1

NIEUWSBRIEF

Jaa

rga

ng

2,

Nu

mm

er 1,

Feb

rua

ri 20

01

Verslag Zelfhulpweekend Noordwijk

Nadat lange tijd de zelfhulpweekenden ver van de

randstad waren georganiseerd, vond van 24-26 no-vember jl. een zelfhulpweekend in Noordwijk, Zuid

Holland plaats. Een flinke groep deelnemers was naar

de prachtig tegen de duinen gelegen Jeugdherberg ‘de

Duinark’ afgereisd, om daar een lang weekend tewerken aan de spraak. Hiertoe was door Paul Blok en

Wil Kroon een uitgebreid programma van verschil-

lende workshops samengesteld, waaruit de deelne-mers konden kiezen.

De vrijdagavond begon, traditioneel, met een

voorstelronde, die ditmaal gegoten was in de vormvan een stoelendans. De deelnemer die zonder stoel

uitkwam moest zich staand aan de groep voorstellen

en daarbij iets over zichzelf vertellen: voorwaar geen

gemakkelijke opgave, wat wellicht het fanatismeverklaarde waarmee sommigen hun stoelen verdedig-

den. Maar uiteindelijk moest iedereen eraan geloven

en na deze voorstelling kon men aan de bar verderkennismaken of al eerder zijn slaapvertrek opzoeken.

Na een goed ontbijt zocht iedereen het ver-

trek op waar de door hem of haar gekozen workshop

werd gehouden. Voor mij was dat zaterdagochtend deworkshop ‘toneel’, waarbij een klein toneelstukje

werd ingestudeerd, dat ’s middags voor onbekend

publiek op de informatiemiddag zou worden uitge-voerd. Vervolgens bezocht ik de workshop ‘psycho-

drama’, waarbij onder begeleiding van twee thera-

peuten door deelnemers naar voren gebrachte situa-ties werden nagespeeld. Dit, om de als problematisch

ervaren situatie te visualiseren. Opvallend was dat

niet slechts personen, maar ook gevoelens (zoals

verwarring of terneergeslagenheid) door spelers wer-

den uitgedrukt. Dit was voor de toeschouwer, in het

bijzonder voor degene die de te spelen situatie hadgesuggereerd, best indringend. Wat de therapeutische

werking was, bleef echter onduidelijk, maar wellicht

was het tijdgebrek daar ook debet aan. Ik vond het inieder geval een bijzonder interessante ervaring. Na

een lunch en een korte duinwandeling begon het

middagprogramma, dat bestond uit een voor buiten-staanders bedoelde informatiemiddag. Hierbij werd

de deelnemers de gelegenheid geboden om voor de

groep te spreken, om zo te oefenen in het spreken in

het openbaar. Deze openbaarheid werd ook na heteten bij de door de organisatoren geregelde Karaoke-

show door zo ongeveer iedereen opgezocht. De show

was een briljante inval en het enthousiasme van degroep overtrof elke verwachting: nadat Paul Blok met

‘oh oh Den Haag’ het spits had afgebeten, volgden

velen en werd er urenlang gezongen en geborreld.De volgende ochtend werd na het ontbijt het

programma hervat, waarbij ik de workshops ‘knel-

punten’ en ‘spreken in het openbaar’ bezocht. De

eerste bestond uit een groepsgesprek, waarbij eenieder zijn persoonlijke knelpunten naar voren bracht.

Deze werden met de groep, onder leiding van Jan

Heuvel, besproken. Voor mij was het inzicht, datiedere situatie moet worden overwonnen, een eye-

opener en een aansporing om spreeksituaties die ik

liever zou vermijden, toch op te zoeken om de angst

daarvoor achter me te kunnen laten. De workshop‘spreken in het openbaar’ (eveneens door Jan Heuvel

gegeven) leerde ons om, door enkele – best enge -

oefeningen en aan de hand van een aantal raadgevin-gen, de schroom te overwinnen bij het voor een groep

spreken. Het was leuk om te zien hoe iedereen uit-

eindelijk zijn angst overwon en zijn verhaal voor degroep vertelde. Na een goede warme lunch werd het

weekend afgesloten en keerde iedereen huiswaarts. Ik

vond het een zeer geslaagd zelfhulpweekend, dat me

weer op het goede spoor heeft gezet. Daarbij was desfeer ook nog eens enorm goed en hetzelfde gold

voor de organisatie. Hierbij bedank ik de organisato-

ren dan ook voor een fantastisch weekend!

Bart Lenselink

Beste Lezer,

Voor je ligt de nieuwe nieuwsbrief van Stichting Na-tuurlijk Spreken. Hij is weer volop gevuld met verslagenvan zelfhulpweekenden, tips en ervaringsberichten.Omdat wij in de toekomst wat meer ruimte willen ma-ken voor nieuwe onderwerpen in de nieuwsbrief, kun jebinnenkort (uitgebreide) aankondigingen en verslagenvan zelfhulpweekenden ook via je mail ontvangen. Hebje daar interesse voor, geef dan je e-mailadres dooraan Jan Heuvel (sth.heuvel@planet.nl) of Jolanda de

Vries (jolanda.de.vries@gmx.net).

2

ORGANISEREN...? LEUK !

Het organiseren van een zelfhulpweekend voelt voor

velen aan als iets groots, “durf ik dat wel?”, “kan ik

dat wel?”, “ik heb zoiets nog nooit gedaan”; allerlei

gedachten kunnen een rol spelen.Iets groots is het, absoluut, maar groots in de zin dat

het zóveel goeds voor jezélf inhoudt.

Terwijl je gaandeweg merkt hoe leuk het is om eenweekend te organiseren, hoeveel plezier, inspiratie en

oefening het biedt, bewijs je jezelf ook nog eens dat

je het kunt, de ik-kan gedachte wordt gigantisch ver-

sterkt als je merkt dat het lukt, en ………het lukt zeker!

Iedereen kan het, iedereen op z’n éigen manier, en

dat is goed, want zo krijgt ieder weekend z’n eigenkarakter, is een weekend iedere keer weer anders;

nieuw, mogelijkheden en ideeën biedend die jezelf

nog niet gevonden had.Praktisch gezien biedt de stichting alle hulp, op or-

ganisatorisch gebied en ondersteuning op gebied van

financiën (o.a. subsidie aanvragen, er is geen financi-

eel risico voor de organisator). Tevens is er een goeddraaiboek, als je dat volgt, kán er niets misgaan.

Last but not least willen we zeggen dat dit ‘verhaal’

een ervaringsverhaal is, het weekend Roden (april

2000) werd door ons georganiseerd. Nog steeds geefthet een tevreden gevoel als we er over praten. Zo

goed, dat we ons alweer aangemeld hebben voor een

volgend weekend. Wie volgt?!

Inspirerende groeten van

Jans Scholtmeijer en Gera Loopers.

Hausdörfer-handvatten

voor de begeleider(s) vaneen spraakgeluidbeoefenaar (SGB)

In de vorige nieuwsbrief zijn de handvatten voor

spraakgeluidbeoefenaars uitgebreid aan de orde ge-komen. Maar ook voor de begeleiders van SGB’s

bestaan een aantal handige tips. Hieronder staan ze

beschreven.

1. Corrigeer niet op het moment van stotteren of

vlak daarna om de volgende redenen:

a. Je bent, even als de SGB zelf, te laat met in-

grijpen.b. De gemoedstoestand van de SGB laat op het

moment van stotteren en vlak daarna vaak

geen ‘kritiek’ toe omdat hij/zij dan aangesla-gen en daardoor kwetsbaar is.

c. Je zegt eigenlijk: ‘je mag niet stotteren’ en

daarmee wakker een verkeerde doelstelling

aan.

2. Gebruik ‘stotteren’ niet als criterium voor het

geven van aanwijzingen en/of correcties.

Dit zou wel de gemakkelijkste, maar niet de juiste

weg zijn. Probeer altijd het ‘gevoel van spreek-rust’ te beoordelen. Je zult moeten leren ‘aanvoe-

len’ wanneer een SGB in deze gemoedstoestand

verkeert. Het gevoel van spreekrust gaat gepaard

met het gevoel van ‘macht over de klank’, d.w.z.in staat zijn om op elk moment met de klank kun-

nen doen wat je wilt en de gedachte ‘ik kan’.

3. Beoordeel het al dan niet goed toepassen van de

Hausdörfer-methode niet uitsluitend op de

hoorbare aspecten: het uitrekken van spraak-

geluid en het overdrijven van de intonatie.

In de beginperiode, waarin de SGB aan zijn/haar

spreekrust werkt, zijn deze onontbeerlijke hulp-

middelen voor het opbouwen van flegma en het

creëren van ‘speelruimte’ voor het sturen van je

spraakgeluid. In een later stadium echter wordt deSGB in staat geacht zijn/haar aandacht op het

spraakgeluid te richten zonder daarbij opvallend

gebruik te maken van de hulpmiddelen. Het gaaterom het gevoel, op elk gewenst moment in staat

te zijn het spraakgeluid te sturen zoals je wilt, te

blijven behouden. Zo kan de nodige spreekrust

worden opgebouwd en in stand worden gehouden.

4. Maak goede en duidelijke afspraken met el-

kaar en probeer je daaraan ook strikt te hou-

den.Kies bijv. afgebakende periodes waarin je elkaar

mag corrigeren. Neem niet te veel hooi op je vork

en ook niet te weinig. Laat buiten de afgebakende

Agenda van de zelfhulpweekenden

2,3,4 maart 2001: Markeloorganisatie en aanmelding:Martin Overbeek, tel. (0547) 27 29 38(b.g.g. 06 - 144 176 56)Jan Heuvel, tel. (074) 277 61 83, fax: (074) 278 30 81E-mail: sth.heuvel@planet.nl

14, 15 en 16 september 2001: Noord-Hollandorganisatie en aanmelding:Jurgen Naaldenberg, tel. 06 – 223 845 26

2, 3 en 4 november 2001: GroesbeekOrganisatie en aanmelding:Ralph vd Voorde, tel. (024) 397 82 44

Tijdens ieder zelfhulpweekend vindt op de zater-dagmiddag een informatiemiddag plaats voor be-langstellenden. Meer info bij de organisator of oponze homepage: www.hausdorfer.com.

3

periodes stotteren gewoon toe, besteed er geen

aandacht aan en heb vooral aandacht voor de in-houd.

5. Doe mee en probeer de oefeningen zoveel mo-

gelijk voor jezelf te doen, ook al stotter je niet.

Probeer te voorkomen dat de SGB het gevoel

krijgt dat jij je spraakgeluid stuurt om hem/haarertoe te bewegen hetzelfde te doen. Dit kan irrita-

ties oproepen en na verloop van tijd averechts

werken en zelfs tot opgave leiden. Probeer hetleuk te houden en maak er een ‘gezonde competi-

tie’ van.

6. Let op dat het bewust sturen van spraakgeluid

na verloop van tijd niet een spreektechniek

wordt.Als het spraakgeluid na verloop van tijd volgens

een steeds terugkerende intonatie ten gehore

wordt gebracht (melodie) of als het uitrekken vol-gens een bepaald patroon verloopt of alleen wordt

toegepast om over een (dreigende) ‘hobbel’

(=stotter), duidt dit op het ontstaan van een

spreektechniek. Het bewust sturen van het spraak-geluid blijft hierbij achterwege, waardoor (of om-

dat) de aandacht niet meer bij het spraakgeluid is.

Het verkeerd aangeleerde gedachtepatroon, dateen onderdeel vormt van stotteren zal zich in no-

time herstellen, waardoor het stottermechanisme

weer in werking treedt. Niet op tijd herkennen, in-grijpen en bijsturen betekent ‘spreekspanning’ en

‘stotteren’. Niet begrijpen waarom je stottert, on-

danks dat je de methode denkt toe te passen, bete-

kent angst en verlies van vertrouwen � het ge-volg is een negatieve spiraal, die de SGB zal doen

terugkeren in de vicieuze stottercirkel.

7. Heb geduld en wees je ervan bewust dat het

oude eruit en het nieuwe erin moet slijten.

Volop doorgewaaid endoorgeHausdörferd in Akkrum

Back to Nature! Dat thema was volledig van toepas-

sing op het Hausdörfer zelfhulpweekend in Akkrum,

Friesland. Het kon niet mooier. De accommodatie bij

een zeilschool, midden in het groene land, gaf aanlei-ding tot vele bespiegelingen over de natuur. De zon

werkte volop mee en we kregen allemaal zin om te

zeilen, maar daar komen we nog wel eens voor terug.De groep was circa 27 stotteraars groot, inclusief Jan

heuvel, onze Hausdörfer therapeut. Het door de beide

Friezen Jolanda de Vries en René Haayes uitstekendgeorganiseerde weekend begon als vanouds met een

voorstellingsronde, waarbij de deelnemers aan de

hand van een zelfgekozen en meegenomen voorwerp

iets vertelden over zichzelf. Foto’s diskettes, knuf-

fels, beeldhouwwerkjes, een fietsje van draad, defantasie was groot en zo leerden we iedereen kennen.

De avond werd besloten met gezellig bijkletsen en de

kennismaking voorzetten.

Na een voor sommigen korte nacht stond om 8 uur

het ontbijt klaar en namen we in groepjes deel aan deverschillende workshops. We wisten al gauw weer

allemaal waar het over gaat als we heb hebben over:

Let op je klank; rekken: concentreer je niet op woor-den, maar op klanken.

Kort gezegd komt het erop neer, dat je, wanneer je

zingt, geconcentreerd bent op de klank, de melodie.

Niet op die vervelende woorden en letters. Je verlegt

dus je aandacht. De Hausdörfermethode is erop ge-

baseerd, dat een stotteraar niet stottert, wanneer hij

alleen op de klank van het spreken let. Door klank-

oefeningen leer je de methode aan. In het dagelijks

leven wordt het daarna toegepast. Dat klinkt gemak-

kelijker dat het is, want de manier van spreken is echt

anders en je valt maar al te snel terug in je eigen

systeem. Als je echter consequent let op je stemklank,

gaat het zo goed, dat je de spreekrust krijgt die je

nodig hebt om te weten: Ik kan het!

“Psychodrama” was een van de werkgroepen, onderleiding van Ebba de Niet, psychodramatherapeute te

Groningen. In het kort kwam het hierop neer, dat

onprettige situaties werden nagespeeld en omge-vormd naar een situatie die je wel als prettig ervaart.

We zongen mee in de werkgroep Mantra’s, waarin

zelfs mensen die nooit zingen onder de indruk komen

van de rust die dat geeft. Er werd gediscussieerd overdiverse onderwerpen die met stotteren te maken heb-

ben, de knelpunten die je in het dagelijks leven er-

vaart werden doorgenomen, we “spraken in hetopenbaar”, we deden rollenspelen, we oefenden ons

flegma. Kortom er was voor elk wat wils en vond je

dat nog niet voldoende, dan kon je nog een partijtje

schreeuwen over het Friese landschap om je frustra-ties kwijt te raken.

De zaterdagmiddag was bestemd voor informatie aan

mensen die meer over de therapie willen weten. Jo-

landa en René hadden dit behalve in de kranten ookaangekondigd voor de regionale radio (Omrop Frys-

lân). Behalve uitgebreide informatie over de therapie

werden er ervaringen uitgewisseld door de stotteraars

zelf. Zij vertelden hoe ze de methode ervaren en toe-passen. Degenen die niet deelnamen aan de informa-

tiemiddag gingen de omgeving bekijken, zoals het

plaatsje Grou, dat dankzij het mooie weer druk be-zocht was. De terrasjes aan het water zaten vol!

Na het uitstekende diner werd geheimzinnig rondge-

stommeld, verkleed, muziek uitgeprobeerd, want de

4

Colofon

Redactie en vormgeving:

Jolanda de VriesFriesewal 201274 HD HuizenTel.: (035) 526 84 61jolanda.de.vries@gmx.net

Drukwerk en verzending:

Sjoerd HiemstraTel.: (058) 255 30 74

Bestuur van de stichting

Voorzitter:

Annemarie Machielsen

D. Dijkhuisstraat 1307558 GC HengeloTel.: (074) 277 36 11annemariemachielsen@hotmail.com

Secretaris:

John BlauwendraatTolakkerweg 112A

3739 JS Hollandsche RadingTel./fax: (035) 577 11 05john.blauwendraat@siemens.nl

Penningmeester:

Lucas LoopersHeklanden 639407 PL Assen

Tel./fax: (0592) 34 12 21lloopers@freeler.nl

Bestuursleden:

Jolanda de Vries (redactie)(035) 526 84 61jolanda.de.vries@gmx.net

Jans Scholtmeijer(050) 406 21 21j.scholtmeijer@worldonline.nl

René Haayes(0513) 62 89 96r.haayes@chello.nl

Girorekening:

7706022 t.n.v. de stichting, peradres van de penningmeester.

Oplage:

200

bonte avond stond in het teken van de zestiger jaren

en daar moest het ook naar uitzien. Tot 12 uur werder gedanst op de muziek, daarna heerste er rust voor

de slapers. Degenen die niet wilden slapen gingen op

lager volume nog een tijdje door.

Zondag uitslapen was er niet bij; er werd hier en daar

hevig gegaapt, maar deelname aan de werkgroepen

gaat voor slapen; en dan komt de energie vanzelf. De

evaluatie na de lunch gaf slechts positieve reacties.Na de groepsfoto met de zeilboten op de achtergrond

verlieten we dit mooie plekje.

“Back tot Nature” was voor mij ook “Terug naar de

IK KAN gedachte”. Bedankt!

Wil Kroon

‘Bergopwaarts in Markelo’

Hausdörfer-zelfhulpweekend in het Hof van Twente,2, 3 en 4 maart 2001

Markelo maakt deel uit van het ''Hof van Twente", en is gelegen in het uiterste

westen van Twente. Het grenst aan Salland en de Gelderse Achterhoek. Markelonoemt men ook wel het ''Dorp van de vijf heuvels''. Gelegen aan de voet van de

Friezenberg in een heuvelachtig terrein omringd door akkers, bossen, heideveld en

grafheuvels verblijven wij op de kampeerboerderij ''De Bovenberg''. Hier kunnenwij gebruik maken van een eet- en recreatiezaal, een keuken en we hebben de

beschikking over +/- 65 slaapplaatsen. In een gemoedelijke, twentsche sfeer zullen

wij het nuttige met het aangename verenigen:Nuttig: workshops en op zaterdag zal een informatiemiddag plaatsvinden, voor een

ieder die om welke reden dank ook, interesse heeft voor de therapie volgens de

inzichten van Oscar Hausdörfer. De informatiemiddag begint om 14.30 uur.

Aangenaam: elkaar weerzien, het verblijf, de gezellige avond en de inwendigemens wordt zeker niet vergeten!

In het weekend staat de ''Hausdörfer-methode'' centraal. Tevens zal Hausdörfer-

therapeut Jan Heuvel een aantal werkgroepen leiden. Een belangrijk aspect van deHausdörfer-methode, dat meerdere malen onder de aandacht zal worden gebracht,

is ''Flegma". ‘Flegma’ betekent ‘onverstoorbaarheid’. Dat wil zeggen dat iemand

iets gaat doen wat hij/zij werkelijk wil, eigenlijk niet durft, maar tóch doet, zonderzich te laten weerhouden door de (verwachtte) mening van anderen. Dit kan zijn:

spreken in het openbaar, een mop vertellen, geïntoneerd spraakgeluid laten horen,

etc.

Een ieder, die belangstelling heeft het weekend bij te wonen en eventueel nader

kennis wil maken met de Hausdörfer-methode, is van harte welkom.

Deelnamekosten:ƒ 125,- bij contante betaling tijdens het weekend door donateurs.

ƒ 110,- bij ontvangst vóór 23 februari 2001 van een vooruitbetaling door donateurs.

ƒ 140,-- voor alle anderen (niet-ex-cursisten van STH en niet-donateurs).

Vooruitbetalingen s.v.p. overmaken op giro 7706022, t.n.v. Stichting NatuurlijkSpreken te Assen;

Let op: in geval van beperkte plaatsingsmogelijkheden (er zijn 35 plaatsen)genieten (ex)cursisten van STH en donateurs van de stichting voorrang op alle

anderen, ongeacht de volgorde van aanmelding.

Aanmelden liefst zo spoedig mogelijk en uiterlijk vrijdag, 23 februari 2001,bij: Martin Overbeek, tel. (0547) 27 29 38 (b.g.g. 06 - 14417656)

of (liefst na 18.00 uur of in het weekend)

Jan Heuvel, tel. (074) 277 61 83, fax: (074) 278 30 81E-mail: sth.heuvel@planet.nl

Mochten er nog vragen zijn, bel ons dan!