Herfstnummer

gezond eten | natuurlijk | biologisch | lekkere receptennº 4 | herfst 2010

Wie zijn de helden van de smaak?

Geraffineerde taarten

Peter Klosse en SamuelLevie over smaak

Herfstliefde

Harrie Janssen van de Hazelbroek Hoeve in Overloon (N-Br)

Samen met de natuur

Ontdek waar de melk voor uw product vandaan komt op www.zuiverzuivel.nl !

Kies uw product, voer de houdbaarheidsdatum en productiecode in, en u krijgt te

zien bij welke boer de melk in uw product onder andere vandaan komt.

inhoud

herfst 2010

recepten in dit nummer

14Zure roomtaart met nectarines enhibiscus | Roomkaasmuffins metlavendel | Amandeldeeg met pruimenen kardemom | Driedubbelechocoladetaart met rode peper

29Courgette | In de soep | Van de grill |Uit de oven | In de salade | In de cake |In de omelet | Gevulde paprika’s |Spaghetti met halfgedroogdetomaatjes

6 Zij gaan voor goud!Acht biologische fruittelers over hun druiven, bessenen peren. ‘Alleen de beste kwaliteit is goed genoeg.Mensen moeten er wel voor terugkomen’

14 Taart met temperamentRode pepertjes, kruidige kardemom, geurigelavendelbloemetjes: goed voor onweerstaanbaarlekkere, hartveroverende taart!

22 SmaakexpertsWat valt er op het gebied van smaak te leren? Peter Klosse en Samuel Levie, experts op dit gebied,raken er niet over uitgepraat. “Smaak is een keuze.”

26 Uit-agendaVan Fabulous Food Festival tot dineren in de kas. Eenselectie uit de talloze bio-activiteiten die op deagenda staan in de Week van de Smaak!

en verder in dit nummer29 Elke dag lekker36 Winkelwaar39 Een frisse kijk: Hester Verduin

14

22

Cove

rfot

ogra

fie

Sve

n B

enja

min

s |

Styl

ing

Ulr

ika

Gu

stav

sson

6

Stichting Demeter feliciteert

biologisch-dynamisch fruitteler

Wil Sturkeboom

met de nominatie voor Nationale Held van de Smaak!

Met passie en kennis teelt Wil Sturkeboom zijn fruit

biologisch-dynamisch en zet hij in op een nieuwe gene-

ratie sterke fruitrassen. ‘Voor mij als Demeter fruitteler

is balans het toverwoord. In de natuur heeft alles zijn

ritme. Daar houd ik rekening mee. Zodra ik ga forceren of

ingrijpen ontstaat er disbalans in de vorm van ziekten en

plagen. De basis van mijn biologisch-dynamische bedrijf

is compost en een rijk bodemleven. In de symbiose

tussen het bodemleven en de boom ontstaat er uiteindelijk

heerlijk fruit.”

Meer lezen over biologisch-dynamisch fruit

en Wil Sturkeboom? Kijk op www.stichtingdemeter.nl

En win € 50,- biologische boodschappen

in de biologische speciaalzaak

Actieperiode: 20 sept t/m 15 okt

Meedoen? Surf naar: www.allesovernatuur-

voeding.nl of vraag naar de actiefolder

in de biologische winkel.

Proef de smaak van onze nieuwe oogst

s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2010 5

H eerlijk, de Week van de Smaak komt

eraan! Het is alweer de vierde editie

van dit evenement, dat dit jaar van 19 tot

en met 26 september wordt gehouden.

Groter dan ooit.

Smaak: in de interviews met smaak -

experts Samuel Levie en Peter Klosse

(vanaf pagina 22) leest u hoe belangrijk

deze voor ons is. En hoe we op veel meer

vlakken dan dat van eten met smaak te

maken hebben. Dat maakt het ongeloof-

lijk boeiend. Er zijn zóveel manieren om

naar smaak te kijken. Mijn interesse ligt

vooral in smaakverschillen tussen cultu-

ren en tussen groepen mensen in een-

zelfde cultuur; de psychologie en sociolo-

gie ervan staat nog in de kinderschoenen.

Wat de week zo uniek maakt, is dat ieder-

een die zich betrokken voelt bij smaak,

iets kan bijdragen: producenten, boeren,

winkeliers én particulieren. Door de veel-

voud aan klein- en grootschalige activitei-

ten is het soms een tikje onoverzichtelijk,

maar dat is ook de charme en de site

www.weekvandesmaak.nl wijst de weg.

Vanaf het begin heb ik deel uit mogen

maken van de jury voor de Held van de

Smaak. Deze jaarlijkse verkiezing is een

vast onderdeel van de Week van de

Smaak. Dit jaar draait het om smaakfruit.

In landelijke voorrondes is per provincie

een kandidaat genomineerd. Het is een

feest om deze provinciale helden te leren

kennen. Helemaal dit jaar; maar liefst

acht van de twaalf helden werken biolo-

gisch. We stellen ze vanaf pagina 6 alle

acht aan u voor.

Op zondag 19 september weten we wie

er gewonnen hebben. ‘Hebben’ ja, want

er is een prijs van de jury én een publieks-

prijs. Ook u kunt stemmen op uw favo-

riete kandidaat op de website van de

Week van de Smaak.

's-Hertogenbosch is dit jaar Hoofdstad

van de Smaak. Het belooft er tijdens de

Week van de Smaak een waar Bourgon-

disch festijn te worden. De Brabanders

zijn zó trots op alles wat ze op het gebied

van eten en drinken in huis hebben, dat

ze dat graag aan heel Nederland willen

laten zien. Het begint op vrijdag 17 sep-

tember met het Real Food Festival in de

Brabanthallen en eindigt op zondag 26

september met de grootste biologische

picknick ooit. Hester Verduin, een van de

organisatoren, hoopt dat er dan meer dan

duizend mensen in de straten van 's-Her-

togenbosch genieten van lekker biolo-

gisch eten. Een bijzonder initiatief, lees er

meer over op pagina 39. Ik ben erbij! U

toch ook?

Anneke Ammerlaan, hoofdredacteur

[column Anneke]

Feestfruit

Teks

t D

orie

n D

ijkh

uis

|

Port

rett

en S

ven

Ben

jam

ins

IN DE VOORRONDES VAN DE VERKIEZING TOT HELD VAN DE SMAAK

WAREN ER IN EERDERE EDITIES HOOGUIT DRIE BIOLOGISCHE

ONDERNEMERS. DIT JAAR ZIJN DAT ER ACHT! ACHT BIOLOGISCHE HELDEN

OVER HUN HEILIGE VUUR, DE FIJNE KNEEPJES VAN HET VAK EN DE

SMAAKVOLLE OOGAPPELTJES DIE ZIJ KOESTEREN.

Opvallende

Fruittelers

Riekje en Jan Rozeboom“Smaak is emotie”, zegt Riekje Rozeboom. Daar-

mee vat ze precies samen waar het in het

bedrijf van haar en haar man Jan om draait: om

mensen en om geluk. Het begon allemaal in

1986. Ze leefden van de bijstand, konden deson-

danks een lapje grond kopen en begonnen daar

met blauwe bessen. Maar het zat niet mee. De

groothandel ging failliet en op de veiling kregen

ze maar weinig geld voor hun bessen. Doordat

de pluk precies in de vakantieperiode viel, was

er maar weinig vraag naar. Vakantieperiode?

Dan stikt het in Drenthe dus ook van de vakan-

tiegangers! Die moeten we naar ons bedrijf

halen, besloten Jan en Riekje. En zo geschiedde.

’s Zomers is het er nu een komen en gaan van

dagjesmensen en klanten.

Riekje: “Ze kunnen hier zelf bessen en bloemen

plukken en bessensap drinken op het terras.

Bessengebak en bessenijs hebben we speciaal

laten maken. Alleen de beste kwaliteit is goed

genoeg, want mensen moeten er wel voor

terugkomen. Vroeger leverden we ook aan win-

kels, maar nu verkopen we alleen nog aan huis

en aan Udea. Mensen vinden het leuk om het

verhaal achter ons fruit te horen en om te zien

met hoeveel liefde en toewijding wij ermee

bezig zijn. Dat is de emotionele component van

smaak. Ik vind het waardevol dat we met ons

bedrijf echt iets kunnen betekenen in het leven

van mensen. Gestreste mensen komen hier na

een uurtje plukken helemaal tot rust. Of neem

het jongetje dat hier vanochtend zijn eigen

bakje bessen plukte, een euro uit zijn zak haalde

en met grote ogen vroeg: ‘Mag ik dat helemaal

alleen op eten?’ Dat maakt ons zielsgelukkig,

daar doen we het voor.”

www.blauwebessenkwekerij.nl

Smaak staat bij Piet Korstanje en zijn vrouw Heleen van

Elsacker hoog in het vaandel. Zo hoog dat ze er in 1991

voor verhuisden naar een andere plek. Nou ja, niet alleen

voor de smaak, ook voor de opbrengst en de kwaliteit.

Piet: “Drie jaar nadat we in 1977 het fruitteeltbedrijf van

mijn ouders overnamen, schakelden we om naar biolo-

gisch-dynamisch. Al doende leerden we een hoop. Onder

andere dat de kwaliteit van de grond een belangrijke rol

speelt bij biologische teelt. Niet alleen het humusge-

halte, maar ook de bodemstructuur en ontwatering

bepalen of appels en peren goed groeien en rijpen. Dat is

van invloed op de kwaliteit. En dus op de smaak. Op het

oude bedrijf was de grond niet gelijkmatig genoeg. We

teelden prima fruit, maar we wisten dat het nog beter

kon.” En toen kwam het aanbod om grond over te nemen

van een bedrijf in Oostkapelle. De grond was al sinds

1930 biologisch-dynamisch bewerkt en er werd samen-

gewerkt met het veeteeltbedrijf voor de mestvoorzie-

ning. Zo kregen ze in één klap het harmonieuze bedrijf

waar ze van droomden. Het gematigde klimaat vlakbij de

kust had als extra bonus een positieve invloed op de ont-

wikkeling van aroma’s.

Niet dat de zoektocht naar de ultieme smaak en kwaliteit

nu is afgelopen. Piet: “In samenwerking met weten-

schappelijke onderzoeksinstituten doen we onderzoek.

We zijn nooit uitgeleerd.”

www.boomgaardterlinde.nl �

Piet Korstanje


Drenthe

Zeeland

s m a a k m a k e n d 1 | zomer 2010 15

“Smaak is balans”, zegt Hilde Jansen. “Balans van grond, groei, gewas, water

en energie in de kas.” Dat weten Hilde en Arnold Jansen nu. Maar die wijsheid

kwam met de jaren. Hilde wist al vanaf haar achtste dat ze tuinder wilde

worden. Maar toen Arnolds vader plotseling overleed (ze waren amper twin-

tig), werd dat toekomstbeeld ineens heel snel realiteit.

“We wisten toen helemaal niets”, zegt Arnold. “Mijn vader had voor hij stierf

geen tijd gehad om mij de kneepjes van het vak bij te brengen. Maar met val-

len en opstaan hebben we die eerste jaren veel geleerd.”

In het begin teelden ze kleinschalig druiven en paprika's op steenwol en later

op flugsand. Dat ging lekker snel. Dat moest wel, want ze teelden voor de

handel. Na een paar jaar belandden ze op een punt dat ze een keuze moesten

maken voor de toekomst: óf uitbreiden óf kleinschaliger telen en verkopen

aan huis. Iedereen verklaarde ze voor gek, maar het werd het laatste.

“Ik miste de grond”, zegt Hilde. “Wat is een tuinder zonder aarde? Ik wilde

weer eens een kikker tegenkomen of een muis. We waren onszelf een beetje

kwijtgeraakt. Het voelde niet goed meer. Dus besloten we met een aantal

authentieke druivenrassen door te gaan. En om puur en alleen voor de ver-

koop aan huis te telen: voor maximale smaak.”

Arnold: “Toen we die koers hadden ingezet, was biologische teelt een logisch

gevolg. Maar we gebruiken ook vitaal water. Een vitalizer reset de structuur

van het water in zijn oorspronkelijke samenstelling. En dat kun je proeven.”

“Het is niet alleen het water”, zegt Hilde. “Het is het hele plaatje dat moet

kloppen. Smaak is balans. Balans van alles wat met de teelt te maken heeft,

maar ook van onszelf. Het was een leerzame zoektocht. Nu doen we precies

wat bij ons past. Vroeger stond het Westland bekend om de authentieke

druivenrassen. Nu zijn wij de enige ondernemers die deze rassen nog telen.

We zijn de vierde generatie druivenkwekers op Nieuw Tuinzight. Het voelt

goed om in de traditie van onze voorouders te werken. En om de smaak van

deze fantastische rassen voor de toekomst te kunnen behouden.”

www.druivenkwekerij.nl

Smaak is volgens Florian de Clercq een miskend

begrip. “Ik zal nooit vergeten dat ik eens met de eer-

ste appels van het seizoen naar de veiling ging en

daar een collega een lading peren zag lossen. Die was

minstens een maand te vroeg. Toen ik ernaar vroeg,

legde hij uit dat ze op dat tijdstip lekker veel oplever-

den. Ik werd daar zo boos om. Hij dácht niet eens aan

smaak. Zo wilde ik niet telen. Bij mij moet het om

smaak draaien.”

Hij doet er dan ook alles aan om smaak te sturen.

“Smaak is natuurlijk arbitrair”, zegt hij. “Maar ik pro-

beer de optimale condities te scheppen om tot een

optimale smaakontwikkeling te komen. Dat doe ik op

verschillende gebieden: teelt, zorg voor de bomen,

bewaarmethoden, maar ook door bijvoorbeeld sui-

kers en zuren te meten. Met de vruchtmonsters kun-

nen we voorspellen wat het ideale plukmoment is.”

Het belang dat hij hecht aan smaak heeft te maken

met zijn duurzaamheidsdenken, zoals hij het noemt:

het besef dat hij een schakel is in de geschiedenis.

Dat hij als vijfde generatie op de Olmenhorst zowel

een verantwoordelijkheid heeft ten opzichte van zijn

verleden én de toekomst. Ook de biologische teelt is

daar een rechtstreeks gevolg van. Florian: “Ik wil iets

moois nalaten. Vroeger stikte het in de sloten rond de

boomgaard van de kikkers. Toen ik ze plotseling weer

hoorde, besefte ik pas dat ze lange tijd waren wegge-

weest. Dat was drie jaar nadat ik biologisch was

gaan telen. Dat vind ik iets om dankbaar

voor te zijn.”

www. olmenhorst.nl �


Zuid-Holland

Noord-HollandFlorian de Clercq

Arnold en Hilde Jansen�

10 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2010

Albert Schulp levert smaak op maat. Fruittelers, zowel

gangbare als biologische, kunnen hun fruit bij hem

laten persen en meebeslissen over de verhoudingen

en de uiteindelijke smaak. “De kwaliteit en de smaak

van het sap is afhankelijk van de kwaliteit van het fruit

dat ik krijg aangeleverd”, zegt hij. “Want wat je proeft,

is puur fruit. We voegen er in het bewerkingsproces

niets aan toe.”

Hij viel ooit voor die smaak toen hij nog ‘gewoon’ fruit-

teler was en van zijn eigen appels en peren sap liet

maken door een kleine sapmakerij in de buurt. Hij was

onder de indruk, want het smaakte veel lekkerder

dan sap uit de supermarkt. Toen dat bedrijf

ermee ophield, was de familie Schulp juist op

zoek naar een alternatief om in een slecht fruit-

teeltjaar het hoofd boven water te houden. Eén

plus één was twee: Albert Schulp nam de sap-

makerij over. Albert: “Van appels en peren wist

ik al het nodige, dat scheelde. Wat ik niet wist

over het verwerkingsproces, leerde ik van de

vorige eigenaar.”

Eén van de mooie dingen aan zijn vak vindt hij

de samenwerking met andere fruittelers.

“Vooral biologische fruittelers zijn heel

gedreven op het gebied van kwaliteit en

smaak. Ze lopen vaak voorop als het gaat

om duurzaamheid en milieuvriendelijk-

heid. Ze weten dat smaak en kwaliteit

samenhangen met duurzaamheid en res-

pect voor de natuur. De samenwerking met

dat soort bevlogen mensen vind ik inspire-

rend. Het is bijzonder om samen een mooi

en smaakvol product te maken van fruit dat

met liefde en aandacht is geteeld.”

www.schulp.nl

Wil Sturkenboom kan uren praten over smaak.

Daarom draait alles op zijn bedrijf. Hij is enthou-

siast over al zijn fruit, maar hij heeft één oogappel:

nummer 251, een appel die in alle smaaktests

enorm hoog scoort. Maar plotseling was hij van de

lijsten verdwenen. “Hij was zo moeilijk te telen dat

men hem had afgeschreven. Ik vind dat alleen

smaak daarvoor een criterium mag zijn. Teelt niet.

En dat was nu juist het erge: hij was van alle appels

de lekkerste.” Wil besloot voor de appel in de bres

te springen om hem te behouden voor de toe-

komst. Hij is nu de enige die deze appel teelt.

Zijn boomgaard is onderdeel van de Warmonder-

hofopleiding, de biologisch-dynamische land- en

tuinbouwschool. Hij is er docent en runt er het

praktijkbedrijf voor de studenten. “Ik geloof in deze

manier van telen”, zegt hij. “Het maakt fruit gezon-

der en smaakvoller. Ik vind het een meerwaarde

om onderdeel uit te maken van de gesloten cirkel

waarin de aarde, de gewassen en de organismen

voor zichzelf zorgen. En om dat uit te dragen naar

studenten. Smaak speelt ook binnen de opleiding

een grote rol. Eens in de zoveel tijd houden we

proefsessies met studenten. Dan bedenken we

nieuwe smaakcombinaties voor sappen en jams.

Rode bessen/perensap bijvoorbeeld. Of jam van

rode bes met honing. Verrassend lekkere combina-

ties!”

Wil: “Veel mensen eten altijd hetzelfde ras. Zonde!

Als je je palet verbreedt, gaat er een wereld voor je

open. Ik zie het als mijn taak om de wereld te laten

weten hoeveel lekkere fruitrassen er zijn. Maar het

is moeilijk om die kennis aan de man te brengen.

Het is geen doen om alle schakels in de distributie-

keten te overtuigen. Dus gooi ik het over een

andere boeg en verkoop ik mijn fruit rechtstreeks

aan de klant. Ik wil dat mensen weten wie ik ben

en waarom ik doe wat ik doe, zodat ze weten

waarom mijn fruit smaakt zoals het smaakt.”

www.warmonderhofboomgaard.nl �

Utrecht FlevolandAlbert SchulpWil en Lisan Sturkenboom�

HEET JIJ LUNA OF TERRA?

Dan ben je een geluksvogel. Niet alleen

omdat je zo’n mooie naam hebt, maar ook

omdat je dan kans maakt op een ballonvaart voor 4 personen. Stuur een

(kopie van) je geboortekaartje of paspoort naar LunaeTerra en misschien

ben jij binnenkort wel écht in de wolken! LunaeTerra verloot 3 ballon-

vaarten onder de inzenders en alle Luna’s en Terra’s krijgen een fles sap

en een verrassing cadeau. Ga snel naar www.luna-e-terra.nl en kijk wat

je moet doen.

De sappen van LunaeTerra zijn in een nieuw jasje gestoken en daar willen

we op proosten met alle Luna’s en Terra’s in Nederland. In de flessen van

LunaeTerra zit 100% vers geperst sap van biologisch-dynamisch groente

en fruit. Demeter groente en fruit is met natuurlijke zorg en aandacht ge-

teeld. Dat geeft de volle smaak en pure levenskracht.

Dat geeft sap met karakter. Sap om mee te proos-

ten op een gezonde toekomst voor onze Luna’s en

Terra’s!

Proef Lunae Terra, het lekkerste tussen hemel en aarde!

Ik zie een olifant op een

vliegend tapijt

Ik zie juffie Jet met een gekke jurk

en een lange neus

Advert_Smaakmakend.indd 12 23-08-10 10:32

Sinds Mart Vandewall eind jaren zeventig eigenaar

werd van een monumentale hoogstamboomgaard

met oude rassen, staat zijn leven in het teken van smaak. Zo kruist

hij zijn eigen rassen, op zoek naar de ultieme appel. Die is er nog

niet, maar de Collina komt in de buurt: een vroeg zomerras dat als

eerste appel van de nieuwe oogst geliefd is bij het publiek. Stroop

is echter zijn grote passie. “Ik ben geboren onder de rook van een

stroopfabriek”, vertelt hij. “Als jongetje raakte ik gefascineerd door

een foto van een stroopstoker. Dat beeld van die man in een mist

van stoom is me altijd bijgebleven. Toen de laatste Nederlandse

stroopstoker ermee ophield in 1978, stond het eeuwenoude,

typisch Zuid-Limburgse ambacht op het punt van uitsterven. Ik

wilde het nieuw leven inblazen om zowel het volkscultureel erf-

goed als de smaak van ambachtelijk gestookte stroop te behou-

den voor de toekomst.”

Mart ging bij verschillende stroopstokers in België in de leer voor

de kneepjes van het vak. “De techniek van stroopmaken is simpel,

maar het gaat om de perfecte smaak. Een goede ambachtelijke

stroop smaakt naar karamel, een vleugje kruidigheid en de aro-

ma’s van het fruit. Die smaak zit hem in de keuze van verschil-

lende appel- en perenrassen, het juiste rijpmoment, de ver-

houding zoet/zuur, het spel met het vuur. Dat vergt proeven,

proeven en nog eens proeven totdat de smaakcompositie per-

fect is. Nu, na al die decennia experimenteren, weet ik exact wat

het effect van elke peer of appel is op het eindresultaat.”

www.vaneigenerf.nl/onzeboeren/35/Vandewall �

Mart Vandewall


Harmen en Carla Peters telen biologische appels en

peren omdat ze geloven dat het de smaak ten goede

komt als gewassen in hun eigen tijd groeien. Harmen:

“Mensen verklaarden ons voor gek. Het was 1985 en

over bio deden mensen nog gekscherend. Maar wij

geloofden erin. Nu telen we dertien verschillende bio-

logische appel- en perenrassen die we selecteren op

smaak en verkopen in de winkel aan huis.”

En dan te bedenken dat Harmen vroeger niet zoveel

had met akkerbouw. Hij wilde liever met mensen wer-

ken en was blij dat zijn broer het familiebedrijf over-

nam. Zelf werd hij automonteur. Maar het lot

beschikte anders. Zijn broer kreeg een ongeluk en

moest een jaar herstellen van een hersenbloeding.

Aan Harmen de opgave om hem te vervangen. “Toen

bleek dat ik het telersgen en de liefde voor akkerbouw

toch ook had geërfd”, zegt hij. “Nadat mijn broer was

hersteld, zijn we ermee doorgegaan.”

Het had heel wat voeten in de aarde voor er biologische

appels en peren waren. Door een strenge vorstperiode

hadden de boomkwekers een tekort aan appelbomen.

Maar Harmen en Carla hadden hun zinnen erop gezet

en besloten, heel ongebruikelijk, hun bomen zelf te

kweken. Met succes, ook al verhagelde de eerste pluk

en bevroor de bloesem het jaar erop. Harmen: “Met de

winkel en de adoptiebomen is het hier een komen en

gaan van mensen, we genieten ervan.”

www.gelderseiland.com

Harmen en Carla Peters

Gelderland

Limburg

�

Geraffineerd, deze taarten

met onverwachte smaak -

makers. Stuk voor stuk

sensationeel lekker en zalig

warm dankzij pittige

pepertjes en geurige kruiden


450 g rietsuiker | 25 ggedroogde hibiscusbloemen |merg uit 1 vanillestokje | 6 nectarines, elk in 8 partjesgesneden | 250 g zachteroom boter, op kamer tempe -ratuur | 6 eieren | 250 ml zureroom of crème fraîche | 400 gbloem | 3 theelepels bak -poeder | taart vorm (Ø 24 cm),bekleed met bakpapier

Breng voor de hibiscussiroop500 ml water met 150 g suikeraan de kook en laat dit 10minuten zachtjes koken. Neemde siroop van het vuur en laatdeze 10 minuten afkoelen.Voeg de hibiscusbloemen envanillemerg toe aan het suiker-water. Laat de hibiscus en devanille minstens een uur in hetsuikerwater trekken. Zeef desiroop. Leg de stukjes nectarinein de siroop en marineer zecirca 1 uur.Verwarm de oven op 160 °C.Klop in een kom met een hand-mixer de boter met de reste-rende 300 g suiker romig. Kloper een voor de eieren door enhierna langzaam de zure room. Zeef de bloem met het bak -poeder en een snufje zout enspatel dit door het beslag.Schep het beslag in de taart-vorm. Laat de nectarines uitlek-ken en leg ze op het beslag. Bak de taart in circa 50 minu-ten goudbruin en gaar. Zet detaart op een rooster en laatdeze 30 minuten afkoelen. Ver-wijder de vorm en bestrooi detaart met poedersuiker. Gar-neer de taart met bloemetjesvan het seizoen. �

Smaaksensaties

Z U R E R O O MTA A RTm e t n e c t a r i n e s e n h i b i s c u s

Rece

pte

n R

enát

a H

oren

ová

| Fo

togr

afie

Sve

n B

enja

min

s|

Styl

ing

Ulr

ika

Gu

stav

sson

| K

oken

Yola

nd

a va

n d

er Ja

gt


TipBewaar de siroop van

hibiscus. Gebruik deze inyoghurt of marineer er

ander fruit mee.


R O O M K A A S M U F F I N Sm e t l ave n d e l

200 g roomkaas | 4 eieren | 185 groomboter, gesmolten | 225 gfijne rietsuiker | 135 g bloem,gezeefd | 1 theelepel wijnsteen -zuur bakpoeder | 1½-2 eetlepelsverse laven delbloemetjes of 2 theelepels gedroogd | 125 mlcrème fraîche + 1 eetlepel suiker |muffinvorm en 10 papierenmuffin vormpjes

Verwarm de oven op 175 °C. Leg depapieren vormpjes in de holletjesvan de muffinvorm. Laat de middel-ste holletjes vrij.Klop in een kom met een garde deroomkaas met 2 eieren los. Klop ineen tweede kom met de handmixerde roomboter en de suiker in circa10 minuten tot een luchtig enromig mengsel. Klop hierna de res-terende 2 eieren een voor een doorhet botermengsel. Schenk lang-zaam al roerend het mengsel vanroomkaas en eieren bij het boter-mengsel.Zeef de bloem met het bakpoeder.Spatel de bloem en de lavendel-bloemetjes door het beslag. Schephet beslag in de vormpjes. Zet demuffinplaat op het rooster in hetmidden van de oven en bak de muf-fins in circa 30 minuten goudbruinen gaar. Laat de muffins op eenrooster afkoelen.Roer de crème fraîche en de suikerdoor elkaar. Garneer de muffinsmet de gezoete crème fraîche enlavendelbloemetjes.


250 g rietsuiker | 1 kg pruimen,gehalveerd zonder pit | 1 volletheelepel gemalen kardemom |400 g bloem, gezeefd | 3 eet -lepels kristalsuiker | 50 g aman -del meel of heel fijn gemalenamandelen | 150 g koude boter,in kleine blokjes | 3 eetlepelsijskoud water | 4 eieren | 200 mlslagroom | lage taartvorm (26cm), ingevet | bakpapier | oudegedroogde peulvruchten

Breng in een pan 500 ml water met200 g rietsuiker en de kardemomaan de kook en laat de suiker oplos-sen. Leg de pruimen in het suiker-water en laat ze in de siroop in 10minuten gaar worden. De siroopmag niet koken. Laat de pruimenafkoelen in de siroop.Maak intussen de taart. Verwarmde oven voor op 175 °C. Bestrooi detaartvorm met bloem.Meng in een kom 275 g bloem metde kristalsuiker, amandelmeel eneen snufje zout. Voeg de boter toeen wrijf alles met de vingertoppentot fijne kruimels. Voeg scheutjevoor scheutje het ijswater toe enkneed alles tot een soepel deeg.Laat het deeg, afgedekt, minstens30 minuten in de koelkast rusten.Leg een vel bakpapier op het werk-vlak. Leg daarop het deeg en dekhet weer af met bakpapier. Rol hetdeeg tot een ronde lap van ½ cmdik. Bekleed de taartvorm met hetdeeg. Leg een stuk bakpapier op hetdeeg en vul de vorm met een dunnelaag (oude) gedroogde peulvruch-ten. Zet de vorm op het rooster inhet midden van de oven en bak detaart 10 minuten. Verwijder peul-vruchten en bakpapier en bak hetdeeg in nog eens 10 minuten goud-bruin.Klop in een kom de eieren met deresterende 125 g bloem, de reste-rende 50 g suiker en de slagroommet de handmixer tot een gladbeslag. Schenk de vulling in degoudbruin gebakken taart. Zet detaart terug in de oven en bak nog25 minuten. Haal de pruimen uithet suikerwater en leg ze in detaartvorm. Bestrooi de taart metpoedersuiker. �

AMANDELDEEGm e t p r u i m e n e n ka rd e m o m

Smaaksensaties


225 g roomboter | 300 g purechocolade, in stukjes | 2 rodepepers, zonder zaadlijsten |275 g fijne rietsuiker | 5 eieren| 120 g bloem, gezeefd | 150 gmelkchocolade, in kleinestukjes | 150 g witte choco -lade, in kleine stukjes | cacao -poeder om te bestrooi en |ronde taartvorm (Ø 24 cm) ofrechthoekig (20 x 20 cm) |bakpapier

Verwarm de oven voor op 160 °C. Bekleed de bodem vande taartvorm met bakpapier.Smelt in een pannetje de boteren pure chocolade al roerendop een heel laag vuur. Snijd depepers heel fijn en meng dezedoor het chocolademengsel.Schenk het choco-lade/botermengsel in eenbeslagkom en klop eerst de sui-ker en vervolgens de eieren ereen voor een door. Spatel degezeefde bloem door het cho-coladebeslag en schep er tenslotte ook de stukjes witte enmelkchocolade door. Schenk het beslag in de taart-vorm. Zet de vorm op het roos-ter in het midden van de ovenen bak de taart in 50-60 minu-ten gaar. Laat de taart in devorm afkoelen totdat dezelauw is. Neem hem uit de vormen bestrooi de taart met cacao-poeder. �

Smaaksensaties

Een verrukkelijke, maarmachtige taart, die ookerg lekker is als dessert

met een bolletjeverkoelend vanille-ijs


DRIEDUBBELE CHOCOLADETAARTm e t ro d e p e p e r

VooVooVoVVoVoVooVooVoVooVoVooVVVVV r mr mr meereere inininnnnii forffforfforformamatmatmamamatma ie eieie zieziezieezizi : w w: wwwww.w.ww pirrpp amim detheee.n.nl.nVoor meer informatie zie: www.piramidethee.nl

Fruitig lekker!

Kenners weten al jaren dat Piramide Thee staat voor Biologisch genieten met een hoofdletter B. Want al onze ingrediënten zijn zorgvuldig geselecteerd en 100% natuurlijk. Verbouwd met respect voor mens en natuur. Dus gebruiken we bijvoorbeeld sappige bosbessen en zoete perziken, die fruitig zijn tot en met de laatste druppel. Zo lekker is biologisch!

Piramide heeft een uniek assortiment fruitthee, met groene thee als basis, om te kunnen genieten van biologische thee. Zo is er Granaatappel Framboos, Citroen met honing, Sinaasappel met munt, Bosbes, Perzik met vlier en Rode Grapefruit. Fruit en groene thee: een bijzondere en super gezonde combinatie.

KR PIRAMIDE ADV 200x130 LIGGEND WT.ai 31-03-10 08:48:00

Provamel. Da’s bewust genieten.Provamel goochelt met de heerlijkste Yofu-variëteiten. Op basis van biologische soja, romig en licht verteerbaar … Yofu is heerlijk bij het ontbijt en lekker als tussendoortje of dessert. Dankzij het nieuwe recept smaken onze Yofu’s nu nóg fruitiger.

Wist je dat alle Provamel-producten sinds 2010 CO2-neutraal geproduceerd worden?

Wil je meer weten over onze duurzame aanpak: www.provamel.com

Heerlijk fruitig!

Provamel. Love your future

Nieuw!



A A N TA F E L M E T. . .

PeterKlosse

Even voorstellenPETER KLOSSE is eigenaar vanhotel-restaurant De Echoput inHoog Soeren. In 2004 promo-veerde hij op het zogenaamdesmaakstijlenconcept. Klosseschreef onder meer Het proef-boek, de essentie van smaak. Hij is oprichter van en drijvendekracht achter de Academie voorGastronomie, een verzamelingopleidingen, kook- en wijncursus-sen waarvan De Echoput Kook- enwijnschool en de turbo-opleidingGastheer-Cuisinier de meest re-cente zijn. Zowel amateurs alsprofessionals die een kloppendhart hebben voor eten, kunnen erterecht om te koken en hun ken-nis te vergroten op het gebied vansmaak, gastheerschap en hetcombineren van wijnen en ge-rechten. Peter Klosse zit in de juryvan de verkiezing van de Held vande Smaak. www.academievoorgastronomie.nl

“In tegenstelling tot wat sommige mensen

denken, is smaak een feitelijke optelsom

van allerlei chemische, moleculaire en

aroma-achtige stoffen,” zegt Peter Klosse.

“Smaak is daarmee een concreet, objectief

fenomeen dat goed onderzocht kan wor-

den, en waarmee we kunnen kijken naar de

invloeden en ontwikkelingen van het proe-

ven.”

GrilligDat proeven is volgens Klosse persoonlijk en

grillig, en dus allesbehalve objectief. “Alles

waarmee de mens in aanraking komt, kan

het proeven beïnvloeden: het weer, gelui-

den, de omgeving, kleur, verschillen tussen

man en vrouw, jong en oud, psychologische,

sociologische en antropologische zaken, de

maanstand — verzin het maar. En als je in

iets gelooft, ga je het vanzelf ook proeven.

Je drinkt een glas rosé in de Provence en het

smaakt als de mooiste en beste rosé ter

wereld. Als je zo’n fles meeneemt en thuis

opentrekt, valt diezelfde rosé opeens best

tegen. Veel mensen zullen dat fenomeen

herkennen.”

SmaakvervlakkingKun je zo ook zeggen dat biologisch lekker-

der smaakt? “De vraag of iets lekker smaakt,

is verbonden met het maken van een keuze

en daarin geloven: ik wil van die boer, of uit

die streek dat product kopen en eten. De

keuze voor smaak hoeft niet de belangrijk-

ste reden te zijn om voor biologisch te kie-

zen. Leg je drie verschillende worteltjes

naast elkaar, dan wint niet zomaar de

smaak van het biologische worteltje, een

andere wortel kan ook heel goed smaken.

Marketing, reclame, het enthousiasmeren

van het proeven is vaak effectiever: je ver-

telt het verhaal dat door voor biologische

worteltjes te kiezen, je ook voor de biologi-

sche boer kiest, instandhouding van het cul-

turele erfgoed en alles wat erbij hoort. Die

keuze gaat veel verder dan alleen ‘het wor-

teltje smaakt beter’. Overigens werkt het

één niet zonder het ander. Je kunt een heel

eind komen met een verhaal of reclame,

maar uiteindelijk moet de smaak wel waar-

gemaakt worden. Mensen zijn niet gek. Er

zijn heel veel mensen die goed proeven en

het snel in de gaten hebben als iets niet

klopt. Ik geloof daarom ook niet dat er

sprake is van smaakvervlakking.”

Verleiding“Het probleem is eerder dat we kiezen voor

gemak. Wie producten aan de man wil

brengen die met smaak zijn gemaakt, moet

er dus over nadenken hoe hij ze gemakkelij-

ker bij de consumenten krijgt.” De verleiding

van gemak is volgens Klosse sterker dan het

financiële aspect: “Een consument die

bewust kiest voor kwaliteit, weet dat er een

groter deel van het budget aan eten moet

worden besteed. Maar wie mooie produc-

ten in huis haalt, moet ze ook kunnen berei-

den. En daar ligt mijn missie: laten we alsje-

blieft zorgen voor een goed aanbod van

horecaopleidingen en kookcursussen, ook

voor amateurs, zodat mensen begrijpen hoe

iets wordt bereid, snappen hoe het kook-

proces werkt. Koken is niet alleen maar een

receptenboek op de plank hebben staan.

Wat voor het inkopen geldt, gaat ook op

voor koken, de tafel dekken en wijn met

spijs combineren; alles wat je met liefde,

zorg en passie doet, komt de smaak ten

goede. Als jij jezelf geen tijd gunt om aan

eten te besteden of er geen geld aan uit wil

geven, dan mag je ook niet van eten ver-

wachten dat het naar jou toekomt. Het

komt steeds op hetzelfde neer: smaak is een

keuze.” �

SMAAK, EEN COMPLEXFENOMEEN DAT VELETONGEN LOSMAAKT.VOLGENS SMAAKEXPERTSPETER KLOSSE EN SAMUEL LEVIE KAN DE ONTWIKKELING ERVAN NOG ZOVEELBETER. SCHUIFT U OOKEVEN AAN?

Teks

tN

icol

e W

illem

se|

Foto

graf

ie S

ven

Ben

jam

ins


“Als je in iets gelooft, dan ga je het vanzelf ook proeven”


“Als ik in de supermarktpepperoni/pizzachips zieliggen, dan vraag ik me afwaarmee we bezig zijn”

A A N TA F E L M E T. . .


Samuel LevieEven voorstellenSAMUEL LEVIE is politicoloog envoorzitter van de door hem op-gerichte Youth Food MovementNederland, onderdeel van SlowFood. YFM is een platform datstudenten, consumenten, pro-ducenten, boeren en koks nadertot elkaar brengt met als doel:een meer duurzame voedselpro-ductie en lekkerder eten. De YFMAcademie houdt eens permaand colleges voor een dertig-tal jonge professionals over ge-varieerde onderwerpen, vanstadslandbouw tot wereldvoed-selproblematiek. Levie: “Ik wilnadenken over een toekomstwaarin voedsel toegankelijk isvoor iedereen, een toekomstwaarin mensen zich meer ver-diepen in wat ze elke dag eten.Daarom wil ik graag om de tafel,samen lekker eten en dan vangedachten wisselen over hoe hetbeter kan. Mijn opa leerde me alvroeg hoe belangrijk dat is.”www.youthfoodmovement.nlDe academie is open voor in-schrijvingen.

“Wat ik mooi vind aan deze tijd, is dat er heel

veel smaken beschikbaar zijn. De afgelopen

veertig jaar hebben we zoveel nieuwe ingre-

diënten leren kennen. Neem rucola, vijftien jaar

geleden wist nauwelijks iemand in Nederland

wat dat was. Als je je best doet, kun je alles eten.

Dat is vergeleken met vroeger heel positief.”

Strawberry mob“Binnen YFM willen we het behoud van diversi-

teit aanmoedigen door verschillende smaken te

promoten, mensen de verschillen tussen pro-

ducten te laten proeven, mensen op jonge leef-

tijd smaken voor te schotelen om smaakvervlak-

king tegen te gaan. We hebben van de zomer

bijvoorbeeld met YFM een strawberry mob

georganiseerd, lees: mensen gemobiliseerd om

verschillende soorten aardbeien te komen proe-

ven. We wilden zo laten zien dat er meer is dan

die ene soort die je in de supermarkt kunt

kopen, dat er vaak nòg mooiere producten zijn.”

Wakker worden“Smaak is een kernbegrip binnen Slow Food en

uiteraard ook binnen de YFM Academie. De

vraag is of het feit dat alles voorhanden is,

rechtvaardigt dat we alles ook altijd maar moe-

ten kunnen eten. Smaken van over de hele

wereld worden gemixt. Ik kan wakker worden

en ergens heel veel zin in hebben. Als kok ben ik

gewend om alle smaakcombinaties te maken

die ik wil. Dat leidt soms tot minder bewuste

keuzes, ook met betrekking tot respect voor het

seizoen. Daarover is tussen chefs en andere stu-

denten binnen de YFM Academie fel gediscussi-

eerd.

Aan de andere kant heerst er ook smaakvervlak-

king. Door de industrie heeft smaak aan echt-

heid ingeboet. Als ik in de supermarkt peppe-

roni/pizzachips zie liggen, dan vraag ik me af

waarmee we bezig zijn. Het is heel persoonlijk

hoe je daarmee omgaat. Ik vind het belangrijk

dat we niet wennen aan de smaak van industri-

eel voedsel en ons respect voor het ambacht

verliezen. Smaak verandert met de tijd en is cul-

tureel bepaald. Smaak kun je ontwikkelen. Bin-

nen YFM voeren we daar discussies over. Ieder

spreekt vanuit zichzelf, we zijn verschillend en

dat maakt elke discussie interessant. Wat we

gemeen hebben, is dat we verandering op gang

willen brengen.” “Tijdens een van de academie-

dagen hadden we les van Peter Klosse over

smaak. Hij had een kaas- en wijnproeverij geor-

ganiseerd. We proefden vins naturels naast

gewone wijnen, om te ontdekken hoe het

smaakt als je geen sulfiet toevoegt. Dat leidde

tot de haast filosofische vraag hoe wijn zou

moeten smaken, wat de essentie is van wijns-

maak. Zijn het de wijnmakers die door op het

juiste moment sulfiet toe te voegen, de wijn

bepalen omdat ze door hun ambacht precies

weten hoe hun wijn karakter krijgt? Of zijn het,

zoals bij de vins naturels zonder sulfiet, juist de

wilde gisten die de smaak bepalen, wat een heel

andere manier van wijn maken vergt?”

Stickertje“Biologisch is wat mij betreft vooral een label, ik

geloof niet dat biologisch per definitie lekkerder

of beter smaakt. Ik geloof eerder dat producten

die met liefde zijn geteeld, lekker zijn. Ik ben wel

voor biologisch telen, want ik denk dat als je zui-

ver met de natuur omgaat, je dan vanzelf veel

liefde voor je producten hebt. Laatst kreeg ik in

Engeland een kaas die ontzettend lekker was.

De boer vertelde dat hij eigenlijk graag wilde

dat z’n kaas organic was. Ik vroeg hem waarom;

de smaak was fantastisch, de boer deed alles

precies zoals het zou moeten, waarom wilde hij

dan nog dat stickertje? Ik begrijp hem wel, het

label is nodig omdat de productie zo grootscha-

lig is geworden en zo onherkenbaar, dat we niet

meer weten wat de kwaliteit ervan is. Het stic-

kertje ‘biologisch’ zegt iets over de aandacht

waarmee voedsel wordt geproduceerd, maar

het zegt mij nog niks over de smaak. Ik durf mijn

hand ervoor in het vuur te steken dat ik die

Engelse boerenkaas lekkerder vind dan een bio-

logische uit een grote supermarkt wat overi-

gens niet betekent dat ik niet denk dat het heel

belangrijk is dat mensen waar mogelijk biolo-

gisch eten.” �


bio AGENDA

De lekkerste week van hetjaar komt er weer aan! Van 19 t/m 26 septemberstaat ons land in het tekenvan authentieke smaken,ambachtelijke bereiding enbiologische topproducten.Het thema van 2010 is‘smaakfruit’. Wat is er alle-maal te doen en te proeven?Hieronder een greep uit devele activiteiten, waarinbio de hoofdrol speelt.

VR. 17 T/M ZO. 19 SEPTEMBER

Beter Eten 2010Eerste landelijke consumentenbeurs op

het gebied van Real Food in de Hoofdstad

van de Smaak 2010. Beter Eten wil zeggen:

beter voor jezelf (gezondheid), voor je

omgeving (milieu) en voor de producent

(billijke prijs voor een goed product). Kom

kijken en vooral proeven!

Waar? Brabanthallen, ’s-Hertogenbosch (NB)

Hoe laat? v.a. 11:00 uur

Wat kost het? € 9,50 / € 7,50 / € 6

www.betereten2010.nl

ZO. 19 T/M ZO. 26 SEPTEMBER

Bio-lunch en -dinerBistro het Oude Raadhuis serveert de hele

week een lunch en diner met bio-streek-

producten uit het Westerkwartier. O.a.

buffelmozzarella uit Grootegast, rabarber

uit Zevenhuizen en vlees van het Gronin-

ger Weiderund.

Waar? Hoofdstraat 4, Zuidhorn (GR)

Hoe laat? 11:00 - 21:00 uur

Wat kost het? Lunch v.a. € 4, diner v.a. € 30

Reserveren? (0594) 52 83 22

www.bistrohetouderaadhuis.nl

ZO. 19 SEPTEMBER

Dineren in de kas Sfeervol dineren op een prachtig tuinen-

complex met ruim 200 bijzondere soorten

bio- groenten en fruit. In het diner worden

voornamelijk eigen producten verwerkt.

Waar? Eikenlaan 2, Veenhuizen (DR)

Hoe laat? 18:00 - 22:00 uur

Wat kost het? € 40

Reserveren: (0592) 38 84 14

www.detuinenvanweldadigheid.nl

ZO. 19 SEPTEMBER

Fabulous Food FestivalNieuw festival waar u eco-gastronomisch

kunt genieten. Groenten en fruit spelen de

hoofdrol. Met een smulplein, proeverijen,

food workshops, entertainment en een

kinderkookkeet.

Waar? De Lichtfabriek, Minckelersweg 2,

Haarlem (NH)

Hoe laat? 11:00 - 19:00 uur

Wat kost het? € 10 / € 3,50 kinderen

Reserveren: www.fabulousfoodfestival.nl

ZO. 19 SEPTEMBER

Appels plukken in de boomgaardKom kijken in de bio-boomgaard van

Levels Biofruit en pluk zelf de heerlijkste

appels. Met terras en een winkeltje dat

fruit(sappen) verkoopt. Speelgelegenheid

voor kinderen.

Waar? Vieruitersten 26, Meijel (LB)

Hoe laat? 13:30-16:00 uur

Wat kost het? Voor € 22,50 kunt u 5 kilo

appels plukken.

www.adopteereenappelboom.nl

DI. 21 SEPTEMBER

Proeverij met praatjeIn de Tuinkamer van de Hof van Wouw

kunt u smullen van de meest verleidelijke

gerechtjes. Gemaakt van bio-seizoensfruit

uit eigen tuin. Met toelichting over o.a. de

herkomst.

Waar? Brouwersgracht 30, Den Haag (ZH)

Hoe laat? 15:00 - 17:00 uur

Wat kost het? € 22,50

Reserveren: 06 2315 1606

www.detuinkamer.info

ORGANISATIEDe Week van de Smaak is eengezamenlijk initiatief vanBiologica, Euro-Toques, PierreWind, Slow Food Nederlanden Streekeigen ProductenNederland. De coördinatie ligtbij Biologica. Het evenementwordt mede mogelijkgemaakt door het Ministerievan Landbouw, Natuur enVoedselkwaliteit (LNV),Rabobank Nederland, ’s-Hertogenbosch Hoofdstadvan de Smaak 2010, ProvincieNoord-Brabant, StuurgroepLIB.

DuurzaamHet Fontaine assortiment bestaat alleen uit vis die nog volop aanwezig is en duurzaam is gevangen. Dus geen bijvangst en ook geen netten waarin dolfi jnen verstrikt kunnen raken.

Beste kwaliteitVeel zeeën zijn vervuild met zware metalen die uiteindelijk in de vis terechtkomen. Fontaine vis komt uit de Grote en Atlantische Oceaan. Deze wateren zijn nog schoon en bieden de beste kwaliteit vis.

GezondDe zogenaamde vette vissoorten, als haring, makreel en tonijn, bevatten Omega-3 vetzuren. Fontaine fi lets, patés en salades: duurzaam, lekker én gezond!

Fontaine, beste kwaliteit, verantwoorde vangst!

BEWUSTE VOEDING MET GOEDE SMAAK


Courgette is familie van depompoen. Het is een groente meteen vrij neutrale smaak, maar met ongekende culinaire mogelijkheden.In de soep, rauw, gebakken,geroosterd en zelfs in de cake.Courgette is met vrijwel alle kruiden enspecerijen te combineren. De lekkerstecourgette is klein en, ondanks dat hij besteen tijdje bewaard kan worden, vers hetlekkerst. Bewaar courgette altijd buiten dekoelkast, want binnenin is hij heel snel aanbederf onderhevig.

In de saladeSnijd 600 g courgette in dunne plakjes.Fruit 1 kleine ui (in ringen) en 4 tenenknoflook (in plakjes) in 4 eetlepelsolijfolie. Bak de courgette even mee.Voeg wat zout, 1 theelepel gemalenkomijn en enkele eetlepels water toeen stoof de courgette in circa 10 minu-ten gaar. Voeg naar smaak citroensap,harissa of cayennepeper en fijnge-hakte verse koriander toe. Serveer desalade op kamertemperatuur.

In de omeletSnijd 400 g courgette in heel kleineblokjes en bak ze met 3 bosuitjes (inringetjes) en wat zout en peper 4minuten zachtjes in 2 eetlepels olijf-olie. Klop 6 eieren los met zout, peperen 2 eetlepels verse munt (fijngehakt).Schenk de eieren in de pan, leg hetdeksel erop en laat de omelet in circa 8minuten zachtjes gaar worden. Lekkermet zuurdesembrood en halfge-droogde tomaatjes (zie recept oppagina 33).

Van de grillRoer een marinade van 3 eetlepelsgroene pesto, de rasp en het sap van ½citroen en wat gemalen rode peper.Snijd 2 courgettes in lange dunneplakken, bestrijk ze met de marinadeen laat ze 20 minuten liggen. Gril deplakken courgette op de barbecue of inde grillpan. Lekker als lunchgerechtmet verkruimelde geitenkaas en grofgehakte walnoten.

In de cakeRasp 400 g courgette grof. Roer in eenkom 1 ei met 4 eetlepels tomatenta-penade los en meng er de courgette en100 ml Griekse yoghurt door. Zeef met 3 theelepels bakpoeder, 1 theele-pel zout en 1 theelepel chilipoeder.Maak een kuiltje in het midden en roerhet courgettemengsel er met een vorkdoor. Vul een ingevette taartvorm (20cm) met dit beslag en bak de taart ineen op 200 °C voorverwarmde oven in35 minuten gaar.

In de soepFruit 2 tenen knoflook (fijngehakt) in15 g boter. Voeg 300 g courgette (inblokjes) en 500 ml bouillon (eventueelvan tablet) toe. Kook alles zachtjes 15minuten. Pureer met de staafmixer enbreng op smaak met zout en peper.Serveer het soepje met blokjes rook-worst of rookkaas.

Uit de ovenSnijd 600 g courgette in blokken vancirca 2 cm en meng er 1 ui (in dunnepartjes), 2 eetlepels olijfolie, 1 eetlepelrozemarijnnaaldjes (fijngehakt) enwat zout en peper door. Spreid degroente in een enkele laag uit in eenbraadslede en rooster deze in circa 35 minuten in een op 200 °C voorver-warmde oven gaar en goudbruin. Lekker bij gegrild vlees en door depasta. �


Rece

pte

nA

nn

eke

Am

mer

laan

|Fo

togr

afie

Sve

n B

enja

min

s |

Styl

ing

Ulr

ika

Gu

stav

sson

|K

oken

Yola

nd

a va

n d

er Ja

gtElke dag lekker!

Courgette

Het evenwicht vinden tussen gezond en lekker. Dat is wat wij sinds 1957 doen. Daardoor zijn wij al 15 jaar dé expert op het vlak van rijstdranken. Wij hebben dan ook het ruimste gamma smaken op de markt : natuur, original, vanille, noot-amandelen, calcium en choco. Ze zijn allemaal 100 % biologisch, 100 % plantaardig en bevatten geen lactose. Ze zijn door hun milde en van nature zoete smaak een plezier om te drinken of om mee te kokkerellen. Bovendien waakt het labo Lima Expert over de kwaliteit van onze plantaardige dranken en de biologische en verantwoorde landbouwproductie ervan. Dat gaat natuurlijk hand in hand met ons diepe respect voor de mens en de natuur. Op een betere wereld dus en op jouw gezondheid !

INGREDIËNTEN: 100% BIOLOGISCHE LANDBOUW GEWASSEN, WATER, ZONNEBLOEMOLIE, ZEEZOUT, RESPECT, TOEWIJDING EN EERLIJKHEID.

De natuur. Niet meer, niet minder.NNNNNNNietietietietietietettiet me me me memememm er,er,er,er,er,er, ni ni ni ni ni nin et et et et et et et et minminminminminminm derderderderderderded ......De De De De DeDe DeDe natnatnatnatnatnatnanatuuruuruuruuruuruuru . N. N. N. N. N. N

www.limafood.comIn HARMONIE met de natuur

De lekkerste aardbeienkwarkvan Nederland!

Ook verkrijgbaar in de smakenmagere, halfvolle en volle kwark.

De lekkerste aardbeienkwarkvan Nederland!

Ook verkrijgbaar in de smakenmagere, halfvolle en volle kwark.

jgjg

Nieuw bij Eneco:Voordelen Speciaal voor klanten.

Bij Eneco waarderen we onze klanten en doen we graag wat extra’s. Op onze Speciaal voor klanten website vindt u eenscala aan speciale belevenissen, uitjes en producten. En omdat we veel klanten hebben, kunnen we deze voordelen vaak met een forse korting aanbieden. Uiteraard staan deze voordelen in het teken van energie, duurzaamheid en milieu.

Kijk voor de voordelen op eneco.nl/speciaalvoorklanten


Elke dag lekker!


4 middelgrote paprika’s (rood, geel,

groen en/of oranje) | 400 g verse

worst (rund of varken) | 2 theelepels

Arabische kruiden melange | 2 eet-

lepels verse oregano, fijngehakt

Snijd aan de bovenkant een kapje van

de paprika’s. Leg de kapjes naast

elkaar in een ingevette ovenschaal.

Snijd met een scherp mesje voorzich-

tig de zaadlijsten uit de paprika’s en

spoel ze uit. Laat ze omgekeerd even

uitlekken. Knip het velletje van de

verse worst open en haal het gehakt

eruit. Kneed de kruiden en de oregano

door het gehakt. Verdeel het gehakt in

4 gelijke porties en vul de paprika’s

met het gehakt. Zet de paprika’s in

een kleine ovenschaal met een iets

hogere rand. De paprika’s moeten

rechtop blijven staan.

Verwarm de oven voor op 175 °C. Zet

de schaal met paprika’s en de schaal

met de kapjes in de oven en laat alles

in circa 35 minuten gaar worden.

Neem de paprika’s uit de oven en zet

de kapjes op de paprika’s. Lekker met

een salade en gebakken krieltjes. �

Gevuldepaprika's

Omega’s om de batterij van élke cel op te ladenDe mens bestaat uit miljarden cellen. De vitaliteit van elke cel is voor een groot deel afhankelijk van de kwa-liteit en bescherming die de celwanden (membranen) bieden. Celwanden bestaan voornamelijk uit vetten. Voldoende omega-3/6 maken de celwanden soepel en doorlaatbaar waardoor zij voedingsstoffen kunnen opnemen. Zij zorgen er tevens voor dat de batterijen van onze cellen opgeladen kunnen worden. Zij zorgen voor de geleiding en opwekking van elektrische impul-sen. Te weinig omega-3/6 maakt ons moe, lichamelijk en geestelijk. Johanna Budwig over het opladen van onze batterijen: ‘De tweepoligheid tussen vet (celom-hulsel) en eiwit (celkern) is van fundamenteel belang voor het behoud en de structuur van alle levende cel-len. Deze tweepoligheid hangt grotendeels af van de aanwezigheid van voldoende omega-3/6. Het gebrek aan omega-3/6 verlamt vele vitale functies van de cel. Wanneer de tweepoligheid tussen de celkern en het

celomhulsel wordt vernietigd, door bijvoor-beeld een tekort aan omega-3/6 of door gedeeltelijk of geheel geharde vetten (transvetten) te consumeren, betekent dit dat de elektrische lading

verdwijnt. Met andere woorden de batterij van de cel geraakt leeg.’ In je natuurwinkel. Tel 03 653 25 41, www.noble-house.tk

Eicosan perilla is zeer rijk aan omega-3. Bevat voldoende omega-7 en 9 en

weinig omega-6. De Eicosan kruiden versterken de werking van omega-3. 1 theelepel of 1 eetlepel per dag, vult het

omega-3 tekort snel weer aan.

AMANPRANA

SERENE LEVENSKRACHT

Recept Budwig-papje: www.noble-house.tk

Ontdek de pepersteak van Bertyn, de ideale vleesver-vanger om te bakken of te grillen. Deze pepersteak wordt op traditionele wijze vervaardigd van speltsei-tan. Met een heerlijke, pittige amandel-pepersaus. In de pan of op de grill 5 minuten bakken aan beide zij-den. Vervolgens de saus erbij en klaar! Of 5 minuten in de verpakking in kokend water. Je proeft meteen zijn heerlijk zachte beet. Om te smullen! Eiwitrijk, lichtver-teerbaar, cholesterolvrij en vetarm. De ideale eiwitle-verancier met slechts 94 kcal per 100g. En met de tex-tuur van een let pur. Bertyn vind je vers in het koelvak van je natuurwinkel. Bertyn seitan wordt vervaardigd van manitoba oertar-we (steak 300g, bloc 550g, bloc 1000g) of van spelt (steak 250g, bloc 550g). Naast de pepersteak zijn er de klassieke varianten met een traditionele Japanse tamari- of shoyusaus, 15 maanden gerijpt in ceder-vaten. Heerlijk lekker. Smakelijke en gezonde recep-ten: www.bertyn.be Meer info: 00 32 3 620 26 56.

Natuurwinkels bestellen Bertyn seitan beperkt gamma bij Udea en volledig gamma bij Kroon

Bertyn: de fi let pur onder de seitan

Proef onze nieuwe pittige pepersteak

NIEUW: Bertyn pepersteak. Proef hem.

- Chef bij Bertyn -


Elke dag lekker!

Spaghettimet halfgedroogde tomaatjes

500 g gekleurde kleine (wilde)

tomaten | 5 eetlepels olijfolie | 2 eet-

lepels balsamicoazijn | 1 theelepel

suiker | 2 eetlepels verse tijmblaadjes

| 1 grote teen knoflook, uitgeperst |

300 g spaghetti | 150 g oude geiten-

kaas (stukje)

Verwarm de oven voor op 150 °C.

Halveer de tomaten en leg ze met

het snijvlak naar boven op een inge-

vette bakplaat. Bestrooi ze licht met

zout. Meng de olie met de balsa-

mico, de suiker, de tijm en de uitge-

perste knoflook. Bestrijk de tomaten

met een deel van deze olie. Schuif de

bakplaat in het midden van de oven

en laat de tomaatjes in 45 minuten

gedeeltelijk drogen.

Kook vlak voor de tomaatjes klaar

zijn, de spaghetti volgens de aanwij-

zingen op het pak. Schenk enkele

eetlepels kookvocht in een pannetje

en giet de pasta af. Doe de pasta

terug in de pan. Roer de overgeble-

ven olie door de pasta en voeg als de

spaghetti gaat plakken, wat van het

achtergehouden kookwater toe.

Schep de tomaten luchtig door de

pasta en verdeel alles over 4 borden.

Schaaf er royaal kaas boven. Lekker

met een rucolasalade �


Het evenwicht vinden tussen gezond en lekker. Dat is wat wij sinds 1957 doen. Daardoor zijn wij al 15 jaar dé expert op het vlak van rijstdranken. Wij hebben dan ook het ruimste gamma smaken op de markt : natuur, original, vanille, noot-amandelen, calcium en choco. Ze zijn allemaal 100 % biologisch, 100 % plantaardig en bevatten geen lactose. Ze zijn door hun milde en van nature zoete smaak een plezier om te drinken of om mee te kokkerellen. Bovendien waakt het labo Lima Expert over de kwaliteit van onze plantaardige dranken en de biologische en verantwoorde landbouwproductie ervan. Dat gaat natuurlijk hand in hand met ons diepe respect voor de mens en de natuur. Op een betere wereld dus en op jouw gezondheid !

INGREDIËNTEN: 100% BIOLOGISCHE LANDBOUW GEWASSEN, WATER, ZONNEBLOEMOLIE, ZEEZOUT, RESPECT, TOEWIJDING EN EERLIJKHEID.

De natuur. Niet meer, niet minder.NNNNNNNietietietietietietettiet me me me memememm er,er,er,er,er,er, ni ni ni ni ni nin et et et et et et et et minminminminminminm derderderderderderded ......De De De De DeDe DeDe natnatnatnatnatnatnanatuuruuruuruuruuruuru . N. N. N. N. N. N

www.limafood.com

oer Paco Salcedo is de trotse voorzitter van de coöperatie Almendrera del Sur in Andalusië, Spanje. Sinds 1995 koopt Horizon alle biologische amandelen van deze coöperatie.

Daardoor verbouwen nu al ruim 400 boeren amandelen op biologische wijze. Want wat goed is, groeit natuurlijk.

B

PPanir de perfecte vleesvervanger:

• is een unieke kaassoort

gemaakt van biologische

melk en citroenzuur.

• smelt niet en kan worden

gebakken, gefrituurd of

gegrild.

• heeft een romige en

neutrale smaak,

kinderen zijn er gek op.

• is zuiver, voedzaam en

makkelijk te bereiden.

Te koop bij uw natuurvoedingswinkel.Zie ook wwww.panir.nl voor recepten.

Panir, een heerlijke vleesvervanger nu ook van schapenmelk!

Heilige SchaapHeilige Schaap

Heilige KoeHeilige Koepanir van koemelk

panir van schapenmelk

Advies verkoopprijsCa. € 2,80 - 250 gram koe naturelCa. € 3,00 - 250 gram koe naturel, italiaanse kruidenCa. € 4,00 - 200 gram schaap naturel


100% biologische kattenbakvulling gemaakt van super absorberende klontvormende kleiGezondHygiënisch

Economisch

Milieuvriendelijkk

Handig

www.yarrah.nl

Ben je al geabonneerd op de Yarrah nieuwsbrief? www.yarrah.nl

NIEUW!100% BIOLOGISCHEKATTENBAK-VULLING

Als u van fietsen of wandelen houdt en de

biologische landbouw eenwarm hart toedraagt,

dan is het Pieperpad echt iets voor u. Langs de

route, die van Friesland tot Zeeland loopt, vindt

u tal van biologische aardappelboerderijen,

horecagelegenheden en bed&breakfasts.

De ANWB-gidsmet routebeschrijving en

uitgebreide informatie is te koop bij

deelnemende natuurvoedingswinkels en

online via www.pieperpad.nl

Het Pieperpad is een initiatief van Biologica en Greenpeace.

Power tothe Pieper!


1 2x (h)eerlijkWe hadden al biologische rijst.En we hadden ook al fairtraderijst. Maar fairtrade én biolo-gisch in een en hetzelfde pak,dat is een primeur van DeNieuwe Band. Dat klinkt dub-bel goed. En toch is er eigenlijkniets veranderd; de bijnatweeduizend biologische rijst-boeren die aan de voet van deHimalaya in Noord-India bas-matirijst telen, hadden al eenfairtrade-certificering. Alleenis die vanaf nu ook voorzienvan het Max Havelaar-logo.Basmatirijst is herkenbaar aande lange, slanke korrels envooral aan de aromatischegeur. Witte rijst is de gepeldeversie, bruine rijst de ongesle-pen variant. Het verschil zit ’min het vliesje, vol mineralen envitaminen. Adviesprijs vanaf € 2,30 | 500 g

2 Jammm…TerraSana pakt uit met zesnieuwe varianten fruitbeleg.De potten zitten boordevolfruit dat is gezoet met appel-diksap in plaats van suiker. Ver-antwoord smullen dus! Er iskeuze uit bosvruchten, aard-beien, rozenbottels, abrikozen,pruimen en speciaal aanbevo-len in dit seizoen: cranberryfruitbeleg. Behalve stukjes bio-logische cranberry’s kom jeook rode bosbessen tegen,beter bekend als vossenbes-sen. Zet ook eens een potjebiologische kwaliteit op detafel. Nu alleen nog kiezen: opeen beschuitje of boterham,op een pannenkoek, in de yog-hurt, kwark of shake, of(warm) over taart en ijs? Adviesprijs € 2,39 | 250 g

3 Vet nieuwsLaitois introduceert meerkeuze in het biologische schap.Wie graag een romige smaakop z’n brood smeert, kiest voorLaitois halvarine of margarine.Handig: de margarine bestaatvoor minstens 80 procent uitvet en is daardoor ook geschiktom mee te bakken. Hoewel,eerlijk toegegeven, goed vleeskun je beter bakken in biologi-sche bak & braad, ook van Lai-tois. Halvarine van Laitois, denaam verraadt het al, bevat dehelft minder vet dan marga-rine. Wat deze producten alledrie gemeen hebben is de aan-trekkelijke prijs.Adviesprijs € 1,45 | 250 g

4 Echte olijvensmaakZe zijn voorverpakt en toch lijkthet alsof je verse olijven proeft.Goed geproefd! De olijven vanProef zijn van Griekse bodem,waar ze zonder pesticidengroeien en rijpen. Niet te ver-gelijken met gepasteuriseerdeolijven in blik en glas waarvande authentieke olijfsmaakmeestal verloren is gegaan.Extra lekker: zowel de groeneals Kalamata olijven zijn sub-tiel gekruid. Of neem de olij-venmix. En proef dan ook deverschillende soorten tape-nade, gemaakt met diezelfdekwaliteit olijven. Waar is hetstokbrood? Adviesprijs € 2,15 | 125 g

Winkelwaar Tekst | Nicole Willemse

2

4

1

3


5 Chinese pindakaasNog een primeur, maar deze isvoor op brood: wil je bio én fairsmeren, koop dan Unueco pin-dakaas. Unueco? Unueco isEsperanto en betekent een-heid, eendracht, samenhangen integriteit. Precies het labeldat past bij de combinatie vanbiologische landbouw en eer-lijke handel, moeten ze bijUnueco hebben gedacht. Depinda’s komen uit China enworden door bijna honderdkleine boeren in twee verschil-lende gebiedsdelen geteeld.Horizon maakt er pindakaasvan, die niets meer bevat dangebrande biologische pinda’s,een beetje zeezout en eenkleine hoeveelheid ongehardplantaardig vet. Zo blijft depindakaas lekker smeuïg. Ver-krijgbaar in potten van 250 en 500 gram. Adviesprijs € 4,49 | 250 g

6 Dik-mild-lichtWat voorheen Yomio was, heetvanaf nu Zuiver Zuivel MildeMagere en Milde Volle Yog-hurt. Mild vanwege de zachtesmaak, lekker dik en tegelijker-tijd lichter verteerbaar. Datlaatste komt doordat dezeyoghurt overwegend rechts-draaiend melkzuur bevat.Rechtsdraaiend melkzuurwordt makkelijker en snellerafgebroken dan linksdraaiendmelkzuur. En voor wie hetnaadje van de kous wil weten:het zijn de zuurselcultures B.Lactis en L. Acidophilus die deyoghurt zo dik maken. Slimvan Zuiver Zuivel. En lekker.Adviesprijs mager € 1,30 euro/ vol € 1,45 euro | 1 liter

7 Hollandse oogstDat we in Nederland in het sei-zoen lekkere asperges hebben,weet vrijwel iedereen. Maarook op het gebied van knof-look, frambozen, wijn, heide-honing, schapenkaas, ijs, vlees,rozenbottels, graan en winter-groenten van vroeger komt erverrassend veel lekkers vanHollandse bodem. Dat blijktuit de verhalen in Oogst! vanuitgeverij Terra. Het boek istegelijk een adressengids metleuke en lekkere uitjes waar jeje tegoed kunt doen aan al datlekkers, inclusief het lievelings-recept van de verschillendeboeren, tuinders en telers.Oogst! ligt vanaf 30 septembervers in de boekhandel.

Mail & winWie wil er nou niet zo’n boekwinnen? Kijk snel opwww.smaakmakend.nl hoe ukans maakt op een van de vijfexemplaren.Adviesprijs € 19,95

8 Van appelsap totvitaliteitsdrank

Het groeit tussen hemel enaarde, krijgt alle tijd om te rij-pen en volgt het ritme van debiologische klok: de vruchten-en groentesappen van Luna eTerra. Gemaakt van biologisch-dynamische vruchten engroenten, van boeren die metde grootste toewijding en res-pect voor de natuur werken.Dat levert bomen die vannature sterk zijn en akkers meteen rijk bodemleven. Deopbrengst is zongerijpt fruiten een gulle groenteoogst,waar een heel arsenaal fruit-en groentesappen van kanworden geperst. Nogal wiedesdat het goed smaakt…Adviesprijs € 1,49 | 700 ml

8

5

7

6


www.biogids.nlvoor een volledig overzicht

van alle biologische winkels,

boerenmarkten, web winkels,

restaurants en nog veel meer

a d v e r t e n t i e s

de bestebio-adresjes

OBILOT NATUURTEXTIEL in Zutphen. Mode, basics, biobaby-uitzet, Demeterwol, hennep, biokatoen, zijde, kinderwagens,bed en zo. Groenmarkt 1,www.obilot.nl

www.sincero.nl fair biofashion.Hardebollenstraat 1 in Utrecht.Dames-, heren- en kindermode.

www.biologischgeschenkpakket.nlDe specialist in biologische enduurzame geschenken en kerst-pakketten. Tel. (035) 683 33 56.

Op zoek naar worksh./ therap. diede zelfontwikkeling bevorderen?www.eigentijdsnetwerk.nl

Green Fair zondag 19 septemberUtrecht. Gezellige biologische enfair trade markt www.green-fair.nl

Biologisch wijnabonnementKijk op www.biowijnclub.nl, voorlekkere biologische wijn

De ABC- babydoos, dé Eerste &Enige Alternatieve Babydoos metNatuurlijke & Biologische info voormoeder & kind. Voor € 8,50 ontvangt u de ABC- babydoos t.w.v.€ 55,- www.ABC-babydoos.nl

TER OVERNAME AANGEBODENVegetarisch lunch- eetcafé in Arnhem. Meer info: 06-48647678www.enigalternatief.nl

Open-doe-dag WarmonderhofDronten voor het hele gezin opzondag 12 september a.s. van11:00 tot 16:00 uur. Informatie:www.warmonderhof.com

WWW.BIO-RON.COMBiologische diervoeding voor paar-den/hobby-vee, gras en kruidenzaden, bio-bokashi, EM en duur-zame meststoffen. (035) 601 11 66/ 06-15170594

Ontdek natuurvoeding, diversekookworkshops: vegetarisch, bio-logisch, banket, sushi etc.www.pluimes.nl 06-15657684

Wilt u hier ook adverteren? www.smaakmakend.nl/adverteren

SMAAKMAKEND 4 • herfst 2010

Smaakmakend is een uitgave van Biologica. Het blad verschijnt zes keer per jaar enwordt u aan geboden door uw natuur voe dingsspecialist. In Smaak makend vindt u recepten met biologischeproducten en verhalen over de herkomst van ons voedsel. Vragen of opmerkingen? Mail of schrijf Biologica.

UitgeverBiologica | Postbus 12048 |3501 AA Utrecht | tel 030 2339970| fax 030 2304423 |[email protected]

RedactieAnneke Ammerlaan (hoofd -redacteur) | Hans Moltzer |Jinne Das | Nicole Willemse

VormgevingCarla Goossens | Marc van Meurs

FotografieSven Benjamins

Aan dit nummer werkten meeBianca Daniels | Renáta Horenová |Ulrika Gustavsson | Yolanda van der Jagt

LithografieGrafimedia Amsterdam

DrukwerkbegeleidingKobalt

DrukRoto Smeets

AcquisitieRenáta Horenová | Katrien HornikxAdvertenties kunnen zonder op gaafvan redenen worden geweigerd.

Abonnement op Smaakmakend?Dat kan voor € 22,50 per jaar (6 nummers). Bel: 030 233 99 77of ga naar www.smaakmakend.nl

ISSN: 1385-9625© Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of gere-produceerd zonder schriftelijketoestemming van de uitgever enfoto graaf. Deze uitgave is met zorggemaakt. Voor eventuele onjuist-heden is Biologica niet aansprake-lijk. Smaakmakend wordt gedruktop chloorvrij en gerecycled papier.

Biologica heeft het keurmerk van het CBF voor verantwoorde wer-ving en besteding van fondsen.

colofon


Blijvend mooi

NIEUW

GranaatappelGezichtsverzorging

100% natuurlijk


Noord-Brabant “De vraag naar

biologisch eten groeit behoorlijk

in Brabant. ’s-Hertogenbosch is

dit jaar niet zomaar uitgeroepen

tot Hoofdstad van de Smaak;

Eindhoven heeft zelfs een stads-

boerderij. De vraag is niet alleen

groot in de grote steden, maar

ook in de dorpen en uitgestrekte

buitengebieden. Daar zijn meer

biologische boeren te vinden

dan je misschien zou denken. ”

Picknick “Op zondag 26 septem-

ber, de laatste dag van de Week

van de Smaak, kun je tussen

13:00 uur en 15:00 uur aan-

schuiven aan de grootste pick-

nick ever in Nederland. De Bos-

sche binnenstad veranderen we

dan in platteland met veel stro-

balen in de straten, gezellige

picknickplaatsen overal en boe-

ren die hun waren aanprijzen. Je

betaalt 5 euro en krijgt voor dat

geld meer dan een aangekleed

broodje. Een goeie kok maakt de

lekkerste hapjes. En natuurlijk is

alles biologisch.”

Niet duur “Mensen die gewend

zijn aan de lage supermarktprij-

zen vinden biologisch eten vaak

te duur. Met deze picknick laten

we zien dat biologisch echt niet

duur hoeft te zijn. Vijf euro voor

een lekkere lunch: dat is toch

niet te veel gevraagd! Daarom

mikken we ook op zo’n duizend

bezoekers. Misschien worden

het er wel veel meer!”

Haiboerhai “Het is de titel van

een oud volksliedje dat gaat

over een boer die een oogje

heeft op de buurvrouw en

andersom. De webwinkel loopt

erg goed. Zowel de mensen op

het platteland als in de stad

hebben het grote gemak ervan

ontdekt. Eigenlijk is het een oud

distributiesysteem in een

modern jasje. In de tijd dat pro-

ducenten en consumenten

elkaar kenden, verkochten de

boeren hun producten vaak bij

je aan de deur. Wij hebben dat

werk van de boeren overgeno-

men. De mensen weten waar

het vlees, de zuivel, de groenten

en het fruit dat wij bezorgen

vandaan komt. En alles is biolo-

gisch gecertificeerd. Daar hou-

den we ons streng aan. Want

lokale producten eten is natuur-

lijk prima, maar niet zonder de

duidelijkheid van het Eko-keur-

merk.”

De Natuurwinkel “Nee, onze

biologische webwinkel is geen

concurrent van de Natuur-

winkel in ’s-Hertogenbosch.

Integendeel, samen doen we

aan marktverbreding. Die pick-

nick organiseren we ook samen.

Ik woonde zelf in Eindhoven en

ging daar naar de Natuurwinkel.

Nu woon ik in een dorp in het

buitengebied. Daar miste ik de

Natuurwinkel en ontdekte het

gemak van Haiboerhai.”

Kinderen “Ja, mijn kinderen

eten biologisch. Daar zijn ze

mee opgegroeid. In onze moes-

tuin zien ze hoe hun eten groeit.

Ze zijn behoorlijk kritisch. Als de

melk soms ergens anders van-

daan komt, vragen ze: is dit wel

biologisch, mam? Hoe eerder

kinderen biologisch eten, hoe

beter het is. Meteen na de moe-

dermelk, zou ik zeggen, die is

tenslotte ook biologisch.” �www.haiboerhai.nl

een frisse kijk

Hester Verduin

Teks

tH

ans

Mol

tzer

Hester Verduin is marketing- en communicatie-manager van Haiboerhai, een webwinkel volbiologische producten in Noord-Brabant. “Op 26september organiseren we in ’s-Hertogenbosch degrootste picknick ever in Nederland. Dan laten wezien dat biologisch eten niet duur hoeft te zijn.”


Wilt u kans maken op één van de

25 gratis kaarten voor de bio-picknick in

’s-Hertogenbosch? Kijk opwww.smaakmakend.nl/win

Bart Maes, oprichter van Amanprana:Waarom rauwe Amanprana bio-tarwekiemen je maaltijden verrijkenRauwe tarwekiemenvan Amanprana hebben een ORAC-waarde van 13.800. Orac geeft de anti-oxidatieve kracht weer van voeding een waarde die opgesteld is door het amerikaanse NIH (national institute of health).Aangenomen wordt dat we 3000 Orac eenheden per dag moeten opnemen om ons voldoende te beschermen tegen oxidanten. 5000 Orac-eenhaden beschermen ons optimaal. Eet dus dagelijks 20 à 40g rauwe tarwekiemen van Amanprana om je voldoende of optimaal te beschermen.

Tarwekiemen zijn de essentie van het leven van de tarwekorrel. Vanuit de kiem ontstaat een nieuwe plant. Het is een opslagplaats van vitamines, mineralen, eiwitten, gezonde omega-3/6/9, vezels en nog vele goede voedingsstoffen en anti-oxidanten zoals lecithine en 800mg alfa-liponzuur per 100g.

Strooi ze in drank, mues-li, soep, yoghurt, sausen, pasta, rijst, aardappelen en op groenten, salades en brood (niet mee verhit-ten, achteraf toevoegen) of eet ze afzonderlijk, 1 tot 6 eetlepels en meer per dag. Ze geven gerechten een heerlijke en zoete smaak. Deze plooizak beschermt

t e ge n zuurstof en licht. Op bio gecontroleerd door Blik. 0% genetisch gemanipuleerd en 0% radi-oactief bestraald. 100% natuur, 100% actie-ve enzymen. Verkrijgbaar in je natuurwinkel.Tel.: 00 32 3 653 25 41 • www.noble-house.tk

406 963 1.210 1.515 3.082 6.552 13.800Tomaat Romeinse sla Kiwi Gold Spinazie Broccoli Aardbei Rauwe tarwekiemen

Vergelijk deORAC-waarden in deze gezonde Producten:

AMANPRANA

SERENE LEVENSKRACHT

Tarwekiemen 100 g* %Adh

B1thiamine 1,8 mg 128%B2 ribofl avine 0,8 mg 50%B3 niacine 10 mg 55%B6 pyridoxine 1 mg 50%B9/B11 folium 500 mcg 50%Vit E (6 soorten) 25 mg 250%Zn zink 14 mg 93%Cu koper 0,7 mg 63%Mn mangaan 20,3 mg 579%Fe ijzer 9,3 mg 66%Mg magnesium 325 mg 108%Cr chroom 70 mcg 56%Se selenium 113 mcg 161%P fosfor 1000 mg 125%alfa-liponzuur 800 mg** B5 pantoteen 1,4 mg 23%B12 cobalamine 0,2 mcg 20%K kalium 957 mg 24%Ca calcium 71 mg 9%lecithine 2g**breedspectrum anti-oxidant, geen ADH maar 100mg wordt algemeen aanbevolen

“Het gebruiken van kokosbloesem suiker is een manier om de armoede van de aarde op te lossen. Het sap van de kokosboom kan ge-transformeerd worden tot suiker zo zacht als honing… De natuur creëerde de nectar die niet kan verwerkt worden in fabrieken. Men kan kokosbloesem suiker alleen daar produ-ceren waar er palmbomen zijn. De lokale be-volking kan van de nectar gemakkelijk suiker maken. Het is tegengif voor miserie.”

Gandhi, 3 mei 1939

Geniet van de zoetheid en zachte karamel smaak van Gula Java (kokosbloesem suiker) en help samen met Amanprana 2000 families in Kulon Progo aan een extra inkomen. Glycemische Index: 35. ORAC-waarde: 2.200. Gula Java is verkrijgbaar als ongeraf neerde bloemsuiker, kristalsuiker, klontjes en cacao. In je natuurwinkel.

Tel 00 32 3 653 25 41 www.noble-house.tk

Ges

child

erd

portr

et v

an G

andh

i: w

ww

.pet

eren

gels

.eu

AMANPRANA

SERENE LEVENSKRACHT

Bart Maes, oprichter van Amanprana:Waarom rauwe Amanprana bio-tarwekiemen je maaltijden verrijkenRauwe tarwekiemenvan Amanprana hebben een ORAC-waarde van 13.800. Orac geeft de anti-oxidatieve kracht weer van voeding een waarde die opgesteld is door het amerikaanse NIH (national institute of health).Aangenomen wordt dat we 3000 Orac eenheden per dag moeten opnemen om ons voldoende te beschermen tegen oxidanten. 5000 Orac-eenhaden beschermen ons optimaal. Eet dus dagelijks 20 à 40g rauwe tarwekiemen van Amanprana om je voldoende of optimaal te beschermen.

Tarwekiemen zijn de essentie van het leven van de tarwekorrel. Vanuit de kiem ontstaat een nieuwe plant. Het is een opslagplaats van vitamines, mineralen, eiwitten, gezonde omega-3/6/9, vezels en nog vele goede voedingsstoffen en anti-oxidanten zoals lecithine en 800mg alfa-liponzuur per 100g.

Strooi ze in drank, mues-li, soep, yoghurt, sausen, pasta, rijst, aardappelen en op groenten, salades en brood (niet mee verhit-ten, achteraf toevoegen) of eet ze afzonderlijk, 1 tot 6 eetlepels en meer per dag. Ze geven gerechten een heerlijke en zoete smaak. Deze plooizak beschermt

t e ge n zuurstof en licht. Op bio gecontroleerd door Blik. 0% genetisch gemanipuleerd en 0% radi-oactief bestraald. 100% natuur, 100% actie-ve enzymen. Verkrijgbaar in je natuurwinkel.Tel.: 00 32 3 653 25 41 • www.noble-house.tk

406 963 1.210 1.515 3.082 6.552 13.800Tomaat Romeinse sla Kiwi Gold Spinazie Broccoli Aardbei Rauwe tarwekiemen

Vergelijk deORAC-waarden in deze gezonde Producten:

AMANPRANA

SERENE LEVENSKRACHT

Tarwekiemen 100 g* %Adh

B1thiamine 1,8 mg 128%B2 ribofl avine 0,8 mg 50%B3 niacine 10 mg 55%B6 pyridoxine 1 mg 50%B9/B11 folium 500 mcg 50%Vit E (6 soorten) 25 mg 250%Zn zink 14 mg 93%Cu koper 0,7 mg 63%Mn mangaan 20,3 mg 579%Fe ijzer 9,3 mg 66%Mg magnesium 325 mg 108%Cr chroom 70 mcg 56%Se selenium 113 mcg 161%P fosfor 1000 mg 125%alfa-liponzuur 800 mg** B5 pantoteen 1,4 mg 23%B12 cobalamine 0,2 mcg 20%K kalium 957 mg 24%Ca calcium 71 mg 9%lecithine 2g**breedspectrum anti-oxidant, geen ADH maar 100mg wordt algemeen aanbevolen

“Het gebruiken van kokosbloesem suiker is een manier om de armoede van de aarde op te lossen. Het sap van de kokosboom kan ge-transformeerd worden tot suiker zo zacht als honing… De natuur creëerde de nectar die niet kan verwerkt worden in fabrieken. Men kan kokosbloesem suiker alleen daar produ-ceren waar er palmbomen zijn. De lokale be-volking kan van de nectar gemakkelijk suiker maken. Het is tegengif voor miserie.”

Gandhi, 3 mei 1939

Geniet van de zoetheid en zachte karamel smaak van Gula Java (kokosbloesem suiker) en help samen met Amanprana 2000 families in Kulon Progo aan een extra inkomen. Glycemische Index: 35. ORAC-waarde: 2.200. Gula Java is verkrijgbaar als ongeraf neerde bloemsuiker, kristalsuiker, klontjes en cacao. In je natuurwinkel.

Tel 00 32 3 653 25 41 www.noble-house.tk

Ges

child

erd

portr

et v

an G

andh

i: w

ww

.pet

eren

gels

.eu

AMANPRANA

SERENE LEVENSKRACHT


Herfstnummer

Documents

Transcript of Herfstnummer