Kapelgroep viering 22 nov. 2015

‘’Geprezen zijt gij- Laudato Si’’

(Encycliek van Paus Franciscus)

Kapelgroep viering ‘’Geprezen zijt gij- Laudato Si’’ 22 nov 2015

Muziek Haydn ‘’Die Schöpfung’’ CD 1 track 14

Chor und Terzett ‘’Die Himmel erzӓhlen die Ehre Gottes’’

Welkom en Inleiding

Aansteken van de Paaskaars

Openingsgebed : ‘’gebed voor onze aarde’’ Zie binnenkant van het blaadje

Openingslied: ‘’Zolang er mensen zijn op aarde’’ Blz. 146

Het Evangelie van de schepping volgens. Paus Franciscus Uit hoofdstuk 2

Lied ‘’Onze Vader verborgen’’ Blz. 114

1e Overweging ‘’ Ecologische opvoeding en spiritualiteit’’. Uit hoofdstuk 6

Tussen Lied ‘’Voor kleine mensen’’ Blz. 129

2e Overweging: Verschillende artikelen over de encycliek van de Paus.

Voorbeden

Collecte en Muziek CD Branduardi track 1

‘’Il cantico delle creature’’ ( het Zonnelied van Sint Franciscus)

Gebed voor Brood en Beker Blz. 43

Delen van Brood en Beker en Muziek Haydn ‘’Die Schöpfung’’ CD 2 track 13

Chor mit Soli ‘’Singt dem Herren , alle stimmen ! ’’

Slotlied ‘’Ga nu maar’’ Blz.172

Mededelingen/ Afsluiting

LAUDATO SI -- GEPREZEN ZIJT GIJ ! Encycliek van

Paus Franciscus

Muziek Haydn ‘’Die Schöpfung’’

CD 1 track14 Chor und Terzett

‘’Die Himmel erzӓhlen die Ehre Gottes’’

Welkom en Inleiding

In de kapelgroep viering van 16 nov. 2014 was ons thema

St. Franciscus. De media besteden tegenwoordig veel

aandacht aan onze Paus Franciscus. Zo ook over zijn

Encycliek ‘’Laudato si ’’ ofwel ‘’Geprezen zijt Gij ’’.

Waarmee de Paus de woorden van de Heilige Franciscus

na zegt en in zijn voetsporen treedt.

De encycliek is eind sept j. l. in het Nederlands verschenen

en omvat 170 pagina’s. De Paus heeft zich laten bijstaan

door gerespecteerde (milieu) wetenschappers. Het

klimaatbeheer is in dec. ook aan de orde tijdens de

klimaatconferentie in Parijs.

Wij hebben de encycliek gelezen en besteden in deze

viering aandacht aan; Hoofdstuk 2 ‘’het Evangelie van de

schepping’’ omdat dit hst. bij uitstek over de relatie met

de Bijbel gaat. Hoofdstuk 6 ‘’ecologische opvoeding en

spiritualiteit’’ omdat Paus Franciscus zich hierin het

bijzonder tot ons richt, Voorts ‘’het gebed voor onze

aarde’’ van Paus Franciscus en diverse artikelen.

Een voorbeeld van wat we niet aanroeren is paragraaf

120 waarin de Paus zegt dat bescherming van de natuur

géén rechtvaardiging mag zijn voor abortus. De Paus rept

niet over voorbehoedsmiddelen. Critici zeggen echter dat

zonder voorbehoedsmiddelen het weinig zin heeft om te

ijveren voor klimaat beheersing en natuurbescherming!

Weer anderen zien in deze encycliek een voorbode van

Pauselijke goedkeuring voor verstandige gezinsplanning.

Aansteken van de Paaskaars

(Licht van Christus dat ons ook kan motiveren om de natuur en onze

medemens te beschermen).

Openingsgebed : ‘’gebed voor onze aarde’’ zie

binnenkant van het blaadje

Het is aldus de Paus; een gebed om te delen met allen, die geloven in een

God almachtige schepper.

Openingslied: ‘’Zolang er mensen zijn op aarde’’

blz. 146

Het Evangelie van de schepping volgens Paus Franciscus

(delen uit het 2e hst.)

Waarom een hoofdstuk over geloofsopvattingen

opnemen in dit document dat gericht is aan alle mensen

van goede wil? Ik ben me er goed van bewust dat in de

wereld van de politiek en van het denken, sommigen de

idee van een Schepper met kracht verwerpen of irrelevant

vinden, en de rijkdom die religies kunnen aanbieden voor

een integrale benadering van de ecologie en voor een

volwaardige ontwikkeling van de mensheid zelfs als

irrationeel beschouwen. Anderen denken dat het om een

subcultuur gaat die men gewoonweg moet verdragen.

Nochtans kunnen wetenschap en religie, elk vanuit

verschillende benaderingen van de realiteit, bijdragen tot

een intense dialoog die vruchtbaar kan zijn voor beiden.

De Paus noemt vele voorbeelden over de wijsheid van de

Bijbelse verhalen, zoals het volgende.

In het eerste scheppingsverhaal van het boek Genesis sluit

Gods plan ook de schepping van de mensheid in. Na de

schepping van de mens wordt vermeld: ‘’God bekeek alles

wat Hij gemaakt had en zag dat het goed was’’(Gn 1,31).

De Bijbel leert ons dat elk mens uit liefde is geschapen,

naar het beeld en de gelijkenis met God (Gn 1,26). Deze

bevestiging toont ons de verheven waardigheid van elk

mens, die niet alleen iets is, maar iemand. De

scheppingsverhalen geven aan dat het menselijk bestaan

gebaseerd is op drie fundamentele en nauw met elkaar

verbonden relaties: De relatie met God, de naaste en de

aarde. Door de harmonie die St. Franciscus van Assisi

beleefde met alle schepselen keerde hij terug naar de

staat van onschuld.

Zeer ver verwijderd van dit voorbeeld, manifesteert het

kwaad zich vandaag met al haar vernietigingskracht in

oorlogen, in diverse vormen van geweld en mishandeling,

in verwaarlozing van de meest zwakken en in aanvallen op

het milieu.

Aldus Paus Franciscus.

Lied ‘’Onze Vader verborgen’’

Blz. 114

1e Overweging ‘’ Ecologische opvoeding en

spiritualiteit’’. Uit hoofdstuk 6 van de encycliek van

Paus Franciscus, waarin hij zich tot ons richt.

Het besef van een gemeenschappelijke oorsprong, van

een wederzijdse afhankelijkheid en van een gedeelde

toekomst met allen is onontbeerlijk. Veel zaken moeten

geheroriënteerd worden maar voor alles moet de

mensheid veranderen. De Paus heeft het o.a. over het

volgende .

Focussen op een andere levensstijl.

Om zijn producten te verkopen heeft de markt een

verplicht consumptiegericht mechanisme gecreëerd

waardoor mensen uiteindelijk meegezogen worden in een

spiraal van aankopen en overbodige uitgaven.

Dwangmatig consumeren is de menselijke weerspiegeling

van het technisch-economisch stelsel.

De huidige wereldsituatie veroorzaakt een gevoel van

broosheid en onzekerheid, dat op zijn beurt vormen van

collectief egoïsme voedt. Wanneer mensen egocentrisch

worden en zich op zichzelf terugtrekken wordt hun

hebzucht vergroot. Inderdaad hoe leger het hart van een

persoon is, hoe groter zijn behoefte wordt om dingen te

kopen, te bezitten en te consumeren.

In deze context lijkt het onmogelijk dat iemand aanvaardt

dat de realiteit hem grenzen oplegt. Een echt

gemeenschappelijk goed, bestaat in dit perspectief niet .

Indien deze mensen de samenleving bepalen, dan zullen

normen slechts gerespecteerd worden voor zover ze niet

ingaan tegen de eigen behoefte.

Daarom denken we hierbij niet alleen aan de mogelijkheid

van verschrikkelijke klimatologische verschijnselen of aan

grote natuurrampen, maar ook aan de catastrofes die

voortvloeien uit maatschappelijke crisissen, want de

obsessie van deze consumptiegerichte levensstijl, vooral

als slechts weinigen zich die levensstijl kunnen

veroorloven, kan dit niet anders dan geweld en

wederzijdse vernietiging veroorzaken.

Een verandering in levensstijl zou een gezonde druk

kunnen uitoefenen op degenen die politieke,

economische en sociale macht hebben. Dat gebeurt,

wanneer de consumentenbewegingen adviseren om

bepaalde producten niet meer te kopen. Zo dragen ze

daadwerkelijk bij tot de gedragsveranderingen van

ondernemingen en dwingen ze hen om aandacht te

hebben voor de invloed van het milieu en voor de

productiemodellen.

Opvoeden tot een bondgenootschap tussen mensheid en

milieu. De milieu opvoeding heeft haar doelstellingen

steeds meer verruimd. Was zij in het begin zeer gefocust

op de wetenschappelijke informatie en de bewustwording

en het voorkomen van milieurisico’s, dan neigt zij er nu

naar ook aandacht te hebben voor kritiek op de

mythen/sprookjes van de moderne tijd die geïnspireerd

zijn op , individualisme, onbeperkte vooruitgang,

concurrentie, consumptiehouding en een markt zonder

regels. Tevens wil de milieuopvoeding het ecologisch

evenwicht op verschillende niveaus herstellen; het

innerlijk evenwicht, het solidair evenwicht met de ander,

het natuurlijke evenwicht met alle levende wezens, het

geestelijk evenwicht met God. De milieuopvoeding zou

ons er op moeten voorbereiden de sprong naar het

Mysterie te maken waaraan een ecologische ethiek haar

diepste zin ontleent aldus Paus Franciscus

Wanneer men niet leert stil te staan om de schoonheid te

bewonderen en te waarderen, is het niet vreemd dat alles

verandert in een object dat men zonder scrupules mag

gebruiken of misbruiken.

Een Ecologische bekering maakt dat alle gevolgen van een

ontmoeting met Jezus vrucht dragen in de relatie met de

wereld die ons omringt. De behoeders te zijn van Gods

werk is een wezenlijk onderdeel van een deugdzaam

bestaan. Een ecologische bekering die vereist is om een

dynamiek van een duurzame verandering teweeg te

brengen, is tevens een gemeenschappelijke verandering.

Deze bekering houdt ook het liefdevolle bewustzijn in dat

men niet gescheiden is van de andere schepselen, maar

met de andere wezens van het heelal een universele

gemeenschap vormt.

Vreugde en vrede.

De christelijke spiritualiteit houdt voor om te groeien in

soberheid en in staat te zijn om met weinig tevreden te

zijn. Het is een terugkeer naar de eenvoud die het ons

mogelijk maakt stil te staan om te genieten van de kleine

dingen, te danken voor de mogelijkheden die het leven

biedt, zonder ons te hechten aan wat we hebben, of

treurig te worden wat wij niet bezitten. Dit vereist het

vermijden van de dynamiek van overheersing en pure

opeenstapeling van genoegens. Jezus wist er ten volle te

zijn voor ieder mens en ieder schepsel en zo heeft hij ons

een weg getoond om de ziekelijke ongerustheid te

overwinnen die ons tot oppervlakkige, agressieve en

ongeremde consumenten maakt.

Een uitdrukking van deze houding is halt houden om God

te danken vóór en na de maaltijden. Ik (Franciscus) stel de

gelovigen voor om deze kostbare gewoonte weer op te

pakken en ten diepste te beleven. Dit ogenblik van

zegening, ook al is het zeer kort, herinnert ons eraan dat

wij voor het leven afhankelijk zijn van God, het versterkt

ons gevoel van dankbaarheid voor de gaven van de

schepping, het drukt erkentelijkheid uit tegenover hen die

met hun werk deze goederen verschaffen en het versterkt

de solidariteit met de meest behoeftigen aldus Paus

Franciscus.

Lied ‘’ Voor kleine mensen’’

blz. 129

2e Overweging: Verschillende artikelen over de

encycliek van de Paus. In deze tweede overweging

willen we even stilstaan bij verschillende artikelen over de

encycliek van de Paus.

Allereerst citeren we uit een tekst, die voor de Roerom is

geschreven door Guy Dilweg van het Franciscaans

Milieuproject. Het is een voorbeschouwing op de

encycliek. Hierin worden o.a. uitspraken van Kardinaal

Turkson genoemd. Turkson leidt de pauselijke raad voor

gerechtigheid en vrede. Hij zegt o.a. het volgende over

het kernthema;

“De Integrale Ecologie, vormt de basis voor een

authentieke ontwikkeling en kent vier principes.

1. De oproep om te beschermen betreft alle LEVENDE

wezens, zowel de schepping als de menselijke persoon.

2. De zorg voor de schepping is een CHRISTELIJKE DEUGD

OP ZICH ZELF.

3.We hebben een morele bekering nodig. Ons gedrag

moet niet alleen geregeerd worden door wetenschap en

economie, niet alleen door wetten en beleid. We moeten

net als St. Franciscus ons BEWUST WORDEN VAN ONZE

VERWANTSCHAP EN FAMILIAIRE BETREKKING ( BROEDER

EN ZUSTER) met God, met onze naaste en met de natuur.

De religies kunnen ons helpen om ons te heroriënteren op

het universum en als mensen onze plaats in te nemen

binnen dat grote geheel.

4. Oproep tot DIALOOG EN EEN NIEUWE WERELDWIJDE

SOLIDARITEIT.

Natuurlijk is het artikel veel uitgebreider.

Een tweede artikel vonden we op de website van de

bezieling.nl.

De bezieling is een podium met als uitganspunt;

“hedendaags leven ontmoet spiritualiteit”

Onder de titel Eco-encycliek geeft forse steun aan

daadkrachtig klimaatbeheer” schrijft Lucienne van Ek o.a.

het volgende:

Deze encycliek richt zich “tot alle mensen van goede wil”

en in 6 hoofdstukken roept Paus Franciscus alle bewoners

van de planeet op het op te nemen voor de natuur- zowel

om morele als wetenschappelijke redenen. “de aarde,

ons thuis begint meer en meer te lijken op een immense

afvalberg “Met deze encycliek wil ik met iedereen de

dialoog aangaan over ons gezamenlijk thuis” aldus

Franciscus.

Volgens Franciscus moeten we het niet zozeer hebben

van nieuwe technologie om de natuur te redden en al

helemaal niet van namaakoplossingen zoals de handel in

emissierechten of het compenseren van CO2 uitstoot

door af en toe eens een boompje te planten.

De echte verandering moet vooral van binnenuit komen,

waar het om gaat is dat we op een heel andere manier

gaan kijken naar de natuur. We moeten ons realiseren dat

we DEEL uitmaken van een geheel en ons daar eindelijk

eens naar gaan gedragen.

Eerder verklaarde de Paus dat de bescherming van de

planeet niet alleen mag worden overgelaten aan de

“groenen” maar dat dit de taak is van alle christenen.

“Een christen die de schepping niet beschermt, die de

schepping niet helpt groeien, is een christen die weigert

om het belang te erkennen van Gods werken, die een

uitdrukking zijn van Gods liefde voor ons”

“Wij zijn veel beter in staat om de aarde te vernietigen

dan de engelen en dat is ook precies wat we aan het doen

zijn””

“We vernielen de schepping, we verwoesten levens, we

verwoesten culturen, we verwoesten waarden en we

verwoesten hoop”

Nog een pittige uitspraak: “Een economie die alleen maar

draait om de God van het geld heeft het nodig om de

natuur te plunderen, om zo het razende tempo van

overconsumptie in stand te houden wat bij een dergelijke

economie hoort”

Nog een zinsnede: De encycliek legt duidelijke verbanden

tussen alle vormen van natuurvernietiging in naam van

het grote geld en fundamentele kwesties rond menselijk

welzijn en sociale rechtvaardigheid.

De encycliek biedt voor velen nieuwe perspectieven op de

relatie tussen mens en natuur en maakt duidelijk dat de

natuur een intrinsieke waarde heeft die losstaat van nut

voor de mens. Laudato Si stelt de mens niet boven de

natuur in de zin van “de parel der schepping” maar plaatst

de mens IN de natuur als een onderdeel ervan. enz. Aldus

Lucienne van Ek in haar artikel over de encycliek in ‘’De

Bezieling’’.

In het Dagblad Trouw zegt Stijn Fens in een artikel op 20

juni o.a. het volgende. ’’Katholieken moeten de hele

boodschap tot zich nemen en sommigen van hen hebben

dan de neiging om nogal selectief te winkelen in zo’n

encycliek. Progressieve katholieken lijken dan een beetje

op de seculiere milieuactivisten. Conservatieve

katholieken zoals Jeb Bush, presidentskandidaat in

Amerika, dragen het ‘’Evangelie van het leven’’ uit, maar

op de milieuboodschap van de Paus zitten ze niet te

wachten. Katholiek zijn valt niet mee. Deze Paus is

glashelder. Je moet het hele menu nemen. Eten à la carte

is er niet bij’’.

In het Friesch Dagblad lazen we een artikel van Klaas van

Egmond (hoogleraar milieukunde en duurzaamheid).Hij

schrijft als commentaar o.a. het volgende.

Het is een moedig document waarin de Paus o.a. uitlegt

dat die vluchtelingen- stromen uitingen zijn van een en

dezelfde onderliggende crisis. Er is één

gemeenschappelijke oorzaak voor klimaatverandering,

water- en voedsel- schaarste, verlies van natuur en

biodiversiteit, toenemende armoede en ongelijkheid, de

afnemende kwaliteit van leven en het uiteenvallen van de

maatschappij. De gemeenschappelijke oorzaak hiervan is

de zeer eenzijdige visie op wetenschap en technologie en

het geloof in onbegrensde groei in een begrensde wereld.

Ook zegt van Egmond o.a. nog het volgende.

De rooms-katholieke dissident Hans Küng, door ons al

eerder aangehaald, heeft decennia geleden al gezegd dat

er geen vrede in de wereld zal heersen, als er geen vrede

is tussen de religies omdat die immers een grote rol

spelen bij de oriëntatie op die voor de mens wezenlijke

waarden. Küng stelt vervolgens dat er geen vrede tussen

de religies zal heersen als er geen dialoog tussen die

religies tot stand komt. Franciscus encycliek is een

bewonderenswaardige aanzet voor die dialoog, op een

moment dat de verschillende facetten van de huidige

mondiale crisis het dagelijks nieuws gaan beheersen. De

encycliek zal daarom veel meer voor de wereld betekenen

dan de zoveelste klimaat- conferentie, aldus van Egmond.

Dat de Paus niet alleen staat in zijn oproep om de

verwoesting van onze planeet tegen te gaan bleek zondag

8 nov. j. l. ook weer uit een documentaire van

‘’Tegenlicht’’ een programma van de VPRO waarin,

architect Thomas Rau, vertelde…“we zijn te gast op deze

aarde en de aarde is een gesloten systeem. Als mens zijn

we hier maar tijdelijk maar de gevolgen van wat we doen

zijn permanent. We staan aan de vooravond van een

“zijnsrevolutie”

Afgelopen zondag deden twee wetenschappers in het

programma “Advocaat van de aarde” in Tegenlicht een

oproep om naast de 4 bestaande internationale

misdrijven ; oorlogsmisdaden, genocide, foltering en

misdaden tegen de menselijkheid een vijfde toe te

voegen; te weten “ecocide”(de schade of verlies van het

ecosysteem in een bepaald gebied).

Tot slot. Moge dit alles meewegen in de discussies die

gevoerd gaan worden op de VN klimaatconferentie deze

maand in Parijs.

Voorbeden.

Onder de noemer “Integrale Ecologie” vallen de

standpunten en idealen van de Katholieke Kerk, de

Occupy Beweging, de Natuur Bescherming, de Klimaat

Beweging en de aanhangers van een Nieuwe Economie

naadloos met elkaar samen. Een concept waar de wereld

hard aan toe is en ook helemaal klaar voor is…. Een

kaarsje vol hoop.

Laten we een kaarsje aansteken voor alle deelnemers van

de klimaat conferentie opdat zij het belang van de inhoud

van ‘’Laudato Si’’ inzien.

Wij hopen dat de encycliek de dialoog tussen religies zal

bevorderen. Kaarsje

Laten ook wij positief blijven en werken aan een betere

wereld,……… Kaarsje

Collecte en Muziek CD

Branduardi track 1 ‘’Il cantico delle creature’’ ( het

Zonnelied van Sint Franciscus)

Gebed voor Brood en Beker

Blz. 43

Delen van Brood en Beker en Muziek Haydn ‘’ Die

Schöpfung’’ CD-2 track 13

’’ Chor mit Soli ‘’Singt dem Herren, alle stimmen !’’

Slotlied ‘’Ga nu maar’’

Blz.172

Mededelingen

Afsluiting