Green Chemistry Campus bij Sabic komt tot wasdom€¦ · dat bijna al die olie naar Rotter-dam...
1
BN DeStem 14/03/2015 Copyright (c)2015 BN DeStem 14/03/2015 Maart 16, 2015 7:59 am / Powered by TECNAVIA Copy Reduced to %d%% from original to fit letter page 26 STAD EN STREEK BN DeStem Trivium 76, 4873 LP Etten-Leur Postbus 488, 4870 AL Etten-Leur 076 - 5312 311 www.bndestem.nl Hoofdredactie Johan van Uffelen Henk van Ingen (adjunct) [email protected] Heeft u nieuwstips? [email protected] 076 – 5312 555 Insturen lezersbrieven [email protected] Krant niet ontvangen? Onze excuses. Meld het via bndestem.nl/geenkrant. U ontvangt restitutie en u kunt de krant van vandaag lezen via E-paper. Op zaterdag ont- vangt u een persoonlijke tegoedbon voor het ophalen van de zaterdagkrant. Vragen? 088 0139920. Familieberichten 088 0139 999 www.familieberichtenonline.nl Abonneren, wijziging, vakantieservice? Informatie kunt u vinden op onze site bndestem.nl/service of 088 0139920. Advertentiemogelijkheden www.bndestemadverteren.nl 088 – 0139 994 [email protected] Alle auteursrechten voorbehouden BN DeStem BV, c.q. de betreffende auteur. BN DeStem is een uitgave van Koninklijke Wegener NV. Publicatierecht beeldende kunst via Beeldrecht. Gegevensbescherming Wegener legt van abonnees gegevens vast voor de uitvoering van de abonnementsovereenkomst. Deze gegevens kunnen gebruikt worden om u op de hoogte te houden van interessante producten en diensten van Wegener en zorgvuldig geselecteerde partners. Indien u geen prijs stelt op informatie van BN DeStem of indien u uw toestemming voor het gebruik van uw email- adres wilt intrekken, kunt u dit kenbaar maken bij de Lezersservice. www.bndestem.nl/algemeen/voorwaarden Redactie Bergen op Zoom Blokstallen 2B, 4611WB Bergen op Zoom [email protected] 0164-769 105 TNO voelt zich thuis op Bergse biocampus BERGEN OP ZOOM – Borneo, 2010. ICT-projectleider Jan-Govert van Gilst viert vakantie en ziet hoe ve- le hectares jungle tegen de vlakte gaan om plaats te maken voor palmolieplantages. „Dan hoor je dat bijna al die olie naar Rotter- dam wordt verscheept. Ik zag er welk vernietigend effect onze pro- ductievraag heeft op de natuur in een ver land. Dat was voor mij een keerpunt.” Zonder een vast toekomstplan nam Van Gilst ont- slag. „Ik was vast van plan een duurzaam concept te verzinnen. Zo’n product híer verbouwen en ook hier gebruiken.” Vijf jaar later runt hij NNRGY Crops, een van de bedrijven op de Green Chemistry Campus op het terrein van chemieconcern Sabic Innovative Plastics in Bergen op Zoom. Een plek waar alles draait om de vraag hoe je uit agrarische reststromen – (delen van) gewas- sen die doorgaans als afval wor- den beschouwd – grondstoffen voor de chemische industrie kunt halen. Van Gilst teelt olifantsgras, een soort riet. „Een gewas dat je één keer poot en dan twintig jaar lang kunt oogsten. Uit de stengels ha- len we de bestanddelen cellulose en lignine; die worden gebruikt voor het maken van papier.” Aan- vankelijk had Van Gilst het plan om bamboe te verbouwen op braakliggende landbouwgrond. „Dat heeft ijzersterke vezels, die je bijvoorbeeld kunt toepassen in kleding. En je kunt het in Neder- land prima verbouwen. Maar bam- boe heeft ook nadelen: het is rela- tief duur en het woekert. De Uni- versiteit Wageningen heeft me toen op olifantsgras gewezen.” Hij verbouwt het gewas al in Zuid-Holland, begint met een pro- ject in Zwolle en zoekt ook naar zo’n 15 hectare braakliggende grond in Bergen op Zoom. Want BERGEN OP ZOOM – Afval: wereld- wijd in ruime mate beschik- baar. „Je kunt het in de grond stoppen, verbranden. Maar het mooiste is het als je er iets nut- tigs mee doet, je afval als grond- stof ziet”, zegt Joop Groen van TNO, één van de onderzoeksin- stituten die zich op de Green Chemistry Campus in Bergen op Zoom heeft gevestigd. TNO is er samen met de Vlaam- se collega’s van VITO betrokken bij het onderzoeksprogramma Biorizon. In samenwerking met de afvalindustrie wordt bijvoor- beeld onderzocht of koolhydra- ten (suikers) uit afvalstromen gebruikt kunnen worden als grondstof voor de productie van biobased aromaten. De on- derzoekers hebben technologie- ën ontwikkeld om die koolhy- draten eruit te halen. Aromaten – verzamelnaam voor een bepaald type chemische ver- bindingen – zijn een belangrij- ke grondstof voor de chemische industrie. Nu worden ze meest- al gewonnen uit aardolie. Kan dat uit (organisch) afval, dan wordt grote milieuwinst ge- boekt. Bovendien maakt het de chemische industrie minder af- hankelijk van olie. De komende maanden experi- menteren de onderzoekers met verschillende afvalstromen. De eerste resultaten worden deze zomer verwacht, aldus Groen. Bij Biorizon zijn vanuit de afval- wereld Attero, AEB Amsterdam, Orgaworld en de Vereniging Af- valbedrijven betrokken. Volgens Groen hoefde TNO niet lang na te denken over ves- tiging op de Bergse campus. „Wij hebben er goede ervarin- gen mee. Op de High Tech Cam- pus in Eindhoven zitten we met driehonderd man. En ook op de Automotive Campus in Helmond zitten we met een groot team. Door bij elkaar te zitten ontstaat kruisbestuiving. Je ontmoet elkaar, benut elkaars denkkracht en je kunt elkaars fa- ciliteiten gebruiken.” www.biorizon.eu door Marc Molenaars BERGEN OP ZOOM – De kans dat Louis van der Kallen naar de Ho- ge Raad stapt om alsnog zijn ge- lijk te halen, is gering. „Waarom zou ik? Eerherstel? Voor mijn ei- gen gevoel heb ik nooit iets ver- keerds gedaan en ik hoef me dus ook niet te schamen als ik in de spiegel kijk. Ook de kiezer gelooft in mijn integriteit. Na mijn ver- oordeling is het aantal zetels van mijn partij verdubbeld.” Van der Kallen werd in septem- ber 2011 schuldig bevonden aan het schenden van zijn ambtsge- heim. Hij kreeg daarvoor geen straf opgelegd, maar heeft nu wel een strafblad. „En dat zou me kun- nen belemmeren”, zegt hij nu. De voorman van de BSD deed in 2009 onderzoek naar het finan- ciële fiasco bij woningbouwpro- ject Bergse Haven. In de vragen- reeks die hij formuleerde, maakte hij volgens B en W geheime infor- matie openbaar. Het college deed aangifte en een rechtszaak volgde. Nu blijkt – de gemeente heeft dat voor de rechtbank toegegeven – dat er voor 2009 helemaal geen sprake was van een geheimhou- dingsplicht. „Dat is een nieuw feit en ik zou bij de Hoge Raad om herziening van het vonnis kunnen vragen. Maar zo’n proces levert veel stress op en mijn vrouw heeft daar destijds enorm onder geleden. Dat ga ik haar niet nog eens aandoen. Zo’n proces kost veel geld. Van dat bedrag stuur ik haar liever op vakantie.” Van der Kallen is er niet op uit om in dit proces de kopstukken te laten hangen. „Ik heb liever dat de gemeente leert van dit puinhoop- dossier en voorkomt dat de Berg- se burgers opnieuw worden opge- zadeld met een erfenis van wel 120 miljoen euro negatief.” bndestem.nl/nedalco Meer over Nedalco Er is veel afval. Het is erg mooi als je daar iets nuttigs mee kunt doen Steeds meer bedrijven kiezen voor het gebruik van ‘biobased’ producten Joop Groen, TNO Dennis van der Pas, manager COLOFON BERGEN OP ZOOM Innovatieve campus in Bergen op Zoom snuffelt aan ‘nieuwe’ grondstoffen. “ “ door Ad Goddrie [email protected] De Green Chemistry Campus is gehuisvest in het voormalige kleurencen- trum van chemieconcern Sabic. foto’s Robert van den Berge/het fotoburo BIOBASED ECONOMY ‘Ben niet uit op eerherstel, want ik hoef me nergens voor te schamen’ Green Chemistry Campus BN DESTEM ZATERDAG 14 MAART 2015 STAD EN STREEK 27 door Ton Hopmans BERGEN OP ZOOM – Zoals elk jaar in de vastenperiode houden leer- lingen van Gymnasium Juvenaat ook dit jaar een actie voor een goed doel. De leerlingen hebben dit jaar gekozen om geld in te za- melen voor het Duchenne Parent Project (DPP). Van patiënten met Duchenne spierdystrofie breken de spieren langzaam af. DDP ij- vert voor meer onderzoek naar een geneesmiddel tegen de ziek- te. Anouk Franken uit de 3e klas droeg het goede doel voor. Haar broer Ralph heeft de ziekte. Bijna alle leerlingen waren giste- ren bezig met allerlei activiteiten die geld op moesten brengen. De leerlingen van de 5e klas verzorg- den donderdagavond al een diner. Maar liefst 110 gasten genoten van een driegangenmenu. Een groep leerlingen liep gisteren van Nieuw-Vossemeer naar het Ju- venaat. Ze werden daar met luid applaus ontvangen. Leerlingen van de 4e klas hadden een lunch- service. In verschillende plaatsen werden bestelde broodjes rondge- bracht. Andere leerlingen waren druk bezig met het met maken van een maquette van watten- staafjes. Een sponsor had 62.000 wattenstaafjes geleverd waarvan een maquette van de school en een rolstoel werd gemaakt. Met veel lijm werd alles aan elkaar ge- plakt. Als alle wattenstaafjes zou- den worden gebruikt zou dat een nieuw wereldrecord betekenen. door Ad Goddrie BERGEN OP ZOOM – Hoe kun je natuurlijke kleurstoffen uit bij- voorbeeld aubergines, walno- ten, meekrap, tuinbonen of al- gen toepassen in synthetische producten? Over zulke vragen buigen men- sen zich in het Kleuren Applica- tie Centrum (KLAC) op de Green Chemistry Campus in Bergen op Zoom. Dat KLAC valt onder het Centre of Experti- se Biobased Economy, een sa- menwerkingsverband van de HZ University of Applied Scien- ces en Avans Hogeschool. „We werken hier met vier on- derzoekers en twee studenten”, zegt Dorien Derksen van het centrum. Volgens haar zijn in- middels meer dan twintig be- drijven bij het KLAC betrok- ken. „Bij ons kunnen ze terecht voor advies of voor het laten uit- voeren van een test. Daarvoor mogen we ook gebruik maken van de faciliteiten van Sabic, zo- als het laboratorium. Wij kijken met name of natuurlijke kleur- stoffen sterk genoeg zijn en of ze voldoende kleurvast zijn.” Er zijn amper nog non-foodpro- ducten waarin natuurlijke kleur- stoffen zijn verwerkt. Toch wil- len veel bedrijven hun produc- ten nu groener en duurzamer maken. „Er is steeds meer vraag naar natuurlijke kleurgrondstof- fen. Want de aardolie raakt op en ook het milieu speelt een steeds belangrijkere rol”, zegt Derksen. Maar veel bedrijven missen zelf de kennis, appara- tuur of tijd om die kleurstoffen te ontwikkelen en te testen. Die kunnen dus aankloppen bij het KLAC. Tal van producten kunnen pri- ma met natuurlijke kleurstoffen uit de voeten, zegt Derksen. „Denk aan plastic, verf, druk- inkt, papier en karton.” Maar vooral textiel is kansrijk, aldus Derksen, die het bewijs zelf le- vert: ze draagt een sjaaltje met rode kleurstof van de Steenberg- se meekrapteler en kleurprodu- cent Rubia Natural Colours. nieuwe markten liggen in het ver- schiet. Zo stort Van Gilst zich op bio-beton: samen met onder meer BPD (voorheen Bouwfonds) kijkt hij naar het versterken van mortel met vezels uit olifantsgras. En samen met Sabic gaat Van Gilst onderzoeken hoe olifants- grasvezels in plastic kunnen wor- den verwerkt. „Er komt binnen- kort op het terrein van Sabic als voorbeeld al een hectare olifants- gras, met een bordje ‘Hier verbou- wen we bio-plastic’.” Van Gilst staat model voor wat er op de Green Chemistry Campus gebeurt, zegt manager Dennis van der Pas. „Jonge, innovatieve ondernemingen met biobased ideeën. We willen een goede mix van kleine bedrijven, grotere on- dernemingen, kennisinstellingen en dienstverleners. Ons doel is ze te helpen slagen.” De regionale ontwikkelingsmaat- schappij Rewin West-Brabant be- sloot in 2009 om samen met over- heden, bedrijfsleven en kennisin- stituten in te zetten op biobased: de sector die fossiele grondstoffen als aardolie vervangt door her- nieuwbare grondstoffen als land- bouwgewassen. Het is Zuid- west-Nederland op het lijf ge- schreven. Er is hier een grote agra- rische sector, en met bedrijven als Sabic, Nuplex, Shell en Dow zijn er ook veel chemiereuzen. „Er zijn hier mooie koppelingen te maken. We zitten op het snijvlak van agro en chemie. We richten ons bewust niet op biobrandstof- fen; daar hield de hele wereld zich toen al mee bezig.” In 2011 opende de campus. „We zijn met nul begonnen. Nu zitten hier veertien bedrijven en drie kennisinstituten.” Over dat aantal is Van der Pas tevreden. „Maar als ik kritisch ben, slagen we er nog onvoldoende in om een optimale kruisbestuiving tussen deelne- mers tot stand te brengen. Ik zou meer combinaties willen zien.” Vaak kampen bedrijven op de ‘bio- campus’ met hetzelfde probleem: de weg van een goed idee naar een biobased product is lang. En in de chemie héél lang, vooral door de enorme kosten die met nieuwe producten zijn gemoeid. „Je moet een idee eerst bewijzen, het op grotere schaal nog eens be- wijzen, proefdraaien, er een demo van maken en het allemaal nog eens laten onderzoeken. Voordat er echt een product wordt vervaar- digd, praat je vaak over investerin- gen van miljoenen euro’s.” Het gaat dus langzaam. Maar de opmars is er ontegenzeglijk, zegt Van der Pas. „Een consortium van biobedrijven gaat in Europa 3,8 miljard euro in deze ontwikke- ling investeren.” Steeds meer wereldspelers zetten vol in op de biobased economy. „Neem een bedrijf als Coca Cola, dat volledig met biobased flessen wil gaan werken. En ook bedrij- ven als Danone en Ikea zijn er druk mee bezig. Zo zie je steeds meer ontwikkelingen.” www.greenchemistrycampus.com BERGEN OP ZOOM – De fracties van CDA, D66 en GroenLinks zijn ‘verbijsterd’ over de hoeveelheid bomen die de afgelopen maanden in de stad is gekapt. Het leidt tot onrust en onvrede onder bewo- ners, zeker als er voor de gekapte exemplaren geen nieuwe in de plaats komen, constateren ze. De drie fracties eisen dat er voor elke boom die verdwijnt minimaal één nieuwe komt en dat er vooraf wordt overlegd met de buurtbe- woners. Daarnaast opperen ze het opstellen van een ‘bomenplan’, dat een evenwichtig groenbe- stand in alle delen van de stad moet garanderen. Voor onderzoek maken we ook gebruik van faciliteiten van Sabic Dorien Derksen, KLAC 62.000 wattenstaafjes om Juvenaat te bouwen “ ‘Er is veel vraag, want de aardolie raakt op’ Angelitha, Anouk en Marjolein maken van wattenstaafjes een maquette van het Juvenaat. foto Edmund Messerschmidt/het fotoburo Op de Bergse biocampus zitten nu veertien bedrijven en drie instellingen, waaronder de Hogeschool Zeeland en Avans. Jan-Govert van Gilst haalt bestanddelen uit olifantsgras voor toepassingen in papier. Nieuwe ontwikkelingen: bio-beton en bio-plastic. CDA, D66 en GL verbijsterd over Bergse kaalslag bij Sabic komt tot wasdom
Transcript of Green Chemistry Campus bij Sabic komt tot wasdom€¦ · dat bijna al die olie naar Rotter-dam...
BN DeStem 14/03/2015
Copyright (c)2015 BN DeStem 14/03/2015 Maart 16, 2015 7:59 am / Powered by TECNAVIA
Copy Reduced to %d%% from original to fit letter page
26 STAD EN STREEK
BN DeStemTrivium 76, 4873 LP Etten-LeurPostbus 488, 4870 AL Etten-Leur076 - 5312 311www.bndestem.nl
HoofdredactieJohan van UffelenHenk van Ingen (adjunct)[email protected] u [email protected] – 5312 555Insturen [email protected] niet ontvangen?Onze excuses. Meld het viabndestem.nl/geenkrant.U ontvangt restitutie en u kunt de krant vanvandaag lezen via E-paper. Op zaterdag ont-vangt u een persoonlijke tegoedbon voorhet ophalen van de zaterdagkrant.Vragen? 088 0139920.Familieberichten088 0139 999www.familieberichtenonline.nlAbonneren, wijziging,vakantieservice?Informatie kunt u vinden op onze sitebndestem.nl/service of 088 0139920.
Advertentiemogelijkhedenwww.bndestemadverteren.nl088 – 0139 [email protected] auteursrechten voorbehoudenBN DeStem BV, c.q. de betreffende auteur.BN DeStem is een uitgave vanKoninklijke Wegener NV.Publicatierecht beeldende kunst via Beeldrecht.GegevensbeschermingWegener legt van abonnees gegevens vastvoor de uitvoering van deabonnementsovereenkomst. Deze gegevenskunnen gebruikt worden om u op de hoogtete houden van interessante producten endiensten van Wegener en zorgvuldiggeselecteerde partners. Indien u geen prijsstelt op informatie van BN DeStem of indien uuw toestemming voor het gebruik van uw email-adres wilt intrekken, kunt u dit kenbaarmaken bij de Lezersservice.www.bndestem.nl/algemeen/voorwaardenRedactie Bergen op ZoomBlokstallen 2B,4611WB Bergen op [email protected] 105
TNO voelt zich thuisop Bergse biocampus
BERGEN OP ZOOM – Borneo, 2010.ICT-projectleider Jan-Govert vanGilst viert vakantie en ziet hoe ve-le hectares jungle tegen de vlaktegaan om plaats te maken voorpalmolieplantages. „Dan hoor jedat bijna al die olie naar Rotter-dam wordt verscheept. Ik zag erwelk vernietigend effect onze pro-ductievraag heeft op de natuur ineen ver land. Dat was voor mijeen keerpunt.” Zonder een vasttoekomstplan nam Van Gilst ont-slag. „Ik was vast van plan eenduurzaam concept te verzinnen.Zo’n product híer verbouwen enook hier gebruiken.”Vijf jaar later runt hij NNRGYCrops, een van de bedrijven op deGreen Chemistry Campus op hetterrein van chemieconcern SabicInnovative Plastics in Bergen op
Zoom. Een plek waar alles draaitom de vraag hoe je uit agrarischereststromen – (delen van) gewas-sen die doorgaans als afval wor-den beschouwd – grondstoffenvoor de chemische industrie kunthalen.Van Gilst teelt olifantsgras, eensoort riet. „Een gewas dat je éénkeer poot en dan twintig jaar langkunt oogsten. Uit de stengels ha-len we de bestanddelen celluloseen lignine; die worden gebruiktvoor het maken van papier.” Aan-vankelijk had Van Gilst het planom bamboe te verbouwen opbraakliggende landbouwgrond.„Dat heeft ijzersterke vezels, dieje bijvoorbeeld kunt toepassen inkleding. En je kunt het in Neder-land prima verbouwen. Maar bam-boe heeft ook nadelen: het is rela-tief duur en het woekert. De Uni-
versiteit Wageningen heeft metoen op olifantsgras gewezen.”Hij verbouwt het gewas al inZuid-Holland, begint met een pro-ject in Zwolle en zoekt ook naarzo’n 15 hectare braakliggendegrond in Bergen op Zoom. Want
BERGEN OP ZOOM – Afval: wereld-wijd in ruime mate beschik-baar. „Je kunt het in de grondstoppen, verbranden. Maar hetmooiste is het als je er iets nut-tigs mee doet, je afval als grond-stof ziet”, zegt Joop Groen vanTNO, één van de onderzoeksin-stituten die zich op de GreenChemistry Campus in Bergenop Zoom heeft gevestigd.TNO is er samen met de Vlaam-se collega’s van VITO betrokkenbij het onderzoeksprogrammaBiorizon. In samenwerking metde afvalindustrie wordt bijvoor-beeld onderzocht of koolhydra-ten (suikers) uit afvalstromengebruikt kunnen worden alsgrondstof voor de productievan biobased aromaten. De on-derzoekers hebben technologie-ën ontwikkeld om die koolhy-draten eruit te halen.Aromaten – verzamelnaam vooreen bepaald type chemische ver-bindingen – zijn een belangrij-ke grondstof voor de chemischeindustrie. Nu worden ze meest-al gewonnen uit aardolie. Kan
dat uit (organisch) afval, danwordt grote milieuwinst ge-boekt. Bovendien maakt het dechemische industrie minder af-hankelijk van olie.De komende maanden experi-menteren de onderzoekers metverschillende afvalstromen. Deeerste resultaten worden dezezomer verwacht, aldus Groen.Bij Biorizon zijn vanuit de afval-wereld Attero, AEB Amsterdam,Orgaworld en de Vereniging Af-valbedrijven betrokken.Volgens Groen hoefde TNOniet lang na te denken over ves-tiging op de Bergse campus.„Wij hebben er goede ervarin-gen mee. Op de High Tech Cam-pus in Eindhoven zitten wemet driehonderd man. En ookop de Automotive Campus inHelmond zitten we met eengroot team. Door bij elkaar tezitten ontstaat kruisbestuiving.Je ontmoet elkaar, benut elkaarsdenkkracht en je kunt elkaars fa-ciliteiten gebruiken.”
www.biorizon.eu
door Marc Molenaars
BERGEN OP ZOOM – De kans datLouis van der Kallen naar de Ho-ge Raad stapt om alsnog zijn ge-lijk te halen, is gering. „Waaromzou ik? Eerherstel? Voor mijn ei-gen gevoel heb ik nooit iets ver-keerds gedaan en ik hoef me dusook niet te schamen als ik in despiegel kijk. Ook de kiezer gelooftin mijn integriteit. Na mijn ver-oordeling is het aantal zetels vanmijn partij verdubbeld.”Van der Kallen werd in septem-ber 2011 schuldig bevonden aanhet schenden van zijn ambtsge-heim. Hij kreeg daarvoor geen
straf opgelegd, maar heeft nu weleen strafblad. „En dat zou me kun-nen belemmeren”, zegt hij nu.De voorman van de BSD deed in2009 onderzoek naar het finan-ciële fiasco bij woningbouwpro-ject Bergse Haven. In de vragen-reeks die hij formuleerde, maaktehij volgens B en W geheime infor-matie openbaar. Het college deedaangifte en een rechtszaak volgde.Nu blijkt – de gemeente heeft datvoor de rechtbank toegegeven –dat er voor 2009 helemaal geensprake was van een geheimhou-dingsplicht. „Dat is een nieuwfeit en ik zou bij de Hoge Raadom herziening van het vonnis
kunnen vragen. Maar zo’n proceslevert veel stress op en mijnvrouw heeft daar destijds enormonder geleden. Dat ga ik haar nietnog eens aandoen. Zo’n proceskost veel geld. Van dat bedragstuur ik haar liever op vakantie.”Van der Kallen is er niet op uitom in dit proces de kopstukken telaten hangen. „Ik heb liever dat degemeente leert van dit puinhoop-dossier en voorkomt dat de Berg-se burgers opnieuw worden opge-zadeld met een erfenis van wel120 miljoen euro negatief.”
bndestem.nl/nedalcoMeer over Nedalco
Er is veel afval. Het is ergmooi als je daar ietsnuttigs mee kunt doen
Steeds meer bedrijvenkiezen voor het gebruikvan ‘biobased’ producten
Joop Groen, TNO Dennis van der Pas, manager
COLOFON BERGEN OP ZOOM
Innovatievecampus inBergen opZoom snuffeltaan ‘nieuwe’grondstoffen.
“ “
doorAd Goddrie
[email protected]� De Green Chemistry Campus is gehuisvest in het voormalige kleurencen-
trum van chemieconcern Sabic. foto’s Robert van den Berge/het fotoburo
BIOBASED ECONOMY
‘Ben niet uit op eerherstel, want ikhoef me nergens voor te schamen’
Green Chemistry Campus
BN DESTEM ZATERDAG 14 MAART 2015 STAD EN STREEK 27
door Ton Hopmans
BERGEN OP ZOOM – Zoals elk jaarin de vastenperiode houden leer-lingen van Gymnasium Juvenaatook dit jaar een actie voor eengoed doel. De leerlingen hebbendit jaar gekozen om geld in te za-melen voor het Duchenne ParentProject (DPP). Van patiënten metDuchenne spierdystrofie brekende spieren langzaam af. DDP ij-vert voor meer onderzoek naareen geneesmiddel tegen de ziek-te. Anouk Franken uit de 3e klasdroeg het goede doel voor. Haarbroer Ralph heeft de ziekte.Bijna alle leerlingen waren giste-ren bezig met allerlei activiteitendie geld op moesten brengen. Deleerlingen van de 5e klas verzorg-
den donderdagavond al een diner.Maar liefst 110 gasten genoten vaneen driegangenmenu.Een groep leerlingen liep gisterenvan Nieuw-Vossemeer naar het Ju-venaat. Ze werden daar met luidapplaus ontvangen. Leerlingenvan de 4e klas hadden een lunch-service. In verschillende plaatsenwerden bestelde broodjes rondge-bracht. Andere leerlingen warendruk bezig met het met makenvan een maquette van watten-staafjes. Een sponsor had 62.000wattenstaafjes geleverd waarvaneen maquette van de school eneen rolstoel werd gemaakt. Metveel lijm werd alles aan elkaar ge-plakt. Als alle wattenstaafjes zou-den worden gebruikt zou dat eennieuw wereldrecord betekenen.
door Ad Goddrie
BERGEN OP ZOOM – Hoe kun jenatuurlijke kleurstoffen uit bij-voorbeeld aubergines, walno-ten, meekrap, tuinbonen of al-gen toepassen in synthetischeproducten?Over zulke vragen buigen men-sen zich in het Kleuren Applica-tie Centrum (KLAC) op deGreen Chemistry Campus inBergen op Zoom. Dat KLACvalt onder het Centre of Experti-se Biobased Economy, een sa-menwerkingsverband van deHZ University of Applied Scien-ces en Avans Hogeschool.„We werken hier met vier on-derzoekers en twee studenten”,zegt Dorien Derksen van hetcentrum. Volgens haar zijn in-middels meer dan twintig be-drijven bij het KLAC betrok-ken. „Bij ons kunnen ze terechtvoor advies of voor het laten uit-voeren van een test. Daarvoormogen we ook gebruik makenvan de faciliteiten van Sabic, zo-als het laboratorium. Wij kijken
met name of natuurlijke kleur-stoffen sterk genoeg zijn en ofze voldoende kleurvast zijn.”Er zijn amper nog non-foodpro-ducten waarin natuurlijke kleur-stoffen zijn verwerkt. Toch wil-len veel bedrijven hun produc-ten nu groener en duurzamermaken. „Er is steeds meer vraagnaar natuurlijke kleurgrondstof-fen. Want de aardolie raakt open ook het milieu speelt eensteeds belangrijkere rol”, zegtDerksen. Maar veel bedrijvenmissen zelf de kennis, appara-tuur of tijd om die kleurstoffente ontwikkelen en te testen. Diekunnen dus aankloppen bij hetKLAC.Tal van producten kunnen pri-ma met natuurlijke kleurstoffenuit de voeten, zegt Derksen.„Denk aan plastic, verf, druk-inkt, papier en karton.” Maarvooral textiel is kansrijk, aldusDerksen, die het bewijs zelf le-vert: ze draagt een sjaaltje metrode kleurstof van de Steenberg-se meekrapteler en kleurprodu-cent Rubia Natural Colours.
nieuwe markten liggen in het ver-schiet. Zo stort Van Gilst zich opbio-beton: samen met ondermeer BPD (voorheen Bouwfonds)kijkt hij naar het versterken vanmortel met vezels uit olifantsgras.En samen met Sabic gaat VanGilst onderzoeken hoe olifants-grasvezels in plastic kunnen wor-den verwerkt. „Er komt binnen-kort op het terrein van Sabic alsvoorbeeld al een hectare olifants-gras, met een bordje ‘Hier verbou-wen we bio-plastic’.”Van Gilst staat model voor wat erop de Green Chemistry Campusgebeurt, zegt manager Dennisvan der Pas. „Jonge, innovatieveondernemingen met biobasedideeën. We willen een goede mix
van kleine bedrijven, grotere on-dernemingen, kennisinstellingenen dienstverleners. Ons doel is zete helpen slagen.”
De regionale ontwikkelingsmaat-schappij Rewin West-Brabant be-sloot in 2009 om samen met over-heden, bedrijfsleven en kennisin-stituten in te zetten op biobased:de sector die fossiele grondstoffenals aardolie vervangt door her-nieuwbare grondstoffen als land-bouwgewassen. Het is Zuid-west-Nederland op het lijf ge-schreven. Er is hier een grote agra-rische sector, en met bedrijven alsSabic, Nuplex, Shell en Dow zijner ook veel chemiereuzen. „Erzijn hier mooie koppelingen temaken. We zitten op het snijvlakvan agro en chemie. We richtenons bewust niet op biobrandstof-fen; daar hield de hele wereldzich toen al mee bezig.”In 2011 opende de campus. „Wezijn met nul begonnen. Nu zittenhier veertien bedrijven en driekennisinstituten.” Over dat aantalis Van der Pas tevreden. „Maar alsik kritisch ben, slagen we er nogonvoldoende in om een optimalekruisbestuiving tussen deelne-mers tot stand te brengen. Ik zoumeer combinaties willen zien.”Vaak kampen bedrijven op de ‘bio-campus’ met hetzelfde probleem:de weg van een goed idee naareen biobased product is lang. Enin de chemie héél lang, vooraldoor de enorme kosten die metnieuwe producten zijn gemoeid.„Je moet een idee eerst bewijzen,het op grotere schaal nog eens be-wijzen, proefdraaien, er een demovan maken en het allemaal nogeens laten onderzoeken. Voordater echt een product wordt vervaar-digd, praat je vaak over investerin-gen van miljoenen euro’s.”Het gaat dus langzaam. Maar deopmars is er ontegenzeglijk, zegtVan der Pas. „Een consortium vanbiobedrijven gaat in Europa 3,8miljard euro in deze ontwikke-ling investeren.”Steeds meer wereldspelers zettenvol in op de biobased economy.„Neem een bedrijf als Coca Cola,dat volledig met biobased flessenwil gaan werken. En ook bedrij-ven als Danone en Ikea zijn erdruk mee bezig. Zo zie je steedsmeer ontwikkelingen.”
www.greenchemistrycampus.com
BERGEN OP ZOOM – De fracties vanCDA, D66 en GroenLinks zijn‘verbijsterd’ over de hoeveelheidbomen die de afgelopen maandenin de stad is gekapt. Het leidt totonrust en onvrede onder bewo-ners, zeker als er voor de gekapteexemplaren geen nieuwe in deplaats komen, constateren ze. Dedrie fracties eisen dat er voor elkeboom die verdwijnt minimaaléén nieuwe komt en dat er voorafwordt overlegd met de buurtbe-woners. Daarnaast opperen ze hetopstellen van een ‘bomenplan’,dat een evenwichtig groenbe-stand in alle delen van de stadmoet garanderen.
Voor onderzoek makenwe ook gebruik vanfaciliteiten van SabicDorien Derksen, KLAC
62.000 wattenstaafjes om Juvenaat te bouwen
“
‘Er is veel vraag, wantde aardolie raakt op’
� Angelitha, Anouk en Marjolein maken van wattenstaafjes een maquettevan het Juvenaat. foto Edmund Messerschmidt/het fotoburo
� Op de Bergse biocampus zitten nu veertien bedrijven en drie instellingen,waaronder de Hogeschool Zeeland en Avans.
� Jan-Govert van Gilst haalt bestanddelen uit olifantsgras voor toepassingenin papier. Nieuwe ontwikkelingen: bio-beton en bio-plastic.
CDA, D66 en GLverbijsterd overBergse kaalslag
bij Sabic komt tot wasdom
