27 maart 2014

Jurriën Rood

U bent aangehouden, gaat u samenwerken?

Politiegezag als voorbeeld

Filmer/filosoof bij de politie AA

Straatgezag politie

3

Film: Webdocs

‘De Onbekende Politie’ www.deonbekendepolitie.nl

2007-2011

Gezagsonderzoeken

Praktische filosofie, op basis van politie-ervaringen

27 – 3 - 2014

Gezagsonderzoeken

4

Onderzoeksvragen:

- Heeft de politie AA een gezagsprobleem?

- Hoe ziet het politie(straat)gezag er precies uit?

Aanleiding: ‘het tanende politiegezag’ vlg. media

Straatgezag politie27 – 3 - 2014

definitie Max Weber (Wirtschaft und Gesellschaft, 1922):

•Gezag (Autorität) = toegekende machtMacht = vermogen om andermans gedrag te beïnvloeden ook tegen diens wilGezag = bijzondere vorm van macht: kans om aan bevelen te doen gehoorzamen met minimale instemming

Twee partijen in gezagsrelatie: uitoefening en toekenning. P en B: Politie en Bevolking

5Straatgezag politie

27 – 3 - 2014

Wat is gezag ?

Wat is (straat)gezag ?

6

Agent: Wilt u doorlopen, alstublieft?

Burger: (beweegt niet)

Agent: Meneer, ik vraag u om door te lopen.

Burger: Je doet je best maar.

Agent: Nog één keer: loopt u verder.

Burger: Hoezo? Wie ben jij helemaal?

• Gezag als mening; ‘aanzien’• Gezag als concreet gedrag; gehoorzaamheid

Straatgezag politie27 – 3 - 2014

Gezagsonderzoeken

27 – 3 - 2014 7

Straatgezag politie AA•groot •bijzondere vorm

Veldonderzoek:

1.Ervaren agenten

2.Politiestudenten

3.Lastigste buurten

Straatgezag politie

De pratende politie

8

• Praten als actief gezagsmiddel; ‘ons belangrijkste wapen is de mond’; geen gezelligheidsmiddel

1 -11- 2013Straatgezag, politie, & WEP

• SOVA: sociale vaardigheden• Belangrijke rol voor methodes, oa ‘van der Steen’:

bekeuringsgesprekken volgens ABC – model

• Kenmerken: gestructureerd, de-escalerend, verbaal. Basis: gezag gaat uit van mondige burger, geeft ruimte en heeft antwoord klaar

9

• LICHAMELIJKE VAARDIGHEDEN; houding

• MOND; verbale en sociale vaardigheden

• WAPENS; geweldsmiddelen

• KENNIS; wetten, regelgeving

• UNIFORM; symbool van organisatie & systeem

Onderdelen van politiegezag

Straatgezag politie27 – 3 - 2014

10

• LICHAMELIJKE VAARDIGHEDEN; houding

• MOND; verbale en sociale vaardigheden

• WAPENS; geweldsmiddelen

• KENNIS; wetten, regelgeving

• UNIFORM; symbool van organisatie & systeem

Onderdelen van politiegezag

Straatgezag politie27 – 3 - 2014

Communicatief gezag; praten en handhaven

Gezagslastige buurten

11

Wat doet de burger als een politieagent hem/haar iets vraagt of opdraagt?

a)Gevolg geven 76%

b)Gevolg geven onder protest 18%

c)Geen gevolg geven 6%

Totaal 134 contacten in 10 middagdiensten, zomerse weekends2 beledigingen, 1 incident

Straatgezag politie27 – 3 - 2014

Vorm van het gezag

12

• Communicatief gezag• Speciale aanpak: bejegeningsprofiel,

tweesporenbeleid, geen zero tolerance

Meer van beide: praten en handhaven

Straatgezag politie27 – 3 - 2014

Paradigma’s van gezagsuitoefening

13

1) Traditioneel; gewelddadig, dwingend

2) Niet autoritair; vriendelijk, gedogend, pratend.Politie als beste vriend

3) Communicatief; praten en handhaven

Straatgezag politie27 – 3 - 2014

14

● Studenten in eerste kwartielen hebben al (straat)gezag.

● Belangrijke rol voor methoden.

● Op basis hiervan een basis-gezagspakketje maken voor andere overheidswerkers wier gezag onder druk staat?

Politiegezag als exportproduct ?

Straatgezag politie27 – 3 - 2014

15

● JA, veelvuldig geëxporteerd vanaf begin '90,

Stichting TOP en Politieacademie● Dagtrainingen, altijd met aangepaste vorm van

‘van der Steen’ en ABC-model● VdSteen zelf: training en e-learning bij diverse

beroepsgroepen. En politie buitenland:

Zuid-Afrika, Turkije, Oost-Europa.

Export toen en nu

Straatgezag politie27 – 3 - 2014

Anno 2014: ●Toegenomen fysieke agressie, is verbale methode nog afdoende voor politie?●D-gedrag toegevoegd aan model (Dreigend)

16

● Onderdelen van politiegezag geschikt als exportproduct voor andere groepen

● Communicatief gezag als basis: praten èn handhaven

● Basispakket gezag (incl. houdingstraining) bestaat niet, elementen ervoor wel

Conclusie: gezagspakket?

Straatgezag politie27 – 3 - 2014

• Politiegezag grenst aan macht; verschil met gezag van andere overheidsambtenaren

• Update nodig: VanderSteen 2.0

• Daderonderzoek nodig

17

Meerdere wegen voor tegengas

Straatgezag politie27 – 3 - 2014

Meer informatie

Deze presentatie is onderdeel van een key note op een InBeeldbijeenkomst

van het expertisecentrum Veilige Publieke Taak over Gezag anno 2014,

gehouden op 27 maart 2015 te Utrecht.

Op de presentatie rust copyright van Jurriën Rood. Neemt u contact met het

expertisecentrum op als u (een deel van) de presentatie wilt gebruiken. Of

bekijk de samenvatting van het expertisecentrum Veilige Publieke Taak van

deze bijeenkomst. Die samenvatting wordt via Creative Commons licentie

gedeeld.

Expertisecentrum Veilige Publieke Taak

www.evpt.nl

info@evpt.nl

070 – 376 5700

.