1

GOEDE VRIJDAG Beeldevocatie, woorddienst

met kruishulde

2

Instrumentale muziek bij het binnenkomen Welkom en kruisteken Van harte welkom aan ieder van u. We hebben ons gewone dagritme vandaag even onderbroken om naar de kapel te komen. Vandaag is het immers Goede Vrijdag: in verbondenheid met christenen over de hele wereld gedenken wij Jezus’ lijdensweg en dood aan het kruis. De kapel is na het feestmaal van Witte Donderdag verstild. Het tabernakel blijft leeg achter tot na Pasen. De kaarsen zijn gedoofd… We worden daar stil van, denken ook aan onze eigen pijn en zorgen, en aan vele mensen die waar ook ter wereld met lijden en dood geconfronteerd worden. Tegelijk willen wij als christenen getuigen van hoop blijven (kruisweg van de hoop!), Paasmensen die ook in het holst van de nacht In de dageraad blijven geloven. Laat ons deze woorddienst beginnen met het teken van het kruis, dat vandaag centraal staat: “in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Amen (kruisteken maken)

O hoofd vol bloed en wonden, met smaad gedekt en hoon, O godlijk hoofd, omwonden met scherpe doornenkroon! O Gij, die Andre kronen en glorie waardig zijt: Ik wil mijn hart U tonen, dat met U medelijdt. O Hoofd, vol bloed en wonden, o Gods onschuldig Lam, Dat voor der mensen zonden de schulden op zich nam! Wat zal ik U dan geven voor zoveel smaad en smart! Heer, neem mijn korte leven, Heer, neem mijn schamel hart! We laten enkele beelden binnenkomen… Beelden die sprekend zijn voor situaties vandaag, waar mensen soms getekend worden door wat ze meemaken. Waar mensen zelf een kruis te dragen hebben.

3

Openingsgebed Barmhartige God, Wees ons nabij, zend uw liefde naar ons. Begeleid ons op onze levensweg, bij vreugde, maar ook bij zorgen, verdriet en lijden. Steun ons wanneer wij zelf een kruis moeten dragen of het kruis helpen dragen van mensen rondom ons. Dat vragen wij U in Jezus’ naam. Amen. Het Lijdensverhaal Inleiding We kijken naar de verschillende staties uit het lijdensverhaal van Jezus, zoals het werd neergeschreven door de evangelist Marcus. Eerste statie: Jezus wordt ter dood veroordeeld

De weg naar de dood begint hier, met het harde verraad door Judas,

met het verlies van een vriend, met de immense eenzaamheid die

Jezus hier voelt, met de verschrikking van de arrestatie. Het spoor gaat

duidelijk één richting uit, dit is het moment waarop de trein aan het

rijden gaan, waarop er geen andere mogelijkheid meer overblijft. Het

zijn die momenten in het leven waar we voor het onvermijdelijke

komen te staan, die momenten waarop we weten dat er ons iets boven

het hoofd hangt en dat we niet meer kunnen doen dat dit te

doorworstelen.

Jezus wordt ter dood veroordeeld. Altijd staat er wel ergens

een kruis gereed voor een goed mens. Een mens dat enkel uit was op

goedheid en liefde…

4

Bezinning Door de hogepriesters veroordeeld en bespot, Door een vriend verraden. Eindeloos eenzaam Eindeloos verlaten De weg doorheen het donker is begonnen. 2e statie: Jezus neemt het kruis op zijn schouders. ‘Zij voerden Jezus weg; Hij droeg zelf het kruis naar de zogeheten

Schedelplaats.’ (Joh 19, 17)

Heer Jezus, hoeveel weegt een kruis? Is het zo zwaar als een slepende

ziekte? Weegt het door zoals een snedige opmerking die iemand

kraakt en kleineert? Ga je er onder gebukt, zoals onder zorgen om die

geliefde die er maar niet in lijkt te slagen innerlijke vrede te vinden?

Buigt het je schouders door zoals uitbuiting, discriminatie of zinloos

geweld? Verplettert het je, zoals armoede of oorlog dat kan doen?

Draag je het, maar kan je door het gewicht amper nog vooruit?

Hoeveel weegt een kruis?

Te veel mensen zwijgen tegen het onrecht dat te groot is… Een goed mens durft dat kruis wél te dragen. Volgende dia draaien Mensen zoeken naar wegen ten leven. Met levengevend water, ondanks alles. Samen dragen, nooit alleen. Altijd die God die met ons meetrekt. Dat mogen we geloven… Bleibet hier und wachet mit mir Wachet und betet, wachet und betet (Blijf bij mij en waak hier met mij, waak en bid!)

5

3e statie: Jezus valt tot drie maal toe. Drie keer valt Jezus onder de last van Zijn kruis. Drie keer wordt het

Hem te zwaar, drie keer lijkt het afgelopen te zijn, lijkt alle kracht te

zijn verdwenen. ‘Ik kan niet meer, ik ben moe, leeg, op, verslagen,

versleten.’ Maar telkens weer wordt Hij aangemaand op te staan,

verder te lopen, de nachtmerrie is nog niet voorbij…

Vallen betekent ook het begin van heel wat ellende: moeten herstellen

in het ziekenhuis, terug leren stappen, met of zonder hulpmiddelen,

…het begin van een soms lange weg. Maar leven is vallen en opstaan,

eigenlijk al van zodra we leren lopen, van zodra we de wereld

ontdekken, ons leven beginnen. Soms vallen we hard, soms is het niet

zo erg en vallen we zacht. Opstaan is niet altijd evident, en toch is het

vaak de enige weg vooruit. Aanmoediging en ondersteuning is wat we

dan het meeste nodig hebben…

Volgende dia draaien 4e statie: Jezus ontmoet Zijn moeder En ook daar was ineens

zijn moeder…

Maria

Zij weet,

zij voelt,

zij leeft mee,

ze lijdt mee

Zoals een moeder doet.

Een grote volksmenigte volgde Jezus, evenals enkele vrouwen die zich

op de borst sloegen en over Hem weeklaagden. Jezus keerde zich

echter naar hen om en zei: “Dochters van Jeruzalem, huil niet om mij.

Huil liever om jezelf en om je kinderen, want weet, de tijd zal

aanbreken dat men zal zeggen: ‘Gelukkig wie onvruchtbaar is,

gelukkig de moederschoot die niet gebaard heeft en de borst die geen

kind heeft gezoogd’.” ( Lc 23, 27-30)

6

5e statie: Jezus wordt geholpen door Simon van Cyrene Een uitgestoken hand doet deugd ‘Toen Jezus werd weggeleid, hielden de soldaten een zekere Simon van

Cyrene aan, die net de stad binnenkwam. Ze legden het kruis op zijn

rug en lieten het Hem achter Jezus aan dragen.’ (Lc 2”, 26)

Dia draaien

Wie is die mens die meelijdt, die mijn pijn voelt, die weet hoe lastig ik

het heb? Wie is die mens die willens nillens geraakt wordt door mijn

verhaal, door mijn verdriet, door mijn leed? Simon: de naam betekent

hij die hoort, die luistert. Iemand die niet weg kan lopen, daarvoor is

het te laat. Simon, die aan den lijve ondervindt hoe zwaar een kruis

kan zijn. Simon, die een onverwachtse vriend wordt, een mens die

verlichting brengt, die meegaat maar niet ten onder gaat.

Bleibet hier und wachet mit mir Wachet und betet, wachet und betet (Blijf bij mij en waak hier met mij, waak en bid!) 6e statie: Veronika droogt het gelaat van Jezus af Durven gevaar lopen, tegen de machthebber in, om goed te doen Dia draaien 8e statie: Jezus troost de wenende vrouwen Ween je ogen niet dicht Er blijft altijd troost van God die ons omarmt 10e en 11e statie: Jezus’ kleren worden verdeeld en Jezus wordt aan het kruis genageld

7

Alles kan je kwijtspelen, alles, behalve wie je zelf bent geworden; dat neemt niemand ooit van je af. Dia’s draaien ‘Ze kruisigden hem en verdeelden zijn kleren onder elkaar; ze

dobbelden er om wie wat zou krijgen.’ (Mc 15, 24)

Een goed mens wordt geknakt en zijn hart breekt. Hij zal niet meer

spreken tenzij tot een ander hart: hij zal het vervullen. Met liefde en

hoop

Voor allen die genageld en uitgekleed zijn of zich zo voelen en voor

allen die soms liever de andere kant op kijken, bidden wij samen:

Bezinning Zie de mens Veroordeeld ten dode toe Zie zijn vernedering, Zijn doornenkroon Zie de veroordeelde, de verachte, De bespotte mens Veroordeeld om wat Hij deed: Blinden laten zien, lammen laten lopen Doven laten horen, zondaars nieuwe kansen geven. Iets anders heeft Hij niet gedaan. Dit was zijn levenskeuze: Het goede doen ten dode toe Of liever: ten leven!

8

Bleibet hier und wachet mit mir Wachet und betet, wachet und betet (Blijf bij mij en waak hier met mij, waak en bid!) 12e statie: Jezus sterft aan het kruis Een goed mens wordt geknakt en zijn hart breekt. Hij zal niet meer spreken tenzij tot een ander hart: hij zal het vervullen. Met liefde en hoop. Bezinning Op het kruis bidt Jezus tot Zijn Vader: ‘God, mijn God, waarom hebt ge me verlaten?’ Maar ook: ‘Vader, vergeef het hen, zij weten niet wat ze doen’ ‘Ik heb dorst’ zei Hij en ‘Het is volbracht’. Zijn zending, mens met en voor de mensen zijn, is volbracht. Uit zijn open hart stroomt leven, stroomt liefde Lafenis van onze diepe dorst Zijn zending, zijn geest, zijn liefde stroomt nu door deze wereld 13e statie: Jezus wordt van het kruis afgenomen ‘Toen de avond al gevallen was, kwam Jozef van Arimatea, een

vooraanstaand raadsheer, die zelf ook de komst van het koninkrijk van

God verwachtte. Hij raapte al zijn moed bijeen en ging naar Pilatus,

die hij om het lichaam van Jezus vroeg. Het bevreemdde Pilatus dat

Hij al gestorven zou zijn en hij vroeg het aan de centurio. Toen de

centurio Jezus’dood bevestigd had, gaf hij het lichaam aan Jozef.

Jozef kocht een stuk linnen, haalde Jezus van het kruis en wikkelde

hem in het linnen.’ (Mc 15, 42-46)

Dia draaien

9

Laten wij bidden voor allen die onrecht niet zomaar aannemen en de

moed hebben om te blijven geloven in de kracht van het goede

Bleibet hier und wachet mit mir Wachet und betet, wachet und betet (Blijf bij mij en waak hier met mij, waak en bid!) 14e statie: Jezus wordt in het graf gelegd ‘Daarna legde hij hem in een graf dat in de rots was uitgehouwen en

rolde een steen voor de ingang. Maria uit Magdala en Maria de

moeder van Jezus keken toe in welk graf hij werd gelegd’ (Mc 15, 46)

De stilte van Stille Zaterdag: een graf in de rotsen, afgesloten van het

leven door een grote steen. Rust. Maar ook deel van de weg die moet

worden afgelegd: dwars door de dood heen, zoals een graankorrel in

de aarde verdwijnt vooraleer hij vrucht kan dragen. Zo moeilijk een

plaats te geven, maar zo hard deel van het leven: dat terugkeren naar

de aarde, naar de moederschoot.

Laten we bij het graf bidden en het even stil maken 15e statie: De verrijzenis van Jezus ‘U zoekt Jezus, de man uit Nazareth die gekruisigd is. Hij is

opgewekt uit de dood, hij is hier niet, kijk, dat is de plaats

waar hij was neergelegd.’ (Mc 16, 6)

“Ik zal er zijn voor jou, Ik trek met je mee, Ik laat je niet in de

steek, JHWH is Mijn naam… voor altijd.”

Dia draaien

Op een dag wordt het kruishout een bloeiende boom, op een

dag zal er licht en kleur zijn, een Paasdag wenkt…

10

We willen nog even in stilte verwijlen bij het kruis, tijd maken

voor persoonlijk stil gebed

Dia draaien & laatste laten staan Instrumentale muziek

Overgang naar de voorbeden Door aandachtig en ontvankelijk te luisteren naar Jezus’ lijden en kruisweg, groeien wij in geloof en dankbaarheid. Het doet ons stil staan bij wie Hij was, bij Gods weg die Hij wilde voorbereiden, maar ook bij onze eigen kruisweg, ons eigen vallen en opstaan, bij wegen ten dode en wegen ten leven in onze wereld. Vol vertrouwen willen we nu aan God onze gedachten, vragen en noden kenbaar maken, want de kruisweg wordt nog elke dag gegaan, door zovele mensen waar ook ter wereld…

Voorbeden Bidden wij voor alle mensen die hun godsdienst niet vrij mogen beleven, voor wie het kruis draagt van onderdrukking en uitsluiting omwille van geslacht, geaardheid, overtuiging of huidskleur Voor wie geen thuis meer heeft, voor wie zich door niemand begrepen voelt, voor wie bezwijkt onder het gewicht van zijn verdriet: om mededogen, verdraagzaamheid en broederschap. Laten wij bidden…

iemand steekt een kaarsje aan op het altaar In onze duisternis,

11

ontsteek Gij het vuur dat niet te doven is, dat niet te doven is (x2)

Bidden wij voor alle jonge kinderen: dat ze de kans krijgen om te leren en vooral om zorgeloos en schadeloos kind te zijn dat ze de vrijheid krijgen om zich te ontplooien tot verstandige en blije volwassenen… Bidden wij ook voor oudere mensen: Dat ze met dankbaarheid en mildheid kunnen terugblikken op het verleden, dat ze hun wijsheid met de jongere generatie mogen delen en dat ze zich gewaardeerd mogen weten. Dat er, als het nodig is, helpende schouders zijn om hun kruisen van ziekte of moedeloosheid te dragen. Laten wij bidden…

iemand steekt een kaarsje aan op het altaar In onze duisternis, ontsteek Gij het vuur dat niet te doven is, dat niet te doven is (x2)

Bidden voor de mensen die recent afscheid moesten nemen van een kind of een partner, een ouder of een

goede vriend en voor hen die ziek zijn of een zieke geliefde verzorgen: om troost en om moed, om hoop en helende aanwezigheid, om een Veronika die tranen met zachtheid wil drogen. Laten wij bidden…

iemand steekt een kaarsje aan op het altaar

12

In onze duisternis, ontsteek Gij het vuur dat niet te doven is, dat niet te doven is (x2)

Aanbrengen van het kruis en hulde aan het kruis In deze Goede Vrijdagviering willen we hulde brengen aan de Heer, die gestorven is omdat Hij trouw was aan Zijn Vader, aan Zijn verlangen naar een betere en liefdevollere samenleving ten einde toe. We hebben beluisterd en herdacht dat Jezus aan het kruis gestorven is. Zo bracht Jezus hoop waar wanhoop heerste, liefde waar haat woekerde, vreugde waar droefheid was, geloof waar getwijfeld werd en licht waar duisternis was. Daarom willen we Zijn kruis huldigen, als dankbaarheid voor Jezus’ liefde en trouw Het kruis is immers veel meer dan een symbool van lijden Het is ook en bovenal getuigenis van hoop en toekomst.

Instrumentale muziek

13

God, mijn God, waarom hebt Gij mij verlaten. (x2)

Mijn God, roep ik overdag en Gij zwijgt, ik roep het ’s nachts en Gij laat mij maar roepen.

God, mijn God,…

Onze vaderen hadden vertrouwen in U, vertrouwen, en Gij zijt hun redding geweest.

God, mijn God,…

Zij riepen om U en Gij waart hun uitkomst En nooit hebt Gij dat vertrouwen beschaamd.

God, mijn God,…

Ik ben geen mens meer, ik ben een worm, Gehoond door de mensen, veracht door de buurt.

God, mijn God,…

Ik ben bespottelijk in aller ogen, Iedereen lacht me hoofdschuddend uit: God, mijn God,…

Hij zocht het bij God, laat die hem dan redden,

Laat God hem bevrijden, die houdt toch van hem.

God, mijn God, waarom hebt Gij mij verlaten. (x2) Slotwoord … De wereld wordt stil, het duister valt. Het bange wachten begint, …maar achter het kruis breekt al zachtjes het licht door van Pasen. En we herinneren ons de woorden van Jezus: “Blijf hier bij mij en waak met mij…”

14

Laten we dan nu in stilte uiteen gaan. Dank aan allen die meewerkten aan deze viering. Dank ook dat ieder van u even de tijd nam om bij het kruis stil te staan. + In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Amen.