

De "sectie Zwitserland" van de 's-Hertogenbosche Filatelisten Vereniging

ofte wel

HET LEVENSVERHAAL VAN CEES VAN HOEK Cees van Hoek woont sinds 1963 in Zwitserland. Daar voelt hij zich thuis maar weet zich desondanks vergroeid met de 's-Hertogenbossche Filatelisten Vereniging. In 1940 werd hij geboren in Vught in een familie die het, naar goed Nederlands gebruik, allemaal niet zo dicht bij huis zocht. Zijn vader was uit Nederlands Indië overgekomen. Zijn moeder had als kind een tijd in Spitsbergen gewoond, waar haar vader een Noorse kolenmijn leidde en waar haar broer de ontdekkingsreiziger Nobile uit het ijs heeft gered. Een andere oom van hem zocht het aan de andere kant van de wereld en werd in India

directeur van de Bata voor Z.O.Europa. Het verzamelen zit Cees in het bloed. Aan het eind van de oorlog had hij als knulletje al zijn eerste verzameling: 100 nikkelen vierkante stuivers die eigenlijk bij de Duitsers ingeleverd hadden moeten worden. Daardoor waren degene die niet tot kogels waren omgesmolten na de oorlog tamelijk zeldzaam. Maar ze werden helaas naar de bank gebracht en toen waren het niet meer 100 kostbare stuivers, doch "slechts" 5 gewone guldens.

Met 14 jaar kwam hij bij de filatelistische jeugdafdeling van de JC Vught die onder leiding stond van Ivo Hartholt en Nico Raaimakers. Vooral van de heer Raaimakers heeft hij enorm veel geleerd; niet alleen het verzamelen van postzegels, maar vooral ook het handelen ermee. Met hem samen was Cees al spoedig een regelmatige klant op de Amsterdamse postzegelmarkt en je kon de twee ook aantreffen bij de postzegelveilingen in de hoofdstad. Bij een oom kon Cees in de vakantie eens diens postzegels sorteren. Als dank kreeg hij toen een nummer Een van Nederland met stempel Willemstad. Toen werd zijn interesse voor afstempelingen gewekt. Die belangstelling ontbrandde definitief toen hij, zo'n jaar of 18 oud, een wedstrijd won waaraan verschillende Nederlandse (o.a. de 's-Hertogen-bossche) en Belgische verenigingen deelnamen. Elke vereniging kon twee 4

de Mooiste

zegels inzenden en de zijne, een prachtige nummer 124 (10 cent jubileum 1923) met afstempeling Meijel, kreeg de eerste prijs. Deze zegel beschouwt hij nog altijd als zijn "mooiste". Hij heeft er namelijk veel aan te danken. Terecht voelde hij zich erg trots en dat was een stimulans ermee door te gaan en tevens om de uitdaging van de eerste emissie aan te gaan. Toen Cees als beginnend filatelist het door hem bij de

Vereniging geleende boek over de Afstempelingen op de Emissie 1852 terugbracht bij de postzegelwinkel van Corbusier, werd hij aangesproken door een wat oudere heer: "Waarom zou jij je voor deze afstempelingen interesseren? Zoiets kun je nu (in 1958!) toch niet meer bij elkaar brengen". Hij nam Cees mee naar zijn huis en liet hem daar zijn verzameling afstempelingen op de eerste emissie zien. Ongeveer 12 jaar later kon Cees van Hoek zÍJn "eerste emissie" tentoonstellen: zes kaders en wel in het Noord-Brabants Museum t.g.v. het 8ste lustrum van de Bossche Vereniging. Bij de plaatsen ontbrak alleen nog Delfzijl, maar "Steenbergen" op de 15 cent, waarvan ook nu nog slechts twee exemplaren bekend zijn, zat er wèl bij! Bij de "Hertogpost 2000" was opnieuw een gedeelte van zijn verzameling emissie 1852 te zien op 7 kaders. Daar liet hij o.a. alle platen van de drie waarden zien, meestal ook op brief. Ook nog enkele heel bijzondere brieven waaronder een z.g. driekleurenbrief, d.w.z. één brief, gefrankeerd met alledrie waarden. Om nederig te blijven: van alle mogelijke halfrond afstempelingen heeft hij nu toch nog een manco, n.l. Kamp Laren. Op dezelfde tentoonstelling in 2000 liet hij nog drie andere inzendingen zien: Kind 1925, Kind 1949 en Jubileum 1913. Deze inzendingen waren voor Cees van Hoek, die hier duidelijk als een filatelistische zwaargewicht naar voren kwam, als het ware een test voor de manier waarop hij zijn gehele verzameling Nederland wil gaan opzetten. Per uitgifte wil hij alles tonen vanaf de eerste vooraankondiging en reclame door de PTT t/m de laatste dag van uitgifte: de tandingen, verschillende papiersoorten, plaatfouten, datumstudies, tarieven, poststukken en afstempelingen. Tevens komt er per plaats een posthistorisch overzicht. Om dat te realiseren heeft hij in de loop der jaren een enorme voorraad opgebouwd van een slordige miljoen postzegels en zo'n 100.000 Nederlandse poststukken. Tevens heeft hij alvast 40.000 prachtige blanco albumbladen aangeschaft, die hij met behulp van een A3-printer kan bedrukken. Een gigan- 5

tische taak: hij beschouwt dat als zijn levenswerk en hij hoopt dat zijn zoon Philip hem daarbij behulpzaam zal kunnen zijn. Nog door wijlen Martien Teurlings op het spoor gezet ben ik Cees van Hoek gaan opzoeken in zijn woonplaats Aedermannsdorf. Dat is een dorpje met 500 zielen in het kanton Solothurn. Heel idyllisch in een stil dal tussen de bergen van de Jura, waar (nog) geen toerisme en geen industrie (meer) is. Maar wèl een eigen gemeentehuis, R.K. kerkgebouw (nota bene met een pastoor afkomstig uit Nigeria), restaurant, postkantoor, winkel en kapper èn een halte van de (post)bus. Sinds zeven jaar woont hij daar met zijn zeer gastvrije, uit Frankfort afkomstige echtgenote Margot, hun hond Ati en (buiten onder het dak) warempel een steenmarter. De woning, een grote 300 jaar oude boerderij met een uit 1838 daterende Kachelofen in de woonkamer, is helemaal naar hun behoeften verbouwd en ingericht. De tuin zorgt voor een groot deel van hun groente en fruit. Een sprekend detail: enkele takken van de sterappelboom uit de ouderlijke tuin te Vught heeft Cees een jaar voordat die boom stierf met succes geënt op een bestaande appelboom in zijn Zwitserse tuin. Volgend jaar hoopt hij derhalve Vughtse sterappeltjes te kunnen oogsten. Cees van Hoek lijkt qua uiterlijk op een mengeling van een patriarch en een kunstenaar, maar dan een met heel vriendelijke ogen en die zich intussen niet de kaas van het brood laat eten. Na zijn opleiding in Nederland tot analist kwam hij, na een paar jaar Orgachemia in Boxtel, in 1963 te werken in Basel op het laboratorium van het chemisch concern Sandoz (Novartis). Daar hield hij zich aanvankelijk bezig met residubepalingen van pesticiden. Na diverse tussenstappen werd hij in hetzelfde bedrijf tenslotte verantwoordelijk bij de kwaliteits-bewaking van de productontwikkeling en vooral van de daarbij gebruikte computersystemen. Lange tijd woonde hij in Rodersdorf, waar hij o.a. deel uitmaakte van het gemeentebestuur. Van de opbrengst van de verkoop van zijn verzameling puntstempels kocht hij in die jaren een zomerhuisje, 1500 meter hoog in Vercorin (tegenover Crans Montana) in Wallis, dat hij gedurende 5 jaar in de vrije tijd grotendeels zelf heeft verbouwd. Tot zijn vijftigste was hij een fanatiek hockeyer, tevens actief bij de begeleiding van de jeugd. Nadat hij in 6

1996 werd getroffen door een hersenbloeding en ook nog last kreeg van artrose in de heupen is hij gestopt bij Sandoz.

Het dal van Aedermannsdorf

In Aedermannsdorf en omgeving staat Cees van Hoek niet bekend als chemicus of filatelist, maar als "Holzkünstler". Regelmatig is hij met zijn houtkunst aanwezig op beurzen en hij verzorgt ook cursussen. Bij Hertogpost 2000 waren behalve zijn filatelie eveneens producten van zijn houtdraaiwerk en intarsia (het inlegwerk met verschillend gekleurde houtsoorten) te bewonderen. Een groot deel van zijn boerderij is ingericht voor zijn houtkunst. Op straat staat voor de gevel al een professionele zaagmachine en in verschillende ruimten van de voormalige schuur vind je grote voorraden hout en fineer, alsmede allerlei draaibanken en andere machinerieën. De vorige eigenaar had inpandig een zwembad aangelegd. Dat is nu het atelier van Cees, waar zijn werkstukken in verschillende stadia staan en hangen. Maar in dat zwembad is tevens zijn filatelistische schatkamer verborgen: een betonnen gang van 10 meter lang met links en rechts houten kastdeuren, waarachter talloze albums, stockboeken en dozen, en achterin twee enorme brandkasten. U begrijpt: de argeloze bezoeker valt in huize Van Hoek van de ene verbazing in de andere! Overigens heeft hij het meest kostbare deel van zijn verzameling nóg veiliger opgeborgen in een bank in een naburig dorp. Het geheim voor het bijeenbrengen van al dat materiaal is, dat Cees van Hoek o.a. in Zwitserland talloze verzamelingen Nederland heeft aangeschaft. Daaruit selecteerde hij al de "onbekende" bijzonderheden en de "gewone" rest verkocht hij weer door. 7

In die betonnen bunker blijkt, dat Cees van Hoek ook nog een grote verzameling eo-filatelie bezit en een nagenoeg complete verzameling kleinrond. Maar ook de collecties puntstempels (voor de tweede keer!), grootrond en de lange- en kortebalk rolstempels mogen worden gezien. Er staan ook nog tal van dozen met materiaal dat pas gedeeltelijk is uitgezocht. En tenslotte ook nog een aantal verzamelingen buitenland, zoals Tsjecho-Slowakije, Engeland en Duitsland (met name Beijeren). Met zijn verzamelingen oud-Nederland gaat hij heel specialistisch te werk. Hij tracht b.v. veel zegels te platen, d.w.z. hun plaats op de oorspronkelijke drukplaat te definiëren, en hij wil laten zien waarvoor de postzegels bestemd waren. Dat doet hij aan de hand van allerlei poststukken, die op hun beurt weer de ontwikkeling van de vernietigingsstempels in de loop van de tijd blootleggen. Vanuit die brede interesse ontstonden diverse specialistische verzamelingen. O.a. een belangrijke verzameling voorafstempelingen (b.v. Groningen en Amsterdam), maar vooral van 's-Hertogenbosch; daarbij een collectie Bossche tanding op de cijferuitgave 1899 die waarschijnlijk ongeëvenaard is.

Die Bossche tanding voert ons weer terug naar zijn jeugd in Vught en 's-Hertogenbosch. In die tijd leerde hij de toenmalige grootheden kennen van de 's-Hertogenbossche Filatelisten Vereniging van wie de namen nog steeds voortleven in de herinnering. Mannen als Cleij, van de Mortel, Prinssen en Bernsen. Maar vooral denkt hij met heimwee terug aan J.van

Roosmalen met wie hij jarenlang intensief is opgetrokken. Samen met hem bouwde hij door ruilen, kopen en verkopen hun verzamelingen puntstempels en –vooral- Bossche tanding op. Cees van Hoek heeft een goed geheugen. Niet alleen voor de successen die hij heeft geboekt en de koopjes die hij heeft gehad, maar vooral ook voor wat hij waar en bij wie is misgelopen. Zo ook voor de teleurstelling die hij heeft gevoeld, wanneer door hem bewonderde verzamelingen na het overlijden van de eigenaren vaak in het niets zijn verdwenen of en masse en tegen afbraakprijzen in een veiling zijn terechtgekomen. Sinds het overlijden van zijn ouders komt hij niet meer zo vaak naar Nederland. Alleen de Nederlandse kaas mist hij wel en ook het contact met collega-filatelisten. Vandaar o.m. zijn advertentie die elke maand achterin de Hertogpost prijkt. (Reacties zijn zeer welkom!) Bij de jubileumtentoonstelling 8

van onze vereniging in oktober 2005 zal hij echter ongetwijfeld weer present zijn en wel met de Filatelistische Geschiedenis van 's-Hertogenbosch in de 19e Eeuw. Toen ik 's middags arriveerde in Zwitserland had Cees van Hoek via Ebay die dag juist een "open takje franco 's-Hertogenbosch" op een 1ct wapentje groen op de kop getikt voor nog geen 10 euro. De verkoper had waarschijnlijk gedacht dat het een slechte afdruk was van een normaal "takje franco"…. Op de avond voor mijn vertrek zaten we samen in spanning achter de computer met de klok in de hand, omdat op Ebay vier kavels werden verkocht met elk tien Nederlandse brieven. Hij had wederom geluk: alle vier keer prijs. Verzamelen: een never ending story. H.van Werkhoven

FORTUYNLIJK Het heeft er veel van weg, dat TPG Post de kosten van een waterdichte controle op een correcte frankering van de briefpost niet vindt opwegen tegen het laten doorglippen van fantasieproducten en eigen maaksels. Dhr.Kees van den Hoek uit Lith kon er tijdens zijn dialezing in mei j.l. enkele fraaie voorbeelden van tonen. Een ander lid van onze vereniging, dhr.M.M.A.van de Sande uit Helvoirt houdt zich eveneens bezig met de hedendaagse filatelie. Regelmatig richt hij zijn spiedend oog op talloze stukken "kantoorpost" die hij krijgt toegespeeld. Daarbij trof hij onlangs een door TPG Post afgestempelde en dus echt gelopen "postzegel" aan met daarop de man die "at your service" slechts door moordenaarshand kon worden afgehouden van het minister-presidentschap.

De zegel ziet er bedrieglijk echt uit. Pas als je beter kijkt zie je dat de tanding niet het resultaat is van een perforatie, maar slechts is afgebeeld. Door wie e.e.a. is vervaardigd en toegepast is ons helaas niet bekend. Hij of zij zal zich waarschijnlijk ook niet bekend maken, want echt enthousiast zal men bij TPG over dit soort grappen niet zijn.

9

EEN BRIEF AAN DE GOUVERNEUR

In Hertogpost van oktober j.l. bespraken wij een brief uit 1881 die met een tussenstop in St.Michielsgestel zijn bestemming bereikte in Kasteel Nemerlaer bij Jhr. Donatus van den Bogaerde. Die jonkheer was een zoon van A.J.L. Baron van den Bogaerde van Terbrugge. Deze was geboren te Gent in 1787. In 1835 betrok hij Kasteel Heeswijk, nadat hij in 1830 door koning Willem I was benoemd tot zijn gouverneur in Noord-Brabant. De gouverneur was een groot

kunstverzamelaar. Uit zijn collectie is het beroemde "Heeswijkse altaar" afkomstig, het 16e eeuwse lijdens-altaar dat thans een van de belangrijkste kunstschatten is in de Bosche St.Janskathe-draal. In 1842 werd de baron benoemd tot "opperschenker" van koning Willem II….

Kasteel Heeswijk op een prentbriefkaart uit 1899 10

Het was Mgr. Henricus den Dubbelden die de brief aan de gouverneur schreef op 26 november 1837 vanuit St.Michielsgestel. Mgr. den Dubbelden was toen deken van Helmond. Hij is degene geweest die de aanstoot gaf tot de oprichting van het doofstommeninstituut St.Herlaer in 1840. In 1842 werd hij de vicaris van het bisdom 's-Hertogenbosch. De brief werd vervoerd "met 't Mandje, franco". Dat wil zeggen met een particuliere vervoerder buiten de posterijen om. Op een Franse postzegel kunnen we zo'n mandje zien. H.v.W.

11

VOER VOOR THEMATISCHE VERZAMELAARS (2) FILATELISTISCHE RECLAME

Hiermee bedoel ik niet de reclame voor filatelistische verenigingen, maar de reclame-uitingen op filatelistisch materiaal, waarbij we natuurlijk.het eerst denken aan de postzegels. Maar er zijn veel meer mogelijkheden, zoals later zal blijken. Onder reclame-uitingen versta ik –die géén verstand heeft van commerciële economie– de vermelding van een bedrijfsnaam en/of de producten/diensten van zo’n bedrijf. Kijkt U maar naar de reclameborden rondom een voetbalveld: de naamsbekendheid van bedrijf en product!

Wat is het geval? Een thematische verzamelaar komt al gauw tot de ontdekking dat hij bepaalde onderdelen in z’n verzameling mist. En heel vaak heeft dat te maken met een bedrijf of met een product daarvan. Enkele voorbeelden: een honden- of katten-thema zal wel een hoofdstuk over de verzorging en voeding van deze beesten moeten inhouden. Dan zijn de reclames van de fabrieken die dat maken wel erg welkom! Stel je verzamelt het thema "R.K.Kerk"; dan is b.v. reclame van de drukkerij die bidprentjes drukt(e) wel aardig om er bij te hebben. En wat dacht U van de "auto-verzamelaar", die op zoek is naar reclame van bandenfabrieken? En iemand die "Fruit" verzamelt is zielsgelukkig met een stempel van "Flipje, het Fruitbaasje". Bovendien zitten er in de stempels vaak afbeeldingen van de producten, heel interessant dus. Voor al deze gevallen kom je terecht bij de bekende roodstempels, officieel frankeermachine-stempels genoemd. Deze zal ik een andere keer verder bespreken. Maar zijn er nog andere filatelistische elementen met product- of bedrijfsreclame? Ja! die zijn er, ik zal ze in het kort met U doornemen. Postzegels. Als we ons tot Nederland.beperken: in het verleden zijn er zegels uitgegeven ter gelegenheid van jubilea van NS, KLM, PTT en Staatsmijnen. Dit waren nationale of staatsbedrijven, dus de postzegeluitgiften lagen niet

gevoelig; ze werden immers niet uitgegeven met commerciële doeleinden. Maar sinds de privatisering van de Nederlandse PTT is het commerciëler geworden: in 1989 een zegel t.g.v. de privatisering van de PTT zelf, in 1994 12

een zegel met "KPN naar de beurs"; in 2001 werd zelfs een blok van 6 zomerzegels (NVPH-nrs.1973a/f) uitgegeven waarop naam en adres van commerciële kwekerijen zijn vermeld, zo zout hadden we het nog nooit

gegeten. Overigens mogen we aannemen dat aan deze laatste emissie wel een financiële transactie met de bedrijven verbonden was… Daarnaast zijn er landen, b.v. Nieuw-Zeeland, waar reclame op de achterzijde van de postzegel werd afgedrukt. Ook werden b.v. in Duitsland zegelvellen uitgegeven met hier en daar een blanco zegel waarop een reclame-uiting, eigenlijk dus een vignet.

Nog een andere mogelijkheid bieden de firmaperforaties, ook wel perfins genoemd. Ze maken deel uit van de postzegel, maar vormen in de filatelie toch wel een afzonderlijke groep. De perfin bestaat uit één of enkele hoofdletters, meestal de initialen van een bedrijf.*) Het reclame effect van zo’n perforatie is natuurlijk niet groot, want je ziet hem meestal niet in een opgeplakte postzegel. Het beste is dan ook om een perfin te bevestigen op een zwarte achtergrond.

Postzegelboekjes lenen zich goed voor reclameteksten. Denk maar aan de Franse boekjes met zegels die elk boven- en onderaan een smal reclamestrookje droegen. Ook de kaft leent zich aan alle kanten voor reclame, ook de Nederlandse (de dure van voor de Tweede Wereldoorlog). Meer naamsbekendheid is te winnen als een bedrijf zijn naam op een aantekenstrookje laat

13

G.M.=Grasso's

Machinefabrieken

zetten, zoals Vroom en Dreesman en de Bank F.van Lanschot en andere eens deden…

Eens, want het progressieve Nederland heeft zijn R-strookjes allang "geïnnoveerd". Postwaardestukken, o.a. voorgefrankeerde enveloppen en kaarten. Ik moet hier vooraf wel "waarschuwen" voor alle particuliere reclame: in principe is het de klant toegestaan om een partijtje postwaardestukken te kopen en die dan zelf verder te bedrukken. Er zijn nogal wat tentoonstellingen geweest, waarbij het organisatiecomité een speciale tekst op een briefkaart liet afdrukken. Deze stukken horen volgens de heersende regels niet thuis in een verzameling; men is natuurlijk altijd vrij om het wél op te nemen. Doet men echter aan een tentoonstelling mee dan zijn er wel problemen! Een ander deel van de postwaardestukken werd "gefrankeerd op bestelling": deze werden eerst voorzien van een reclametekst en daarna aan de PTT ter frankering aangeboden.

Krantenbandje met reclame van een grote handelskwekerij,

op bestelling gefrankeerd met 3 rappen

Daarnaast is er de groep waartoe de Belgische Publibel-kaarten behoren: door de PTT uitgegeven briefkaarten die zijn voorzien van een goedgekeurde tekst en afbeelding, geheel geproduceerd door de PTT. Deze Publibels zijn interes- 14

sant voor de thematische verzamelaar. Nog steeds worden ze uitgegeven en de meest uiteenlopende producten worden op deze briefkaarten aangeprezen en meestal voor zover mogelijk ook afgebeeld. Er is hier geen ruimte om er meer over te zeggen.*)

Publibel nr.551 met vruchtensapreclame; inmiddels zijn er al meer dan 3000

We moeten er voortdurend aan denken dat stukken die door de PTT zijn uitgegeven of geproduceerd zijn met toestemming van de PTT, tot het geschikte materiaal behoren. Zo kunnen ook dienstenveloppen van de PTT, of afdelingen ervan zoals de voormalige Postgirodiensten, voorzien zijn van reclame.

achterzijde van een Franse giro-envelop met reclame voor tuinhuisjes en kasjes

15

Nog een andere groep zijn de z.g. particulier bedrukte postwaardestukken, waarvan de Nederlandse Dorus Rijkers-serie wel de bekendste is.*)

Dorus Rijkerskaart met 8 verschillende advertenties; men kocht deze kaarten voor

minder dan de frankeerwaarde, de rest werd door de adverteerders betaald.

U ziet: al met al is dit een ingewikkelde materie, een onderwerp voor specialisten en er is al menig boekwerk over geschreven. *) Enkele publicaties:

• Catalogus van de perfins van Nederland en O.G.,Uitg.Perfin Club Nederland.

• Postwaardestukken van België, Uitgave VZW. Pro-Post, Brussel. • Particuliere en particulier bedrukte postwaardestukken. door A.W.ten

Geuzendam. N.B. Op de grotere postzegel happenings , zoals die eind januari in de Pandahallen te Loosdrecht, is altijd wel een stand waar men (tweedehands) boeken kan kopen en dit soort van catalogi is daar meestal wel te koop.

Tenslotte. U, de lezer van dit stukje mag natuurlijk reageren en eventuele nadere vragen stellen. Graag zelfs. Maar toch hoop ik in de eerste plaats dat U wat kan doen met het bovenstaande en er nieuwe ideeën voor uw verzameling uit haalt. Koerbrief

16

VERKOPING DECEMBER 2004 Nr. Catalogusnr. Kwal. Val. Cat. Prijs Inzet €

Nederland Postfris

12.001 jaargang 1977 xx € 16,95 3,50

12.002 jaargang 1978 xx € 14,45 3,00

12.003 jaargang 1979 xx € 12,65 2,50

12.004 jaargang 1980 xx € 16,75 3,50

12.005 jaargang 1981 xx € 16,55 3,50

12.006 jaargang 1982 xx € 14,80 3,00

12.007 jaargang 1983 xx € 23,05 4,50

12.008 jaargang 1984 xx € 27,70 5,50

12.009 jaargang 1985 xx € 27,85 5,50

12.010 jaargang 1986 xx € 27,50 5,50

12.011 jaargang 1987 xx € 44,90 9,00

12.012 jaargang 1988 xx € 37,95 7,50

12.013 automaatzegels 1989 xx € 52,60 10,00

12.014 jaargang 1989 xx € 26,35 5,50

12.015 jaargang 1990 xx € 31,55 6,50

12.016 490 / 494 xx € 9,35 3,00

12.017 504 / 507 - 542 / 543 xx € 20,00 5,00

12.018 729 / 730 - 736 / 737 - 743 / 744 - 752 / 756 xx € 28,50 4,50

Nederland met plakker

12.019 327 / 331 - 538 / 541 - 542 / 543 - 544 / 548 x € 55,50 9,00

12.020 556 / 560 - 683 / 687 - 688 / 692 x € 146,00 22,00

12.021 671 / 675 x € 55,00 10,00

12.022 702 / 711 x € 7,50 27,00

12.023 12 zegels tussen 713 / 744 x € 25,00 3,50

12.024 722 / 726 x € 20,00 3,50

12.025 731 / 735 - 738 / 742 x € 31,00 5,50

12.026 747 / 751 - 759 / 763 x € 28,00 4,50

Nederland gestempeld

12.027 nr. 1 met halfrondstempel o € 37,50 10,00

12.028 nr. 3 met halfrondstempel o € 150,00 35,00

12.029 nr. 2 - 7 o € 30,50 3,00

12.030 nr. 10 o € 27,00 3,00

12.031 36 - 39 - 40 - 42 - 265 / 266 - 269 o € 37,75 5,50

12.032 220 / 223 - 225 / 228 o € 31,00 4,50

12.033 220 /223 - 236 / 237 - 265 / 268 - 313 / 317 o € 36,30 5,50

12.034 220 / 223 - 236 / 237 - 265 / 268 - 313 / 317 o € 36,30 5,50

12.035 232 / 235 - 270 / 275 o € 43,00 6,50

12.036 265 - 66 - 267 / 68 - 269 - 695 / 99 - 738 / 42 o € 37,00 6,00

12.037 257 / 260 - 279 / 282 o 58,50 9,00

12.038 270 / 273 o € 26,00 3,00

12.039 563 / 567 - 583 / 587 o € 14,95 6,50

12.040 612 / 616 - 641 / 645 o € 45,75 7,00

12.041 666 / 670 - 688 / 692 o € 31,50 4,50

12.042 666 / 670 - 702 / 706 o € 32,50 5,00

12.043 702 / 706 - 707 / 711 o € 35,75 5,50

12.044 702 / 706 - 747 / 751 - o € 31,00 5,00

17

12.045 842 / 46 - 849 / 53 - 859 / 63 - 870 / 74 - 856 / 874 - 889 / 898 - 900 - 911 - 912 / 916

o € 30,35 3,50

12.046 889 / 93 - 894 / 98 - 901 / 05 - 909 / 11 o € 25,45 4,50

12.047 Armenwet nr. 1 / 8 o € 218,80 40,00

Nederland diverse

12.048 blokken 1223 - 1236 - 1273 - 1299 o € 10,85 2,50

12.049 blokken 1320 - 1344 - 1366 o € 12,10 2,50

12.050 blokken 1390 - 1414 - 1418 o € 12,35 2,50

12.051 41 onbeschreven FDC's € 2,50

12.052 42 onbeschreven FDC's € 2,50

12.053 FDC album met 61 FDC's - 137 / 182, onbesch € 5,00

12.054 PB 20 a - 21 a - 22 a - 22 b met telblok € 4,00

12.055 25 gefrankeerde enveloppen o € 5,00

België

12.056 44 zegels op insteekkaart x € 13,50 2,50

12.057 21 zegels x € 160,00 16,00

12.058 2 automaat boekjes + 1 loketboekje xx € 32,50 4,50

12.059 nr. 74 / 80 x € 475,00 47,00

12.060 verzameling in klemband 1969 / 1975 x € hcw 25,00

Duitsland

12.061 Reich - BRD - Berlijn op 3 insteekbladen + 3, 1e vluchtbrieven

180,00 15,00

12.062 DDR - mapje met zegels op 3 insteekkaarten o € 20,00 3,00

12.063 DDR - complete vellen met alle afwijkingen volgens Michel speciaal 2001

o 2.214,00 22,00

Stockboeken

12.064 Oostenrijk met veel postfrisse zegels € 15,00

12.065 Berlijn - met meest complete series xx € 480,00 50,00

12.066 BRD - div. zegels, in aantallen € 10,00

12.067 Berlijn diverse - mooi ruilmateriaal o € 68,00 6,00

12.068 wereld - prachtige motief verzameling, veel complete series

xx/o hcw 30,00

12.069 wereld - prachtig ruil materiaal - veel series xx/x/o € hcw 95,00

12.070 Amerika, met zegels € 3,00

Diverse

12.071 Egypte - 30 zegels xx € 2,50

12.072 Zuid-Molukken complete series xx € 7,00

12.073 Denemarken - albumbladen met zegels € 15,00

12.074 USA - 1686 / 89 - 2 maal - volgens US-stamps xx € 27,00 2,50

12.075 VN - 3 carnets + kaarten o € 2,50

12.076 USA - div. FDC's + carnets + PB xx/o € 2,50

12.077 Israël - postzegelboekje 17 - 18 xx € 10,00 2,50

12.078 Israël - 215 - 217 in vellen xx € 35,00 5,00

12.079 diverse poststukken o € 2,50

12.080 USA - diverse zegels o € hcw 2,50

12.081 Suriname - 2 gelopen rondzendboekjes o € 2,50

12.082 USA - speciale env. - voorzichtig o € 200,00 25,00

12.083 diverse poststukken o € 2,50

12.084 Noorwegen - postzegelboekje 731 / 738 xx € 12,00 2,50

12.085 Monaco - motief zegels - schilderijen xx € 100,00 15,00

12.086 Ierland - insteekkaart met div. series xx € 30,00 4,00

18

12.087 diverse poststukken € 2,50

12.088 20 blokken Europese landen - spec. Bladen € 93,00 22,00

12.089 mapje met o.a. Azoren - Madeira - Oostenrijk - en Nederland diverse FDC's

€ 3,00

12.090 diverse zegels Italië o € 2,50

12.091 diverse zegels Roemenië o € 2,50

12.092 oude zegels o.a. Finland en Egypte o € 2,50

12.093 diverse oude zegels o € 2,50

12.094 map met zegels vnl. uit Denemarken - India - en Ierland

o € 2,50

12.095 oude zegels uit Frankrijk - Griekenland o € 2,50

12.096 oude zegels uit Zweden o € 2,50

12.097 oude en oidere zegels uit Frankrijk o € 2,50

12.098 oude zegels, vnl. Oostenrijk o € 2,50

12.099 oude zegels uit diverse landen o € 2,50

12.100 oude zegels uit Polen - Panama - Portugal o € 2,50

12.101 oude zegels uit diverse landen o € 2,50

12.102 België, omslag met albumbladen, met en zonder zegels

o € 10,00

12.103 lege verzamelmap met insteek mappen € 2,50

Dozen - kistjes

12.104 Duitsland leuk snuffeldoosje € 2,50

12.105 kistje met prima afgeweekt materiaal vnl. Zuid-Amerika - Oost Europa

o € 3,50

12.106 doos div. landen on- en afgeweekt o € 5,00

12.107 kistje modern - Nederland - on- en afgeweekt o € 5,00

12.108 kistje afgeweekte zegels - diverse landen o € 2,50

12.109 leuk snuffeldoosje - Nederland o € 5,00

12.110 kistje met leuk materiaal - Duitsland o € 2,50

12.111 kistje meest afgeweekt materiaal o € 2,50

12.112 doos met veel zakjes - diverse landen o € 3,50

12.113 doos met veel zakjes - diverse landen o € 3,50

12.114 doos met veel zakjes - diverse landen o € 3,50

12.115 doos met veel zakjes - diverse landen o € 3,50

12.116 doos met veel zakjes - Nederland o € 3,50

12.117 doos met veel zakjes - Nederland o € 3,50

12.118 doos met veel zakjes - diverse landen o € 3,50

12.119 doos met veel zakjes - Nederland o € 3,50

12.120 10 kg onafgeweekte zegels o € 7,50

Stuur uw schriftelijke koopopdracht op aan dhr. M.M.Vorstenbosch,

V.d.Kerkhofstr. 13, 5271 CH St.Michielsgestel.

mvorstenbosch@tiscali.nl

Vermeld s.v.p. uw telefoon-nummer.

19

Cees van Hoek Hardst rasse 13, 4714 Aederm annsdorf,

Zwitserland Tel: 062-3941082.

Em ail: ceesvanhoek@bluewin.ch

Sinds 1956 lid van de 's-Hertogenbossche Filatelisten Vereniging

I k kan u aanbieden: -Nederland Gebruikt tot ca.1970 en Ongebruikt vanaf ca.

1900. Post fr is ook vóór 1940. Tevens FDC's, STEMPELS en BRI EVEN -België/ Luxem burg Een volledige collect ie m et alle goede series,

tot ca. 1950 -Scandinavië Veel klassiek m ateriaal, vooral gebruikt , m ooie

stem pels -Zwitserland Een m ooie voorraad Pro Juventute en Pro

Pat ria; ongebruikt en gebruikt -Liechtenstein Veel zegels, gebruikt en ongebruikt -Tsjechoslowakije Grote voorraad zegels, gebruikt en ongebruikt ,

tot ca.1970. Ook van andere Europese landen veel interessante zegels en brieven op voorraad. W anneer u een keuze m aakt u it m ij n voorraad, is het m ij het lie fst w anneer u m ij daarvoor in ru il Neder landse zegels op br ieven, kaarten e.d. aanbiedt .

Wanneer u echter bepaalde zegels wilt aankopen, kunt u m ij

uw mancolij st sturen. 20