handleiding

Ik zoek een persoon

handleiding

Maak je keuze

Ik zoek een persoon

Verzamel informatie over naam, functie en locaties

Bepaal de periode

Bepaal de categorie

• VOC of WIC• Koopvaardij• Binnenvaart• Beurtvaart• Walvisvaart• Visserij• Marine

• VOC en WIC• Koopvaardijschepen• Binnenvaartschepen• Beurtschepen• Walvisvaart• Visserijschepen• Passagiersschepen• Marineschepen• Stoomschepen (kunnen onder diverse categorieën vallen)• Pleziervaart

Raadpleeg de handleiding ‘ik zoek een schip’ voor tips over aanvullende informatie betreffende het schip

Raadpleeg de handleiding ‘ik zoek een persoon’ voor tips over aanvullende informatie betreffende personen die met het schip te maken hebben

ik zoek een schip

Bepaal het soort schip

Verzamel informatie over naam en bestemming

• Passagiersschip

Bemanningslid PASSAGIER

Bepaal de periode Bepaal de periode

Verzamel informatie over de scheepsnaam, nummers en eigenaar

Categorie

07 010203040506070809

10

Categorie

01020304050608

Categorie

03

Zoeken naar een persoon

U zoekt familieleden die beroepsmatig gevaren of met een bepaald schip gereisd hebben? Mogelijk vind je informatie in de bibliotheek van Het Scheepvaartmuseum. Ook kun je zoeken in archieven en op internet. Hieronder enkele zoektips op een rij. Bij vragen kun je een e-mail sturen naar bibliotheek@hetscheepvaartmuseum.nl of naar de betreffende archiefinstelling.

Ga de volgende zaken na en gebruik deze informatie bij het gericht zoeken:

• Gaathetomeenbemanningslid(welkerangoffunctie)ofeenpassagier?• Omwelkeperiodegaathet?• Opwatvoorschipvoerhijofzij?(koopvaardijschip,marineschip,V.O.C.-schip,anderschip?)• Hebjemisschienookeenscheepsnaam?Dankunjeookdaaropzoeken.

DebibliotheekvanhetScheepvaartmuseumheeftvrijwelgeenbemanningslijstenofmonsterrollen.DezeliggenvaakingemeentelijkearchieveneninhetNationaalArchief.Welheeftdebibliotheeklijstenvankapiteins,reders(ookwel‘boekhouders’genoemd),officierenenadelborsten.

Algemene tips

• Zoekopwww.archieven.nlbijvoorbeeld‘landverhuizers’,‘reders’,‘schipper’,etc..• NationaalArchief(www.gahetna.nl):zoekonderandereop‘scheepssoldijboeken’,dezegeveninformatieoverVOC-personeel).• Zoekinarchievenopbijl-entransportbrieven,zeebrieven,scheepsverklaringen.Dezebronnengevenookmeerinformatieovereigenarenen kapiteins van schepen.• Zoekinhetarchiefvandehypotheekbewaarder,1838-1948.• Zoekpassagierslijsteninarchievenvanreders.• Zoekopnaamofop‘passagierslijst’inwww.maritiemdigitaal.nl.• Zoekaanvullendmateriaalindecollectiesvanmuseaviawww.maritiemdigitaal.nlofinarchieven,beeldbanken,www.gahetna.nletc. bijvoorbeeldafbeeldingen,illustratiemateriaal,brochures,documentatie,bedrijfsdrukwerk,achtergrondinformatie.Zoekooknaarinformatie over en publicaties van schippersverenigingen en zeemanscolleges.• Zoekinformatieoverscheepstypen,krantenartikelen,foto’svandescheepswerfofhetvaargebied.• Genealogischonderzoek:samenwerkendearchiefinstellingen:www.genlias.nl• Moorman’sJaarboekvoorScheepvaartenscheepsbouw(1927-1971).(17A3MOO)• Hoedemaker,Scheepvaartberichten,lopendevan1829t/m1897:overgenomenuithetAlgemeenHandelsblad(rubriek17).• Zoekopschipofpersoonsnaam:www.theshipslist.com/index.html,www.scheepsindex.nl,www.marhisdata.nl• ZoekoprederindeindexenvandeSchuttevaer(tewaterlatingsberichten1896-1920( jrg1-31)).• E.MelisenW.vanWamel,Nederlandsezeemansgraven:TweedeWereldoorlog(kastB01).

Via de “handleiding “IK ZOEK een schip”:

Jekuntwellichtaanvullendeinformatieoverdepersoonvindendoormeergegevensoverdeschepenwaarhijofzijopgevarenheefttezoeken. Loop ook deze handleiding na op nuttige zoektips!

04

01 VOC of WIC

VOC-schepen

Internet

• IederVOC-schipismetdegemaaktereizentevindeninDutchAsiaticShipping (DAS),vanuitdaarkuntudoorlinkennaardescheepssoldijboekendienuworden ingevoerd door het Nationaal Archief

• ZoekennaarboekenenvoorwerpenoverdeVOC

• VoorinformatieoverdeinhoudvandearchievenvandeVOC

• ProjectVOC-opvarenden(descheepssoldijboeken)

BOEKEN

• J.R.Bruijn,Dutch Asiatic Shipping 17th and 18th centuries(1979)

• NationaalArchief,1e afdeling De archieven van de VOC(1602-1795),1992

• F.S.Gaastra,De geschiedenis van de VOC (Zutphen,1991,vernieuwdeuitgave2002)

• E.M.Jacobs,Varen om peper en thee. Korte geschiedenis van de Vereenigde Oostindische Compagnie(Zutphen,1991)ofDeVereenigdeOost-Indische Compagnie(Teleac,Zeist,1997)

• L.Akveld,E.M.Jacobs,De Kleurrijke wereld van de VOC. Nationaal jubileumboek VOC1602-2002(Bussum,2002)

WIC-schepen

Internet

• Zoekennaarpassagierslijstenvanschepen

• Verschillendedatabases

• NewNetherlandsProject:biedtonlinepublicatiesenvertalingenaanvan historische documenten

BOEKEN

• J.A.Jacobs,Scheepvaart en Handel van de Ned. republiek op Nieuw-Nederland 1609-1675; zoek op scheepsnaam en vervolgens op persoonsnaam

• HenkdenHeijer,De geschiedenis van de W.I.C. (Zutphen2002)

• RussellShorto,Nieuw-Amsterdam : eiland in het hart van de wereld

• MartineGosselink,New York Nieuw-Amsterdam : de Nederlandse oorsprong van Manhattan.

WAAR TE VINDEN?

• Zoekinwww.historici.nl/Onderzoek/Projecten/ DAS(DutchAsiaticShipping)ofinboekvorm (ziehieronder)

• www.maritiemdigitaal.nl

• www.gahetna.nl

• vocopvarenden.nationaalarchief.nl

WAAR STAAT HET?

• KastB01–B04(ookopInternet)

• Ref.2.4VOC

• 3C1GAA

• 20C2JAC

• KastB01-B04

WAAR TE VINDEN?

• www.olivetreegenealogy.com/ships

• www.rootsweb.ancestry.com

• www.nnp.org

WAAR STAAT HET?

• KastB01–B05

• KastB01–B04

• KastB01–B04

• Engels:KastB01–B05 Ned.:6N1GOS

05

02 koopvaardij

Internet

• Zeeschepensinds1813onderNederlandsevlag:Zoekopnaamgezagvoerderof naamschipindeMaritiem-HistorischeDatabank(databankisnogsteedsin opbouw).

• Monsterrollendatabase:gegevensuitmonsterrollenuitNoord-Nederland (voornamelijkGroningen)zijnbijeengebrachtineendatabase.N.B.ditzijndusniet alleendekapiteins,maarállebemanningsleden!

• Zoekopbijvoorbeeld‘landverhuizers’,‘reders’,‘schipper’,etc..

• DoorzoekdecollectiesvanmeerderemaritiememuseainNederland

• Zoekoppersoonsnaamofscheepsnaam

• Doorzoekdediverselijstenopdezegenealogischesite

BOEKEN

• *J.vanSluijs,Nederlandse koopvaardijschepen: 1600-1700, 1700-1800, 1800-1860. Indexopscheepsnaam. J.vanSluijs,Nederlandse reders 1800-1890.Indexopredersnaam. J.vanSluijs,Nederlandse kapiteins der Koopvaardij 1800-1900.Indexop kapiteinsnaam

• Sweys’ Neerlands vloot en rederijen (1853-1906)(rubriek17)

• G.N.Bouma,Nederlandse koopvaardijschepen 1820-1900(basisgegevens,2delen)

• Moorman’s Jaarboek voor Scheepvaart en scheepsbouw(1927-1971;1923-1926 en1928ontbreken)

• K.W.L.Bezemer,Geschiedenis van de Nederlandse Koopvaardij in de Tweede Wereldoorlog.3delen

• E.MelisenW.vanWamel,Nederlandse zeemansgraven : Tweede Wereldoorlog, 1988

WAAR TE VINDEN?

• www.marhisdata.nl

• www.noordelijkscheepvaartmuseum.nl(onderzoek)

• www.archieven.nl

• www.maritiemdigitaal.nl

• www.gahetna.nl

• www.theshipslist.com

WAAR STAAT HET?

• KastB01-A05enA06

• 17ASWE

• KastB01–A05

• 17A3MOO

• KastB01-A04

• KastB01-A04

*toelichting Van SluijslijstenDezogenaamde‘VanSluijs-lijsten’zijnalfabetischeoverzichtenvanNederlandsekoopvaarders,NederlandsewalvisvaardersenNederlandse marineschepen.DezelijstenzijngemaaktdoorJ.vanSluijs,administrateur/conservatorvanhetScheepvaartmuseumvan1929tot1952.Op alfabetischevolgordezijnperschipgegevensuitdiversebronnenbijeengebracht.Voordeperiodena1700heeftVanSluijsookindexenopnaamvandekapiteins,commandeursenbevelhebbersenopnaamvanderedersgemaakt.Reder:1stekolomjaar:isbouwjaar.2dekolom,isjarendathijhetschipinbezithad.Hijnoemtookperschipvaakde‘boekhouder’(ditwassomsdereder;eenboekhouderwasnodigalseenschipvele aandeelhoudershad),wiehetschipheeftaangekocht,hoehetschipaanhaareindeisgekomen.

DeVanSluijs-lijstengevenoverigensgeenoverzichtenvandeoverigebemanning,wanthetwasdegemeentefunctionaris(waterschout)diede monsterrolmaakteindebetreffendevertrekhaven.Dezemonsterrollenzijnvaakbewaardinstadsarchieven.VanSluijsnoemtverderookde nummersvanhetZeemanscollegevaneenkapitein(lidmaatschapnummerperpersoon;hoorteenvlagbijdezepersoon).

Behalvedezelijstenblijfthetraadplegenvandeopgegevenbronnenooknuttig,wantditlevertvaaktochnognieuwegegevensop.VanSluijsnoemtmeestaldedoorhemgebruiktebronnen(metafkortingengenoteerdindemargevandelijst).Indebibliotheekiseenoverzichtbeschikbaarmet(voorzoverbekend)eenuitlegvandedoorVanSluijsgebruikteafkortingen.DeblauweboekenvanVanSluijszijnwalvisvaarders,degroeneboekenzijnkoopvaardijenmarine,derodeboekenzijndescheepsbouwmeesters.IndebibliotheekstaandeingebondenkopieënvandeVanSluijs-lijsten;de originele handgeschreven lijsten staan in het depot.

ErzijnbehalvedeVanSluijs-lijstenveelmeerschepenlijsteninhetScheepvaartmuseumbeschikbaar.

06

03 Binnenvaart

Internet

• Zoekindeliggersvandescheepsmetingsdienstnaareigenaar

• Zoekopnaameninscheepvaartberichten

• Zoeknaararchievenvanscheepswerven,rederijen,verzekerings-maatschappijen, scheepsbouwtekeningen,publicatiesschippersverenigingen/zeemanscolleges

• Forumvoorendoorschepenliefhebbers

• SitevanVerenigingDeBinnenvaart(metinformatieovernogbestaande binnenvaartschepen)

• Informatieovero.a.Rijnpatent

• Kadaster(Rotterdam):teboekstellingenvanschepen,zoekopschippersnaam, scheepsnaam of brandmerk

• Motorenarchieven:alshetschipnogeenoudemotorheeft,kaninsommige gevallen uit het archief van de motorenfabrikant m.b.v. het motornummer achterhaaldwordenaanwiedezemotorgeleverdis.Ditisbijvoorbeeldmogelijkbij Kromhout(viamuseumwerfhetKromhout,HanMannaert)

• Verzekeringsmaatschappijen:eenaantalarchievenvanoude,nietmeerbestaande, scheepsverzekeringsmaatschappijen zijn opgenomen in nog bestaande bedrijfs- archieven.Bijvoorbeeld:EFM(nuinMeppel)komtvoortuiteenfusietussende EensgezindheidinHasseltendeFriescheMaatschappijinHeerenveen

• Binnenvaartgerelateerd:indexvanscheepsjagers

• Gemeenteverslagenvanaf1851:hierinissomsveelinformatietevindenovernieuw gebouwdeschepenbinnendegemeente

• Devolkstellingenvanaf1830:dezevermeldenschippers,knechts,scheepsbouwers per gemeente

BOEKEN

• Moorman’s Jaarboek voor Scheepvaart en scheepsbouw(1927-1971)(1923-1926 en1928ontbreken)

• Jaarboek Binnenvaart,1989-1992

• Registers op het weekblad Schuttevaer 1896-1920.

• Schepenlijstenzoalsin: - Schepen die blijven (LVBHB) - Van Ambulant tot Zwaluw(skûtsjes),J.Kuipers,K.Rademakers -bouwlijstenvanscheepswervenindiverse( jubileum)boeken.

• W.Kleinjan-Pols,Beugelschippers door de jaren heen(specifiekoverzandwinning)

• M.Hoedemaker,[Scheepvaartberichten, lopende van 1829 t/m 1897 : overgenomen uit het Algemeen Handelsblad](8banden)

WAAR TE VINDEN?

• www.maritiemmuseum.nl/mmrliggersen www.lvbhb.nl

• kranten.kb.nl/ofwww.dekrantvantoen.nl

• www.maritiemdigitaal.nl

• www.kustvaartforum.nl

• www.debinnenvaart.nl/schepen_home

• www.informatie.binnenvaart.nl

• www.kadaster.nl

• www.machinekamer.nl

•Onderanderewww.efm.nl

• www.veenkoloniaalmuseum.nl

• Zoekenopsitesvangemeentelijkearchieven

• Zoekenopsitesvangemeentelijkearchieven

WAAR STAAT HET?

• 17A3MOO

• 13A3JAA

• KastB08-A01enKastB01-A03

• 9E1SCH(B20-C05) 17A3KUI Rubriek10

• 17A3KLE

• KastB01-A05

07

04 Beurtvaart

Internet

• Zoekindeliggersvandescheepsmetingsdienstnaareigenaar

• Zoekopnaam,inscheepvaartberichtenenberichtenoverdienstregelingenvan beurtschepen.

• Zoeknaararchievenvanscheepswerven,rederijen,verzekerings-maatschappijen, scheepsbouwtekeningen,publicatiesschippersverenigingen/zeemanscolleges

• Motorenarchieven:alshetschipnogeenoudemotorheeft,kaninsommige gevallen uit het archief van de motorenfabrikant m.b.v. het motornummer achterhaaldwordenaanwiedezemotorgeleverdis.Ditisbijvoorbeeldmogelijkbij Kromhout(viamuseumwerfhetKromhout,HanMannaert)

• Kadaster(Rotterdam):teboekstellingenvanschepen,zoekopschippersnaam, scheepsnaam of brandmerk

• Ordonnanties

BOEKEN

• J.M.Fuchs,Beurt- en wagenveren(DenHaag,1946)

• AlbertBuursmaenWimMollema,Met beurtschippers en boderijders door Friesland (Bedum1993)

• ReinderH.Postma,Huis Ter Noord - Oudwoude : 325 jaar beurtdiensten op Dokkum en Leeuwarden.(Kollum;Heerenveen,2001).

• A.R.Koppejan,Sturen en turen : de laatste beurtschippers van Zeeland

• LettySwart-deRidder,De Wormerveerse Schipperij : verhalenbundel over de schepen en schippers van Wormerveer,Wormerveer,2012

WAAR TE VINDEN?

• www.maritiemmuseum.nl/mmrliggersen www.lvbhb.nl

• kranten.kb.nlofwww.dekrantvantoen.nl

• www.maritiemdigitaal.nl

• www.machinekamer.nl

• www.kadaster.nl

• Zoekenopsitesvangemeentelijkeenprovinciale archieven

WAAR STAAT HET?

• 13A5FUC

• KastB01-B02

• 13A3POS

• 13A3KOP

• 13A3SWA

08

05 walvisvaart

BOEKEN

• W.J.Boot,de Nederlandse Maatschappij voor de Walvisvaart (1987).

• J.vanSluijs,Lijst van Nederlandse walvisvaarders, 1700 - ca. 1800; lijst van boekhouders voor de walvisvaart, 18e eeuw; lijst van commandeurs voor de walvisvaart, 18e eeuw.

• J.Schokkenbroek,Harpoeniers en robbenjagers : Nederlandse walvisvaart en zeehondenjacht in de 19de eeuw,Zutphen2008

• P.Dekker,De laatste bloeiperiode van de Nederlandse arctische walvis- en robbevangst, 1761 - 1775 (Zaltbommel:[s.n.],1971)

• J.R.deBruijn,J.C.A.Schokkenbroek,De laatste traan: walvisvangst met de Willem Barendsz,1946-1964(Zutphen2012).

WAAR STAAT HET?

• 12B1BOO

• KastB01-A07

• 12B1SCH(KastB13)

• 12B1DEK

• 12B1BRU

09

06 visserij

INTERNET

• Zoekenopinternetmetcombinatiesvanfamilienaamenvisserijnummers(ofalleen deafkortingzoalsSCHofIJMalsmenweetvanuitwelkevisserijhavenerisgevaren)

• Visserijfoto’sengegevens.Doorzoekbaaropscheepsnaam,visserijnummer,naam eigenaar/reder

• WebsiteoverScheveningenhaven:ganaarschepen:nietalleenschepenuit Scheveningen,maarookuito.a.Katwijk,IJmuidenenMaassluisstaanerin

• MuseumVlaardingen:bezitalleregistratiekaartenvanschepenmeteen visserijnummer

BOEKEN

• Naamlijst der Nederlandsche reederijen en haringschepen, en van de stoomtrawlers, motortrawlers en kustvisschersvaartuigen,(1726-1979)1937-1958

• Naamlijst der Nederlandsche reederijen en haringschepen, benevens der sloepen en stoomtrawlers, welke de visscherij op de Noordzee uitoefenen (1814-1966). 1904-1940

• J.Schokker,Visserijschepen(1984,1986)

• A.vanderVeer,Zeevisserijschepen onder stoom,dl1en2(1980)

• Gids van vissersvaartuigen : samengest. Uit het centraal visserijregister (no.25 (1978)en26(1979))

• H.C.Redeke,Rapport over onderzoekingen betreffende de visscherij in de Zuiderzee in de jaren 1905 en 1906; uitgegeven door het Ministerie van Landbouw, Nijverheid en Handel. (toelichtingbevatlijstenvanvissers(metschepen) omstreeks1905ronddeZuiderzee)

• P.Dorleijn,Van gaand en staand want (5delen)

• DiverseboekenvanM.P.Zuydgeest(Noordzeevisserij):dezebiedenveelfoto’sen informatie over schepen en bemanningsleden.

WAAR TE VINDEN?

• Verschillendezoekmachines

• www.shipdata.nl

• www.scheveningen-haven.nl

• www.maritiemdigitaal.nlof www.museumvlaardingen.nl

WAAR STAAT HET?

• Depot:Mm-3684

• Depot:Mm-3684

• 17A1aSCH

• 9B2VEE(I)en(II)

• 9B2GID

• 12A1RED

• 12A1DOR(I-V)

• o.a.9B2ZUY,12A1ZUY

10

07 passagiersschip

INTERNET

• Zoeknaarboekenoverpassagiersschepenendocumentenzoalspassagierslijsten.

• Zoekopinternetop‘passagierslijst’of‘passengerslist’enanderetrefwoorden

• OnderzoeksgidsvanhetNationaalArchief:eenbeknoptoverzichtvande zoekmogelijkheden van informatie over emigranten op bestemming

• Zoekinarchievenvaneenreder

• Doorzoekdediverselijstenopdezegenealogischesite

• PassagierslijstenNederlands-Indië

• Nederlands-Indië:StichtingIndischFamiliearchief

• Ineenbeperkteperiodeinhistorischekrantenvertrokkenenaangekomen passagiers vermeld.

• SitesoveremigratienaardeVerenigdeStaten

BOEKEN

• Diverseboekenoverspecifiekerederijenenhunvloot:b.v.KNSM,KPM

• PassagierslijstenvandeStoomvaartmaatschappij“Nederland”

• AnthonyCooke, Emigrant ships : the vessels which carried migrants across the world, 1946 - 1972(London:CarmaniaPress,[1992]).Bevatregisteren schepenlijst

WAAR TE VINDEN? • www.maritiemdigitaal.nl

• Verschillendezoekmachines

• www.gahetna.nl/vraagbaak/onderzoeksgids ik-zoek-emigrant

• www.archieven.nl

• www.theshipslist.com

• www.passagierslijsten1945-1964.nl

• www.sifa.nl

• kranten.kb.nl

• www.ellisisland.org www.immigrantships.net www.castlegarden.org www.germanroots.com www.olivetreegenealogy.com

WAAR STAAT HET?

• Depot,zoekviaadlibofwww.maritiemdigitaal.nl

• 2A1COO

HetScheepvaartmuseumheeftvrijweinigpassagierslijsten,maaropInternetisweleenenandertevinden,bijvoorbeeldinarchievenvanrederijenenopwebsitesvananderemusea.

11

08 marine

INTERNET

• DoorzoekdecollectiesvanmeerderemaritiememuseainNederland

• Stamboekenvanmilitairen(hierinisdeloopbaanvanpersonenbeschreven)en specifiek ook marinepersoneel in het Nationaal Archief.

• Registers/persoonsdossiersmarine(NederlandsInstituutvoorMilitaireHistorie)

BOEKEN

• JaarboekenMarine(Zoekopnaam)

• M.J.C.Klaassen,(diversegedenkboeken)

• Lijstenvanofficieren

• A.Vreugdenhil,Listsofmenofwar1650-1700

• A.Vreugdenhil,J.vanSluijs,BevelhebbersterzeeuitdeNederlandsegeschiedenis, 17deen18deeeuw

• Sweys’Neerlandsvlootenrederijen(1853-1906)

• E.MelisenvanW.Wamel,Nederlandsezeemansgraven:TweedeWereldoorlog

• AlgemeenestaatderNederlandschezeemagtenkoopvaardijvloot(1845-1941)

• A.Vreugdenhil,BevelhebbersterzeeuitdeNederlandsegeschiedenis17een18e eeuw(aanvullingenopJ.vanSluijs)

WAAR TE VINDEN?

• www.maritiemdigitaal.nl

• www.gahetna.nl

• www.defensie.nl/nimh/genealogie

WAAR STAAT HET? • 11A1JAA

• 11A1KLA

• 11

• 17A2bLIS

• KastB01

• 17ASWE

• KastB01–A04

• KastB01-A06

• 17BSLU

HetScheepvaartmuseumheeftvrijweinigpassagierslijsten,maaropInternetisweleenenandertevinden,bijvoorbeeldinarchievenvanrederijenenopwebsitesvananderemusea.