Growth Mindset Pocketboek

Hoe creëer je leerlingen die:• gemotiveerdzijn;• graaguitdagingenaangaan;• lerenvanhunfouten;• enwetendatzehunintelligentiekunnenlaten‘groeien’?

Ditkleineboekjebevateenschataaninformatieoverhetbelangvaneengrowthmindsetvoorhetleerproces.Hetlaatzienhoejeleerlingenkunthelpenzo’nmindsetteontwikkelen.Metbewijsuitonderzoekenvoorbeeldenuitdepraktijktonendeauteursaanwelkeveranderingmogelijkisalsleerlingeneengrowthmindsetontwikkelen.

“Het Growth Mindset Pocketboekkanhetlevenvanleerlingenenlerarenvoorgoedveranderen”- Carol Dweck -

GROWTH MINDSETPocketboek

Barry Hymer enMike Gershon

9 789461 182296

In samenwerking met

GR

OW

TH M

IND

SET Pocketboek

2

Colofon Vertaling: Ampersand Text & TranslationRedactie: BazaltVormgeving: Efex Ltd (originele uitgave), Studio Karmel (Nederlandse versie)Drukwerk: PrintSupport4u, Meppel

Copyright © Barry Hymer & Mike Gershon, 2014This translation of Growth Mindset Pocketbook, first published in 2014, is published by arrangement with Management Pocketbooks Limited, Laurel House, Station Approach, Alresford, Hampshire SO24 9JH, UK.

ISBN 978-94-6118-229-6Bazalt Educatieve Uitgaven, 1e druk 2017

© Bazalt, 2017.Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd of doorgegeven in welke vorm dan ook zonder schriftelijke toestemming van Bazalt. Voor informatie over training en coaching aansluitend bij deze uitgave kunt u terecht bij een van onderstaande organisaties:Bazalt: (088) 5570500 | info@bazalt.nlHCO: (070) 448 28 28 | info@hco.nlRPCZ: (0118) 480 800 | info@rpcz.nl

Bazalt maakt deel uit van de Bazalt Groep en werkt daarin samen met partners HCO en RPCZ.

2 G r o w t h M i n d s e t2

3G r o w t h M i n d s e t

I n h o u d Pagina

Deel 1: Wat is mindset? 7

Deel 2: Met vallen en opstaan 25

Deel 3: Gerichte inzet 43

Deel 4: Feedback: beter dan compliment en beloning 59

Deel 5: Metacognitieve vaardigheden 79

Deel 6: Let op je taalgebruik 97

Deel 7: Een growth mindset voor de groep 111

Voorwoord door Carol Dweck

Carol S. Dweck, auteur van Mindset: de weg naar een succesvol leven, professor psychologie aan de Stanford-universiteit.

G r o w t h M i n d s e t4

“Graag beveel ik dit belangrijke boekje aan. De auteurs geven een uitstekende, beknopte uitleg van mijn onderzoek naar motivatie en mindset bij leerlingen, en laten zien hoe dit dagelijks bij het leren en lesgeven kan worden toegepast. Met bewijs uit onderzoek en voorbeelden uit de praktijk tonen ze welke transformatie mogelijk is als leerlingen een growth mindset ontwikkelen.

Het Growth Mindset Pocketboek kan het leven van leerlingen en leraren voorgoed veranderen.”

Deel 1: Wat is mindset?

Met vallen en opstaan

Gerichte inzet

Metacognitieve vaardigheden

Let op je taalgebruik

Een growth mindset voor de groep

7

Feedback: beter dan compliment en beloning

Wat is mindset?

W a t i s m i n d s e t ?8

Wat zijn mindsets?Wat maakt jou jou? Je gedachten? Je genen? Je ervaringen? Je onweerstaanbare persoonlijkheid of je mooie ogen? Om daar echt antwoord op te geven is een pocketboek veel te klein, dus laten we een variant proberen: kun je invloed uitoefenen op wat jou jou maakt? Je antwoord geeft ons een beeld van jouw mindset. Simpel gezegd is mindset een overtuiging - een overtuiging over jezelf en je basiseigenschappen, zoals bekwaamheid en aanleg, geloof (of het gebrek daaraan), persoonlijkheid, politieke voorkeur, talent, enzovoort.

Mensen met een fixed mindset geloven dat basiseigenschappen zoals intelligentie in wezen stabiel zijn: in de loop der tijd veranderen ze niet sterk. Mensen met een growth mindset geloven dat deze eigenschappen kunnen groeien: dat ze kunnen veranderen, en onder bepaalde omstandigheden opbloeien of juist verwelken.

Twee aanvullende vragen:• Doetheterechttoewelkemindsetjehebt?• Kunjejemindsetveranderen?

Dat is precies waar het in dit boek om gaat. In het kort: ja, en ja. Je mindset doet er echt toe.

9W a t i s m i n d s e t ?

Overtuiging versus aanlegHoeveel van deze uitdrukkingen heb je weleens gehoord of gebruikt?

Al deze uitdrukkingen plaatsen prestaties binnen het Victoriaanse concept van genetische, vaststaande aanleg. Hoewel dat idee nog veel voorkomt, is er deze eeuw een overweldigende hoeveelheid bewijs gevonden waaruit blijkt dat er betere voorspellers zijn voor succes dan vage ‘capaciteits’-concepten zoals intelligentie, bekwaamheid of talent. Doorzettingsvermogen bijvoorbeeld.

Het lijkt erop dat niet alleen je aanleg ertoe doet, maar vooraal wat jij gelooft over je aanleg. Geloof je dat je je aanleg verder kunt ontwikkelen, of dat wat je kunt al vaststaat voor je heden, verleden en toekomst?

Aangeboren gave Natuurtalent

Moeiteloos succes

Zo vader, zo zoon Geen gevoel voor muziek Goede genen hebben

Geboren hardloper Absoluut gehoor

Genialiteit komt altijd bovendrijven

W a t i s m i n d s e t ? 10

Wat aanleg an sich heeft bijgedragen aan de mensheidEerder noemden we intelligentie als een voorbeeld van je basiseigenschappen.Maar het eigenaardige is: intelligentie is lang niet zo essentieel als de westerse wereld lijkt te geloven. We kunnen de bijdrage van enkel en alleen aanleg aan de vooruitgang van de mensheid als volgt samenvatten:

Noppes.

Niks.

Nada. Nul.

11W a t i s m i n d s e t ?

Het bewijsWaar is dan het bewijs voor de bewering dat aanleg an sich nooit iets heeft opgelost, gemaakt of uitgevonden? Je hoeft alleen maar te kijken naar de biografie van een willekeurige invloedrijke probleemoplosser, uitvinder of creatieve geest: aanleg zegeviert alleen in combinatie met gelegenheid, motivatie en wilskracht - daardoor ontstaat vanzelf aanleg en bekwaamheid. Dat geldt voor Mozart, Marie Curie en Johan Cruyff.

Bovendien is het genoom-onderzoekers en andere wetenschappers nog niet gelukt een ‘talent’-gen of buitengewoon getalenteerde eicel te vinden.

En wat dacht je van de bewering dat wat mensen geloven over hun aanleg van grote invloed is op wat ze uiteindelijk werkelijk presteren? Veel onderzoeken uit de psychologie staven deze bewering, maar de grootste bijdrage hieraan is geleverd door Carol Dweck* van de Stanford-universiteit - de grondlegger van de mindset-theorie.

*Haar boek Self Theories is de beste samenvatting van haar onderzoek.

W a t i s m i n d s e t ? 12

Het bewijsVier decennia en ontelbare onderzoeken lang hebben Carol Dweck en andere mindset-onderzoekers empirisch bewijs geleverd waaruit blijkt dat mensen met een growth mindset:

• meeropenstaanvooruitdagingenenconstructieve,kritischefeedback;• veerkrachtigeromgaanmettegenslagendingendienietmeteenlukken;• sterkergelovendatjeeigeninzethetverschilkanmaken;• hunsuccessenenmislukkingeneerdertoeschrijvenaanhuninzetdanhun

aangeboren talent;• betermetenvananderenkunnenleren;• meerkanshebbenomdetoptehalenendaarteblijven.

Mensen met een growth mindset hebben minder de neiging hun prestaties mooier te maken dan ze zijn. Dat hoeft namelijk niet: een mindere prestatie zegt niets over hun intelligentie. Het betekent gewoon dat ze harder of anders moeten werken aan die vaardigheid.

Het is dus geen wonder dat het werk van Dweck aan de basis staat van de krachtigste recente leerinterventies, zoals toepassing van formatieve assessment.

13W a t i s m i n d s e t ?

Waarom is mindset belangrijk?Stel je Robin en Eman voor, klasgenoten die ongeveer even ver zijn en een vergelijkbare (thuis)achtergrond hebben. Je geeft hen allebei dezelfde taak. De taak is uitdagend en de leerlingen moeten zich er tot het uiterste voor inspannen.

Ondanks hun vergelijkbare uitgangspunt, zal de growth mindset van Eman het winnen van de fixed mindset van Robin, en dat effect neemt steeds verder toe.

Robin begint enthousiast. Hij is goed in dit soort taken en is trots op zijn reputatie als iemand die het altijd snel goed doet. Hij vindt de taak moeilijker dan anders en de moed zakt hem al snel in de schoenen. Hij is bang dat hij overkomt als ‘sloom’. Hij zegt dat de taak saai is en geeft het op.

Eman begint enthousiast. Hij vindt de taak moeilijk, waardoor hij zich intellectueel geprikkeld voelt. Zijn eerste pogingen leiden tot niets, en hij lacht als hij inziet dat het pad doodloopt. Hij probeert een andere strategie en bespreekt de taak met klasgenoten. Hij blijft nieuwsgierig en vasthoudend, en maakt gestaag vorderingen.

W a t i s m i n d s e t ? 14

De gevolgen van mindsetHet onderstaande schema verklaart de verschillende reacties van Robin en Eman op dezelfde taak:

Mindset

Prioriteit

Streeft naar:

Vermijdt:

Als het moeilijkwordt...

Intelligentie staat vast (Robin)

Leerprestatie bewijzen (laten zien dat ik slim ben).snel resultaat, eenvoudige successen, minder vaardige tegenstanders; want zo zie je dat ik intellectueel goed bedeeld ben.lastige uitdagingen, inzet, moeilijkheden, klasgenoten die beter presteren.… gedraag ik me grillig en onzeker, of loop ik gewoon weg, omdat ik twijfel of ik de taak kan volbrengen. Of misschien probeer ik het met list en bedrog.

Intelligentie kan groeien (Eman)

Leerprestatie verbeteren (slimmer worden).uitdagingen, vrienden die veel weten en andere kansen om te leren en beter te worden; want zo kan ik me ontwikkelen.taken en situaties die ik al beheers - daarvan valt niets nieuws te leren.… doe ik harder mijn best om mijn strategie aan te passen. Ik toon veerkracht, creativiteit en doorzettingsvermogen - daardoor leer ik beter.

15W a t i s m i n d s e t ?

De meeste mensen hebben toch een growth mindset?De meeste mensen hebben toch gewoon een growth mindset? Nou, nee.Hoezeer je zelf ook gelooft dat de growth mindset van Eman een kwestie is van gezond verstand (‘Natuurlijk scheelt het of je je best doet!’) - verwacht niet dat al je leerlingen (of collega’s) dat ook denken.

Uit onderzoek blijkt dat zo’n 40% van de mensen een fixed mindset heeft, dat een ongeveer even groot deel een growth mindset heeft, en dat deze mindset redelijk stabiel is over de verschillende domeinen, zoals sport, kunst, academische prestaties, enzovoort.

Ongeveer 15-20% van de mensen heeft een gemengde mindset: growth mindset in het ene, fixed mindset in het andere domein. Zo kun je geloven dat oefening kunst baart wat autorijden betreft, maar dat je bent geboren zonder het computer-gen.

In je klas kan de verdeling natuurlijk anders zijn, zodat er misschien meer leerlingen zijn met de ene of de andere mindset.

W a t i s m i n d s e t ? 16

Slimme mensen hebben toch een growth mindset?Het is niet zo dat slimme mensen vaker een growth mindset hebben. Fixed en growth mindsets lijken redelijk gelijk verdeeld te zijn over de bevolking, ongeacht variabelen zoals ras, geslacht, leeftijd, sociale klasse of ‘talent’. Zowel tussen de best- als de minstpresterende leerlingen vind je personen met een fixed mindset. Maar een fixed mindset kan in het bijzonder nadelig zijn voor slimme leerlingen (en met name voor meisjes): als je het belangrijk vindt om ‘zeer intelligent’ gevonden te worden en je intelligentie ziet als verklaring voor je prestaties, zul je zeer gevoelig zijn voor zaken die je zelfbeeld doen wankelen, zoals tegenslagen en mislukkingen.Je bent dit vast al eens tegengekomen in de vorm van je eigen Robins - slimme leerlingen die altijd alles meteen goed willen doen en verslagen zijn als dat niet lukt.

Een klein voorbehoudHoewel slimme leerlingen niet vaker een growth mindset hebben, worden mensen met een growth mindset in de loop der tijd meestal wel ‘slimmer’. Ze ontwikkelen effectievere leervaardigheden en -strategieën, en leren zichzelf te zien als ‘lerende’ en niet alleen als ‘presterende’.

W a t i s m i n d s e t ? 20

De gevaren van slim zijnWat is er nu precies mis met slim zijn, en te horen krijgen dat je slim bent?

Er is niets mis met slim zijn. Slimmer worden is tenslotte het doel van onderwijs krijgen - tenminste, in de betekenis van het verwerven van effectieve leervaardigheden en kennis. Maar kinderen ervan verzekeren dat ze slim zijn - of dat nu zo is of niet - leidt er slechts toe dat ze worden afgeleid van hun taak (ondergedompeld worden in het leerproces) en geobsedeerd raken door hun succes of mislukkingen (en de misplaatste verklaring voor hun prestaties).

Kinderenprijzenomhunintelligentieleidttothetkwetsbaresoortintellectuelezelfvertrouwen dat uiteenspat als het wordt geconfronteerd met een ‘mislukking’:

Een fixed mindset kan veilig en aangenaam zijn, maar het leidt nergens toe.

Als mijn slimheid mijn successen verklaart, moet mijn gebrek aan slimheid wel de verklaring zijn voor mijn mislukkingen.

Dus hoe kan ik mijn zelfbeeld het beste beschermen? Door activiteiten te kiezen die makkelijk succes opleveren en door

moeilijke uitdagingen uit de weg te gaan.

W a t i s m i n d s e t ?22

Is mindset meetbaar?Mindset is waarneembaar. Je herkent mindset in leergedrag en andere soorten gedrag: het doorzettingsvermogen van Eman bijvoorbeeld, dat een contrast vormt met de verdedigende houding van Robin. Voor haar onderzoek heeft Carol Dweck ook een eenvoudige, maar effectieve manier gevonden om iemands mindset te meten.

Kinderenvantienjaarenouderwordtgevraagdonderstaandezinnentelezenenhetgetal te omcirkelen dat aangeeft in hoeverre ze het daarmee eens zijn. (Ze krijgen te horen dat er geen ‘goede’ en ‘foute’ antwoorden zijn.)

Je hebt een bepaalde hoeveelheid intelligentie, en je kunt niet veel doen om dat te veranderen.

Je intelligentie is iets van jezelf waar je niet veel aan kunt veranderen.

Je kunt nieuwe dingen leren, maar je kunt je basisintelligentie niet echt veranderen.

1. Sterk mee eens 2. Mee eens 3. Grotendeels mee eens 4. Grotendeels mee oneens 5. Oneens 6. Sterk mee oneens

1 2 3 4 5 6

1 2 3 4 5 6

1 2 3 4 5 6

23W a t i s m i n d s e t ?

Probeer mindset eens te metenJe kunt dezelfde vragen door je eigen leerlingen laten beantwoorden. Aan de hand van hun antwoorden kun je voor elke leerling een gemiddelde score berekenen. Een gemiddelde score van 1-3 wijst op een sterke of gematigde fixed mindset, en 4-6 wijst op een gematigde of sterke growth mindset.

Tel op hoeveel leerlingen 1-3, en hoeveel 4-6 scoren. Dit zijn indicatoren van de mindset van de klas: het aandeel leerlingen met een fixed en growth mindset in de groep (maar per individuele leerling is de betrouwbaarheid laag).

En jij? Geef eens volkomen eerlijke antwoorden. Als je gemiddelde score een 6 is, heb je waarschijnlijk een door-en-door growth mindset. Als je een 1 scoorde, kun je beter nog eens goed nadenken over je beroepskeuze.

Wil jij je mindset veranderen?

De uitgave bestellen? De uitgave ‘Growth Mindset Pocketboek’ is te bestellen via

onze webwinkel. Vanaf 20 euro gratis verzending - anders 1,98 euro

Bestellen vanuit België? Abimo is onze distributeur in Vlaanderen. www.abimo.net

In de praktijk aan de slag? Wij kunnen je daarbij helpen!

De Bazalt Academie biedt opleidingen en trainingen voor onderwijsprofessionals die direct

aan de slag willen met nieuw opgedane kennis en inzichten: www.bazalt.nl/open-

inschrijving.

Uiteraard verzorgen wij ook trainingen, coaching en implementatietrajecten op maat!

Meer informatie: info@bazalt.nl.

Wil je meer previews ontvangen meld je dan aan voor de wekelijkse e-mailing.

aanmelden