ZUID-AFRIKAHALTES

* Elandsbay – Elandsbay BackpackersProvincie: West-KaapDiederik De Mezel verruilde enkele jaren geleden Vlaanderen voor Zuid-Afrika. In Elandsbay, 220 km ten westen van Kaapstad (provincie West-Kaap) startte hij een backpackers hostel op. Daar koppelt hij zijn toeristische ondernemingszin aan engagement. Zo werkt hij samen met de vzw Africa Matters (www.africamatters.be) voor het opzetten van een uitwisselingsproject tussen een lokale school en een school in het Gentse. Verder werkt hij aan een steunfonds voor lokale projecten op het sociaal vlak. W: www.elandsbay.org

 * Namaqualand – Stellar Organic WineriesProvincie: West-KaapIn Trawal, 275 km ten noorden van Kaapstad en langs de weg naar Namibië ligt de Stellar Organic Winery, de grootste prodcuent van organische wijn in Zuid-Afrika. Het bedrijf verwerkt druiven van divere wijnboeren uit de streek tussen de noordelijke grens van de Olifants River wijnregio en Namaqualand. Stellar Organic Winery draagt het Fair Trade keurmerk en verspreidt zijn wijnen in belgië, ondermeer via het Oxfam Wereldwinkel circuit. W: www.stellarorganics.com

* Citrusdal – Goue Vallei WinesProvincie/ West-KaapIn Citrusdal (170 km ten noorden van Kaapstad langs de N7 richting Namibië) liggen de wijngaarden van de Citrusdal Cellars, producenten van de Goue Vallei Wines. Zoals de meeste wijngaarden in het noordelijk en zuidelijk halfrond liggen de regio’s waar wijnen van topkwaliteit geproduceerd worden tussen 32° en 35° latitude. Die zone wordt internationaal erkend als ideaal voor de wijnproductie dank zij de ideale temperaturen, regenval en zonneschijn. De Citrusdal cellars halen hun druiven uit drie regios: Piekenierskloof, de Cederberg Mountains en de Citrusdal vallei. De wijnen dragen het Fair Trade keurmerk en de Citrusdal Cellars ondersteunen de uitbouw van het lokale toerisme als hefboom voor ontwikkeling van de regio. Het Citrusdal is een populaire toeristische bestemming en wordt ook ‘de poort tot de Cederberg’ genoemd. W: www.citrusdal.info en www.gouevallei.co.za

* Kaapstad – Andulela ToursProvincie: West-KaapAndulela Tours is een organisatie die originele excursies aanbiedt in Kaapstad en wijde omgeving. Andulela specialiseert zich in 'interactive travel experiences' en voert 'responsible travel' hoog in het vaandel. Zij hebben een uitgebreid programma met dagexcursies rond cultuur, wildlife en gastronomie. Een greep uit het aanbod: Cape Town Soccer Tour focust op de Zuidafrikaanse voetbalcultuur (2010 is Zuid-Afrika het gastland voor de wereldkampioenschappen); de African Cooking Safari verkent de culinaire aspecten van de Kayamandi Township in Stellenbosch en er is ook een Wine Tour langs wijngaarden met ondermeer een bezoek aan een producent van ecologische en fair trade wijnen. Verder vind je bij Andulela ook een gospeltour en percussieworkshops.W: http://www.andulela.com

* Kaapstad – Coffee Beans RoutesProvincie: West-KaapKaapstad is ongetwijfeld de meest trendy stad van Zuid-Afrika. Er zijn heel wat toeristische bedrijfjes die op een kleinschalige maar bijzonder creatieve manier nieuwe toeristische producten aanbieden. Een voorbeeld is Coffee Beans Routes die muzikale en culturele uitstappen rond diverse thema’s organiseren. De klemtoon in alle programma’s ligt op ontmoetingen met de Zuidafrikaanse cultuur en buiten het traditionele toeristische circuit. Zo ga je met de Cape Town Jazz Safari mee op bezoek bij een jazz muzikant thuis. Daar krijg je een soort miniconcertje en kan nader kennis gemaakt worden met de muzikant in kwestie. Als extraatje is er ook een maaltijd bereid door de vrouw des huizes. De ‘evening tour’ wordt afgesloten met een bezoek aan een jazzclub. Coffee Beans Routes heeft nog andere ‘musical tours’ en een Meet The People programma waarbij je te gast bent in de multiculturele township van Kalkfontein. W: http://www.coffeebeans.co.za

* Kaapstad - Fietsen tegen armoedeProvincie: West-Kaap In Kaapstad is de fietsorganisatie Bicycling Empowerment Network actief. De organisatie promoot het gebruik van de fiets als goedkoop en milieuvriendelijk transportmiddel, zowel in de stad als op het platteland. In samenwerking met buitenlandse ngo’s worden fietsen ingezameld, opgeknapt en verdeeld in de townships en de plattelandsdorpen. Daarnaast worden ook fietstours aangeboden in de townships van Kaapstad en de natuurgebieden van de West-Kaap provincie, via de lokale touroperator Adventure Without Limits.W: www.benbikes.org.za ; www.withoutlimits.co.za

* Plettenberg Bay - Dreamcatcher Provincie: West-KaapPlettenberg Bay ligt zo’n 500 kilometer ten oosten van Kaapstad. Het is een voormalig vissersdorpje dat op korte tijd is uitgegroeid tot een toeristische topbestemming. De baai is fabelachtig mooi en lokt elke zomer duizenden toeristen. Gevolg: parelwitte vakantiehuizen rijzen als paddenstoelen uit de grond en de levensduurte neemt jaar na jaar toe. Zoals overal elders in Zuid-Afrika leeft het grootste deel van de bevolking in townships, waar de levensstandaard een stuk lager is dan in de, overwegend blanke, residentiële wijken. Het contrast kan nauwelijks groter zijn: de onbezorgde vakantiesfeer in de dorpskern tegenover het harde leven in de townships. Het grote probleem is dat het gebrekkige onderwijs te weinig geschoolde mensen aflevert die de nodige vaardigheden bezitten om een goede job te vinden. Hier ligt dan ook het basisengagement van Born in Africa: de schoolgaande jeugd in de townships meer kansen geven op degelijk onderwijs. Born in Africa is een initiatief van de Vlaamse vzw Dreamcatcher die regelmatig vrijwilligers uitstuurt om een handje toe te steken. W: www.borninafrica.org ; www.vzwdreamcatcher.be

* East-London - Mdantsane Provincie: Oost-Kaap

Vlakbij East London ligt Mdantsane, na Soweto de grootste township van Zuid-Afrika. Net zoals dat in Soweto het geval is, levert ook het toerisme hier een bijdrage aan de economische heropleving van de arme volksbuurten. Zo kiest de kleinschalige reisorganisatie Imonti Tours voor kleinschalig ‘community based tourism’ in East London en de Eastern Cape provincie. Het aanbod programma’s bestaat ondermeer uit Township & Village Tours, Shebeen Tours en excursies in het spoor van anti-apartheidsstrijders zoals Nelson Mandela en Steve Biko. De manager van Imonti Tours, Velili Ndlumbini, ontving in 2007 de Welcome Award, een prijs die het Zuidafrikaanse ministerie voor toerisme jaarlijks toekent aan verdienstelijke initiatieven. W: www.imontitours.co.za

* Coffee Bay - Coffee Shack Provincie: Oost-KaapZoals wel vaker het geval is waren het avontuurlijk ingestelde rugzakreizigers die als eersten de charmes van de Wild Coast ontdekten. Dat verklaart ook waarom men er heel wat ‘backpackers lodges’ vindt. Een voorbeeld daarvan is de Coffee Shack aan de idyllische Coffee Bay, 200 km ten noorden van East-London en 72 km ten zuiden van Mthatha, dat de hoofdstad van het vroegere thuisland Transkei was. De Coffee Shack draagt het keurmerk Fair Trade in Tourism, maakt gebruik van zon- en windenergie en ondersteunt via de Tshezi Community Trust diverse lokale school- en gezondheidsprojecten. W: www.coffeeshack.co.za

* Coffee Bay - Bomvu BackpackersProvincie: Oost KaapJaarlijks gaat in Coffee Bay een groot drum-festival door. Organisator is de Bomvu-camping. Bomvu is tevens een vertrekplaats voor ecotoerisme en een kennismaking met de lokale bevolking. Via het festival wil men de inwoners van de regio in staat stellen meer uitstraling te krijgen voor hun muziek en dans. De opbrengst van het festival wordt onder meer gebruikt voor Aids-preventiecampagnes. W: www.bomvubackpackers.com

* Coffee Bay - Bulungula Lodge Provincie: Oost-KaapBulungula Lodge ligt aan de kust – iets buiten Coffee Bay- en trekt eveneens de kaart van het duurzaam toerisme. Milieuvriendelijkheid en samenwerking met de plaatselijke Xhosa-gemeenschap staan hoog op de agenda, evenals het ondersteunen van lokale bedrijfjes via een systeem van microkredieten. Verder kan men in Bulungula ook terecht voor vrijwilligerswerk. W: www.bulungula.com

* Matatiele - Mehloding Community Trust Provincie: Kwazulu NatalDe Drakensbergen vormen het hoogste gebergte van Zuid-Afrika en strekken zich uit over de provincies Oost-Kaap, Kwazulu-Natal en Vrystaat. De onafhankelijke staat Lesotho ligt in het hartje van deze bergen. Een deel van het gebergte is uitgeroepen tot Unesco Werelderfgoedgebied. Een van de mogelijke startplaatsen voor een verkenning van de streek is Matatiele, een stadje 380 km ten oosten van Durban. In Masakala, een dorp in de buurt van Matatiele vind je de Mehloding Community Trust, een initiatief waarmee de

geïsoleerde dorpen een graantje willen meepikken van het ecotoerisme. Er werden ‘hiking trails’ uitgewerkt en de Masakala Lodge biedt accommodatie in traditionele rondavels. Wie houdt van meerdaagse trektochten (te voet of te paard) kan zich wagen aan de Mehloding Adventure Trail. Milieuvriendelijk toerisme en kennis maken met de lokale cultuur en tradities staan centraal. De Community Trust spendeert een deel van de inkomsten aan voorzieningen voor de lokale dorpen. W: www.mehloding.co.za

* Isithumba - Valley of 1000 HillsProvincie: Kwazulu NatalIsithumba is een dorp in de Valley of 1000 Hills, in het hart van Kwazulu Natal. Het ligt een uurtje rijden van grootstad Durban (N3 tussen Pietermaritzburg en Durban) maar is tezelfdertijd heel ruraal en traditioneel Afrikaans. De heuvelflanken zijn er bezaaid met traditionele Zulu nederzettingen omcirkeld met veekralen. Dat traditionele karakter en de natuurpracht maken het een trekpleister voor rugzakreizigers die de klassieke toeristische paden willen vermijden. Het dorp langs de Umgeni rivier lag al op de route van Thekwini Eco Tours. Nu heeft de lokale gemeenschap een eigen toeristisch bedrijf opgestart: Isithumba Adventure Tourism. De vrouwen van de AmaXimba stamgemeenschap hebben een rijke traditie van kunstambachten (klei, hout, kralen) en gebruiken die nu ook in de uitbouw van het toerisme. Een tiental rondavels werden gebouwd om toeristen accommodatie te bieden. W: www.isithumba.co.za ; http://1000hills.kzn.org.za

* Hluhluwe-iMfolozi Park Provincie: Kwazulu NatalHet Hluhluwe-iMfolozi Park is een van de oudste beschermde natuurgebieden van Zuid-Afrika. Het park herbergt de Big Five en niet minder dan 2000 neushoorns. In het Hilltop Camp vind je zowel luxe als budgetaccommodatie en kijk je van op een heuvel uit op het natuurgebied. W: www.sanparks.org

* iSimangaliso (Greater St. Lucia) Wetland Park Provincie: Kwazulu NatalHet kustgebied ten noorden van het stadje St. Lucia is het derde grootste natuurpark van het land. Het strekt zich 280 km lang uit langs de kust van de Indische Oceaan. Natuurbescherming, armoedebestrijding en toerisme gaan hier hand in hand. Nu is het gebied een van de belangrijkste nationale parken van Kwazulu-Natal en Zuid-Afrika. Het Isimangaliso Wetland Park werd vanwege zijn unieke ecosystemen tot Unesco werelderfgoed uitgeroepen. Om de biodiversiteit te vrijwaren worden , worden met behulp van inheemse bevolking, duizenden ha wetland in hun oorspronkelijke staat hersteld. Gemeenschappen die naast het natuurgebied wonen of die hun afgenomen land terug eisten worden betrokken bij de ontwikkeling van het reservaat.Om de bevolking alternatieven voor de landbouw aan te reiken werd - ondermeer met steun vanuit Vlaanderen - een opleidingsaanbod voor hotelpersoneel, natuur- en cultuurgidsen uitgebouwd. W: www.isimangaliso.com

* JohannesburgProvincie: Gauteng

De Zuid-Afrikaanse hoofdstad geniet geen al te beste reputatie en veel reizigers laten Johannesburg dan ook links liggen. Toch heeft de stad een aantal belangrijke troeven. Het Apartheidmuseum laat geen enkele bezoeker onberoerd en in Soweto toont het opkomende township toerisme aan dat ook de reiziger een bijdrage kan leveren aan de ontwikkeling in de arme volksbuurten. W: www.apartheidmuseum.org

* SowetoProvincie: GautengVan alle Zuidafrikaanse townships is Soweto wellicht de beroemdste. Hier werd geschiedenis geschreven in de strijd tegen de Apartheid. Lange tijd had Soweto echter ook de reputatie gevaarlijk te zijn. Toeristen konden er beter wegbijven luidde het. Dat is de jongste jaren echter veranderd en er is een township toerisme op gang gekomen. Ook in de townships zelf zijn er diverse toeristische initiatieven ontstaan. Een voorbeeld is Lebo’s Soweto Backpackers Dit backpackershostel wordt uitgebaat door Lebo, een jonge ondernemer die opgroeide in Soweto. Naast accommodatie biedt hij ondermeer fietstochten door de township aan. Soweto is echt een unieke plek en een hoopvol voorbeeld voor het soms 'zieke' Zuid-Afrika. W: http://www.sowetobackpackers.co.za).

* Makhado – Shiluvari Lakeside LodgeProvincie: LimpopoHet stadje Makhado (het vroegere Louis Trichardt) is een goede startplaats voor een verkenning van het noordelijke gedeelte van de Limpopo provincie. Een twintigtal km ten oosten van de stad, vlakbij het drukke marktplaatsje Elim ligt de Shiluvari Lakeside Lodge . In de schaduw van de Soutpansberge en aan de oevers van een meer is het een comfortabele uitvalsbasis. De lodge heeft het Fair Trade in Tourism keurmerk en de uitbaters verdienden eerder hun sporen in het Sabi Sabi Game Reserve. Nu ijveren ze voor de uitbouw van een cultuurtoerisme waar de lokale bevolking de vruchten van kan plukken. Shiluvari ligt ook aan de basis van de Ribolla Tourism Association, een samenwerkingsverband van lokale kunstenaars en ambachtslui die een ‘Arts Route’ uitwerkte. W: www.shiluvari.com

* Makhado - Madi a Thavha Provincie: LimpopoMadi a Thavha betekent ‘water van de bergen’ en ligt een tiental km ten westen van Makhado, in een vallei van de Soutpansberge. Het is een geïsoleerde maar aangewezen plek om van nabij kennis te maken met de natuur en de cultuur van het rurale Limpopo. Op de voormalige boerderij wordt toerisme gecombineerd met landbouw en de productie van artisanale producten. In samenwerking met de lokale gemeenschap werden community tours uitgewerkt en werd Madi a Thavha Design opgestart. Met dat bedrijfje wordt op basis van de traditionele patronen uit de Venda-cultuur hoogstaand textiel voor thuisdecoratie geproduceerd. Met de opbrengsten worden opleidingen gefinancierd en lokale ambachtslui ondersteund. W: www.mountainfarmlodge.com

* Giyani - Xisaka Guest HouseProvincie: LimpopoXisaka Guest House ligt in het Mopani District van Limpopo, 2 km voor het binnenrijden van de stad Giyani. Het is een interessante stop en kan een alternatieve overnachtingsplaats vormen op weg naar de Punda Maria ingang van het Kruger Park. Bovendien kan men ook

van hieruit de Ribolla Arts Route verkennen. Die route doorkruist het gebied tussen Giyani en Makhado. In de route zijn enkele tientallen ateliers en stopplaatsen rond traditionele kunst en ambachten opgenomen. Het hoofdkwartier van de Ribolla Tourism Association ligt in het marktplaatsje Elim. De uitbaters van het guest house recruteren hun personeel uit de lokale gemeenschap, bieden opleidingsprogramma’s aan en zetten met lokale vrouwengroepen een project op rond traditionele kunstambachten. E: xsisaka@exclusivemail.co.za

* Makuya - Tshulu TrustProvincie: LimpopoHet Tshulu Community Wilderness Camp is een project dat opgestart werd door de Tshulu Trust. Die stichting wil het toeristisch potentieel van het noordelijk deel van de Limpopo provincie gebruiken als hefboom in de ontwikkeling van de lokale bevolking. Het project situeert zich in het Hamakuya district, in het hoge noorden van de Limpopo provincie, aan de grens van het Kruger National Park en tussen de Pafuri en Punda Maria Gates. Het maakte ooit deel uit van het voormalige thuisland Venda. Doel van het project is de armoede verlichten via het exploiteren van de mogelijkheden die ecotoerisme en educatief toerisme bieden. Werkgelegenheid creëren en de lokale kleinschalige land- en tuinbouw een afzetmarkt bieden staan centraal. Op die manier hoopt men ook de migratie van het arme binnenland naar de steden af te remmen. Het Tshulu Community Wilderness Camp biedt rudimentaire accommodatie aan een twintigtal bezoekers en in de omliggende dorpen werden een bakkerij (Domboni Village) en ateliers voor traditioneel textiel, hout en metaalbewerking opgestart. Verder wordt ook de mogelijkheid voor homestays bij lokale families voorzien. Vooralsnog mikt het project op educatief toerisme voor groepen maar ook avontuurlijk ingestelde ecotoeristen zijn welkom. De Tshulu Trust kan ondermeer rekenen op financiële ondersteuning door het Vlaams Agentschap Internationale Samenwerking (VAIS). Wie interesse heeft kan contact opnemen met Ms Melta Makuya, Tshulu Trust AdministratorE: tshatai@gmail.com (Tel: +27-082 223 7605)

* Pafuri - Pafuri River CampProvincie: LimpopoPafuri River Camp ligt net buiten de Pafuri toegangspoort van het Krugerpark, langs de R525. Het ‘bush camp’ biedt basisaccommodatie voor een dertigtal gasten en trekt de kaart van het ecotoerisme. Prijzen starten vanaf 500 Rand voor een tweepersoonshut. Avontuurlijk ingestelde reizigers vinden er naast accommodatie ook tal van mogelijkheden voor natuurobservatie, rafting en andere buitensportactiviteiten of kunnen kennismaken met de cultuur van Venda. De werknemers komen uit de plaatselijke gemeenschap die ook voor de voedselbevoorrading van het ‘bush camp’ instaat. Op die manier biedt het Pafuri River Camp een bron van inkomsten in een geïsoleerd gebied van de Limpopo provincie. W: www.pafuri.co.za

* Makulele Regio - The OutpostProvincie: LimpopoThe Outpost ligt in het hoge noorden van het Kruger Park. Van hieruit kunnen ook excursies naar Thulamela georganiseerd worden. In de jaren zestig van vorige eeuw werd de lokale Makuleke bevolking gedwongen te verhuizen. Na de val van de Apartheid slaagden de Makuleke erin hun gronden terug te krijgen mits ze zich inpasten in het beheer van het natuurpark en de uitbouw van ecotoerisme. Momenteel wordt The Outpost uitgebaat door concessiehouders die na een periode van dertig jaar het beheer zullen overdragen aan de lokale gemeenschap. Een deel van de opbrengst (10 %) gaat rechtstreeks naar een stichting

voor de ontwikkeling van de plaatselijke dorpsgemeenschappen en het personeel is voor het merendeel uit de plaatselijke dorpen afkomstig (hogere prijsklasse). W: www.theoutpost.co.za

* TzaneenProvincie: LimpopoTzaneen is de tweede grootste stad van Limpopo, ligt in een dal op 724 m hoogte en is omringd door bergen en wouden. Vlakbij vind je het unieke Modjadji Cycad Reserve met zijn palmvarens. Van hieruit zijn diverse toeristische routes uitgestippeld. Bijzonder mooi is de roete langs Magoebaskloof. In de omgeving ligt ook de Zebediela Citrus Estate, een van de grootste fruitfarms van Zuid-Afrika. De plantage zorgt tijdens het plukseizoen voor 800 extra arbeidsplaatsen naast de 250 vaste jobs. Zebediela heeft een eigen radiostation, kliniek en farm school. In het kader van plattelandstoerisme biedt de plantage een Orange Tour aan.

* Phalaborwa - Basambilu Lodge & ToursProvincie: LimpopoDe Basambilu Lodge ligt in het plaatsje Lulekani, 13 km ten noorden van Phalaborwa aan de westgrens van het Kruger National Park. Naast accommodatie voor rugzakreizigers is er een restaurant en worden diverse tours en excursies aangeboden. Zo wordt een 2 uur durende tour georganiseerd naar de Lulekani township waar men kennis maakt met het dagelijks leven en de cultuur van het Shangana volk. Voor ‘overlanders’ is er een kampeerterrein (20 plaatsen) voorzien. Ook voor vrijwilligerswerk zijn er diverse mogelijkheden in samenwerking met de ngo Leka-Gape die diverse community projecten (opleidingscursussen voor weeskinderen, vrouwen, HIV preventie, bakkerij, tuinbouw, schrijnwerkerij…) heeft. Leka Gape Organisation werkt met een vijftigtal kinderen en vrouwen die zowel sociale, economische als educatieve ondersteuning krijgen. De marketing van Basambilu Lodge wordt verzorgd door Thokozela Leisure Management dat diverse projecten rond community based tourism promoot. Vanuit Phalaborwa kan ingepikt worden op de spectaculaire Panorama Route. W: www.thokozela.co.za ; www.lekagape.de

* Witrivier – Art Print Studio; Hope FlandersProvincie: MpumalangaKunst op het platteland van Mpumalanga. Dat vind je in de Art Print Studio, 12 km van het stadje Witrivier (www.artprintsa.com). Het is een trefplaats voor Zuid-Afrikaanse en internationale grafische kunstenaars waar ook lokaal talent kansen krijgt. Samen met Vlaamse schrijvers en grafische kunstenaars werd ondermeer een uitwisselingsproject opgezet (E-Pos). Reizigers met een passie voor kunst kunnen er logeren. Met de opbrengsten worden ondermeer enkele ‘outreach projects’ gesteund rond gezondheidszorg en scholing van lokaal plaatselijk talent. In Witrivier is ook de vzw Hope Flanders actief. Die organisatie startte enkele jaren geleden een project op voor de opvang en opvoeding van weeskinderen. De streek wordt geteisterd door een aidsepidemie en 1 op de 3 woners in de leeftijdscategorie 15-45 jaar is besmet. Door het hoge sterftecijfer stijgt ook het aantal weeskinderen onrustbarend snel. Met het opvang- en educatieproject tracht Hope Flanders hulp te bieden. Omdat het beroemde Kruger Park vlakbij ligt, koppelden de initiatiefnemers een toeristisch luik aan hun project. Met het lokale agentschap Air Safaris wordt gemikt op toeristen die Zuid-Afrika op een andere manier willen leren kennen. De opbrengsten worden geïnvesteerd in het weeshuis.

W: www.hopeflanders.be; www.air-safaris.com

* Kruger Park - Limpopo Transfrontier ParkProvincie: Limpopo, MpumalangaHet beroemde Kruger Park is het kroonjuweel van de Zuidafrikaanse natuurparken. Het is de bedoeling om het mettertijd te integreren in het Limpopo Transfrontier Park een gezamenlijk initiatief van Zuid-Afrika, Mozambique en Zimbabwe waarbij een aantal natuurgebieden samensmelten tot een grensoverschrijdend beschermd natuurpark van circa 35,000 km2. Dit ambitieuze project moet het Limpopo Transfrontier Park doen uitgroeien tot een bestemming van wereldklasse voor ecotoerisme. Daarbij zullen de belangen van de private sector, de lokale gemeenschap en de natuur op elkaar afgestemd worden. Het Limpopo Transfrontier Park maakt deel uit van de Peace Parks. Dit netwerk van ‘vredesparken’ tracht grensoverschrijdende natuurgebieden toegankelijker te maken zodat zowel de natuur als de bezoeker en de lokale bevolking er voordeel uit halen. Het allereerste Peace Park was Kgalagadi Nationaal Park dat het Zuidafrikaanse Kalahari National Park met het Gemsbok National Park in Botswana liet samengaan. W: www.greatlimpopopark.com ; www.peaceparks.org

LESOTHOHALTES

* Malealea – Malealea Lodge & ToursLokatie: ca. 100 km ten zuiden van MaseruMalealea Lodge ligt in het binnenland van Lesotho, een 80tal km ten zuiden van de hoofdstad Maseru. Malealea kiest voor ‘community based tourism’ en gebruikt in samenwerking met de lokale bevolking toerisme als hefboom voor ontwikkeling. De lodge mikt op avontuurlijk ingestelde reizigers en biedt zowel budgetacommodatie als meer comfortabele verblijven aan. De initiatiefnemers betrekken de lokale dorpsbevolking in diverse onderwijs- en opleidingsprojecten via de Malealea Development Trust. Er worden allerlei activiteiten georganiseerd gaande van daguitstappen over meerdaagse trekkings tot tochten te paard. Een deel van de opbrengst wordt geïnvesteerd in onderwijs- en gezondheidsprojecten. Verder werd het Malealea Tours and Information Centre opgericht om het toerisme in het hart van het rurale Zuidelijk Afrika (met name Lesotho, Swaziland en de Zuid-Afrikaanse Wild Coast) te promoten. Dit gebied is nog relatief onbekend onder toeristen en heeft door de combinatie van rust, ongerepte natuurgebieden en lokale culturen de avontuurlijk ingestelde reiziger heel wat te bieden. Malealea Lodge maakt tevens deel uit van de Maloti Route (www.malotiroute.co.za) , die naast Lesotho ook de provincies Oost-Kaap en Vrijstaat aandoet. W: http://www.malealea.co.ls; www.malealea.com ; www.malealeatours.com

MOZAMBIQUEHALTES

* Guludo Beach Lodge – Bespoke Experience Lokatie: Pemba, Noord-Mozambique Bespoke Experience is een initiatief van twee jonge Britten die in het kustplaatsje Pemba in het noorden van Mozambique (Quirimbas National Park) de Guludo Beach Lodge opstartten. Noord-Mozambique is een streek met een groot toeristisch potentieel maar kampt terzelfdertijd met extreme armoede. Via de uitbouw van een kwalitatief hoogstaand toerisme

willen de initiatiefnemers van Bespoke Experience het toerisme gebruiken als motor voor de ontwikkeling van de regio. De eco-lodge mikt op toeristen in de hogere prijsklasse en via kleinschalige ontwikkelingsprojecten vloeit een deel van de opbrengsten naar de lokale bevolking. Voor de bouw en inrichting van de lodge werd uitsluitend gebruik gemaakt van lokale werkkrachten en materialen. Voor 2009 staat de opening van een tweede lodge (Mipande Bush Lodge) op het programma. De enkele tientallen personeelsleden werden gerecruteerd uit de plaatselijke gemeenschap. Via een stichting – de Nema Foundation – worden diverse gezondheids- en educatieprojecten ondersteund. Website: www.bespokeexperience.com; www.guludo.com

* Teran FoundationLokatie: Cabaceira Pequena, district Mossuril, Noord-MozambiqueDe Britse schrijfster Lisa St. Aubin de Teran zette in het vissersdorpje Cabaceira Pequena de Teran Foundation op. Cabaceira Pequena ligt vlakbij het meer gekende en toeristischer Ilha de Mozambique. De Teran Foundation wil het toeristisch potentieel van de kuststreek gebruiken om de lokale bevolking een bron van inkomsten te geven en uit het isolement te halen. Een vervallen zeevaartschool werd omgetoverd tot een opleidingscentrum voor toerisme en er werd ook een boerderij opgestart. Vooralsnog beperkt het toerisme zich tot occasionele backpackers of overlanders die met een 4x4 door Afrika reizen. Voor de verdere uitbouw van het project wordt gebruik gemaakt van vrijwilligers. Website: www.teranfoundation.org

* Manda Wilderness Community TrustLokatie: Lake Niassa (Lake Malawi)De Manda Wilderness Community Trust is een gezamenlijk initiaitef van een Mozambiqaanse ngo en de uitbaters van de Manda Nwikiche Lodge. De ecolodge ligt aan de oevers van het Niassa meer (Lake Malawi) en is enkel per boot bereikbaar. Via de community trust werd een natuurreservaat gecreëerd waarbij vijftien dorpen in de regio betrokken zijn. Op die manier wordt gestreefd naar een duurzaam beheer van het natuurgebied. De lodge telt een veertigtal personeelsleden en is zo een van de weinige werkverschaffers in het gebied. De lodge biedt een breed gamma van activiteiten (zowel strandtoerisme als ecotoerisme) en situeert zich in de hogere prijsklasse. Er worden tevens diverse ‘community conservation projects’ opgezet waarbij vrijwilligers ingezet worden. Website: www.mandawilderness.org * Community Based Lodges – Zuid-MozambiqueLokatie: Limpop National Park en Elephant CoastIn 2006 werd door de World Tourism Organisation van de Verenigde Naties een project opgestart rond drie ‘community lodges’ in het zuiden van Mozambique. Het project kadert in een programma waarbij toerisme als hefboom gebruikt wordt in armoedebestrijding. De drie lodges worden uitgebaat door lokale gemeenschappen en krijgen ondersteuning van de WTO, de Mozambikaanse overheid en enkele Europese ngo’s. Vanuit de Vlaamse ontwikkelingssamenwerking wordt eveneens een bijdrage geleverd op het terrein van opleidingen. De geselecteerde lodges stellen gezamenlijk 90 personen te werk en de drie betrokken gemeenschappen tellen samen zo’n 1700 inwoners.

- Tinti Gala Community LodgeLokatie: Gala Village (Matutuine district), 50 km van Bela Vista, zuidelijke toegangspoort tot Maputo Elephant Reserve

De lodge heeft vier chalets, een kampeerterrein en een restaurant. Natuurobservatie, bezoek aan lokale gemeenschappen en wandeltochten zijn enkele van de aangeboden activiteiten. In totaal kunnen er 25 personen logeren. Naar schatting biedt de lodge een 500-tal lokale bewoners een of andere bron van inkomsten. Contact: luis.dinis@helvetas.org of luisdinis@teledata.mz

- Covane Community LodgeLokatie: 14 km van Massingir, vlakbij de Massingir Dam en het Limpopo National Park.De lodge is het eigendom van de de inwoners van het dorp Canhane. Capaciteit: 30 personen. Ongeveer 200 families zijn rechtstreeks of onrechtstreeks betrokken bij de lodge. Contact: luis.dinis@helvetas.org of luis.dinis@teledata.mz

- Madjadjane Community LodgeLokatie: 8 km ten zuiden van Salamanga, langs de weg Maputo – Ponta d’Ouro en vlkabij de noordelijke toegangspoort tot het Maputo Elephant Reserve. Er kunnen een 12-tal toeristen logeren en er wordt een brede waaier van activiteiten aangeboden (wandelen, kennismaken met lokale cultuur, bird watching, community tours,…). Er worden een 30-tal mensen tewerk gesteld. Contact: samirai.iucn@tvcabo.mz of sizidine@yahoo.com

* Mareja Community Conservation ProjectLokatie: Noord-Mozambique; 75 km van Pemba (circa 2 uur met 4x4) Mareja ligt in de noordoostelijke provincie Cabo Delgado (hoofdstad: Pemba), een 20-tal km van de kust van het Quirimbas National Park. Het is een uniek gebied voor liefhebbers van natuur: de schitterende kust van de Indische Oceaan biedt tal van mogelijkheden voor duikers en watersporters. In het binnenland herbergen de wouden en bergen een rijke fauna en flora (leeuwen, olifanten, …). De lokale gemeenschap combineert toerisme en natuurbescherming. Een oud koloniaal plantagehuis doet dienst als gemeenschapshotel voor budget- en andere reizigers. Het Marejaproject is het resultaat van een samenwerking tussen de plaatselijke gemeenschap (Associaçao dos Camponesos de Mareja) en een private ondernemer (Mareja Management Ltd). Het doel is de natuurlijke rijkdom van het gebied te bewaren om er zo een bron van inkomsten van te maken voor de plaatselijke gemeenschap. Sinds de installatie in 2001 van het Quirimbas National Park komt het toerisme langzaam op gang. Een dozijn lokale rangers worden ingeschakeld voor natuurbeheer. Zij zorgen voor de veiligheid van de bezoekers en gaan ook in tegen illegale houtkap en stroperij. Landbouw en de produktie van artesanaat zijn andere aandachtspunten. Momenteel kunnen er een vijftiental gasten logeren in een slaapzaal voor 10 personen en 2 gastenkamers. Er is ook een kampeerterrein en restaurant. Kosten: ca. 10 US$ voor een tent, 20 US$ voor een kamer. Rangers kosten 1 US$ per dag met extras voor wild dat gespot wordt (1,1 US$ voor een olifant; 0,2 voor wrattenzwijn)Website: www.mareja.com * KaskaziniLokatie: Pemba, Noord-MozambiqueKaskazini is het Swahili woord voor ‘noordwaarts’. Het is tevens de naam van een reisorganisatie die sinds 2003 in Pemba actief is en het verantwoord toerisme in Noord-Mozambique wil promoten. Kaskazini werkt samen met diverse lokale toeristische ondernemingen in Pemba en de provincie Cabo Delgado. Het actieterrein van de organisatie strekt zich ook uit over de provincies Niassa en Nampula. Kaskazini werkt à la carte

programma’s uit, geeft reisadvies en regelt reservaties voor excursies en accommodatie. Verder zijn er nauwe contacten met diverse ‘community development projects’ in het Quirimbas National Park.Website: www.kaskazini.com