Thema 12 Inleiding in de psychiatrie

Geschiedenis/ bekende namen/behandelingVoorzieningen

Zorgprogrammering

Maak in tweetallen een ABC over het onderwerp psychiatrie. Vergelijkbaar met bruiloft ABC.Bijvoorbeeld: A = angststoornis

B = Bipolaire stoornisC = ?

Je hebt 5 minuten de tijd…..

Warming up ABC

Wat is psychiatrie?Psychiatrie is het medisch specialisme dat

zich bezig houdt met het diagnosticeren en behandelen van psychische ziektebeelden.

Een medisch specialist die zich gespecialiseerd heeft in psychiatrie wordt een psychiater genoemd.

1.Inleiding in de psychiatrie

Welke deelgebieden zijn er binnen depsychiatrie te onderscheiden?Het vakgebied psychiatrie kent de volgende deelgebieden:

Kinder- en jeugdpsychiatrie Volwassenenpsychiatrie Ouderenpsychiatrie Trans culturele psychiatrie Forensische psychiatrie

2. Deelgebieden in de psychiatrie

Jules Deelder en Dieuwertje Blok vragen zich in Het Dolhuys -museum van de psychiatrie- zich af wanneer je een mens gek kunt noemen. En hoe moeilijk of makkelijk is een mens gek te maken?

http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1188710

3. Psychiatrie, een impressie

Religieuze verklaring Biologische verklaring Psychologische verklaring Psycho-sociale verklaring

Visies in de psychiatrie

Psychiatrisch ziek zijn betekent bezeten zijn van de duivel en rechtvaardigt een straf van God

Religieuze verklaring

Een somatische (psychiatrische) aandoening kan verwijzen naar een afwijking aan de structuur of het functioneren van het lichaam. Bij een biologische verklaring voor psychische stoornissen zijn vaak erfelijkheid en neurotransmitters betrokken.

Biologische verklaring

Een stoornis verklaren vanuit het psychisch functioneren van de patiënt. Er zijn bij de psychologische verklaringen 3 verschillende theorieën; de psychodynamische theorie, de leertheorie en de cognitieve theorie.

De psychodynamische theorieGaat uit van vroegkinderlijke ervaringen. Iets wat iemand heel vroeger heeft meegemaakt kan invloed hebben op zijn psychische toestand van nu.

De leertheorieAlle gedrag dat mensen vertonen bestaat uit verschillende aangeleerde gedragselementen. Deze bouw je als baby, peuter en kleuter op en kun je dus ook weer afleren.

De cognitieve theorieMensen verwerken informatie met behulp van hun zintuigen, in gedachten, beelden, herinneringen etc. Deze informatie kan weer bovenkomen en voor een psychische stoornis zorgen.

Psychologische verklaring

1. De aspecten in voornoemde psychologische verklaring in combinatie met punt 2

2. De invloed van de socio-economische klasse en culturele achtergrond is hier

van belang. Er wordt gekeken naar de directe omgeving van iemand en naar het maatschappelijke vlak waarin iemand zich bevindt. Deze hebben allemaal invloed op het psychisch welbevinden van een persoon

Psycho-sociale verklaring

460-377 VC Hippocrates1745-1826 Philippe Pinel1794-1866 John Conolly1797-1862 Schroeder van der Kolk1797-1860 Joseph Guislain1856- 1926 Emile Kraeplin1856-1939 Freud, Jung en Adler

4. Grote namen in de ontwikkeling psychiatrie

De temperamentenleer:

Het menselijk lichaam zou bestaan uit vier soorten lichaamssappen: slijm, bloed, gele gal en zwarte gal. De fysieke en mentale toestand (het temperament) en ziekteverschijnselen werden verklaard uit het bestaande gehalte aan de verschillende sappen.

Een teveel aan slijm (flegma) zou een flegmatisch of kalm temperament tot gevolg hebben;

een teveel aan bloed een sanguïnisch of optimistisch, gepassioneerd temperament; een teveel aan gele gal een cholerisch of prikkelbaar, opvliegend temperament; een teveel aan zwarte gal een melancholisch, depressief temperament.

Een onbalans zou behandeld moeten worden met een dieet. Later werden deze ideeën, die lange tijd grote invloed op de medische wetenschap

zouden houden, overgenomen door de invloedrijke Grieks/Romeinse arts Claudius Galenus. Deze zou de theorie verbinden met die van de vier elementen: het flegmatische verbond hij met water, het sanguine met lucht, het cholerische met vuur en het melancholische met aarde.

.

4.1 460-377VC Hyppocrates

Tijdens zijn periode in het Bicêtre ( 1797) maakte Pinel een einde aan het bloedtappen, aderlaten, en ruw behandelen van zieken. Hij verruilde deze methoden voor een therapie waarin direct contact met, en nauwkeurige observatie van patiënten centraal stond. Pinel bezocht elke patiënt, vaak meerdere keren per dag, en maakte gedurende twee jaar zorgvuldig aantekeningen. Hij probeerde lange gesprekken met zijn patiënten te voeren en streefde er naar gedetailleerde casussen te verzamelen van het ziekteverloop van zijn patiënten. In zijn boek Traité médico-philosophique sur l’aleniation mentale; ou la manie, gepubliceerd in 1801, beargumenteert Pinel zijn psychologisch georiënteerde benadering.

4.2 1745-1826 Philippe Pinel

Conolly’s en Schroeder van der Kolk verdienste is dat zij geweld en onderdrukking in het gesticht afschafte. Goede huisvesting met uitstekende verlichting, geschikte slaapgelegenheid en behoorlijk voedsel vonden zij van het grootste belang.

Conolly was lang niet de eerste die op hervorming van de grote gestichten aandrong.Eerder had Philippe Pinel (1745-1826) in Frankrijk, geïmpregneerd door de inzichten van de Revolutie, een meer rationele en humane benadering van psychiatrische patiënten bepleit. In de Engelse plaats York stichtte de theehandelaar William Tuke (1732-1822) een privékliniek om de zorg voor de geesteszieken in de Quakergemeenschap te verbeteren. De ‘York Retreat’ werd geleid door een medicus maar de beroemd geworden zorgen en zachtaardigheid jegens patiënten lag grotendeels in handen van leken. Hoewel Tuke een leek was, oefende hij grote invloed uit op de Britse gestichtsartsen zoals Robert Gardiner in het Lincoln Asylum en John Conolly in het Hanwell Asylum in Middlesex.

4.3 1794-1855 John Conolly1797-1862 Schroeder van der kolk

Kraepelin was een goed observator en scherp analyticus die goed in staat was om een beschrijving te maken van de klinische verschijnselen die in de loop van de negentiende eeuw vooral in Duitsland waren beschreven. Nog steeds zijn wij dank verschuldigd aan de criteria die door Kraepelin werden opgesteld. Zonder te veel overdrijving kan men zeggen dat de ICD-10 en de DSM-IV directe uitvloeisels zijn van zijn werk.

4.4 1856-1926 Emile Kraeplin

Guislain onderscheidde morele en fysieke behandelingsmiddelen. Arbeid was het belangrijkste therapeutische middel. Verder kon de aandacht van de geestesziekte worden afgeleid door lichaamsbeweging, zoals wandelen en dansen (vooral walsen), of door geestelijke inspanning, zoals lezen, schilderen, muziek beluisteren, kaartspelen.Wat de ‘fysieke’ middelen betreft, maakte Guislain gebruik van verzachtende en verdovende middelen (opium, kamfer, muskus, digitalis, belladona) en in uitzonderlijke gevallen ook van aderlatingen, braak- en purgeermiddelen. Sommige patiënten werden met poeders en zalven bewerkt om jeuk, irratatie of ontstekingen te verwekken die hen moesten afleiden van hun obsessie. Veel mislukkingen, schrijft Guislain, “maar ook enkele mooie resultaten”.Het belangrijkste fysieke middel was het bad. Warme en koude baden, onderdompelingsbaden, krachtige bestraling met koud water. De jonge Guislain was een groot voorstander van het surprisebad. De zieke werd een bruggetje opgestuurd met in het midden een hokje waarvan de vloer onder zijn gewicht bezweek: plons! Het therapeutische effect was “gebaseerd op de angst van nakende verstikking”. Intense gevoelens konden een versterkende werking op de geest hebben en de ‘morele’ schok kon de betovering verbreken. Sommige ‘médecins aliénistes’ vuurden onverwacht een wapen af naast het oor van de patiënt.

4.5 1797-1860 Joseph Guislain

Hoewel onderling veel verschillen, zijn de heren het over één ding eens!

De ontwikkeling van een mens en wel datgene wat hij meemaakt in zijn eerste levensjaren, bepaalt of hij al dan niet aan een psychisch probleem zal gaan lijden

4.6 1856-1940Freud, Jung en Adler

5.11800 Moral Treatment5.2 1911 Hydrotherapie, Deel 15.3 1911 Hydrotherapie, Deel 25.4 1935 De lobotomie5.5 1936 Actieve therapie (arbeid en heropvoeding)5.6 1940-1950 Insuline shock therapie5.7 1969 Elektroshock behandeling5.8 1969 Slaap- en dommelkuur

Katten in de psychiatrie http://www.youtube.com/watch?v=4C8ovjojCBY

De kracht van binnen http://www.youtube.com/watch?v=5t-HLDeb70w

5. Historie - Behandeling

Rehabilitatie, 4 Stromingen1. Milieu gerichte benadering (therapeutisch milieu)2. Probleemgerichte benadering (klacht staat

centraal, vaak medicamenteuze oplossing)3. Ontwikkelingsgerichte benadering ( uitgaande van

wensen/ behoeften. Aanleren van vaardigheden4. Integrale rehabilitatie benadering

5. Rehabilitatie: 4 stromingen

Symptomen:- Afhankelijkheid- Verlies van identiteit- Anti sociaal gedrag- Apathisch gedrag

Aanzet tot anti-psychiatrie, ambulante zorgGoede en minder goede resultaten in de jaren ’70

Vraag: 1. Is er bij de landmacht sprake van hospitalisatie?2. Kunnen hulpverleners in psychiatrie hospitaliseren?

Goffmann-Hospitalisatie

DIAGNOSTIC and STATISTICAL MANUAL of MENTAL DISORDERS (DSM-IV-TR)

In de DSM-IV-TR vindt je alle diagnoses voor psychische stoornissen.

Deze handleiding is bedoeld voor allen die werkzaam zijn in de GGZ en bekend zijn met psychiatrische diagnoses.

Belangrijk kenmerk: Vergroten van de betrouwbaarheid bij het stellen van een diagnose.

DSM-IV verdeeld in 5 AS-en AS I - Klinische stoornissen / andere aandoeningen en problemen die

een reden voor zorg kunnen zijn AS II - Persoonlijkheidsstoornissen / Zwakzinnigheid AS III - Somatische aandoeningen AS IV - Psychosociale en omgevingsfactoren AS V - Globaal Algemeen Functioneren (GAF)

Een aanklacht tegen DSM IV

http://www.youtube.com/watch?v=h6BK_yllaOQ&feature=relmfu

DSM-IV

ObservatieKlinische en Forensische psychiatrie.( Opname, Pieter Baan)

Preventie Sociale psychiatrie. Relatie leggen tussen psychiatrische problematiek en maatschappelijke situatie (crisis)

BehandelingPoli klinische en deeltijdbehandeling

BegeleidingCliënten met langdurige psychiatrische

aandoening een woon/ leef situatie aanbieden Verpleging en verzorging

Overwegend oudere (long stay) cliënten Bescherming

Cliënten zijn een gevaar voor zichzelf of omgeving en wonen en leven in een beschermende omgeving. Er is altijd personeel aanwezig.

Functies GGZ

Opdracht:Doel: Na het maken van deze opdracht kent de student het zorgaanbod in de GGZ.Vraag: Met welke “lijns” zorg komt Marieke in aanraking en leg uit wie er werken en indien mogelijk wat er gebeurt?

De moeder van de 17 jarige Marieke maakt zich ernstig zorgen. Ze heeft het idee dat Marieke lijdt aan een psychiatrische aandoening. Marieke doorloopt zowel een traject van de 1e lijn tot de 3e zorg

Voorzieningen in de GGZ

1e lijn 2e lijn 3e lijn

Wie werk(-en) er?

Soort hulp?

http://www.youtube.com/watch?v=hF033IqrFqw&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=5t-HLDeb70w

http://www.youtube.com/watch?v=qgwByKdeQpM&feature=relmfu

http://www.hetoudegesticht.com/

Video’s om later te zien