Groene Pedagogiek: van Rousseau

tot Jobs Dr. Joop Berding

Lezing op de conferentie van de Stichting

Groene Pedagogiek

Baarn, 15 november 2017

Groene pedagogiek: twee uitersten

• Startcasus: onderzoek aan rupsen versus de I-pad

Korte geschiedenis van de groene pedagogiek

• Comenius (1658): re-presentatie (van de wereld, inclusief de natuur)

• De school met de (wand)plaat

Rousseau (1762)

• De ‘natuurlijke’ opvoeding

van Emile

• Opvoeding als ‘contract’

• De natuur als leerschool

(maar…)

De romantiek: Pestalozzi en Fröbel (19e eeuw)

De school met de leer- en ontwikkelingsmaterialen

Ligthart en andere ‘reformpedagogen’

Begin 20e eeuw: pedagogische principes op grote schaal toegepast: • Actief leren • Samenwerkend leren • ‘Hands-on’ • Brede, algemene

vorming • Een ‘catalogus’ aan

materialen en hulpmiddelen

• De natuur verkennen in de stedelijke omgeving

Dewey Begin 20e eeuw: geïntegreerd, ontdekkend leren gebaseerd op ‘ervaring’

Digitale pedagogiek (?)

De school met de Ipad

Wat maakt groene pedagogiek ‘pedagogiek’?

• Dewey: ervaring en participatie (verbondenheid) als grondfenomenen van het leven

• Menselijke ervaring

• Cognitieve en niet-cognitieve ervaring

• Is er in de groene pedagogiek tijd en ruimte voor een breed spectrum van ervaringen?

• Kunnen we een discussie voeren over de kwaliteit van ervaringen?

Wat willen we bereiken, pedagogisch gezien?

• De drieslag van Biesta: • Kwalificatie: leren wat en hoe (vakinhouden, competenties enz.)

• Socialisatie: leren waartoe (‘normen en waarden’)

• Subjectificatie: leren wie (je bent of wilt worden, ‘verschijnen in de wereld’)

• Terug naar de startcasus: kwalificatie, socialisatie en subjectificatie: waaraan werken we met kinderen en waartoe?

• Erop uit!

Om af te ronden en over na te denken…

De boom die sommigen tot tranen toe

beweegt, is voor anderen niet meer dan

een groen ding dat in de weg staat.

William Blake

Meer lezen?

• Voor breed-pedagogisch geïnteresseerden: J. Berding (2016): ‘Ik ben ook een mens.’ Opvoeding en onderwijs aan de hand van Korczak, Dewey en Arendt. Culemborg: Phronese. http://www.uitgeverijphronese.nl/?p=175

• Specifiek over Deweys pedagogiek: J. Berding (vertaling/red.) (2011). John Dewey over opvoeding, onderwijs en burgerschap. Een keuze uit zijn werk. Amsterdam: SWP. https://www.swpbook.com/boek/1225/john-dewey-over-opvoeding-onderwijs-en-burgerschap

• Over Arendt en professioneel werken: J. Berding (red.) (2017). Aan het werk met Hannah Arendt. Professionals in onderwijs, zorg en sociaal werk. Leusden: ISVW Uitgevers.

• www.joopberding.nl