GROTE KERK

GEMEENTE DORDRECHT

20e Jaargang nummer 4

December 2016

In deze wijkbrief

Het Woord is vlees geworden

Parkeren

Oliebollenvet

Rooster van kerkdiensten

Wetenswaard

En overige berichten

2

Inhoudsopgave

Het Woord is vlees geworden 3 Van advent naar kerst 4 Een jaar predikant in Dordrecht 5 Vanuit de wijkkerkenraad 6 Tussentijdse cijfersWijk 1 tot en met juni 2016-11-20 8 Voorbereidingen Actie Kerkbalans 2017 11 Betaald parkeren rond de Grote Kerk 11 Parkeren in de Grote Kerktuin 12 Gevangeniszondag 2016 13 Actie voor buitenlandse vrouwen gevangen in Peru 14 Steun voor suikerrietkappers in El Salvador 14 Kerkenactie 2016/2017 14 Oliebollenvet wordt biodiesel 16 Wetenswaard diaconie 17 Kerstuitnodiging 17 De activiteitencommissie 17 Kerstmarkt 2016 18 Van de coördinatiecommissie 18 Het is zover: Sura Cantat verwelkomt heren! 19 Een nieuwe website 20 Exodus en de kindernevendienst 21 Jongeren en psalmen in de Grote Kerk 22 Kerstkaarten voor ‘Kinderen in de knel’ 23 [kop]Spijkeren 23 Vreemde vogels 24 Kerst 26 Rooster van kerkdiensten 27 Van de redactie 29 Planning wijkbrief 2017 29 Wetenswaard 30

De Wijkbrief is de nieuwsbrief van en voor de Grote Kerk Gemeente (wijk 1). Met bijdragen die ten doel hebben informatie te geven en de onderlinge band en betrokkenheid tussen de gemeenteleden te versterken. Bijdragen van de predikant, de kerkenraad, gemeenteleden en hen die zich bij de gemeente betrokken voelen. De Wijkbrief is opgezet in 1997, en verschijnt viermaal per jaar: in maart, juni, september en december.

3

Van de wijkpredikant Het Woord is vlees geworden… Johannes 1,14

Voor wie niet vertrouwd is met de Bijbelse taal, is bovenstaande zin bijna

onbegrijpelijk. Hoe kan woord in vlees veranderen? En vooral wat betekent

dat: vlees? Wie de taal van het Oude Testament kent, weet dat ‘vlees’ staat

voor het menselijk leven, ons lichamelijke bestaan. In Jesaja 40 horen we:

“Alle vlees is als gras… het gras verdort de bloem valt af.” Bedoeld: een

mens is sterfelijk, zijn leven gaat voorbij. Vlees is Bijbelse taal voor

lichamelijkheid, sterfelijkheid. Overigens wie van u de Nieuwe Bijbelvertaling

leest zoekt vergeefs naar dit begrip ‘vlees’. De vertalers hadden ook bedacht

dat het bijna onbegrijpelijk is geworden en vertalen meestal met iets dat lijkt

op mens. En toch is dat jammer want dan gaat het rauwe, lichamelijke van de

Bijbel enigszins verloren. Het Woord is dan mens geworden. Dat is zeker

waar, maar het staat er nog iets aardser: vlees, lichaam.

De tekst uit Johannes is ondertussen de kersttekst uit de kerkgeschiedenis.

Niet Lukas 2 met de herders en de stal, maar Johannes 1 was eeuwenlang

de belangrijkste tekst die natuurlijk in de kerstnacht werd gelezen. Want kerst

betekent dat het Woord dat bij God was onder ons is gekomen. Dat woord is

ook al niet makkelijk. Dat raakt het geheim

van God die spreekt. Hij zwijgt niet, is niet

dood maar spreekt. Dat spreken van God is

zijn wezen, is God zelf. Maar met kerst wordt

Woord, vlees. In de theologie is dat wat

moeilijker gezegd met het woord incarnatie,

dat overigens ook 'vleeswording' betekent.

Ik wil u de woorden van de kerkvader

Irenaeus meegeven. Hij zegt over dit alles:

“Hij (God) is geworden wat wij zijn, opdat wij

worden wat Hij is.” God komt onder ons om

ons te laten delen in zijn rijkdom en liefde.

Een groot wonder, met recht.

Ds. Paul Wansink

4

Van advent naar kerst Op 27 november begint met de eerste advent een nieuw kerkelijk jaar. We hebben dit jaar kinderen gevraagd om zelf tekeningen te maken die we in het project laten zien. Ik ben benieuwd. De lezingen zijn afwisselend gekozen uit Jesaja, Jakobus en Mattheüs. Op de eerste advent zal onze leervicaris Hanneke Allewijn voorgaan. Dat is in het kader van haar studie. Ik hoop dat u haar van harte ondersteunt. De vier adventszondagen zal ik na afloop van de dienst met een aantal kinderen na de kerkdienst een voorbereidingsgesprek hebben voor de kinderkerstviering op kerstavond. In overleg met de kindernevendienstleiding en de kerkmusici hebben we besloten een aparte kerstnachtviering te houden om 19.00 uur voor kinderen, hun ouders, grootouders en al diegene die zich bij de kinderen betrokken weten. Het leek ons mooi en goed om ook de kinderen in de donkere kerk te laten ervaren hoe mooi het licht en de liederen de geboorte van Christus dichterbij brengen. Catharina den Dekker broedt op dit moment op een creatieve bijdrage. De kinderen zijn daar zelf bij betrokken. Tijdens de viering zingen we natuurlijk kerstliederen, Catrien Posthumus Meyjes verleent haar medewerking en uiteraard vertellen we een verhaal. Ik hoop dat vele kinderen en hun familieleden komen. We zijn ook bezig om een kerststal te organiseren, die dan de weken rond kerst in de kerk te vinden is. De kerstnachtdienst om 23.30 uur blijft als vanouds en de morgendienst zal ook weer met de optocht van de kinderen en het licht beginnen. Prachtige vooruitzichten. Ik hoop die dagen velen van u te ontmoeten.

5

Een jaar predikant in Dordrecht Op 1 november was ik één jaar predikant van de Grote Kerk. Daarom in deze wijkbrief een kleine terugblik. Voor alles wil ik u zeggen enorm dankbaar te zijn te mogen werken in een gemeente als de onze: een prachtige kerk met een rijke historie, een zeer goede organist en mooie kerkmuziek. Vooral de vespers zijn voor mij elke keer weer een verrassing. Kortom ik werk met plezier als uw predikant. Inmiddels leer ik ook langzaam steeds meer mensen kennen en raak bekend met de gewoonten en gebruiken. Het is indrukwekkend te merken hoeveel werk en inzet er is om de kerk van april tot november open te houden. De hoeveelheid overleg in allerlei organen is sowieso indrukwekkend en nog steeds gebeurt het me dat me niet altijd geheel duidelijk is wie, waarover gaat. Het is mooi te merken dat iedereen de Grote Kerk beschouwt als zijn/haar kerk, het is ook weleens lastig. Een van de mooiste aspecten van de Grote Kerk Gemeente vind ik haar diversiteit. Een veelheid van mensen die zich allemaal welkom voelen bij ons. Als predikant hoop ik daar in alle bescheidenheid een bijdrage aan te leveren. Mensen in contact brengen met God en met elkaar. Van te voren had ik mij niet gerealiseerd dat de Grote Kerk zozeer het symbool van Dordrecht is. Dat is prachtig om te merken en het geeft ook kansen in de manier waarop we als kerk naar buiten treden. Het komende jaar wordt 500 jaar reformatie herdacht en Dordrecht staat volop in de belangstelling. Ook in 2017 herdenkt een aantal Dordtenaren het feit dat Vincent van Gogh hier 140 jaar geleden woonde en naar de kerk ging. Opnieuw is de Grote Kerk erbij betrokken. De voorbereiding voor de herdenking van de synode van Dordrecht in 1618-1619 is al in volle gang en weer zijn we als kerk gesprekspartner. Zulke contacten zijn belangrijk omdat ze de kerk en haar gemeente zichtbaar maken in een tijd waarin dat bepaald niet meer vanzelfsprekend is. Een citykerk is kerk van de hele stad, niet naar binnen gericht maar naar buiten. Hetzelfde geldt voor de contacten met de gevangenis en betrokkenheid bij het Aandachtscentrum. Ik ben een predikant die met liefde werkt aan gemeenteopbouw in de diverse kringen: van het leerhuis tot het jongerenwerk. Het eerste jaar ben ik daar zo’n beetje ingerold, dit jaar was er tijd voor een betere voorbereiding. De

6

betrokkenheid van veel gemeenteleden doet me goed. Het is naar mijn overtuiging belangrijk dat gemeenteleden elkaar ook leren kennen en ontmoeten. Dat is iets anders dan een overdosis aan gezelligheid, maar elkaar ‘zien’ is een Bijbelse waarde. Daarbij blijft de eredienst het hart van het gemeenteleven. Tot mijn vreugde bent u blijven komen en voelt u zich aangesproken. Een gemeentelid sprak me aan op het slot van de preek: voorgangers van de Grote kerk beëindigden hun preek met de woorden: eer aan de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. Na één jaar leek het mij een goed moment dat gebruik over te nemen. Om te onderstrepen dat ik me steeds meer verbonden voel met de tradities van deze kerk. Tot slot nog een enkel woord over ons gezin en de thuissituatie. Sinds 1 november heeft Lobke weer werk bij de ANWB in Utrecht. We zijn daar blij mee. Bij de kinderen is niet al teveel veranderd: Hanneke woont en werkt op Ameland, Jaap in de Achterhoek, Wouter studeert in Utrecht en Niek in Friesland. Drie van de vier werken in de horeca wat betekent dat ze juist de weekends weinig hier zijn. U ziet ze niet zoveel, wat ik weleens jammer vind, want ja een vader is trots op zijn kinderen. Met kerst zijn ze er overigens allemaal. Mijn werkweek ziet er zo uit, dat ik op donderdag overdag probeer vrij te houden. Tegelijk: het predikantsambt is niet echt in uren af te bakenen en daar voel ik me wel bij.

Een hartelijke groet aan u allen, Paul Wansink

Vanuit de wijkkerkenraad

Sinds de vorige Wijkbrief heeft de wijkkerkenraad tweemaal vergaderd. Hieronder een impressie van enkele zaken die gepasseerd zijn tijdens deze vergaderingen. In september is ds. Kraaijeveld (even) te gast geweest in

onze vergadering. Omdat hij sinds kort verbonden is aan de Penitentiaire Inrichting Dordrecht en protestant is, is het goed gebruik om hem in die functie een plek te geven binnen de protestantste verbanden in Dordrecht. Op die manier wordt zichtbaar dat de kerk in de gevangenis verbonden is met de kerk daarbuiten. Dit verband geldt niet alleen de Grote Kerk Gemeente, maar alle PKN- wijkgemeenten in Dordrecht.

7

We hebben met elkaar besproken hoe we die verbondenheid zichtbaar konden maken (dat is gebeurd door middel van een zegen in de dienst), en ook hoe die verbondenheid handen en voeten kan worden gegeven, idealiter ook vanuit de andere wijkgemeenten. Dit laatste moet nog verder worden uitgewerkt, wellicht hoort u hier later nog meer van. Daarnaast is het wellicht goed om te weten dat onlangs alle ambtsdragers van de Hervormde Gemeente Dordrecht en Protestantse Gemeente Dordrecht Dubbeldam

waren uitgenodigd voor een avond over de toekomst van de kerk. Dit is één van de manieren om de fusie, waarvan is afgesproken deze in principe in 2019 een feit te laten zijn, te faciliteren. Op de achtergrond zijn de centrale vergaderingen (de algemene kerkenraad, het college van kerkrentmeesters en het college van diakenen) ook bezig om tot gezamenlijk beleid te komen, zodat duidelijk is hoe de wijkgemeenten en de colleges zullen functioneren zodra de fusie een feit is. U hoort hier ongetwijfeld nog meer over, voor nu is het vooral goed om te weten dat het vervolg van het proces is ingezet. De financiën zijn een terugkerend onderwerp van gesprek. Voor de actuele cijfers zijn we afhankelijk van de agenda van het kerkkantoor, ook in de wijkkerkenraad kan dus niet elke maand een nieuwe update worden gegeven. In de laatste vergadering echter waren er actuele cijfers beschikbaar. Deze stemmen hoopvol, maar we zijn er zeker nog niet. De kerkrentmeesters zetten daarom hun activiteiten voor kostenbesparing onverminderd door. Meer over de financiën in het artikel op bladzijde 8. Ook 'Stichting Behoud Grote Kerk' is doende om mogelijkheden voor extra inkomsten/verlaging uitgaven te realiseren. Dit om te garanderen dat het onderhoud van het gebouw ook in de toekomst kan worden bekostigd. De verhuur verloopt gelukkig goed. De ouderlingen kerkrentmeesters hebben uitleg en toelichting gegeven op de verhuur en hoe dat in zijn werk gaat. Het brengt veel werk met zich mee, wij zijn blij dat onze kerkrentmeesters daar veel werk van maken (en met succes!). Begin 2016 heeft de wijkkerkenraad ingestemd met de wens een vierstemmige cantorij samen te stellen. De daadwerkelijke start daarvan werd nog tegengehouden door de financiële situatie (er was geld nodig op te starten). Nu we voorzichtig positief zijn over de financiën, heeft de wijkkerkenraad echter groen licht gegeven om te starten met de vierstemmige cantorij (zie het artikel op bladzijde 19).

8

Verder noemen we graag nog even de prettige kennismaking met onze vicaris, mevrouw Allewijn. We wensen haar een goede en leerzame tijd bij ons. Het Lutherjaar (waarbij de vicaris ook is betrokken) kwam aan bod en de veranderde opstelling bij het avondmaal. Het avondmaal liep weliswaar niet helemaal perfect, maar we hebben er alle vertrouwen in dat het de komende keren steeds natuurlijker zal voelen. In ieder geval zeer bedankt voor uw medewerking. Mocht u vragen hebben over wat u hierboven las (of over wat u er juist niet las maar wel wilt weten), spreek ons gerust aan. Alvast fijne feestdagen en een goed nieuwjaar!

De wijkkerkenraad

Tussentijdse Cijfers Wijk 1 tot en met juni 2016 Begin dit jaar was er een gemeenteberaad, waarin de noodzaak tot verbetering van de financiële situatie van de Grote Kerk Gemeente uitgebreid aan de orde is geweest. Helaas hebben we 2015, zoals bekend, afgesloten met een verlies van € 21.000,-. Enerzijds is er een structurele noodzaak om de inkomsten te verhogen en anderzijds om de jaarlijkse vaste kosten te verlagen.

Wat de inkomsten betreft hebben veel gemeenteleden gelukkig

gehoor gegeven aan de oproep om de vrijwillige bijdrage te

verhogen, waarvoor we heel dankbaar zijn. In 2016 verwachten we

dat de vrijwillige bijdragen met € 16.000,- zullen toenemen tot €

166.000,-.

Aan de kostenkant zijn de kerkrentmeesters aan de slag gegaan met

onder andere de verzekeringsportefeuille, de energielasten en het

verlagen van andere vaste lasten. Samen met de 'Stichting Behoud'

wordt gekeken naar verhoging van de inkomsten door bijvoorbeeld

hogere vrijwillige bijdragen van de bezoekers van de kerk en meer

alternatieve verhuurmogelijkheden.

Al deze activiteiten hebben tot nu toe een voorzichtig positief resultaat opgeleverd van circa € 5.000,- tot en met juni 2016. De belangrijkste reden dat we een voorzichtig plusje draaien is de hogere toezeggingen van uw vrijwillige bijdragen! Dit is natuurlijk geweldig, dat we samen de schouders hebben gezet onder ons financiële probleem. Hier een overzicht:

9

COLLEGE VAN KERKRENTMEESTERS HERVORMDE GEMEENTE TE DORDRECHT

Bijlage 5. Resultaat per wijkgemeente

Begroting Begroting Rekening Rekening

heel 2016 1/2 van 2016 tm juni 2016 tm juni 2015

€ € € €

BATEN

Levend geld excl AKB 33.255 16.628 25.321 22.267

AKB, rekening: 50% van de toezeggingen 166.000 83.000 82.809 75.199

Onroerende zaken 59.418 29.709 29.966 23.321

Bijdragen en subsidies 20.500 10.250 10.500 8.500

Wijkgemeenten 20.000 10.000 0 0

Buffetexploitatie 0 0 2.615 5.142

Overige opbrengsten 0 0 0 0

Totaal baten (A) 299.173 149.587 151.211 134.428

LASTEN

Lasten onroerende zaken 1) 74.000 37.000 37.863 46.287

Pastoraat 87.978 43.989 42.333 41.026

Verplichtingen en bijdragen 11.076 5.538 4.284 1.155

Salarissen en vergoedingen 93.875 46.938 55.305 49.828

Beheer en administratie 4.500 2.250 855 2.997

Wijkgemeente 20.000 10.000 1.628 907

Overige lasten 0 0 0 0

Totaal lasten (B) 291.429 145.715 142.268 142.200

Resultaat (A-B) 7.744 3.872 8.944 -7.772

Toedeling (C) 2) 7.553 3.777 3.777 1.339

Resultaat na verdeling (A-B-C) 191 96 5.167 -9.111

Wijk 1 Grote Kerk

Wat verwachten we nog in de tweede helft van 2016?

De opstelling hierboven is exclusief de wijkkas, die momenteel een

verlies kent van een paar duizend euro. Dit is weliswaar een

momentopname, maar de wijkkas sluit de laatste jaren wel steeds af

met een tekort. In het vierde kwartaal komen normaliter veel giften

binnen.

10

De vesperdiensten gaan dit jaar iets meer kosten dan begroot. Als de

inkomsten (de schaalcollecten na afloop van de vesperdiensten) ook

hoger zijn dan begroot, dan hoeft dit geen probleem te zijn. Uiteraard

kijken wij hier scherp naar.

De inkomsten uit verhuur zullen dit jaar substantieel hoger zijn dan

vorig jaar vanwege de verhuur van de kerk tijdens het Bachfestival.

Om nu te voorkomen dat we ons rijk rekenen zullen de

kerkrentmeesters het voorstel doen aan de penningmeester van het

College van Kerkrentmeesters om deze extra inkomsten vanwege

het Bachfestival te spreiden over 2016 en 2017. Het is immers een

tweejaarlijks gebeuren. Hiermee reguleren we de inkomsten over de

jaren heen.

Er wordt gereserveerd voor de onderhoudskosten die gaan komen

voor de woningen van de predikant, de koster en de organist. Wat we

nog niet doen is het reserveren van middelen voor het onderhoud

van de binnenkant van de Grote Kerk en de orgels. Deze kosten

kunnen ook gedekt worden door projectmatige aanpak van de

benodigde inkomsten. Desalniettemin is het verstandig om ook voor

deze toekomstige onderhoudskosten te reserveren. De

kerkrentmeesters beraden zich nog hoe groot deze reserveringen

zullen gaan worden.

Conclusie:

Er is sprake van een klein batig saldo tot en met juni 2016.

De kerkrentmeesters zijn zeer restrictief met de uitgaven. Dit is in

2016 ook mogelijk, omdat er geen bijzondere omstandigheden waren

zoals in 2015 (wisseling van predikant).

We zijn er nog niet. Bij het opstellen van de begroting 2017 blijkt dat

er nog geen sprake is van een duurzame exploitatie met een stevig

overschot. De situatie is nog fragiel. Uiteindelijk is het doel om te

komen tot een gezonde en duurzame resultatenrekening van jaar tot

jaar. Dit is ook nodig voor het aanstaande van Hervormd Gemeente

Dordrecht en de Protestantse Gemeente Dordrecht Dubbeldam.

Wij hopen u nog dit jaar een update te kunnen geven van de

tussentijdse cijfers tot en met september.

Met hartelijke groet, namens de kerkrentmeesters,

Jan Willem Spijkman

11

Voorbereidingen Actie Kerkbalans 2017 De voorbereidingen voor de 'Actie Kerkbalans' (AKB) 2017 zijn al in volle gang. Graag informeren wij u over een kleine wijziging ten opzichte van de voorgaande jaren. In het College van Kerkrentmeesters (CvK) van de

Hervormde Gemeente Dordrecht is afgesproken de PKN-folder die traditioneel bij de AKB-envelop bijgesloten wordt, te vervangen door een brief met praktische informatie over de AKB van het CvK en een verzoek van de eigen wijkpredikant. Zo kunnen wij u specifieker informeren waarom de AKB voor onze wijkgemeente belangrijk is. De 'Actie Kerkbalans' start op zondag 21 januari 2017. Afgelopen jaar hebben wij veel moeite moeten doen om voldoende gemeenteleden te vinden die enkele AKB-enveloppen rond willen brengen. Ook voor 2017 zijn wij op zoek naar

gemeenteleden die bereid zijn om in hun woonomgeving een paar enveloppen rond te brengen in de week 21-28 januari en daarna de ingevulde formulieren weer op te halen. Wij hopen dat u ons hierbij wilt helpen. U kunt zich opgeven bij Alize Schaaphok-de Snoo, via T.A.Schaaphok-deSnoo@grotekerk-dordrecht.nl of telefonisch via 078-6213900. Tot slot: in het afgelopen jaar heeft uw ruime AKB-bijdrage het mogelijk gemaakt dat we waarschijnlijk het boekjaar 2016 zonder tekort kunnen afsluiten. Wij zijn u hier heel dankbaar voor. Uiteraard hebben we uw bijdrage ook hard nodig om in 2017 tot sluitende cijfers te komen. Wij hopen zeer dat we opnieuw op u mogen rekenen!

De kerkrentmeesters

Betaald parkeren rond de Grote Kerk Helaas ontvingen wij berichten van enkele gemeenteleden over parkeerboetes, als gevolg van de invoering van het betaald parkeren op zondag in de gehele binnenstad. Wij zijn nog steeds in gesprek met de gemeente over het betaald parkeren rond de Grote Kerk. De gemeente start

12

binnenkort met gesprekken om het betaald parkeren te evalueren en ook de kerkrentmeesters van de Grote Kerk Gemeente zullen hiervoor worden genodigd. We hopen uiteraard dat aanpassing mogelijk zal zijn, maar tot nu toe ligt dit lastig. Voor nu wijzen wij u er nogmaals op dat u de parkeermeter al voorafgaand aan de kerkdienst kunt vullen: de parkeermeter gaat pas lopen na 12.00 uur (tot 12.00 uur is het parkeren gratis, u ziet dit vanzelf als u de parkeermeter vult) en dan wordt uw geld gebruikt.

De kerkrentmeesters

Parkeren in de Grote Kerktuin Het is u wellicht ook opgevallen dat in de afgelopen periode steeds meer gemeenteleden bij de kerkdiensten gebruik maken van de parkeerplaatsen voor de ingang van de kerk, in de kerktuin. Daardoor is het voor de autodienst soms lastig om te parkeren in de Grote Kerktuin. Dit is natuurlijk niet de bedoeling. Daarom zetten wij graag nogmaals de afspraken voor het parkeren in de kerktuin op een rij: - de parkeerplaatsen zijn allereerst bestemd voor de autodienst; - daarnaast zijn parkeerplaatsen beschikbaar voor gemeenteleden die zelfstandig rijden, maar minder goed ter been zijn. Het verzoek aan deze gemeenteleden is om (voor zover u dit nog niet eerder heeft gedaan) het gebruik van de parkeerplaats even door te geven aan de koster of aan een van de kerkrentmeesters. De koster geeft de toestemming om in de tuin te parkeren; - voor alle andere gemeenteleden geldt dat het niet de bedoeling is dat u gebruik maakt van de parkeerplaatsen in de kerktuin. Wij hopen dat iedereen zich aan deze afspraken wil houden, zodat iedereen die het nodig heeft dichtbij de kerk kan parkeren. Alvast hartelijk dank hiervoor!

De kerkrentmeesters

13

Gevangeniszondag 2016 “in die stad is er een gemeente die gelooft dat het geen slechte zaak van Jezus Christus zelf was, om op te zoeken wie in schuld en angst verloren zijn, met hen eet en hen Zijn liefde biedt...” Op zondag 25 september jongstleden werd een dienst in onze kerk gehouden, die geheel in het teken stond van het justitiepastoraat. Gelijk aan de themadienst voor Exodus Nederland in 2015, was er ook voor deze dienst weer veel belangstelling van onder andere vrijwilligers van de gevangeniskerk, mensen die in het justitiepastoraat werkzaam zijn, ex-gedetineerden en anderen. De dienst waarin Jacob uit Genesis 28 en zijn droom met de Jacobsladder

centraal stond, werd geleid door ds. Paul Wansink en ds. Jan Kraaijeveld, “de ladder torent boven de Klaagmuur uit!” In kunstvorm heeft gedetineerde Léon dit allemaal prachtig

uitgebeeld met de in de gevangenis voorhanden zijnde voorwerpen. Een knap staaltje werk! Zijn werk staat vol van symboliek waarin de droom van het beter doen en het verlangen naar God verder gaat dan onze misère, klacht en verkeerde keuze(s). In deze dienst werd onderstreept dat de Grote Kerk Gemeente, en nog breder het kerkelijk leven in Dordrecht, zich verbonden weten met het werk in de gevangenis en het justitiepastoraat. Er werd een zegen gevraagd voor Jan Kraaijeveld die sinds 1 juli 2016, justitiedominee is in de Penitentiaire Inrichting `Dordtse Poorten`. Jan legde uit aan mensen van ‘buiten’ waar zijn werk binnen de gevangenis uit bestaat en hoe het er zoal aan toegaat: “hierin gaat het om de mens achter zijn delict”

Hierbij wil ik u, mede namens onze medegemeenteleden in de ‘Dordtse Poorten’ en alle kinderen die verlangen naar hun gedetineerde ouders, hartelijk danken voor uw betrokkenheid bij deze dienst en voor de mooie collecteopbrengst voor hun Ouders-Kinderen en Detentie (OKD) programma van 'Exodus', die alleen in onze kerk al € 524,74 opgebracht heeft.

Hartelijke groet, Wilma Meijer, diaken met bijzondere opdracht voor het justitiepastoraat

Penitentiaire Inrichting Dordrecht.

14

Actie voor buitenlandse vrouwen gevangen in Peru Namens de buitenlandse vrouwen in detentie in Peru willen we als diaconie de gemeenteleden van de Grote Kerk hartelijk bedanken voor jullie

voortdurende steun dit jaar voor het project. We willen u graag informeren dat het mogelijk is deze groep nog extra te steunen. Hun handgemaakte spullen (portemonnees, paspoorthoesjes, sieraden, sleutelhangers, kleine souvenirs) zijn te koop tijdens de Kerstmarkt in Dordrecht (16,17 en 18 december). Bij kraamnummer 175 op het Scheffersplein te Dordrecht (aan de voorkant van de voormalige V&D) Alvast bedankt voor jullie steun.

De diaconie en Marcos Villar Sandi

Steun voor suikerrietkappers in El Salvador Op 23 oktober hebben we gecollecteerd voor de 'Kerkenactie 2016/2017' van Solidaridad. In Kerk op Dordt heeft u een toelichting op deze actie kunnen lezen, en de diaken van dienst heeft de actie kort toegelicht voorafgaand aan de collecte. Hieronder leest u het complete verhaal van de organisatie zelf.

Kerkenactie 2016/2017 Suiker: Zoete belofte, bittere bijsmaak. Bijna iedereen houdt van suiker. Een lekker stuk taart of een koekje: alleen al de gedachte eraan maakt ons blij. Helaas heeft de productie van deze zoete belofte vaak een bittere bijsmaak. Door de loodzware arbeidsomstandigheden van suikerrietkappers is chronisch nierfalen een ware epidemie in Midden-Amerika, die elke dag levens eist. Suikerrietkappers werken in oogstperiodes 6 à 7 dagen per week keihard in de brandende zon. Omdat zij voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn van het schamele stukloon nemen ze nauwelijks tijd voor rust- en drinkpauzes.

15

Het gebrek aan rust, schaduw en voldoende schoon drinkwater leidt bij velen tot chronisch nierfalen. In de campagneperiode vraagt Solidaridad steun voor suikerrietkappers in El Salvador. Als suikerriet op een duurzame manier wordt geproduceerd, kan de opbrengst de levens van duizenden mensen in El Salvador verbeteren. Suikerrietkappers hebben recht op veilige arbeidsomstandigheden en een fatsoenlijk inkomen. Met eenvoudige maatregelen als voldoende schoon drinkwater, pauzes, schaduw en efficiëntere kaptechnieken die het inkomen verhogen, kunnen we de suikerrietkappers weer een toekomst bieden. Suiker zou voor niemand een bittere bijsmaak moeten hebben! Helpt u mee? Vorig jaar leidde de inzet van kerken voor onze campagne over mangoboeren in India tot de fantastische opbrengst van € 67.499. Dit bedrag zetten we in voor ons, in 2016 gestarte, mangoprogramma, waarin we 168 Indiase boeren ondersteunen bij het verduurzamen van hun teelt. We trainen hen in duurzame snoeitechnieken, het juiste bodem- , water- en pesticidengebruik en het waarborgen van de gezondheid en veiligheid van arbeiders. Dit zorgt er niet alleen voor dat zij milieuvriendelijker gaan werken, maar ook dat ze hun productie en dus hun inkomsten kunnen verhogen! Wanneer iedereen kleine stappen zet, bereiken we grote veranderingen. Dit kunt u zelf doen:

1. vraag producenten van uw dagelijkse boodschappen naar de (duurzame) herkomst van rietsuiker, via hun website of de contactgegevens op de verpakking;

2. kies voor producten met de labels Fairtrade en Max Havelaar; 3. vertel dit verhaal aan een vrienden, kennissen en familieleden, zodat

steeds meer mensen een duurzame keuze maken. Als u de collecte heeft gemist en toch graag wilt doneren, kunt u informatie hierover vinden op www.solidaridad.nl.

De diaconie

16

Oliebollenvet wordt biodiesel Nog even en het is december. Na de Kerstdagen zullen heel veel Nederlanders zelf oliebollen gaan bakken om het oude jaar mee uit te luiden. Jaarlijks wordt hiervoor zo’n vijf miljoen liter frituurolie gebruikt. Helaas gooien nog steeds veel mensen de resten weg: bij het restafval (grote hoeveelheden) of in het riool (kleine restjes). Vet in het riool is een grote kostenpost voor gemeenten en waterschappen. De riolering, rioolgemalen en zuiveringsinstallaties kunnen door het vet verstopt raken en het kost veel geld om deze vetophopingen op te ruimen. Bovendien is weggooien eigenlijk verspilling van kostbare grondstoffen. Gebruikte oliën en vetten die worden ingeleverd voor recycling krijgen namelijk een tweede leven als biodiesel. Wie een dieselauto heeft, tankt nu al ongemerkt biodiesel bij de benzinepomp. Vloeibaar frituurvet kunt u na gebruik eenvoudig teruggieten in de verpakking om het te kunnen wegbrengen naar een inzamelpunt. Vast frituurvet kunt u eerst laten stollen, bijvoorbeeld in een leeg melkpak, en dan inleveren. Op de landelijke website www.vetrecyclehet.nl zijn alle locaties te vinden waar gebruikt frituurvet kan worden ingeleverd. In Dordrecht zijn dit vooral supermarkten (Plus), diverse sportverenigingen en de Milieustraat aan de Baanhoekweg. Verenigingen krijgen een vergoeding voor oud vet dat ze ingezameld hebben. In totaal kan er jaarlijks voor ruim een miljoen euro uitgekeerd worden als alle gebruikte oliebollenolie ingeleverd zou worden. Met het inleveren bent u dus niet alleen duurzaam bezig, het is ook nog een gemakkelijke manier om clubkassen te spekken.

De diaconie

17

Wetenswaard diaconie Heeft u spullen (kleding, huisraad, voedsel) over? Die kunt u inleveren bij: - Kledingbank Dordrecht, Sint Jorisweg 74, Dordrecht; ma, di, do, vr 9-14 uur, wo 9-12 uur, telefoon 078-7370424 (tussen 9-12 uur), www.kledingbank-dordrecht.nl. Extra inleverpunt: De Hoop, Sikkelstraat 7 (een afslag eerder dan de hoofdingang), ma, di, wo, do 8-17 uur, vrijdag: 8-12 uur. Tijdens vakanties gesloten; - Huisraadbank Dordrecht, Provincialeweg 114i, Dordrecht; di alleen volgens afspraak. Telefonisch op wo en do van 14-16 uur, telefoon 078-6114937, e-mail info@huisraadbank.nl, www.huisraadbank.nl; - Voedselbank Dordrecht, Provincialeweg 84, Dordrecht; ma-do 13.30-16 uur; telefoon 078-6123119, e-mail voedselaanbod@voedselbankdordrecht.nl, www.voedselbankdordrecht.nl.

Kerstuitnodiging van de contactdienst De contactdienst nodigt u, senioren en ook jongere senioren, van harte uit voor de kerstviering van de Grote Kerk Gemeente op woensdag 14 december 2016. Zoals ieder jaar zal de viering plaatsvinden in de Remonstrantse Kerk, Cornelis de Withstraat 28, aanvang 14.30 uur. Rond 14.00 uur wordt u ontvangen met een kopje thee en kerstlekkers. Nodigt u gerust uw vrienden en kennissen uit voor deze viering, iedereen is hartelijk welkom. De meditatie zal worden verzorgd door ds. P.L. Wansink. De muzikale medewerking is op het moment van schrijven nog niet rond, later leest u daar meer over in Kerk op Dordt. Bert Castelijn zorgt voor vervoer naar de kerk en terug naar huis, u kunt hem bellen 078-6311528 of 06-11310361.

Hartelijke groet, Janny Tholenaars

De activiteitencommissie In overleg is er eind mei besloten om de huidige 'PR-commissie' op te heffen. Binnenkort zal er een nieuwe PR-commissie worden samengesteld. Wij, Judith van Gelderen, Job Klomp en Joke Lingen gaan verder als activiteitencommissie .Wij houden ons niet meer bezig met de publiciteit van de Grote Kerk Gemeente. Alle activiteiten van de Grote Kerk Gemeente zullen wij blijven organiseren, waaronder de wijkbarbecue en de deelname aan de Kerstmarkt.

18

Evenals het meehelpen versieren van de kerstboom en uiteraard later het opruimen van de kerstboom. Het mailadres van de PR-commissie is niet meer in gebruik.

Hartelijke groet, Joke Lingen

Kerstmarkt 2016 Op vrijdag 16 en zaterdag 17 december staat er weer een kraam op het pad naar de kerk. En u raadt het al er wordt ook dit jaar erwtensoep verkocht voor het goede doel, de Voedselbank. Heeft u tijd en zin om twee uurtjes achter de kraam te staan dan kunt u zich al aanmelden. En in de keuken van de kerk wordt glühwein verkocht en daar hebben we ook enthousiaste verkopers voor nodig. Dus verkopers voor buiten die tegen de kou kunnen en binnen de verkopers die tegen de geur van de glühwein kunnen. Jong en oud meld je aan. Het is ontzettend leuk om dit te doen. Na de dienst van zondag 27 november en zondag 4 december staan we met een intekenlijst. Bellen kan ook 078-6153880.

De activiteitencommissie

Van de coördinatiecommissie Als u dit leest, is het al (bijna) december en dat is ook een maand van terugkijken. In de vorige Wijkbrief is er geschreven over terugkijken én de noodzaak om de toekomst voor ogen te houden, maar aan terugblikken kan in de laatste maand van het jaar niet worden ontkomen. Zo kunnen we, met de werkgroep 'Muziek', terugkijken op een prachtig seizoen met een goede belangstelling voor alle activiteiten. Er zijn ook dit jaar weer veel rondleidingen geweest en het bleek weer dat 'onze' Grote Kerk een magnifieke locatie is voor het Bachfestival. Daarnaast was de tentoonstelling De Psalmen in Beeld. van de Limburgse kunstenaar Sjef Hutschemaker een groot succes, gezien de reacties in het gastenboek. In december is de kerk tot de Kerstmarkt (16, 17 en 18 december) op 3 middagen per week te bezoeken; en wel op dinsdag-, donderdag- en zaterdagmiddag van 14.00 tot 16.00 uur. Tijdens de Kerstmarkt staan de deuren van de kerk op vrijdag en zaterdag

19

open van 10.00 tot 17.00 uur en op zondag van 12.00 tot 16.00 uur. Op die tijden is ook de winkel in de Grote Kerk open. Op vrijdag en zaterdag kunt u ook een kop koffie of thee drinken in de wijkzaal van de Grote Kerk. De toren kan van 1 november 2016 t/m maart 2017 beklommen worden op zaterdag van 13.00 tot 16.00 uur via de toreningang. Tot slot een aantal praktische zaken Een middel om de inkomsten te verhogen is om de toiletten meer open te stellen (“Pecunia non olet”) tijdens hoogtijdagen zoals de kerstmarkt, het 'Big Rivers' festival en dergelijke; dat houdt echter ook in dat er meer moet worden schoongemaakt. Ook voor deze taken worden vrijwilligers gezocht. Overigens worden er meer plannen uitgewerkt om meer inkomsten te realiseren, maar daarover wordt u te zijner tijd nader geïnformeerd. Daarnaast worden plannen uitgewerkt om met een pinautomaat en een geautomatiseerd kassasysteem te gaan werken. Extra aandacht zal hierbij worden besteed aan een goede instructie en begeleiding. Op 8 en 22 februari 2017 staan er ontmoetings-/toerustingsavonden voor de vrijwilligers gepland. Duidelijk is dat het alleen dankzij de inzet van heel veel vrijwilligers mogelijk is, om de Grote Kerk een open kerk te laten zijn. Er is grote dankbaarheid om alle inzet, maar toch blijft de vraag naar nieuwe vrijwilligers. Wilt u zich inzetten in de Grote Kerk, neem dan contact op met Frits Hiemstra, telefoon 078-6137650. Omdat een aantal mensen gaan stoppen als vrijwilliger, zijn nieuwe aanmeldingen van harte welkom. Van alle activiteiten in de Grote Kerk blijft u op de hoogte door middel van de site www.grotekerk-dordrecht.nl en de wijkbrieven.

Het is zover: Sura Cantat verwelkomt heren! In het nieuwe jaar zal er een start gemaakt worden met een vierstemmig zingende cantorij. Er is groen licht gegeven vanuit de kerkenraad voor deze nieuwe vorm. En dat is iets wat de Grote Kerk verdient. Oftewel: heren, u bent welkom, om mee te komen zingen! Er is plek voor goed en graag zingende tenoren en bassen. Heren die het zingen in de liturgie een warm hart toedragen, die trouw zijn in aanwezigheid en blij worden van samen zingen. Het huidige niveau van 'Sura Cantat' is het uitgangspunt van waaruit we verder willen groeien. Dus net als alle Sura-dames ooit deden, zullen ook de heren een stemtest moeten afleggen.

20

Verdwijnt 'Sura Cantat' als damescantorij dan? Ja en nee. Soms zal 'Sura Cantat' in zijn huidige vorm nog meewerken aan een dienst, maar vaker, is de verwachting, zal zij samen met de heren zingen. We willen ook graag, op termijn, medewerking gaan verlenen aan de cantates in de avonddiensten. In maart zal de samenvoeging gaan plaatsvinden. Vanaf nu kunt u zich aanmelden. Een informatieblad en een aanmeldingsformulier zijn bij mij verkrijgbaar. Bel of mail me gerust of zoek me even op na afloop van de kerkdienst.

Catrien Posthumus Meyjes 0345-518068

catrienpm@xs4all.nl

Een nieuwe website Al een tijdje is de nieuwe website van de Grote Kerk in de lucht; kijkt u eens op www.grotekerk-dordrecht.nl. Op de site is veel informatie te vinden onder

het kopje 'nieuws', maar ook bij 'gebouw' en 'gemeente'. Zoals bij alles wat nieuw of vernieuwd is, moesten er eerst een aantal kinderziektes worden overwonnen en was er instructie nodig. De indruk is nu dat 'we' gewoon een mooie website rijk zijn! De website is onderverdeeld in een aantal 'kopjes', zoals hierboven genoemd. Verder is er nog informatie vanuit de

werkgroep 'Muziek', die via Jan Aarnoudse ook de orgelconcerten publiceert. Ook kunt u de agenda raadplegen en is via het kopje 'Contact' de mogelijkheid om vragen te stellen. Daar wordt overigens al veel gebruik van gemaakt. De webredactie bestaat uit Martha Quarré, Corry Verbrugge en Chiel Verwaal. Martha en Corry zorgen voor de 'home' pagina en zetten de nieuwsberichten die aangeleverd worden op de site. Onder het kopje 'Grote Kerk gemeente' plaatst Corry de kerkdiensten en iedere week de `orde van dienst` op de site, en houdt ze de kerkenraad actueel. Martha voegt de aangeleverde punten van de 'Agenda' in. De vragen die via de site binnen komen worden door Corry doorgezet naar mensen die de vragen daadwerkelijk kunnen beantwoorden.

21

Heeft u informatie die volgens u op de site thuis hoort, stuur die dan naar de webredactie: webredactie@grotekerk-dordrecht.nl. De tekst graag zonder opmaak in Word aanleveren en foto's separaat als jpg. Chiel redigeert zo nodig de tekst. Indien u bezwaren heeft tegen het feit dat uw naam, gegevens over u, of een foto van u op de website worden gepubliceerd, wilt u dat dan ook zo spoedig mogelijk doorgeven? Geprobeerd wordt natuurlijk de privacy van iedereen zoveel mogelijk te respecteren, maar als u bezwaren heeft horen we dat graag. Er wordt al veelvuldig gebruik gemaakt van de site. Dat betekent niet dat alle informatie op orde is. Zo wordt er onder andere nog gekeken naar de tekst onder het kopje 'Het Grote Kerk gebouw'. Maar in de huidige tijd is een website niet meer weg te denken en het is verrassend door wie er gebruik wordt gemaakt van informatie op de site. Zo was er een mijnheer die graag de uitleg van onze cantrix over het nieuwe liedboek in de Wijkbrief gebruikte in zijn gemeente. En dat was nog via de 'oude' site. Op de nieuwe website staat nu ook de Wijkbrief en met de nieuwe site wordt vragen stellen én beantwoorden nog eenvoudiger!

Exodus en de kindernevendienst In de dienst van 25 september 2016 kreeg ds. Kraaijeveld de zegen over zijn werk in de gevangenis vanuit onze gemeente. In het gesprek met de kinderen werden de kunstwerken van Léon, een kunstenaar in de gevangenis, getoond en met de kinderen besproken. De kunstwerken spraken zeer tot de verbeelding van de kinderen. Een kerk ondersteboven op een eiland en nieuwe torens die uit de grond omhoog 'groeien'. En alles gemaakt van tandpasta, zand en as. Met de oudste kinderen van de nevendienst heb ik een boekje gelezen dat speciaal is geschreven voor kinderen met ouders in detentie, maar ook als informatieboek voor alle kinderen. Naar

22

aanleiding van dit verhaal en de informatie in het boekje hebben we samen nagepraat over kinderen die dit overkomt en vooroordelen over hen. Natuurlijk waren de kunstwerken van Léon ook onderwerp van gesprek en werd er druk gespeculeerd over hoe je zelf op deze manier zou kunnen bouwen. De kinderen hebben hun naam op een kaart geschreven en tekeningetjes erbij gemaakt voor Léon, die weinig post krijgt. Na afloop van de nevendienst waren er vrolijk gekleurde ballonnen van Exodus, voor alle kinderen. Exodus biedt hulp aan gezinnen die te maken krijgen met detentie van een van de ouders, meer hierover heeft u kunnen lezen in de vorige Wijkbrief en in het artikel op bladzijde 13.

Marjon Laeijendecker

Jongeren en psalmen in de Grote Kerk Voor de zomer hing in onze kerk een expositie van tekeningen van kunstenaar Sjef Hutschemakers bij alle 150 psalmen. Op een tweetal zaterdagavonden hebben jongeren van onze de Grote Kerk Gemeente zelf tekeningen gemaakt bij de psalmen. De werkwijze was eigenlijk heel simpel. We hebben eerst de psalmtekeningen in de kerk bekeken. De jongeren mochten een tekening uitkiezen die ze vreemd vonden en eentje die ze aansprak. Daarna hebben we erover gesproken waarom ze dat vonden. Terug in de wijkzaal hebben we de jongeren laten bladeren in de psalmen met de vraag of ze zelf een tekening wilden maken bij een psalm. Met houtskool zijn ze aan het werk gegaan. Het resultaat mocht gezien worden. Hier laten we twee tekeningen zien van Jascha en Thomas. De eerste is bij psalm 31,6: in uw hand leg ik mijn leven. Van de tweede weet ik eerlijk gezegd niet meer de psalm, maar het gaat om de strijd tussen mensen en volken. Al met al hebben twee mooie avonden gehad, waarbij creativiteit en geloofsgesprek hand in hand gingen.

Ds. P.L. Wansink

23

Kerstkaarten voor ‘Kinderen in de knel’ Ook dit jaar verkoopt Gideon den Dekker weer kerstkaarten voor ‘Kinderen in de knel’. Veel mensen hebben gebruikte kaarten ingeleverd, die inmiddels gesorteerd en gerecycled zijn. De hele opbrengst gaat naar 'Kerk in Actie' voor het goede doel, vorig jaar heeft het meer dan duizend euro opgeleverd. Aan de balie in de kerk zijn er intussen al weer honderden verkocht. Ze kosten € 0,50 per stuk, en dan krijgt u er een envelop bij. Heeft u ook belangstelling dan kunt u Gideon er zelf over aanspreken, bijvoorbeeld in de kerk: laat hem dan het aantal kaarten noteren dat u wilt hebben en natuurlijk uw naam en adres. U mag ook zijn moeder bellen op telefoonnummer 078-8423027 of een bestelling per mail doen via bddekker@upcmail.nl. Oude kaarten zijn natuurlijk nog altijd welkom, levert u die gerust in op Singel 201. We hopen ook dit jaar weer op een mooi resultaat.

[kop]Spijkeren?

Reeds voor 31 oktober 1517 heeft Maarten Luther zich in preken tegen de aflaathandel uitgesproken. Maar op deze dag schrijft hij, nadat hij een geschrift met richtlijnen voor aflaathandelaars gelezen heeft, aan zijn kerkelijke meerderen. Hij hoopt daarmee deze misstand te kunnen opheffen. Aan de brief voegt hij 95 stellingen toe, die als uitgangspunt voor een dispuut over dit onderwerp moesten dienen. Dat Luther op de betreffende dag zijn stellingen met luide hamerslagen op de deur van de Slotkapel te Wittenberg gespijkerd zou hebben, behoort waarschijnlijk tot het rijk der legenden. Dit is op veel afbeeldingen te zien en werd tot in onze eeuw als historisch feit erkend. Het is een beeld, dat – als geen ander – tot het symbool van de Reformatie geworden is. Het sloeg als een bliksem in, toen in 1961 de katholieke Lutheronderzoeker Erwin Iserloh in het openbaar beweerde dat het aanslaan van de stellingen tot het rijk der fabelen behoorde. Toch zijn de aangevoerde feiten volstrekt duidelijk. Ten eerste stamt de eerste schriftelijke vermelding van deze gebeurtenis van Philippus Melanchthon, die echter geen ooggetuige geweest kan zijn, omdat hij pas in 1518 als hoogleraar aan de Wittenbergse universiteit werd aangesteld. Tevens verschijnt deze vermelding pas na de dood van Luther; van hem zelfs is dus geen commentaar op het 'timmerwerk' uit het jaar 1517 overgeleverd. Weliswaar zouden aan de deur van de Slotkerk regelmatig aankondigingen voor discussies zijn aangebracht. Maar men moet het aanbrengen in het openbaar van de stellingen zonder een reactie van de bisschoppen af te wachten, als een zuivere provocatie van de leiders beschouwd worden.

24

Dit mogen we echter een Luther, die eigenlijk alleen misstanden wilde verbeteren, niet in de schoenen schuiven. Ook is op te merken, dat in Wittenberg geen openbare discussie naar aanleiding van de stellingen plaatsvond en ook (nog steeds) geen oorspronkelijke uitgave van de stellingen is aangetroffen. Dus blijft alleen over wat zeker is: Luther schreef op de 31

e oktober 1517

brieven aan zijn superieuren, waarin hij de praktijk van de aflaathandel aankaartte en aanspoorde tot het uit de wegruimen van de misstanden. Bij de brieven voegde hij 95 stellingen, die als uitgangspunt voor een gesprek over dit thema moesten dienen. Het feit dat het in 2017 precies 500 jaar geleden dat Luther de 95 stellingen op papier zette, vormt het begin van een revolutie in het religieus denken in Duitsland, Rome en de rest van Europa: de Reformatie. De Evangelische Kirche in Duitsland start de herdenking van deze gebeurtenis op 31 oktober 2016 in het Zweedse Lund, in aanwezigheid van paus Franciscus én met een eredienst in Berlijn. Ook in Nederland wordt aandacht besteed aan 500 jaar Reformatie. In de media zal hieraan ongetwijfeld veel aandacht worden besteed. Of de 95 stellingen nu echt vastgespijkerd zijn of niet.

Bronnen: onder andere Kerknet.be en de site van de Evangelisch Lutherse Kerk in Leiden: www.luthersekerkleiden.nl

Vreemde vogels en zo En daar was opeens de vraag: waar zit de versteende vleermuis in de Grote Kerk? Als een willekeurige bezoeker van onze Dordtse dom dat aan je vraagt, weten waarschijnlijk niet veel leden van onze gemeente waar zij/hij het over heeft. Jan Aarnoudse weet het wel, Peter van der Klooster ook en Herman van Duinen zeker! Je kunt de vleermuis vinden in de keuken, waar trouwens in elke hoek een verschijning uitgehouwen is. Waarom dan hier ook een vleermuis? Volgens Herman van Duinen in zijn boekje Dieren in de Dordtse binnenstad was het in landelijke gebieden gebruikelijk vleermuizen op de deur te spijkeren tegen demonen. Misschien in de Grote Kerk ook als bescherming tegen boze machten ? Er zijn trouwens meer dieren te vinden in de Grote Kerk. Bijvoorbeeld op het hekwerk van de familie Slingelandt in de Sint Anna kapel, waar het familiewapen wordt vastgehouden door een zwaan. De zwaan is in dit geval een teken van waakzaamheid en waardigheid.

25

Verder is er de adelaar (het symbool van de evangelist Johannes) op een grafzerk in het Mariakoor en ook naast het wapen van de familie Slingelandt. Als koning van de vogels heeft de adelaar een krachtige uitstraling, die de rijken en heersers graag op hun wapenschilden voerden. De lepelaar is ook te vinden op een grafzerk. In de Middeleeuwen was de lepelaar een symbool van onkuisheid en in de zeventiende eeuw een symbool van drankzucht. Niet bepaald een aanbeveling om te worden afgebeeld op een grafzerk of zou er toch ook een andere (betere) uitleg voor het gebruik van een afbeelding van de lepelaar zijn? De griffioen is een fabeldier: half leeuw, half adelaar en die staat afgebeeld als schildhouder van het wapen van de familie de Roovere. In de Sint Odulphuskapel vinden we een hekwerk met het familiewapen van het geslacht van der Velde – Van der Mijlen. In het wapen staat een eenhoorn afgebeeld. De leeuw, koning der dieren, kan natuurlijk niet ontbreken in dit rijtje. De leeuw is immers het toonbeeld van kracht, overwinning en waakzaamheid. In de Grote Kerk vinden we zelfs gevleugelde leeuwen, namelijk op een grafzerk en tegen het gewelf van het Hoogkoor. De gevleugelde leeuw is ook het symbool van de evangelist Marcus. De slang wordt in de Bijbel een aantal malen genoemd en komt ook in de Grote Kerk voor. Je vindt de slang (het lijkt meer een draak) op een koorbank en komt voor op de zijkant van de zuiderkoorbank waar het tafereel is afgebeeld van Mozes, die een koperen slang plaats op een houder. Als een lid van het volk van Israël die gebeten is door een slang, naar de koperen slang kijkt, zal hij behouden worden. Als beeld van de kringloop van de tijden wordt de slang (die in zijn eigen staart bijt) afgebeeld op het herdenkingsmonument van de zeeschilder Schotel. Tot slot is er de haan. De staat op de windwijzer van de Grote Kerk en is dus alleen vanaf het Grotekerksplein te zien. Er zijn dus dieren genoeg in de Grote Kerk, wellicht een idee om ze alle eens op te zoeken. Dat zoeken kan in de binnenstad van Dordrecht ook met het boekje van Herman van Duinen (verkrijgbaar bij onder andere de VVV) in de hand!

Bron: Dieren in de Dordtse binnenstad, Herman van Duinen

26

Kerst

Kerst, dat is: Vrede op aarde!

Kerst, dat is: Kalkoen of rollade?

Ja, kerst is één groot feest. Je zou bijna vergeten

dat er oorlog is geweest.

Kerst, dat is: Feest van licht Kerst, dat is:

's Nachts naar de mis. Ja, kerst is zo mooi en fijn.

Je zou bijna vergeten dat er vluchtelingen zijn.

Kerst, dat is

Jezus Christus, Zoon van God en Vredevorst.

Ja, kerst dat is een kind. Je zou bijna vergeten

dat echte vrede bij hem begint.

Catharina den Dekker https://woordspelen.wordpress.com/

27

Rooster kerkdiensten Grote Kerk Gemeente

2016

27-11 10.30 uur ds. P.L. Wansink, eerste advent 04-12 10.30 uur ds. P.L. Wansink, tweede advent

19.00 uur ds. P.L. Wansink. Evensong, met medewerking van de 'Jacobscantorij' uit Winterswijk, onder leiding van Wim Ruessink.

11-12 10.30 uur ds. P.L. Wansink, derde advent 18-12 10.30 uur ds. P.L. Wansink, doopdienst, vierde advent 24-12 19.00 uur ds. P.L. Wansink, Kinderkerstdienst in Mariakoor,

met medewerking van kindercantorij onder leiding van Catrien Posthumus Meyjes. 23.30 uur ds. P.L. Wansink, Kerstnacht. Rond deze tijd van het jaar is het buiten donker en koud. Binnen vieren we de komst van het licht, Christus de Heer. In de Grote Kerk soms ook in de kou, maar we zijn met velen en verwarmen elkaar. Rond het kerstevangelie en de liederen die ook het hart verwarmen.

25-12 10.30 uur ds. P.L. Wansink, Kerstfeest, met medewerking van

‘Sura Cantat' onder leiding van Catrien Posthumus Meyjes. 31-12 19.30 uur ds. P.L. Wansink, oudejaarsavond

28

2017 01-01 10.30 uur ds. P.L. Wansink, Nieuwjaar, na de dienst een kopje

koffie in het Mariakoor 08-01 10.30 uur ds. A. Smilde uit Dordrecht 15-01 10.30 uur ds. P.L. Wansink 22-01 10.30 uur ds. P.L. Wansink 29-01 10.30 uur ds. P.L. Wansink, doopdienst 05-02 10.30 uur ds. M. den Dekker uit Dordrecht 12-02 10.30 uur ds. P.L. Wansink, dienst van Schrift en Tafel met medewerking van ‘Sura Cantat' onder leiding van Catrien Posthumus Meyjes. 19-02 10.30 uur ds. mw. H. Perfors uit Brielle 26-02 10.30 uur ds. Ph. van Wijk uit Heinkenszand 05-03 10.30 uur ds. P.L. Wansink, eerste zondag in de veertigdagentijd 19.00 uur ds. P.L. Wansink, gezongen vespers. Met medewerking van Reinhilde Bovend'aerde, sopraan en Regula Boeniger, mezzosopraan. Uitgevoerd wordt het Stabat Mater van Giovanni Battista Pergolesi. 12-03 10.30 uur ds. P.L. Wansink, doopdienst, tweede zondag in de veertigdagentijd 19-03 10.30 uur ds. P.L. Wansink, derde zondag in de

veertigdagentijd 19-03 19.00 uur ds. P.L. Wansink, gezongen vespers met

medewerking van het Vocaal Ensemble ‘En Chantant’ uit Brielle 26-03 10.30 uur ds. P.L. Wansink, vierde zondag in de

veertigdagentijd

29

Van de redactie Deze Wijkbrief komt uit in week 47 en dat houdt in dat het al over vijf weken 2017 is. Het lijkt wel het bewijs van een soort nieuwe theorie: de tijd gaat steeds sneller. Daarom is het goed dat er een uitgave als de Wijkbrief is; u kunt er immers in eigen tempo in bladeren. In deze editie onder andere aandacht voor hét Kerstverhaal en een mooie gedachte: "Als het koud is, komen we bij elkaar om warm te blijven". Natuurlijk is er meer te lezen en uit de inhoudsopgave blijkt wel de diversiteit van de Grote Kerk Gemeente. De redactie wenst u goede dagen en als deze maanden niet uw meest favoriete tijd zijn, lees dan eens over de plannen die er zijn. Want voor u het weet is het weer voorjaar!

Namens de redactie, Chiel Verwaal

Redactieleden: Manon Kerkveld, Kinkelenburg 206, Dordrecht, 078-6176805 Martha Quarré, Aletta Jacobs-erf 214, Dordrecht, 078-6161216 Corry Verbrugge, Abbekesdoel 81, 2971 VD Bleskensgraaf, 088-6167788 Chiel Verwaal, Cronjéstraat 22, Dordrecht, 078-6131223

E-mail redactie: wijkbriefgrotekerk@yahoo.co.uk

Planning wijkbrief 2017 deadline kopij bezorging vrijdag 18 maart vanaf 31 maart vrijdag 9 juni vanaf 23 juni vrijdag 18 augustus vanaf 1 september vrijdag 10 november vanaf 24 november

30

Wetenswaard predikant: ds. P.L. Wansink, Kilwijkstraat 1, 3311 WN Dordrecht, 078-6459361, 06-52052243, wansinkp@planet.nl voorzitter wijkkerkenraad: mevrouw J.L. Mostert-van Houwelingen, Baanhoek 72, 3361 GL Sliedrecht, 0184-425051, liannemostert81@gmail.com pastoraal werker: mevrouw A.E. de Waard, Louise de Colignylaan 57, 2983 TT Ridderkerk, 06-36203137 ouderling-scriba / postadres wijkkerkenraad: mevrouw P.E. van der Hum, Soembastraat 63, 3312 HT Dordrecht, 06-22351290

penningmeester wijkkas: P.J. Visser, Noordzijde 9, 2969 AP Oud Alblas, 0184-693634. Bankrekeningnummer wijkkas NL37 INGB 0000 6573 05, t.n.v. Wijkraad 1 der Hervormde Gemeente diakonale aanspreekpunten voor wijk 1: Arnout van Delden, Kees Boekelaan 3, 3312 KH Dordrecht, 078-6140470, en Joke Lingen-Baars, Beukmolen 166, 3352 AG Papendrecht, 078-6153880 De wijkkas Uit dit eigen spaarpotje van de wijk worden veel wijkgebonden uitgaven gedaan, zoals de zondagse liturgie, maar bijvoorbeeld ook deze wijkbrief. Een bijdrage voor de wijkkas is daarom te allen tijde welkom, het gironummer vindt u elders op deze pagina. Collectebonnen Verkrijgbaar op het Kerkkantoor, Gravensingel 19, Dordrecht, 078-6160007 en te bestellen via bankrekeningnummer NL05 ABNA 0508 0243 90 t.n.v. Kerkvoogdij Hervormde Gemeente Dordrecht. Ook voor een abonnement op de kerkbode, Kerk op Dordt kunt u zich bij het Kerkkantoor aanmelden. Openingstijden: maandag en dinsdag van 9-12 uur. Contactdienst Grote Kerk Gemeente Contactpersoon van de Contactdienst is mevrouw J. Tholenaars, Octant 277, 3328 SV Dordrecht telefoon 06-38757428, e-mail jannytholenaars@gmail.com Penningmeester is mevrouw J.H. Buijzert-Kleiberg, Beekenstein 94, 3328 ZD Dordrecht. Het bankrekeningnummer van de Contactdienst Grote Kerk is NL27 INGB 0663 4759 45 t.n.v. de penningmeester. Website Grote Kerk: www.grotekerk-dordrecht.nl

31

32

V E R S T E G E N Accountants en adviseurs

W W W . V E R S T E G E N A C C O U N T A N T S . N L

Ons kantoor in Dordrecht is gevestigd aan de Noordendijk 189, Postbus 574

3300 AN DORDRECHT 078-6481555. E-mail: info@verstegenaccountants.nl

Administratieve- en fiscale advisering

Controle van de jaarrekening

Verzorgen van financiële administraties

Verzorgen van salarisadministraties

Persoonlijke aandacht en betrokkenheid