Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · •...

24
Herstel na CVA Henry Honné MNR/PT September 2017

Transcript of Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · •...

Page 1: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

Herstel na CVA

Henry Honné MNR/PT

September 2017

Page 2: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

CVA

Infarct 80%

trombose embolie

Bloeding 20%

Page 3: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

oorzaak infarct

Page 4: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

verzorgingsgebied

art. cerebri media

Page 5: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

Wat is herstel??

• Regeneratie van neuronen?

• Spontaan herstel?

• Functieherstel?

• Herstel van spierkracht?

• Weer kunnen lopen?

• ADL zelfstandig?

• Weer aan het werk?

Page 6: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar
Page 7: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

Factoren die herstel

beïnvloeden: • Anatomisch (spontaan) herstel

• Leeftijd?

• Ontstaanssnelheid

• Grootte van de laesie

• Lokalisatie van de laesie

• Motivatie, psychische toestand

• Soort therapie?

Page 8: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

Is herstel voorspelbaar?

• Bewustzijnsniveau

• Initieel beperkingenniveau

• Snelheid eerste functieherstel

• Nog lang bestaande incontinentie

• Na een week nog geen zitbalans

• Proprioceptie uitval aan de arm

• Stoornis cognitieve functies

Page 9: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar
Page 10: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

anatomisch herstel

• Collateraalvorming, waterscheidingsinfarct

• Penumbra: hersenweefsel aan de rand

van hersenweefsel, dat reversibel

beschadigd is

• Tijd tussen ischemie en celdood

• Oedeem

• Schade op afstand, opheffen diaschisis

Page 11: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

Randvoorwaarden cerebrale

trombolyse • Acute stroke care unit

• Stroke Service

• Interne afspraken o.a. radiologie

• Vast protocol

• Afspraken huisartsen /GGD instuurbeleid

• Faciliteiten 24 uur per dag beschikbaar,

niet incidenteel aanbieden

Page 12: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

Wie komt in aanmerking

behandeling? • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op

klinische gronden geen 100% betrouwbaar onderscheid

infarct/bloeding)

• Start behandeling binnen 4,5 uur na ontstaan

symptomen (NB: tot 6 uur mogelijk)

• 18 jaar of ouder, geen bovengrens

• Aspirine geen bezwaar

Page 13: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

Cirkel van Willis

Page 14: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

Collateraalvorming in cirkel van Willis

Page 15: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

Oplossen oedeem; drukvermindering

Page 16: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

Plasticiteit

• Het zenuwstelsel heeft een groot

vermogen om te veranderen.

• De reactie op een prikkel vormt geen star

patroon.

Page 17: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

Herstelmechanismen

• substitutie

• reorganisatie

• compensatie

• sprouting: collateraal

• nieuwe synapsvorming

Page 18: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

Reorganisatie

• Door spontaan herstel van gedeeltelijke

gelaedeerde banen

• Geïnduceerd door gevolgen in gedrag

• “learned non-use”

• Geinduceerd door therapie Constraint

• Induced Therapy

Page 19: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

Transcraniele magnetische

stimulatie • Stimulering primaire motorische schors

veroorzaakt een onwillekeurige

spierbeweging

• Stimulering of remming

• Gecombineerd met fMRI

Page 20: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

fmri

• Hersengebied met verhoogde activiteit

• heeft een grotere doorbloeding.

• Zuurstoftoevoer is dan groter dan het

• verbruik.

• Relatieve toename van oxyhemoglobine ten

opzichte van deoxyhemoglobine

• Tijdens activiteit een toename van

• signaalintensiteit

Page 21: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

Motoriek na CVA

• Vaak hemiparese (hemiplegie)

• Negatieve symptomen:

• Parese.

• Krachtsvermindering.

• met name uitval fijne motoriek.

• Plus symptomen: tonusverhoging en

pathologische reflexen.

Page 22: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar
Page 23: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

Compensatie/adaptatie

• De voorkeur voor een bepaald

bewegingspatroon kan gezien worden als

een adaptatie dan als pathologisch

gedrag.

• Discrepantie tussen fysiologische

parameters en functioneel herstel kan

gezien worden als compensatie.

Page 24: Herstel na CVA - breincafe.nlbreincafe.nl/wp-content/uploads/2019/09/Herstel-na-CVA.pdf · • Acuut ischemisch CVA (NB: CT noodzakelijk, op klinische gronden geen 100% betrouwbaar

Conclusie

• Het zenuwstelsel is na een CVA afwijkend.

• Plasticiteit

• Invloed van therapie op herstel nog niet

opgehelderd

• Manier van leren niet duidelijk

• Welke therapie? Taakgericht, functioneel

oefenen, constraint induced therapy.